Πέμπτη 28 Απριλίου 2011

ΝΥΜΦΑΙΟΝ MIEZAΣ - ΣΧΟΛΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ


http://www.youtube.com/user/Lynkeas

Ενα υπεροχο ταξιδι στο χρονο....
Ενα υπεροχο ταξιδι στον στον τοπο του πολιτισμου!

Το Άλογο, το Βόδι, ο Σκύλος και ο Άνθρωπος. / Ἤ: Τα χρόνια του Αλόγου, του Βοδιού και του Σκύλου...

ΑΙΣΩΠΟΣ
Όταν ο Δίας έφτιαξε τον κόσμο και τα ζώα, που θα τον κατοικούσαν, όριζε, στο καθένα από αυτά, πόσα χρόνια θα ζούσε. Σ’ όλα, όπως στη θαλασσινή χελώνα λόγου χάριν, όρισε να ζει ως τριακόσια χρόνια, σ΄ άλλα, σαν το κοράκι για παράδειγμα, διακόσια, στον ελέφαντα εκατόν πενήντα, στη φάλαινα πεντακόσια, στις πεταλούδες τρεις μέρες. Κι επειδή όλα ήταν για πρώτη φορά φτιαγμένα από το Δία και τότε θ’ άρχιζαν να ζούνε, κανένα τους δεν περηφανεύτηκε, ούτε παραπονέθηκε για τα χρόνια που του είχε ορίσει. Αφού έφτιαξε όλα τα ζώα, ο Δίας έφτιαξε και τον άνθρωπο. Σ’ αυτόν έδωσε και κάτι, που δεν είχε δώσει στα άλλα ζώα. Του έδωσε το λογικό.

-Και πόσα χρόνια ορίζεις να ζω; Ρώτησε ο άνθρωπος.

-Σαράντα! Του απαντάει ο Δίας.

-Καλά! Λέει ο άνθρωπος.

Αμέσως, με το λογικό του, σκέφτηκε πως σαράντα χρόνια είναι πολύ λίγα, όταν ένα κοράκι, λόγου χάρη, ζει τουλάχιστον εκατό. Δεν είπε όμως τίποτα, για να μην του τα πάρει κι αυτά ο Δίας. Όταν βγήκε στη ζωή ο άνθρωπος ήταν άνοιξη, όλα ήτανε όμορφα γύρω του, αλλά, τις νύχτες έκανε δροσιά και καθώς δεν είχε χοντρό δέρμα, όπως τα άλλα ζώα, για να προφυλάσσεται, σκέφτηκε να φτιάξει. Μάζεψε φύλλα τα ‘ραψε και τα φόρεσε. Αλλά τα φύλλα μαραίνονταν και τρίβονταν. Τότε χρησιμοποίησε προβιές αγριμιών. Έπειτα είδε πως τα πουλιά χτίζανε φωλιά, και σκέφτηκε κι αυτός να φτιάξει μια φωλιά, αλλά να είναι σκεπασμένη από πάνω, κι όχι ξέσκεπη, όπως οι φωλιές των πουλιών. Με το λογικό, λοιπόν, που του είχε χαρίσει ο Δίας, έφτιαξε ένα σπίτι με σκέπη, με πόρτα για να μπαινοβγαίνει και με παράθυρα, που του χρησίμευαν για να βλέπει τι γίνεται έξω, χωρίς να αναγκάζεται να βγαίνει από το σπίτι του. Πέρασε η άνοιξη κι ήρθε το καλοκαίρι με τις ζέστες του. Τα ζώα έτρεχαν να βρούνε κανένα δέντρο για να ξαπλώσουν κάτω από τον ίσκιο του. Ο άνθρωπος, όμως, είχε το σπίτι του, κι έτσι είχε όσο ίσκιο ήθελε. Ήρθε κι ο χειμώνας κι άρχισαν οι βροχές, τα κρύα, τα χιόνια. Τα ζώα έτρεμαν από το κρύο και στριμώχνονταν το ένα πλάι στο άλλο για να ζεσταθούν. Ο άνθρωπος όμως κλεινότανε μέσα στο σπίτι του και δεν κρύωνε καθόλου. Ένα βράδυ, που έκανε κρύο δυνατό, χτύπησαν την πόρτα του.

-Ποιος είναι; Ρώτησε από μέσα ο άνθρωπος.

-Είμαι εγώ, το άλογο, ακούστηκε απ’ έξω μια φωνή. Πάρε με μαζί σου, άνθρωπε, γιατί κρυώνω κι εγώ θα σου δουλεύω για να σε ξεπληρώσω.

-Μου χαρίζεις δέκα χρόνια από τη ζωή σου για να σε πάρω;

-Σου χαρίζω! Υποσχέθηκε το άλογο.

Κι ο άνθρωπος το πήρε μέσα στο σπίτι του και το άλογο ζεστάθηκε κι άρχισε να του δουλεύει. Το άλλο βράδυ, παρουσιάστηκε το βόδι.

-Πάρε με άνθρωπε, να ζεσταθώ, κι εγώ θα σου δουλεύω! Τον παρακάλεσε.

-Σε παίρνω, αν μου χαρίσεις δέκα χρόνια από τη ζωή σου, είπε ο άνθρωπος.

-Μ’ όλη μου την καρδιά, απάντησε το βόδι.

Κι ο άνθρωπος το πήρε μέσα στο σπίτι του και το ‘στρωσε στη δουλειά. Το τρίτο βράδυ, ήρθε κι ο σκύλος, τουρτουρίζοντας.

-Πάρε με, άνθρωπε, στο σπίτι σου κι εγώ θα σου δουλεύω, του είπε.

-Εσύ για δουλεία δεν κάνεις, αποκρίθηκε ο άνθρωπος. Θα σε πάρω όμως για να φυλάς το σπίτι μου, όταν θα λείπω, φτάνει να μου χαρίσεις δέκα χρόνια από τη ζωή σου.

-Σου τα χαρίζω! Φώναξε ο σκύλος πρόθυμα.

Κι ο άνθρωπος τον πήρε στο σπίτι του και τον έβαλε να το φυλάει κι εκείνος το φύλαγε πιστά.

Κι έτσι ο άνθρωπος κέρδισε τριάντα χρόνια. Μόνο που, όταν τελείωσε τα σαράντα δικά του κι άρχισε να ζει τα δέκα του αλόγου, άρχισε να καμαρώνει σαν εκείνο. Στο δέκα του βοδιού, έγινε βαρύς και στενοκέφαλος κι ήθελε να γίνεται πάντα το δικό του. Και, στα τελευταία δέκα χρόνια, που είχε πάρει από το σκύλο, έγινε γκρινιάρης και θύμωνε με το παραμικρό.

Γι’ αυτό, από τότε, οι άνθρωποι έχουν τέτοιο χαρακτήρα: Είναι γιατί ζούνε τα χρόνια του αλόγου, του βοδιού και του σκύλου!
pyrisporos.blogspot.com

Δευτέρα 25 Απριλίου 2011

Το υπέρμετρο χρέος είναι ταξικό. Δημιουργήθηκε από την κρατική επιδότηση του αθέμιτου κέρδους των επιχειρήσεων. Ταξική πρέπει να είναι και η αποπληρωμή του

.

Κάποιοι «μαρξιστές» διεκδικούν αβασάνιστα και ατεκμηρίωτα
παύση πληρωμών, επειδή «στον καπιταλισμό δεν υπάρχει λύση».

Ομως το ίδιο υποστηρίζεται από γερμανικούς τραπεζικούς κύκλους:
αποβολή της Ελλάδος, διακοπή οικονομικών σχέσεων με «αναξιόχρεες»
χώρες. Όσοι φαντάζονται την πτώχευση ως «αντίσταση» στον καπιταλισμό,
ταυτόχρονα καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση την εφαρμόζει ήδη εν κρυπτώ
 και ντεφάκτο, ότι οι αγορές την ακολουθούν στην πράξη υποτιμώντας
τα ελληνικά ομόλογα κατά 30%-40%.

Ακόμη και στην Αργεντινή η πτώχευση δεν ήταν δική της επιλογή,
 αλλά του ΔΝΤ. Στην Ελλάδα ενδεχόμενη πτώχευση θα αποτελειώσει
τα εναπομένοντα λαϊκά εισοδήματα.



ΕΤΟΣ ....ΑΕΠ*.... Έσοδα.. Δαπάνες .Έλλειμμα..Δ.Χρέος...% επί ΑΕΠ
2003
...153.045 ..37.500 ....40.735 ..-3.235 ....179.008.... 117,00%
2004....164.421. .40.700 ....45.414 ..-4.714 ....198.832 ....120,90%
2005 ....196.609...42.206 ....48.685.. -6.479.....209.723..... 118,90%
2006.... 213.085 ..46.293 ...50.116....-3.823.... 224.162..... 105,10%
2007....228.180.. 49.153 ...55.733... -6.580.....237.742.....104,20%
2008....239.141...51.680....61.642....-9.962....260.439.....108,90%
2009....237.494...48.491... 71.810.. -30.866...298.524......125,68%
2010.....231।000...52.700....66.188...-19.473...340.680.......147,48%
Οι τιμές στον Πίνακα είιναι σε εκατομμύρια ευρώ
Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών (εκτιμήσεις σελ। 49 και 64), βλ.
Εδώ
Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι την διετία 2003-2004, εποχή
των ολυμπιακών αγώνων, το έλλειμμα αυξήθηκε κατά 1,5 δις
και το χρέος 3,9 δις. Την τελευταία διετία 2008-2009 της διακυβέρνησης
της ΝΔ μετά την ανανέωση της εμπιστοσύνης των πολιτών μέσω των
 εκλογών που προκήρυξε για να κάνει μεταρρυθμίσεις,
το έλλειμμα αυξήθηκε κατά 21 δις και το χρέος κατά 38 δις 
Στα 5 χρόνια 2004-2009 το χρέος αυξήθηκε 100 δις, 2πλασιάστηκε
 (λόγω των μειωμένων επιτοκίων σε ποσοστό αυξήθηκε κατά 25%).

Άρθρο από το ιστολόγιο http://techiechan.com/

Η δημόσια συζήτηση της Ελληνικής κρίσης έχει τεθεί πολλές φορές σε επίπεδο ηθικής, αλλά ελάχιστες σε επίπεδο αριθμών.
 Έτσι πέρα από τα κλασικά “είμαστε τεμπέληδες” και “μαζί τα φάγαμε” , υπάρχει κι ένα σαφές κάλεσμα σε εθνική επαγρύπνηση.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν χάνει καμία ευκαιρία να αναφερθεί σε ιστορικές εθνικές στιγμές, σε εθνικό χρέος κλπ κλπ.

Όπως η αριστερά αρέσκεται να τσουβαλιάζει τον “λαό” σ’ έναν άμορφο ομοιογενές χυλό προκειμένου να κρύψει τις πραγματικές της αδυναμίες αντιπροσώπευσης στην κοινωνία,
έτσι και η δεξιά χρησιμοποιεί τον όρο “έθνος” προκειμένου να καλύψει όλη τη βρώμα και τη δυσωδία του κυβερνητικού συστήματος.

Κι αν για την αριστερά, αυτό το τσουβάλιασμα σημαίνει συνήθως χαμένες προσδοκίες και πνιγμένα όνειρα κοινωνικής δικαιοσύνης,
για την κοινωνική και οικονομική δεξιά που αντιπροσωπεύεται από το 70% του εκλογικού σώματος, σημαίνει κυριολεκτικά χοντρές κοιλιές, ζεστό χρήμα και συγκάλυψη του ποιος πραγματικά μας οδήγησε στην καταστροφή.

Στον παρακάτω πίνακα βλέπετε σε απόλυτα νούμερα τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου από την άμεση φορολογία την τελευταία δεκαετία.
Είναι χωρισμένα σε φυσικά πρόσωπα (πολίτες) και σε νομικά πρόσωπα (επιχειρήσεις).

Το πρώτο που μπορεί να παρατηρήσει κανείς είναι πως στη δεκαετία της ανάπτυξης, δηλαδή “της μεγάλης και ισχυρής ελλάδας”, οι φόροι των πολιτών διπλασιάστηκαν, τη στιγμή που η φόροι των επιχειρήσεων μειώθηκαν στα 3/5 του 2000.
Κι έτσι ενώ το 2000 οι δύο κατηγορίες (πολίτες και επιχειρήσεις) πλήρωναν σχεδόν ίσα ποσά (5δις προς 5δις), το θρυλικό 2008 η διαφορά έγινε 11δις προς 4δις, διαφορά που διατηρήθηκε και το 2009 παρά τις εξαγγελίες περί έκτακτης εισφοράς και άλλων πατριωτικών δεκάρικων.

Με λίγα λόγια οι επιχειρήσεις μέσα στη δεκαετία της ανάπτυξης, πλήρωναν κάθε χρόνο και λιγότερα.

Και προσέξτε με τον όρο επιχειρήσεις, στην ουσία βάζουμε μέσα και τους περισσότερους ελεύθερους επαγγελματίες που βγάζουν παραπάνω από 40-45 χιλιάδες ευρώ το χρόνο.
Αυτό συμβαίνει διότι -μετά τον αλογοσκούφη- φορολογικά μιλώντας, συνέφερε περισσότερο να ανοίξεις επιχείρηση, παρά να είσαι ελεύθερος επαγγελματίας αν έβγαζες πάνω από 40-45χιλιάδες ευρώ το χρόνο.
Άρα στην ουσία, η φορολογία των πραγματικών επιχειρήσεων είναι ακόμα μικρότερη από τα νούμερα που βλέπουμε.


Ας πάει το παλιάμπελο

Διότι στην ουσία ήθελα να κάνω μια υπόθεση:
Τι θα γινόταν εάν οι επιχειρήσεις πλήρωναν κι αυτές εξίσου με τους πολίτες τις χρονιές της ανάπτυξης?
Τι θα γινόταν δηλαδή εάν οι επιχειρήσεις έπρατταν το χρέος τους σε μια κοινωνία που τους χάριζε κάθε χρόνο και περισσότερα κέρδη?
Προσέξτε, η υπόθεση που κάνουμε συμπεριλαμβάνει όλες τις ελληνικές “ιδιαιτερότητες”, δηλαδή όλα τα παράθυρα νόμιμης και παράνομης φοροδιαφυγής που εφαρμόζουν τα φυσικά πρόσωπα.
Διότι τα παράκατω νούμερα μας λένε, πως μπορεί όλοι να τρώγαμε, αλλά κάποια γουρουνάκια σίγουρα έτρωγαν πολύ παραπάνω.
Ας δούμε πόσο παραπάνω.

