ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΝ ΙΔΕΕΣ ΟΙ ΣΥΝHΘΕΙΣ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΗΜΑΝΤΟΙ ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ
Πέμπτη 29 Ιανουαρίου 2009
Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2009
Το αρχαιότερο επάγγελμα του κόσμου
Αφιερωμένο στους Έλληνες πολιτικούς
Ήταν ένας Γιατρός, ένας Αρχιτέκτονας και ένας Πολιτικός και συζητούσαν για το ποιο είναι το πιο αρχαίο επάγγελμα (ξεπεράσανε το στάδιο της πόρνης).
Λέει ο Γιατρός: Το δικό μου είναι το πιο παλιό, γιατί όταν ο Θεός δημιούργησε την Εύα από τον Αδάμ, ήταν χειρουργική επέμβαση.
Λέει ο Αρχιτέκτονας: Ναι, αλλά ο Αδάμ και η Εύα ζούσαν σε ένα κόσμο. Και ο κόσμος δημιουργήθηκε από το χάος. Και αυτό ήταν αρχιτεκτονική δουλειά. Άρα το δικό μου επάγγελμα είναι πιο παλιό.
Και λέει και ο Πολιτικός: Ναι, αλλά το χάος ποιος το δημιούργησε;
Ήταν ένας Γιατρός, ένας Αρχιτέκτονας και ένας Πολιτικός και συζητούσαν για το ποιο είναι το πιο αρχαίο επάγγελμα (ξεπεράσανε το στάδιο της πόρνης).
Λέει ο Γιατρός: Το δικό μου είναι το πιο παλιό, γιατί όταν ο Θεός δημιούργησε την Εύα από τον Αδάμ, ήταν χειρουργική επέμβαση.
Λέει ο Αρχιτέκτονας: Ναι, αλλά ο Αδάμ και η Εύα ζούσαν σε ένα κόσμο. Και ο κόσμος δημιουργήθηκε από το χάος. Και αυτό ήταν αρχιτεκτονική δουλειά. Άρα το δικό μου επάγγελμα είναι πιο παλιό.
Και λέει και ο Πολιτικός: Ναι, αλλά το χάος ποιος το δημιούργησε;
Γάτες των φορτηγών
Οι ναυτικοί στα φορτηγά πάντα μια γάτα τρέφουν,
που τη λατρεύουνε, χωρίς να ξέρουν το γιατί,
κι αυτή, σαν απ' τη βάρδια τους σχολάνε κουρασμένοι,
περήφανη στα πόδια τους θα τρέξει να τριφτεί.
Τα βράδια, όταν η θάλασσα χτυπάει τις λαμαρίνες,
και πολεμάει με δύναμη να σπάσει τα καρφιά,
μέσα στης πλώρης τη βαριά σιγή, που βασανίζει,
είναι γι' αυτούς σα μια γλυκιά γυναικεία συντροφιά.
Της έχουν πάντα στο λαιμό μια μπακιρένια γύρα,
για του σιδέρου την κακή αρρώστια φυλαχτό,
χωρίς όμως, αλίμονο, ποτέ να κατορθώνουν να την φυλάξουν
απ' το μαύρο θάνατο μ' αυτό.
Γιατί είναι τ' άγρια τα μάτια της υγρά κι ηλεκτρισμένα
κι έτσι άθελα το σίδερο το μαύρο τα τραβά,
κι ουρλιάζοντας τρελαίνεται σε ένα σημείο κοιτώντας
φέρνοντας δάκρυα σκοτεινά στους ναύτες και βουβά.
Λίγο πριν από το θάνατον από τους ναύτες ένας, -
αυτός όπου 'δε πράματα στη ζήση του φριχτά -
χαϊδεύοντας την, μια στιγμή στα μάτια την κοιτάζει
κι ύστερα μες στη θάλασσα την άγια την πετά.
Και τότε οι ναύτες, που πολύ σπάνια λύγα η καρδιά τους,
πάνε στην πλώρη να κρυφτούν με την καρδιά σφιχτή,
γεμάτη μια παράξενη πικρία που όλο δαγκώνει,
σαν όταν χάνουμε θερμή γυναίκα αγαπητή.
Ετικέτες
EΛΛΗΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ - GREEK SONGS
Δευτέρα 26 Ιανουαρίου 2009
Τι δεν λένε οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου, για το αγροτικό πρόβλημα
Στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) διεξάγονται συζητήσεις για την περαιτέρω απελευθέρωση των διεθνών αγορών στα αγροτικά προϊόντα των φτωχότερων και των υπό ανάπτυξη χωρών, όπως της Αφρικής, της Ινδίας, της Βραζιλίας κ.ά., με τη στήριξη των ΗΠΑ.
Ασκούνται ισχυρότατες πιέσεις σε όλες τις χώρες για να επιτραπεί η καλλιέργεια μεταλλαγμένων και σταδιακά αυτό επιτυγχάνεται. Ετσι παράγονται προϊόντα με χαμηλότερο κόστος απ΄ ό,τι τα συμβατικά-παραδοσιακά προϊόντα.
Μέσα στην τελευταία δεκαετία ο αγροτικός πληθυσμός από το 17% των απασχολουμένων στη χώρα έφθασε στο 10,9%
Η συμβολή του αγροτικού τομέα στο Aκαθάριστο Eγχώριο Προϊόν μόλις που υπερβαίνει το 3%, όταν το 2004 ήταν στο 4,93%
10% των Ελληνων παραγουν ισα ισα 3% του ΑΕΠ μας! Δηλαδη οι γεωργοι ειναι γυρω στο 70% λιγοτερο παραγωγικοι απο τον μεσο Ελληνα!
Ο μεσος κληρος στις ΗΠΑ ειναι 1800 στρεμματα εναντι 186 της ΕΕ και μολις 43 στην Ελλαδα!
Στο διάστημα της τετραετίας 2004-2007 το κόστος παραγωγής αυξήθηκε κατά 22,9%, ενώ οι τιμές παραγωγού σημείωσαν αύξηση μόλις 14,8% περίπου.
Tο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο του τομέα από 2 δισ. ευρώ το 2006 έφτασε σε 2,6 δισ. ευρώ το 2007, με τάσεις ανόδου. Tα τελευταία χρόνια παρατηρείται συνεχής πτώση των επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα, που λαμβάνει τα χαρακτηριστικά από-επένδυσης της τάξεως του 2,5% ετησίως.
50% σχεδον του προϋπολογισμου της Ευρωπαϊκης Ενωσης παει στην στηριξη της γεωργιας,με αποτέλεσμα να διεξάγονται συζητήσεις, οι οποίες θα ολοκληρωθούν σύντομα, για την αποτελεσματικότητα που είχαν ως τώρα οι ενισχύσεις και οι επιδοτήσεις και όλα δείχνουν ότι θα αρχίσουν περικοπές στις χορηγήσεις προς τους αγρότες, ενώ το λεγόμενο «πακέτο» 2007-2013 κάποια στιγμή θα αποτελέσει παρελθόν.
Ασκούνται ισχυρότατες πιέσεις σε όλες τις χώρες για να επιτραπεί η καλλιέργεια μεταλλαγμένων και σταδιακά αυτό επιτυγχάνεται. Ετσι παράγονται προϊόντα με χαμηλότερο κόστος απ΄ ό,τι τα συμβατικά-παραδοσιακά προϊόντα.
Μέσα στην τελευταία δεκαετία ο αγροτικός πληθυσμός από το 17% των απασχολουμένων στη χώρα έφθασε στο 10,9%
Η συμβολή του αγροτικού τομέα στο Aκαθάριστο Eγχώριο Προϊόν μόλις που υπερβαίνει το 3%, όταν το 2004 ήταν στο 4,93%
10% των Ελληνων παραγουν ισα ισα 3% του ΑΕΠ μας! Δηλαδη οι γεωργοι ειναι γυρω στο 70% λιγοτερο παραγωγικοι απο τον μεσο Ελληνα!
Ο μεσος κληρος στις ΗΠΑ ειναι 1800 στρεμματα εναντι 186 της ΕΕ και μολις 43 στην Ελλαδα!
Στο διάστημα της τετραετίας 2004-2007 το κόστος παραγωγής αυξήθηκε κατά 22,9%, ενώ οι τιμές παραγωγού σημείωσαν αύξηση μόλις 14,8% περίπου.
Tο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο του τομέα από 2 δισ. ευρώ το 2006 έφτασε σε 2,6 δισ. ευρώ το 2007, με τάσεις ανόδου. Tα τελευταία χρόνια παρατηρείται συνεχής πτώση των επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα, που λαμβάνει τα χαρακτηριστικά από-επένδυσης της τάξεως του 2,5% ετησίως.
50% σχεδον του προϋπολογισμου της Ευρωπαϊκης Ενωσης παει στην στηριξη της γεωργιας,με αποτέλεσμα να διεξάγονται συζητήσεις, οι οποίες θα ολοκληρωθούν σύντομα, για την αποτελεσματικότητα που είχαν ως τώρα οι ενισχύσεις και οι επιδοτήσεις και όλα δείχνουν ότι θα αρχίσουν περικοπές στις χορηγήσεις προς τους αγρότες, ενώ το λεγόμενο «πακέτο» 2007-2013 κάποια στιγμή θα αποτελέσει παρελθόν.
Η Αττική Στήλη της Καλημέραs
Στο όμορφο και γραφικό χωριό Καλημέρα (χωριό το οποίο βρίσκεται στην επαρχία του Λέτσε, στην Περιφέρεια της Απουλίας – ελληνόφωνο χωριό) υπάρχει μία όμορφη αναθηματική στήλη απο πεντελικό μάρμαρο, η οποία συμβολίζει την αγάπη, την συντροφικότητα των ανθρώπων καθώς και την μητρική στοργή, η οποία μένει αιώνια στην καρδιά του κάθε ανθρώπου και τον συνοδεύει σε όλη του την ζωή, παρηγορώντας τον και καθοδηγώντας τον σωστά, ούτως ώστε να βρίσκει το αληθινό νόημα σε καθε στιγμή της ζωής του.
Η στήλη της Καλημέρας είναι γνωστή και ως Στήλη της Πατρόκλειας, μιάς κοπέλλας που πέθανε νέα και οι γονείς της, σαν ένδειξη αγάπης προς το πρόσωπό της, της αφιέρωσαν αυτή την όμορφη αττική στήλη.
Στο πάνω μέρος της στήλης έχει χαραχθεί με παραστατικό και όμορφο τρόπο απο τον καλλιτέχνη, η κοπέλλα και η μητέρά της καθώς την αγκαλιάζει τρυφερά, με σκοπό να την αποχαιρετήσει για το τελευταίο της ταξίδι προς τον Κάτω Κόσμο.Ο παναδαμάτωρ Χρόνος, ο οποίος σβήνει τα πάντα δεν κατόρθωσε παρ’ όλα αυτά να σβήσει αυτή την τρυφερή σκηνή, η οποία επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας σαν αιώνιο σύμβολο Αγάπης και Φιλίας μεταξύ της Μητέρας Ελλάδας (Μητέρα) και της Πατρόκλειας (Ιταλία και Μεγάλη Ελλάς).
Ο Δήμος της Καλημέρας (COMUNE DI CALIMERA – κάτοικοι 7.376 ) υπήρξε ο πρώτος δήμος της περιοχής του Λέτσε, ο οποίος κατα την δεκαετία του 60 ξεκίνησε με την βοήθεια του δημάρχου GIANNINO APRILE τις επαφές με την Ελλάδα, ύστερα απο πολλούς αιώνες απομόνωσης, με σκοπό την αποκατάσταση των δεσμών της Καλημέρας και της περιοχής του Λέτσε με την Ελλάδα, την Mamma Grecia, όπως την αποκαλούν έως σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής του Λέτσε.
