Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2010

Αμερικάνος σε μανάβικο


http://www.youtube.com/watch?v=yqnrB9OEaHA&feature=player_embedded

Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010

H αλογόμυγα


Όλοι οι σκεπτόμενοι και απορούντες έχουμε έναν κοινό πρόγονο. Τον Σωκράτη. Κι όσοι από μας ασκούν την σκέψη τους μεγαλόφωνα, συνομιλούν και συνδιαλέγονται με άλλους, πορεύονται ως δάσκαλοι και μαθητές μαζί (εκείνος δεν είπε στα γεράματα το «διδασκόμενος»;) ακόμα πιο πολύ τον κουβαλάνε μέσα τους.
Ωστόσο έχουμε κληρονομήσει μία εξιδανικευμένη εικόνα του Σωκράτη. Τον φανταζόμαστε σαν γέροντα γεμάτο σοφία και καλοσύνη. Φαίνεται όμως πως αλλιώς τον ζούσαν οι συγκαιρινοί του. Ήταν είρων, εριστικός, ενοχλητικός. Ο χαρακτηρισμός «αλογόμυγα» που ο ίδιος δίνει στον εαυτό του (στην «Απολογία» του) είναι χαρακτηριστικός. Όποιος έχει υποστεί αυτό το έντομο ξέρει πως δεν υπάρχει τίποτα το πιο σπαστικό.
Αυτή του την πλευρά την κατάλαβα καλύτερα όταν τον είδα με τα μάτια του Søren Kierkegaard (Κίρκεργκωρ, 1813-1855), του Δανού υπαρξιστή φιλόσοφου. Στην διδακτορική του διατριβή που φέρει τον τίτλο «Η Έννοια της Ειρωνείας, με συνεχή αναφορά στον Σωκράτη» ο νεαρός ακόμα στοχαστής και συγγραφέας ζωγραφίζει το πορτρέτο εκείνου τον οποίο θεωρεί ως τον πρώτο (και ίσως τον μόνο) φιλόσοφο. Και ταυτόχρονα θεμελιώνει την «ειρωνική μέθοδο» που και ο ίδιος θα εφάρμοζε μία ζωή.
Ότι ο Σωκράτης ήταν είρων, το μάθαμε και στο σχολείο. Μάθαμε ακόμα και τον όρο «σωκρατική ειρωνεία». Αλλά πώς εκδηλωνόταν αυτή;
Κυρίως μέσα από την (πραγματική ή προσποιημένη) άγνοια. Στην παρέα της αρχαίας Αγοράς, κάποιος αναφέρει μία έννοια, ρίχνει μία λέξη: σωφροσύνη, γενναιότητα, ή αρετή. Ο Σωκράτης αμέσως ρωτούσε: «αφού μιλάς για αρετή θα πρέπει να γνωρίζεις τι είναι. Εγώ δεν το ξέρω. Για πες μου κι εμένα, λοιπόν».
Η ειρωνεία του Σωκράτη βασίζεται στο «δεν ξέρω». («Εν οίδα ότι ουδέν οίδα»). Ποτέ δεν λέει την γνώμη του, ό,τι προκύπτει το εκμαιεύει από τους άλλους. (Μαιευτική Τέχνη). Και ποτέ δεν είναι σίγουρο ότι αυτή είναι και η πραγματική, η τελική του γνώμη. Οι περισσότεροι Πλατωνικοί Διάλογοι (κυρίως οι πρώτοι, οι «Σωκρατικοί») τελειώνουν χωρίς οριστικό συμπέρασμα.
Οι κατοπινοί μελετητές νομίζουν ότι ο Σωκράτης ξέρει, αλλά κρύβει την γνώση του για την εκμαιεύσει από τον συνομιλητή του – και άρα να τον πείσει καλύτερα (αφού μόνος του έφτασε στο συμπέρασμα). Είναι όμως πολύ πιθανόν ο Σωκράτης να μην προσποιούνταν. Μπορεί να μην ήξερε πραγματικά. Μπορεί να είχε καταλάβει ότι ορισμένα θέματα – τα πιο δύσκολα – δεν εκφράζονται με τελεσίδικες εκφάνσεις.
Ο ίδιος ποτέ δεν είχε εκθέσει τις απόψεις του (και όποτε το έκανε μερικά – π. χ. στο Συμπόσιο, τον Φαίδρο ή στην Πολιτεία) μιλούσε με μύθους και παραβολές. Συνήθως ήταν ο άνθρωπος που σε ζάλιζε στα ερωτήματα, ίσαμε να σε φέρει σε αντίφαση με τον εαυτό σου και τελικά να σε υποχρεώσει σε ομολογία της άγνοιάς σου. Η πρώτη του επιδίωξη ήταν να γκρεμίσει την οίηση, την αυτάρκεια, την αυτοπεποίθηση.
Με τον τρόπο του αυτό, ο Σωκράτης γινόταν αντιπαθής. Όχι μόνο στους πολλούς (που κάποτε ψήφισαν τον θάνατό του) αλλά και στους ίδιους τους μαθητές του. Τον θαύμαζαν αλλά ταυτόχρονα τον απεχθάνονταν. Τους έσπαγε τα νεύρα. Με την πρώτη ευκαιρία τον παρατούσαν. Ελάχιστοι του έμειναν πιστοί ως το τέλος.

Αλλά ο δάσκαλος γνώριζε πως ο μόνος τρόπος να μάθεις κάτι, είναι να το βρεις μόνος σου. Κανένας καθηγητής δεν μπορεί να μεταγγίσει σοφία. Γνώσεις – ναι, αυτό είναι απλό. Αλλά τον τρόπο της σκέψης και της ανεύρεσης – όχι. Τον Σωκράτη δεν τον ενδιέφεραν οι σκέτες γνώσεις – η πληροφορία που θα λέγαμε σήμερα. Όμως το «γνώθι σεαυτόν» δεν υπάρχει σε κανένα βιβλίο.
«Η ουσία της Σωκρατικής μεθόδου», γράφει ο Kierkegaard, «είναι ότι ο μαθητής γίνεται ικανός να αποδιώξει τον δάσκαλο. Η τέχνη και ο ηρωισμός του Σωκράτη ήταν ότι έφερνε τον μαθητή του σε θέση να τον απορρίψει».
Ένας άνθρωπος που ειρωνεύεται τους πάντες, που συνεχώς τους φέρνει σε δύσκολη θέση, που δεν αποκαλύπτει ποτέ τις δικές του απόψεις, που ξεφεύγει διαλεκτικά σαν το χέλι. Το αντίθετο του λαϊκιστή – κάνει ότι μπορεί για να μην τον αγαπήσουν.
Ακόμα και στην Απολογία του ειρωνεύεται τους δικαστές του, όταν τους προτείνει για ποινή να τον θρέφουν δωρεάν στο Πρυτανείο. Θεμελιώνει την στάση της άγνοιας, λέγοντας πως όταν το μαντείο των Δελφών τον ανακήρυξε «τον σοφότερο των Ελλήνων» έψαξε να καταλάβει γιατί. Μίλησε με πολλούς σοφούς και ειδικούς και κατέληξε πως ο Θεός είχε δίκιο: Ήταν ο σοφότερος επειδή ήταν ο μόνος που είχε συναίσθηση της άγνοιάς του.
Βέβαια, όπως λέει κι ο ίδιος, μιλώντας με όλους τους επαΐοντες και αποδεικνύοντας την άγνοιά τους, έγινε ακόμα πιο μισητός. Η επίμονη ταπεινοφροσύνη του έμοιαζε τελικά με αλαζονεία.
Ο Alfred North Whitehead (1861-1947), έχει πει πως όλη η Δυτική φιλοσοφία δεν είναι άλλο από υποσημειώσεις στον Πλάτωνα. Εγώ θα πήγαινα ένα σκαλί πιο πίσω, γιατί χωρίς τον Σωκράτη είναι πολύ απίθανο να είχε υπάρξει ο Πλάτων. Θα έλεγα λοιπόν ότι όλη η φιλοσοφία ξεκινάει από την Σωκρατική ειρωνεία, την μη-γνώση, την απορία. Από έναν άνθρωπο που δεν έγραψε ούτε μία φράση, που δεν άφησε πίσω παρά ανέκδοτα και αναμνήσεις των μαθητών του. (Κι εδώ να πούμε πως ο Ξενοφώντας ήταν πολύ πιο κοντά στον πραγματικό Σωκράτη). Αλλά που εργάστηκε σαν καταλύτης.

Ο καταλύτης – οι χημικοί το γνωρίζουν – είναι μία ταπεινή, δευτερεύουσα ουσία. Χωρίς αυτόν όμως η χημική αντίδραση δεν πραγματοποιείται. Ο Σωκράτης ήταν ταπεινός (άλλο αν εμείς τον δοξολογούμε για λάθος λόγους). Ήταν και άκρως ενοχλητικός. Η Δυτική φιλοσοφία ήταν το ένα επακόλουθο της δράσης του. Το κώνειο ήταν το άλλο.


H πρώτη εικόνα από την "Σχολή των Αθηνών" του Raffaello. O Σωκράτης (με σταυρό) μιλάει με τον Ξενοφώντα. Η τελευταία "Ο Θάνατος του Σωκράτη" του David.
doncat.blogspot.com

Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2010

Ο ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΗΡΥΚEΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΡΜΗ


Οι περισσότεροι γνωρίζουμε ή έχουμε ακούσει για το σύστημα αξιοποίησης οικονομικών πληροφοριών «Τειρεσίας». Πόσοι όμως γνωρίζουν, ποιος και τι, ήταν ο Τειρεσίας;
Ο Τειρεσίας μαζί με τον Κάλχα υπήρξαν οι διασημότεροι μάντεις στην Αρχαία Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, ο Τειρεσίας ήταν Θηβαίος μάντης γιος του Ευήρους και της Χαρικλούς.
Σύμφωνα με τον μύθο, κάποια ημέρα ενώ περπατούσε στο όρος Κυλλήνη
συνάντησε δύο φίδια που ζευγάρωναν. Ο Τειρεσίας τα χώρισε με την ράβδο πού κρατούσε, και αμέσως μεταμορφώθηκε σε γυναίκα. Επτά χρόνια αργότερα, σε ανάλογο περίπατο, τα ξαναείδε να ζευγαρώνουν. Τα χώρισε πάλι, και ξανάγινε άνδρας.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Τειρεσίας έγινε ο πρώτος άνθρωπος που υπήρξε άνδρας και γυναίκα διαδοχικά, συνεπώς είχε την γνώση και την εμπειρία και των δύο φύλων. Για αυτό τον λόγο σε σχετική αντιδικία που είχαν ο Δίας
με τη σύζυγό του, την Ήρα για το : «Ποιος ηδονίζεται περισσότερο στο σεξ, ο άνδρας ή η γυναίκα;», κάλεσαν τον Τειρεσία να τους πει την γνώμη του.
Η απάντηση του Τειρεσία ήταν: «Επτά φορές περισσότερο η γυναίκα!» Η Ήρα θύμωσε από αυτή του την απάντηση, και για να τον τιμωρήσει τον τύφλωσε. Ο Δίας για να τον αποζημιώσει, του έδωσε το χάρισμα της μαντικής ώστε να βλέπει πλέον τα μελλούμενα με τον Νου, και διάρκεια ζωής επτά γενεών. Σύμφωνα μάλιστα με τον Όμηρο, συνέχισε να ασκεί τη μαντική τέχνη ακόμα και στον Αδη
.
Στην συνέχεια θα προσπαθήσουμε να αποσυμβολίσουμε τον μύθο. Όπως πολλές φορές έχουμε επισημάνει, ο μύθος σημαίνει Λόγο, ομιλία, διήγηση, και είναι φορέας των παραδόσεων του κάθε λαού, ταυτόχρονα όμως για τους αρχαίους πολιτισμούς, αποτελούσε μια ιερή ιστορία που μετέφερε στους ανθρώπους αρχετυπικές αλήθειες, χρησιμοποιώντας μία αλληγορική, συμβολική γλώσσα, που απαιτούσε αποκρυπτογράφηση.
Για αυτό ακριβώς τον λόγο, οι μυστηριακές τελετές στην αρχαιότητα διαδραματίζονταν πάντα σε σχέση με κάποιο μύθο, παρέχοντας μόνο στους μύστες, τα κλειδιά ερμηνείας που θα αποκάλυπταν στον μυημένο, μία ανώτερη γνώση.
Παρότι λοιπόν η ιστορία του Τειρεσία όπως περιγράφεται είναι σύντομη, είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς συναντούμε πλήθος συμβόλων, ανάμεσα στα οποία, το σημαντικότερο ίσως αρχετυπικό σύμβολο της Αρχαίας Ελλάδος, το Κηρύκειο, την ιερή ράβδο που έφεραν οι «Κύρηκες» κατά την διάρκεια των Μυστηρίων, αλλά και οι πρεσβευτές, ο Ασκληπιός (χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα ως έμβλημα της ιατρικής), αλλά και Θεός Ερμής. (Κηρύκειο φέρουν ακόμη και σήμερα οι αρχιερείς στην ορθοδοξία).
Σύμφωνα με την ιστορία που προαναφέρθηκε, ο Τειρεσίας χρησιμοποίησε μία ράβδο που κρατούσε για να χωρίσει τα δύο φίδια. Το ίδιο αναφέρεται και για τον Θεό Ερμή ( Το κηρύκειο είναι περισσότερο γνωστό ως κηρύκειο του Θεού Ερμή). Τα φίδια τυλίχτηκαν αντικριστά σε σχήμα 8 γύρω από την ράβδο, παίρνοντας στην κορυφή το σχήμα Φ.

Αρχίζοντας λοιπόν από το σχήμα του, συναντάμε (τυχαία;) το σχήμα Φ, που μας παραπέμπει στον χρυσό αριθμό (1,618) , τον αριθμό της ομορφιάς, ο οποίος έγινε ευρύτερα γνωστός από τον Dan Brown, στο βιβλίο του «Κώδικας Da Vinci». Ένας αριθμός, του οποίου τις αναλογίες συναντούμε παντού στην φύση, από τον μικρόκοσμο έως τον μακρόκοσμο. Από τα ορυκτά και την γεωμετρική δομή των κρυστάλλων, έως την ανάπτυξη των φυτών (την κατανομή των φύλλων στον μύσχο) τα όστρακα, στην διατομή του DNA (οι έλικες του DNA ομοιάζουν στο σχήμα του κηρυκείου), τις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος έως τις έλικες των γαλαξιών και τη στροφορμή των μαύρων τρυπών!




