«Παγκοσμιοποίηση «αλά γκρέκα»

Η Νάταλι είναι 22 χρόνων.Από την Πολωνία οπου σπουδάζει παιδαγωγική.Η πόλη της είναι κοντα στα συνορα με τη Γερμανία και εκει ακόμη βρισκονται και την περιμένουν, η μεγαλύτερη αδελφή (επισης φοιτήτρια) ,μια μαμά που δουλεύει σε ψηφιακό κέντρο της πολωνικής κυβέρνησης και ενας μπαμπάς ,καθηγητής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.Φέτος το καλοκαίρι βρέθηκε στο μικρότερο από τα νησάκια των μικρών Κυκλάδων (Ηρακλειά,Σχοινούσα,Κουφονήσι,Δονούσα).Εννοείται για δουλειά.Ο μέσος μισθός στη χωρα της είναι 150 ευρω .Στο νησάκι είναι 600 ευρω για καθάρισμα δωματίων ,χωριστά τα φιλοδωρήματα.(Από αυτά 200 ευρω –απαξ- πάνε στο γραφείο που την «προμηθευσε»).Αυτό το νησάκι -χάρη και στη Νάταλι- δεν είναι πιά τυχαίο. Είναι ένα οχυρό της «παγκοσμιοποίησης αλά γκρέκα».Οι μονιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν του 50-60. Από αυτούς οι περίπου δέκα είναι αλβανοί που βρεθηκαν εκει ως –τι άλλο;- ανειδίκευτοι εργάτες .Λειτουργεί δημοτικό ,γυμνάισιο,λυκειο ,ακόμη και τεχνικό λύκειο όταν τα παιδιά σχολικής ηλικίας κάθε βαθμίδας που ζουν στο νησί είναι μόλις πέντε ! (Άλλα τρία είναι σε προσχολική ηλικία).Το μοναδικό παιδάκι που είναι σε σχολική ηλικία αλλά δεν πάει σχολείο ,είναι το αλβανάκι,ο Αλεξάντερ.Δεν τον στέλνουν οι γονείς του ,πιθανώς διότι ουδείς τους ειπε (ή ενδιαφέρθηκε να τους πεί) ότι αυτό,σε αυτή τη χωρα απαγορεύεται.Στο νησάκι (επίσης και λόγω κοινοτικών κονδυλίων) υπάρχουν δύο γιατροί,ο αγροτικός αλλά και ενας παθολόγος.Το καλοκαίρι ο (μόνιμος)πληθυσμός του σχεδόν διπλασιάζεται.Οι άλλοι μισοί είναι εργάτες.Αποκλειστικά στη λάντζα και στα δωμάτια.Φέτος οι περισσότεροι,καμμιά δεκαριά ηταν από την Πολωνία,αλλοι τόσοι από την Αλβανία, μία από τη Ρουμανία,μία (ή δυο;) από τη Βουλγαρία ,δυο αφρικανές ,ενας ελβετός(αυτος είναι ειδική περίπτωση) και μία αγγλίδα.Επίσης μια αυστριακή ,παντρεμένη με ντόπιο και καμμιά δεκαπενταριά ιταλοί και γερμανοί που εχουν αγοράσει σπίτια και ερχονται κάθε καλοκαίρι.Η γλώσσα που μιλιέται εκεί το καλοκαίρι χρειάζεται να είναι αρκετές φορές ένα περίεργο κράμα προ-τηλεοπτικών αγγλικών ,ελληνικών και (κατοχικών )γερμανικών.Η συμπεριφορά των ντόπιων και ο βαθμός διείσδυσης των ξένων(;) στην κοινότητα ,φαινομενικά ποικίλει.Στους αλβανούς επιφυλάσσεται από τους περισσότερους μια μάλλον χαιρέκακη συμπεριφορά.Ακόμη κι αυτοί που κατάφεραν να κάνουν δικές τους δουλειές εκεί αντιμετωπίζονται με την άρρητη βεβαιότητα ότι «δεν θα γινεις έλληνας ποτέ».Ακομη και για την πρωτη οικογένεια των αλβανών(του Αλεξάντερ)που εφθασαν προ δεκαπενταετίας στο νησάκι και οι οποίοι σημερα εχουν ταβέρνα και νοικιάζουν δωμάτια.