Χάρις στις ενέργειες του GIANNINO APRILE κατεγράφησαν και διεσώθησαν πολλά δημοτικά τραγούδια της Καλημέρας. Αυτά τα τραγούδια μαζί με άλλο λαογραφικό υλικό της περιοχής του Λέτσε εξεδόθη απο τον ίδιο τον GIANNINO APRILE σε βιβλίο, που φέρει τον τίτλο “ΤΡΑΟΥΝΤΙΑ - ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ” (Εκδόσεις Πολιτιστικού Συλλόγου “ΓΚΕΤΟΝΙΑ - ΓΕΙΤΟΝΙΑ”, Καλημέρα, 1994). Ανάμεσα στα τραγούδια που ο ίδιος διέσωσε είναι και το πασίγνωστο και πολυτραγουδισμένο ποίημα του φιλολόγου και ελληνιστή της Καλημέρας, VITO DOMENICO PALUMBO, δηλαδή το ερωτικό τραγούδι ¨ΚΑΛΗΝΥΦΤΑ - ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ¨.
Το 1960 ο GIANNINO APRILE αδελφοποίησε τον δήμο της Καλημέρας με τον Δήμο Αθηναίων. Ο GIANNINO APRILE είχε ζητήσει τότε απο τον δήμαρχο των Αθηνών μία πέτρα απο τον λόφο της Ακροπόλεως των Αθηνών, σαν δείγμα της κοινής καταγωγής.Ο Δήμος Αθηναίων, όμως, αντί να χαρίσει την πέτρα που ο GIANNINO APRILE ζήτησε, του χάρισε την Αττική Στήλη της Πατρόκλειας, η οποία βρισκόταν στον Κεραμεικό σαν δείγμα αγάπης και φιλίας μεταξύ των δύο πόλεων.
Η στήλη αυτή χρονολογείται τον 4ο αιώνα π.Χ.
Στην δεκαετία του 80, στο επάνω μέρος της στήλης, προστέθηκε ένα αέτωμα απο τοπική ελαφρόπετρα ή πέτρα του Λέτσε, όπως λέγεται απο τους κατοίκους της περιοχής. Το αέτωμα αυτό στηρίζεται επάνω σε δύο κολώνες ιωνικού ρυθμού. Επάνω στην μετώπη του αετώματος, που καλύπτει την αττική στήλη, έχει χαραχθεί στα γκρεκάνικα, στα ελληνικά και στα ιταλικά ο παρακάτω στίχος απο τον ελληνα ποιητή της Καλημέρας ΕΡΝΕΣΤΟ ΑΠΡΙΛΕ.
“ΤΣΕΝΙ ΕΝ ΕΙΣΑΙ ΣΥ ΕΤΤΟΥ ΣΤΗ ΚΑΛΗΜΕΡΑ – ΞΕΝΗ ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ ΕΔΩ ΣΤΗΝ ΚΑΛΗΜΕΡΑ – STRANIERA TU NOΝ SEI QUI A CALIMERA ”
Ο τίτλος αύτος αποτελεί και τον τίτλο ενός ποιήματος του ΕΡΝΕΣΤΟ ΑΠΡΙΛΕ, που έχει τον ίδιο τίτλο και που ιστορεί την παρουσία των Ελλήνων απο τα αρχαία χρόνια έως σήμερα.
Το ποίημα του Ερνέστο Απρίλε είναι ένας ύμνος στην Ελλάδα, ένας ύμνος στην Καλημέρα και στην Μεγάλη Ελλάδα και αποτελεί ένα κομμάτι του σύγχρονου μεγαλαελλαδικού ελληνισμού, το οποίο ενώνει την Μεγάλη Ελλάδα με την Μητέρα Ελλάδα.
Παραθέτουμε λοιπόν το κείμενο του μεγάλου ποιητή ΕΡΝΕΣΤΟ ΑΠΡΙΛΕ, για πρώτη φορά στη ελληνική γλώσσα σαν ένδειξη αγάπης προς το ίδιο που έφυγε πριν 2 χρόνια απο την ζωή και σαν ένδειξη του γεγονότος ότι η ελληνική γλώσσα έχει πολύ βαθιές ρίζες στην Μεγάλη Ελλάδα.
“ΞΕΝΗ ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΕΔΩ ΣΤΗΝ ΚΑΛΗΜΕΡΑ!
ΓΙΑΤΙ Ο ΠΡΟΠΑΠΠΟΥΣ ΜΟΥ, ΠΟΥ ΗΡΘΕ ΕΔΩ, ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΗΡΘΕ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ), ΗΡΘΕ ΠΡΟΤΟΥ ΕΡΘΕΙΣ ΕΣΥ, ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΕΣΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕΣ.
ΕΣΥ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΘΩΡΕΙΣ, ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΒΛΕΠΕΙΣ, ΕΔΩ ΤΟΥΣ ΒΡΗΚΕΣ ΟΛΟΥΣ ΑΚΟΜΗ ΚΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΣΥ ΔΕΝ ΒΡΗΚΕΣ ΕΚΕΙ,
ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΟΛΑ Τ0Α ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ ΣΟΥ.
ΓΙΑ ΛΙΓΟ ΗΣΟΥΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ, ΕΝΩ ΤΩΡΑ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙΣ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΕΔΩ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ.
ΗΡΘΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΟΚΛΕΙΑ, ΠΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΛΕΕΙ “ΚΑΛΗΜΕΡΑ!”
ΚΙ’ ΕΤΣΙ ΕΦΤΑΣΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΜΑΖΙ Μ’ ΕΣΕΝΑ ΟΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ.
ΕΣΕΝΑ ΑΓΑΠΟΥΜΕ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΑΠΟ Ο,ΤΙΔΗΠΟΤΕ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ,
ΓΙΑΤΙ ΕΚΑΝΕΣ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΣΑΛΕΝΤΟΥ ΣΑΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. ”
ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Καθ. Σωτήρης Μπεκάκος
Πηγή:internet
Η στήλη της Καλημέρας είναι γνωστή και ως Στήλη της Πατρόκλειας, μιάς κοπέλλας που πέθανε νέα και οι γονείς της, σαν ένδειξη αγάπης προς το πρόσωπό της, της αφιέρωσαν αυτή την όμορφη αττική στήλη.
Στο πάνω μέρος της στήλης έχει χαραχθεί με παραστατικό και όμορφο τρόπο απο τον καλλιτέχνη, η κοπέλλα και η μητέρά της καθώς την αγκαλιάζει τρυφερά, με σκοπό να την αποχαιρετήσει για το τελευταίο της ταξίδι προς τον Κάτω Κόσμο.Ο παναδαμάτωρ Χρόνος, ο οποίος σβήνει τα πάντα δεν κατόρθωσε παρ’ όλα αυτά να σβήσει αυτή την τρυφερή σκηνή, η οποία επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας σαν αιώνιο σύμβολο Αγάπης και Φιλίας μεταξύ της Μητέρας Ελλάδας (Μητέρα) και της Πατρόκλειας (Ιταλία και Μεγάλη Ελλάς).
Ο Δήμος της Καλημέρας (COMUNE DI CALIMERA – κάτοικοι 7.376 ) υπήρξε ο πρώτος δήμος της περιοχής του Λέτσε, ο οποίος κατα την δεκαετία του 60 ξεκίνησε με την βοήθεια του δημάρχου GIANNINO APRILE τις επαφές με την Ελλάδα, ύστερα απο πολλούς αιώνες απομόνωσης, με σκοπό την αποκατάσταση των δεσμών της Καλημέρας και της περιοχής του Λέτσε με την Ελλάδα, την Mamma Grecia, όπως την αποκαλούν έως σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής του Λέτσε.
Χάρις στις ενέργειες του GIANNINO APRILE κατεγράφησαν και διεσώθησαν πολλά δημοτικά τραγούδια της Καλημέρας. Αυτά τα τραγούδια μαζί με άλλο λαογραφικό υλικό της περιοχής του Λέτσε εξεδόθη απο τον ίδιο τον GIANNINO APRILE σε βιβλίο, που φέρει τον τίτλο “ΤΡΑΟΥΝΤΙΑ - ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ” (Εκδόσεις Πολιτιστικού Συλλόγου “ΓΚΕΤΟΝΙΑ - ΓΕΙΤΟΝΙΑ”, Καλημέρα, 1994). Ανάμεσα στα τραγούδια που ο ίδιος διέσωσε είναι και το πασίγνωστο και πολυτραγουδισμένο ποίημα του φιλολόγου και ελληνιστή της Καλημέρας, VITO DOMENICO PALUMBO, δηλαδή το ερωτικό τραγούδι ¨ΚΑΛΗΝΥΦΤΑ - ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ¨.
Το 1960 ο GIANNINO APRILE αδελφοποίησε τον δήμο της Καλημέρας με τον Δήμο Αθηναίων. Ο GIANNINO APRILE είχε ζητήσει τότε απο τον δήμαρχο των Αθηνών μία πέτρα απο τον λόφο της Ακροπόλεως των Αθηνών, σαν δείγμα της κοινής καταγωγής.Ο Δήμος Αθηναίων, όμως, αντί να χαρίσει την πέτρα που ο GIANNINO APRILE ζήτησε, του χάρισε την Αττική Στήλη της Πατρόκλειας, η οποία βρισκόταν στον Κεραμεικό σαν δείγμα αγάπης και φιλίας μεταξύ των δύο πόλεων.
Η στήλη αυτή χρονολογείται τον 4ο αιώνα π.Χ.
Στην δεκαετία του 80, στο επάνω μέρος της στήλης, προστέθηκε ένα αέτωμα απο τοπική ελαφρόπετρα ή πέτρα του Λέτσε, όπως λέγεται απο τους κατοίκους της περιοχής. Το αέτωμα αυτό στηρίζεται επάνω σε δύο κολώνες ιωνικού ρυθμού. Επάνω στην μετώπη του αετώματος, που καλύπτει την αττική στήλη, έχει χαραχθεί στα γκρεκάνικα, στα ελληνικά και στα ιταλικά ο παρακάτω στίχος απο τον ελληνα ποιητή της Καλημέρας ΕΡΝΕΣΤΟ ΑΠΡΙΛΕ.
“ΤΣΕΝΙ ΕΝ ΕΙΣΑΙ ΣΥ ΕΤΤΟΥ ΣΤΗ ΚΑΛΗΜΕΡΑ – ΞΕΝΗ ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ ΕΔΩ ΣΤΗΝ ΚΑΛΗΜΕΡΑ – STRANIERA TU NOΝ SEI QUI A CALIMERA ”
Ο τίτλος αύτος αποτελεί και τον τίτλο ενός ποιήματος του ΕΡΝΕΣΤΟ ΑΠΡΙΛΕ, που έχει τον ίδιο τίτλο και που ιστορεί την παρουσία των Ελλήνων απο τα αρχαία χρόνια έως σήμερα.
Το ποίημα του Ερνέστο Απρίλε είναι ένας ύμνος στην Ελλάδα, ένας ύμνος στην Καλημέρα και στην Μεγάλη Ελλάδα και αποτελεί ένα κομμάτι του σύγχρονου μεγαλαελλαδικού ελληνισμού, το οποίο ενώνει την Μεγάλη Ελλάδα με την Μητέρα Ελλάδα.
Παραθέτουμε λοιπόν το κείμενο του μεγάλου ποιητή ΕΡΝΕΣΤΟ ΑΠΡΙΛΕ, για πρώτη φορά στη ελληνική γλώσσα σαν ένδειξη αγάπης προς το ίδιο που έφυγε πριν 2 χρόνια απο την ζωή και σαν ένδειξη του γεγονότος ότι η ελληνική γλώσσα έχει πολύ βαθιές ρίζες στην Μεγάλη Ελλάδα.