Τον αριθμό Φ τον αναφέρει ο Πυθαγόρας τον 5ο αιώνα π.X, και τον εφήρμοσαν ο Ικτίνος ο Καλλικράτης και ο Φειδίας στην αρχιτεκτονική του Παρθενώνα και όχι μόνο, , εφόσον με βάση τις αναλογίες του αριθμού χτίστηκαν πολλοί ναοί και οικοδομήματα όπως π.χ, το Κολοσσαίο, η Αψίδα του Θριάμβου του Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Ως αρχέγονο σύμβολο το φίδι λόγω της σπουδαιότητας του συμβολισμού του, διαδραματίζει στην αρχαιότητα πρωταγωνιστικό ρόλο στις μυστηριακές τελετουργίες.
Ήδη στην Μινωική Κρήτη η μεγάλη Θεά ως ζωοδότειρα και τροφός, Θεά της γέννησης, του θανάτου και της αναγέννησης, κρατά στα χέρια της φίδια.
Στα Ελευσίνια μυστήρια τμήμα των μυσταγωγικών τελετουργιών, αποτελούσε το άγγιγμα φιδιού από τους μύστες.
Οι Βακχικές τελετές είχαν ως κεντρική παρουσία, ένα ζωντανό φίδι ως φορέα του θεού, ενώ και οι μαινάδες κρατούσαν επίσης φίδια. Ο Διονυσιακός θίασος χειρονομούσε με φίδια και καλούσε τον θεό με την ιερή κραυγή «φάνηθι δράκων».
Στα δε Ορφικά μυστήρια, χρησιμοποιούσαν ως σύμβολο, ένα φίδι τυλιγμένο γύρω από «το Ορφικό αυγό», που συμβόλιζε τον κόσμο που περιβάλλεται από το Δημιουργικό πνεύμα του.
Στην Ορφική θεογονία, ο Δίας σμίγει με τη μητέρα του Ρέα, έχοντας πάρει και οι δύο τη μορφή του φιδιού. Γεννιέται η Περσεφόνη (σύμβολο της περιοδικότητας και των μεταμορφώσεων των φαινομένων) και ζευγαρώνει με τον πατέρα της τον φιδόμορφο Δία.
Περιττό να αναφερθεί πως στην αρχαία Ελληνική μυθολογία το φίδι συναντάται πολύ συχνά ως σύμβολο. ( 1 )Ο όφις είναι ένα χθόνιο σύμβολο που έχει σχέση με την γη την αρχέγονη ζωοδότειρα ορμή, αλλά και τον θάνατο, και τον κάτω κόσμο. Το φίδι θεωρείται επίσης σεληνιακό έμβλημα. Ταυτίζεται με τον διαρκώς μεταβαλλόμενο χαρακτήρα της σελήνης. Η σεληνιακή θεά Εκάτη, απεικονιζόταν ως φίδι ή είχε φίδια στα μαλλιά της. Συμβόλιζε την ανθρώπινη ψυχή, καθώς οι ψυχές περνούν από την σελήνη στην άνοδο και στην κάθοδο τους προς την ενσάρκωση. Αυτό υποδεικνύουν τα φτερά στην κορυφή του Κηρυκείου, τα οποία προστέθηκαν στο κηρύκειο του ψυχοπομπού Ερμού στο μέσον περίπου της τρίτης π.Χ. εκατονταετηρίδας.
Στο κηρύκειο τα φίδια είναι δύο που περιπλέκονται στην ράβδο. Στον αγγελιοφόρο των Θεών ψυχοπομπό Ερμή, το κηρύκειο συμβόλιζε την ιδιότητα του θεού ως ψυχοπομπού, εκείνου που οδηγεί τις ψυχές από και προς τον Άδη. Πρόκειται για το σύμβολο που θυμίζει τη σύνδεση των δύο κόσμων. Η περιέλιξη των φιδιών υποδηλώνει την ακαθόριστη και ανανεούμενη πορεία της ύπαρξης.
Ο Ερμής οδηγεί τους μύστες στις μυσταγωγικές τελετές, με σκοπό την κατανόηση των μυστικών της φύσεως, την διεύρυνση της συνείδησης, και την απόκτηση μίας ανώτερης γνώσης, καθώς το κηρύκειο εκπροσωπεί όπως και ο θύρσος στα Διονυσιακά μυστήρια, την μαγική ράβδο ή το «δένδρο της ζωής», δηλαδή την μυστηριακή οδό, που οδηγεί στην γνώση των απόκρυφων επιστημών.
Το κηρύκειο συμβόλιζε τις αντίθετες δυνάμεις, και την δυαδικότητα δια μέσω της οποίας είναι αναγκασμένη να λειτουργεί η ανθρώπινη αντίληψη, καθώς οι αισθήσεις μας περιορίζουν, σε αντίθεση με το «άχρονο ενιαίο Όλον», το οποίο υπερβαίνει κάθε διάκριση και πολλαπλότητα. Κάτ’ αυτόν τον τρόπο τα δύο αντίθετα φίδια συμβολίζουν: Το θετικό και το αρνητικό, το αρσενικό και το θηλυκό, το καλό και το κακό, το Φως, την σοφία και την πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου (κατ’ αντιστοιχία της αλλαγής του δέρματος του φιδιού) αλλά και το σκοτάδι της ασυνειδησίας.Κατά τον Ησύχιο, «ο δράκων» όπως καλούνταν το κηρύκειο, ήταν ήδη γνωστό κατά τους χρόνους του Σοφοκλέους. Το αρχαιότερο δε μνημείο, στο οποίο παρίσταται ο τύπος αυτός, είναι τεμάχιο αγγείου προερχόμενο από περσικά ερείπια της Ακρόπολης, δηλαδή του τέλους του Στ’ και των αρχών του Ε’ π.Χ. αιώνα.
Ένα αντίστοιχο σύμβολο συναντούμε και στην Παραδοσιακή Κινεζική Φιλοσοφία, το γνωστό Γιν και Γιάνγκ τα οποία αφορούν τις δυο πρωταρχικές κοσμικές αρχές του σύμπαντος. Αντιπροσωπεύουν τους δύο αντίθετους και συμπληρωματικούς πόλους της φύσης.

Το Γιάνγκ είναι το άσπρο είναι η ενεργός, αρσενική αρχή. Το Γιν είναι το μαύρο είναι η παθητική, η θηλυκή αρχή. Ως σύμβολο παριστάνεται από ένα κύκλο, του οποίου το ένα μισό είναι άσπρο με ένα μαύρο σημείο μέσα του, και το άλλο μισό μαύρο, με ένα άσπρο σημείο μέσα του. Είναι οι δύο δυνάμεις της φύσης που μάχονται, το λευκό και το μαύρο, έτσι ώστε η μια να διαδέχεται ακατάπαυστα την άλλη, και έτσι να δημιουργείται ο κόσμος με τις αποχρώσεις του.
Καθώς το σύμβολο κινείται, το μικρό μαύρο σημείο μέσα στο αντίθετο μισό άσπρο μεγαλώνει κι ενισχύεται, έτσι ώστε κάποια στιγμή καταλαμβάνει ολόκληρο το χώρο του και το αντικαθιστά. Αυτή η κίνηση της ενέργειας έχει σαν αποτέλεσμα, να δημιουργούνται οι ενδιάμεσες καταστάσεις στη φύση που κάνουν τον κόσμο πολύμορφο, περιπλοκότερο και πιο πλήρη.Σύμφωνα με τα παραπάνω, είναι προφανές πως η ιστορία του Τειρεσία, «σημαίνει» πολλά περισσότερα, από μία απλή (από τις πολλές) διένεξη του Δία και της Ήρας.
Πέρα από τον συμβολισμό του κηρυκείου για τον οποίο έγινε λόγος παραπάνω, διαπιστώνουμε , πως στην μικρή περί του Τειρεσία αφήγηση, γίνεται αναφορά 3 φορές στον αριθμό επτά. Τυχαίο; Δεν νομίζω....
Ας αρχίσουμε λοιπόν από την ετοιμολογία της ίδιας της λέξης. Η λέξη προέρχεται από το «ΣΕΠΤΟΣ» («σ-επτά»), που σημαίνει ΣΕΒΑΣΤΟΣ. Το επτά είναι ένας αριθμός που είναι «πρώτος» στην δεκάδα, ούτε παράγει (μέσω πολλαπλασιασμού) ούτε παράγεται από κανέναν άλλον αριθμό εκτός από την μονάδα. Π.χ Το 2 παράγει το 4 και το 8 (2 Χ 2 Χ 2 ) , το 3 παράγει το 6 και το 9 (3 Χ 2, 3 Χ 3), το 4 παράγεται από το 2 και παράγει το 8, το 5 παράγει το 10, το 6 παράγεται από το 3 και το 2, το 8 παράγεται από 2 και το 4, το 9 παράγεται από τον 3, το 10 παράγεται από το 2 και το 5. Το 7, όμως, δεν παράγεται από κανέναν και ούτε παράγει κάποιον στην δεκάδα. Είναι σεπτάς και παρθένος (Όπως και η θεά Αθηνά που γεννήθηκε παρθένος από τον Νου του Δία), δεν είναι προϊόν γέννησης (γινομένου) ούτε γεννάει κάποιον άλλον, μέσα στην αρχική δεκάδα.Ίσως για αυτό οι Πυθαγόρειοι θεωρούσαν τον αριθμό επτά ως εικόνα και πρότυπο της Θείας τάξης και της αρμονίας στη Φύση. Ήταν ο αριθμός που περιλάμβανε δύο φορές τον ιερό αριθμό τρία ή την τριάδα, στην οποία προστίθεται το ένα ή η Θεία μονάδα.
Αποτελούμενος από την ένωση του αριθμού τρία (σύμβολο της Θείας τριάδας σε όλους τους λαούς) και του τέσσερα (σύμβολο των κοσμικών δυνάμεων ή στοιχείων), ο αριθμός 7 δείχνει συμβολικά την ένωση της Θεότητας με το σύμπαν.Τον αριθμό επτά συναντάμε στην μουσική, και στην επτάχορδη λύρα του Απόλλωνα αλλά και στην επτά οπών σύριγγα (αυλό) του Θεού Πάνα των οποίων, το σταδιακά σημειούμενο μέγεθος απεικονίζει την απόσταση μεταξύ των πλανητών.. Όπως η μουσική των σφαιρών (των επτά πλανητών που πρόσφατα επιβεβαιώθηκε επιστημονικά) ηχεί στο διάστημα, έτσι και η αρμονία του ήχου που ακούγεται, λαμβάνει χώρα σε κλίμακα των επτά τόνων. Το 7 έχει σχέση με τις φάσεις της σελήνης (κάθε 7 μέρες εναλλάσσονται οι τέσσερις λεγόμενες φάσεις της) , οι οποίες και αποτέλεσαν την αρχαιότερη μονάδα μέτρησης του χρόνου. Έτσι δημιουργήθηκε και ο αριθμός των επτά ημερών που σχηματίζει την εβδομάδα.
Στο «Περί εβδομάδος» το ψευδεπίγραφο βιβλίο του Ιπποκράτη, αναφέρεται η σπουδαιότητα του αριθμού, τονίζοντας ότι τα πάντα στον κόσμο είναι επτά: Επτά είναι οι πλανήτες, επτά οι ημέρες της εβδομάδος, επτά οι πύλες των ανέμων, επτά οι ώρες του έτους, επτά οι ηλικίες του ανθρώπου, επτά δε και τα μέρη της ψυχής, επτά, επτά τα μέρη του ανθρώπου και πάλι επτά της κεφαλής. Ας μείνουμε λίγο εδώ. Ο αριθμός 7 εμφανίζεται στο πιο ιερό μέρος του ανθρώπινου σώματος, το κεφάλι, καθώς σε αυτό υπάρχουν 7 οπές : 2 μάτια (Φωτιά), 2 αυτιά (αέρας), 2 ρουθούνια (νερό ) , 1 στόμα (γη).

Επίσης στο κυρίως μέρος του ανθρώπινου σώματος έχουμε ζευγάρια βασικών εσωτερικών οργάνων. Στο κεφάλι έχουμε δύο ημισφαίρια (Φωτιάηλεκτροχημική λειτουργία).
Στο στήθος έχουμε 2 πνεύμονες (Αέρας), πιο κάτω έχουμε 2 νεφρά (Νερό) και μαζί με το μονό γεννητικό σύστημα (Γη) δημιουργούν πάλι το 7, σχηματικά σε ένα ιερό "V", που φέρει το σχήμα του ιερού δισκοπότηρου, το σύμβολο της θηλυκής αρχής.Στην αστρολογία ο 7ος οίκος αστρολογικά είναι αυτός του ΓΑΜΟΥ. Στην ιστορία του Τειρεσία, τα φίδια που χωρίζει, βρίσκονται σε ερωτική περίπτυξη. Περαιτέρω, το έβδομο ζώδιο, είναι ο ζυγός, σχήμα που παραπέμπει στο σχήμα του κηρυκείου, μόνο που στην θέση των φιδιών βρίσκονται οι ζυγοί...
Όπως προαναφέρθηκε, σύμφωνα με τον μύθο, ο Τειρεσίας τυφλώνεται από την Ήρα, αλλά ο Δίας του δίνει την δυνατότητα να βλέπει με τον Νου, την αθέατη πλευρά των πραγμάτων, συμβολίζοντας τον άνθρωπο που διευρύνει την συνειδητότητα του, έχοντας αντίληψη άλλων διαστάσεων.
Είναι προφανές λοιπόν πως η ιστορία του Τειρεσία «σημαίνει» πολλά περισσότερα από αυτά που είναι προφανή, και ευρέως γνωστά. Το δε κηρύκειο είναι ένα από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα αρχετυπικά παγκόσμια σύμβολα. Μήπως για αυτό επιλέχτηκε ως ονομασία για το σύστημα αξιοποίησης οικονομικών πληροφοριών;
Στο σήμερα βέβαια ο σύγχρονος Τειρεσίας υπηρετεί έναν άλλο Θεό το χρήμα, συμβολίζοντας τον μεγάλο αδελφό που βλέπει τα πάντα..... !!!
Τυχαίο δεν νομίζω....