Στη στήλη Δ λοιπόν μάζεψα τη διαφορά μεταξύ των φόρων που πλήρωναν οι πολίτες και των φόρων που πλήρωναν οι επιχειρήσεις.
Και βλέπετε πως στο τέλος ο λογαριασμός γράφει σχεδόν 44δις.
Μας φτάνουν αυτά?
Όχι φυσικά. Διότι για κάθε χρονιά που τα γουρουνάκια επιχειρήσεις απέφευγαν να συνεισφέρουν εξίσου με τους πολίτες, το κράτος έβαζε τη διαφορά από την τσέπη του δανειζόμενο.
Στην ουσία επιχορηγούσε τα κέρδη των επιχειρήσεων, κι αυτή η επιχορήγηση έχει κόστος.

Το οποίο υπολογίσαμε στην τελευταία στήλη (τόκοι).
Οι τόκοι υπολογίστηκαν με βάση τον μέσο όρο των τόκων που πληρώναμε για το χρέος μας την κάθε αντίστοιχη χρονιά.
Τετραετή αναχρηματοδότηση, σημαίνει πως το κράτος κάθε 4 χρόνια (κατά μέσο όρο) έπρεπε να ξαναδανειστεί τα χρήματα, σε αυτό που στην αργκό ονομάζεται ρολάρισμα των ομολόγων.
 Έτσι πχ, τα 378εκ ευρώ του 2000 τα οποία το κράτος δανείστηκε με επιτόκιο 7,4% , αναχρηματοδοτούνταν το 2004 με επιτόκιο 4,8% κ.ο.κ.

Ο λογαρισμός των τόκων που πλήρωσε το κράτος για τη δεκαετία μας βγαίνει 13,5δις ευρώ.
Με λίγα λόγια το συνολικό κουστουμάκι που πληρώσαμε ως επιδότηση για τα κέρδη των επιχειρήσεων ήταν χοντρικά περίπου 57,5δις ευρώ μέσα στη δεκαετία.
Τι σημαίνουν 57,5 δις?

Το 2009 με την καταστροφική κυβέρνηση της ΝΔ και του καραμανλή να έχει διαλύσει ο,τιδήποτε κινείται σε αυτή τη χώρα,
το χρέος της κυβέρνησης είχε φτάσει περίπου στα 300δις ευρώ, δηλαδή πάνω από 120% του ΑΕΠ.

Αν οι επιχειρήσεις είχαν κάνει το χρέος τους προς την κοινωνία στην οποία βασίζονται για να τρώνε και πλήρωναν όσους φόρους πλήρωναν και τα φυσικά πρόσωπα, το δημόσιο χρέος θα ήταν 300-57=243δις ευρώ δηλαδή κάτω από 100% του ΑΕΠ.

Άρα η χώρα σύμφωνα με την επίσημη αφήγηση θα είχε γλυτώσει τη λαίλαπα των αγορών, το μνημόνιο το ΔΝΤ και τα ρέστα.

Ο παραπάνω χοντρικός αλλά ακριβής στην ιδέα του υπολογισμός, δεν έγινε για να δείξουμε πως δεν υπήρξε κάποιο γενικευμένο φαγοπότι σε αυτή τη θρυλική δεκαετία του ευρώ.
Έγινε για να δείξει, πως μερικά γουρουνάκια έφαγαν (και συνεχίζουν να τρώνε εάν δείτε τα αποτελέσματα του 2010) πολύ παραπάνω από μερικά άλλα.

Κι έτσι την επόμενη φορά που θα ακούσετε κάποιον να μιλάει για εθνική προσπάθεια, σας παρακαλώ θυμηθείτε να του τρίψετε αυτόν τον πίνακα στη μούρη.

Διότι μεταξύ κατεργαρέων χρειάζεται και λίγη ειλικρίνεια που γενικά δεν περισσεύει.

Και θα κάνω και μια δίκαιη πρόταση.
Το κράτος επί μία δεκαετία “δάνειζε” τις επιχειρήσεις με προνομιακότατους όρους, καθώς καμία επιχείρηση δεν μπορούσε να πάρει δάνειο με μικρότερο επιτόκιο σε κάθε αντίστοιχη εποχή.
Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα να ξεπληρώσουν στο κράτος αυτά τα 57δις?
 Ξέρω τα πράγματα είναι δύσκολα, αλλά τόσο μεγάλες και υγιείς επιχειρήσεις που έχουμε, θα βρούνε έναν τρόπο.
Το χρωστάνε άλλωστε στο έθνος.

ΥΓ
Το κείμενο αυτό δεν θα μπορούσε ποτέ να γραφτεί χωρίς τα στοιχεία που με επιμονή μέρμηγκα έχει μαζέψει ο eparistera.blogspot.com Για το μαγείρεμα και τις όποιες μαλακίες ή λάθη ευθύνεται αποκλειστικά ο βρωμερός κινέζος από τα φραουλοχώραφα της μανωλάδας Techie Chan.
sancho7.blogspot.com

Κυριακή 17 Απριλίου 2011

ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Γιατί απαγορεύονται τα ψάρια, 

αλλά επιτρέπονται χταπόδια και καλαμάρια.
Γιατί απαγορεύεται το λάδι, αλλά επιτρέπονται οι ελιές.
 
 
    Η  καθιέρωση τής νηστείας επιβλήθηκε σαν μέτρο καθαρμού και εξαγνισμού, όταν η ανθρωπότητα πέρασε στο μόνιμο στάδιο τού γεωργικού βίου και με τον πέπλο τής θρησκείας διαμορφώθηκαν διάφορες δοξασίες, σχηματίστηκε το πάνθεο κάθε φυλής και από τις πρώτες εσωτερικές αντιθέσεις και ανισότητες, δημιουργήθηκε η ιδέα τού καλού και τού κακού. Τότε εμφανίστηκε και το ιερατείο, που είχε ευρύτερα καθήκοντα και εξαιρετική αποστολή, γιατί αποτελούσε την τάξη των σοφών, που αποθησαύριζε την πείρα τού παρελθόντος και με τον έμμετρο λόγο κωδικοποιούσε τούς κανόνες τής κοινωνικής συμπεριφοράς και τής λατρείας τού θείου.
   
     Ένα λοιπόν από τα μέτρα, που πάρθηκαν από το ιερατείο, ήταν τα λουτρά και ορισμένες ημερήσιες νηστείες. Το νερό δεν καθάριζε μόνο το σώμα, αλλά ήταν και «ύδωρ καθαρμού και εξαγνισμού» τής ψυχής. Το ίδιο και οι νηστείες. Οι πρωτόγονοι λαοί τις πράξεις και ενέργειες των μελών τής κοινότητάς τους, που έρχονταν σε αντίθεση με τούς καθιερωμένους θεσμούς, τις εξηγούσαν σα διεγερτικό αποτέλεσμα από τις τέτοιες ή τέτοιες τροφές. Μιά λοιπόν, που η θρησκεία ήταν στα χρόνια αυτά επιστήμη και φιλοσοφία, οι νηστείες πέρασαν στο θρησκευτικό κώδικα.
   
     Οι μάγοι στην αρχή και το επίσημο ιερατείο αργότερα, για να εξοικονομούν τρόφιμα και τρέφονται καλά δίδασκαν, πως έπρεπε τα μέλη τής κοινότητας να εξαγνίζονται με τα λουτρά και με την αποχή από διάφορες τροφές. Έπρεπε να δαμάσουν τις ορμές τους, γιατί αυτές είναι η αιτία, που φέρνουν διαμάχες μέσα στην κοινότητα. Οι διδασκαλίες αυτές άρχισαν, όταν ο κοινωνικός διαφορισμός δημιούργησε την ταξική κοινωνία. 
 
     
     Όπως και αν είναι, ο θεσμός της νηστείας δε μπορεί να κατανοηθεί και ερμηνευτεί στο πρώτο στάδιο της εμφάνισής του χωρίς να μελετηθούν παράλληλα και οι κοινωνικές ή πιό σωστά οι παραγωγικές συνθήκες, κάτω από τις οποίες ζούσαν οι πρωτόγονοι και καθυστερημένοι λαοί.
     
 
   


Οι νηστείες,
που καθιερώθηκαν
από την Εκκλησία
δεν έχουν καμμία σχέση
με τα δόγματα
του χριστιανισμού,
αφού πουθενά
στην Καινή  Διαθήκη
δε γίνεται λόγος
γιά πολυήμερες νηστείες.
   
  Ο χριστιανισμός όμως, αντίθετα απ΄ ό,τι ήταν καθιερωμένο στούς μεσογειακούς λαούς, επέβαλε μακροχρόνιες νηστείες. Η Ανατολική Εκκλησία καθιέρωσε παραπάνω από 150 μέρες το χρόνο, κατά τις οποίες απαγορεύεται όχι μόνο το κρέας, αλλά και τα αυγά, το λάδι, τα ψάρια, το γάλα, το βούτυρο κ.λπ., ενώ ούτε οι Εβραίοι είχαν πολυήμερες νηστείες, ούτε οι Έλληνες, ούτε οι Σύροι, ούτε οι Ρωμαίοι. Μα και το σπουδαιότερο είναι, ότι στα ευαγγέλια και τις επιστολές τού Παύλου δε γίνεται λόγος για μεγάλες νηστείες. Αντίθετα, κατά την ευαγγελική παράδοση, ο Ναζωραίος, όχι μόνο δεν τηρούσε το Σάββατο και τη νηστεία του, αλλά δήλωσε, πως «δεν βλάπτουν τα εισερχόμενα, αλλά τα εξερχόμενα.» Κι ακόμα ως το τέλος τού 2ου αιώνα σχεδόν δεν υπάρχουν καθιερωμένες νηστείες, δηλαδή οι χριστιανικές εκκλησίες δεν έχουν επιβάλει ορισμένους κανόνες νηστειών. Άρα, οι νηστείες, που καθιερώθηκαν από την Εκκλησία, δεν έχουν καμμία σχέση με τα δόγματα τού χριστιανισμού, αφού πουθενά στην Καινή Διαθήκη δε γίνεται λόγος γιά πολυήμερες νηστείες.     
   

Οι αιτίες τής καθιέρωσης των νηστειών στο Χριστιανισμό
  Τι μεσολάβησε λοιπόν, ώστε ο χριστιανισμός μέ την πάροδο τού χρόνου να καθιερώσει δύο μεν ημέρες τη βδομάδα, Τετάρτη και Παρασκευή, ως ημέρες ακρεωφαγίας, κατά τις οποίες μάλιστα να απαγορεύεται και το λάδι και το κρασί, άλλες δε μακροχρόνιες (σαρακοστές);
   
     Το ζήτημα αυτό δεν πρέπει να το εξετάσουμε στενά από θρησκευτική καθαρά άποψη, αφού ο αρχέγονος χριστιανισμός δεν γνώρισε τέτοιου είδους νηστείες. Άρα, υπάρχει άλλη αιτία, που γέννησε και καθιέρωσε τις νηστείες, όχι μόνο τής Τετάρτης και  τής Παρασκευής, αλλά και τις μεγάλες, τις πολυήμερες (σαράντα μέρες προ τού Πάσχα, άλλες τόσες προ των Χριστουγέννων, 15 μέρες τον Αύγουστο κι άλλες μικρότερες).

     Όσο οι χριστιανοί αποτελούσαν μικρές κοινότητες (εκκλησίες), μπορούσαν να συντηρούνται με τα κοινά δείπνα και συσσίτια (Αγάπες). Από τον δεύτερο όμως αιώνα και δώθε, τα πράγματα άλλαξαν. Οι χριστιανοί πλήθαιναν και οι κοινότητές τους αντίκριζαν σοβαρό πρόβλημα διατροφής. Και ναι μεν αναγκάστηκαν ν΄ αλλάξουν την εσωτερική τους διοργάνωση και να διορίζουν έναν επόπτη φροντιστή, τον επίσκοπο, αλλά και πάλι δε μπορούσαν να εξοικονομήσουν όλα τα τρόφιμα, που χρειάζονταν για τη διατροφή των πιστών. Κι ακόμα στις εκκλησίες - κοινότητες άρχισαν να προσχωρούν και εύποροι, που με τη δύναμη που διαθέτανε, καταργήσανε τα κοινόβια και τις «Αγάπες». Έτσι παρουσιάστηκε και ένα άλλο ζήτημα. Μέσα στη χριστιανική παράταξη υπήρχαν πλούσιοι και φτωχοί, που οι μεν ζούσαν πλουσιοπάροχα, όπως και οι ειδωλολάτρες, ενώ οι φτωχοί ζούσαν με πολλές στερήσεις.
   
   
   Ήταν επόμενο λοιπόν, να δημιουργηθούν παράπονα καί διαιρέσεις, όπως μάς πληροφορούν τα γραπτά των Πατέρων τής Εκκλησίας εκείνου τού καιρού. Από την αιτία αυτή οι πρεσβύτεροι και οι επισκοποι, από τη μιά μεριά για να εξοικονομήσουν τρόφιμα και από την άλλη για να σταματήσουν τις διενέξεις και τις αντιθέσεις ανάμεσα φτωχών και πλουσίων μέσα στις χριστιανικές κοινότητες (εκκλησίες), θέσπισαν τις διάφορες νηστείες, δηλαδή την αποχή από τα φαγητά, που έτρωγαν οι εύποροι. Το μέτρο αυτό απόβλεπε σε δυο σκοπούς: Πρώτο, αναγκάζονταν οι πλούσιοι χριστιανοί ορισμένες μέρες να τηρούν την ακρεωφαγία και να μην τρώνε λάδι, ψάρια, γάλα κ.λπ.. Έτσι εξομοιώνονταν με τούς φτωχούς χριστιανούς. Δεύτερο, γινόταν εξοικονόμηση τροφίμων (μια και οι πλούσιοι νήστευαν) και αυτά προσφέρονταν στην κοινότητα, ώστε να τρώνε κρέας, λάδι, ψάρια, αυγά κ.λπ. και οι φτωχοί. Γι΄ αυτό στη Δύση επικρατούσε η θεωρία, ότι η νηστεία είναι έργον άξιον μισθού (meritium) και συνεπώς εκείνος που νηστεύει, γλυτώνει από τις αμαρτίες του. Η γνώμη αυτή, το καταλαβαίνει ο καθ΄ ένας, πως είχε υποβλητικό χαρακτήρα σε πλούσιους και φτωχούς.
     
   
     Για να είναι όμως απαράβατες οι εντολές για την τήρηση των νηστειών, πήραν το κύρος Συνοδικών αποφάσεων, καί προπαγανδίστηκε η ιδέα, πως οι νηστείες προέρχονται από τούς Αποστολικούς χρόνους. Άρα θεσπίστηκαν πολύ παλαιά και καθιερώθηκαν από τούς Αποστολικούς Κανόνες.
   