“ΞΕΝΗ ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΕΔΩ ΣΤΗΝ ΚΑΛΗΜΕΡΑ!
ΓΙΑΤΙ Ο ΠΡΟΠΑΠΠΟΥΣ ΜΟΥ, ΠΟΥ ΗΡΘΕ ΕΔΩ, ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΗΡΘΕ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ), ΗΡΘΕ ΠΡΟΤΟΥ ΕΡΘΕΙΣ ΕΣΥ, ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΕΣΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕΣ.
ΕΣΥ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΘΩΡΕΙΣ, ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΒΛΕΠΕΙΣ, ΕΔΩ ΤΟΥΣ ΒΡΗΚΕΣ ΟΛΟΥΣ ΑΚΟΜΗ ΚΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΣΥ ΔΕΝ ΒΡΗΚΕΣ ΕΚΕΙ,
ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΟΛΑ Τ0Α ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ ΣΟΥ.
ΓΙΑ ΛΙΓΟ ΗΣΟΥΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ, ΕΝΩ ΤΩΡΑ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙΣ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΕΔΩ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ.
ΗΡΘΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΟΚΛΕΙΑ, ΠΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΛΕΕΙ “ΚΑΛΗΜΕΡΑ!”
ΚΙ’ ΕΤΣΙ ΕΦΤΑΣΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΜΑΖΙ Μ’ ΕΣΕΝΑ ΟΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ.
ΕΣΕΝΑ ΑΓΑΠΟΥΜΕ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΑΠΟ Ο,ΤΙΔΗΠΟΤΕ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ,
ΓΙΑΤΙ ΕΚΑΝΕΣ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΣΑΛΕΝΤΟΥ ΣΑΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. ”
ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Καθ. Σωτήρης Μπεκάκος
Πηγή:internet
Παρασκευή 23 Ιανουαρίου 2009
Λέει λοιπόν ο Κρισναμούρτι
Απόσπασα ομιλίας του μεγάλου Ινδού στοχαστή και πνευματικού δασκάλου Τζιντού Κρισναμούρτι (1895 – 1986).
Στην ομιλία αυτή ο Κρισναμούρτι αναφέρεται στη φύση του φόβου, στη σχέση του με τον χρόνο και στις πιθανότητες που υπάρχουν να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από αυτόν
Ο φόβος υπάρχει όχι μόνο σε συνειδητό επίπεδο, αλλά και βαθιά στο υποσυνείδητο. Υπάρχει ο φόβος που μας είναι οικείος και τον οποίο έχουμε συνηθίσει. Υπάρχει επίσης ο βαθύτερος φόβος, ο κρυμμένος, ο καλυμμένος. Είναι δυνατόν να απελευθερωθούμε από όλους μας τους φόβους;
Για να το καταλάβουμε αυτό, πρέπει να κατανοήσουμε ολόκληρο το περιεχόμενο της συνειδητότητας. Πρέπει να κατανοήσουμε τη συνειδητότητα όχι σε σχέση με κάποιον – είτε αυτός είναι άγιος, δάσκαλος ή οτιδήποτε άλλο.
Πρέπει να κατανοήσουμε, ο καθένας για τον εαυτό του, τη συνειδητότητα που «είμαι εγώ» - όχι σε σχέση με ό,τι έχω μάθει από κάποιο βιβλίο ή από αυτά που μου έχουν πει. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να παρατηρήσω τον εαυτό μου.
Εχουμε χωρίσει την συνειδητότητα σε επιφανειακή και κρυμμένη. Η επιφανειακή είναι ο εκπαιδευμένος νους – κάποιος πηγαίνει στη δουλειά όσο κι αν βαριέται, διαβάζει εφημερίδες και αντιδρά στα ερεθίσματα που δέχεται. Αυτός είναι ο επιφανειακός νους.
Από την άλλη υπάρχει ο κρυμμένος νους. Ο νους αυτός είναι όλα τα λανθάνοντα στοιχεία του παρελθόντος. Ορισμένα από αυτά τα κομμάτια είναι ξύπνια, άλλα όχι.
Τώρα, πως αντιμετωπίζουμε τους επιφανειακούς φόβους; Συνήθως με διάφορους τρόπους : είτε το ρίχνουμε στο αλκοόλ, είτε πηγαίνουμε στην εκκλησία, είτε επαναλαμβάνουμε ένα μάντρα ή διαβάζουμε ένα βιβλίο.
Αυτό που δεν καταλαβαίνουμε είναι πως όλα αυτά – το διάβασμα ενός βιβλίου, η επίσκεψη σε μια εκκλησία ή το αλκοόλ – είναι το ίδιο, διότι όλοι αυτοί οι τρόπου είναι τρόποι διαφυγής από τους φόβους τους οποίους γνωρίζουμε ότι υπάρχουν.
Το επόμενο βήμα είναι να εξοικειωθούμε με το υποσυνείδητο, με το οποίο δεν είμαστε καθόλου εξοικειωμένοι κι αυτό είναι δύσκολο.
Για να το καταφέρουμε αυτό, για να γνωρίσουμε το περιεχόμενο του υποσυνειδήτου μας χρειάζεται ένα είδος προσοχής, ένα είδος εντατικής παρατήρησης που δεν αναλύει, δεν επικρίνει, δεν απολογείται, δεν εξηγεί – απλώς παρατηρεί με προσοχή.
Στην προσοχή υπάρχει μια παντελής κενότητα, ειδάλλως δεν μπορεί κανείς να προσέξει.
Ο συνειδητός νους δεν πρέπει να αναζητά κάποιο αποτέλεσμα, δεν πρέπει να επιθυμεί την αλλαγή αυτού που παρατηρεί, δεν πρέπει να προσπαθεί να το ερμηνεύσει σύμφωνα με όσα του αρέσουν ή όσα τον δυσαρεστούν.
Πρέπει να είναι «ξύπνιος, χωρίς προκατάληψη», να είναι σε μια μη ερμηνευτική, μη επικριτική κατάσταση… Ο συνειδητός νους απλά παρατηρεί.
Τότε, τι ακριβώς είναι το υποσυνείδητο;
Είναι το παρελθόν με όλες του τις παραδόσεις και τις αξίες – όχι μόνο τις εμπειρίες του παρόντος, αλλά τις εμπειρίες, τη γνώση, τις αξίες αιώνων και αιώνων ανθρώπινης ιστορίας – διότι ο καθένας μας είναι το αποτέλεσμα όλων των ανθρώπων κι όχι απλά μόνο ένας άνθρωπος.
Το υποσυνείδητο είναι ολόκληρη η προσπάθεια της ύπαρξης του ανθρώπου, οι συγκρούσεις του, οι ελπίδες του , οι φόβοι του, οι απογοητεύσεις του. Όλα αυτά απηχούν το συλλογικό ασυνείδητο μέσω των κινήτρων, των παρορμήσεων, των κρυμμένων μυστικών του νου του ατόμου. Των μυστικών που ο συνειδητός νους αγνοεί παντελώς και τα οποία περιστασιακά, μέσω ονείρων, έρχονται στο φως.
Στην ομιλία αυτή ο Κρισναμούρτι αναφέρεται στη φύση του φόβου, στη σχέση του με τον χρόνο και στις πιθανότητες που υπάρχουν να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από αυτόν
Ο φόβος υπάρχει όχι μόνο σε συνειδητό επίπεδο, αλλά και βαθιά στο υποσυνείδητο. Υπάρχει ο φόβος που μας είναι οικείος και τον οποίο έχουμε συνηθίσει. Υπάρχει επίσης ο βαθύτερος φόβος, ο κρυμμένος, ο καλυμμένος. Είναι δυνατόν να απελευθερωθούμε από όλους μας τους φόβους;
Για να το καταλάβουμε αυτό, πρέπει να κατανοήσουμε ολόκληρο το περιεχόμενο της συνειδητότητας. Πρέπει να κατανοήσουμε τη συνειδητότητα όχι σε σχέση με κάποιον – είτε αυτός είναι άγιος, δάσκαλος ή οτιδήποτε άλλο.
Πρέπει να κατανοήσουμε, ο καθένας για τον εαυτό του, τη συνειδητότητα που «είμαι εγώ» - όχι σε σχέση με ό,τι έχω μάθει από κάποιο βιβλίο ή από αυτά που μου έχουν πει. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να παρατηρήσω τον εαυτό μου.
Εχουμε χωρίσει την συνειδητότητα σε επιφανειακή και κρυμμένη. Η επιφανειακή είναι ο εκπαιδευμένος νους – κάποιος πηγαίνει στη δουλειά όσο κι αν βαριέται, διαβάζει εφημερίδες και αντιδρά στα ερεθίσματα που δέχεται. Αυτός είναι ο επιφανειακός νους.
Από την άλλη υπάρχει ο κρυμμένος νους. Ο νους αυτός είναι όλα τα λανθάνοντα στοιχεία του παρελθόντος. Ορισμένα από αυτά τα κομμάτια είναι ξύπνια, άλλα όχι.
Τώρα, πως αντιμετωπίζουμε τους επιφανειακούς φόβους; Συνήθως με διάφορους τρόπους : είτε το ρίχνουμε στο αλκοόλ, είτε πηγαίνουμε στην εκκλησία, είτε επαναλαμβάνουμε ένα μάντρα ή διαβάζουμε ένα βιβλίο.
Αυτό που δεν καταλαβαίνουμε είναι πως όλα αυτά – το διάβασμα ενός βιβλίου, η επίσκεψη σε μια εκκλησία ή το αλκοόλ – είναι το ίδιο, διότι όλοι αυτοί οι τρόπου είναι τρόποι διαφυγής από τους φόβους τους οποίους γνωρίζουμε ότι υπάρχουν.
Το επόμενο βήμα είναι να εξοικειωθούμε με το υποσυνείδητο, με το οποίο δεν είμαστε καθόλου εξοικειωμένοι κι αυτό είναι δύσκολο.
Για να το καταφέρουμε αυτό, για να γνωρίσουμε το περιεχόμενο του υποσυνειδήτου μας χρειάζεται ένα είδος προσοχής, ένα είδος εντατικής παρατήρησης που δεν αναλύει, δεν επικρίνει, δεν απολογείται, δεν εξηγεί – απλώς παρατηρεί με προσοχή.
Στην προσοχή υπάρχει μια παντελής κενότητα, ειδάλλως δεν μπορεί κανείς να προσέξει.
Ο συνειδητός νους δεν πρέπει να αναζητά κάποιο αποτέλεσμα, δεν πρέπει να επιθυμεί την αλλαγή αυτού που παρατηρεί, δεν πρέπει να προσπαθεί να το ερμηνεύσει σύμφωνα με όσα του αρέσουν ή όσα τον δυσαρεστούν.
Πρέπει να είναι «ξύπνιος, χωρίς προκατάληψη», να είναι σε μια μη ερμηνευτική, μη επικριτική κατάσταση… Ο συνειδητός νους απλά παρατηρεί.
Τότε, τι ακριβώς είναι το υποσυνείδητο;
Είναι το παρελθόν με όλες του τις παραδόσεις και τις αξίες – όχι μόνο τις εμπειρίες του παρόντος, αλλά τις εμπειρίες, τη γνώση, τις αξίες αιώνων και αιώνων ανθρώπινης ιστορίας – διότι ο καθένας μας είναι το αποτέλεσμα όλων των ανθρώπων κι όχι απλά μόνο ένας άνθρωπος.