Ειναι οι «αλβανοί».Στην παγκοσμιοποίηση «αλά γκρέκα» ο αλβανός νομιμοποιείται να εχει ιδιοκτησία αλλά (φαινεται να ) εχει και μια οσμή που δεν ξεπλένεται από κανένα σύνταγμα.Αλλά ο κανόνας διαμορφωνεται……στο νησάκι αλλιώς. Ο διπλασσιασμός των μονιμων κατοίκων ,ουσιαστικά διαιρεί για πέντε μηνες την μικρή κοινωνία σε εργοδότες και εργαζόμενους.Οι εργοδότες με μία και κοναδική εξαίρεση είναι όλοι έλληνες .Ανίθετα,στους εργαζόμενους οπου «εκπροσωπούνται» δέκα εθνικότητες δεν υπάρχει ουτε ενας έλληνας.Το κριτήριο; Μόλις 600 ευρω το μήνα.Ο νησιωτης των Μικρών Κυκλάδων μπήκε στην Παγκοσμιοποίηση πιο δυναμικά από ολους αυτούς που σημερα δουλεύουν γι’ αυτόν όχι για λόγους φυλετικής ή άλλης ανωτερότητας αλλά διότι μπορούσε να διαθέσει 600 ευρω το μήνα.Με αυτά τα χρήματα και κάποια μικρο- επένδυση (συνηθως επιχορηγούμενη από τον κατ εξοχην θεσμό της Παγκοσμιοποίησης,την Ε.Ε) σχεδόν κάθε κάτοικος του νησιού μπορεί να ελπίζει πως θα ζήσει με ανεση ολόκληρο τον χρόνο.Αλλά την ιδια στιγμή ο νησιώτης (σ.σ :προφανως όχι όλοι) βγάζει και μια περίεργη οργη για την Παγκοσμιοποίηση.Αρνείται να συμπεριλάβει στην κοινωνία του ολους αυτούς που –τελικά- στηρίζουν τις ελπίδες του.Και επίσης αρνείται πεισματικά τα ανοιχτά συνορα ,όταν χάρι σ΄ αυτά βγάζει το ψωμί του.Το αρνείται σχεδόν με οργή(ο γραφων πολλές φορές υπήρξε αυτήκοος μάρτυρας). Ο διαχωρισμός φαίνεται και μονο από το ό,τι δεν συναντάς σχεδόν ποτέ ντόπιους σε μικτές παρέες.Υπάρχουν και εξαιρέσεις.Όπως ένα πολύ φιλικό(στον γράφοντα) ζευγάρι και μερικοί ακόμη. Αλλά ο κανόνας είναι άλλος.Ωστόσο η Παγκομιοποίηση επελαύνει……με προϊόντα και υπηρεσίες.Φέτος με τον καύσωνα ,τα φασολάκια ηταν Τουρκίας και τα πεπόνια από το Ισραήλ.Σε δυο τρία από τα γραφικά εστιατόρια του νησιού εκαναν εμφάνιση τα κατεψυγμένα από τη Νάξο. «Ντομάτες γεμιστές της μαμάς» που φτιάχτηκαν σε κάποιο εργαστήριο στη Νάξο από μολδαβές,καταψυχτηκαν σε κινέζικα ψυγεία και μεταφέρθηκαν μόλις με ένα ευρω η μερίδα στο νησάκι.Εμφανιστηκε και το πρωτο ΑΤΜ για γρηγορες αναλήψεις. Επίσης ηδη δυο- τρείς ξενοδόχοι κάνουν κρατήσεις μεσω ιντερνετ και εχουν απεξαρτηθεί από τους τουρ οπερέιτορς.Οι καλοί νησιώτες πιστεύουν πως εδώ και τωρα μπορεί να σταματήσει ο χρόνος. Θέλουν και εχουν την αυταπάτη ότι τα πράγματα μπορούν να παγιωθούν ως εχουν.Να ανοιγοκλείνουν την κοινωνία τους ανάλογα με τις εποχές και οι επαφές τους με τον υπόλοιπο κόσμο να να παρμείνουν στα σημερινά –κερδοφόρα για αυτούς- πλαίσια. Δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι μια «ξένη» ανθρωπινη παρουσία και οι σχέσεις που αναπόφευκτα αναπτύσσονται δυσκολα μπορουν να κρατηθούν σε καθαρά οικονομικά πεδία.