    Κατά τον ξθ΄ Αποστολικό Κανόνα, όσοι από τους κληρικούς δε νηστεύουν τις καθιερωμένες ημερες, καθαιρούνται, ενώ οι λαϊκοί αναθεματίζονται. Επίσης, κατά τον κανόνα τής Συνόδου τής Γάγγρας, οι μη νηστεύοντες αναθεματίζονται. Και κατά τον νστ΄ τής εν Τρούλλω Πανθέκτης Οικουμενικής Συνόδου, οι μη τηρούντες τις νηστείες κληρικοί, καθαιρούνται και οι λαϊκοί αναθεματίζονται. Οι ποινές αυτές, όσο και αν ήταν πνευματικές, προκαλούσαν δέος στούς χριστιανούς, γιατί στη μέλλουσα ζωή θα πήγαιναν στην κόλαση.
 
  Όταν όμως, στις αρχές του 4ου  αιώνα, ο χριστιανισμός νίκησε και η χριστιανική Εκκλησία έγινε ο κυριότερος συνεργάτης των αυτοκρατόρων, συντρέξανε και άλλοι λόγοι, για να καθιερωθούν εκτός από τις ημερήσιες νηστείες και πολυήμερες. Η αυτοκρατορία περνούσε μια χρονίζουσα οικονομική κρίση. Η φτώχεια ήταν απλωμένη παντού. Η γεωργία σε πολλές περιοχές οπισθοδρομούσε. Η κτηνοτροφία καταστρεφόταν από αρρώστιες, ληστείες, θεομηνίες και άλλες αιτίες. Έπειτα, τα μεταφορικά μέσα εκείνο τον καιρό ήταν λίγα. Κι αυτά που υπήρχαν δεν επαρκούσαν για να μεταφέρουν τα δημητριακά, που είναι το βασικό είδος τής διατροφής και συντήρησης τού ανθρώπου. Η αισχροκέρδεια εξ άλλου είχε αποχαλινωθεί, η ακρίβεια καθιστούσε το βίο αβίωτο για τα μεγάλα στρώματα τού πληθυσμού. Μόνο στην Πόλη, στις μέρες τού Ιωάννη Χρυσοστόμου υπήρχαν εκατό χίλιαδες φτωχοί καί πεινασμένοι.   
 


Όταν στις αρχές
τού 4ου αιώνα
η Εκκλησία
έγινε ο κυριότερος συνεργάτης
των αυτοκρατόρων, συντρέξανε
και άλλοι λόγοι για να καθιερωθούν εκτός από τις ημερήσιες νηστείες
και πολυήμερες.
     
 
 
Οι λόγοι θέσπισης πολυήμερων νηστειών στο Βυζάντιο
   Απ΄ όσα έχουμε πει ίσαμε δω, ο αναγνώστης καταλαβαίνει πολύ καλά, πως η βυζαντινή αυτοκρατορία αντίκριζε άλυτα δημοσιονομικά και παραγωγικά προβλήματα.
 
     
   Η Εκκλησία λοιπόν, που από πολύ πριν είχε καθιερώσει ορισμένες νηστείες, τώρα βρέθηκε στην ανάγκη με το κύρος και την επιβολή της, να επιβάλει και άλλες και μάλιστα πολυήμερες - τις σαρακοστές. Στην περίοδο αυτή, που ήταν παντοδύναμη η Εκκλησία, γιατί διάθετε το ακαταμάχητο όπλο τής επιβολής, συνεργάστηκε με την κρατική εξουσία. Έτσι, νόμους, που και αν τούς θέσπιζαν οι αυτοκράτορες δε θα εφαρμόζονταν, τούς επέβαλε αυτή με δικές της αποφάσεις και έγιναν απόλυτα σεβαστοί από το μεγάλο πλήθος των χριστιανών.
     
   
     Στις αποφάσεις, που πάρθηκαν από τις Οικουμενικές Συνοδούς, συντέλεσαν πολύ και οι καλόγεροι. Δεν πρέπει να ξεχνούμε, πως τα μοναστήρια είχαν πολλά γιδοπρόβατα και γελάδια, καθώς και κότες. Πουλούσαν λοιπον τα αρνιά, τα κατσίκια, τα βόδια και το γάλα και τα αυγά.
 
     
Οι δυό
μεγάλες σαρακοστές,
την άνοιξη
και στην αρχή
τού χειμώνα
ήταν προστατευτικές
τής κτηνοτροφίας
και τής πτηνοτροφίας.
   
   Έπρεπε να εξευρεθεί τρόπος, ώστε από τη μια μεριά να ενισχυθεί η κτηνοτροφία, η  πτηνοτροφία και η αλιεία και από την άλλη να παταχτεί έμμεσα η αισχροκέρδεια, Αυτός είναι ο βασικός λόγος, που επιβλήθηκαν οι σαρακοστές. Το μέτρο ήταν γιά την εποχή εκείνη σοφό. Οι δυό μεγάλες σαρακοστές, την άνοιξη και στην αρχή τού χειμώνα ήταν προστατευτικές τής κτηνοτροφίας και τής πτηνοτροφίας. Η ακρεωφαγία, που επιβλήθηκε για θρησκευτικούς λόγους, ενίσχυσε πάρα πολύ τούς δύο αυτούς κλάδους τής αγροτικής οικονομίας. Τα ζώα, μικρά και μεγάλα, δε σφάζονταν, η αναπαραγωγή τους αύξαινε και μαζί δημιουργούνταν σταθεροί όροι γιά την αύξηση τής παραγωγής τού γάλακτος και την ανάπτυξη τής τυροκομίας. Έτσι, μια που ορισμένες εποχές η ζήτηση κρέατος, πουλερικών, τυριού, αυγών κ.λπ., περιοριζόταν πάρα πολύ, μαζεύονταν αποθέματα και δεν υπήρχε καμμιά ανάγκη να γίνεται εισαγωγή. Αντίθετα, γινόταν εξαγωγή.     
 
     Οι ίδιοι λόγοι επέβαλαν και την αποχή από το λάδι και το κρασί κάθε Τετάρτη και Παρασκευή. Η ελαιοπαραγωγή, όπως και τώρα, ήταν τοπική. Όλες οι επαρχίες δεν είχαν ελαιόδεντρα. Εξ άλλου, κι εκεί που υπήρχαν, δέν καρπούσαν κάθε χρόνο. Παράλληλα, από διάφορες αρρώστιες και άλλες αιτίες, η ελαιοκομία βρισκόταν σε πρωτόγονη κατάσταση. Άρα το λάδι σπάνιζε. Στις αιτίες αυτές πρέπει να προσθέσουμε και τη δυσκολία τής μεταφοράς του από τόπο σε τόπο με τα μεταφορικά και συγκοινωνιακά μέσα, που υπήρχαν τότε.
   
     Μα και η αμπελουργία περνούσε μεγάλη κρίση και το κρασί, όπως το λάδι, δύσκολα μεταφερόταν. Από τις αιτίες αυτές, αν κάθε μέρα ήταν ελεύθερη η κατανάλωση των προϊόντων αυτών, δε θα υπήρχαν ποσότητες αρκετές και η αισχροκέρδεια θα οργίαζε, όπως γινόταν και στην προχριστιανική εποχή.
 
   Εξ άλλου πρέπει να έχουμε υπ΄ όψη, πως οι ευγενείς και γενικά οι πλούσιοι, έκαναν πως νήστευαν. Στα αρχοντικά τους όμως, και λάδι έβαζαν στα φαγητά τους και έπιναν πολύ κρασί.
   
   
     Επίσης και για τα ψάρια, που κι αυτά μπήκαν στον κατάλογο των απαγορευμένων τροφών, οι ίδιοι λόγοι συντρέχανε. Δεν απαγορεύτηκε γενικά η αλιεία, αλλά περιορίστηκε η κατανάλωση. Κι αυτό γιά να παστώνουν τα ψάρια, ώστε να υπάρχουν μεγάλα αποθέματα παστών, που διατηρούνται και ευκολομεταφέρονται, κι έτσι να υπάρχει πάντα μεγαλύτερη προσφορά από τη ζήτηση. Αντίθετα, άλλα είδη θαλασσινών προϊόντων (αστακός, χταπόδια, καλαμαράκια  κ.λπ.) , δεν ήταν απαγορευμένα ίσως γιατί η αλιεία τους με τα τεχνικά μέσα που διαθέτανε, ήταν δύσκολη και συνεπώς δεν έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην αγορά.
     
 

 
 











Στις φωτογραφίες φαίνονται διάφορα νηστίσιμα φαγητά. Η λέξη νηστεία όμως, δεν σημαίνει τρώω κάποια φαγητά αντί άλλων, αλλά απέχω από τροφή, δεν τρώω καθόλου (νη + εσθίω).



 
Εξαιρούνται άρχοντες, πλούσιοι και καλόγεροι
  Το ότι οι άρχοντες και οι πλούσιοι βυζαντινοί έπιναν πολύ κρασί και στα συμπόσιά τους γίνονταν στουπί στο μεθύσι, το μαθαίνουμε από το ποίημα «Φιλοσοφία του Κρασοπατέρος». Φαίνεται, πώς υπήρχαν πολλά λαϊκά τραγούδια, που ήταν ύμνος στο κρασί και άλλα, που ακόμα παρουσίαζαν τούς καλόγερους -ξέρουμε, πως στα μοναστήρια υπήρχαν μεγάλα βαρέλια γεμάτα από τα καλύτερα κρασιά- να μεθοκοπούν. Τα τραγούδια λοιπόν αυτά τα κατάγραψε κάποιος, που δεν έβαλε το όνομά του κι έτσι με τον παραπάνω τίτλο έφτασαν ως εμάς.
   
     Ενώ λοιπόν η Εκκλησία απαγόρευε ορισμένες ημέρες «την κατάλυσιν τού οίνου», οι βυζαντινοί άρχοντες μεθοκοπούσαν στα γλέντια τους, Και, όπως μας λέει ο ανώνυμος ποιητής, πίνανε τα καλύτερα κρασιά, που έβγαζε η Σαντορίνη, η Συρία και άλλες περιοχές. Και λέγανε:
 
     «Ελαίαν την καλύκαρπον θαυμάζουσιν οι πάντες.
     Αλλ΄ ουν εις όλα τα φυτά το κλήμα βασιλεύει.
     Ο μούστος ολοζώντανος πηδά και κοντοβήχει,
     και τα ελάδιν το πτωχόν κείτετ΄ αποθαμένον.
     Και τούς νεκρούς εξανιστά ο εύοσμος ο οίνος
     και τούς αρρώστους ο καλός εις δύναμιν εγείρει».
   
   
   Υποθέτω, πως οι στίχοι αυτοί λέγονταν για τούς καλόγερους, που, όπως μάς πληροφορούν πολλές γραφτές πηγές, οργίαζαν και μεθοκοπούσαν, όπως και οι άρχοντες. ΕΙναι λοιπόν πολύ πιθανό, πως και οι παρακάτω στίχοι γράφτηκαν για τούς καλόγερους:
     
   
      «Εκ των αγίων γαρ πολλοί λέγονται μυροβρύται,
       εγώ δε χάριν ήθελα να γένω κρασοβρύτης.
       Φρίττω λοιπόν ο ταπεινός, όταν το διηγούμαι.
       Τι τα πολλά σοι προσλαλω και περισσά σοι λέγω;
       Άν έπιναν οι άγγελοι, κρασίν ώσπερ εμένα,
       και να εκάθιζα ομού μετά των αρχαγγέλων,
       εις εκατόν νυχθήμερα ήθελα τούς μεθύσει.
       Άκουσον την αλήθειαν πόσον κρασίν φοβούμαι.
       Αν ήτον αργυρόκουπα ο ουρανός τον βλέπεις,
       να με τον εγεμίζασιν άσπρον κρασίν ακράτον,
       να μ΄ έλεγαν Δευτέρωσε και πρόσεχε μην πτύσης,
       ήθελα πει ότι σώνει με, φοβούμαι μην μεθύσω...»
               (Βλ. «Η ελληνική ποίηση ανθολογημένη», έκδ. «Κυψέλης»,
             Αθήνα, 1958, τ. Β΄, σελ. 396 - 399).
 
      Μα κι ένας άλλος λόγος επέβαλε τη νηστεία στο λάδι και το κρασί: Γίνονταν μεγάλες εξαγωγές. Όμως, όπως ξέρουμε, τις εξαγωγές τις έκαναν οι μεγάλοι ιδιοκτήτες. Αυτοί λοιπόν, μιά που οι μικροί αμπελουργοί και ελαιοπαραγωγοί δεν κατανάλωναν το δικό τους λάδι και κρασί, με το να μην υπάρχει μεγάλη ζήτηση, το πουλούσαν φτηνά στούς μεγάλοκτηματίες κι αυτοί με τη σειρά τους κάνανε εξαγωγές σε άλλες χώρες κι έτσι κέρδιζαν πολλά.
   
 
   Μόνο μ΄ ένα τέτοιο αντίκρισμα μπορούμε να εξηγήσουμε την αιτία, που επιβλήθηκαν και καθιερώθηκαν στην αρχή μεν οι μικρές νηστείες κι αργότερα οι σαρακοστές. Η Εκκλησία τής Ανατολής στην προκειμένη περίπτωση με το να καθιερώσει την αυστηρή αποχή από ορισμένα είδη τροφών, δεν έκανε τίποτε άλλο παρά εφάρμοσε μέτρα, που ήταν μέτρα ανάγκης για μιά δυσμενή εποχή. Εξυπηρέτησε δηλαδή την εθνική οικονομία τού Βυζαντίου.
     
   
     Στη Δύση όμως, που οι πλουτοπαραγωγικές συνθήκες ήταν λίγο πολύ διαφορετικές, η Δυτική Εκκλησία στις νηστείες που καθιέρωσε, δεν ακολούθησε ούτε ως προς τα είδη των απαγορευμένων τροφών, ούτε ως προς το χρόνο και τη διάρκεια τής νηστείας την Ανατολική Εκκλησία. Επέβαλε δηλαδή νηστείες ελαφρότερες. Επίσης και στην Αρμενία και αλλού, δεν έγιναν απόλυτα αποδεκτά τα περί νηστειών θεσπίσματα τής Ανατολικής Εκκλησίας, γιατί στις περιοχές αυτές η κτηνοτροφία ήταν πλούσια και δεν συνέτρεχε κανένας λόγος μεγάλων περιορισμών στα κρέας, το τυρί κ.λπ..
   