Το υποσυνείδητο είναι ολόκληρη η προσπάθεια της ύπαρξης του ανθρώπου, οι συγκρούσεις του, οι ελπίδες του , οι φόβοι του, οι απογοητεύσεις του. Όλα αυτά απηχούν το συλλογικό ασυνείδητο μέσω των κινήτρων, των παρορμήσεων, των κρυμμένων μυστικών του νου του ατόμου. Των μυστικών που ο συνειδητός νους αγνοεί παντελώς και τα οποία περιστασιακά, μέσω ονείρων, έρχονται στο φως.
Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2009
Αλκμάν ο αρχαίος Στίβεν Χόκινγκ
Η ΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
Με βάση το κείμενο του παπύρου οι επιστήμονες συνοψίζουν το κοσμογονικό μοντέλο του Αλκμάνος ως εξής:
Είκοσι επτά αιώνες πριν από τον περίφημο φυσικό ο λυρικός ποιητής Αλκμάν περιγράφει με παρόμοιο τρόπο τη γέννηση του Σύμπαντος
Οσα λέει σήμερα ο περίφημος φυσικός Στίβεν Χόκινγκ για την κβαντική κοσμολογία η οποία, ως γνωστόν, περιγράφει τις διαδικασίες δημιουργίας του Σύμπαντος περιέχονται σε ποιήματα που έγραψε ο Αλκμάν, ένας από τους μεγαλύτερους λυρικούς ποιητές της αρχαιότητας (μέσα 7ου π.Χ. αιώνα), όπως απέδειξαν σε πρόσφατη εργασία τους τέσσερις αστροφυσικοί του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σήμερα «Το Βήμα» παρουσιάζει την πρώτη σε παγκόσμιο επίπεδο ανακοίνωση αστροφυσικών οι οποίοι συνδέουν την κοσμολογία του Αλκμάνος με σύγχρονες κοσμολογικές απόψεις. Ετσι, εκτός από τον Δημόκριτο που θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης ατομικής φυσικής, φαίνεται ότι οι Ελληνες, μέσω του Αλκμάνος, έχουν προβλέψει, έστω και θεωρητικά, και άλλες σύγχρονες θεωρίες! Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η κοσμογονική άποψη που διατυπώνεται από τον Αλκμάνα στα μέσα του 7ου π.Χ. αιώνα περιγράφει απόψεις πολύ αρχαιότερες οι οποίες συμπίπτουν με σύγχρονες κοσμολογικές υποθέσεις περί γεννήσεως του αισθητού από εμάς αστρικού σύμπαντος «από μια σημειακή ιδιομορφία στο εσωτερικό μιας λευκής οπής, η οποία λόγω της χρονικής συμμετρίας των εξισώσεων του Αϊνστάιν μπορεί να θεωρηθεί ως μια χρονικά ανεστραμμένη μαύρη τρύπα».
Η εργασία με τίτλο «Μια προσωκρατική κοσμολογική πρόταση» έγινε από τους κκ. Μάνο Δανέζη, Ευστρ. Θεοδοσίου, Θεοφάνη Γραμμένο και την κυρία Μαργιέλα Σταθοπούλου, αστροφυσικούς του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τον Αλκμάνα τον γνωρίζαμε ως σήμερα ως έναν λυρικό ποιητή της αρχαιότητας. Η έκπληξη ήλθε το 1957 μετά τη δημοσίευση του παπύρου 2390 της Οξυρρύγχου (πόλη της Κάτω Αιγύπτου όπου σε ανασκαφές βρέθηκε ένας μεγάλος αριθμός παπύρων με ελληνικά κυρίως κείμενα που έχουν το όνομα της πόλης και έναν κωδικό αριθμό), ο οποίος χρονολογείται από τον 2ο μ.Χ. αιώνα. Στον πάπυρο αυτόν διασώζονται τμήματα από ένα σχόλιο σε πεζό λόγο όπου αποκαλύπτεται ότι σε ένα από τα ποιήματά του ο Αλκμάν ασχολείται με ένα είδος θεογονικής κοσμολογίας. Το κεντρικό κομμάτι του σχολίου περιέχει συγχρόνως και «λήμματα», σύντομες δηλαδή φράσεις του Αλκμάνος.
...γιατί όταν η ύλη άρχισε να τακτοποιείται, δημιουργήθηκε ένα είδος πόρου (δρόμου, περάσματος), κάτι σαν αρχή. Λέει λοιπόν ο Αλκμάν ότι η ύλη όλων των πραγμάτων ήταν ταραγμένη και αποίητη, έπειτα γεννήθηκε κάποιος που τακτοποιούσε τα πάντα, έπειτα δημιουργήθηκε ένας πόρος και όταν παρήλθε αυτός ο πόρος, ακολούθησε ένα όριο (ή τέρμα, τέκμωρ). Και ο πόρος είναι η αρχή, ενώ το όριο σαν τέλος. Οταν γεννήθηκε η Θέτις, αυτά έγιναν η αρχή και το τέλος των πάντων και το σύνολο των πραγμάτων έχει φύσιν παρόμοια με το υλικό του χαλκού, ενώ η Θέτις με εκείνη του τεχνίτη και ο πόρος και το όριο (τέκμωρ) παρόμοια με εκείνη της αρχής και του τέλους.
...και τρίτο στη σειρά το σκότος, εξαιτίας του ότι ποτέ ως τότε ούτε ο Ηλιος ούτε η Σελήνη είχαν δημιουργηθεί, αλλά η ύλη ήταν ακόμη αδιαμόρφωτη. Δημιουργήθηκαν λοιπόν ο πόρος και το όριο (τέκμωρ) και το σκότος. Η ημέρα και η Σελήνη και τρίτον το σκότος. Η ακτινοβολία της ημέρας δεν ήταν πυκνή αλλά υπεβοηθείτο από (την ακτινοβολία) του Ηλίου, (διότι) προηγουμένως ήταν μόνο σκοτάδι, μετά δε αυτά (αυτή τη διαδικασία) ξεχώρισε από αυτό...
1 Αρχικά η ύλη ήταν ταραγμένη και αδιαμόρφωτη, δεν είχαν δημιουργηθεί ακόμη ούτε ο Ηλιος ούτε η Σελήνη και κατ' επέκτασιν ούτε το αστρικό Σύμπαν. Δηλαδή το αντιληπτό από τις αισθήσεις μας αστρικό Σύμπαν δημιουργήθηκε μέσω ενός μη παρατηρήσιμου, αποίητου και αδιαμόρφωτου υλικού, το οποίο προϋπήρχε.
2 Τότε, στα πλαίσια του χώρου που ήταν γεμάτος από εκείνο το αόρατο και μη παρατηρήσιμο υλικό (μη ύλη), γεννήθηκε κάποιος που τακτοποιούσε τα πάντα (η Θέτις, το όνομα της οποίας προέρχεται από το ρήμα τίθημι, που σημαίνει τοποθετώ, ταξιθετώ τα απαρέμφατα: τιθέναι, θέσθαι) σαν τεχνίτης.
3 Επειτα στον χώρο της μη ύλης δημιουργήθηκε ένας πόρος (στενή διάβαση, διάδρομος) που έπαιξε τον ρόλο της αρχής. Δηλαδή η στενή αυτή διάβαση αποτέλεσε τον λώρο για να βγει η ταραγμένη, αδιαμόρφωτη και μη παρατηρούμενη ύλη από τον χώρο της αρχικής αισθητής ανυπαρξίας στον αισθητό χώρο του παρατηρήσιμου Σύμπαντος.
4 Ακολούθησε η δημιουργία ενός ορίου - το τέκμωρ - που σύμφωνα με τον φιλόλογο-μελετητή Μ.L. West ήταν ένα κατευθυντήριο σημάδι μέσα στον πόρο ή, σύμφωνα με τον γάλλο ελληνιστή J.Ρ. Vernant, μέσα στα αστέρια. Δηλαδή όταν η αποίητη και αδιαμόρφωτη ύλη διάβαινε το τέκμωρ καθίστατο αυτομάτως διαμορφωμένη και αισθητή, εφόσον μπορούσε να δημιουργεί αισθητά αντικείμενα, όπως ο Ηλιος και η Σελήνη. Κατά την άποψη του φιλολόγου G.S. Kirk, το τέκμωρ, ως όριο, πιθανότατα ταυτίζεται και με την έννοια του απείρου του Αναξιμάνδρου, ο οποίος επισκέφθηκε τη Σπάρτη (όπου έζησε ο Αλκμάν) μία γενιά αργότερα.
5 Ο πόρος και το τέκμωρ συνυπήρχαν με το σκότος ως ένα ενιαίο σύνολο διακριτών γεγονότων. Ασφαλώς ολόκληρο το σύστημα «πόρος - τέκμωρ - σκότος» βρισκόταν εκτός του αισθητού
Σύμπαντος.
6 Μετά το όριο (τέκμωρ) δημιουργήθηκαν η ημέρα (πιθανότατα το φωτεινό μέρος του ημερονυκτίου και κατ' επέκτασιν ο Ηλιος), η Σελήνη και το σκότος (πιθανότατα η νύχτα, το μη φωτεινό μέρος σκοτεινό του ημερονυκτίου). Μετά το όριο (τέκμωρ) αρχίζει να υλοποιείται το αισθητό Σύμπαν.
7 Το φως της ημέρας (ακτινοβολίες) δεν ήταν πυκνό, αλλά υπεβοηθείτο από την ακτινοβολία του Ηλίου. «Στο σημείο αυτό» επισημαίνουν οι αστροφυσικοί «είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι ο σχολιαστής δηλώνει πως το φως (οι ακτινοβολίες) της ημέρας "υπεβοηθείτο" από τον Ηλιο, ο οποίος κατά συνέπειαν δεν δημιουργούσε "εξ ολοκλήρου". Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ημέρα, στο σημείο αυτό του σχολίου, πιθανότατα δεν ταυτίζεται με το φωτεινό μέρος του ηλιακού ημερονυκτίου, αλλά με τη σημερινή σύγχρονη και γενικευμένη έννοια της παρουσίας ακτινοβολιών, δηλαδή την έννοια του φωτός».
Ο Αλκμάν λοιπόν δίνει ένα κοσμογονικό μοντέλο που σίγουρα περιγράφει απόψεις παλαιότερες του 7ου π.Χ. αιώνα, όπου υπάρχουν αξιοσημείωτες ταυτίσεις με σύγχρονες κοσμολογικές υποθέσεις βάσει των οποίων το παρατηρήσιμο αστρικό Σύμπαν γεννήθηκε από μια σημειακή ιδιομορφία στο εσωτερικό μιας λευκής οπής που θα μπορούσε να θεωρηθεί μια ανεστραμμένη μελανή οπή. Ας σημειωθεί ότι ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '60 διατυπώθηκαν παρεμφερείς υποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι λευκές οπές, που ίσως υπάρχουν, αποτελούν περιοχές του Σύμπαντος οι οποίες υφίστανται τη μεγάλη Εκρηξη με χρονική καθυστέρηση.
Ο αλκμάνειος «πόρος» μπορεί να ταυτισθεί εννοιολογικά με τον λώρο Αϊνστάιν-Ρόζεν, η σημειακή ιδιομορφία με την έννοια «τέκμωρ», ενώ το παράλληλο Σύμπαν από το οποίο εκκινεί ο λώρος με τον χώρο της αποίητης, αδιαμόρφωτης και μη αισθητής ύλης. Αυτός ο λώρος σύμφωνα με τη σύγχρονη φυσική μπορεί να ενώνει είτε δύο παράλληλα σύμπαντα είτε δύο διαφορετικές περιοχής του ίδιου σύμπαντος. Η έννοια της λευκής οπής προκύπτει από το γεγονός ότι το «τέκμωρ» ως όριο του «πόρου» είναι, κατά τον Αλκμάνα, το σημείο εκδήλωσης αισθητής ύλης εκ του «μη όντος», αλλά και ενέργειας φωτεινής, εφόσον αμέσως μετά από αυτόν γεννήθηκε η ημέρα.