Οι «τιμωρίες» που αφορούν τους άλλους ,επειδή ακριβώς δεν είναι «ντόπιοι» και ολες αυτές οι συμπεριφορές και αντιλήψεις είναι λιγο πολύ γνωστές.Ωστόσο εκείνο που ισως μας εχει διαφυγει είναι η «τιμωρία» που επιφυλάσσουμε στον ιδιο μας τον εαυτό.Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε στα ελληνικά (ΠΟΛΥΤΡΟΠΟ) ένα εξαιρετικό βιβλίο γραμμένο από τον Gerald Huther καθηγητή της νευροβιολογίας στην ψυχιατρική κλινική του πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν (Γερμανία).Τιτλος του «οδηγίες χρήσης του ανθρωπινου μυαλού».Ο Huther ακολουθεί τον αντιθετο δρόμο από τους συγχρονους βιολόγους που εχουν επικεντρώσει ένα μεγάλο κομμάτι της ερευνας για τον -ακόμη- αγνωστο ανθρώπινο εγκέφαλο και κυρίως το πώς διαμορφώνεται η συνείδηση,ο νούς.Ο καθηγητής εξηγεί το αντίθετο :Τι γνωρίζουμε σημερα για τον ανθρωπινο εγκέφαλο. Τι ηταν αυτό που οδήγησε στην εξέλιξη του και –κυρίως- ποιες συνθήκες επέβαλλαν αυτή την εξέλιξη , σε ποια ειδη και γιατί.«Μια κυτταρική μάζα (γραφει ο Huther) ……προσαρτημένη σταθερά σε ένα μέρος δεν χρειάζεται εγκέφαλο. Δεν μπορεί ουτε ν’ αλλάξει θέση προς το καλύτερο ουτε να το βάλει στα πόδια μπροστά στον κίνδυνο. Ενας εγκέφαλος θα της ηταν καθαρή πολυτέλεια. Αυτό έπαθαν και τα δικά μας παράσιτα, οι ταινίες.Οι πρόγονοί τους υπήρξαν ιδιάιτερα ευκίνητα σκουλήκια.Ειχαν νευρικό συτημα που συντόνιζε τις συσπάσεις των πολλών μυικών τους κυτταρων ώστε να μπορούν να μετακινούνται.Ακομα ,ηταν σε θέση να επεξεργάζονται τα μηνύματα και να αναζητούν προφυλαξη ,τροφή και ζευγάρωμα.Μερικά από αυτά τα σκουλήκια κατόρθωσαν αργότερα να βρούν με τη βοήθεια του μυαλού τους έναν ιδιάιτερα πρακτικό βιότοπο:Το εντερο.Ετσι σιγά σιγα αφου δεν χρειαζόταν να μετακινούνται έχασαν την ευκινησία τους .Στο εξωτερικό μέρος του κεφαλιού τους αναπτύχθηκε ένα στεφάνι γάντζων με τους οποίους μπορούσαν να στερεώνονται ,ενώ στο εσωτερικό του κεφαλιού τους εξαφανίστηκαν όλα οσα δεν χρειάζονταν πιά σ’αυτόν τον λουκούλειο παράδεισο των σκουληκιών.Χωρις καν να το αντιληφθούν ειχαν χάσει όχι μονο το ετσι κι αλλιώς όχι πολύ μεγάλο μυαλό τους ,αλλά με τον καιρό και την ίδια την ικανότητά τους να αναπτύξουν ένα μυαλό.»Αυτό που με βεβαιότητα σημειώνει ο καθηγητής είναι πως ο εγκέφαλος αναπτύσσεται μέσα από τις εμπειρίες.Και πως ουσιαστικά τα πλάσματα που κυριάρχησαν στην εξέλιξη δεν ηταν παρα οι αποτυχημένοι της εξέλιξης.Αυτοι δηλαδή που επειδή δεν βρηκαν έναν «βιότοπο» διατηρησαν τη δυνατότητα πολυεπίπεδης εξέλιξης του εγκεφάλου τους ώστε τελικά επιβιωσαν σε πολύ πιο συνθετα περιβάλλοντα τόσο στον χώρο ώστε και στον χρόνο.