Πέμπτη 2 Απριλίου 2015

Παροιμιακές φράσεις

Ζωή
  • Ζωή και κότα.
  • Βίος και πολιτεία.

Θάνατος
  • Πνέει τα λοίσθια.
  • Το αιώνιο σκοτάδι.
  • Το είπε το ποίημα.
  • Τα τίναξε (τα πέταλα).
  • Βλέπει τα ραδίκια ανάποδα.

Προλήψεις
  • Χτύπα ξύλο.
  • Φτύσ’ τον κόρφο σου.
  • Κουνήσου απ’ τη θέση σου.
  • Κούφια η ώρα [που τ’ ακούει].

Κενό
  • Τενεκές ξεγάνωτος.
  • Αέρας κοπανιστός.

Χρόνος
  • Ο πανδαμάτωρ χρόνος.
  • Στη χάση και στη φέξη.
  • Κοντός ψαλμός αλληλούια.
  • Κάθε πέρυσι και καλύτερα.
  • Κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι.

Παρελθόν
  • Από τον καιρό του Νώε.

Παιδική Ηλικία
  • Εξ απαλών ονύχων.
  • Από τα γεννοφάσκια του.

Νεότητα
  • Είναι στα ντουζένια του.
  • Ακόμα το στόμα του γάλα μυρίζει.
  • Ακόμα δεν βγήκε απ’ τ’ αυγό [και πετά στον ουρανό].

Μήνες
  • Κι ο μήνας έχει εννιά.
  • Ο μήνας που τρέφει τους έντεκα.

Αναβλητικότητα
  • Του αγίου ποτέ.
  • Το παρέπεμψε στις ελληνικές καλένδες.

Καθυστέρηση
  • Έμεινε εκτός νυμφώνος.
  • Περσινά, ξινά σταφύλια.
  • Ήμουνα νιος και γέρασα.
  • Σαν το γιοφύρι της Άρτας.

Τέλος
  • Κύκνειο άσμα.
  • Τα έχει φτύσει.
  • Τέρμα τα δίφραγκα.
  • Μαζεύει υπογραφές.
  • Τα ‘χει φάει τα ψωμιά του.
  • Χάσκει ο κώλος να βγει η ψυχή του.
  • Από τα χτες στο σήμερα και πολύ κράτησε.

Σκοτάδι
  • Φέξε μου και γλίστρησα.
  • Τον έφαγε το μαύρο σκοτάδι.

Άνεμος
  • Περί ανέμων και υδάτων.
  • Απ’ όπου φυσάει ο άνεμος.

Ήλιος
  • Ηλίου φαεινότερον.
  • Δεν έχει στον ήλιο μοίρα.

Μάτια
  • Γαρίδα το μάτι του.
  • Έτριβε τα μάτια του.
  • Βγάζουν τα μάτια τους.
  • Δεν μου γεμίζει το μάτι.
  • Έχει μάτια και στον κώλο.
  • Του ‘ριξε στάχτη στα μάτια.
  • Να ‘χεις τα μάτια σου δεκατέσσερα.

Όνομα
  • Όνομα και πράγμα.
  • Πίνει νερό στ’ όνομά του.

Πεποιθήσεις
  • Μέχρι το μεδούλι.

Καταγωγή
  • Είναι από μεγάλο τζάκι.
  • Από πού κρατάει η σκούφια του.

Γέλιο & Χαμόγελο
  • Αυγά σου καθαρίζουν;
  • Το γέλιο του βγήκε ξινό.
  • Γελάνε και τ’ αυτιά του.
  • Γέλασε ο κάθε πικραμένος.
  • Έπεσε το γέλιο της αρκούδας.
  • Γέλασε το χείλι του το πικραμένο.

Μυρωδιές & Αρώματα
  • Δεν πήρε μυρωδιά.
  • Φρου-φρου κι αρώματα.
  • Ακόμα το στόμα του γάλα μυρίζει.
  • Το ένα του μυρίζει και τ’ άλλο του βρωμάει.

Εξωτερική Εμφάνιση
  • Στην τρίχα.
  • Πετσί και κόκαλο.
  • Μπουκιά και συχώριο.
  • Θεωρία επισκόπου και καρδία μυλωνά.
  • Χέρι κάτασπρο κι αφράτο και ποδάρι αμυγδαλάτο.

Υγεία
  • Γερός σαν το ρεπάνι.

Οπτικό πεδίο
  • Όπως με βλέπεις και σε βλέπω.
  • Δεν βλέπει πέρα από τη μύτη του.

Τύχη & Πεπρωμένο
  • Έχει άστρο…
  • Έβγαλε λαγό.
  • Με παπά θα κοιμήθηκε.
  • Δεν έχει στον ήλιο μοίρα.
  • Έχει το κοκαλάκι της νυχτερίδας.
  • Αυτουνού γεννάνε και τα κοκόρια του.
  • Αυτός κοιμάται κι η τύχη του δουλεύει.
  • Μεγάλη κωλοφαρδία / Είσαι κωλόφαρδος.

Ομοιότητα
  • Είναι φτυστός ο…
  • Τον έφτυσε στο στόμα.
  • Ταιριάξανε τα χνώτα μας.
  • Μοιάζουν σα δυο σταγόνες νερό.

Γυμνό
  • Όπως τον γέννησε η μάνα του.

Μαλλιά
  • Πόσο πάει το μαλλί;
  • Μάλλιασε η γλώσσα μου να τα λέω.
  • Πλήρωσε τα μαλλιά της κεφαλής του.

Ικανοποίηση
  • Την έχω βρει.
  • Έβγαλε λαγό.
  • Ζωή και κότα.
  • Όλα μέλι-γάλα.
  • Χαράς ευαγγέλια.
  • Πες τα Χρυσόστομε!
  • Πασάς στα Γιάννενα.
  • Γελάνε και τ’ αυτιά του.
  • Πλέει σε πελάγη ευτυχίας.
  • Και ούτε γάτα ούτε ζημιά.
  • Μην το πεις ούτε του παπά.