Το Βήμα
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΙΤΣΙΚΑ
Με βάση το κείμενο του παπύρου οι επιστήμονες συνοψίζουν το κοσμογονικό μοντέλο του Αλκμάνος ως εξής:
Είκοσι επτά αιώνες πριν από τον περίφημο φυσικό ο λυρικός ποιητής Αλκμάν περιγράφει με παρόμοιο τρόπο τη γέννηση του Σύμπαντος
Οσα λέει σήμερα ο περίφημος φυσικός Στίβεν Χόκινγκ για την κβαντική κοσμολογία η οποία, ως γνωστόν, περιγράφει τις διαδικασίες δημιουργίας του Σύμπαντος περιέχονται σε ποιήματα που έγραψε ο Αλκμάν, ένας από τους μεγαλύτερους λυρικούς ποιητές της αρχαιότητας (μέσα 7ου π.Χ. αιώνα), όπως απέδειξαν σε πρόσφατη εργασία τους τέσσερις αστροφυσικοί του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σήμερα «Το Βήμα» παρουσιάζει την πρώτη σε παγκόσμιο επίπεδο ανακοίνωση αστροφυσικών οι οποίοι συνδέουν την κοσμολογία του Αλκμάνος με σύγχρονες κοσμολογικές απόψεις. Ετσι, εκτός από τον Δημόκριτο που θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης ατομικής φυσικής, φαίνεται ότι οι Ελληνες, μέσω του Αλκμάνος, έχουν προβλέψει, έστω και θεωρητικά, και άλλες σύγχρονες θεωρίες! Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η κοσμογονική άποψη που διατυπώνεται από τον Αλκμάνα στα μέσα του 7ου π.Χ. αιώνα περιγράφει απόψεις πολύ αρχαιότερες οι οποίες συμπίπτουν με σύγχρονες κοσμολογικές υποθέσεις περί γεννήσεως του αισθητού από εμάς αστρικού σύμπαντος «από μια σημειακή ιδιομορφία στο εσωτερικό μιας λευκής οπής, η οποία λόγω της χρονικής συμμετρίας των εξισώσεων του Αϊνστάιν μπορεί να θεωρηθεί ως μια χρονικά ανεστραμμένη μαύρη τρύπα».
Η εργασία με τίτλο «Μια προσωκρατική κοσμολογική πρόταση» έγινε από τους κκ. Μάνο Δανέζη, Ευστρ. Θεοδοσίου, Θεοφάνη Γραμμένο και την κυρία Μαργιέλα Σταθοπούλου, αστροφυσικούς του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τον Αλκμάνα τον γνωρίζαμε ως σήμερα ως έναν λυρικό ποιητή της αρχαιότητας. Η έκπληξη ήλθε το 1957 μετά τη δημοσίευση του παπύρου 2390 της Οξυρρύγχου (πόλη της Κάτω Αιγύπτου όπου σε ανασκαφές βρέθηκε ένας μεγάλος αριθμός παπύρων με ελληνικά κυρίως κείμενα που έχουν το όνομα της πόλης και έναν κωδικό αριθμό), ο οποίος χρονολογείται από τον 2ο μ.Χ. αιώνα. Στον πάπυρο αυτόν διασώζονται τμήματα από ένα σχόλιο σε πεζό λόγο όπου αποκαλύπτεται ότι σε ένα από τα ποιήματά του ο Αλκμάν ασχολείται με ένα είδος θεογονικής κοσμολογίας. Το κεντρικό κομμάτι του σχολίου περιέχει συγχρόνως και «λήμματα», σύντομες δηλαδή φράσεις του Αλκμάνος.
...γιατί όταν η ύλη άρχισε να τακτοποιείται, δημιουργήθηκε ένα είδος πόρου (δρόμου, περάσματος), κάτι σαν αρχή. Λέει λοιπόν ο Αλκμάν ότι η ύλη όλων των πραγμάτων ήταν ταραγμένη και αποίητη, έπειτα γεννήθηκε κάποιος που τακτοποιούσε τα πάντα, έπειτα δημιουργήθηκε ένας πόρος και όταν παρήλθε αυτός ο πόρος, ακολούθησε ένα όριο (ή τέρμα, τέκμωρ). Και ο πόρος είναι η αρχή, ενώ το όριο σαν τέλος. Οταν γεννήθηκε η Θέτις, αυτά έγιναν η αρχή και το τέλος των πάντων και το σύνολο των πραγμάτων έχει φύσιν παρόμοια με το υλικό του χαλκού, ενώ η Θέτις με εκείνη του τεχνίτη και ο πόρος και το όριο (τέκμωρ) παρόμοια με εκείνη της αρχής και του τέλους.
...και τρίτο στη σειρά το σκότος, εξαιτίας του ότι ποτέ ως τότε ούτε ο Ηλιος ούτε η Σελήνη είχαν δημιουργηθεί, αλλά η ύλη ήταν ακόμη αδιαμόρφωτη. Δημιουργήθηκαν λοιπόν ο πόρος και το όριο (τέκμωρ) και το σκότος. Η ημέρα και η Σελήνη και τρίτον το σκότος. Η ακτινοβολία της ημέρας δεν ήταν πυκνή αλλά υπεβοηθείτο από (την ακτινοβολία) του Ηλίου, (διότι) προηγουμένως ήταν μόνο σκοτάδι, μετά δε αυτά (αυτή τη διαδικασία) ξεχώρισε από αυτό...
1 Αρχικά η ύλη ήταν ταραγμένη και αδιαμόρφωτη, δεν είχαν δημιουργηθεί ακόμη ούτε ο Ηλιος ούτε η Σελήνη και κατ' επέκτασιν ούτε το αστρικό Σύμπαν. Δηλαδή το αντιληπτό από τις αισθήσεις μας αστρικό Σύμπαν δημιουργήθηκε μέσω ενός μη παρατηρήσιμου, αποίητου και αδιαμόρφωτου υλικού, το οποίο προϋπήρχε.
2 Τότε, στα πλαίσια του χώρου που ήταν γεμάτος από εκείνο το αόρατο και μη παρατηρήσιμο υλικό (μη ύλη), γεννήθηκε κάποιος που τακτοποιούσε τα πάντα (η Θέτις, το όνομα της οποίας προέρχεται από το ρήμα τίθημι, που σημαίνει τοποθετώ, ταξιθετώ τα απαρέμφατα: τιθέναι, θέσθαι) σαν τεχνίτης.
3 Επειτα στον χώρο της μη ύλης δημιουργήθηκε ένας πόρος (στενή διάβαση, διάδρομος) που έπαιξε τον ρόλο της αρχής. Δηλαδή η στενή αυτή διάβαση αποτέλεσε τον λώρο για να βγει η ταραγμένη, αδιαμόρφωτη και μη παρατηρούμενη ύλη από τον χώρο της αρχικής αισθητής ανυπαρξίας στον αισθητό χώρο του παρατηρήσιμου Σύμπαντος.
4 Ακολούθησε η δημιουργία ενός ορίου - το τέκμωρ - που σύμφωνα με τον φιλόλογο-μελετητή Μ.L. West ήταν ένα κατευθυντήριο σημάδι μέσα στον πόρο ή, σύμφωνα με τον γάλλο ελληνιστή J.Ρ. Vernant, μέσα στα αστέρια. Δηλαδή όταν η αποίητη και αδιαμόρφωτη ύλη διάβαινε το τέκμωρ καθίστατο αυτομάτως διαμορφωμένη και αισθητή, εφόσον μπορούσε να δημιουργεί αισθητά αντικείμενα, όπως ο Ηλιος και η Σελήνη. Κατά την άποψη του φιλολόγου G.S. Kirk, το τέκμωρ, ως όριο, πιθανότατα ταυτίζεται και με την έννοια του απείρου του Αναξιμάνδρου, ο οποίος επισκέφθηκε τη Σπάρτη (όπου έζησε ο Αλκμάν) μία γενιά αργότερα.
5 Ο πόρος και το τέκμωρ συνυπήρχαν με το σκότος ως ένα ενιαίο σύνολο διακριτών γεγονότων. Ασφαλώς ολόκληρο το σύστημα «πόρος - τέκμωρ - σκότος» βρισκόταν εκτός του αισθητού
Σύμπαντος.
6 Μετά το όριο (τέκμωρ) δημιουργήθηκαν η ημέρα (πιθανότατα το φωτεινό μέρος του ημερονυκτίου και κατ' επέκτασιν ο Ηλιος), η Σελήνη και το σκότος (πιθανότατα η νύχτα, το μη φωτεινό μέρος σκοτεινό του ημερονυκτίου). Μετά το όριο (τέκμωρ) αρχίζει να υλοποιείται το αισθητό Σύμπαν.
7 Το φως της ημέρας (ακτινοβολίες) δεν ήταν πυκνό, αλλά υπεβοηθείτο από την ακτινοβολία του Ηλίου. «Στο σημείο αυτό» επισημαίνουν οι αστροφυσικοί «είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι ο σχολιαστής δηλώνει πως το φως (οι ακτινοβολίες) της ημέρας "υπεβοηθείτο" από τον Ηλιο, ο οποίος κατά συνέπειαν δεν δημιουργούσε "εξ ολοκλήρου". Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ημέρα, στο σημείο αυτό του σχολίου, πιθανότατα δεν ταυτίζεται με το φωτεινό μέρος του ηλιακού ημερονυκτίου, αλλά με τη σημερινή σύγχρονη και γενικευμένη έννοια της παρουσίας ακτινοβολιών, δηλαδή την έννοια του φωτός».
Ο Αλκμάν λοιπόν δίνει ένα κοσμογονικό μοντέλο που σίγουρα περιγράφει απόψεις παλαιότερες του 7ου π.Χ. αιώνα, όπου υπάρχουν αξιοσημείωτες ταυτίσεις με σύγχρονες κοσμολογικές υποθέσεις βάσει των οποίων το παρατηρήσιμο αστρικό Σύμπαν γεννήθηκε από μια σημειακή ιδιομορφία στο εσωτερικό μιας λευκής οπής που θα μπορούσε να θεωρηθεί μια ανεστραμμένη μελανή οπή. Ας σημειωθεί ότι ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '60 διατυπώθηκαν παρεμφερείς υποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι λευκές οπές, που ίσως υπάρχουν, αποτελούν περιοχές του Σύμπαντος οι οποίες υφίστανται τη μεγάλη Εκρηξη με χρονική καθυστέρηση.
Ο αλκμάνειος «πόρος» μπορεί να ταυτισθεί εννοιολογικά με τον λώρο Αϊνστάιν-Ρόζεν, η σημειακή ιδιομορφία με την έννοια «τέκμωρ», ενώ το παράλληλο Σύμπαν από το οποίο εκκινεί ο λώρος με τον χώρο της αποίητης, αδιαμόρφωτης και μη αισθητής ύλης. Αυτός ο λώρος σύμφωνα με τη σύγχρονη φυσική μπορεί να ενώνει είτε δύο παράλληλα σύμπαντα είτε δύο διαφορετικές περιοχής του ίδιου σύμπαντος. Η έννοια της λευκής οπής προκύπτει από το γεγονός ότι το «τέκμωρ» ως όριο του «πόρου» είναι, κατά τον Αλκμάνα, το σημείο εκδήλωσης αισθητής ύλης εκ του «μη όντος», αλλά και ενέργειας φωτεινής, εφόσον αμέσως μετά από αυτόν γεννήθηκε η ημέρα.
Το Βήμα
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΙΤΣΙΚΑ
Έλληνας
Πολλοί νομίζουν Έλληνα τον φορολογούμενο πολίτη,υπήκοο ενός γραφειοκρατικού κοινοβουλευτικού, και στην ουσία πλουτοκρατικού, εθνοκράτους.