Σημ ( 1 ) . Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες σχετικές μυθολογικές αναφορές.
Στον πελασγικό μύθο της κοσμογονίας, η Ευρυνόμη η Θεά των Πάντων αναδύθηκε γυμνή από το Χάος, αλλά δεν βρήκε τίποτε στέρεο για να ακουμπήσει τα πόδια της, και έτσι διαχώρισε τη θάλασσα από τον ουρανό χορεύοντας μόνη πάνω στα κύματα. Η Ευρυνόμη χόρεψε κατά τα νότια, και ο αέρας που αναδεύτηκε πίσω της, φάνταξε κάτι καινούριο και ξεχωριστό, κάτι για να αρχίσει έργο δημιουργίας. Η Ευρυνόμη στράφηκε κι άδραξε αυτόν το βόρειο άνεμο, τον έτριψε μέσα στα χέρια της, και εμφανίστηκε ο μέγας όφις Οφίων. Η Ευρυνόμη χόρεψε για να ζεσταθεί, έξαλλα, όλο και πιο έξαλλα, ώσπου ο Οφίων κυριεύτηκε από λαγνεία, κουλουριάστηκε γύρω στα θεϊκά εκείνα μέλη, και ορέχτηκε να σμίξει μαζί της. Η Ευρυνόμη έλαβε μορφή περιστέρας πλανήθηκε πάνω στα κύματα, και όταν πέρασε ο καιρός που έπρεπε, γέννησε το Αβγό του Σύμπαντος. Με την προσταγή της, ο Οφίων κουλουριάστηκε επτά φορές γύρω στο αβγό, ώσπου το αβγό άνοιξε και χωρίστηκε στα δύο. Από μέσα του κύλησαν όλα όσα υπάρχουν, τα παιδιά της Ευρυνόμης: ο ήλιος, η σελήνη, οι πλανήτες, τα αστέρια, η γη με τα βουνά και τους ποταμούς της, με τα δέντρα, τα βότανά της και τα ζωντανά πλάσματα. Η Ευρυνόμη και ο Οφίων έστησαν το σπιτικό τους στο όρος Όλυμπο, όπου ο Οφίων εξόργισε την Ευρυνόμη υποστηρίζοντας ότι αυτός ήταν ο δημιουργός του Σύμπαντος. Ευθύς εκείνη τον χτύπησε στο κεφάλι με τη φτέρνα της, και τον εξόρισε στις σκοτεινές σπηλιές κάτω από τη γη. Κατόπιν, η Θεά δημιούργησε τις επτά πλανητικές δυνάμεις, ορίζοντας μια Τιτανίδα και έναν Τιτάνα για καθεμιά. Τη Θεία και τον Υπερίωνα για τον Ήλιο, τη Φοίβη και τον Άτλαντα για τη Σελήνη, τη Διώνη και τον Κριό για τον πλανήτη Άρη, τη Μήτι και τον Κοίο για τον πλανήτη Ερμή, τη Θέμιδα και τον Ευρυμέδοντα για τον πλανήτη Δία, την Τηθύ και τον Ωκεανό για την Αφροδίτη, τη Ρέα και τον Κρόνο για τον πλανήτη Κρόνο.
Σύμφωνα με τον ο Αισχύλο, πριν από την ίδρυση του Μαντείου των Δελφών υπήρχε εκεί, το μαντείο της Γαίας που έφερε το όνομα Πύα. Σε αυτό το ιερό υπήρχε ο Πύθων, παιδί και φύλακας της γης με προφητικές ικανότητες. Ο Θεός Απόλλωνας φόνευσε τον Πύθωνα, και ίδρυσε το δικό του ιερό. Μετά το φόνο του Πύθωνα, ο Απόλλωνας έπρεπε να υποστεί και αυτός όπως και ο Κάδμος, ενός είδους καθαρμό, καταφεύγοντας -σύμφωνα με μία εκδοχή- στα νερά της κοιλάδας των Τεμπών. Η νίκη του θεού σύμβολο του πνεύματος, κατά του Πύθωνα συμβολίζει άραγε την επικράτηση του Απολλώνιου φωτός και της ανώτερης συνειδητότητας, έναντι των χθόνιων αιματηρών τελετουργιών, ή απλά την κυριάρχηση ενός ηλιακού θεού στη θέση των αρχέγονων προελληνικών θηλυκών θεοτήτων;
Στην ασπίδα της Αθηνάς υπήρχε το κεφάλι της Μέδουσας με φιδίσια μαλλιά.( το Γοργώνειο ) Το πρόσφερε στη θεά ο Περσέας αφού με την βοήθεια της θεϊκής ασπίδας ο ήρωας κατόρθωσε να την γλιτώσει. Η Μέδουσα συμβολίζει τον φόβο να αντικρίσει κανείς τον εαυτό του απογυμνωμένο και να ομολογήσει την ένοχη ματαιοδοξία του. Η Αθηνά Παλλάδα υποδηλώνει με την αιγίδα της, τη νίκη του μαχητικού πνεύματος και της αυτογνωσίας έναντι της εσωτερικής τύφλωσης και της μη αρμονικής έξαρσης των πόθων. Το αίμα της Μέδουσας είχε διπλή ιδιότητα: αν προερχόταν από τα φιδίσια μαλλιά της προκαλούσε το θάνατο και την καταστροφή ενώ αν έσταζε από τις φλέβες της χάριζε την αναγέννηση και τη ζωή.
Ο Τυφωέας ή Τυφώνας ο πρώτος γιος της Γαίας μετά την πτώση των Τιτάνων, ήταν μισός άνθρωπος και μισός ζώο, και είχε στους ώμους του εκατό κεφάλια φιδιών. Από τη μέση και κάτω δύο κουλουριασμένα φίδια στήριζαν το υπόλοιπο σώμα του. Στην πάλη του με τον Δία ο Τυφωέας έκοψε τους τένοντες των χεριών και των ποδιών του θεού και ανήμπορο τον μετέφερε στο Κηρύκειο Σπήλαιο. Τα νεύρα του Διός παραδόθηκαν προς φύλαξη στη Δελφύνη, μισή γυναίκα και μισό φίδι. Ο Τυφωέας, σύμβολο της αποπνευματοποίησης σύμφωνα με τον Diel, είναι ζευγάρι με την Έχιδνα, φτερωτή θεά με αστραφτερό βλέμμα και φιδίσιο σώμα από τη μέση και κάτω. Θυγατέρα της η Λερναία Ύδρα, τέρας με εννιά κεφάλια – φίδια και αδελφός της ο Λάδωνας, φύλακας των Χρυσών Μήλων των Εσπερίδων. Η πρώτη φονεύτηκε από τον Ηρακλή, όταν ο ημίθεος κατάφερε να κόψει όλα τα κεφάλια ακόμα και το τελευταίο που ήταν αθάνατο. Ο Ηρακλής βρέφος ακόμα, έπνιξε με τα χέρια του τα δύο φίδια που έστειλε η Ήρα στην κούνια του. Ψυχολογικές ερμηνείες βλέπουν εδώ την έμφυτη ικανότητα του ανθρώπου να αντιστέκεται στη διαστρέβλωση του πνεύματος.
Ο Κάδμος ιδρυτής και βασιλιάς της Θήβας, υπηρέτησε τον Άρη επί οκτώ έτη επειδή φόνευσε το φίδι, υιό του θεού, το οποίο φυλούσε την Αρεία κρήνη κοντά στη Θήβα. Στη συνέχεια αναφέρεται ότι μυήθηκε στα Καβείρια Μυστήρια, στη Σαμοθράκη, όπου νυμφεύτηκε την Αρμονία. Αναχωρώντας για τα Ηλύσια μεταμορφώθηκε σε φίδι, όπως και η σύντροφός του.
Ο Κέκροπας, ο ιδρυτής της Αθήνας ήταν μισός άνθρωπος και μισός φίδι, όπως και ο Εριχθόνιος. Από δαγκωματιά φιδιού πεθαίνει Η Ευρυδίκη. Ο Ορφέας κατεβαίνει στον Άδη για να την επαναφέρει στον κόσμο των ζωντανών. Το φίδι αποτελεί εδώ το όργανο της θυσίας που προηγείται της μεταμόρφωσης.
Φίδι δαγκώνει τον καλύτερο τοξοβόλο των Ελλήνων τον Φιλοκτήτη, στην εκστρατεία του Τρωικού πολέμου. Οι Έλληνες τον αφήνουν στην Λήμνο ώστε να τον ιάσουν οι ιερείς του Ηφαίστου με την Λήμνια Γη.

xletsos-basilhs.blogspot.com

Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2010

Οπου γης και πατρίς


Του Αγγελου Σταγκου
Τα παιδιά μας φεύγουν. Μας εγκαταλείπουν και πολύ καλά κάνουν. Πηγαίνουν με αυξανόμενους ρυθμούς πλέον να βρουν την τύχη τους στο εξωτερικό. Αργησαν μάλιστα, αποχαυνωμένα τις τελευταίες δεκαετίες από τη μαλθακότητα, τη γονική υπερπροστασία, το πλούσιο χαρτζιλίκι, το βόλεμα στον δημόσιο τομέα και τον πατροπαράδοτο επαρχιωτισμό της ελληνική κοινωνίας, που ακόμη δεν αντιλαμβάνεται ότι ανήκει πλέον στον ευρύτερο χώρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ότι, καλώς ή κακώς, η παγκοσμιοποίηση έχει επιβληθεί σε μεγάλο βαθμό. Τώρα όμως, η κρίση λειτουργεί καταλυτικά για την έξοδο.
Η μετανάστευση δεν είναι καινούργιο φαινόμενο στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους. Πολλές χιλιάδες Ελλήνων, κυρίως από την Πελοπόννησο, μετανάστευσαν στην Αμερική κυνηγημένοι από τη φτώχεια τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Πολλοί ήταν και εκείνοι που έφευγαν στην ξενιτιά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, για να ακολουθήσουν νέες μαζικές μεταναστεύσεις στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νότια Αφρική μετά τον Εμφύλιο. Η πατρίδα δεν μπορούσε να θρέψει τα παιδιά της, ήταν και το κυνηγητό των αριστερών…
Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και τη δεκαετία του ’60 οι Ελληνες δεν αναγκάστηκαν να πάνε πολύ μακριά για να φάνε ψωμί. Στη Γερμανία, το οικονομικό θαύμα ήταν σε πλήρη ανάπτυξη και είχε ανάγκη από εργατικό δυναμικό, όπως και οι στοές του Σαρλ λε Ρουά, στο Βέλγιο· κάποιοι έφτασαν μέχρι τη Σουηδία. Αυτή τη φορά, η πλειονότητα των μεταναστών ήταν από τη βόρεια Ελλάδα, τη Μακεδονία, τη Θράκη, και ευτυχώς βοήθησε και ο Καζαντζίδης να πνίξουν τους καημούς τους.
Από την πρόχειρη λοιπόν αναδρομή γίνεται φανερό ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορούσε ποτέ να απορροφήσει την ανεργία. Με εξαίρεση μόνο τη ναυτιλία και τον εφοπλισμό, που σε ολόκληρο σχεδόν τον 20ό αιώνα πρόσφερε θέσεις εργασίας σε νησιώτες και άλλους Ελληνες από τη νότια Ελλάδα. Αλλά και αυτή ήταν μια μορφή ξενιτιάς. Και μόνο τα τελευταία 35-40 χρόνια, που το δανεικό χρήμα έρρεε άφθονο, που αναπτύχθηκε ο τουρισμός, παράλληλα με τον παρασιτισμό, και ο δημόσιος τομέας φρόντιζε να βολεύει στην αγκαλιά του άξιους και ανάξιους, κομματικούς και μη, πελάτες των πολιτικών και των συνδικαλιστών, κοντοχωριανούς, κοντινούς και μακρινούς συγγενείς, οι Ελληνες σταμάτησαν να μεταναστεύουν και να μπαρκάρουν μαζικά.
Με λίγα λόγια, ο δημόσιος τομέας, που οι πάντες καταριούνται σήμερα, απορροφούσε την ανεργία που δεν μπορούσε να απορροφήσει ο ιδιωτικός τομέας. Το κακό είναι ότι το έκανε δανειζόμενος, σπαταλώντας, αναξιοκρατικά, βουτηγμένος στη διαφθορά, χωρίς να δημιουργεί δομές, δίχως να προσφέρει κίνητρα για να αναπτυχθούν κάποιοι τομείς, με απουσία μελέτης, συντονισμού, συνέπειας και συνέχειας, αλλοτριώνοντας την παιδεία, εξυπηρετώντας μεγαλοσυμφέροντα, αλλά και απίστευτα πλέγματα συντεχνιακών μικροσυμφερόντων, επιτρέποντας στον κομματισμό να κυριαρχήσει, συμβάλλοντας στην αφυδάτωση της κοινωνίας και στην επιβολή του δημοσιοϋπαλληλικού πνεύματος. Το κυριότερο, βοήθησε όσο μπορούσε για να παγιωθεί από άκρου εις άκρον η στρεβλή νοοτροπία που χαρακτηρίζει τη χώρα.
Τώρα που ξεφούσκωσε και το Δημόσιο, αρχίζουν να φεύγουν τα παιδιά. Αυτή τη φορά βέβαια τις τάσεις φυγής τις έχουν τα παιδιά με τα πτυχία, με τα προσόντα, με τις δεξιότητες, όχι αναγκαστικά από φτωχές οικογένειες (αλλά και από αυτές), τα παιδιά των μικρομεσαίων, αρκετά αστόπαιδα, τα παιδιά που θεωρητικά θα αποτελούσαν τον κορμό της χώρας στο μέλλον. Γι’ αυτούς υπάρχει η διέξοδος, όχι για εκείνους που είναι ανειδίκευτοι και δεν έχουν δεξιότητες. Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον δεν έχει χώρο γι’ αυτούς τους τελευταίους…
Επικρατεί ανησυχία που φεύγουν τα παιδιά και σε λίγο ίσως αρχίσουν οι θρήνοι και οι υστερίες. Αλλά γιατί να μείνουν; Τι ευκαιρίες έχουν εδώ; Ποιο περιβάλλον δημιουργήσαμε γι’ αυτά; Ποια παιδεία, ποια αξιοκρατία, ποια οργάνωση, ποια συμπεριφορά, ποιον πολιτισμό, ποιους θεσμούς, ποια οικονομία, ποιες καινοτομίες, ποια έρευνα, ποια ανταγωνιστικότητα, ποια αγωγή, ποια σταθερότητα, ποιους μισθούς, ποιες θέσεις εργασίας, ποιες προοπτικές; Ας φύγουν λοιπόν, να πάνε στο καλό, να ανοίξουν τα μάτια τους και τους ορίζοντές τους, να ξεφύγουν από τη μιζέρια της ελληνικής καθημερινότητας και από τον ασφυκτικό υπερπροστατευτισμό της μανούλας, να ανοίξουν περπατησιά μόνα τους, να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους, να πλασαριστούν, να αμειφθούν, να δουν πώς λειτουργούν οι χώρες όπου εφαρμόζονται οι νόμοι και επικρατεί κάποια πειθαρχία και λογική.
Το νέο κύμα μετανάστευσης φουσκώνει ακόμη, δεν έχει ξεσπάσει και δεν ξέρουμε ακόμα με ποια ένταση θα ξεσπάσει. Ούτε σημαίνει ότι τα Ελληνόπουλα με προσόντα φεύγουν από την κόλαση για να βρεθούν αυτόματα στον παράδεισο. Θα μεταβούν όμως από το ακατάληπτο «αλαλούμ» της ελληνικής πραγματικότητας σε στοιχειωδώς οργανωμένες κοινωνίες. Στο κάτω κάτω της γραφής, ο ευρωπαϊκός χώρος είναι και δικός μας χώρος, οι επικοινωνίες και οι συγκοινωνίες έχουν μικρύνει χρόνο και αποστάσεις. Μεσοπρόθεσμα, θα ωφεληθεί και η χώρα, αφού όσοι επιστρέψουν θα μεταφέρουν εδώ γνώσεις, εμπειρία και μια άλλη νοοτροπία, ενώ όσοι μείνουν έξω θα μπορούν να βοηθήσουν αγοράζοντας… τα «ομόλογα της διασποράς» που πρόκειται να λανσάρει η κυβέρνηση στον απόδημο ελληνισμό. Οπου γης και πατρίς λοιπόν, για το καλό τους και ενδεχομένως και για το καλό της χώρας.