     Όμως, οι Πατέρες τής Εκκλησίας, όπως ήταν φυσικό, προσπάθησαν να δώσουν ηθικό περιεχόμενο στην αποχή από ορισμένες τροφές. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος στα κηρύγματά του τόνιζε, πως νηστεία δεν είναι απλώς η ακρεωφαγία, αλλά κυρίως η αποχή από τα κακά έργα.
   
   
    Η Εκκλησία και η Πολιτεία, αν και κατόρθωσαν με την επιβολή τής νηστείας, να περιορίσουν την κατανάλωση τού κρέατος, τού τυριού, τού λαδιού και τού κρασιού, δεν μπόρεσαν να ηθικοποιήσουν τη βυζαντινή κοινωνία. Οι νηστείες κατάντησαν νεκρός τύπος. Οι πλούσιοι εξ άλλου (ανώτεροι κληρικοί, ευγενείς, φεουδάρχες, ηγούμενοι κ.λπ.) δεν τηρούσαν τις νηστείες. Κρυφά έτρωγαν. Κι επειδή η κατανάλωση των ειδών που αναφέραμε, ήταν περιορισμένη, υπήρχε μεγάλη προσφορά κι έτσι τα παραπάνω είδη κατανάλωσης και πρώτης ανάγκης, προσφέρονταν σε μικρή τιμή. 
     
 


 






Σημερινός μητροπολίτης
(αριστερά)
και μοναχός
τού Αγίου Όρους (δεξιά)
...εξουθενωμένοι
από την πολλή νηστεία...


 
     Όπως και να εξετάσουμε το ζήτημα τής επιβολης των νηστειών, θα βρούμε, πως οι λόγοι τού ηθικού εξαναγκασμού ήταν προσχηματικοί. Κοντεύουν τώρα 1.500 χρόνια, που επιβλήθηκαν οι νηστείες και ο κόσμος δεν ηθικοποιήθηκε. Οι βυζαντινοί άρχοντες, αν και στα χρόνια τής παρακμής έβαλαν τούς ανώτερους κληρικούς να απειλούν με αφορισμούς όσους δεν νήστευαν, δεν κατόρθωσαν να σώσουν το Βυζάντιο. (Ο πατριάρχης Αντιόχειας, Βαλσαμών, κήρυχνε, πως εκείνος, που τρώει κρέας και ψάρι ή αυγό τη Μεγάλη Σαρακοστή, δεν θα συγχωρεθεί και αν ακόμα πνέει τα λοίσθια, βλ. Ράλλη και Ποτλή, Δ΄, 487).

     Οι βυζαντινοί ήταν, όπως το είπαμε πολλές φορές, θρησκόληπτοι και τα πλατιά στρώματα τού πληθυσμού νήστευαν. Όμως ο θεός δε συγκινήθηκε από τίς νηστείες τους. Το Βυζάντιο από το 13ο αιώνα και δώθε, όλο και  πήγαινε στο χειρότερο. Οι νηστείες δεν το έσωσαν. Χρειάζονταν άλλου είδους έργα. Χρειαζόταν στρατός. Χρειαζόταν οι πλούσιοι, οι ευγενείς και οι φεουδάρχες ν΄ ανοίξουν το πουγγί τους, να κάνουν κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, ν΄ ανακούφιζαν τις λαϊκές μάζες, που πεινούσαν καί δυστυχούσαν. Αλλά δεν το έκαναν.
 
*   *   *
 
     Το συμπέρασμά μας λοιπόν, είναι, ότι οι νηστείες επιβλήθηκαν στην Ανατολική Εκκλησία από τούς λόγους, που σημειώσαμε πιο πάνω. Στο βάθος ήταν λόγοι δημοσιονομικοί.
 
 
Γιάννης Κορδάτος (*)


 

 
    (*) Ο Γιάννης Κορδάτος (Ζαγορά Πηλίου, 1891-1961) ήταν νομικός, κοινωνιολόγος, πολιτικός, ιστορικός, μελετητής τής ελληνικής ιστορίας από την αρχαιότητα έως την σύγχρονη εποχή. Υπήρξε από τα ιδρυτικά στελέχη τής «Φοιτητικής Συντροφιάς» και τού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος, προκατόχου τού Κ.Κ.Ε., διετέλεσε γενικός γραμματέας του (1920-1924) και διευθυντής τού Ριζοσπάστη (1922-1924). Το 1927 αποχώρησε από το Κ.Κ.Ε., συνέχισε ωστόσο να είναι κοντά του και γι΄ αυτό φυλακίστηκε στα χρόνια τής δικτατορίας τού Μεταξά.

     Αν και αυτοδίδακτος ιστορικός, εν τούτοις ήταν πολυγραφότατος. Το βιβλίο του «Η κοινωνική σημασία τής ελληνικής επαναστάσεως τού 1821», που πρωτοκυκλοφόρησε το 1924, προκάλεσε ποικίλες και έντονες αντιδράσεις. Παρόμοιες αντιδράσεις προκάλεσε και το βιβλίο του «Ιησούς Χριστός και χριστιανισμός», το οποίο, αν και αποτέλεσμα μόχθου 20 ετών, δεν κυκλοφόρησε παρά μόνο μετά τον θάνατό του, καθώς κανένας εκδότης δεν τολμούσε να αναλάβει την έκδοσή του. (Συγκρίνετε τη στάση τού Γ. Κορδάτου με τη στάση των σημερινών ηγετών της Αριστεράς, που δεν διανοούνται καν να τα βάλουν με την Εκκλησία, παρά άγονται και φέρονται από τούς ιεράρχες δέσμιοι τόσο τής ευσεβούς ψήφου, όσο κυρίως των ρωμιοσυνιστικών αντιλήψεων και ιδεοληψιών τους).
   
      Ο Γ. Κορδάτος ήταν επίσης μεγάλος γνώστης της ελληνικής Γραμματείας, αρχαίας και νέας και ασχολήθηκε επαγγελματικά ως επιμελητής των εκδόσεων τής κλασικής ελληνικής Γραμματείας, που κυκλοφόρησαν από τον οίκο τού Ι. Χ. Ζαχαρόπουλου.
   
     «Το συγγραφικό ιστορικό έργο τού Γ. Κορδάτου εκτείνεται σε μεγάλο θεματολογικό και χρονολογικό εύρος: από την αρχαία Ελλάδα και τη Σαπφώ έως την αγροτική εξέγερση τού 1910 στο Κιλελέρ και από την αρχαία τραγωδία έως την ελληνική κεφαλαιοκρατία και το δημοτικισμό. Ενα ογκώδες και επιβλητικό έργο, με αναθεωρήσεις και επανεκδόσεις, το οποίο ακολούθησε την πνευματική πορεία τού δημιουργού του, εκκινώντας από τη μαρξιστική θεωρία σε ιδιότυπους και μοναχικούς δρόμους. Ο Κορδάτος είχε την τύχη να δει τα βιβλία του να γνωρίζουν πολύ σημαντική εκδοτική επιτυχία, που βρισκόταν σε αναντιστοιχία με τη σκληρή κριτική, με την οποία τα υποδέχθηκαν οι διανοούμενοι τής εποχής του. Η κριτική δεν αφορούσε μόνο τα λάθη, τις απλουστεύσεις και τα θεωρητικά σχήματα χωρίς επαρκή τεκμηρίωση, που εύκολα θα αναγνώριζε κανείς στις σελίδες των βιβλίων του, αλλά συνδεόταν, κυρίως, με την εκάστοτε πολιτική του τοποθέτηση, με τη διαφωνία προς τις απόψεις του, είτε από αριστερά είτε από δεξιά. Η νεότερη ιστοριογραφία αγνόησε, σε μεγάλο βαθμό, το έργο τού Κορδάτου, με κύρια εξαίρεση τις μελέτες του για το εργατικό και αγροτικό κίνημα στη χώρα μας, μοναδικά σημεία αναφοράς για τα σχετικά ζητήματα επί πολλές δεκαετίες.» (Β. Καραμανωλάκης, enet.gr).
 
    Το παραπάνω άρθρο αποτελείται από αποσπάσματα από το κεφάλαιο «Οι νηστείες στο Βυζάντιο» τού VIII τόμου τού έργου τού Γιάννη Κορδάτου:  «Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας», έκδ. «20ος αιώνας», Αθήνα, 1960.
www.freeinquiry.gr

ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΗ Η ΠΟΛΥΗΜΕΡΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΝΗΣΤΕΙΑ ( Β΄μέρος )

Το κρέας μαζί με το ψάρι είναι η καλύτερη πηγή κρεατίνης, ένα αμινοξύ, που χρησιμοποιείται από το σώμα, για να σχηματίσει ATP, τη χημική πηγή ενέργειας, που δίνει δύναμη στα κύτταρά μας. Τις τελευταίες δεκαετίες, τα συμπληρώματα κρεατίνης έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλή μεταξύ των αθλητών, αλλά η έρευνα έχει δείξει, ότι η κρεατίνη βελτιώνει την αντοχή στην άσκηση σε ασθενείς, που υποφέρουν από συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια (Andrews R., et al., «The effect of dietary creatine supplementation on skeletal muscle metabolism in congestive heart failure», European Heart Journal, 19(4), 617-622, Apr. 1998; Gordon A., et al., «Creatine supplementation in chronic heart failure increases skeletal muscle creatine phosphate and muscle performance», Cardiovascular Research, 30(3), 413-418, Sep. 1995).

     Όταν υγιείς νέοι άνδρες, που φυσιολογικά κατανάλωναν μια δίαιτα, που περιείχε και κρέας στράφηκαν σε μια γαλακτο-ωο-χορτοφαγική δίαιτα για 26 ημέρες, παρατηρήθηκαν σημαντικές μειώσεις στο περιεχόμενο τής κρεατίνης στούς μύες (Lucaszuk J.M., et al., «Effect of creatine supplementation and a lacto-ovo-vegetarian diet on muscle creatine concentration», International Journal of Sport Nutrition & Exercise Metabolism, 12(3), 336-348, 2002).

     Το κρέας μαζί με μερικά ψάρια και θαλασσινά είναι πλούσια πηγή ταυρίνης, ενός σημαντικού αμινοξέος, τού οποίου η συγκέντρωση στα αυγά, στο γάλα και στις φυτικές τροφές κυμαίνεται από αμελητέα έως μηδαμινή. Η ταυρίνη βρίσκεται σε υψηλές συγκεντρώσεις στην καρδιά, στον εγκέφαλο και στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η ταυρίνη έχει αντιοξειδωτικές ικανότητες και έχει φανεί σε διπλές-τυφλές κλινικές δοκιμές,  ότι βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία σε ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια (Azuma J., et al., «Therapeutic effect of taurine in congestive heart failure: a double-blind crossover trial», Clinical Cardiology, 8(5), 276-282, May 1985; Azuma J., et al., «Double-blind randomized crossover trial of taurine in congestive heart failure», Current Therapeutic Research, Clinical and Experimental, 34(4), 543-547, 1983). Ενώ η ταυρίνη δεν μπορεί να βρεθεί σε φυτικές τροφές, τα φυτοφάγα ζώα μπορούν να τη συνθέσουν από άλλα διατροφικά αμινοξέα. Οι άνθρωποι μπορούν επίσης να παρασκευάσουν τη δική τους ταυρίνη, αλλά με πολύ λιγότερη αποδοτικότητα από τα φυτοφάγα ζώα, όπως αποδεικνύεται από τα σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ταυρίνης στο αίμα των vegans και σε μεξικανές γυναίκες τής επαρχίας, που έχουν χαμηλές προσλήψεις κρέατος (Laidlaw S.A., et al., «Plasma and urine taurine levels in vegans», American Journal of Clinical Nutrition, 47, 660-663, 1988; Pasantes-Morales H., et al., «Taurine content in breast milk of Mexican women of urban and rural areas», Archives of Medical Research, 26(1), 47-52, Spring, 1995).


Ψάρια: Μιά υγιεινή τροφή,
που λείπει κατά τη διάρκεια των νηστειών
     Τα ψάρια και ιδιαίτερα αυτά τού ψυχρού ωκεανού, όπως ο σολομός και οι σαρδέλες, που είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, πρέπει να αποτελούν απαραίτητο μέρος τής διατροφής μας. Ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν τα λιπαρά ψάρια ως «τροφή μακροζωίας» και συνιστούν να λαμβάνουμε και ιχθυέλαιο, για να παίρνουμε μεγαλύτερες ποσότητες των λιπαρών οξέων ωμέγα-3. Η μακροβιότητα και η ασπίδα προστασίας των ιαπώνων έναντι τής στεφανιαίας νόσου αποδίδεται στην υψηλή κατανάλωση ψαριών. Οι επίσημες στατιστικές τού Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δείχνουν, ότι η χαμηλότερη θνησιμότητα όλων των αιτιών θανάτου γενικά και κατά συνέπεια η μεγαλύτερη μακροβιότητα συναντώνται στην Ιαπωνία. (Στην πραγματικότητα ο πιο μακρόβιος πληθυσμός είναι οι Οκινάουα, που ζουν σε σύμπλεγμα νησιών στην Ιαπωνία). Σε αυτό βασικό ρόλο πρέπει να παίζει η μεγάλη κατανάλωση ψαριού στην Ιαπωνία. Και αυτό τουλάχιστον για τη χαμηλή θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο έχει αποδειχθεί και από τη μελέτη, που διεξήγαγε ο Kagawa και οι συνεργάτες του το 1982. Οι εν λόγω επιστήμονες απόδειξαν, ότι οι ιάπωνες, που ζουν στις παράκτιες περιοχές και οι οποίοι καταναλώνουν περισσότερα ψάρια από τούς ιάπωνες, που ζουν στο εσωτερικό τής χώρας, παρουσιάζουν χαμηλότερη θνησιμότητα λόγω στεφανιαίας νόσου.

     Πολλές είναι οι επιδημιολογικές μελέτες που αποδεικνύουν την προστατευτική δράση της ιχθυοφαγίας έναντι τής στεφανιαίας νόσου. Η εργασία τού Burr απόδειξε, ότι η κατανάλωση δύο γευμάτων με ψάρια την εβδομάδα μείωνε τη θνησιμότητα από έμφραγμα κατά 30% και πλέον, χωρίς να επιφέρει μεταβολή τής χοληστερίνης τού ορού. Αυτό σημαίνει, ότι η κατανάλωση ψαριών ελάττωσε τον κίνδυνο θρόμβωσης μειώνοντας τη συνάθροιση των αιμοπεταλίων (Burr M.L., Fehily A.M., Gilbert J.F., et al., «Effects of changes in fat, fish and fibre intakes on death and myocardial reinfarction: Diet and Reinfarction Trial» (DART), Lancet, 337, 757-761, 1989).