Θαυμασμός
  • Έτριβε τα μάτια του.
  • Στάζει μέλι το στόμα του.
  • Και το κουκούτσι αμύγδαλο.

Κατάπληξη
  • Του ήρθε ταμπλάς.
  • Του ήρθε κεραμίδα.
  • Έμεινε στήλη άλατος.
  • Έπαθα την πλάκα μου.
  • Έπεσε από τα σύννεφα.

Έκπληξη
  • Βρε, σαν τα χιόνια…
  • Στα καλά καθούμενα.
  • Τον έπιασε στα πράσα.
  • Κάποιος φούρνος θα γκρεμίστηκε.

Απογοήτευση
  • Βράσε ρύζι.
  • Χέσε μέσα.
  • Καλά κρασιά!
  • Φεσωθήκαμε.
  • Άνθρακες ο θησαυρός.
  • Του κόπηκαν τα φτερά.
  • Χέσε ψηλά κι αγνάντευε.
  • Φέξε μου και γλίστρησα.
  • Πολύ κακό για το τίποτα.
  • Χαιρέτα μου τον πλάτανο.
  • Πάρ’ τ’ αυγό και κούρεβ’ το.
  • Έμεινε στα κρύα του λουτρού.
  • Του ‘κανε την καρδιά περιβόλι.

Άγχος & Στεναχώρια
  • Δεν τον χωράει ο τόπος.
  • Πέσαν έξω τα καράβια σου;
  • Κάθεται σε αναμμένα κάρβουνα.

Απόγνωση
  • Ζήτω που καήκαμε!
  • Κλάφ’ τα, Χαράλαμπε.

Κλάμα & Δάκρυα
  • Kορόμηλο το δάκρυ.
  • Τραβάτε με κι ας κλαίω.
  • Είμαστε να μας κλαίν’ οι ρέγκες.

Φόβος
  • Έχει κλάσει μαλλί.
  • Τα έκανε πάνω του.
  • Μούγγα στη στρούγκα.
  • Για να σφίξουν οι κώλοι.
  • Τον πήγε τρίτη - τετάρτη.
  • Δια τον φόβο των Ιουδαίων.
  • Τον έπιασε τεταρταίος πυρετός.
  • Το φοβάται όπως ο διάολος το λιβάνι.

Ενοχή
  • Σαν βρεγμένη γάτα.
  • Τον πήρα στο λαιμό μου.
  • Πήρε το κρίμα στο λαιμό του.
  • Έχει λερωμένη τη φωλιά του.
  • Ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο;
  • Έχω πολλά ράμματα για τη γούνα σου.

Ντροπή
  • Έχουμε γίνει ρόμπες.
  • Γίναμε ρεζίλι των σκυλιών.
  • Δεν έχω μούτρα να τον δω.
  • Ν’ άνοιγε η γη να με καταπιεί.
  • Έβαλε την ουρά κάτω από τα σκέλια.

Αξιολόγηση
  • Δεν τον πιάνει το μάτι σου.
  • Να ξεχωρίσουμε την ήρα από το σιτάρι.

Αξία & Ικανότητα
  • Γαμάει και δέρνει.
  • Και την πορδή σου δύναμη.

Αθωότητα
  • Αθώα περιστερά.
  • Δεν είδε παπά κώλο.
  • Ως πρόβατον επί σφαγήν.
  • Δεν κατούρησα στο πηγάδι.

Ευφυΐα
  • Τα έχει τετρακόσια.
  • Έχει μυαλό ξουράφι.
  • Είναι γάτα με πέταλα.
  • Είναι σπίρτο καμινέτο.
  • Έχει μάτια και στον κώλο.
  • Πιάνει πουλιά στον αέρα.
  • Βουλωμένο γράμμα διαβάζει.
  • Εδώ πατάει κι αλλού βρίσκεται.

Θέληση & Δύναμη
  • Τρώει τα σίδερα.
  • Γροθιά στο μαχαίρι.
  • Έπιασε τον ταύρο από τα κέρατα.

Υπευθυνότητα
  • Άλλου παπά ευαγγέλιο.
  • Έβγαλε τα κάστανα από τη φωτιά.
  • Ποιος θα βγάλει το φίδι από την τρύπα;

Προνοητικότητα
  • Δια τον φόβο των Ιουδαίων.
  • Να ‘χεις τα μάτια σου δεκατέσσερα.

Υπομονή
  • Γαϊδουρινή υπομονή.

Πειθαρχία & Υπακοή
  • Πετάει ο γάιδαρος; Πετάει!

Αδράνεια & Τεμπελιά
  • Βαράει μύγες.
  • Ψειρίζει τη μαϊμού.
  • Λούφα και παραλλαγή.
  • Το έριξε στο σορολόπ.
  • Τα φόρτωσε στον κόκορα.
  • Έχει απλώσει την αρίδα του.

Πάθη & Αμαρτίες
  • Εξώλης και προώλης.

Άγνοια
  • Δεν πήρε μυρωδιά.
  • Έχει μαύρα μεσάνυχτα.
  • Του φαίνονται κινέζικα.
  • Δε μύρισα τα νύχια μου.
  • Δεν μύρισα τα δάχτυλά μου.
  • Πάμε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα.
  • Ακόμα δεν ξέρει από πού κατουράει η κότα.

Ματαιοδοξία
  • Είναι μεγάλο ψώνιο.
  • Καβάλησε το καλάμι.
  • Πήρε ψηλά τον αμανέ.
  • Πήραν τα μυαλά του αέρα.
  • Έπιασε τον παπά απ’ τ’ αρχiδi@.

Καυχησιολογία
  • Πουλάει μούρη.
  • Προς το θεαθήναι.
  • Καμαρώνει σα γύφτικο σκεπάρνι.