Άλλοι νομίζουν αυτόν που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα και μιλάει Ελληνικά. Ένας τέτοιος ήταν και ο Κεμάλ Ατατούρκ.
Άλλοι πάλι αυτόν που γεννήθηκε στην Ελλάδα από Έλληνες γονείς. Κατά την αρχαιότητα υπήρξαν όμως μεγάλες μορφές του Ελληνικού πνεύματος οι οποίες δεν γεννήθηκαν στην Ελλάδα, ούτε είχαν Έλληνες γονείς. Παράδειγμα, ο Αίσωπος, ο οποίος ήταν από τη Φρυγία, ή ο ποιητής Αλκμάν που γεννήθηκε Λυδός και τιμήθηκε όσο ολίγοι στην Λακεδαίμονα.
Έλληνας είναι, όπως είπε ο Ισοκράτης, αυτός που μετέχει της Ελληνικής Παιδείας.
Άλλοι νομίζουν αυτόν που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα και μιλάει Ελληνικά. Ένας τέτοιος ήταν και ο Κεμάλ Ατατούρκ.
Άλλοι πάλι αυτόν που γεννήθηκε στην Ελλάδα από Έλληνες γονείς. Κατά την αρχαιότητα υπήρξαν όμως μεγάλες μορφές του Ελληνικού πνεύματος οι οποίες δεν γεννήθηκαν στην Ελλάδα, ούτε είχαν Έλληνες γονείς. Παράδειγμα, ο Αίσωπος, ο οποίος ήταν από τη Φρυγία, ή ο ποιητής Αλκμάν που γεννήθηκε Λυδός και τιμήθηκε όσο ολίγοι στην Λακεδαίμονα.
Έλληνας είναι, όπως είπε ο Ισοκράτης, αυτός που μετέχει της Ελληνικής Παιδείας.
Στο φως άγνωστα χειρόγραφα του Αρχιμήδη
Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν να φέρουν στο φως άγνωστα μέχρι σήμερα κείμενα του αρχαίου Έλληνα μαθηματικού Αρχιμήδη γραμμένα σε παλίμψηστο περγαμηνή. Η περγαμηνή είχε αγοραστεί από Αμερικανό συλλέκτη (το όνομα του οποίου δεν αποκαλύφθηκε) το ‘98, έναντι του ποσού των δύο εκατομμυρίων δολαρίων και φιλoξενείται στο Μουσείο Τέχνης Ουόλτερς της Βαλτιμόρης.
Ο έφορος αρχαιοτήτων του μουσείου και διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος δρ Γουίλ Νοέλ χαρακτήρησε το περιεχόμενο της περγαμηνής ως «το όγδοο θαύμα». «Είναι σαν να λάβαμε ένα φαξ από τον 3ο π.Χ. αιώνα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι ερευνητές χρησιμοποιώντας μία μέθοδο, η οποία ονομάζεται φθορίζουσες ακτίνες Χ, κατόρθωσαν να διαβάσουν τα μοναδικά διασωθέντα αντίγραφα των έργων του Αρχιμήδη: «Οχουμένων», «Περί Μηχανικών Θεωρημάτων» και «Στομάχιον», καθώς κι ένα λόγο του Αθηναίου ρήτορα Υπερίδη, στον οποίο σχολιάζει την ήττα των Αθηναίων από τον βασιλιά Φίλιππο της Μακεδονίας και τον Μεγάλο Αλέξανδρο.
Η δυσκολία στην ανάγνωση των κειμένων έγκειται στο γεγονός ότι πρόκειται περί παλίμψηστου. Τα αρχικά κείμενα είχαν σβηστεί και η περγαμηνή είχε κοπεί κατά μήκος σε σελίδες από το μοναχό Ιωάννη Μύρωνα τον 10ο αιώνα μ.Χ. για να γράψει επάνω της προσευχές.
Στο πέρασμα των αιώναν προστέθηκαν στα κενά θρησκευτικές απεικονίσεις, ενώ τον 20ο αιώνα παραχαράκτες πρόσθεσαν επίχρυσες απεικονίσεις για να αυξήσουν την αξία του βιβλίου.
Ο έφορος αρχαιοτήτων του μουσείου και διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος δρ Γουίλ Νοέλ χαρακτήρησε το περιεχόμενο της περγαμηνής ως «το όγδοο θαύμα». «Είναι σαν να λάβαμε ένα φαξ από τον 3ο π.Χ. αιώνα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι ερευνητές χρησιμοποιώντας μία μέθοδο, η οποία ονομάζεται φθορίζουσες ακτίνες Χ, κατόρθωσαν να διαβάσουν τα μοναδικά διασωθέντα αντίγραφα των έργων του Αρχιμήδη: «Οχουμένων», «Περί Μηχανικών Θεωρημάτων» και «Στομάχιον», καθώς κι ένα λόγο του Αθηναίου ρήτορα Υπερίδη, στον οποίο σχολιάζει την ήττα των Αθηναίων από τον βασιλιά Φίλιππο της Μακεδονίας και τον Μεγάλο Αλέξανδρο.
Η δυσκολία στην ανάγνωση των κειμένων έγκειται στο γεγονός ότι πρόκειται περί παλίμψηστου. Τα αρχικά κείμενα είχαν σβηστεί και η περγαμηνή είχε κοπεί κατά μήκος σε σελίδες από το μοναχό Ιωάννη Μύρωνα τον 10ο αιώνα μ.Χ. για να γράψει επάνω της προσευχές.
Στο πέρασμα των αιώναν προστέθηκαν στα κενά θρησκευτικές απεικονίσεις, ενώ τον 20ο αιώνα παραχαράκτες πρόσθεσαν επίχρυσες απεικονίσεις για να αυξήσουν την αξία του βιβλίου.
Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009
Ο παλιός και ο νέος άνθρωπος
Ο δυσάρεστος χαρακτήρας, που είναι γεμάτος δυσπιστία και νιώθει φθόνο με κάθε επιτυχία των ανταγωνιστών και των γειτόνων του, που ανάβει και εναντιώνεται βίαια σ' όλες τις γνώμες που αποκλίνουν από τις δικές του, δείχνει ότι ανήκει σ' ένα πρωιμότερο στάδιο της κουλτούρας και ότι είναι απομεινάρι. Γιατί ο τρόπος με τον οποίο έρχεται σε επαφή με τους ανθρώπους ήταν ο σωστός και ο κατάλληλος για τις συνθήκες μιας εποχής όπου ίσχυε ο νόμος του ροπάλου.
Είναι λοιπόν ένας άνθρωπος που έχει μείνει πίσω.
Ένας άλλος χαρακτήρας, που μοιράζεται πρόθυμα τη χαρά των άλλων, που κερδίζει παντού φίλους, που καλοδέχεται καθετί αναπτυσσόμενο και εξελισσόμενο, που χαίρεται με τις τιμές και τις επιτυχίες των άλλων και δεν έχει την αξίωση πως μόνο αυτός γνωρίζει την αλήθεια, αλλά αντίθετα είναι γεμάτος από σεμνή δυσπιστία. Aυτός είναι ένας άνθρωπος που προτρέχει, που αγωνίζεται για μια ανώτερη ανθρώπινη κουλτούρα.
Ο δυσάρεστος χαρακτήρας προέρχεται από τις εποχές, όπου τα χοντρά θεμέλια της ανθρώπινης συναναστροφής δεν είχαν χτιστεί ακόμα. Ο δεύτερος ζει στον υψηλότερο όροφο τους, όσο το δυνατόν πιο μακριά από το άγριο ζώο, που λυσσάει και ουρλιάζει μέσα στα υπόγεια, κάτω από τα θεμέλια της κουλτούρας."
Nietzche
Είναι λοιπόν ένας άνθρωπος που έχει μείνει πίσω.
Ένας άλλος χαρακτήρας, που μοιράζεται πρόθυμα τη χαρά των άλλων, που κερδίζει παντού φίλους, που καλοδέχεται καθετί αναπτυσσόμενο και εξελισσόμενο, που χαίρεται με τις τιμές και τις επιτυχίες των άλλων και δεν έχει την αξίωση πως μόνο αυτός γνωρίζει την αλήθεια, αλλά αντίθετα είναι γεμάτος από σεμνή δυσπιστία. Aυτός είναι ένας άνθρωπος που προτρέχει, που αγωνίζεται για μια ανώτερη ανθρώπινη κουλτούρα.
Ο δυσάρεστος χαρακτήρας προέρχεται από τις εποχές, όπου τα χοντρά θεμέλια της ανθρώπινης συναναστροφής δεν είχαν χτιστεί ακόμα. Ο δεύτερος ζει στον υψηλότερο όροφο τους, όσο το δυνατόν πιο μακριά από το άγριο ζώο, που λυσσάει και ουρλιάζει μέσα στα υπόγεια, κάτω από τα θεμέλια της κουλτούρας."
Nietzche
Ταξίδι στην αρχαία Ελλάδα ( Ντοκιμαντερ )
Το ντοκιμαντέρ του BBC ακολουθεί την εξέλιξη του ελληνικού πολιτισμού από τις αρχές του μέχρι και την εποχή της μεγαλύτερης ακμής του.
Sinnerman ( Aμαρτωλέ ) Nina Simone
Sinnerman where you gunna run to
Sinnerman where you gunna run to
Where you gunna run to
All on that day
Well I run to the rock
Please hide me I run to the rock
Please hide me I run to the rock
Please hide me lord
All on that day
Well the rock cried out
I cant hide you the rock cried out
I cant hide you the rock cried out
I aint gunna hide you god
All on that day
I said rock whats a matter with you rock
Dont you see I need you rock
Dont let down
All on that day
So I run to the river
It was bleedin I run to the sea
It was bleedin I run to the sea
It was bleedin all on that day
So I run to the river it was boilin
I run to the sea it was boilin
I run to the sea it was boilin
All on that day
So I run to the lord
Please help me lord
Dont you see me prayin
Dont you see me down here prayin
But the lord said
Go to the devil
The lord said
Go to the devil
He said go to the devil
All on that day
So I ran to the devil
He was waiting
I ran to the devil he was waiting
I ran to the devil he was waiting
All on that day
Oh yeah
Oh I run to the river
It was boilin I run to the sea
It was boilin I run to the sea
It was boilin all on that day
So I ran to the lord
I said lord hide me
Please hide me
Please help me
All on that day
Said God where were you
When you are old and prayin
Lord lord hear me prayin
Lord lord hear me prayin
Lord lord hear me prayin
All on that day
Sinnerman you oughta be prayin
Oughta be prayin sinnerman
Oughta be prayin all on that day
Κυριακή 18 Ιανουαρίου 2009
Και λεγόμαστε «άνθρωποι»
Στίχοι: Κώστας Χατζής
Μουσική: Κώστας Χατζής
Πρώτη εκτέλεση: Κώστας Χατζής
Αν έπαιρνα τα βάσανα του κόσμου τα μεγάλα
χίλιες μπαλάντες θα 'γραφα πικρές
και τα τραγούδια θα 'σβηνα που χω γραμμένα τ' άλλα
που 'ναι γεμάτα από έρωτες ελπίδες και χαρές
Είπα λοιπόν το γράψιμο για πάντα πως θα πάψω
ένα τραγούδι αλλιώτικο αν δε γράψω
κι έτσι ξεκίνησα κάποιο πρωί
τους πόνους και τα βάσανα να βρω μες τη ζωή
Και περπατούσα και περπατούσα
κι έφτασα κάπου σε ένα σημείο
κι είδα γραμμένο τι να πεις
Βρεφοκομείο η ελπίς
Εκεί οι ανώνυμοι γονείς πηγαίνουν τα μωρά
κι όταν θα βγούνε στη ζωή κάποια φορά
παιδιά με δίχως όνειρα γεμάτα με ρυτίδες
και μάτια θλιβερά
-R-
Και λεγόμαστε άνθρωποι με μυαλό και με αισθήματα
τι ειν' τα νόθα παιδιά μας μπρος τα τόσα προβλήματα
και λεγόμαστε άνθρωποι με μυαλό και καρδιά
και πετάμε στους δρόμους τα μικρά τα παιδιά
Εμείς στραβή τη φτιάξαμε αυτή την κοινωνία
εμείς με την καρδιά μας και το νου
γεμάτη απ' το σκοτάδι μας γεμάτη απ' αγωνία
του κάκου ψάχνει να βρει την πόρτα του ουρανού
κι αφού είμαι άνθρωπος κι εγώ τον κόσμο πως να αλλάξω
αφού κι εγώ γκρεμίζω τι θα φτιάξουμε
κι όμως
Ξεκίνησα και πάλι ένα πρωί
τους πόνους και τα βάσανα να βρω μες τη ζωή
και περπατούσα και περπατούσα
κι έφτασα κάπου σε ένα σημείο
κι είδα γραμμένο τι να πεις
Γηροκομείο η ελπίς
Εκεί τα στοργικά παιδιά πετάνε τους γονείς
το μόνο έγκλημά τους ότι ζήσαν πολλά χρόνια
και τους ξεχνούν παιδιά κι εγγόνια
γέροι με δίχως όνειρα γεμάτοι με ρυτίδες
και μάτια θλιβερά
Ετικέτες
EΛΛΗΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ - GREEK SONGS
Σάββατο 17 Ιανουαρίου 2009
Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2009
Yma Sumac
Περίπου στα μέσα της δεκαετίας του ’20 στο χωριό Ichocan του Περού στις Άνδεις γεννήθηκε η «μούσα των θεών», η θρυλική Yma Sumac.Το πλήρες όνομά της είναι Emperatriz Sumac Chavarri Atahualpa. Λέγεται πως ήταν απόγονος βασιλέων.