     Επιδημιολογικές μελέτες έχουν αποδείξει, ότι η συχνή κατανάλωση ψαριού μάς προστατεύει από διάφορες μορφές καρκίνου. Μια μεγάλη μελέτη στην Ιταλία, που σύγκρινε 10.000 καρκινοπαθείς με 8.000 ασθενείς με άλλα προβλήματα υγείας, έδειξε, ότι όσοι έτρωγαν δύο ή περισσότερες μερίδες ψάρι την εβδομάδα διέτρεχαν πολύ μικρότερο κίνδυνο για διάφορες μορφές καρκίνου σε σύγκριση με όσους έτρωγαν ψάρι μια φορά την εβδομάδα ή και καθόλου (Fernandez E., Chatenoud L., La Vecchia C., et al., «Fish Consumption and Cancer Risk», 1999).

     Μια πρόσφατη επίσης επιδημιολογική έρευνα, που διεξήχθη από ερευνητές στο Cancer Epidemiology Biomarkers and Prevention, απέδειξε, ότι η συχνή κατανάλωση ψαριών προστατεύει τον ανδρικό πληθυσμό από καρκίνο τού προστάτη και από μεταστάσεις. Η μελέτη αυτή εξέτασε τις διατροφικές συνήθειες 47.882 ανδρών και κράτησε δώδεκα χρόνια. Τα αποτελέσματα έδειξαν, ότι όσοι έτρωγαν ψάρι περισσότερο από τρεις φορές την εβδομάδα, είχαν μειωμένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο τού προστάτη, καθώς και μεταστατικό καρκίνο («Cancer Epidemiology Biomarkers and Prevention», 12 (1), 64-67, 2003).

     Με ποια λογική λοιπόν, η νηστεία τής σαρακοστής απαγορεύει την κατανάλωση μιας τόσο υγιεινής τροφής, όπως είναι τα ψάρια;


Φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί και σπόροι:
Τροφές ανώτερες από τα δημητριακά
     Παρόμοια με το κρέας και το ψάρι, η διατροφική ποιότητα των φρούτων, των λαχανικών και των ξηρών καρπών και σπόρων είναι ανώτερη από αυτή των δημητριακών. Τα φρούτα και τα λαχανικά παρέχουν συστατικά, όπως το φολικό οξύ, βιταμίνη C και διάφορα καροτενοειδή, όπως άλφα-καροτίνη, βήτα-καροτίνη, λυκοπένιο, κρυπτοξανθίνη και λουτεΐνη. Οι ξηροί καρποί είναι άριστες πηγές πολλών δύσκολων να βρεθούν συστατικών. Το μαγνήσιο για παράδειγμα βρίσκεται σε αφθονία στα βραζιλιάνικα φιστίκια, στα αμύγδαλα, στούς σουσαμόσπορους, στούς ηλιόσπορους, στούς κολοκυθόσπορους  και στα κάσιους. Το σελήνιο βρίσκεται σε αφθονία στα βραζιλιάνικα φιστίκια. Υψηλές συγκεντρώσεις μιας σημαντικής μορφής βιταμίνης E γνωστής ως γάμμα-τοκοφερόλης μπορεί να βρεθεί στούς σουσαμόσπορους, στα pecans, στα καρύδια, στα φιστίκια, στούς κολοκυθόσπορους, στα βραζιλιάνικα φιστίκια και στα κάσιους. Η πλουσιότερη διατροφική πηγή τού αμινοξέος αργινίνη είναι τα αράπικα φιστίκια. Ενώ οι ξηροί καρποί και οι σπόροι περιέχουν τόσα θρεπτικά συστατικά, πρέπει να αναφερθεί, ότι περιέχουν αντιθρεπτικά συστατικά, όπως τα phytates. Στην πραγματικότητα, ανά γραμμάριο το κατά μέσο όρο περιεχόμενο των ξηρών καρπών και σπόρων σε phytates είναι παρόμοιο με αυτό των δημητριακών και των οσπρίων. Φυσικά, λίγοι άνθρωποι τρώνε ξηρούς καρπούς και σπόρους στις ποσότητες, που καταναλώνουν δημητριακά.

     Οι επιστήμονες έχουν επίσης ανακαλύψει μια ποικιλία συστατικών στις φυτικές τροφές, που τα έχουν ταξινομήσει συλλογικά ως φυτοθρεπτικά συστατικά (phytonutrients). Δεκάδες χιλιάδες από αυτά τα φυτοθρεπτικά συστατικά έχουν αναγνωριστεί και πολλά έχουν αξιοσημείωτες αντιοξειδωτικές ιδιότητες και καταπολεμούν τις ασθένειες. Φυτοθρεπτικά συστατικά γνωστά ως πολυφαινόλες έχουν φανεί, ότι έχουν πολλές φορές τη δύναμη να καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες από ό,τι τα γνωστά αντιοξειδωτικά, όπως η βιταμίνη C και E.

     Μια άλλη σημαντική ομάδα φυτοθρεπτικών συστατικών είναι οι ανθοκυανίνες, τα συστατικά, που δίνουν χρώμα στα φρούτα, τα λαχανικά και τα φυτά. Οι ανθοκυανίνες είναι ένας σημαντικός συντελεστής τής αντιοξειδωτικής δράσης των κόκκινων και μπλε φυτικών τροφών. Μια πρόσφατη μελέτη, που συνέκρινε την αντιοξειδωτική ισχύ διαφόρων φυτοθρεπτικών συστατικών βρήκε, ότι οι ανθοκυανίνες είναι τα πιο ισχυρά φυτοθρεπτικά συστατικά από όλα.


Λευκό αλεύρι και γλυκαιμικός δείκτης
 Το λευκό αλεύρι το καταναλώνουμε συνεχώς, αφού πολλά προϊόντα τού εμπορίου το περιέχουν. Το λευκό αλεύρι το καταναλώνουμε πολύ περισσότερο κατά τη διάρκεια τής νηστείας τής σαρακοστής. Αυτό ίσως που δεν ξέρετε είναι, ότι το λευκό αλεύρι είναι επικίνδυνο για την καρδιά σας.

     Μια κούπα (125 γρ.) λευκού αλευριού μάς παρέχει 95 γραμμάρια υδατάνθρακα, 13 γραμμάρια πρωτεΐνης, ένα γραμμάριο λίπους και 455 θερμίδες. Αυτές οι θερμίδες έρχονται να συμπληρώσουν με μικρό περιεχόμενο μικροθρεπτικών συστατικών. Το λευκό αλεύρι περιέχει σχετικά υψηλές ποσότητες καλίου και φωσφόρου. Περιέχει μηδαμινές ποσότητες ασβεστίου, σιδήρου, μαγνησίου, ψευδαργύρου, χαλκού, φολικού οξέος και βιταμινών Β1, Β2, Β5, Β6, Ε και Κ. Το λευκό αλεύρι δεν περιέχει βιταμίνες A, D και Β12. Ο εμπλουτισμός τού αλευριού ενισχύει σημαντικά το περιεχόμενο τού σιδήρου, τού φολικού οξέος και βιταμίνης D3 και επίσης προκαλεί μικρή αύξηση στις βιταμίνες Β1 και Β2, αλλά δεν κάνει τίποτα, για να εξουδετερώσει τα πολυάριθμα άλλα διατροφικά μειονεκτήματα αυτής τής τροφής.

     Επι πλέον, το λευκό αλεύρι είναι πολύ υψηλό στο γλυκαιμικό δείκτη (glycemic index, GI) προκαλώντας απότομη και γρήγορη αύξηση στα επίπεδα γλυκόζης τού αίματος. Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης τού αίματος βλάπτουν την καρδιαγγειακή υγεία. Ο γλυκαιμικός δείκτης είναι μια μέτρηση τού πόσο υψηλά μια συγκεκριμένη μερίδα μιας τροφής θα αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου τού αίματος. Οι τροφές, που προκαλούν μεγάλες, γρήγορες αυξήσεις στα επίπεδα γλυκόζης τού αίματος, έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, ενώ οι τροφές που προκαλούν λιγότερες αυξήσεις στο σάκχαρο τού αίματος, έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.

     Ανά γραμμάριο υδατάνθρακα οι τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη προκαλούν μια υψηλότερη κορύφωση στη γλυκόζη τού αίματος μετά το γεύμα και μεγαλύτερα επίπεδα γλυκόζης τού αίματος τις δυο πρώτες ώρες μετά την κατανάλωσή τους απ΄ ό,τι οι τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.

     Υπάρχουν πίνακες, που δείχνουν τον γλυκαιμικό δείκτη των τροφών. Από τούς πίνακες αυτούς βλέπουμε, ότι απουσιάζουν τροφές, όπως κρέας, πουλερικά, αυγά και πράσινα λαχανικά. Αυτό συμβαίνει, επειδή αυτές οι τροφές περιέχουν λίγους ή καθόλου υδατάνθρακες κι έτσι δεν προκαλούν αξιοσημείωτες αυξήσεις σακχάρου τού αίματος. Ακόμα και όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες, αυτές οι τροφές έχουν μικρή επίδραση στα επίπεδα σακχάρου τού αίματος.


Η πλούσια σε υδατάνθρακες διατροφή
αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου τού αίματος
     Μια διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες, όπως η διατροφή κατά τη διάρκεια τής νηστείας τής σαρακοστής, αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου τού αίματος. Το υψηλό σάκχαρο τού αίματος προκαλεί καρδιοπάθεια με πολλούς τρόπους. Διεγείρει την παραγωγή ελευθέρων ριζών, μειώνει την πρόσληψη τής βιταμίνης C από τα κύτταρά μας, βλάπτει το ανοσοποιητικό σύστημα, εμποδίζει τη διάλυση των θρόμβων τού αίματος και αυξάνει τη γλύκανση, μια διαδικασία, στην οποία μόρια γλυκόζης προσκολλώνται σε μόρια πρωτεϊνών και λιπιδίων μέσα στο σώμα.

     Ερευνητές τού Harvard βρήκαν, ότι το γλυκαιμικό φορτίο των τροφών προέβλεπε τον κίνδυνο καρδιαγγειακής ασθένειας. Αφού παρακολούθησαν πάνω από 75.000 γυναίκες στη Nurses Health Study για δέκα χρόνια, παρατήρησαν, ότι όσο το γλυκαιμικό φορτίο αυξανόταν, τόσο αυξανόταν και η συχνότητα θανατηφόρας και μη θανατηφόρας καρδιαγγειακής ασθένειας. Βρέθηκε, ότι οι γυναίκες με το υψηλότερο διατροφικό γλυκαιμικό φορτίο είχαν διπλάσιο τον κίνδυνο καρδιαγγειακής ασθένειας απ΄ ό,τι αυτές με το χαμηλότερο γλυκαιμικό φορτίο (Liu S., et al., «A prospective study of dietary glycemic load, carbohydrate intake, and risk of coronary heart disease in US women», American Journal of Clinical Nutrition, 71, 1455-1461, 2000).

     Μια διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες χαμηλώνει τη γλυκόζη τού αίματος. Μια μελέτη 102 παχύσαρκων ανδρών και γυναικών βρήκε, ότι δώδεκα εβδομάδες μιας δίαιτας, που περιείχε 80-100 γραμμάρια πρωτεΐνης, αλλά μόνο 20-30 γραμμάρια υδατανθράκων μείωσε τα επίπεδα γλυκόζης από 126 mg/dl σε 96 mg.dl. Με άλλα λόγια, τρεις μήνες σε μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες μείωσαν τα επίπεδα γλυκόζης τού αίματος από τη διαβητική κατηγορία σε φυσιολογικό επίπεδο.  


Η νηστεία τής σαρακοστής δεν αποτοξινώνει,
αλλά τοξινώνει χειρότερα τον οργανισμό
     Ένας από τούς μεγάλους μύθους για τη νηστεία τού Πάσχα είναι, ότι αποτοξινώνει τον οργανισμό μας. Αλήθεια από τι τον αποτοξινώνει; Πώς αποβάλλει τις τοξίνες μια τέτοια νηστεία; Ρωτήστε αυτά τα ερωτήματα σε όποιον ισχυρίζεται, ότι η νηστεία τής σαρακοστής αποτοξινώνει τον οργανισμό σας και δεν θα λάβετε καμμιά επιστημονική απάντηση. Από τι μάς αποτοξινώνει; Από το κρέας, το ψάρι, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά; Μα αυτά είναι τροφές ωφέλιμες για τον ανθρώπινο οργανισμό. (Τα γαλακτοκομικά, όπως το γιαούρτι είναι ωφέλιμα, αλλά όχι το γάλα, που πολλές μελέτες το ενοχοποιούν για την πρόκληση πολλών ασθενειών).

     Και τι είναι τοξίνη; Τοξίνες λαμβάνουμε από το περιβάλλον. Κάθε μέρα εκτιθέμεθα σε μεγάλο αριθμό τοξικών ουσιών: καυσαέρια, προϊόντα καθαρισμού για το σπίτι, καπνό τσιγάρων, αναθυμιάσεις χρωμάτων, χλωριωμένο νερό, μόλυβδο, κάδμιο, υδράργυρο και άλλα βαρέα μέταλλα, παρασιτοκτόνα, προσθετικές ύλες τροφών, φάρμακα και πολλά ακόμα. Οι τοξίνες προκαλούν ελεύθερες ρίζες, οι οποίες προκαλούν τις ασθένειες τού γήρατος και επιταχύνουν την ίδια τη γήρανση. Μια άλλη πηγή τοξινών στο σώμα είναι το ίδιο το πεπτικό σας σύστημα. Πρόβλημα δημιουργούν οι τοξίνες, που δημιουργούνται στον εντερικό σας σωλήνα από την παρουσία υπερβολικής ανάπτυξης ζυμομυκήτων, γνωστής και ως καντιντίασης. Ο υπερβολικός πολλαπλασιασμός τού Candida albicans οφείλεται στη χρήση των αντιβιοτικών, που φονεύουν τα ωφέλιμα βακτήρια, καθώς και η υπερβολική ζάχαρη στη διατροφή. Ο ζυμομύκητας στα έντερα τρέφεται με σάκχαρο, έτσι οι ασθενείς που πάσχουν από καντιντίαση πρέπει να ακολουθήσουν μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες και ελεύθερη από ζάχαρη, καθώς και τις τροφές, που έχουν υποστεί ζύμωση ή περιέχουν ζυμομύκητες, όπως το τυρί, το ξύδι, το αλκοόλ και το ψωμί.