Βλακεία
  • Δεν του κόβει.
  • Μας κούφανες.
  • Κοιμάται όρθιος.
  • Δεν σκαμπάζει γρυ.
  • Πτωχός τω πνεύματι.
  • Ό,τι θυμάται χαίρεται.
  • Χρωστάει της Μιχαλούς.
  • Η μαλακία πάει σύννεφο.
  • Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.
  • Δεν βλέπει πέρα από τη μύτη του.
  • Είναι λίγο «είναι τα ζώα μου αργά».

Αδυναμία
  • Αχίλλειος πτέρνα.

Αναποτελεσματικότητα
  • Τα έκανε ρόιδο.
  • Τα έκανε θάλασσα.
  • Τα κάναμε μούσκεμα.
  • Την κάτσαμε τη βάρκα.
  • Τα ‘χουμε κάνει μαντάρα.
  • Έκανε μια τρύπα στο νερό.

Ανικανότητα
  • Δεν ξέρει πού παν τα τέσσερα.
  • Πνίγεται σε μια κουταλιά νερό.
  • Στη θάλασσα να τον στείλεις, νερό δεν θα βρει.

Αχαριστία
  • Τρέφει φίδι στον κόρφο του.

Πλεονεξία
  • Πήρε τη μερίδα του λέοντος.
  • Μονά-ζυγά, δικά του τα θέλει.
  • Αν του δώσεις ένα δάχτυλο, θα σου αρπάξει ολόκληρο το χέρι.

Φιλαργυρία
  • Αυγά και μη πουλιά.
  • Δεν δίνει στον Άγιο του κερί.

Ισχυρογνωμοσύνη
  • Σκάει γάιδαρο.
  • Έχει μουλαρώσει.
  • Τα έχει στυλώσει.

Δύσκολοι χαρακτήρες
  • Βαρύ πεπόνι.
  • Μη μου άπτου.
  • Βαρύς κι ασήκωτος.
  • Βρήκε το διάολό του.
  • Κέρατο βερνικωμένο.
  • Βράζει με το ζουμί του.
  • Του έκανε το βίο αβίωτο.
  • Του ‘ψησε το ψάρι στα χείλη.
  • Δε σηκώνει μύγα στο σπαθί του.
  • Δεν τον αφήνει σε χλωρό κλαρί.

Παράνοια & Τρέλα
  • Έχει σαλτάρει.
  • Τράβα κορδέλα.
  • Την έχει ψωνίσει.
  • Είναι για δέσιμο.
  • Του ‘στριψε η βίδα.
  • Τρελός παπάς σε βάφτισε.

Δειλία
  • Παλικάρι της φακής.
  • Φοβάται και τη σκιά του.
  • Έκανε τουμπεκί (ψιλοκομμένο.)

Μικροπρέπεια
  • Γλείφει τα τσανάκια.

Θρασύτητα
  • Έχει μακριά γλώσσα.
  • Ζητάει και τα ρέστα.
  • Πήραν τα μυαλά του αέρα.

Υποκρισία
  • Κάνει την πάπια.
  • Κάνει τον Κινέζο.
  • Είναι μεγάλη σουπιά.
  • Είναι σιγανοπαπαδιά.
  • Κάνει τον ψόφιο κοριό.
  • Τραβάτε με κι ας κλαίω.
  • Κάνει τη λευκή περιστερά.

Αδιαφορία
  • Πέρα βρέχει.
  • Μας έχει γειώσει.
  • Ξέφραγο αμπέλι.
  • Δεν τρέχει κάστανο.
  • Κι ο μήνας έχει εννιά.
  • Άσ’ τον να κουρεύεται.
  • Δεν του καίγεται καρφί.
  • Μπαινάκης-Βγαινάκης.
  • Δεν ιδρώνει το αυτί του.
  • Ό,τι βρέξει ας κατεβάσει.
  • Θα μας κάνει τα τρία δύο.
  • Έβαλε το καπελάκι του στραβά.
  • Θα βάλω τη γάτα μου να κλαίει.
  • Δεν θα χαλάσω τη ζαχαρένια μου.
  • Σκασίλα μου και σκορδοκαΐλα μου.
  • Δε μου κάνει ούτε κρύο ούτε ζέστη.
  • Τα γράφει εκεί που δεν πιάνει μελάνι.
  • Τα γράφει στα παλιά του τα παπούτσια.
  • Aπό το ένα αυτί μπαίνει και από το άλλο βγαίνει.
  • Στα σέα μας, στα μέα μας και στα βυζαντινά μας.

Ανοχή
  • Δώσε τόπο στην οργή.
  • Ό,τι βρέξει ας κατεβάσει.
  • Μπόρα είναι, θα περάσει.
  • Έφτασε ο κόμπος στο χτένι.

Απαξίωση
  • Καμένο χαρτί.
  • Τζάμπα μάγκας.
  • Τενεκές ξεγάνωτος.
  • Του γλυκού νερού.
  • Δεν έχει το Θεό του.
  • Ψώνισε από σβέρκο.
  • Κλάνει ο πεθαμένος;
  • Κάθε καρυδιάς καρύδι.
  • Ο έτερος Καππαδόκης.
  • Δεν μου γεμίζει το μάτι.
  • Είναι παιδί για υιοθεσία.
  • Βόιδι πήγε, γελάδα γύρισε.
  • Παρ’ τον έναν και χτύπα τον άλλον.
  • Μεγάλο φέσι / φόλα / πίπα (για ταινία κυρίως)
  • Δεν τον φτάνει ούτε στο μικρό του το δαχτυλάκι.

Αποδραματοποίηση
  • Σιγά τον πολυέλαιο.
  • Σπουδαία τα λάχανα!
  • Σταγόνα στον ωκεανό.
  • Πολύ κακό για το τίποτα.

Σκληρότητα
  • Σκληρό καρύδι.
  • Δε χαρίζει κάστανα.
  • Σφάζει με το βαμβάκι.
  • Έκανε πέτρα την καρδιά του.