Μεγάλωσε στις Άνδεις ακούγοντας τον ήχο των πουλιών, του νερού, των δέντρων, του ανέμου, των ζώων της ζούγκλας, τον τρόμο που σκορπούσαν οι εκρήξεις των ηφαιστείων και των σεισμών στους ιθαγενείς, τα θρησκευτικά τραγούδια που έλεγαν οι απόγονοι των Ίνκας για τους Θεούς τους. Η Yma άρχισε να μιμείται όλους αυτούς τους ήχους και να τους εκφέρει με την φωνή της. Στα χωριά των Άνδεων η Sumac έγινε σιγά -σιγά ο θρύλος του τραγουδιού. Οι πέντε οκτάβες που κάλυπτε η φωνή της (!!!) προκαλούσαν δέος στους Περουβιανούς. Όταν τραγουδούσε η Yma κανείς δεν έκανε καμία κίνηση-στέκονταν όλοι ακίνητοι λέγοντας ένα συγκεκριμένο ήχο, δίνοντας έτσι μια μορφή ιεροτελεστίας το τραγούδι της.
Σε κάποιο τοπικό φεστιβάλ που τραγούδησε η Yma βρέθηκε ο Moices Vivanco συνθέτης-μουσικός και ερευνητής των παραδοσιακών τραγουδιών της Λατινικής Αμερικής. Έμεινε έκπληκτος μπροστά στο θαύμα της φωνής της! Δεν μπορούσε να πιστέψει πως μία φωνή «αδούλευτη» είχε τέτοια αρτιότητα και φυσικά μία έκταση πέρα των ανθρώπινων δυνατοτήτων!
Ο Vivanco έγινε ο «μέντορας» της Yma .Για να μπορέσει να την πάρει από το χωριό της, την ζήτησε σε γάμο σε ηλικία 13 ετών εκείνη και 17 αυτός!…
Άρχισε να την μαθαίνει να διαβάζει μουσική χωρίς όμως να πειράξει καθόλου την φωνή της για να μην χαλάσει τίποτα από την μοναδικότητα της. Άρχισε να της γράφει τραγούδια ειδικά για την έκταση της φωνής της, βασισμένα σε μουσικούς τρόπους που χρησιμοποιούσαν στην παραδοσιακή μουσική τους οι Ίνκας και άλλες φυλές της Λατινικής Αμερικής. Τα θέματα των τραγουδιών ήταν παρμένα από την ζωή των φυλών αυτών με ιδιαίτερη έμφαση στις θρησκευτικές τους τελετές.
Μαζί περιοδεύουν στην Αμερική με σκοπό να γνωρίσει ο κόσμος το μοναδικό ταλέντο της εξωτικής τραγουδίστριας. Η κυκλοφορία του πρώτου δίσκου της με τίτλο «Voice of the Xtabay» το 1950 κάνει αίσθηση σε κάθε γωνιά της γης. Ο δίσκος της βρίσκεται ανάμεσα στους τρεις εμπορικότερους δίσκους ανά την υφήλιο εκείνη την χρονιά. Λέγεται πως όταν η Yma τραγούδησε πρώτα φορά σε κοινό το πρώτο τραγούδι του δίσκου με τίτλο «Taita Inty»(Virgin of the Sun God) αποκαλύπτοντας το φάσμα της φωνής της, το κοινό σοκαρίστηκε τόσο που όταν τελείωσε το τραγούδι της την χειροκρότησε αφού προηγήθηκε παύση κάποιων δευτερολέπτων…Να σημειωθεί εδώ πως οι στίχοι των τραγουδιών είναι σε διάλεκτο που χρησιμοποιούσαν οι φυλές-απόγονοι των Ίνκας!
Η καριέρα της Yma ακολουθεί μία λαμπρή πορεία με διθυραμβικές κριτικές για την φωνή-φαινόμενο αλλά και για τις ζωντανές της εμφανίσεις. Η φυσική εξωτική ομορφιά της και η φωνή της άρχισαν να δημιουργούν πολλούς μύθους γύρω από την προέλευσή της, την αληθινή καταγωγή της, έτσι ώστε ανά τον κόσμο να γεννιούνται πολλές ιστορίες για το κορίτσι με την θεϊκή φωνή. Πολλοί ήταν εκείνοι που αμφισβήτησαν την καταγωγή της και τον μύθο που την ήθελε απόγονο βασιλιά των Ίνκας. Ακόμη και σήμερα υπάρχει ένα μυστήριο γύρω από την αληθινή προέλευση της..
Το 1952 η Yma κατακτά και το Broadway με την συμμετοχή της στο μιούζικαλ «Flahooley» ενώ πρωταγωνιστεί στην ταινία «Secret of Incas» όπου τραγουδά το πολύ γνωστό "Ataypura" (High Andes).Είναι και το πρώτο τραγούδι που οπτικοποιείται!
Στην δεκαετία του ΄60 η Yma περιοδεύει στην Ευρώπη με μεγάλη επιτυχία. Στην Ρωσία μάλιστα γνώρισε την απόλυτη αποθέωση από 10.000 ακροατές που κατέκλυσαν το Tcaikovsky Opera House!Ανάμεσα τους μεγάλοι συνθέτες όπως ο Shostakovich και ο Khatchaturian που την συνεχάρησαν προσωπικά. Μάλιστα κυκλοφόρησε και ένα σπάνιο ηχητικό ντοκουμέντο από εκείνες τις εμφανίσεις της πρόσφατα σε cd.
Δυστυχώς μετά τον χωρισμό της με τον Moices Vivanco η καριέρα της κλονίστηκε από δημιουργικής πλευράς. Είχε βέβαια μια μεγάλη «προίκα» αλλά κανείς δεν ήταν ο κατάλληλος να της δώσει καινούριο υλικό αντάξιο της φωνής της. Η Yma δεν ανήκε στον χώρο του λυρικού τραγουδιού για να μπορέσει να συνεχίσει ως μία λυρική τραγουδίστρια. Εξάλλου η ίδια έλεγε πως δεν την συγκινούσαν οι άριες από τις όπερες γιατί δεν μιλούσαν στην καρδιά της όπως τα τραγούδια της πατρίδας της.
Στον αντίποδα της έλλειψης καινούριου υλικού ήταν οι εμφανίσεις της ανά τη υφήλιο που γνώριζαν τεράστια αποδοχή και εκδηλώσεις θαυμασμού.
Το 1975 κυκλοφορεί ένα δίσκο έκπληξη με τίτλο «Miracles:Yma rocks!».Είναι ένας δίσκος όπου η Yma πειραματίζεται με την ηλεκτρονική μουσική. Η δουλειά αυτή ικανοποίησε πιο πολύ τους fan της αφού δεν γνώρισε ευρύτερη αποδοχή.
Στην δεκαετία του ’80 περιορίζει τις εμφανίσεις της ενώ αρχίζει να ερμηνεύει κυρίως jazz κομμάτια αλλά και παλιά περουβιανά τραγούδια.
Το 1990 ερμηνεύει τον ρόλο μιας τραγουδίστριας της όπερας στο “Follies” ενώ ερμηνεύει το τραγούδι «I wonder» από το «Sleeping Beauty» για τις ανάγκες ενός άλμπουμ παραγωγής της Disney. Πρέπει να σημειωθεί πως η φωνή της και στην τελευταία της ηχογράφηση ήταν άρτια χωρίς κανένα ψεγάδι του χρόνου πάνω της!
Πέθανε στις 2 Νοεμβρίου, σε ηλικία 86 ετών
El Condor Pasa
12 girls band _ El Condor Pasa
El Condor Pasa 2
Μεγάλωσε στις Άνδεις ακούγοντας τον ήχο των πουλιών, του νερού, των δέντρων, του ανέμου, των ζώων της ζούγκλας, τον τρόμο που σκορπούσαν οι εκρήξεις των ηφαιστείων και των σεισμών στους ιθαγενείς, τα θρησκευτικά τραγούδια που έλεγαν οι απόγονοι των Ίνκας για τους Θεούς τους. Η Yma άρχισε να μιμείται όλους αυτούς τους ήχους και να τους εκφέρει με την φωνή της. Στα χωριά των Άνδεων η Sumac έγινε σιγά -σιγά ο θρύλος του τραγουδιού. Οι πέντε οκτάβες που κάλυπτε η φωνή της (!!!) προκαλούσαν δέος στους Περουβιανούς. Όταν τραγουδούσε η Yma κανείς δεν έκανε καμία κίνηση-στέκονταν όλοι ακίνητοι λέγοντας ένα συγκεκριμένο ήχο, δίνοντας έτσι μια μορφή ιεροτελεστίας το τραγούδι της.
Σε κάποιο τοπικό φεστιβάλ που τραγούδησε η Yma βρέθηκε ο Moices Vivanco συνθέτης-μουσικός και ερευνητής των παραδοσιακών τραγουδιών της Λατινικής Αμερικής. Έμεινε έκπληκτος μπροστά στο θαύμα της φωνής της! Δεν μπορούσε να πιστέψει πως μία φωνή «αδούλευτη» είχε τέτοια αρτιότητα και φυσικά μία έκταση πέρα των ανθρώπινων δυνατοτήτων!
Ο Vivanco έγινε ο «μέντορας» της Yma .Για να μπορέσει να την πάρει από το χωριό της, την ζήτησε σε γάμο σε ηλικία 13 ετών εκείνη και 17 αυτός!…
Άρχισε να την μαθαίνει να διαβάζει μουσική χωρίς όμως να πειράξει καθόλου την φωνή της για να μην χαλάσει τίποτα από την μοναδικότητα της. Άρχισε να της γράφει τραγούδια ειδικά για την έκταση της φωνής της, βασισμένα σε μουσικούς τρόπους που χρησιμοποιούσαν στην παραδοσιακή μουσική τους οι Ίνκας και άλλες φυλές της Λατινικής Αμερικής. Τα θέματα των τραγουδιών ήταν παρμένα από την ζωή των φυλών αυτών με ιδιαίτερη έμφαση στις θρησκευτικές τους τελετές.