Αντίθετα,οι επιτυχημένοι της εξέλιξης επειδη ακριβως ειχαν αναπτύξει τα κομμάτια εκείνα του εγκεφάλου τους που επέτρεπαν την προσαρμογη μονο σε πολύ συγκεκριμένα περιβάλλοντα ,τελικά αποδείχτηκαν οι μεγάλοι χαμένοι αφου οι εξωτερικές ανατροπές δεν τους επέτρεψαν να προσαρμοστούν.Ειχαν ηδη απωλέσει την ικανότητα να αναπτύξουν το μυαλό τους».Αν είναι κάτι (μπαίνοντας με πολύ προσοχή στα επικινδυνα μονοπάτια της κοινωνιοβιολογίας) που μπορεί να παραλληλιστεί με τα παραπάνω είναι το «αμερικάνικο όνειρο» (το κάθε ονειρο)που ερχεται να διαψευσει σημερα η παγκοσμιοποίηση. Το «ονειρο» ηταν το συμβολο της μακαριότητας πάνω στη γη.Η σταθερότητα στον τοπο και στις σχέσεις.Η πλήρης ακινησία του ατόμου σε συνθήκες ευδαιμονίας.Αυτο που τελικά δημιουργεί τα «σκουλήκια» όπως οι «ταινίες» που ζουν ανετα μεσα στον ξενιστή τους.Μονο που οι ταινίες αυτές θα χαθούν γιατι ο ξενιστής ποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένος.

Info*Gerald Huther «Οδηγίες χρήσης ενός ανθρώπινου μυαλού» Αθηνα 2007, ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ*Αθηνάς Αθανασίου «Ζωη στο όριο» Αθηνα 2007, ΕΚΚΡΕΜΕΣ
(Το αρθρο δημοσιεύτηκε στον ΕΤ.Κ)

Οι Ζάννες και η συνομωσιολογία

Όταν ο Παυσανίας περιηγήθηκε στην Ολυμπία ,αφιέρωσε στα «Ηλιακά» του ένα μεγάλο κεφάλαιο στις «Ζάννες», στα χάλκινα αγάλματα του Δία που ειχαν τοποθετηθεί για να θυμίζουν τις ασχημες πλευρές των Ολυμπιάδων.Στην ιστορία των ολυμπιάδων δεν υπήρχαν κρυφές στιγμες γι αυτό και στη μνήμη δεν περνούσαν μόνο οι νικητές,αλλά και οσοι με διάφορους τρόπους προσπαθούσαν να κλέψουν μια νίκη.Οι Ζάννες συμβόλιζαν (αλλα όχι πλέον) ολους εκείνους που πίστεψαν πως σημασία δεν εχει τι κάνεις αλλά αντίθετα πως επικοινωνείται αυτό που κάνεις.Αφιερωθηκαν σ’αυτούς που πιστεψαν ότι αν κλέψεις τη δόξα ,τοτε θα μεινεις σ’ αυτό που (καταχρηστικά) λέγεται ιστορία μια και τα χρόνια θα σκεπάσουν τις συνθήκες της κλοπής.Μεγαλύτερη τιμωρία δεν μπορούσαν λοιπόν να φανταστούν οι κάτοικοι της αρχαίας Ήλιδας από το να διατηρήσουν στον χρόνο ζωντανη την τιμωρία εκείνων που ζηλωσαν τη δόξα ή την μη –ανάληψη των ευθυνών τους αφου σ’ εκείνο το το Στάδιο πάνω απ’ όλα οι πρωταθλητές κρίνονταν από το πώς στάθηκαν απέναντι στις ευθύνες τους.(Γι αυτό και ο Παυσανίας διέσωσε και την τραγική κατάληξη μεγαλων ολυμπιονικών όπως του Μίλωνα και αλλων).Στον ιδιο χώρο κατά δηλωση του αρμόδιου υπουργού δεν κάηκαν παρά «μερικά πεύκα». Δυστυχως ελληνες και (κυρίως) ξενοι δημοσιογράφοι στάθηκαν στην ανικανότητα της Ελλάδας να προστατεύσει τις αρχαιότητες της Ολυμπίας.