Ενόχληση
  • Άνω ποταμών.
  • Αρμένικη βίζιτα.
  • Έχω καραφλιάσει.
  • Έχει μακριά γλώσσα.
  • Βρήκε το διάολό του.
  • Μου την έχει σπάσει.
  • Μου έπρηξε το συκώτι.
  • Έγινε τσάμικος ταμπάκος.
  • Μου κάθισε στο σβέρκο.
  • Του χάλασε τη μανέστρα.
  • Μας έχει ζαλίσει τον έρωτα.
  • Του ‘κανε τη ζωή ποδήλατο.

Αποστροφή
  • Βρόμα και δυσωδία.
  • Δεν τον πάω καθόλου.
  • Το ένα του μυρίζει και τ’ άλλο του βρωμάει.

Αχρειότητα
  • Φίδι κολοβό.
  • Οχιά διμούτσουνη.
  • Γάιδαρος ξεκαπίστρωτος!
  • Τι ψυχή θα παραδώσεις;
  • Του σκοινιού και του παλουκιού.
  • Ο καλύτερος έχει σκοτώσει τη μάνα του.
  • Η σάρα, η μάρα και το κακό συναπάντημα.
  • Αν του δώσεις ένα δάχτυλο, θα σου αρπάξει ολόκληρο το χέρι.

Πονηριά
  • Διαόλου κάλτσα.
  • Παίζει σε διπλό ταμπλό.
  • Σε πουλάει και σ’ αγοράζει.
  • Ρίχνει άδεια να πιάσει γεμάτα.
  • Πήγαινε στη γωνία να δεις αν έρχομαι.

Απειλή
  • Μυρίζει μπαρούτι.
  • Δαμόκλειος σπάθη.
  • Το κουτί της Πανδώρας.
  • Μαύρο φίδι που σ’ έφαγε.
  • Του ‘βαλε το μαχαίρι στο λαιμό.
  • Θα τον πάρει και θα τον σηκώσει.
  • Έχω πολλά ράμματα για τη γούνα σου.
  • Θα σου μάθω πόσα απίδια βάνει ο σάκος.
  • Τώρα θα μάθεις πώς το τρίβουν το πιπέρι.

Εμπαιγμός
  • Σπάνε πλάκα.
  • Τον πήραν στο ψιλό.
  • Τον δουλεύει ψιλό γαζί.

Καχυποψία
  • Τον έζωσαν τα φίδια.
  • Τον βλέπει με μισό μάτι.
  • Κάποιο λάκκο έχει η φάβα.
  • Αλλού να τα πουλάς αυτά.
  • Μου μπήκαν ψύλλοι στ’ αφτιά.

Περιφρόνηση
  • Σιγά τ’ αυγά.
  • Ποιος τον χέζει; / Τον έχει χεσμένο.
  • Δεν πα να ‘σαι και η Μάγια Μελάγια.

Άρνηση
  • Πάτησε πόδι.
  • Του έκοψε το βήχα.
  • Να μένει το βύσσινο.
  • Ως εδώ και μη παρέκει.
  • Θα πάρει τα τέτοια μου.
  • Θα πάρει τον τρίτο τον μακρύτερο.

Απόρριψη
  • Έμεινε εκτός νυμφώνος.
  • Κολοκύθια με τη ρίγανη!
  • Του κώλου τα εννιάμερα.
  • Εγώ αυτά τ’ ακούω βερεσέ.
  • Του έδωσε τα παπούτσια στο χέρι.
  • Τον πέταξε σαν την τρίχα απ’ το ζυμάρι.
  • Ώρα καλή στην πρύμνη σου κι αγέρα στα πανιά σου.

Ευπιστία
  • Δεν τρώμε άχερα.
  • Κούνια που σε κούναγε!
  • Μ’ αυτό το πλευρό να κοιμάσαι…

Εξαπάτηση
  • Τάτσι-Μήτσι-Κώτσι.
  • Τα κάνανε πλακάκια.
  • Μας πιάσανε τον κώλο.
  • Εις υγείαν του κορόιδου.
  • Πλανάται πλάνην οικτράν.
  • Του ‘ριξε στάχτη στα μάτια.
  • Του ‘ταξε λαγούς με πετραχήλια.

Επιτηδειότητα
  • Καλιγώνει ψύλλο.
  • Είναι στα μέσα και στα έξω.
  • Όποια πέτρα να σηκώσεις από κάτω θα τον βρεις.

Δικαιολογίες
  • Σούξου μούξου [μανταλάκια].

Παράπονα
  • Δεν κατούρησα στο πηγάδι.
  • Τα παράπονά σου στο δήμαρχο.

Υπερβολές
  • Άκρον άωτον.
  • Κάνει την τρίχα τριχιά.
  • Ή του ύψους ή του βάθους.
  • Τότε που δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα.

Θυμός
  • Πνέει τα μένεα.
  • Έγινε Τούρκος.
  • Πήρε ανάποδες.
  • Εν βρασμώ ψυχής.
  • Έγινε πυρ και μανία.
  • Κατεβάζει καντήλια.
  • Δώσε τόπο στην οργή.
  • Την έχει κάνει λαχείο.
  • Άστραψε και βρόντηξε.
  • Δώσε τόπο στην οργή.
  • Βγήκε απ’ τα ρούχα του.
  • Τα έχει πάρει στο κρανίο.
  • Ανάψαν τα λαμπάκια του.
  • Να σου χέσω το γάιδαρο.
  • Το φυσάει και δεν κρυώνει.
  • Ποιος είδε το Θεό και δεν τον φοβήθηκε.

Εκδίκηση
  • Το φύλαξε μανιάτικο.
  • Τον περιμένει στη γωνία.

Τιμωρία
  • Εις το πυρ το εξώτερον.
  • Ήθελές τα και παθές τα.

Μετάνοια
  • Είπα, ξείπα.
  • Ανέκρουσε πρύμναν.
  • Το γέλιο του βγήκε ξινό.