   
  Διάφοροι «ειδικοί» βγαίνουν κάθε χρόνο αυτές τις μέρες στα κανάλια και επιχειρηματολογούν για το δήθεν καλό, που κάνει η χριστιανική νηστεία στον οργανισμό. Εμφα- νίζονται και άρθρα σε περιοδικά, εφημερίδες και διαδίκτυο, που τολμούν να συγκρίνουν τη νηστεία (που τοξινώνει τον οργανισμό) με διάφορες δίαιτες αποτοξίνωσης!


     Το ήπαρ είναι το όργανο, που είναι κυρίως υπεύθυνο για την απομάκρυνση των τοξινών από το σώμα. Η διεργασία αυτή παράγει πολλές ελεύθερες ρίζες. Κανονικά αυτές οι ελεύθερες ρίζες εξουδετερώνονται γρήγορα από τη γλουταθειόνη, ένα αντιοξειδωτικό ένζυμο, που υπάρχει στο σώμα. Όταν το ήπαρ σας είναι απασχολημένο με επιπλέον αποτοξίνωση, χρειάζεται επιπλέον γλουταθειόνη, που ο οργανισμός μπορεί να μην μπορεί να φτιάξει γρήγορα σε αρκετά μεγάλες ποσότητες. Αυτό θα έχει ως συνέπεια οι ελεύθερες ρίζες να αυξάνονται. Η χαμηλή σε υδατάνθρακες και υψηλή σε πρωτεΐνες δίαιτα υποστηρίζει το ήπαρ. Οι πρωτεΐνες υψηλής ποιότητας, όπως αυτές που προέρχονται από το κρέας, τα πουλερικά, τα θαλασσινά και τα αυγά, ενισχύουν την αποτοξίνωση παρέχοντας περισσότερα αμινοξέα, και ιδιαίτερα κυστεΐνη, που χρειάζεται ο οργανισμός, για την κατασκευή τής γλουταθειόνης. Το ήπαρ χρειάζεται πρωτεΐνες, όπως επίσης και χοληστερίνη για την κατασκευή τής χολής, που είναι απαραίτητη για την απορρόφηση των λιποδιαλυτών θρεπτικών συστατικών. Το σάκχαρο αναστέλλει την παραγωγή ενζύμων, που χρειάζεται το σώμα ως μέρος τής διαδικασίας τής αποτοξίνωσης. Αυτό αποδυναμώνει την ηπατική λειτουργία.

*     *     *

     Μια διατροφή λοιπόν υψηλή σε σάκχαρα και υδατάνθρακες, όπως είναι η διατροφή κατά τη διάρκεια τής χριστιανικής νηστείας, όχι μόνο δεν βοηθάει στην αποτοξίνωση, αλλά στην πραγματικότητα τοξινώνει τον οργανισμό.   


Μάριος Δημόπουλος---------------
Clinical Nutritionist------------------------
Fellow of the American Council of Applied Clinical Nutrition
mrsdmpls@yahoo.com----
www.freeinquiry

ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΗ Η ΠΟΛΥΗΜΕΡΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΝΗΣΤΕΙΑ ( A΄ μέρος )



Η νηστεία τής σαρακοστής
δεν βοηθάει στην αποτοξίνωση,
αλλά αντίθετα τοξινώνει χειρότερα τον οργανισμό


------------------------------------
    «Η νηστεία, εκτός από καθήκον μας, είναι ένας τρόπος να γίνουμε εγκρατείς. Με τη νηστεία εξασκούμαστε, ώστε να μην παρασυρόμαστε στις αμαρτίες, μικρές ή μεγάλες. Πέρα από τη θεολογική άποψη, η νηστεία είναι μια καλή αποτοξίνωση τού οργανισμού μας».
     (Από χριστιανικές, αλλά και σχετικές με ιατρικά θέματα ιστοσελίδες).
 

  Ένας από τούς μεγάλους μύθους για τη νηστεία τής μεγάλης σαρακοστής και τις άλλες χριστιανικές νηστείες είναι, ότι δήθεν αποτοξινώνουν τον οργανισμό. Αλήθεια από τι τον αποτοξινώνουν; Πώς αποβάλλει τις τοξίνες μια τέτοια νηστεία; Ρωτήστε αυτά τα ερωτήματα σε όποιον ισχυρίζεται, ότι οι πολυήμερες νηστείες αποτοξινώνουν τον οργανισμό σας και δεν θα λάβετε καμμιά επιστημονική απάντηση.

     Οι χριστιανικές νηστείες είναι ανθυγιεινές. Κατά τη διάρκειά τους οι νηστεύοντες ακολουθούν μια διατροφή, που δεν είναι φυσιολογική για τον άνθρωπο· υπερκαταναλώνουν υδατάνθρακες και κυρίως ψωμί και ζυμαρικά, σάκχαρα (π.χ. χαλβάδες), ενώ αποφεύγουν τις απαραίτητες για την υγεία ζωικές τροφές, όπως είναι το κρέας, τα ψάρια και τα αυγά. Μια διατροφή υψηλή σε σάκχαρα και υδατάνθρακες όμως, όχι μόνο δεν βοηθάει στην αποτοξίνωση, αλλά στην πραγματικότητα τοξινώνει χειρότερα τον οργανισμό.   


Τι σημαίνει νηστεία
     Νηστεία. Μια λέξη, που μάς οδηγεί συνειρμικά στις θρησκευτικές νηστείες. Πόσοι όμως γνωρίζουν, ότι η νηστεία εφαρμοζόταν θεραπευτικά από γιατρούς τής νεοϊπποκράτειας ιατρικής με εξαιρετική επιτυχία, ώστε να θεωρείται πανάκεια; Πόσοι γνωρίζουν, ότι σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ υπήρχαν κέντρα υγείας, όπου εφαρμόζονταν νηστειοθεραπείες;
           
     Νηστεία σημαίνει την πλήρη αποχή από τροφή (όπως σημαίνει και η ίδια η λέξη ετυμολογούμενη από το νη + εσθίω, δηλαδή δεν τρώω) για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, που κυμαίνεται από λίγες ημέρες μέχρι και 1,5 μήνα ανάλογα με την πάθηση και τον ασθενή. Άρα, η θεραπευτική νηστεία δεν πρέπει να συγχέεται με τη βυζαντινή θρησκευτική νηστεία, κατά τη διάρκεια τής οποίας όχι μόνο δεν αδυνατίζουμε, αλλά αποκτάμε πρόσθετο βάρος τρεφόμενοι με λευκό ψωμί, μακαρόνια και χαλβάδες.


Η νηστειοθεραπεία από την αρχαιότητα έως σήμερα
     Η νηστεία ως θεραπευτική πρακτική ήταν μια από τις βασικές μεθόδους των αρχαίων ελλήνων γιατρών, εφαρμοζόταν δε τουλάχιστον από τη μυκηναϊκή περίοδο στα Ασκληπιεία και στα Αμφιαράεια. Ο καθηγητής Αραβαντινός στο σύγγραμμά του «Ασκληπιός και Ασκληπιεία» γράφει: «Πριν από κάθε θεραπεία υπεβάλλοντο οι ασθενείς των ιερών θεραπευτηρίων πάντοτε αναλόγως των περιστάσεων σε ορισμένες ημέρες προπαρασκευής δίαιτας, νηστείας… και ήδη ετοιμάζονται για την εφαρμογή τής ειδικής θεραπείας.»

     Ακολουθώντας την ιατρική των Ασκληπιείων, ο Ιπποκράτης εφάρμοζε τη νηστεία. Είναι γνωστή η ρήση του «όσο περισσότερο τρέφετε έναν άρρωστο, τόσο περισσότερο κακό τού κάνετε.» Τη νηστεία ως θεραπευτική πρακτική προτείνει σε πολλά σημεία τού έργου του. Για παράδειγμα στο «Περί Γυναικείης Φύσιος» γράφει: «Για όσο διάστημα τα πράγματα θα έχουν έτσι, η γυναίκα θα αποφεύγει το φαγητό και θα πίνει όσο γίνεται λιγότερο, ώσπου να περάσουν επτά ημέρες» (παρ. 5). Είναι γνωστό, ότι ο Ιπποκράτης, καθώς και άλλοι γιατροί τής αρχαιότητας εφάρμοζαν ειδική μονοδίαιτα με χυλό κριθαριού, την πτισάνη. Ο Ιπποκράτης έδινε στους ασθενείς του αλεσμένους σπόρους κριθαριού, από τούς οποίους δεν αφαιρούσε το φύτρο και το πίτουρο και που είχαν μαγειρευτεί με νερό ή με αραιωμένο κρασί σε μορφή χυλού. Η ιδέα ήταν, ότι απλοποιώντας τη λήψη τροφής και υγρών οι φυσικές ικανότητες τού σώματος για αυτοθεραπεία, καθαρισμό και αναγέννηση θα επιτάχυναν τη θεραπεία.

     Δυστυχώς, οι συμβατικοί γιατροί δεν αποδέχονται την αξία τής νηστειοθεραπείας και μάλιστα στις οξείες ασθένειες συνιστούν στούς ασθενείς τους να υπερσιτίζονται, διότι πιστεύουν, ότι έτσι θα ανακτήσουν τις δυνάμεις τους. Πρόκειται περί πλάνης, που αντίκειται προς τις αρχές τής ιπποκρατικής ιατρικής. Ο Ιπποκράτης είναι κατηγορηματικός: «Όταν μια αρρώστια είναι στην πιο οξεία της φάση, εκείνη ακριβώς τη στιγμή εκδηλώνονται τα πιο σοβαρά συμπτώματα και πρέπει να εφαρμοστεί η πιο αυστηρή δίαιτα. Όταν η αρρώστια βρίσκεται στο αποκορύφωμά της, τότε πρέπει να εφαρμόζεται η λιτότερη δίαιτα» (Αφορισμοί 6,8). Δεν έχουν άραγε προσέξει οι συμβατικοί γιατροί τι συμβαίνει στο ζωικό βασίλειο; Τα ζώα -άλογα, σκυλιά κ.λπ.- όταν αρρωστήσουν δεν λαμβάνουν τροφή έως ότου γιατρευτούν. Γιατί ο άνθρωπος θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση;

     Από το 1850, ο νεοϊπποκρατισμός εφαρμόζει τη νηστειοθεραπεία θεωρώντας την ως τον καλύτερο τρόπο ίασης. Ο γνωστός παλιός γιατρός Tilden έλεγε: «Το πιο δυνατό και αποτελεσματικό καθαρτικό τού οργανισμού είναι η νηστεία.» Η θεραπευτική νηστεία είναι αποτελεσματική κατά των ρευματισμών, τής αρθρίτιδας, τού άσθματος, των στομαχικών παθήσεων, τού έλκους και τής χρόνιας δυσπεψίας, των λιθιάσεων, των παθήσεων τού ήπατος, τής κολίτιδας, των αλλεργιών κ.λπ..

     Η νηστεία είναι αποτελεσματική και για τη σχιζοφρένεια. Ο Αμερικανός ψυχίατρος Άλαν Κατ θεραπεύει σχιζοφρενείς με νηστεία. Συστηματικότερη δουλειά γίνεται στην κλινική τού καθηγητή Γιούριν Νικολάγιεφ τού ψυχιατρικού Ινστιτούτου Μόσχας. Από το 1950 θεραπεύει τη σχιζοφρένεια υποβάλλοντας τούς ψυχασθενείς σε 30ήμερη νηστεία με νερό αλλά και με σωματικές ασκήσεις.

     Η νηστεία θεωρείται αποτελεσματικότατος τρόπος για τη θεραπεία τής πνευμονίας. Πόσοι άραγε γνωρίζουν, ότι η νηστεία ήταν η αποτελεσματικότερη θεραπεία προτού ανακαλυφθούν τα φάρμακα κατά τού μικροβίου τής πνευμονίας, όπως αποκαλύπτει ο γιατρός A. Goldsmith: «Η δύναμή μας (σ.σ. των συμβατικών γιατρών) απέναντι τής πνευμονίας είναι πολύ μικρή. Έχω την πεποίθηση, ότι οι γιατροί σκότωσαν τόσους αρρώστους, όσους έτυχε να νοσηλεύσουν. Και στην ομαδική αυτή δολοφονία είμαι και εγώ όπως και ο καθένας από την εξοχότητά σας συνένοχος, εφ΄ όσον έχω εργαστεί επί έτη σε διάφορα νοσοκομεία, όπου κατά τα καθιερωμένα η μόνη φροντίδα των γιατρών είναι η παροχή φαρμάκων και η σύσταση τού υπερσιτισμού στούς ασθενείς. Αν αφήσει ο γιατρός στην τύχη τους τούς ασθενείς του, ασφαλώς θα έχει καταπληκτικά αποτελέσματα. Αυτό μπορώ να το βεβαιώσω από την πείρα των τελευταίων ετών, κατά τα οποία δεν εφαρμόζω παρά μόνο τα μέσα της Φυσιοθεραπείας (νηστεία και αποτοξίνωση) στους πελάτες μου» (G. Clements, «Natural Therapy»).

     Η νηστειοθεραπεία ήταν αποτελεσματική σε πολλές από τις μικροβιακές ασθένειες, διότι, όταν στερείται ο ασθενής τροφή, στερείται τροφής και το μικρόβιο, που χρειάζεται για την επιβίωσή του.

     Μετά από πολυετείς έρευνες, ρώσοι γιατροί κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι η νηστεία με νερό είναι η αποτελεσματικότερη μέθοδος θεραπείας τού άσθματος. Υπάρχουν πολλές μελέτες στη ρωσική ιατρική βιβλιογραφία, από όπου καταδεικνύεται, ότι το 75% των ασθματικών με νηστεία δεν εμφάνισαν ποτέ ξανά συμπτώματα άσθματος. Η νηστεία δημιουργεί ένα ισχυρό αντιφλεγμονώδες περιβάλλον και επιτρέπει στη διαδικασία καταπολέμησης τής φλεγμονής να εξαλείψει τα βλαβερά στοιχεία, που προκαλούν ερεθισμό. Όταν η νηστεία ολοκληρωθεί, οι αναπνευστικές οδοί μπορούν να λειτουργούν φυσιολογικά.

     Η νηστειοθεραπεία μπορεί να ωφελήσει σε ορισμένες μορφές καρκίνου. Συστηματικές θεραπείες καρκίνου με απόλυτη νηστεία, στην οποία επιτρεπόταν μόνο νερό, εφάρμοζε σε μια κλινική στο Τέξας ο ορθοπαθητικός θεραπευτής Herbert Shelton. Ο Shelton εξηγεί, ότι με τη νηστεία το σώμα αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει τα αποθέματά του για τροφή και κατ΄ αυτό τον τρόπο οι όγκοι υφίστανται αυτόλυση, δηλαδή διαλύονται από τα κυτταρικά ένζυμα και απορροφώνται στο αίμα.