kathimerini.gr

Το βατραχάκι που δεν ήξερε ότι θα βραζόταν

-«Φανταστείτε μια κατσαρόλα γεμάτη κρύο νερό, όπου κολυμπά ανέμελα ένα βατραχάκι.Κάτω από την κατσαρόλα, ανάβει μια μικρή φωτιά και το νερό αρχίζει να ζεσταίνεται πολύ σιγά.Το νερό σιγά σιγά γίνεται χλιαρό
και το βατραχάκι, βρίσκοντάς το μάλλον ευχάριστο, συνεχίζει να κολυμπά χαρούμενο.Η θερμοκρασία του νερού, συνεχίζει να ανεβαίνει,το νερό είναι πιο ζεστό,
απ’ότι το βατραχάκι θα θεωρούσε ευχάριστο, αισθάνεται λίγο κουρασμένο, αλλά παρόλα αυτά δεν αισθάνεται κανέναν φόβο.Τώρα το νερό είναι πραγματικά ζεστό και το βατραχάκι αρχίζει να αισθάνεται δυσάρεστα, αλλά είναι εξουθενωμένο. Για αυτό το λόγο, υπομένει και δεν αντιδρά.Η θερμοκρασία συνεχίζει να ανεβαίνει, ώσπου το βατραχάκι καταλήγει στο να βράσει και ως εκ τούτου, να πεθάνει.
Εάν έριχναν το ίδιο βατραχάκι κατ’ ευθείαν σε νερό θερμοκρασίας 50 βαθμών, με μια εκτίναξη των ποδιών του, θα είχε πηδήξει αμέσως έξω από την κατσαρόλα.»
-Αυτό λοιπόν αποδεικνύει, ότι: Όταν μια αλλαγή γίνει με έναν τρόπο επαρκώς αργό, διαφεύγει της συνειδήσεως και στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν προκαλεί καμία αντίδραση, καμιά αντίσταση, καμία επανάσταση!!
-Εάν παρατηρούσαμε αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία μας εδώ και λίγες δεκαετίες, θα μπορούσαμε να διακρίνουμε ότι υφιστάμεθα μια αργή αλλά σταδιακή εξαφάνιση των πανανθρώπινων αξιών και των ιδανικών μας. Δεν το καταλαβαίνουμε όμως, γιατί γίνεται αργά και σιγά, ώστε να το συνηθίζουμε. Ένα μεγάλο μέρος καταστάσεων που πριν από 20, 30 ή 40 χρόνια, θα μας έκαναν να φρίξουμε και να βγούμε στους δρόμους, σιγά σιγά έγιναν κοινότυπες και σήμερα περνάνε απαρατήρητες ή αφήνουν τελείως αδιάφορη την πλειονότητα του κόσμου.
-Στο όνομα της προόδου, της επιστήμης και του κέρδους, γίνονται διαρκώς αυθαιρεσίες κατά της προσωπικής ελευθερίας, της αξιοπρέπειας, της ακεραιότητας, της φύσης, της ομορφιάς και της χαράς της ζωής, με αργό ρυθμό αλλά ασταμάτητα, με τη συνενοχή των αδαών θυμάτων, που ίσως και στο μεταξύ να έχουν χάσει την ικανότητα και τη θέλησή τους να αμυνθούν.
-Τα άσχημα προγνωστικά για το μέλλον μας, αντί να προκαλούν αντιδράσεις και εξεγέρσεις, δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να προετοιμάζουν ψυχολογικά τον κόσμο, ώστε να υφίσταται και να αποδέχεται τις εξαθλιωτικές και δραματικές συνθήκες ζωής που μας επιβάλλουν.Το συνεχές σφυροκόπημα από τα Μ.Μ.Ε. με την υπερπληροφόρηση, τις κακόγουστες εκπομπές και τα reality shows, που ισοπεδώνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, μεταλλάσουν τον ανήσυχο ανθρώπινο νου σε παθητικό δέκτη που απλά εκτελεί εντολές χωρίς κρίση και ικανότητα να αντιλαμβάνεται
τι γίνεται γύρω του

-Λοιπόν, αν δεν είστε σαν το βατραχάκι, μισοβρασμένοι, κάντε μια γερή εκτίναξη με τα πόδια, πριν είναι πολύ αργά
-Πρέπει να διαλέξουμε!Συνειδητοποίηση ή βράσιμο!

-Είμαστε ήδη μισοβρασμένοι; Η όχι;

Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου 2010

Όταν έχεις ένα μάτι στο στόχο, έχεις μόνο ένα μάτι στο δρόμο.

Ο Εμπνευσμένος Λόγος μιας Μαθήτριας



Υπάρχει η ιστορία ενός νέου, σοβαρού μαθητή του Zen ο οποίος πλησίασε τον δάσκαλό του και τον ρώτησε
" Αν εργαστώ πολύ σκληρά και με επιμέλεια, πόσο καιρό θα μου πάρει να βρω το Zen» ;
Ο δάσκαλος αφού το σκέφτηκε απάντησε: " δέκα χρόνια . .

"Ο μαθητής ξαναρώτησε:
"Αν όμως εργαστώ πραγματικά σκληρά και αφοσιωθώ εντελώς σ΄αυτό, πόσο καιρό θα μου πάρει; »
Ο δάσκαλος απάντησε "Τότε, είκοσι χρόνια" .
"Αν πραγματικά εργαστώ, σκληρά, πολύ σκληρά γι αυτό, πόσο θα μου πάρει; " ξαναρώτησε ο μαθητής.
" Τριάντα χρόνια ", απάντησε ο δάσκαλος.
"Μα, δεν καταλαβαίνω », είπε ο μαθητής απογοητευμένος.

" Κάθε φορά που λέω ;oτι θα εργαστώ πιο σκληρά, λέτε ότι θα μου πάρει περισσότερο χρόνο. Γιατί το λέτε αυτό; "

Και ο δάσκαλος απάντησε:
"Όταν έχεις ένα μάτι στο στόχο, έχεις μόνο ένα μάτι στο δρόμο. "

.
Αυτό είναι το δίλημμα που έχω αντιμετωπίσει στα πλαίσια του αμερικανικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Έχουμε επικεντρωθεί τόσο σε ένα στόχο, είτε να περάσουμε στις εξετάσεις, ή να αποφοιτήσουμε πρώτοι στην τάξη.
Με τον τρόπο αυτό, όμως, δεν μαθαίνουμε πραγματικά. Κάνουμε ό, τι χρειάζεται για την επίτευξη του αρχικού στόχου μας .
Μερικοί ίσως να σκέφτεστε:
"Και λοιπόν, αν έχεις περάσει τις εξετάσεις, ή έχεις αποφοιτήσει πρώτη, δεν έχεις μάθει κάτι;
Ναι, κάτι έχω μάθει, αλλά όχι όλα όσα θα μπορούσα να είχα μάθει.
.
Ίσως, το μόνο που έμαθα είναι πώς να απομνημονεύω ονόματα, τοποθεσίες και ημερομηνίες που αργότερα θα ξεχάσω, για να καθαρίσει το μυαλό μου για την επόμενη εξέταση.Το σχολείο δεν είναι αυτό που θα μπορούσε να είναι.
.
Για τους περισσότερους νέους το σχολείο σήμερα είναι ένας ένας τόπος όπου αποφασίζουν ότι ο στόχος τους είναι να φύγουν όσο γίνεται πιο σύντομα.
.
Σήμερα τον πραγματοποιώ αυτό το στόχο. Αποφοιτώ.
Θα πρεπε να το βλέπω ως μια θετική εμπειρία, όταν μάλιστα βρίσκομαι στην κορυφή της τάξης μου.
Ωστόσο, εκ των υστέρων, δεν μπορώ να πω ότι είμαι πιο ευφυής από τους συμμαθητές μου.
Μπορώ μόνο να πω ότι ήμουνα η καλύτερη στο να κάνω ότι μου λέγανε και στο να συμμορφώνομαι με το σύστημα εργασίας.
.
Σήμερα, στέκομαι εδώ και υποτίθεται ότι είμαι υπερήφανη που έχω ολοκληρώσει αυτή την περίοδο εκμάθησης και κατήχησης.
Το φθινόπωρο θα προχωρήσω στην επόμενη φάση που αναμένεται από εμένα, προκειμένου να πάρω ένα χαρτί που θα πιστοποιεί ότι είμαι σε θέση να εργαστώ.
.
Αλλά αμφισβητείται ότι είμαι άνθρωπος, στοχαστής, περιπλανητής – και όχι εργαζόμενος.
.
Εργαζόμενος είναι κάποιος που είναι παγιδευμένος να επαναλαμβάνει - σκλάβος του συστήματος που έχει συγκροτηθεί πριν από αυτόν.
.
Τώρα, έχω επιτύχει να αποδείξω ότι ήμουν ο καλύτερος σκλάβος.
Έκανα αυτό που μου είπαν στο έπαρκο.
Ενώ άλλοι κάθονταν στην τάξη και σκέφτονταν να γίνουν αργότερα μεγάλοι καλλιτέχνες, εγώ καθόμουνα στην τάξη για να κρατάω σημειώσεις και να γίνω ένας μεγάλος επιτυχών των εξετάσεων.
Ενώ άλλοι μπορεί να ερχόντουσαν χωρίς να έχουν κάνει τη δουλειά στο σπίτι, γιατί ασχολιόντουσαν με τα ενδιαφέροντά τους, εγώ δεν παρέλειψα ποτέ καμία εργασία μου.
Ενώ άλλοι έγραφαν στίχους και μουσική, εγώ αποφάσιζα να αποκτήσω επιπλέον πιστωτικές μονάδες, παρόλο που δεν τις είχα ανάγκη.
.
Έτσι, αναρωτιέμαι, γιατί να θέλω ακόμη αυτή τη θέση;
Σίγουρα, την κέρδισα, αλλά τι θα βγει απ΄αυτό;
Όταν θα φύγω από το εκπαιδευτικό ίδρυμα, θα είμαι επιτυχημένη ή χαμένη;
Δεν έχω καθόλου ιδέα τι θέλω να κάνω με τη ζωή μου.
Δεν έχω κανένα ενδιαφέρον, γιατί έβλεπα τις σπουδές μου ως έργασία και διακρίθηκα σε όλα τα θέματα μόνο και μόνο για να υπερέχω, όχι για να μάθω.Και ειλικρινά , τώρα είμαι φοβισμένη.
.
Ο John Taylor Gatto, συνταξιούχος δάσκαλος και ακτιβιστής, επικριτικός της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, υποστηρίζει:
« Θα μπορούσαμε να ενθαρρύνουμε τις καλύτερες ποιότητες της νεότητας –την περιέργεια , την περιπέτεια , την προσαρμοστικότητα, την ικανότητα για κατανόηση και έκπληξη απλά με μεγαλύτερη ευελιξία ως προς το χρόνο , τα κείμενα και τις εξετάσεις, προετοιμάζοντας τα παιδιά για πραγματικά υπεύθυνους ενήλικες και δίνοντας σε κάθε μαθητή την αυτονομία που χρειάζεται για να αναλαμβάνει κατά καιρούς και να διαχειρίζεται κινδύνους.
Αλλά δεν το κάνουμε αυτό ».
.Μέσα σε αυτά τα τείχη του ιδρύματος, αναμένεται να είμαστε όλοι το ίδιο.Είμαστε εκπαιδευμένοι να περνάμε κάθε τυποποιημένη εξέταση, και εκείνοι που αποκλίνουν και βλέπουν το φως μέσα από διαφορετικό φακό είναι άχρηστοι για το σύστημα της δημόσιας εκπαίδευσης και αντιμετωπίζονται με περιφρόνηση.
.
H L Mencken έγραψε στο The American Mercury τον Απρίλιο του 1924 ότι ο σκοπός της δημόσιας εκπαίδευσης δεν είναι για να γεμίσουν τους νέους με γνώση και να αφυπνήσουν τη νοημοσύνη τους . ...Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την αλήθεια.
Ο στόχος ... είναι απλά να κατεβάσουν όσο γίνεται μεγαλύτερο αριθμό ατόμων στο ίδιο ασφαλές επίπεδο, να αναθρέψουν και εκπαιδεύσουν τυποποιημένους πολίτες, να καταστείλουν τη διαφωνία και την πρωτοτυπία . Αυτός είναι ο στόχος στις Ηνωμένες Πολιτείες . ( Gatto )
.
Για παράδειγμα, δεν θα μάθετε για την ιδέα της «κριτικής σκέψης . "
Υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως "άκριτη σκέψη ;
Να σκέφτεσαι είναι να επεξεργάζεται τις πληροφορίες προκειμένου να διαμορφώσεις άποψη .
Αλλά αν δεν μπορούμε να κρίνουμε όταν επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες αυτές, τότε σκεφτόμαστε πραγματικα;
Ή μήπως δεχόμαστε άκριτα τις απόψεις των άλλων ως την αλήθεια;
.
Αυτό μου συνέβαινε και αν δεν είχα την τύχη να έχω τη σπάνια καθηγήτρια Αγγλικών, Donna Bryan, που μου επέτρεψε να ανοίξω το μυαλό μου και να υποβάλλω ερωτήσεις πριν να αποδεχθώ ως δόγμα ό,τι έγραφε το βιβλίο, θα ήμουνα καταδικασμένη .
.
Τώρα είμαι φωτισμένη, αλλά το μυαλό μου ακόμη αισθάνεται ανίκανο.
Θα πρέπει να το επανεκπαιδεύσω και να θυμάμαι συνεχώς πόσο παράλογο είναι στην πραγματικότητα αυτό το φαινομενικά υγιές μέρος .
.
Και τώρα είμαι εδώ σε έναν κόσμο που καθοδηγείται από τον φόβο, έναν κόσμο που καταστέλλει τη μοναδικότητα που βρίσκεται μέσα σε κάθε ένα από εμάς, έναν κόσμο όπου μπορούμε είτε να αποδεχθούμε την απάνθρωπη ανοησία του εταιρισμού και του υλισμού ή να επιβάλουμε την αλλαγή.
Δεν έχουμε παραχθεί από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που μας προορίζει για θέσεις εργασίας που θα μπορούσαν να αυτοματοποιηθούν, για εργασίες που δεν χρειάζεται να γίνουν, για σκλαβιά χωρίς ζέση για ουσιαστική επίτευξη.
Δεν έχουμε επιλογές στη ζωή, όταν τα χρήματα είναι η κινητήριος δύναμή μας.
.
Κινητήρια δύναμη μας θα έπρεπε να είναι το πάθος, αλλά αυτό χάνεται από τη στιγμή που πατάμε το πόδι μας σε ένα σύστημα που μας ακινητοποιεί, αντί να μας εμπνέει .
Είμαστε όλοι πολύ ιδιαίτεροι, κάθε άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη είναι τόσο ξεχωριστός, ώστε δεν είμαστε όλοι άξιοι για κάτι καλύτερο, να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας για καινοτομία και όχι αποστήθιση, για δημιουργικότητα και όχι μάταιη δραστηριότητα, για προώθηση και όχι στασιμότητα;
Δεν είμαστε εδώ για να πάρουμε ένα βαθμό, για να βρούμε στη συνέχεια μια θέση εργασίας, ώστε να μπορούμε να καταναλώνουμε τα εγκεκριμένα βιομηχανικά προιόντα.
Υπάρχει κάτι περισσότερο και ακόμη περισσότερο .
.
Το πιο θλιβερό είναι ότι η πλειοψηφία των φοιτητών δεν έχει τη δυνατότητα να προβληματιστεί όπως έγώ.Η πλειοψηφία των φοιτητών υπόκειται στις ίδιες τεχνικές πλύσης εγκεφάλου, ώστε να δημιουργηθεί ένα αυτάρεσκο εργατικό δυναμικό που να εργάζεται για τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών και της κυβέρνησης,
και το χειρότερο από όλα είναι ότι το αγνοεί αυτό.