Φυγή
  • Ώχετο απιών.
  • Έγινε Λούης!
  • Έκοψε λάσπη.
  • Έγινε καπνός.
  • Πέταξε το πουλί.
  • Όπου φύγει φύγει.
  • Από κει παν κι οι άλλοι.
  • Έκοψε ρόδα μυρωμένα.
  • Μου άδειασε τη γωνιά.
  • Άνοιξε η γη και τον κατάπιε.
  • Έριξε μαύρη πέτρα πίσω του.
  • Και μην τον είδατε τον Παναγή.
  • Την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια.

Αγάπη & Έρωτας
  • Πονάει το δοντάκι.
  • Έχει δαγκώσει τη λαμαρίνα.

Σεξ
  • Το πάει το γράμμα.
  • Το έπνιξε το κουνέλι.
  • Βγάζουν τα μάτια τους.
  • Την κουνάει την αχλαδιά.

Συναντήσεις
  • Βιζαβί κι απεναντίας.
  • Παρουσιάστηκε σαν το Φάντη μπαστούνι.
  • Η σάρα, η μάρα και το κακό συναπάντημα.

Συναναστροφές
  • Είναι κώλος και βρακί.
  • Πάνε φούστα-μπλούζα.
  • Ταιριάξανε τα χνώτα μας.
  • Φάγαμε ψωμί κι αλάτι μαζί.

Χαιρετισμοί
  • Βρε, σαν τα χιόνια…
  • Χαιρέτα μου τον πλάτανο.

Υπόληψη
  • Τον έχει περί πολλού.
  • Πίνει νερό στ’ όνομά του.
  • Τον έβγαλε ασπροπρόσωπο.
  • Τον έχω κορώνα στο κεφάλι μου.

Κουτσομπολιό
  • Ράδιο αρβύλα.
  • Οι κακές γλώσσες λένε…

Ομιλία
  • Πες τα Χρυσόστομε!
  • Τέτοια ώρα, τέτοια λόγια.
  • [Δεν] Μασάει τα λόγια του.
  • Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε.
  • Στόμα έχει και μιλιά δεν έχει.
  • Τα έλεγε με χέρια και με πόδια.
  • Μάλλιασε η γλώσσα μου να τα λέω.

Φλυαρία
  • Γλιστρίδα έφαγε.
  • Περί ανέμων και υδάτων.
  • Πάει το στόμα της ροδάνι.

Ακρόαση
  • Έτεινε ευήκοον ους.
  • Κρέμεται από τα χείλη του.
  • Aπό το ένα αυτί μπαίνει και από το άλλο βγαίνει.

Σιωπή
  • Ήπιε το αμίλητο νερό.
  • Μούγγα στη στρούγκα.
  • Κατάπιε τη γλώσσα του.
  • Έκανε τουμπεκί (ψιλοκομμένο.)
  • Η σιωπή μου προς απάντησίν σου.

Απόκρυψη
  • Κρύβε λόγια.
  • Όνομα και μη χωριό.
  • Μην το πεις ούτε του παπά.
  • Τα κουκουλώνει σαν τη γάτα.
  • Τα σκουπίδια κάτω από το χαλί.

Μυστικά
  • Κεκλεισμένων των θυρών.

Ασυνεννοησία
  • Πουλάει τρέλα.
  • Συνεννόηση μπουζούκι.
  • Και δυο αυγά Τουρκίας.
  • Τρία πουλάκια κάθονταν.
  • Άρες μάρες κουκουνάρες.
  • Άρτζι μπούρτζι και λουλάς.
  • Τι σχέση έχει ο φάντης με το ρετσινόλαδο;
  • Έτσι κι αλλιώς κι αλλιώτικα και πασαλιμανιώτικα.

Συγχώρεση
  • Νερό κι αλάτι.
  • Περασμένα, ξεχασμένα.

Δώρα
  • Δώρον άδωρον.

Συμβιβασμός
  • Μπήκε στο λούκι.
  • Έβαλε νερό στο κρασί του.
  • Πετάει ο γάιδαρος; Πετάει!

Υποτέλεια
  • Χαλί να με πατήσει.
  • Του κάνει τεμενάδες.
  • Φίλησε κατουρημένες ποδιές.

Προστασία
  • Ως κόρην οφθαλμού.
  • Έχει μπάρμπα στην Κορώνη.
  • Τον έχει μη στάξει και μη βρέξει.

Προδοσία
  • Εξ οικείων τα βέλη.
  • Του τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια.

Συγκρούσεις
  • Του έβαλε πόστα.
  • Τον έκανε τελατίνι.
  • Μυρίζει μπαρούτι.
  • Ομηρικοί καυγάδες.
  • Επί ποδός πολέμου.
  • Το μήλον της έριδος.
  • Τον πάει καλαμποκάνι.
  • Ρίχνει λάδι στη φωτιά.
  • Ακονίζουν τα μαχαίρια.
  • Τον κακό σου τον φλάρο.
  • Έγιναν μαλλιά κουβάρια.
  • Του ‘ψαλε τον εξάψαλμο.
  • Θα τον χορέψω στο ταψί.
  • Του έσουρε τα εξ αμάξης.
  • Μαλώνουν σαν τα κοκόρια.
  • Θα φάμε τα μουστάκια μας.
  • Ξύνει τα νύχια του για καβγά.
  • Του έψαλε τον αναβαλλόμενο.
  • Γίνανε από δυο χωριά χωριάτες.
  • Δεν τον αφήνει σε χλωρό κλαρί.
  • Τον πέρασε γενεές δεκατέσσερις.
  • Μαλώνουνε σαν τις κακές συννυφάδες.
  • Έχει απλωμένο το ζωνάρι του για καβγά.

Εχθροί
  • Σαν το σκύλο με τη γάτα.

Μοναξιά
  • Έμεινε στο ράφι.
  • Τρεις κι ο κούκος.
  • Εξορία του Αδάμ.
  • Έμεινα μπουκάλα.

Διαφορετικότητα
  • Η μέρα με τη νύχτα.
  • Απ' όλα έχει ο μπαξές.
  • Είναι από άλλο ανέκδοτο.
  • Σαν τη μύγα μες στο γάλα.
  • Τον πέταξε σαν την τρίχα απ’ το ζυμάρι.