Η προφανής απάντηση στο γιατι δεν συμφώνησαν με τον κ.Γ.Βουλγαράκη είναι διοτι δεν ειδαν μονο «μερικά καμμένα πεύκα».Αν ο Κρονιος λόφος για τον Έλληνα υπουργό πολιτισμού είναι «μερικά πεύκα» τυχαίνει ¨Ελληνες και ξένοι δημοσιογράφοι να εκτιμούν πως συμβολικά λειτουργεί περισσότερο από αυτό.Αυτος ηταν και ο δευτερος λόγος διαφωνίας τους : Η χωρα που στηριξε την προβολή της στα αρχαία που διασώζονται στο εδαφός της ,η χωρα που ζητά πίσω τα Ελγινεια, η χωρα οπου ο κ.Βουλγαράκης κάνει «κοκτέϊλ πάρτυ μετα Τυπου» κάθε που επιστρέφεται ένα ελληνιστικό σπάραγμα είναι την ιδια στιγμη η χωρα που υποτιμά αυτό που διακηρύσσει ως παράδοσή της και τασσεται με ευκολία σε εξωφρενικές και αστηρικτες θεωρίες συνομωσίας.Τι κριμα όμως επί τρείς μέρες και ,πριν φτάσουν οι φλόγες στην Αρχαία Ολυμπία,καμμια διακοσαριά δημοσιογράφοι ειδαν αυτά που δεν ειδε ο κ.Βουλγαράκης. Την ανικανότητα και τον αποσυντονισμό του κράτους σε όλα τα επίπεδα.Και τι κρίμα που ο κ.Βουλγαράκης ειδε αυτά που δεν ειδαν οι δημοσιογράφοι: κουκουλοφόρους ή «πασόκους» (κατά τη «γιακουμάτεια» ρηση) ή ξένους πράκτορες ή μουτζαχεντίν οι οποίοι τροφοδοτούσαν τη φωτιά μεχρι να φτάσει στις αρχαιότητες.Οι αρχαίοι ελληνες πίστευαν ότι η πολιτική είναι η τέχνη της ζωής.Μερικοί σημερινοί ελληνες πολιτικοί εχουν υποταχθεί στην κοινοτοπία ότι πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Γι αυτό και δεν πρόκειται να βρούν θέση ουτε στις Ζάννες.Διότι η απαραίτητη προϋπόθεση ακόμη και για την αρνητική μνήμη ηταν –στις Ολυμπιάδες-να αγωνιστούν…(
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον ΕT)

Οι τελικοί νικητές( Ιδέες και θεσμοί )

Η ιστορία των ιδεών και των θεσμών δείχνει ότι σε κάθε εποχή διαμορφώνονται θεωρήσεις που τείνουν να πιστέψουν ότι είναι οι «τελικοί νικητές». Ο Χέγκελ έβλεπε το τέλος της ιστορίας να υλοποιείται μέσω του πρώιμου αστικού κράτους και του Ναπολέοντα. Η ιστορία, ανέτρεψε τον τελευταίο και απέδειξε ότι ο καπιταλισμός του 18ου αιώνα θα γεννούσε νέα φαινόμενα, όπως τη διεθνοποίηση και την παγκοσμιοποίηση, αλλά και τους αντιπάλους του, το σοσιαλιστικό κίνημα. Πολλοί στο τελευταίο πίστεψαν ότι θα γίνουν ο νεκροθάφτης της ιστορίας και ότι θα μας οδηγήσουν στον παράδεισο της αταξικής κοινωνίας που άνοιξε τις πόρτες του τον Οκτώβριο του 1917. Η ιστορία έδειξε ότι οι κοινωνικές αλλαγές είναι ένα πολύ πιο πολύπλοκο ζήτημα και δεν μπαίνει στον τελικό της δρόμο με μια επανάσταση σε χειμερινά ανάκτορα. Ανάλογα, οι Αμερικάνοι νεοσυντηρητικοί πίστεψαν ότι μπορούσαν να αλλάξουν μέσα σε λίγα χρόνια όλο τον κόσμο αφού νόμισαν ότι το 1989 επήλθε η στιγμή της πλήρους νίκης τους.