.Ποτέ δεν θα μπορέσουν να γυρίσουν πίσω αυτά τα 18 χρόνια.
Δεν μπορώ να το σκάσω σε μια άλλη χώρα με ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να προορίζεται να διαφωτίσει και όχι να συμμορφώσει.
Αυτό το κομμάτι της ζωής μου έχει τελειώσει και θέλω να βεβαιωθώ ότι σε κανένα άλλο παιδί δεν θα κατασταλεί το δυναμικό του από δυνάμεις που προορίζονται να το εκμεταλλεύονται και να το εξουσιάζουν.
.
Είμαστε ανθρώπινα όντα.
Είμαστε στοχαστές, ονειροπόλοι, εξερευνητές, καλλιτέχνες, συγγραφείς, μηχανικοί.
Είμαστε ό,τιδήποτε θέλουμε να είμαστε - αλλά μόνο αν έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να μας στηρίζει και όχι να μας σπρώχνει κάτω.
.
Ένα δέντρο μπορεί να αυξηθεί, αλλά μόνο αν δοθεί στις ρίζες του υγιές έδαφος.
Για όσους από εσάς εκεί έξω θα πρέπει να συνεχίσετε να κάθεστε στο θρανίο και να υφίσταστε την αυταρχική ιδεολογία των εκπαιδευτών, μην αποκαρδιώνεστε.
Έχετε ακόμα τη δυνατότητα να σηκώνεστε όρθιοι, να κάνετε ερωτήσεις, να είστε κριτικοί και να αποχτάτε τη δική σας άποψη .
.
Απαιτείστε ρυθμίσεις που θα σας δίνουν νοητικές ικανότητες που να σας επιτρέπουν να διευρύνετε το νου σας αντί να σας τον κατευθύνουν.
.
Απαιτείστε να υπάρχει ενδιαφέρον στην τάξη.
Απαιτείστε η δικαιολογία «πρέπει να το μάθετε αυτό για τις εξετάσεις» ότι δεν είναι αρκετά καλή για σας.
Η εκπαίδευση είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο , αν χρησιμοποιηθεί σωστά, αλλά να επικεντρώνεστε περισσότερο στη μάθηση παρά στο να πάρετε καλούς βαθμούς .
.
Για εκείνους από εσάς που εργάζονται στο πλαίσιο του συστήματος που κατακρίνω, δεν το κάνω για να σας μειώσω.
Η πρόθεσή μου είναι να δοθούν κίνητρα.
Έχετε τη δύναμη να αλλάξετε τις αδυναμίες αυτού του συστήματος.
.
Ξέρω ότι δεν γίνατε εκπαιδευτικός για να βλέπετε τους μαθητές σας να βαριούνται.
Δεν μπορείτε να δεχθείτε την εξουσία των διοικητικών οργάνων να σας λένε τι να διδάξετε , πώς να το διδάξετε , και ότι θα τιμωρηθείτε εάν δεν συμμορφωθείτε .
Το δυναμικό μας βρίσκεται σε κίνδυνο.
.
Για εκείνους από εσάς που εγκαταλείπετε αυτό το ίδρυμα μην ξεχνάτε τι έγινε σε αυτές τις αίθουσες.
Μην εγκαταλείψετε αυτούς που έρχονται μετά από σας.
Είμαστε το νέο μέλλον και δεν πρόκειται να αφήσουμε την παράδοση να μας σταματήσει.
Θα σπάσουμε τα τείχη της διαφθοράς για να αφήσουμε τον κήπο της γνώσης να αναπτυχθεί σε όλη την Αμερική.
.
Όντας μορφωμένοι σωστά, θα έχουμε τη δύναμη να κάνουμε τα πάντα και, το καλύτερο από όλα, θα την χρησιμοποιήσουμε μόνο για το καλό, γιατί θα είμαστε μορφωμένοι και σοφοί.
.
Δεν θα αποδεχθούμε τίποτα με επιφανειακή αξία.
.
Θα απευθύνουμε ερωτήσεις και θα απαιτήσουμε την αλήθεια.
Λοιπόν, στέκομαι εδώ.
Δεν στέκομαι εδώ ως απόφοιτος μόνη μου.
Διαμορφώθηκα από το περιβάλλον μου, από το σύνολο των συμμαθητών μου που κάθονται εδώ και με παρακολουθούν.
Δεν θα μπορούσα να το επιτύχω αυτό χωρίς όλους εσάς.
Ήσασταν όλοι εσείς που με κάνατε αυτό που είμαι σήμερα.
Ήσασταν όλοι εσείς που ήσασταν οι συναγωνιστές μου και η ραχοκοκαλιά μου.
Με αυτή την έννοια είμαστε όλοι αριστούχοι.
.
Τώρα υποτίθεται ότι πρέπει να πω αντίο σε αυτό το ίδρυμα, σε αυτούς που το υποστηρίζουν και εκείνους που στέκονται μαζί μου και πίσω μου,
αλλά ελπίζω αυτός ο αποχαιρετισμός να είναι περισσότερο ένα " θα σας δω αργότερα ",
όταν όλοι θα εργαζόμαστε μαζί για ένα παιδαγωγικό κίνημα.
.
Αλλά πρώτα, ας πάμε να πάρουμε αυτά τα χαρτιά που μας λένε ότι είμαστε αρκετά έξυπνοι για να το πράξουμε!
Αγης Γηος

Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010

Το hip-hop της κρίσης


http://www.youtube.com/watch?v=bI8wT0RGNPk&feature=player_embedded
Folis

Ξεύρεις την χώραν που ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα,
που κοκκινίζ' η σταφυλή και θάλλει η ελαία;
Ελλάδα την λένε και έχει μεγάλη κρίση,
αν ήταν μαγαζί, τώρα θα είχε κλείσει,

Τελείωσε το πάρτυ, πάει η μεταπολίτευση,
δικάζεται η χώρα, μας στείλαν και την κλήτευση,
χρωστάμε τ' αντερά μας, σε δάνεια και τόκους,
και έχουμε στο τιμόνι μας μόνο βαλτούς και στόκους,
γι' αυτό και γω τη γνώμη μου έμμετρα θα τους στείλω,
με κριτική πιο αμείλικτη κι' απ΄τον Αργύρη Ζήλο,

Λαμόγια, αλαφροχέρηδες, γραικύλοι και κοράκια,
Βόλεψαν όλοι εαυτούς, παιδιά και εγγονάκια,
Έκλεψαν και διασπάθησαν το χρήμα το δημόσιο,
Στάθηκαν πιο γύφτουλες κι απ το Μιχάλη Μόσιο,
πολιτική και διαπλοκή, βίοι παράλληλοι,
και σου λένε ότι φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι,
ΜΜΕ και κόμματα τα κάνανε πλακάκια,
κι "Είμαστε όλοι ένοχοι" λέν τα παπαγαλάκια,
κι' όποιος κρίνει τις πράξεις του νεοφασισμού,
του κολλάνε την ταμπέλα του λαϊκισμου,

Λαϊκισμός είναι ρε η ψευτο-«υπευθυνότητα»
που αθωώνει τα λαμόγια και δείχνει την κοινότητα,
Όχι δεν φάγαμε όλοι, δεν είμαστε συμμέτοχοι,
ίδια οι εργαζόμενοι και οι μεγαλομέτοχοι,
ίδια ο πολιτικός που μοίραζε προσλήψεις,
και εσύ που για να βρείς δουλειά, έπρεπε να τον γλύψεις,
αφού είχαν καταστρέψει κάθε βιομηχανία,
και κάνανε τη χώρα, μια πλήρη μπανανία,
απόλυτα εξαρτώμενη από τα ξένα δάνεια,
για να'χουνε να τρώνε, πρασινομπλέ τζιμάνια,
μας φλώμοσαν στα ψέμματα για «Ισχυρή Ελλάδα»,
αυτοί να τρώνε αστακούς και εμείς τη φασολάδα, (προυτς)
και αν σας πεί το αντίθετο κάνα γνωστό σαϊνι,
στείλτε τον να μάθει τον συντελεστή του Gini,
μα αν έχουμε ευθύνη για κάτι δηλαδή,
είναι που δεν τους πήγαμε από χρόνια στο Γουδί,

Τον πλούτο μας μοιράσανε σε δέκα οικογένειες,
μας πάνε για θυσία, σα ναμαστε Ιφιγένειες,
δουλειές και μαγαζάκια μας τα έφαγε ο φόρος,
και την παιδεία χαρίσανε στα ξώγαμα του Σόρος,
προοπτική και όραμα, δύσκολες είναι έννοιες,
αυτούς οι ανεμογεννήτριες τους νοιάζουν και οι ιθαγένειες,
μα έρχεται η ώρα, ο κόσμος να ξυπνήσει,
τα αυτάρεσκο χαμόγελο από όλους σας να σβήσει,

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ - ΟΧΙ ΑΙΤΙΑ - ΤΗΣ ΚΑΤΙΟΥΣΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ


Πώς τα αδιέξοδα του Αρχαίου Κόσμου
έφεραν το Χριστιανισμό και όχι το αντίστροφο
  Τις τελευταίες δεκαετίες γίνεται πεποίθηση σε έναν αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων στην Ελλάδα, ότι  Ελληνικό Πνεύμα  και Χριστιανισμός είναι έννοιες διαμετρικά αντίθετες και, κατά συνέπεια, αντίπαλες. Και επίσης,  ότι ο «Ελληνοχριστιανισμός», ως επίσημη ιδεολογία του νεοελληνικού κράτους, είναι ένα σχήμα πέρα για πέρα οξύμωρο και  ανιστόρητο. Και, επιπλέον, κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των βυζαντινών εξουσιαστικών ομάδων (οι οποίες, συνεργαζόμενες με την Tουρκοκρατία) ξεπέρασαν την πτώση του «Βυζαντίου» και επιβίωσαν και στο νεώτερο Eλληνικό κράτος (πρώην βυζαντινοί φεουδάρχες και τουρκοκοτσαμπασήδες / νυν εικονική «αστική» τάξη νεοφεουδαρχών, πρώην πατριαρχούμενη εκκλησία / νυν «αυτοκέφαλο» και πρώην τουρκοβυζαντινοί φαναριώτες / νυν νεοφαναριώτες πολιτικάντηδες).

     Θα πρέπει πάντως να παραδεχθούμε, ότι ο «Ελληνοχριστιανισμός» δεν έπεσε από τον ουρανό, αλλά εγκαταστάθηκε στη νεοελληνική συλλογική συνείδηση, εκμεταλλευόμενος την αμάθεια και την ιστορική αμνησία της. Αυτή η ιδεολογική στροφή, που φαίνεται πως έχει αρχίσει να συντελείται αμυδρά στην νεοελληνική συλλογική συνείδηση  δεν οφείλεται -όπως θα υπέθετε κάποιος- σε κάποιες αλλαγές κατεύθυνσης που (δέν) έγιναν στην -εκκλησιαστικώς χειραγωγούμενη- σχολική εκπαίδευση. Οφείλεται αποκλειστικά στις προσωπικές προσπάθειες ανθρώπων, οι οποίοι από διάφορες αιτίες οδηγήθηκαν στην  ανακάλυψη τού χαλκευμένου τής επίσημης κρατικής ιδεολογίας.

     Αλλά, επειδή οι προαναφερθέντες άσκησαν αυτή την πνευματική τους αναζήτηση με τρόπο συχνά ερασιτεχνικό, χωρίς στοιχειώδη επιστημονική μεθοδολογία, κατέληξαν πολλές φορές  σε υπεραπλουστευτικά συμπεράσματα και ερμηνείες. Π.χ. έχοντας ανακαλύψει τις αποκρυμμένες από τη σχολική προπαγάνδα πλευρές της Ελληνικής ιστορίας, που αποδεικνύουν το καταστροφικό και γενοκτονικό μένος του Χριστιανισμού για τον Ελληνικό Πολιτισμό, δεν απέφυγαν κατ’ εξοχήν απλοϊκά συμπεράσματα, όπως π.χ., ότι:  μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένας «καλός»  και «αθώος»  Αρχαίος  Κόσμος, που ξαφνικά άρχισε να δέχεται τις θανάσιμες και «ανεξήγητες» επιθέσεις του «κακού» Χριστιανικού μεσαιωνισμού. Οι ερμηνείες αυτές «ανακυκλώνονται» εν είδει παραεπιστημονικής υποκουλτούρας σε διάφορους ομίλους «πνευματικών» ενδιαφερόντων διαιωνίζοντας την ημιμάθεια (η οποία, ως γνωστόν, είναι κατά πολύ χειρότερη της αμάθειας).

     Μάλιστα κάποιοι έχουν οδηγηθεί στο λογικοφανές συμπέρασμα, ότι αφού ο «κακός» Χριστιανισμός κατέστρεψε τον «καλό» Αρχαίο Κόσμο, τότε, για να τον πολεμήσουμε αποτελεσματικά δεν έχουμε παρά να τού αντιτάξουμε ως αντίπαλο δέος την αρχαία («πολυθεϊστική») θρησκεία… «αναβιώνοντάς» την. Οι τελευταίοι αντιλαμβάνονται απλοϊκά την Ιστορία με όρους τής ύστερης αρχαιότητας, δηλαδή ως σύγκρουση θρησκειών και γι’ αυτό δεν έχουν αποφύγει τον σχεδόν καθολικό χαρακτηρισμό τους ως γραφικών.