     Ασφαλώς οι περισσότεροι θα αναρωτιέστε, πώς είναι δυνατόν χωρίς να τρώμε τίποτα παρά μόνο πίνοντας νερό να θεραπευόμαστε από χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες. Όταν κάποιος δεν λάβει τροφή για ορισμένες ημέρες, πιστεύουμε, ότι θα πεθάνει από ασιτία. Λάθος. Ο δρ. Άλφρεντ Μπράουχλε εξηγεί: «Η νηστεία δίνει την ευκαιρία σε όλα τα όργανα τού σώματος να αυτοκαθαριστούν και να ξεκουραστούν. Αυτή είναι η σπουδαιότητά της. Η ανάπαυση αυτή ευεργετεί πρώτα απ΄ όλα τα πεπτικά όργανα, τα οποία θεραπεύονται κατά τη διάρκεια τής νηστείας. Επειδή το άτομο δεν παίρνει τροφή, ο μεταβολισμός γίνεται αφ΄ εαυτού και για να εξακολουθεί η λειτουργία του αρχίζει η καύση των εφεδρικών και λοιπών ουσιών, που βρίσκονται στο σώμα. Με αυτόν τον τρόπο η νηστεία οδηγεί σε έναν τέλειο καθαρισμό και μάλιστα τόσο ταχύ και σίγουρο, που κανένα άλλο μέσο δεν είναι δυνατόν να το κατορθώσει. Με τη νηστεία πολλά σπουδαία όργανα, όπως η καρδιά, τα νεφρά, το συκώτι και το νευρικό σύστημα, γίνονται τόσο γερά και ικανά, σαν να μην είχαν προσβληθεί ποτέ.» Τη δουλειά που κάνει η νηστεία δεν την πετυχαίνει κανενός χειρουργού το χέρι. Πολλοί ονόμασαν τη νηστεία σαν μια εσωτερική εγχείρηση δίχως μαχαίρι.


      
    Φάσφουντάδικη ευσέβεια: Κατά τη διάρκεια των χριστιανικών νηστειών, οι αλυσίδες των φασφουντάδικων τής Ρωμιοσύνης προσφέρουν νηστίσιμα μενού για τούς ευσεβείς ρωμιούς πελάτες τους. Αλληλούια!  



     Αυτή η θεραπευτική νηστεία, που εφαρμόζεται από ειδικούς γιατρούς για συγκεκριμένες παθήσεις δεν έχει καμμία σχέση με τη νηστεία τής μεγάλης σαρακοστής.  Αυτή η νηστεία όχι μόνο δεν είναι ευεργετική για την υγεία μας, όπως διατείνονται πολλοί, αλλά στην πραγματικότητα είναι βλαβερή. Οι νηστεύοντες σταματούν να τρώνε τις πολύτιμες για την υγεία μας ζωικές τροφές, όπως κρέας, ψάρια και γαλακτοκομικά και υπερκαταναλώνουν λευκό ψωμί και ζυμαρικά. Πολλοί βέβαια τρώνε θαλασσινά. Αυτά είναι μεν ευεργετικά για την υγεία, αλλά η υπερκατανάλωσή τους μπορεί να βλάψει την υγεία μας, διότι δυστυχώς, λόγω τής μόλυνσης των θαλασσών τα θαλασσινά περιέχουν βαρέα μέταλλα, η κατανάλωση των οποίων είναι επικίνδυνη για την υγεία μας. Πλην τούτου, πολλοί αγοράζουν θαλασσινά σε κονσέρβες, όπως καλαμαράκια, κάτι που δεν είναι υγιεινή επιλογή. Οι κονσέρβες περιέχουν νιτρικά. Οι αμίνες των θαλασσινών μαζί με τα νιτρικά σχηματίζουν τις νιτροζαμίνες, ουσίες, που προκαλούν καρκίνο.

     Το χειρότερο όμως είναι, ότι την περίοδο τής νηστείας υπερκαταναλώνουμε υδατάνθρακες. Στην παρούσα εργασία θα δείξουμε, ότι η διατροφή που ακολουθούν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια των χριστιανικών νηστειών δεν είναι φυσιολογική για το ανθρώπινο είδος. Η φυσιολογική για το ανθρώπινο είδος διατροφή είναι η λεγόμενη παλαιολιθική διατροφή, η οποία βασίζεται στο κρέας, στα ψάρια, στα θαλασσινά, στα φρούτα στα λαχανικά, στούς ξηρούς καρπούς και στούς σπόρους, ενώ απουσιάζουν τα δημητριακά, τα όσπρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (αν και το γιαούρτι και το τυρί είναι υγιεινές τροφές).


Η φυσιολογική για τον άνθρωπο παλαιολιθική διατροφή
     Για σχεδόν 2,4 εκατομμύρια χρόνια οι άνθρωποι ζούσαν ως κυνηγοί - τροφοσυλλέκτες συντηρούμενοι με φρέσκο κρέας και φυτικές τροφές, όπως άγρια λαχανικά, φρούτα, μούρα και ξηρούς καρπούς (Abrams H.L. Jr., «The relevance of Paleolithic diet in determining contemporary nutritional needs», Journal of Applied Nutrition, 31 (1 & 2):43-59, 1979).

     Γύρω στα 10.000 χρόνια πριν, η ανθρώπινη ιστορία άλλαξε ριζικά με την αρχή  τής γεωργικής επανάστασης. Ο ακριβής λόγος για τη στροφή τού ανθρώπινου είδους στη γεωργία είναι ακόμα πηγή συζήτησης, αλλά ένας συνδυασμός γρήγορης αύξησης πληθυσμού και μειωμένης διαθεσιμότητας άγριου κυνηγιού λόγω κλιματικών αλλαγών φαίνεται να είναι η πιο πιθανή αιτία.

     Με την υιοθέτηση τής γεωργίας, η ανθρώπινη διατροφή υπέστη μια μαζική και θεμελιώδη αλλαγή σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα από μια διατροφή υψηλή σε πρωτεΐνη βασισμένη σε κρέατα και άγρια λαχανικά σε μια διατροφή υψηλή σε υδατάνθρακες βασισμένη σε δημητριακά - μια πηγή τροφής, που ήταν ξένη στον ανθρώπινο πεπτικό σωλήνα.

     Αν τα δημητριακά ήταν πολύ πιο υγιεινή τροφή από το κρέας, όπως οι αρχές υγείας και οι διαιτολόγοι επανειλημμένα μας λένε, τότε η στροφή από μια δίαιτα βασισμένη στα δημητριακά κατά τη διάρκεια τής έναρξης τής γεωργικής επανάστασης, θα έπρεπε να συνοδευόταν από σημαντική βελτίωση στην υγεία και στη μακροζωία. Τα αρχαιολογικά δεδομένα δείχνουν ακριβώς το αντίθετο: οι κοινωνίες, που εγκατέλειψαν τη βασισμένη σε κρέας δίαιτα και υιοθέτησαν τα δημητριακά, είχαν μια χαρακτηριστική μείωση στο ανάστημα, μείωση στον χρόνο ζωής, αύξηση στην παιδική θνησιμότητα, αυξημένη συχνότητα μολυσματικών ασθενειών, αυξημένη εμφάνιση αναιμίας από έλλειψη σιδήρου, αυξημένη συχνότητα ασθενειών των οστών και αύξηση στον αριθμό των βλαβών στο σμάλτο των δοντιών. Αντί να αποτελέσει ενίσχυση τής υγείας, η στροφή από τη κυνηγο-τροφοσυλλεκτική δίαιτα σε μια δίαιτα βασισμένη στα δημητριακά συνοδεύτηκε από παρακμή στην ποσότητα και ποιότητα τής ζωής («Paleopathology at the Origins of Agriculture», Eds: Cohen M.N., Armelagos G.J., Academic Press, New York, 1984).

     Μετά την αρχή της γεωργίας, θα περάσουν δέκα χιλιετίες προτού η ανθρώπινη δίαιτα υποστεί ξανά τέτοιες δραματικές και θεμελιώδεις αλλαγές. Τελικά το πρώτο νέο σοκ στην ανθρώπινη υγεία συνέβη 150 χρόνια πριν, με την έναρξη τής βιομηχανικής επανάστασης, όπου νέες τεχνολογίες επέτρεψαν την ευρεία παραγωγή ζάχαρης, ραφιναρισμένου αλευριού και ραφιναρισμένων φυτικών ελαίων. Αυτό ακολουθήθηκε από την ταχεία εξάπλωση στον 20ο αιώνα επεξεργασμένων, συσκευασμένων, πλούσιων σε θερμίδες, αλλά φτωχών σε θρεπτικά συστατικά προμαγειρεμένων τροφών. Κατά τη διάρκεια τού τελευταίου μισού τού 20ού αιώνα, η κατανάλωση αυτών των άδειων σε θρεπτικά συστατικά τροφών υπέστησαν αύξηση μετά που οι αρχές υγείας ξεκίνησαν την «επανάσταση τής χοληστερίνης». Οι υγιεινές ζωικές τροφές, όπως τα κρέατα και τα αυγά έγιναν αντικείμενο φανατικής επίκρισης λόγω τού «επιβλαβούς» περιεχόμενού τους σε κορεσμένο λίπος, ενώ οι χαμηλές σε λίπος και ελεύθερες από χοληστερίνη ψευτοτροφές, που εγκρίθηκαν από τις αρχές υγείας γέμισαν την αγορά. Η κατανάλωση αυτών των ψευτοϋγιεινών τροφών μαζί με την αυξημένη φυσική δραστηριότητα όχι μόνο δεν πρόλαβε την πτώση τής συχνότητας καρδιαγγειακής ασθένειας, που θα έπρεπε να ήταν αποτέλεσμα τής μείωσης τού καπνίσματος, αλλά επί πλέον προκάλεσε τον μεγαλύτερο αριθμό παχύσαρκων και διαβητικών ατόμων, που ο κόσμος έχει ποτέ δει.

     Ως αποτέλεσμα τής γεωργικής και βιομηχανικής επανάστασης και τής «επανάστασης τής χοληστερίνης», οι άνθρωποι τώρα αντλούμε το μεγαλύτερο μέρος των θερμίδων μας από τροφές, που ήταν ξένες στον ανθρώπινο πεπτικό σωλήνα για το 99,7% της εξελικτικής μας ιστορίας. Οι αμερικανοί τώρα λαμβάνουν τα τρία τέταρτα των θερμίδων τους από τροφές, που δεν υπήρχαν κατά τη διάρκεια τής παλαιολιθικής εποχής, συμπεριλαμβανομένων των δημητριακών (22% των θερμίδων), των πατατών (3%), τής ζάχαρης και άλλων γλυκαντικών (18%), φυτικών ελαίων (17%), γαλακτοκομικών προϊόντων (11%) και αλκοολούχων ποτών (4%). Ενώ οι γεμάτες σε θρεπτικά συστατικά τροφές, όπως τα κρέατα, τα αυγά, οι ξηροί καρποί, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα θαλασσινά, που κάποτε μάς προμήθευαν όλες μας τις θερμίδες, τώρα μάς παρέχουν το 20% τής καθημερινής μας πρόσληψης ενέργειας.


Δημητριακά: Μια βλαβερή, κύρια όμως τροφή
κατά τη διάρκεια των χριστιανικών νηστειών
     Οι υπεύθυνοι υγείας έχουν πειστεί, ότι ο δρόμος για τη διατροφική ουτοπία περιλαμβάνει την αντικατάσταση των επεξεργασμένων δημητριακών με δημητριακά ολικής αλέσεως. Η αλήθεια όμως, είναι εντελώς διαφορετική.

     Τα δημητριακά -ολικής αλέσεως ή επεξεργασμένα- δεν περιέχουν βιταμίνη C, βιταμίνη D, βιταμίνη Β12, βιταμίνη A και (με μόνη εξαίρεση το καλαμπόκι) βήτα-καροτίνη, ενώ σημαντικά συστατικά όπως η καρνιτίνη, η κρεατίνη, η καρνοσίνη, το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA), η βιταμίνη Β12 και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα EPA και DHA μπορούν μόνο να βρεθούν σε ζωικές τροφές. Δεν υπάρχει μια βιταμίνη, μέταλλο ή ιχνοστοιχείο, που να βρίσκεται στα δημητριακά, που να μην μπορούν να μάς παρέχουν είτε τα ζωικά προϊόντα είτε φυτικές τροφές, όπως τα λαχανικά, τα φρούτα και οι ξηροί καρποί.

     Τα δημητριακά και τα όσπρια περιέχουν επίσης υψηλές συγκεντρώσεις συστατικών, που οι ερευνητές ταξινομούν ως αντιθρεπτικά συστατικά. Ανάμεσα σε αυτά είναι η inositol hexaphosphate, περισσότερο γνωστή ως phytate. Αυτό το συστατικό δένεται με μέταλλα, όπως σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο στον γαστρεντερικό σωλήνα, μειώνοντας σημαντικά την απορρόφησή τους από το σώμα. Το τελευταίο πράγμα, που οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται είναι να μειώσουν την απορρόφηση τέτοιων συστατικών.

     Στα δημητριακά, το αντιθρεπτικό περιεχόμενο είναι υψηλότερο στον εξωτερικό φλοιό, κάτι που σημαίνει, ότι τα «υγιεινά» δημητριακά ολικής αλέσεως έχουν υψηλότερο περιεχόμενο σε phytate από ό,τι τα ραφιναρισμένα προϊόντα δημητριακών. Το να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε το στάτους μετάλλων τρώγοντας περισσότερα δημητριακά ολικής αλέσεως είναι σαν να κάνουμε δυο βήματα μπροστά και δυο βήματα πίσω. Ενώ μια τέτοια στρατηγική αυξάνει την πρόσληψη ψευδαργύρου, σιδήρου, μαγνησίου και ασβεστίου, αυξάνει επίσης την έκκρισή τους από το σώμα.