Πρώην τροτσκιστές που δεν βρήκαν επάρκεια χώρου στο δημοκρατικό κόμμα των ΗΠΑ, οι νεοσυντηρητικοί υποκατάστησαν την «εξαγωγή της επανάστασης» ως στοιχείο της «συνεχούς επανάστασης» με την «εξαγωγή της δημοκρατίας» στον μουσουλμανικό κόσμο ως προαπαιτούμενο της καντιανής έμπνευσης «αιώνιας ειρήνης». Όμως, αντί να μεταφέρουν δημοκρατία, εισήγαγαν βασανιστήρια. Ο δημοκρατικά ελεγχόμενος πρόεδρος έγινε ένας «αυτοκρατορικός» πρόεδρος που στο όνομα του πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία προσπάθησε να αποφύγει τον δημοκρατικό έλεγχο. Στο «τέλος» οι νεοσυντηρητικοί αντί να οδηγήσουν στην αλά Φουκουγιάμα οριστική νίκη της Δύσης, οδήγησαν την Δύση σε διάσπαση, Ευρώπη και ΗΠΑ βρέθηκαν σε ρήξη.
Η Γαλλική επανάσταση έφερε τον διαφωτισμό και την νεωτερικότητα, ως μια κοινωνία στην οποία το κράτος είναι διαχωρισμένο από τη θρησκεία. Η αμερικάνικη επανάσταση και ο αγγλοσαξονικός τύπου διαφωτισμός έφερε το διαχωρισμό του κράτους από την εκκλησία και όχι από την θρησκεία. Ο θεός στις πιο διαφορετικές εμφάσεις του θεωρείται ότι προτρέπει τις ΗΠΑ να επιτελέσουν ένα παγκόσμιο καθήκον, τον α λα ΗΠΑ εκπολιτισμό του κόσμου. Οι δυνάμεις του κακού καραδοκούν, κατά τους νεοσυντηρητικούς, προκειμένου να τις κτυπήσουν με το χέρι της τρομοκρατίας. Η νίκη ενάντια στο κακό γίνεται το μέγιστο στρατηγικό καθήκον των ΗΠΑ ως φορέα του καλού. Ο αμερικανισμός γίνεται η συνεκτική ιδεολογία της ίδιας της ταυτότητας και ύπαρξης των ΗΠΑ, όπως είχε γίνει ο μαρξισμός–λενινισμός για την Σοβιετική Ένωση. Με αυτό τον τρόπο οδήγησαν οι νεοσυντηρητικοί τις ΗΠΑ στο αδιέξοδο της πολιτικής του μονοπολισμού στις διεθνείς σχέσεις, της αδιαλλαξίας και της μονομέρειας ως προς την σκληρή ισχύ. Γεγονός που τελικά αδυνάτισε την θέση των ΗΠΑ.
Ο Ανταμ Σμιθ πίστευε ότι υπάρχει το «αόρατο χέρι» της αγοράς που μπορεί να διασφαλίσει την ισορροπία και την σταθερή ανάπτυξη. Αποδείχτηκε ότι η αγορά από μόνη της δεν μπορεί να παράγει ούτε πολιτική σταθερότητα, ούτε κοινωνική δικαιοσύνη. Στο τέλος δε της ημέρας που ονομάστηκε «1929» εμφανίστηκε ο Κεϋνσιανισμός, με την απαίτηση της κρατικής παρεμβατικότητας, της κάλυψης των κενών που αφήνει πίσω της η αγορά. Τελικά, η αγορά «αποφάσισε» την δεκαετία του ογδόντα, με τον νεοφιλελευθερισμό των Ρέιγκαν και Θάτσερ, όχι απλά να υποτάξει το κράτος στην λογική της (κατ’ άλλους παραλογισμό της) αλλά να το βάλει να λειτουργήσει και το ίδιο με τους κανόνες της αγοράς. Εμφανίστηκε αυτό που ονομάσαμε στις θεωρίες για την παγκοσμιοποίηση ως το Ανταγωνιστικό Κράτος. Οι νεοσυντηρητικοί πίστεψαν ότι έδωσαν μ’ αυτό οριστικές λύσεις. Όμως, όλο και περισσότερα κινήματα εμφανίζονται που απαιτούν μια δίκαια κοινωνία. Η απαίτηση αυτή διαχώρισε όχι μόνο την αριστερά από τη δεξιά, αλλά και τους παραδοσιακούς συντηρητικούς έναντι των νεοσυντηρητικών.