     Ωστόσο, στην Ιστορία, αλλά και σε όλες τις Κοινωνικές Επιστήμες (εάν πραγματικά επιθυμούμε να ασχοληθούμε σοβαρά με κάποιο ζήτημα) δεν υπήρξαν ποτέ «καλοί» και «κακοί», όπως στον κινηματογράφο και στο Χριστιανισμό.  Τα ιστορικά γεγονότα πρέπει να εξετάζονται κατ’ εξοχήν ως κοινωνικές  διαδικασίες, δηλαδή με τρόπο, που να μην καταργεί  ως άλλος Προκρούστης την σύνθετη πραγματικότητα τών εκάστοτε ιστορικών συνθηκών, αλλά και της ίδιας της ζωής.


Απλοϊκοί αντιχριστιανικοί μύθοι για την προέλευση του Χριστιανισμού
     - «Ο Χριστιανισμός είναι μια συνωμοσία των κακών  Εβραίων, για να καταστρέψουν τον Ελληνικό λαό, που από (πρό Χριστού…) αιώνων τούς “καθόταν στον λαιμό” και τους εμπόδιζε να  κυριαρχήσουν στην ανθρωπότητα».

     - «Ο Χριστιανισμός είναι μια επινόηση της Pωμαϊκής εξουσίας για να ομογενοποιήσει-ισοπεδώσει τον πολυεθνικό πληθυσμό της και να εδραιώσει την παγκόσμια -για τα τότε δεδομένα- κυριαρχία της».

     - «Ο Χριστιανισμός είναι ένα σκοτεινό σχέδιο, που εξυφάνθηκε από αρρωστημένους ανθρώπους με “καταστροφικά” και “κατώτερα”  ένστικτα μόνο και μόνο από εκδικητικότητα για το υγιές κομμάτι της ανθρωπότητας».

     Τα παραπάνω, ή συνδυασμοί αυτών ακούγονται συχνά από ανθρώπους, που νομίζουν, ότι έχουν αρχίσει να κατακτούν (ή ότι έχουν κατακτήσει ήδη) τη μαγική μέθοδο, που θα δώσει απαντήσεις σε όλα τα θεμελιώδη ζητήματα τής Eλληνικής -ή και τής παγκόσμιας- Iστορίας. Ωστόσο, μια προσεκτικότερη ματιά θα δείξει, ότι δεν πρόκειται παρά για τα γνωστά χριστιανικά «ιστορικά» συμπεράσματα αλλά, αντεστραμμένα. Π.χ. ότι οι «κακοί» Εβραίοι (που, παρά τη σιδηρόφρακτη Pωμαϊκή επικράτηση παρέμεναν, υποτίθεται, αφανείς κυρίαρχοι της ανθρωπότητας…) συνωμοτούσαν ανέκαθεν εναντίον τού δήθεν «ριζοσπαστικού» Χριστιανισμού, που τούς χαλούσε τα σχέδια, ενώ ο τελευταίος «ήρθε κι έδεσε» αμέσως με το Ελληνικό Πνεύμα (που κι αυτό υποτίθεται, ότι τό πολεμούσαν ανέκαθεν οι Εβραίοι - να ένα σημείο ταύτισης ελληνοχριστιανών και «αυθεντικών» Ελλήνων!). Ή ότι η Ρώμη δίωκε ανηλεώς και ανεπιτυχώς το Χριστιανισμό, ο οποίος δήθεν θα ανέτρεπε την κυριαρχία της (μέχρι που «αναγκάστηκε» να τον επισημοποιήσει λόγω δήθεν λαϊκής πίεσης).  Ή ότι οι δήθεν  ψυχικά άρρωστοι «ειδωλολάτρες» επιχειρούσαν να ανασχέσουν την πορεία της Ανθρωπότητας προς την… αληθινή θρησκευτική και ψυχική υγεία, κατασκευάζοντας έντεχνα και συνωμοτικά διάφορες προβοκατόρικες «αιρέσεις».

     Άν τις διαδεδομένες χριστιανικές απόψεις περί προελεύσεως και εδραιώσεως του Χριστιανισμού τις θεωρούμε από επιστημονική άποψη γελοίες, γιατί να μην κάνουμε το ίδιο και με τις αντιχριστιανικές, οι οποίες δεν είναι τίποτε περισσότερο από απλές αντιστροφές των χριστιανικών;  Ένα συμπέρασμα κρίνεται ως λανθασμένο πρώτα και κύρια λόγω της μεθοδολογίας, από την οποία έχει προκύψει: Άν η μεθοδολογία είναι λανθασμένη, τότε και το εξ’ αυτής συμπέρασμα είναι λάθος. Αν η φιλοχριστιανική μεθοδολογία είναι αντιεπιστημονική, τότε και τα οποιαδήποτε συμπεράσματα απορρέουν από την εφαρμογή της (ακόμα και τα δυσμενή για το Χριστιανισμό) είναι λανθασμένα.

                          Πέρα από την «ακμή» και την «παρακμή»
  Το ότι ο κατακτημένος από τους Ρωμαίους κόσμος είχε βρεθεί αντιμέτωπος με οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά,  κ.ά. αδιέξοδα (δηλαδή το ότι είχε, κατά το κοινώς λεγόμενο, «παρακμάσει») είναι κάτι, που κανείς ιστορικός  δεν έχει ποτέ αμφισβητήσει.  Ωστόσο θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τη χρήση ασαφών λέξεων, όπως «παρακμή», οι οποίες συνήθως αποφεύγονται από τους επιστημονικά σκεπτόμενους ερευνητές. Η λέξη «παρακμή» χρησιμοποιήθηκε -και χρησιμοποιείται- από τη χριστιανική προπαγάνδα για να περιγράψει έναν κόσμο  με τέτοιον τρόπο, ώστε, εκ των υστέρων, αυτός να φαίνεται ότι είχε  ανάγκη ενός «σωτήρα». Από την άλλη ιδεολογική μεριά οι αντιχριστιανικά (αλλά εξίσου μή επιστημονικά) σκεπτόμενοι έχουν βαλθεί να αντιστρέψουν την κατηγορία περί παρακμής, παρουσιάζοντας έναν δήθεν περίλαμπρο αρχαίο Ρωμαϊκό κόσμο στο πολιτισμικό του απόγειο.

     Στο έργο του «Πνευματικά» ο Ήρων περιγράφει μιά μεγάλη εφεύρεση, τον περιστροφικό ατμοστρόβιλο -ο οποίος έμενε γνωστός ως Αιολόσφαιρα ή Αιόλου πύλη- θέτοντας τις βάσεις για τη σύγχρονη ατμομηχανή.Οι κοσμοϊστορικές εφευρέσεις της «μ.Χ.» εποχής έμειναν στα αζήτητα, όχι μόνο λόγω του «κακού» Xριστιανισμού, αλλά λόγω της αδυναμίας των Ρωμαίων να απαλλαγούν από την εξάρτησή τους από τη δουλεία και να ενσωματώσουν την τεχνολογική ανάπτυξη στην οικονομία και την παραγωγή. Ο χριστιανισμός απλώς επικύρωσε και θεολογικά τη δουλεία. 

  Αλλά  η «ακμή», που θέλουν να αποδώσουν κάποιοι στον αμέσως προμεσαιωνικό κόσμο είναι εξ ίσου αντιεπιστημονική και αόριστη με την «παρακμή», που θέλουν να τού αποδώσουν οι αντίπαλοί τους. «Ακμή», ή  «παρακμή» σε σύγκριση με τί; Το ότι ο  αρχαίος κόσμος έκλεινε τον ιστορικό του κύκλο δεν σημαίνει, ότι είχε «παρακμάσει» συλλήβδην, αφού είχε θέσει τίς βάσεις επιστημών όπως η σύγχρονη Ιατρική (π.χ. Γαληνός), ή η σύγχρονη Μηχανολογία (π.χ. Ήρων ο Αλεξανδρεύς). Από την άλλη, τα επιστημονικά του επιτεύγματα δεν πρέπει να μας παραπλανούν ως προς το πραγματικό του πολιτισμικό επίπεδο αφού, άλλοι γνωστικοί τομείς, όπως η φιλοσοφία, ή η πολιτική σκέψη είχαν πισωγυρίσει στην επικράτεια του σκοταδισμού (βλ. εκτεταμένη γάγγραινα στη φιλοσοφική σκέψη λόγω εισβολής ασιατικών δοξασιών, ή τη θεοποίηση τών κάθε είδους εξουσιαστών, αυτοκρατόρων κλπ.).

     Επίσης οι καίριες τεχνολογικές ανακαλύψεις της ελληνιστικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας, όπως η ατμοδύναμη, ή οι πολλαπλές εφαρμογές της υδραυλικής έμειναν στα «αζήτητα» για τους επόμενους δεκαέξι - δεκαεπτά αιώνες, αφού η γενικευμένη δουλοκτησία (και μετέπειτα δουλοπαροικία) αποτελούσε τήν αδιαφιλονίκητη βάση της παραγωγικής διαδικασίας στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Θα ήταν αληθινότερο να πούμε - όχι ότι ο αρχαίος κόσμος είχε «παρακμάσει», αλλά- ότι παρά τα αναμφισβήτητα επιτεύγματά του, βρισκόταν σε μια γενικώς φθίνουσα πορεία κι ότι έκλεινε τον ιστορικό του κύκλο (κάτι απολύτως φυσιολογικό και συνηθισμένο). Οι εποχές και οι ιστορικές περίοδοι δεν είναι ούτε «ακμαίες», ούτε «παρακμιακές»: είναι απλώς αυτές που είναι.

     Άλλωστε υπάρχει η δυνατότητα να εξεταστεί αντικειμενικά ο ύστερος αρχαίος κόσμος, χωρίς να καταφεύγουμε σε απλοϊκές δυϊστικές σχηματοποιήσεις. Π.χ. μπορούν να ερευνηθούν και να φωτιστούν οι μακροϊστορικές διαδικασίες, που οδήγησαν στην δημιουργία του Χριστιανισμού, στην υιοθέτησή του, στην επιβολή του  και, τελικά,  στον Μεσαίωνα.
  
Το στρώσιμο του δρόμου για την εισαγωγή στην Ευρώπη
της Ανατολίτικης μεταφυσικής παράνοιας
  Τον 5ο αι. π.Χ. οι επιστημονικές προφυλακές του Ελληνικού Πνεύματος ανακάλυψαν την αθεΐα. Ο Σοφιστικός Διαφωτισμός, το αποκορύφωμα της  Ελληνικής Σκέψης, έθεσε το ζήτημα του Ξεπεράσματος της Θρησκείας. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ίσως εξελικτικό άλμα μπροστά στο οποίο βρέθηκε ποτέ η ανθρωπότητα (και το οποίο, όπως γνωρίζουμε, τελικά δεν πραγματοποίησε. 

    Ο διακεκριμένος ελληνιστής E. R. Dodds στο κλασικό σύγγραμμά του «Οι Έλληνες και το Παράλογο» παρομοιάζει το γεγονός με έναν ιππέα (Άνθρωπος), που διαθέτει ένα εξαιρετικών δυνατοτήτων  άλογο (Ελληνική Σκέψη) και ετοιμάζεται να πηδήξει επάνω από ένα σκοτεινό βάραθρο (Φόβος). Στην απέναντι μεριά του χάσματος ο Άνθρωπος θα έχει στη διάθεσή του μια απέραντη, ανεξερεύνητη και πολλά υποσχόμενη χώρα (Ελευθερία), αλλά θα είναι απόλυτα μόνος απέναντι στο Άγνωστο χωρίς κανενός είδους καταφύγιο, χωρίς «χρησμούς», συχνά αβέβαιος, συχνά αντιμέτωπος με τον εαυτό του, υποχρεωτικά αυτοκαθοδηγούμενος και αποκλειστικά υπεύθυνος για τον ίδιο, για τις αποφάσεις του και για τις αμετάκλητες συνέπειες της δράσης του. Πρόκειται για τον γνωστό «Φόβο μπροστά στην Ελευθερία» (όρο που χρησιμοποιεί και ο Dodds, αλλά και η σύγχρονη Ψυχολογία -βλ. το ομώνυμο γνωστό βιβλίο του Έριχ Φρομ). Ο Dodds αναρωτιέται, ποιός δείλιασε τον 5ο αι. π.Χ. και το άλμα δεν πραγματοποιήθηκε; Ο αναβάτης, ή ο ίππος; Ήταν δηλαδή η ελλιπής ψυχική προετοιμασία του αναβάτη, ή η ανεπάρκεια του διανοητικού του εξοπλισμού αυτό, που τελικά δεν επέτρεψε την πραγματοποίηση του άλματος;
 
     Πρωταγόρας, ο σοφιστής, που με μια μόνο φράση «προσγείωσε» ανώμαλα και μια για πάντα, τους «μεταφυσικούς» όλων των εποχών. Δεν είναι ανεξήγητο, που δεν έχει διασωθεί τίποτε από όσα έγραψε. Ο Χριστιανισμός έκαψε βιβλιοθήκες, αλλά δεν είναι ο μοναδικός  υπεύθυνος για την απώλεια όσων έργων της Αρχαίας Γραμματείας δεν διασώθηκαν, όπως αβασάνιστα τού καταλογίζεται. Π.χ. τα πάμπολλα διαπιστωμένα έργα των αθέων διανοητών της αρχαιότητας (Σοφιστών), ή ακόμα και των πρώτων επιστημόνων (Φυσικών φιλοσόφων) είχαν ήδη σταματήσει να αντιγράφονται και να διατηρούνται στις  βιβλιοθήκες από την Κλασική κιόλας Εποχή. 
      Ωστόσο, ακόμα κι έτσι η θρησκεία είχε δεχθεί ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα αξιοπιστίας. Μετά την ανακάλυψη της αθεΐας η θρησκεία δεν θα μπορούσε πλέον να παραμείνει η ίδια. Η θρησκευτική παλινδρόμηση, που ακολούθησε μετά από την φυγή (διωγμό;) των Σοφιστών από την Αθήνα είχε σαν κύριο φορέα της μια συλλογική συνείδηση, που δεν μπορούσε να κάνει χωρίς τα πρότερα σημεία αναφοράς της (θεοί), που τής ενέπνεαν κάποια ασφάλεια. Και σαν κύριο διανοητικό εκφραστή της ανέδειξε αργότερα έναν στοχαστή  του Ελληνικού φιλοσοφικού περιθωρίου, τον Πλάτωνα.