     Ένα συστατικό γνωστό ως pyridoxine glucoside, το οποίο έχει φανεί ότι μειώνει τη διαθεσιμότητα τής βιταμίνης Β6, 75 με 80%, βρίσκεται ευρέως σε φυτικές τροφές συμπεριλαμβανομένων των δημητριακών. Ως αποτέλεσμα, η Β6 από τα προϊόντα δημητριακών απορροφάται με πολύ λιγότερη αποτελεσματικότητα από ό,τι η Β6 από τις ζωικές τροφές (Kabir H et al., «Comparative vitamin B6 bioavailability from tuna, whole wheat bread and peanut butter», Journal of Nutrition, 113, 2412-2420, 1983). Ερευνητές που τάισαν νέους άνδρες με διαφορετικές τροφές, που περιείχαν pyridoxine glucoside, βρήκαν, ότι καθώς τα διατροφικά επίπεδα τού glucoside αυξήθηκαν, τα επίπεδα τής βιταμίνης Β6 των ατόμων μειώθηκαν (Gregory J.F., «Bioavailability of vitamin B6 in nonfat dry milk and a fortified rice breakfast cereal product», Journal of Food Science, 45, 84-86, 1980). Ξανά, η αυξημένη κατανάλωση ινών σταριού χειροτερεύει την κατάσταση: Η Β6 από σταρένιο ψωμί ολικής αλέσεως είναι 5 με 10% λιγότερο διαθέσιμη από τη Β6 από το λευκό ψωμί και η προσθήκη πίτουρων σταριού στη διατροφή νέων ανδρών μείωσε τη διαθεσιμότητα τής Β6 17% (Leklem J.E., et al., «Bioavailability of vitamin B6 from wheat bread in humans», Journal of Nutrition, 110, 1819-1828, 1980; Lindberg A.S., et al., «The effect of wheat bran on the bioavailability of vitamin B6 in young men», Journal of Nutrition, 113, 2578-2586, 1983).

     Δεδομένης τής σημασίας τής βιταμίνης Β6 για τον αποτελεσματικό μεταβολισμό τής ομοκυστεΐνης και δεδομένου, ότι τα χαμηλά επίπεδα Β6 και τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής ασθένειας, οι καρδιαγγειακές επιπτώσεις μιας δίαιτας υψηλής σε δημητριακά και χαμηλής σε κρέας είναι ανησυχητικές.

     Τα δημητριακά όχι μόνο δεν περιέχουν βιταμίνη D, αλλά επίσης ενθαρρύνουν έλλειψη αυτής τής σημαντικής βιταμίνης μειώνοντας την απορρόφησή της. Έχει εδώ και καιρό αναγνωριστεί, ότι η υψηλή κατανάλωση δημητριακών επιφέρει έλλειψη βιταμίνης D σε διάφορα ζωικά είδη, συμπεριλαμβανομένων των πρωτευόντων θηλαστικών, των πιο κοντινών μας συγγενών. Ερευνητές παρατήρησαν σημαντικά αυξημένη έκκριση βιταμίνης D σε υγιείς εθελοντές, που τράφηκαν με 60 γραμμάρια ινών σταριού καθημερινά (Batchelor A.J., Compston J.E., «Reduced plasma half-life of radio-labelled 25-hydroxyvitamin D3 in subjects receiving a high fiber diet», British Journal of Nutrition, 49(2), 213-216, 1983).

     Η έλλειψη βιταμίνης D είναι εκπληκτικά συχνή ανάμεσα στους αμερικανούς, αλλά και άλλους λαούς ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών. Ο καθηγητής Michael Hollick και οι συνεργάτες του από το Boston University School of Medicine παρατήρησαν, ότι το ένα τρίτο των υγιών ενηλίκων τής Βοστόνης ηλικίας 18-29 ετών είχαν έλλειψη βιταμίνης D στο τέλος τού χειμώνα. Ο κίνδυνος για έλλειψη αυξάνεται στους ηλικιωμένους και στα σκουρόχρωμα άτομα. 42% των αφροαμερικανίδων και 84% των μαύρων ηλικιωμένων σε όλες τις Η.Π.Α. είχαν έλλειψη βιταμίνης D στο τέλος τού χειμώνα (Hollick M.F., «Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis», American Journal of Clinical Nutrition, 79(3), 362-371, 2004).


 
     Ακόμα και νηστίσιμα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και νηστίσιμες πίτσες με βλαβερά υποκατάστατα τυριού προσφέρονται στο ευσεβές ρωμιοποίμνιο κατά τη διάρκεια των νηστειών.
    Τα υποκατάστατα παρακευάζονται από σόγια, πιθανώς μεταλλαγμένη. Αν καταναλώνετε υποκατάστατο τυριού, θα χάνετε το ασβέστιο, που είναι πολύτιμο για τον οργανισμό σας, για την πρόληψη τής οστεοπόρωσης. Αν κάτι αξίζει από μια πίτσα που τρώτε, αυτό δεν είναι το ζυμάρι, αλλά το τυρί, που είναι καλή πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου και η σάλτσα τομάτας, η οποία περιέχει λυκοπένιο, που προστατεύει τούς άνδρες από καρκίνο τού προστάτη.
     Η κατανάλωση υποκατάστατου τυριού από σόγια μπορεί να βλάψει τον οργανισμό σας. Το ίδιο μπορεί να βλάψει και η κατανάλωση γάλακτος από σόγια, που πολλοί καταναλώνουν κατά τη διάρκεια τής νηστείας. Ο δρ. Ιατρικής, Stuart Berger, χαρακτήρισε τη σόγια ως ένα από τα κυριότερα αλλεργιογόνα θεωρώντας την μια από τις βασικές ουσίες, που προκαλούν επικίνδυνες αντιδράσεις στην υγεία τού ανθρώπου. Εκατοντάδες επιδημιολογικές, κλινικές και εργαστηριακές μελέτες συνδέουν τη σόγια με πεπτικά προβλήματα, δυσλειτουργία τού θυρεοειδούς, στειρότητα, καταπόνηση τού ανοσοποιητικού συστήματος, καρδιοπάθεια και καρκίνο (Daniel K.T., The Whole Soy Story, 2005).


     Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνους τού μαστού, τού προστάτη και τού κόλου, οστεοπόρωση, διαβήτη τύπου 1, αρθρίτιδα, στειρότητα, χρόνια κόπωση, κατάθλιψη, σκλήρυνση κατά πλάκας, μυοσκελετικούς πόνους και καρδιοπάθεια. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι λίγες τροφές, που περιέχουν βιταμίνη D, είναι αυτές, που αποφεύγουμε κατά τη διάρκεια τής νηστείας, όπως βούτυρο, πλήρες γάλα, συκώτι και κρόκους αυγών. Η έκθεση στην πιο αποδοτική πηγή βιταμίνης D από όλες, το ηλιακό φως, έχει επίσης μειωθεί δραματικά χάρη στις προσπάθειες των αρχών υγείας, που εσφαλμένα πιστεύουν, ότι η αποφυγή τού ήλιου είναι ο καλύτερος τρόπος, για να προλάβουμε τον καρκίνο τού δέρματος.
    
     Τα πολυάριθμα διατροφικά μειονεκτήματα των δημητριακών ολικής αλέσεως μπορούν να εξηγήσουν γιατί η μοναδική τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή που έγινε, για να εξετάσει την υπόθεση, ότι οι ίνες σταριού μπορούν να μειώσουν την καρδιαγγειακή ασθένεια, βρήκε μικρή αύξηση στην καρδιακή και ολική θνησιμότητα (Burr M.L., et al., «Effects of changes in fat, fish, and fibre intakes on death and myocardial reinfarction: diet and reinfarction trial (DART)», Lancet, 2, 757-761, 1989). Χαμηλότερες αντιοξειδωτικές άμυνες μπορεί να είναι ένας πιθανός συντελεστής σε αυτό το «εκπληκτικό» αποτέλεσμα. Όταν διαβητικοί τύπου 2 κατανάλωσαν μια χαμηλή σε ίνες σταριού δίαιτα και μια υψηλή σε ίνες σταριού δίαιτα, που περιείχε ψωμί πλούσιο σε πίτουρο και δημητριακά πρωινού για τρεις μήνες την κάθε μία, η οξείδωση τής LDL αυξήθηκε κατά τη διάρκεια τής φάσης τής υψηλής σε ίνες σταριού (Jenkins D.J., et al., «Effect of wheat bran on glycemic control and risk factors for cardiovascular disease in type 2 diabetes, Diabetes Care», 25(9), 1522-1528, Sep. 2002).


Κρέας: Η πιό θρεπτική τροφή,
που λείπει κατά τη διάρκεια τής σαρακοστής
    Ας συγκρίνουμε τώρα το διατροφικό προφίλ των δημητριακών με αυτό τού κρέατος. Το κρέας περιέχει υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, η οποία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και την επισκευή των ιστών και των οργάνων τού σώματος  συμπεριλαμβανομένων αυτών, τού καρδιαγγειακού συστήματος. Στη Nurses Health Study, μια μελέτη, που παρακολούθησε πάνω από 80.000 αρχικά υγιείς γυναίκες, αποκαλύφθηκε, ότι οι υψηλότερες προσλήψεις πρωτεΐνης συνδέθηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής ασθένειας (Hu F.B., et al., «Dietary protein and risk of ischemic heart disease in women», American Journal of Clinical Nutrition, 70(2), 221-227, Aug. 1999).

     Τα δημητριακά έχουν πολύ χαμηλό περιεχόμενο πρωτεΐνης. Κάποιος θα χρειαζόταν να καταναλώσει επτά με οκτώ κομμάτια ψωμιού ολικής αλέσεως ή τέσσερις με πέντε κούπες μαγειρεμένου καστανού ρυζιού, για να φτάσει το ποσό τής πρωτεΐνης, που περιέχεται σε μια μερίδα μπριζόλας. Επι πλέον, η πρωτεΐνη δημητριακών είναι πολύ χαμηλής ποιότητας. Ενώ τα ζωικά προϊόντα περιέχουν υψηλά επίπεδα όλων των απαραίτητων αμινοξέων, τα δημητριακά είναι ελλιπή στο απαραίτητο αμινοξύ λυσίνη. Στην πραγματικότητα, όλες οι φυτικές τροφές, που περιέχουν πρωτεΐνη, έχουν κατώτερο προφίλ αμινοξέων, όταν συγκρίνονται με το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα όσπρια για παράδειγμα είναι χαμηλά στα σημαντικά αμινοξέα, που περιέχουν θείο, όπως η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη, η θρεονίνη και η κυστεΐνη. Οι υποστηρικτές τής χορτοφαγίας ισχυρίζονται, ότι αυτό το μειονέκτημα των φυτικών τροφών μπορεί να ξεπεραστεί τρώγοντας δημητριακά μαζί με όσπρια, καθώς το καθένα υποτίθεται, ότι θα αντισταθμίσει τις ελλείψεις αμινοξέων των άλλων. Ακούγεται καλή θεωρία, αλλά τα όσπρια έχουν επίσης πολύ χαμηλό ποσοστό πρωτεΐνης. Αν συνδυάζουμε λοιπόν τα δημητριακά με τα όσπρια, θα έπρεπε να τρώμε πολύ μεγάλες ποσότητες από αυτό τον συνδυασμό, για να καλύψουμε τις πρωτεϊνικές μας ανάγκες. Όμως, τα όσπρια προκαλούν αέρια και δεν μπορούμε να φάμε πολύ μεγάλη ποσότητα.

     Το κρέας είναι η πλουσιότερη πηγή όλων των βιταμινών τού συμπλέγματος Β. Είναι πλούσια πηγή βιταμίνης Β12, που υπάρχει σε μικρές ποσότητες στα αυγά και στο γάλα και απουσιάζει από τις φυτικές τροφές. Η αποχή από το κρέας είναι ο κυριότερος λόγος, που οι χορτοφάγοι είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από έλλειψη Β12 απ΄ ό,τι οι παμφάγοι.

     Το κρέας, ιδιαίτερα το κοτόπουλο, το χοιρινό και το κόκκινο κρέας, είναι η μόνη σημαντική πηγή καρνοσίνης. Η έρευνα δείχνει, ότι αυτό το αμινοξύ επιταχύνει την επούλωση των πληγών, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, αδειάζει το σώμα από τα βαρέα μέταλλα και καταπολεμά τον καρκίνο. Η καρνοσίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό και αποτελεί έναν ιδιαίτερα αποτελεσματικό παράγοντα κατά τής γλύκανσης, μιας επιβλαβούς διαδικασίας, που επιταχύνεται από τα υψηλά επίπεδα σακχάρου τού αίματος. Τα σάκχαρα προσκολλώνται στις πρωτεΐνες τού σώματος και τις καταστρέφουν.





Μετά την παρατεταμένη περίοδο νηστείας τής μεγάλης σαρακοστής, οι ρωμιοί επιδίδονται σε άγρια εορταστικά φαγοπότια. Μεγάλο Σάββατο βράδυ και Κυριακή τού Πάσχα, τα νοσοκομεία αντιμετωπίζουν λίαν αυξημένες περιπτώσεις γαστρορραγιών.
 


     Οι ισχυρές επιδράσεις κατά τής γλύκανσης τής καρνοσίνης εξηγούν γιατί η σύγκριση των χορτοφάγων, των vegans και των παμφάγων που τρώνε κρέας αποκαλύπτει, ότι οι τελευταίοι έχουν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα τελικών προϊόντων γλύκανσης στο αίμα τους. Η διαφορά δεν μπορούσε να εξηγηθεί από την ολική πρόσληψη υδατανθράκων, το σάκχαρο τού αίματος ή την ηλικία, αφού όλοι αυτοί οι παράγοντες ήταν παρόμοιοι μεταξύ των ομάδων των χορτοφάγων και των παμφάγων (Sebekova K., et al., «Plasma levels of advanced glycation end products in healthy, long-term vegetarians and subjects on a western mixed diet», European Journal of Nutrition, 40(6), 275-281, Dec. 2001).

     Το κρέας είναι επίσης η μόνη αξιοσημείωτη πηγή L-καρνιτίνης, με το αρνί να αποτελεί την πλουσιότερη πηγή όλων. Ασθενείς με καρδιακή προσβολή, που έλαβαν συμπληρώματα αυτού του αμινοξέος, είχαν σημαντικά βελτιωμένη προοπτική επιβίωσης σε σύγκριση με τα άτομα τής ομάδας ελέγχου (Davini P., et al., «Controlled study on L-carnitine therapeutic efficacy in post-infarction», Drugs Under Experimental and Clinical Research, 18, 355-365, 1992). Ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια επίσης έχουν ευεργετηθεί από συμπληρώματα L-καρνιτίνης (Rizos I., «Three-year survival of patients with heart failure caused by dilated cardiomyopathy and L-carnitine administration», American Heart Journal, 139 (2, Pt 3), S120-123, Feb. 2000).


Τέλος Α΄ μέρους.
(Το άρθρο λόγω έκτασης έχει αναρτηθεί σε δύο μέρη).
www.freeinquiry.gr