Οι νεοσυντηρητικοί οδήγησαν τις ΗΠΑ στο μέγιστο παράδοξο να κερδίζουν τον ανταγωνισμό των συστημάτων με την ΕΣΣΔ στο όνομα των δυτικών ελευθεριών και δικαιωμάτων και να χάνουν την υποστήριξη των δυτικών κοινωνιών εξαιτίας της εγκατάλειψης στη συνέχεια αυτών ακριβώς των όπλων. Ακόμα, οι ΗΠΑ, ο σταθεροποιητής ηγεμόνας που προώθησε την νεοφιλελεύθερη μορφοποίηση των παγκόσμιων ανοικτών αγορών, εγκλωβίστηκε στην παραδοξολογία να μην δέχεται την σημασία και την νομιμότητα των παγκόσμιων θεσμών που οι ίδιες συνέβαλαν αποφασιστικά να δημιουργηθούν αμέσως μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Οι ΗΠΑ κυριάρχησαν και κυριαρχούν στον σύγχρονο κόσμο με την παραγωγή της μαζικής κουλτούρας, με έναν νέο τρόπο καθημερινής ζωής που έκανε τη ζωή πιο εύκολη σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων. Τέχνη αποτυπωμένη στα κυλιόμενα χιλιόμετρα του κινηματογράφου της Καλιφόρνιας, σέρφινγκ και μπάσκετ, διαδίκτυο και προσωπικός υπολογιστής είναι μερικά από τα μεγάλα επιτεύγματα της αμερικάνικης κοινωνίας. Η προώθησή τους στηρίχτηκε και στην οικονομική και στρατιωτική ισχύ των ΗΠΑ. Αλλά οι νεοσυντηρητικοί ανακάλυψαν στην πορεία τον Χομπς και την αίσθηση ότι ο κόσμος είναι μια ζούγκλα στην οποία μετρά μόνο η σκληρή ισχύς. Ότι η σκληρή στρατιωτική ισχύς μπορεί να υποκαταστήσει όλα τα υπόλοιπα μέσα ηγεμονίας, δηλαδή, την ήπια και δομική ισχύ. Με αυτό τον τρόπο η θέση των ΗΠΑ αδυνάτισε και μαζί με αυτήν αδυνάτισαν και οι νεοσυντηρητικοί στο ίδιο το εσωτερικό των ΗΠΑ.
Οι νεοσυντηρητικοί στις ΗΠΑ βρίσκονται σε πορεία περιορισμού της ισχύος τους. Όμως, ταυτόχρονα δεν θα πρέπει κανείς να υποτιμήσει την επιρροή τους σε πλατειές λαϊκές μάζες που ταυτίζονται μαζί τους στα μεγάλα ζητήματα του παραδοσιακού «Πολέμου των Πολιτισμών» στις ΗΠΑ. Σε μεγάλα ζητήματα όπως είναι οι αμβλώσεις, τα προβλήματα ηθικής και βιογενετικής, του ρόλου της θρησκείας, οι δημοκρατικοί –ιδιαίτερα στις νότιες πολιτείες της χώρας- δείχνουν να μετατοπίζονται προς τις θέσεις των νεοσυντηρητικών και να υιοθετούν σημαντικές πτυχές των περί ηθικής και κοινωνίας θέσεών τους. Και αυτό, διότι ενώ οι νεοσυντηρητικοί δείχνουν να υποχωρούν στην πολιτική αρένα και να αποχωρούν από την μεγάλη πολιτική σκηνή, πολλές θέσεις τους έχουν γίνει πλειοψηφικές. Μια ακόμη αντίφαση χεγκελιανού τύπου.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