     Ο Πλάτων ανέλαβε να δώσει στη θρησκεία «βάθος» και «νόημα» -και προπάντων σοβαροφάνεια- ώστε να  αποκαταστήσει την χαμένη τιμή της από την σαρωτική επίθεση του ορθολογισμού. Στην προσπάθειά του αυτή δεν επέδειξε καμία πρωτοτυπία, αλλά κατέφυγε στο γνωστό θεωρητικό οπλοστάσιο των ανατολικών θρησκειών, δηλαδή στην επιτηδευμένη αοριστία, στη μεταφυσική αφαιρετικότητα, στον μυστικισμό, στην αστρολογία κλπ.. Η μόνη του ίσως «πρωτοτυπία» βρίσκεται στην επιστημονικοφάνεια με την οποία διατυπώνει (συνήθως δια στόματος Σωκράτη) τούς ολοφάνερα διάτρητους συλλογισμούς του. Εννοείται, ότι στην περίπτωση, που η ψευδοφιλοσοφική του συλλογιστική για την εγκυρότητα της θρησκείας δεν έπειθε ο Πλάτων πρότεινε ανεπιφύλακτα τη χρήση ωμής  βίας ως μέσου νουθεσίας τών «ασεβών» (Νόμοι 907D-909D).

     Γίνεται, νομίζουμε, κατανοητό ότι οι ιδέες  τής κάθε εποχής δεν κατασκευάζονται συνωμοτικά σε κάποια ιδεολογική «γιάφκα», αλλά αντανακλούν τις διάφορες όψεις της συλλογικής ψυχικής και διανοητικής κατάστασης.

     Ο Πλάτων προδιέγραψε όλη την μετέπειτα διαδρομή της Δυτικής (ελληνόφωνης) θρησκευτικής σκέψης προς την ανατολικοποίηση - ασιατοποίησή της:  την προοδευτική βύθισή της στη μεταφυσική αοριστολογία και μυστικοπάθεια, την αναπόφευκτη προσέγγισή της με τις «εμπειρότερες» σε αυτά τα ζητήματα προσωασιατικές, κυρίως, θρησκείες, την υιοθέτηση της   θρησκευτικής εννοιολογίας  τους και την τελική καταβρόχθισή της από αυτές μέσω του Χριστιανισμού.

     Θα πρέπει πάντως να αναγνωριστεί, ότι η άν Ελληνική θρησκεία  ήθελε να επιβιώσει μετά το θανάσιμο αθεϊστικό πλήγμα δεν είχε άλλη επιλογή από το να στραφεί προς την «επανεγκυροποίησή» της δια της μεταφυσικής οδού. Μόνο έτσι θα μπορούσε να αποκτήσει μια κάποια σοβαροφάνεια έναντι του αμείλικτου αθεϊστικού ορθολογισμού. Τη συνέχιση του πλατωνικού έργου ανέλαβαν οι διάφοροι νεοπλατωνικοί, νεοπυθαγόρειοι και άλλοι επίγονοι. Έτσι στα τελικά της στάδια, αυτά της ύστερης αρχαιότητας, η ελληνική θρησκεία δεν δικαιολογεί με τίποτα την καλλιτεχνική αντιμετώπιση, που τής  επεφύλαξαν κάποτε οι Έλληνες ποιητές. Π.χ. οι αμφισβητηθέντες Έλληνες θεοί έχουν στην πλειοψηφία τους «θωρακιστεί» θεολογικά με αιγυπτιοασιατικές συγκρητιστικές «ενισχύσεις», κάτι που αποτελεί κανόνα για όλες σχεδόν τις θρησκείες της εποχής.
  
Οι ιδεολογικές διαδικασίες,
που οδήγησαν προοδευτικά στο Χριστιανισμό
  Είναι αναμενόμενο, ότι σε έναν ενοποιημένο κόσμο, όπως ο Ρωμαϊκός, οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να συζητούν, να συγκρίνουν και να συναναζητούν σε πολύ μεγαλύτερη έκταση, για ό,τι τους ενδιαφέρει. Από την άλλη, μετά την σύντομη αθεϊστική (σοφιστική) παρένθεση της αρχαίας Αθήνας ο αρχαίος κόσμος είχε επιστρέψει με περισσότερη ένταση στην εμμονή του με τη θρησκεία (κάτι, που εξηγεί και το ότι τα έργα των Σοφιστών και των προδρόμων τους Φυσικών φιλοσόφων είχαν σταματήσει να αντιγράφονται -και γι’ αυτό «χαθεί»- από την κλασική κιόλας εποχή).  Έτσι, από το τεράστιο συγκρητιστικό χωνευτήρι της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας αναδύονταν κατά καιρούς νεοφανείς θρησκείες με αξιώσεις παγκοσμιότητας. Όλα αυτά τα θεολογικά δόγματα προήλθαν και διαμορφώνονταν αυθόρμητα από τις ιδεολογικές ζυμώσεις της εποχής, οι οποίες -τότε- διεξάγονταν και εκφράζονταν μέσω της θρησκείας (σε πλήρη αντίθεση με τις αρχαίες Ελληνικές πόλεις, όπου η πνευματική αναζήτηση δεν διεξήχθη ποτέ με όρους της θεολογίας / μεταφυσικής). 

     Οι διάφορες ηλιολατρείες, ο Μιθραϊσμός και, τέλος, ο Χριστιανισμός είναι οι γνωστότερες από αυτές. Ο μόνος τρόπος για να είχε αποτραπεί αυτή η εξέλιξη ήταν το να υπήρχε ένα ισχυρό αθεϊστικό / ορθολογικό ρεύμα, το οποίο θα επανέφερε την πνευματική αναζήτηση στις αυθεντικές Ελληνικές επιστημονικές της καταβολές. Έτσι, όχι μόνο θα επανερχόταν η γνήσια κοινωνική και πολιτική αναζήτηση (δηλαδή χωρίς να διαστρεβλώνεται από την αντιορθολογική οπτική της θρησκείας), αλλά και το καταταλαιπωρημένο  φιλοσοφικό λεξιλόγιο θα έπαυε να είναι εργαλειακό υποχείριο της θεολογίας και θα ξαναποκτούσε την αρχική επιστημονική του  εγκυρότητα.

     Όσο για τις υπόλοιπες διαδεδομένες φιλοσοφικές τάσεις της εποχής και συγκεκριμένα για τον Επικουρισμό και τον Στωικισμό, δεν είχαν διαρρήξει πλήρως τους δεσμούς τους με τη μεταφυσική (και οι δύο δέχονταν ανεπιφύλακτα την ύπαρξη θεϊκών οντοτήτων, και οι δύο προέτρεπαν στην συμμετοχή και τήρηση των δημοσίων τύπων της λατρείας). Έτσι, (παρά το ενδιαφέρον, που είχαν οι άλλες πλευρές της φιλοσοφίας τους, π.χ. τις θεωρήσεις τους περί ανθρώπινης ευδαιμονίας θα τις προσυπέγραφε ίσως κι ένας άθεος), παρέμεναν να προβάλλουν αδύναμα τις «εναλλακτικές» και  «εξορθολογισμένες» θεολογίες τους, σε έναν κόσμο με κρίση ταυτότητας, που βυθιζόταν όλο και περισσότερο στη μεταφυσική χίμαιρα (μάλιστα οι στωικοί, που ερωτοτροπούσαν και με την αστρολογία, στο παρελθόν είχαν χρησιμοποιήσει όλη την επιρροή, που διέθεταν για να μην γίνει δεκτό από την επιστημονική κοινότητα της εποχής το ηλιοκεντρικό σύστημα του Αρίσταρχου του Σάμιου…).
  Oι θρησκείες της ύστερης αρχαιότητας ακολούθησαν μια κοινή πορεία μέσα από την συγκρητιστική  αλληλοπροσέγγισή τους.  Η συγκρητιστική αυτή αλληπροσέγγιση δεν ήταν τόσο αθώα όσο δείχνει αρχικά, αλλά αποτελούσε ταυτόχρονα και μέρος του δρόμου αυτών των θρησκειών προς την εξουσία. Γιατί τα ιερατεία που αναπτύσσονταν στον Ρωμαϊκό κόσμο είχαν και πολυπληθή ποίμνια και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και, φυσικά, τους ανταγωνισμούς τους. Η εύνοια της πανταχού παρούσας Ρωμαϊκής Εξουσίας εξασφάλιζε και τη δική τους δύναμη. Αλλά και το αντίθετο ίσχυε: η θρησκεία μπορούσε να κρατά υπό έλεγχο, για λογαριασμό της πολιτικής εξουσίας, τον πολυεθνικό πληθυσμό, αν μάλιστα ήταν και «παγκόσμια», τότε τους «χωρούσε» όλους (έτσι η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία μεταβλήθηκε με τον εκχριστιανισμό της στο πρώτο θρησκευτικό κράτος της Ιστορίας, δηλ. στο πρώτο κράτος, που αυτοπροσδιορίστηκε με θρησκευτικό τρόπο).
     Έτσι τα διάφορα αναφυόμενα ιερατεία δεν δίσταζαν να οικειοποιούνται έννοιες των αντιπάλων τους, να λαϊκίζουν ακολουθώντας τις θρησκευτικές τάσεις και «μόδες», ή να καταχρώνται αδέξια το  ελληνόφωνο (όπως είχε καταντήσει - και όχι πλέον Ελληνικό)  φιλοσοφικό λεξιλόγιο, φανερώνοντας ταυτόχρονα την κενότητά τους (όπως αργότερα έκανε, επιδεξιότερα από όλους, ο Χριστιανισμός).
   Ο Xριστιανισμός γεννήθηκε σαν μια Ιουδαϊκή αίρεση δυσαρεστημένων από το επίσημο ιερατείο τους Εβραίων. Ξεκίνησε σαν μια  από τις πολλές συνηθισμένες θρησκειούλες, που γεννιόντουσαν και πέθαιναν κάθε λίγο και λιγάκι στο Ρωμαϊκό κόσμο. Ωστόσο, επιβίωσε, γιατί στα πρώτα κρίσιμα στάδια της ζωής του κατάφερε να συγκρητιστεί επιτυχώς και έτσι να διεθνοποιηθεί. Αν είχε παραμείνει στα στενά αρχικά του πλαίσια δεν θα ξέραμε καν ότι είχε υπάρξει. Αντίθετα ο συνεχής συγκρητισμός του, η οικειοποίηση εννοιών και συμβόλων άλλων θρησκειών (π.χ. ο τρόπος γέννησης, θανάτου και επαναφοράς τής κεντρικής θεϊκής του μορφής) και, τέλος, η κατάχρηση τής απολύτως πρόσφορης πλατωνικής εννοιολογίας, τού έφτιαχναν ένα ακαταμάχητο «βιογραφικό» για την «πρόσληψή» του από τη Ρωμαϊκή Εξουσία. Είναι γεγονός, ότι πριν την επιβολή του ο Χριστιανισμός υπήρξε μια εξαιρετικά ανεκτική θρησκεία, αφού κατά τη στιγμή εκείνη θύμιζε ελάχιστα το περιφρονημένο και άξεστο Ιουδαϊκό αποπαίδι, που ήταν κάποτε. 

     Όσο για τους νεοπλατωνικούς / νεοπυθαγόρειους διανοούμενους, αιφνιδιάστηκαν χαρακτηριστικά από την άνοδο αυτού του «πληβείου» και «νεόπλουτου» αντιπάλου  τους, που είχε φτάσει να χειρίζεται τη γλώσσα τους, ίσως επιδεξιότερα κι από τους ίδιους. Δεν υπήρξαν λίγοι οι πλατωνικοί  «αυτομολήσαντες» στον χριστιανισμό (Ωριγένης, Συνέσιος κ.ά.).  Αλλά και οι εναπομείναντες στο πλατωνικό φιλοσοφικοθρησκευτικό στρατόπεδο πολύ σύντομα έκριναν -ηττοπαθώς- ότι δεν μπορούσαν να πολεμήσουν τον ανταγωνιστή τους χωρίς να τού μοιάσουν. Π.χ. ο φερόμενος ως ο κυριότερος πολέμιος του χριστιανισμού, ο Πορφύριος (συγγραφέας ενός δεκαπεντάτομου έργου «Κατά Χριστιανών», που αργότερα οι χριστιανοί αντίπαλοί του τό έκαψαν) αποδέχεται την γνωσιολογική προτεραιότητα της σκοταδιστικής χριστιανικής έννοιας τής «πίστης» έναντι της Ελληνικής επιστημονικής έννοιας της «γνώσης» («πρέπει να πιστέψουμε ότι η στροφή προς τον Θεό είναι η μόνη μας σωτηρία», επιστολή  Προς Μαρκέλλαν, 24 –για να προλάβουμε όσους σπεύσουν να μιλήσουν για μεταγενέστερη χριστιανική παραχάραξη, η γνησιότητα της επιστολής δεν έχει αμφισβητηθεί από κανέναν ερευνητή).

     Ενώ επινοήθηκαν μέχρι και παγανιστικά ομοιώματα / αντίπαλα δέη του ανύπαρκτου χριστιανικού «Ιησού», όπως π.χ. ο εξ ίσου ανύπαρκτος «Απολλώνιος ο Τυανεύς». Ο δε αυτοκράτορας Ιουλιανός, παρά την αναντίρρητη παιδεία του και την ιδεολογική του συνέπεια, προέτρεψε σαν μέσο άμυνας τα μή χριστιανικά ιερατεία να μιμηθούν την «αποτελεσματική» οργάνωση του ανερχόμενου χριστιανικού (βλ. «επιστολή Αρσακίω αρχιερεί Γαλατίας»). Μετά από τέτοιες νεοπλατωνικές ιδεολογικές αβαρίες και με αντιπάλους που αντέγραφαν δεύτεροι και καταϊδρωμένοι τα φτηνά  κολπάκια του, η προδιαγεγραμμένη ιδεολογική νίκη τού χριστιανισμού  ήταν απλώς θέμα  χρόνου. Και προς το τέλος της διαμάχης  οι πλατωνικοί επίγονοι, τό «sacred bureau» του «υψηλού» θρησκευτικού συγκρητισμού, κατέληξαν να μην διαφέρουν σε τίποτε απολύτως από τον κύριο ανταγωνιστή τους, τον οποίο οι ίδιοι  είχαν, εν -αδικαιολόγητη- αγνοία τους, κυοφορήσει και εκθρέψει.