Θύματα
  • Ως πρόβατον επί σφαγήν.
  • Πήγε σαν το σκυλί στ’ αμπέλι.

Τάξη
  • Μπήκε το νερό στ’ αυλάκι.
  • Καθάρισε τον κόπρο του Αυγείου.
  • Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του.

Δημοκρατία
  • Προς άγραν ψήφων.

Αντίσταση
  • Βγήκε στο κλαρί.
  • Κόκκινη γραμμή.
  • Γροθιά στο μαχαίρι.
  • Κατέβηκε στο πεζοδρόμιο.
  • Δεν μπορεί να τον κάνει ζάφτι.
  • Σήκωσε [το δικό του] μπαϊράκι.
  • Βάστα Ρόμελ!
  • Κάνω το δικηγόρο του διαβόλου.

Βία
  • Ήρξατο χειρών αδίκων.
  • Είδε το Χριστό φαντάρο.
  • Τον έκανε του αλατιού.
  • Είδε τον ουρανό σφοντύλι.
  • Την έφαγε στο Δόξα Πατρί.
  • Πού σε πονεί και πού σε σφάζει.
  • Έγινε η νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου.

Πλήθος
  • Πατείς με πατώ σε.
  • Πατείς με πατώ σε.
  • Δεν έπεφτε καρφίτσα.
  • Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα.

Επικοινωνία
  • Βρήκε το σφυγμό του.
  • Από χείλη σε χείλη το μαθαίνουνε χίλιοι.
  • Είμαστε στο ίδιο μήκος κύματος.

Γλώσσα
  • Οι κακές γλώσσες λένε…
  • Η γλώσσα του πάει ροδάνι.

Γνώση
  • Της γης τ’ αυτί.
  • Μετά λόγου γνώσεως.
  • Επί παντός επιστητού.

Χορός
  • Και ο χορός καλά κρατεί.
  • Θα τον χορέψω στο ταψί.
  • Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν.

Εύλογο Συμπέρασμα
  • Ο νοών νοείτω.
  • Ηλίου φαεινότερον.
  • Στο κάτω-κάτω της γραφής.
  • Δύο και δύο κάνουν τέσσερα.
  • Τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια;

Μυθολογία
  • Καλό το παραμύθι σου αλλά δεν έχει μέσα δράκο.

Αλήθεια & Ψέμα
  • Πράσινα άλογα.
  • Πουλάει τρέλα.
  • [Δεν] Μασάει τα λόγια του.
  • Πόσα θες να μας τρελάνεις;
  • Λέει τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη.

Ερωτήσεις
  • Δεν ήξερες, δεν ρώταγες;
  • Ρίχνει άδεια να πιάσει γεμάτα.

Κίνητρα
  • Πετάει τη σκούφια του.
  • Ποια μύγα σε τσίμπησε;
  • Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.

Όρια
  • Κόκκινη γραμμή.
  • Διέβη τον Ρουβίκωνα.
  • Ως εδώ και μη παρέκει.
  • Υπερβαίνει τα εσκαμμένα.
  • Μέχρι τελευταίας ρανίδας.
  • Το μαχαίρι μέχρι το κόκαλο.
  • Έφτασε ο κόμπος στο χτένι.

Επιθυμίες
  • Εκών άκων.
  • Απ’ το στόμα σου και στού Θεού τ’ αυτί.

Εναλλακτικές λύσεις
  • Παίζει σε διπλό ταμπλό.
  • Μια στο καρφί και μια στο πέταλο.
  • Και με τον χωροφύλαξ και με τον αστφύλαξ.

Ποιότητα
  • Κάνει παπάδες.

Σιγουριά
  • Κρατάει πισινή.
  • Κάθισε στα αβγά σου.
  • Έδεσε το γάιδαρό του.
  • Μην πατάς σε σάπιο σανίδι.
  • Πάνε δυο-δυο, σαν τους Χιώτες.
  • Όπως με βλέπεις και σε βλέπω.
  • Να δούμε πού θα κάτσει η μπίλια.

Υποσχέσεις
  • Λέει παχιά λόγια.
  • Του ‘ταξε λαγούς με πετραχήλια.

Εμμονή
  • Αυτός το βιολί του.
  • Αυτός το χαβά του.
  • Και ο χορός καλά κρατεί.
  • Το ‘χει βάλει αμέτι μουχαμέτι.
  • Το γουδί το γουδοχέρι [και τον κόπανο στο χέρι]

Προσαρμογή
  • Όπου γης και πατρίς.
  • Προκρούστειος κλίνη.
  • Τύπος και υπογραμμός.
  • Απ’ όπου φυσάει ο άνεμος.

Ματαιοπονία
  • Πίθος των Δαναΐδων.
  • Ψάχνει ψύλλους στ’ άχυρα.
  • Ψάχνει γωνίες σε δεκάρικα.
  • Να τετραγωνίσουμε τον κύκλο.

Παραίτηση
  • Να το πάρει το ποτάμι.
  • Σήκωσε τα χέρια ψηλά.
  • Ας πάει και το παλιάμπελο.
  • Μια ψυχή που είναι να βγει, ας βγει.

Αρχή
  • Αρχίσανε τα όργανα.

Ολοκλήρωση
  • Έλαβε σάρκα και οστά.
  • …και έξω απ’ την πόρτα.
  • Το κερασάκι στην τούρτα.
  • Μέχρι τελευταίας ρανίδας.
  • Κλότσησε την καρδάρα με το γάλα.
  • Τα σταφύλια τρυγημένα και τα σκόρδα φυτεμένα.

Αναζήτηση
  • Ψαρεύει σε θολά νερά.
  • Ψάχνει ψύλλους στ’ άχυρα.