 
     Η Φιλοσοφία τους τελευταίους  αιώνες της Αρχαιότητας είχε καταντήσει φλύαρη μεταφυσική. Οι πιο πολλοί φιλόσοφοι ασχολούνταν με τον μυστικισμό, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στον Χριστιανισμό. Ο Πλωτίνος (γ΄ αι. μ.Χ.) στην προσωπική του ζωή ασκήτευε, φαίνεται όμως, πως τόσο πολύ είχε απομονωθεί, ώστε ενίοτε πάθαινε παρακρούσεις. Δίδασκε, ότι ο άνθρωπος προσωρινά μένει στον επίγειο κόσμο, ο προορισμός του είναι να φύγει και να συναντηθεί με το θεό, το οποίο μπορεί να επιτύχει μόνο με καθαρμούς, με ασκητικό βίο και με το βυθισμό του σε έκσταση. Επι πλέον αρνιόταν να γιορτάσει τα γενέθλιά του, διότι πίστευε, ότι η ημέρα των γενεθλίων πρέπει να είναι ημέρα πένθους. Το ίδιο ακολούθησε κι ο Χριστιανισμός αργότερα, που  γιορτάζει την ημέρα θανάτου –κι όχι γέννησης- του κάθε αγίου. 
 
   Μετά από αδιάκοπες προσπάθειες  επτά αιώνων  για την αποκατάσταση του γοήτρου της θρησκείας, οι επίγονοι, της πλατωνικής  θρησκευόμενης επιστημονικοφάνειας, αλώθηκαν -όχι από τον αιώνιο αντίπαλό τους, την αθεϊα, αλλά- από έναν απρόβλεπτο (;) απόγονο της δικής τους θεολογίας (δηλαδή κατά βάθος από τον εαυτό τους, όπως άλλωστε τούς άξιζε). Ο Χριστιανισμός αποτελεί την ακρότατη συνέπεια τής απόρριψης της αθεΐας, που είχε συντελεστεί μερικούς αιώνες πριν στον κλασικό Ελληνικό κόσμο. Αλλά ειδικά για τους πλατωνιστές, μυστικιστές και λοιπούς «λεπτώς και υψηλώς» θεολογούντες, ο χριστιανισμός αποτελεί την φυσιολογική τους ιστορική συνέχεια, αλλά και την επιβεβαίωση της λαϊκής ρήσης: «μόνοι τους τό έφαγαν το κεφάλι τους».
  
Η γενικευμένη στασιμότητα του Ρωμαϊκού κόσμου γέννησε τέρατα
  Ο Ρωμαϊκός κόσμος υπήρξε ένας κόσμος στασιμότητας. Δεν σημειώθηκε η παραμικρή πραγματική πρόοδος σε κανέναν τομέα του επιστητού. Ακόμα και οι κοσμοϊστορικές τεχνολογικές ανακαλύψεις της εποχής (αναφέραμε ήδη την ανακάλυψη της ατμοδύναμης, που επάνω της βασίστηκε η Βιομηχανική Επανάσταση του 18ου  αιώνα· δύο αιώνες μετά η ανθρωπότητα έφτασε στη Σελήνη) πέρασαν απαρατήρητες.  Η Ρωμαϊκή κοινωνία δεν μπορούσε ή δεν ήθελε να αξιοποιεί και να ενσωματώνει στην πορεία της τήν επιστημονική εξέλιξη.  Αγκυλωμένη και επαναπαυμένη στην απαρχαιωμένη δουλοκτησία δεν πραγματοποίησε το πέρασμα στην τεχνολογία και σε νέες μορφές παραγωγής και  οικονομίας, παρ’ όλο που τής παρεχόταν πλήρως η επιστημονική δυνατότητα.

     Πολύ πριν η Επιστήμη απαξιωθεί από τον Χριστιανικό Μεσαίωνα είχε ήδη απαξιωθεί από τον αρχαίο (Ρωμαϊκό) κόσμο. Δεν είναι ο Χριστιανισμός μόνος υπεύθυνος για την υπερχιλιετή διακοπή της επιστημονικής εξέλιξης, όπως λανθασμένα πιστεύεται από ανθρώπους, που μόλις ανακαλύπτουν σοκαρισμένοι τόν όντως ολέθριο για τον Πολιτισμό ρόλο του. Δεν είναι ο χριστιανισμός μόνος υπεύθυνος, που η Βιομηχανική Επανάσταση δεν πραγματοποιήθηκε 1.700 χρόνια νωρίτερα. Ούτε είναι ο Χριστιανισμός, που εμπόδισε να πάμε στη Σελήνη από τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Ο Χριστιανισμός απλώς δαιμονοποίησε την Επιστήμη (το μόνο που δεν είχαν κάνει οι -καχύποπτοι απέναντί της- Ρωμαίοι), και έτσι παρέτεινε την απαξίωσή της, η οποία όμως είχε ήδη συμβεί προγενέστερα (αναφέραμε ήδη την επιτυχημένη αντίδραση των στωικών στην ηλιοκεντρική θεωρία). 

     Μια και αναφερθήκαμε στη δουλεία πρέπει να επισημανθεί, ότι επρόκειτο για μια γενικευμένη κατάσταση στην αυτοκρατορία. Αντίθετα με την αρχαία Ελλάδα, όπου η δουλεία υπήρξε ένα περιστασιακό και περιορισμένο φαινόμενο (κάτι που υποχρέωσε σε ανάπτυξη επιστημονικών μηχανικών και τεχνολογικών μεθόδων , η Ρώμη δεν θα είχε σταθεί ούτε μια μέρα χωρίς μια απέραντη συνεχώς ανανεούμενη μάζα  δούλων. 

     Οι κοινωνίες που βασίζονται στη δουλεία δεν αναπτύσσουν ούτε πολιτική σκέψη, ούτε ιστορική συνείδηση, ούτε τεχνολογία, αφού το μόνο που τις απασχολεί είναι η ένοπλη επαγρύπνηση για την διατήρηση της δουλοκτητικής βάσης τους και η ακινητοποίηση του ιστορικού χρόνου στο σημείο που τις εξυπηρετεί. Ειδικά η τεχνολογική ανάπτυξη απειλεί τέτοιες κοινωνίες με πλήρη και άμεση ανατροπή της ζωτικής οικονομικής βάσης τους. Οι δουλοκτητικές κοινωνίες γρήγορα μετατρέπονται έτσι  σε δούλους τής παραγωγικής τους βάσης. Οι πνευματικές αναζητήσεις που αναπτύσσονται  εντός τέτοιων κοινωνιών δεν μπορούν παρά να καθαγιάζουν τη δουλεία.

     Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, ότι αμφισβήτηση της δουλείας έχουμε μόνο στην αρχαία Ελλάδα (ακριβώς επειδή η Ελληνική οικονομία και ζωή δεν εξαρτιόταν από τη δουλεία), ενώ στη Ρώμη δεν υπήρξε η παραμικρή αμφισβήτησή της, ούτε από τους πιο ανθρωπιστές διανοούμενους. Αλλά ούτε και οι ίδιοι οι δούλοι αμφισβήτησαν ποτέ τη δουλεία: οι εξεγέρσεις των δούλων στην αυτοκρατορία κατέληγαν στο να αναπαράγουν εντός τών συλλογικοτήτων τών εξεγερμένων τα δουλοκτητικά σχήματα και δομές που εφάρμοζε η Ρώμη επάνω τους (βλ. την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυση των εξεγέρσεων των δούλων στη Ρώμη, που κάνει ο Κορνήλιος Καστοριάδης στον Β’ τόμο της Ελληνικής Ιδιαιτερότητας, σελίδες 99-107). Το αποτέλεσμα ήταν οι πρωτοδιδάξαντες Ρωμαίοι να συντρίβουν γρήγορα και παραδειγματικά τις εξεγέρσεις των δούλων. Η μόνη κοινωνικο-οικονομική «εξέλιξη», που στάθηκε δυνατό να πραγματοποιηθεί στον ύστερο αρχαίο κόσμο ήταν το επουσιώδες πέρασμα  από τη δουλεία στη δουλοπαροικία.

    Όλοι, εξουσιαστές και εξουσιαζόμενοι, σκέφτονταν με όρους δουλείας. Αλλά, θα πρέπει να προσθέσουμε, και με όρους θρησκείας. Θρησκεία και δουλεία είναι οι δύο κυρίαρχες εμμονές του κόσμου της ύστερης αρχαιότητας. Δεν έμενε παρά να συναντηθούν. Ο χριστιανισμός, μια θρησκεία δούλων, δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερη μήτρα για να κυοφορηθεί.

     Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η στασιμότητα του αρχαίου κόσμου είναι απλώς ένα σχήμα, για να εξηγηθεί μια κατάσταση. Στη πραγματική ζωή δεν υπάρχει κατάσταση στασιμότητας, αφού η ζωή προχωρά, είτε το θέλουμε είτε όχι. Οι στάσιμες κοινωνίες αργά ή γρήγορα αντιμετωπίζουν κρίση ταυτότητας και προσανατολισμού, ενώ  η ατομική και συλλογική ζωή φτάνουν να κυριαρχούνται από μια αίσθηση απαισιοδοξίας, αδιεξόδου και ματαιότητας. Ο Dodds στο «Εθνικοί και χριστιανοί σε μια εποχή αγωνίας» παρουσιάζει μια πλειάδα κειμένων γνωστών μή χριστιανών συγγραφέων της εποχής (Πρόκλος, Πλωτίνος, Μάρκος Αυρήλιος κ.ά.), που εκφράζουν ακριβώς και επί λέξη αυτά τα συναισθήματα. Έτσι αποδεικνύεται, ότι ο Χριστιανισμός δεν ήταν ο «κακός του έργου», ο οποίος εισηγήθηκε ξαφνικά την απαξίωση του επιγείου κόσμου, αλλά ακριβώς εξέφρασε ένα αρκετά γενικευμένο συναίσθημα (το οποίο μάλιστα αφορούσε ανθρώπους ανεξαρτήτως κοινωνικής ή μορφωτικής στάθμης - έτσι εξηγείται και το ότι ο Χριστιανισμός απευθυνόταν πραγματικά σε όλους).

    Στα τέλη της ύστερης αρχαιότητας τόσο οι εξουσιαστές, όσο και οι εξουσιαζόμενοι κοιτούσαν με την ίδια αμηχανία το μέλλον, ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Θα ήταν δύσκολο να απαντήσουμε στο ερώτημα: ποιός τελικά επέβαλε το Χριστιανισμό σε ποιόν; Η Ρωμαϊκή εξουσία στα πλήθη που εξουσίαζε, ή το αντίστροφο; Θεωρούμε, ότι η διαδικασία ήταν σε μεγάλο ποσοστό αμοιβαία. Ο Χριστιανισμός αποτέλεσε το σημείο σύγκλισης ενός ψυχικά άρρωστου κοπαδιού και μιας βαθιά προβληματισμένης εξουσίας εντός ενός  κόσμου, που είχε προσκρούσει στα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά του όρια. Ο χριστιανισμός «βόλεψε» πολλούς είτε υλικά, είτε υπαρξιακά. Το ότι, μόλις έγινε ο εκλεκτός της εξουσίας, φέρθηκε με  πρωτοφανή βιαιότητα επί του Πολιτισμού, που είχε αναλάβει να «σώσει» δεν σημαίνει, ότι δεν είχε ήδη αποκτήσει μια ευρεία βάση κοινωνικής αποδοχής (μια «κρίσιμη μάζα»). Το ότι έδρασε σαν πολιτισμικό πραξικόπημα δεν σημαίνει, ότι δεν είχε κερδίσει ήδη ένα προβάδισμα στη συλλογική ψυχική προδιάθεση.  Άλλωστε, την ίδια ευρεία συναίνεση είχαν π.χ.  και τα πρόσφατα φασιστικά καθεστώτα (Χίτλερ, Μάο, Μουσολίνι, Λένιν), και, όπως είναι γνωστό, τελικά ούτε αυτά απέφυγαν να κάνουν εκτεταμένη χρήση βίας εναντίον των πολλών επιμενόντων αντιφρονούντων.

                                                   *   *   *
  Ο Xριστιανισμός δεν ήλθε από το πουθενά, αλλά φαίνεται σαν η προδιαγεγραμμένη κατάληξη ενός κόσμου, που οι κεντρικές φαντασιακές του σημασίες προέρχονταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από τη θρησκεία (δεν είναι τυχαίο, το ότι σε όλη την  δήθεν «ανεκτική» Αρχαιότητα, οι άθεοι υπήρξαν ανέκαθεν είτε κοινωνικά στιγματισμένοι, είτε διωκόμενοι). Είναι η τελευταία πράξη ενός ιστορικού δράματος. Και πραγματικά «έσωσε» αυτόν τον κόσμο αφού καθαγίασε όλες τις κυρίαρχες αξίες του, την δουλεία, την υποταγή και εκμηδένιση μπροστά στον κάθε εγκόσμιο και υπερκόσμιο μπαμπούλα, την απαξίωση της ζωής, την πνευματική στασιμότητα και θάνατο (καθαγιασμό, που καμία προγενέστερη φιλοσοφία  δεν είχε προλάβει να κάνει ανοιχτά -αν και ο πλατωνισμός τόν είχε υπαινιχθεί εμφανώς).

     Κάνουν λάθος όσοι νομίζουν, ότι ο Χριστιανισμός είναι υπεύθυνος για την «παρακμή» του Αρχαίου Κόσμου. Είναι απλά η φυσιολογικότερη εκδήλωση αυτής της «παρακμής» και τη θέση του θα μπορούσε να έχει πάρει οποιαδήποτε άλλη από τις μαζικές ψυχοθρησκευτικές παρακρούσεις, που γεννοβολούσε μαζικά η Ύστερη Αρχαιότητα (αρκεί να υπενθυμίσουμε, ότι ο αυτοκράτορας -και άγιος- Κωνσταντίνος μέχρι τις τελευταίες του ώρες ταλαντευόταν, για το εάν θα επισημοποιούσε το Χριστιανικό, ή κάποιο άλλο από τα τόσα ιερατεία, που περίμεναν στον προθάλαμο της Ρωμαϊκής Εξουσίας).

     Όσο πιστεύουμε αφελώς, ότι ο Xριστιανισμός ήταν ο «κακός του έργου» και ότι εμφανίστηκε από το πουθενά, για να καταστρέψει τον «αθώο» Αρχαίο Κόσμο, δεν θα κατανοήσουμε ποτέ τις αιτίες που τον γέννησαν και τον εξέθρεψαν. Δεν θα κατανοήσουμε ποτέ, ότι ο Μεσαίωνας κυοφορήθηκε αργά και σταθερά στον Αρχαίο Κόσμο, με διαδικασίες απολύτως φυσιολογικές και αναμενόμενες.

     Και όσο αναπαράγουμε στο ιδεολογικό επίπεδο τις αιτίες αυτές, δηλαδή όσο δεν επιχειρούμε το εξελικτικό άλμα προς την Ελευθερία από θεούς και αφέντες, ο Μεσαίωνας (με χριστιανική ή άλλη μορφή -έχει σημασία;) θα παραμένει  φρεσκότατος στην ιστορική «κατάψυξη», προς χρήση των εξουσιαστών του μέλλοντος.
                                                                        Θεόδωρος Α. Λαμπρόπουλος
www.freeinquiry.gr