Ορμητικότητα
  • Φόρα παρτίδα.
  • Στο πίτς φυτίλι.
  • Στο άψε σβήσε.
  • Είναι στην πρίζα.
  • Έμπαινε Γιούτσο!
  • Τα πήρε όλα σβάρνα.
  • Εν τω άμα και το θάμα.
  • Αυθωρεί και παραχρήμα.
  • Δεν ορρωδεί προ ουδενός.
  • Ως ταύρος εν υαλοπωλείω.

Προσπάθεια & Κόπος
  • Per mare per terra.
  • Κίνησε γη και ουρανό.

Εμπειρία
  • Παθός και μαθός.
  • Εξ απαλών ονύχων.
  • Πήρε το βάπτισμα του πυρός.
  • Έχει περάσει από σαράντα κύματα.

Αλλαγή
  • Μια ζέστη μια κρύο.

Αποκαλύψεις
  • Τον πήρε πρέφα.
  • Το έκανε βούκινο.
  • Να το πάρει το ποτάμι.
  • Με το νι και με το σίγμα.
  • Τα είπε χαρτί και καλαμάρι.

Ετοιμότητα
  • Είναι στην τσίτα.
  • Επί ποδός πολέμου.
  • Με το όπλο παρά πόδα.

Πολυπραγμοσύνη
  • Εδώ πατάει κι αλλού βρίσκεται.
  • Όποια πέτρα να σηκώσεις από κάτω θα τον βρεις.

Ευκαιρίες
  • Μάννα εξ ουρανού.
  • Βάλτε τώρα που γυρίζει!
  • Δώσε και μένα μπάρμπα!
  • Ιδού δόξης στάδιον λαμπρόν.
  • Ό,τι πάρει η νύφη στην καβάλα.
  • Γιούρια στον ταβλά με τα κουλούρια.

Ενθουσιασμός
  • Ψυχή τε και σώματι.
  • Πετάει τη σκούφια του.
  • Εν χορδαίς και οργάνοις.

Δυνατότητες
  • Δεν είναι για τα δόντια του.
  • Δεν είναι για τα μούτρα του.

Μέσα & Μέθοδοι
  • Έβαλε βύσμα.
  • Per mare per terra.
  • Φίλησε κατουρημένες ποδιές.

Εμπόδια & Δυσκολίες
  • Έχω χτικιάσει.
  • Μεγάλο λούκι.
  • Έχω φτύσει αίμα.
  • Παθός και μαθός.
  • Του ‘κανε χουνέρι.
  • Δια πυρός και σιδήρου.
  • Δεν είναι παίξε-γέλασε.
  • Την κάναμε από κούπες.
  • Με την ψυχή στο στόμα.
  • Τα κομβία της Αλέξαινας.
  • Άνοιξε ο ασκός του Αιόλου.
  • Φωτιά στα μπατζάκια μας.
  • Χεστήκαμε κι η βάρκα γέρνει.
  • Μεταξύ σφύρας και άκμονος.
  • Πήρε το βάπτισμα του πυρός.
  • Έπεσε στο λάκκο των λεόντων.
  • Θα πει το δεσπότη Παναγιώτη.
  • Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
  • Βρέθηκε στο λάκκο με τα φίδια.
  • Έσπασε ο διάολος το ποδάρι του.
  • Τη μία Πάσχα και την άλλη χάσκα.
  • Έχει περάσει από σαράντα κύματα.
  • Έπεσε στο λάκκο με τα κωλοδάκτυλα.

Ευκολία
  • Αβρόχοις ποσίν.
  • Του ήρθε κουτί.
  • Μασημένη τροφή.
  • Βρεγμένο θέλει το παξιμάδι.
  • Παραβιάζει ανοικτάς θύρας.
  • Το κάνει [το ξέρει] κι η κουτσή Μαρία.

Βάσανα
  • Δεν είδε άσπρη μέρα.
  • Από μικρός στα βάσανα.
  • Δεν είδε Θεού πρόσωπο.
  • Εις τα καλά καθούμενα ηύραμεν το μπελά μας.

Προβλήματα
  • Γόρδιος δεσμός.
  • Καινά δαιμόνια.

Επιδείνωση
  • Απ’ τη φωτιά στα κάρβουνα.
  • Από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη.

Παγίδες
  • Κάποιο λάκκο έχει η φάβα.

Ρίσκο
  • Επί ξυρού ακμής.
  • Το πάει φιρί-φιρί.
  • Σε τεντωμένο σχοινί.
  • Σε τρώει ο κώλος σου.
  • Έχω απλωμένο τραχανά.
  • Τρέφει φίδι στον κόρφο του.
  • Έβαλε το κεφάλι του στον ντορβά.
  • Τα θέλει και σένα ο κωλαράκος σου.
  • Ποιος θα βγάλει το φίδι από την τρύπα;

Κίνδυνος
  • Κρέμεται από μια κλωστή.
  • Ούτε ψύλλος στον κόρφο του.
  • Είδε το χάρο με τα μάτια του.
  • Γλύτωσε από το στόμα του λύκου.

Πειθώ
  • Τον έκανα Άγιο.
  • Του ‘βαλε το μαχαίρι στο λαιμό.
  • … και θα πει κι ένα τραγούδι.

Εργασία
  • Μεροδούλι μεροφάι.

Χειραγώγηση
  • Τον σέρνει από τη μύτη.
  • Τον τραβάει απ’ το καπίστρι.

Γραφειοκρατία
  • Από τον Άννα στον Καϊάφα.

Χρήμα & Πλουτισμός
  • Χρήμα με ουρά.
  • Δεν ξέρει τι έχει.

Αφθονία
  • …και των γονέων
  • Της Παναγιάς τα μάτια.
  • Τρέχει από τα μπατζάκια του.
  • …και του πουλιού το γάλα.
  • Τότε που δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα.

Κόστος & Τιμή
  • Πόσο πάει το μαλλί;
  • Αντί πινακίου φακής.
  • Κόστισε ο κούκος αηδόνι.
  • Ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο;
  • Πλήρωσε τα μαλλιά της κεφαλής του.

Κέρδος
  • Ίσια βάρκα ίσια νερά.
  • Βγάζει απ’ τη μύγα ξύγκι.

Μετρήσεις
  • Κουκιά μετρημένα.
  • Άλλα μέτρα και άλλα σταθμά.

Χρέη
  • Χρωστάει της Μιχαλούς.

Διαφθορά
  • Γιούρια στον ταβλά με τα κουλούρια.

Παιχνίδια
  • Παίζει εν ου παικτοίς.

Φαΐ
  • Την έκανα ταράτσα.
  • Έφαγε τον αγλέουρα.
  • Έφαγε τον περίδρομο.
  • Έφαγε το καταπέτασμα.
  • Να γλείφεις τα δάχτυλά σου.
  • Να τρώει η μάνα και του παιδιού να μη δίνει.

Αλκοόλ
  • Έγινε φέσι.
  • Έγινε πίτα.
  • Στουπί στο μεθύσι.

Ύπνος
  • Κοιμάται σαν αρνάκι.
  • Εις τας αγκάλας του Μορφέως.
  • Μ’ αυτό το πλευρό να κοιμάσαι…
  • Αυτός κοιμάται κι η τύχη του δουλεύει.

Νοικοκυροσύνη
  • Καθάρισε τον κόπρο του Αυγείου.

Αίτιο & Αποτέλεσμα
  • Για ψύλλου πήδημα.
  • Άνευ αποχρώντος λόγου.

Απουσία
  • Παρών-απών.
  • Άνοιξε η γη και τον κατάπιε.
  • Τον έφαγε το μαύρο σκοτάδι.
  • Έλαμψε δια της απουσίας του.
  • Μαύρα μάτια κάναμε να σε δούμε.

Υπερίσχυση
  • Έσκισε τη γάτα.
  • Τον έκανε σκόνη.
  • Τον έφαγε λάχανο.
  • Του πήρε τον αέρα.
  • Τον ρίχνει στ’ αυτιά.
  • Του ‘βαλε τα γυαλιά.
  • Του άλλαξε τα φώτα.
  • Τον κόλλησε στον τοίχο.
  • Τον έστυψε σαν λεμόνι.
  • Είναι καβάλα στ’ άλογο.
  • Τους πήρε τις ταυτότητες.
  • Τους πήρε και τα σώβρακα.
  • Πήρε τη μερίδα του λέοντος.
  • Τον έκανε με τα κρεμμυδάκια.
  • Του έβαλε τα δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι.

Φήμη & Δόξα
  • Ιδού δόξης στάδιον λαμπρόν.
  • Τον υποδέχτηκαν μετά βαΐων και κλάδων.
  • Τον υποδέχτηκαν μετά φανών και λαμπάδων.

Απώλεια
  • Πέταξε το πουλί.
  • Δεν έμεινε ποδάρι.
  • Τι είχαμε τι χάσαμε.
  • Έχασε τ’ αυγά και τα καλάθια.

Ισορροπία
  • Σε τεντωμένο σχοινί.

Σύγχυση
  • Τρικυμία εν κρανίω.
  • Μπλέξαμε τα μπούτια μας.
  • Έχασε τ’ αυγά και τα καλάθια.
  • Όποιος πρόλαβε τον Κύριον είδε.
  • Πάνω στην τούρλα του Σαββάτου.

Αταξία
  • Φύρδην μίγδην.
  • Ανάστα ο Κύριος.
  • Ξέφραγο αμπέλι.
  • Της πουτάνας το κάγκελο.
  • Ανακατωμένος ο ερχόμενος.
  • Έγινε του Κουτρούλη ο γάμος.
  • Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα.

Κατάντια
  • Τα κώλα εν τη ερήμω.
  • Από δήμαρχος, κλητήρας.
  • Είμαστε να μας κλαίν’ οι ρέγκες.
  • Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά κι απ’ τα πολλά στα λίγα.

Κούραση
  • Τα έχει παίξει.
  • Τα έχει φτύσει.
  • Βάρεσε μπιέλα.

Φτώχεια
  • Πανί με πανί.
  • Δεν υπάρχει σάλιο.
  • Κρυώνει σαν γύφτος.
  • Ταπί και ψύχραιμος.
  • Ζει με το φακόσπυρο.
  • Επί ξύλου κρεμάμενος.
  • Βρακί δεν είχε να φορέσει.
  • Έμεινε [πέθανε] στην ψάθα.
  • Περίοδος ισχνών αγελάδων.
  • 'Εμεινε στους πέντε δρόμους.
  • Τσακίζει ο ποντικός του μύτη του.

Καταστροφή
  • Κρανίου τόπος.
  • Δεν έμεινε ρουθούνι.
  • Τα έκανε γης Μαδιάμ.
  • Το έκανε κεραμιδαριό.
  • Τα έκανε γυαλιά καρφιά.
  • Έγινε στάχτη και πούλβερη.

Πείνα
  • Πεινάει σα λύκος.
  • Θα πούμε το ψωμί ψωμάκι.
  • Παίζει η κοιλιά του ταμπουρά.
  • Βρομάει το χνώτο του απ’ την πείνα.

Σκύλοι
  • Σαν το σκύλο με τη γάτα.
  • Γίναμε ρεζίλι των σκυλιών.
  • Πήγε σαν το σκυλί στ’ αμπέλι.
  • Τότε που δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα.

Γάτες
  • Όσο πατάει η γάτα.
  • Είναι γάτα με πέταλα.
  • Και ούτε γάτα ούτε ζημιά.
  • Τα κουκουλώνει σαν τη γάτα.
  • Θα βάλω τη γάτα μου να κλαίει.

Άλογα
  • Πράσινα άλογα.
  • Είναι καβάλα στ’ άλογο.

Γαϊδούρια
  • Σκάει γάιδαρο.
  • Έδεσε το γάιδαρό του.
  • Να σου χέσω το γάιδαρο.
  • Πετάει ο γάιδαρος; Πετάει!

Πουλιά
  • Αυγά και μη πουλιά.
  • Πιάνει πουλιά στον αέρα.
http://www.gnomikologikon.gr