Μαζί περιοδεύουν στην Αμερική με σκοπό να γνωρίσει ο κόσμος το μοναδικό ταλέντο της εξωτικής τραγουδίστριας. Η κυκλοφορία του πρώτου δίσκου της με τίτλο «Voice of the Xtabay» το 1950 κάνει αίσθηση σε κάθε γωνιά της γης. Ο δίσκος της βρίσκεται ανάμεσα στους τρεις εμπορικότερους δίσκους ανά την υφήλιο εκείνη την χρονιά. Λέγεται πως όταν η Yma τραγούδησε πρώτα φορά σε κοινό το πρώτο τραγούδι του δίσκου με τίτλο «Taita Inty»(Virgin of the Sun God) αποκαλύπτοντας το φάσμα της φωνής της, το κοινό σοκαρίστηκε τόσο που όταν τελείωσε το τραγούδι της την χειροκρότησε αφού προηγήθηκε παύση κάποιων δευτερολέπτων…Να σημειωθεί εδώ πως οι στίχοι των τραγουδιών είναι σε διάλεκτο που χρησιμοποιούσαν οι φυλές-απόγονοι των Ίνκας!
Η καριέρα της Yma ακολουθεί μία λαμπρή πορεία με διθυραμβικές κριτικές για την φωνή-φαινόμενο αλλά και για τις ζωντανές της εμφανίσεις. Η φυσική εξωτική ομορφιά της και η φωνή της άρχισαν να δημιουργούν πολλούς μύθους γύρω από την προέλευσή της, την αληθινή καταγωγή της, έτσι ώστε ανά τον κόσμο να γεννιούνται πολλές ιστορίες για το κορίτσι με την θεϊκή φωνή. Πολλοί ήταν εκείνοι που αμφισβήτησαν την καταγωγή της και τον μύθο που την ήθελε απόγονο βασιλιά των Ίνκας. Ακόμη και σήμερα υπάρχει ένα μυστήριο γύρω από την αληθινή προέλευση της..
Το 1952 η Yma κατακτά και το Broadway με την συμμετοχή της στο μιούζικαλ «Flahooley» ενώ πρωταγωνιστεί στην ταινία «Secret of Incas» όπου τραγουδά το πολύ γνωστό "Ataypura" (High Andes).Είναι και το πρώτο τραγούδι που οπτικοποιείται!
Στην δεκαετία του ΄60 η Yma περιοδεύει στην Ευρώπη με μεγάλη επιτυχία. Στην Ρωσία μάλιστα γνώρισε την απόλυτη αποθέωση από 10.000 ακροατές που κατέκλυσαν το Tcaikovsky Opera House!Ανάμεσα τους μεγάλοι συνθέτες όπως ο Shostakovich και ο Khatchaturian που την συνεχάρησαν προσωπικά. Μάλιστα κυκλοφόρησε και ένα σπάνιο ηχητικό ντοκουμέντο από εκείνες τις εμφανίσεις της πρόσφατα σε cd.
Δυστυχώς μετά τον χωρισμό της με τον Moices Vivanco η καριέρα της κλονίστηκε από δημιουργικής πλευράς. Είχε βέβαια μια μεγάλη «προίκα» αλλά κανείς δεν ήταν ο κατάλληλος να της δώσει καινούριο υλικό αντάξιο της φωνής της. Η Yma δεν ανήκε στον χώρο του λυρικού τραγουδιού για να μπορέσει να συνεχίσει ως μία λυρική τραγουδίστρια. Εξάλλου η ίδια έλεγε πως δεν την συγκινούσαν οι άριες από τις όπερες γιατί δεν μιλούσαν στην καρδιά της όπως τα τραγούδια της πατρίδας της.
Στον αντίποδα της έλλειψης καινούριου υλικού ήταν οι εμφανίσεις της ανά τη υφήλιο που γνώριζαν τεράστια αποδοχή και εκδηλώσεις θαυμασμού.
Το 1975 κυκλοφορεί ένα δίσκο έκπληξη με τίτλο «Miracles:Yma rocks!».Είναι ένας δίσκος όπου η Yma πειραματίζεται με την ηλεκτρονική μουσική. Η δουλειά αυτή ικανοποίησε πιο πολύ τους fan της αφού δεν γνώρισε ευρύτερη αποδοχή.
Στην δεκαετία του ’80 περιορίζει τις εμφανίσεις της ενώ αρχίζει να ερμηνεύει κυρίως jazz κομμάτια αλλά και παλιά περουβιανά τραγούδια.
Το 1990 ερμηνεύει τον ρόλο μιας τραγουδίστριας της όπερας στο “Follies” ενώ ερμηνεύει το τραγούδι «I wonder» από το «Sleeping Beauty» για τις ανάγκες ενός άλμπουμ παραγωγής της Disney. Πρέπει να σημειωθεί πως η φωνή της και στην τελευταία της ηχογράφηση ήταν άρτια χωρίς κανένα ψεγάδι του χρόνου πάνω της!
Πέθανε στις 2 Νοεμβρίου, σε ηλικία 86 ετών
El Condor Pasa
12 girls band _ El Condor Pasa
El Condor Pasa 2
Τετάρτη 14 Ιανουαρίου 2009
Σάββατο 10 Ιανουαρίου 2009
Η Εξέγερση
Τα σημάδια των καιρών είναι και φανερά και έντονα εδώ και χρόνια. Μια καινούργια περίοδος βίας έχει κάνει την εμφάνισή της στην προαιώνια πάλη των Τάξεων.
Το καλοκαιρινό επεισόδιο με τον Φλάβιο Μπριατόρε και την παρέα του είναι ήδη γνωστό στους περισσότερους και έχει σχολιαστεί από τα περισσότερα Μέσα Ενημέρωσης παγκοσμίως. Ο Φλάβιο Μπριατόρε είναι ένας πολύ γνωστός και πολύ πλούσιος Ιταλός, που ανάμεσα στα άλλα είναι συνιδιοκτήτης της αγγλικής ποδοσφαιρικής ομάδας Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς και επίσης μάνατζερ της ομάδας Φόρμουλα 1 της Ρενό. Ψηλός, με ελαφριά κοιλιά και γκρίζα μαλλιά, ο Μπριατόρε κάνει συχνά την εμφάνισή τους στις στήλες των κουτσομπολίστικων περιοδικών, συνοδευόμενος κάθε τόσο και από μία αιθέρια ύπαρξη, συνήθως μοντέλο παγκόσμιας κλάσης, όπως η Χάιντι Κλουμ για παράδειγμα. Είτε λόγω εμφάνισης, είτε λόγω συμπεριφορά και ύφους ο Μπριατόρε αποτελεί κατά πολλούς, την επιτομή του αντιπαθητικού πλούσιου. Είναι με άλλα λόγια ο τύπος που ευχαρίστως θα τον γιαούρτονες. Υπάρχουν άλλωστε πολύ τέτοιοι, που έχει απλώς είναι πλούσιοι, αλλά έχουν και ένα ειδικό ταλέντο να προκαλούν, ακόμη και μόνο με το αλλαζονικό στυλ τους, σαν με κάποιο τρόπο να σου πετάνε την καλή τους τύχη στα μούτρα σου. Χρειάζεται πολύ ταλέντο για να μην αντιπαθεί κανείς τον Μπριατόρε και προφανώς την άποψη αυτή συμμερίζονται περισσότερο από όλους οι ίδιοι οι Ιταλοί. Το περασμένο καλοκαίρι λοιπόν ο Μπριατόρε με την φρέσκια σύζυγό του την «σόουγούμαν» Ελιζαμπέτα και μια παρέα του κύκλου του έκαναν την εμφάνισή τους με τα υπερμεγέθη φουσκωτά του- τα οποία συναγωνίζονταν σε «φούσκωμα» τα «εγώ» των επιβατών τους- έκαναν την εμφάνισή τους στην πλαζ του Καπριτσιόλι, στην Σμαραγδένια Ακτή της Σαρδηνίας. Το Καπριτσιόλι είναι μια υπέροχη παραλία, ανέγγιχτη μέχρι πρότινος από την «αξιοποίηση», όπου συχνάζουν το καλοκαίρι Ιταλοί μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων, μια και ήταν μια από τις λίγες πλαζ, που πια μπορεί να αντέξει η τσέπη τους. Σ’ αυτήν την παραλία λοιπόν βρήκε ο Μπριατόρε να στήσει ένα υπερπολυτελές εστιατόριο, με τον υπερφίαλο τίτλο «Billionaire”, δηλαδή «δισεκατομμυριούχος» και μια εξ ίσου υπερπολυτελή μαρίνα για τα σκάφη των υπερπλούσιων πελατών του. Όταν λοιπόν ο Μπριατόρε και η παρέα έφυγαν από μια τεράστια θαλαμηγό για να προσεγγίσουν μετά από λίγα λεπτά, την παραλία στην οποία απολάμβαναν το μπάνιο τους κάποιες εκατοντάδες μικρομεσαίων εισοδηματικά Ιταλών, που είχαν περάσει ένα χειμώνα προσπαθώντας να τα φέρουν βόλτα, η εξέγερση ήταν σχεδόν καθολική. Αρπάζοντας νερό ή άμμο με τα κουβαδάκια των παιδιών τους οι αναξιοπαθείς λουόμενοι, αξιοποίησαν αυτήν την μοναδική ευκαιρία για «εκδίκηση» και ρίχτηκαν πάνω στον Μπριατόρε και την παρέα του, που φυσικά το έβαλαν έντρομοι στα πόδια, ανέβηκαν στα φουσκωτά τους και το έσκασαν από την παραλία, με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα, από αυτήν που είχαν όταν ερχόντουσαν. Το περιστατικό εμφανίστηκε μεν στον Τύπο παγκοσμίως, αλλά ούτε αναλύθηκε, ούτε έγινε κατανοητό, όσο θα χρειαζόταν. Ήταν όμως ένα από τα πιο εντυπωσιακά Σημάδια των Καιρών, από αυτά που προοιωνίζονται, μια συνέχεια, πολύ πιο εντυπωσιακή από το ίδιο το περιστατικό. Γιατί μια καινούργια, όχι τόσο υπόγεια πια Πάλη των Τάξεων, έχει κάνει την εμφάνισή της.
Στην παγκόσμια Ιστορία υπάρχει μια «αρχή», την οποία κανείς θα ήταν καλό πάντα να θυμάται, ιδίως αν ανήκει στις ευνοημένες τάξεις, δηλαδή, είτε στο «κλαμπ της εξουσίας», είτε στο «κλαμπ του πλούτου». Ότι οι μάζες, όσο είναι απλώς φτωχές, γενικά δεν επαναστατούν, ούτε εξεγείρονται. Όταν όμως οι μάζες αρχίζουν να πεινάνε , τότε τα φαινόμενα βίας, είναι το αναπόφευκτο επακόλουθο. Υπάρχει επίσης και ένα άλλο διαχρονικό «αξίωμα». Πως οι τεράστιες ανισότητες του πλούτου, δημιουργούν και εξ ίσου μεγάλες ανισότητες στην απονομή της δικαιοσύνης. Αλλιώς αντιμετωπίζει η δικαιοσύνη την Εξουσία του Πλούτου και αλλιώς τους φτωχούς. Οι φυλακές είναι πάντα γεμάτες με φτωχούς. Ψάξτε στις ελληνικές φυλακές και πείτε μου, πόσοι από τους φυλακισμένους είναι πλούσιοι. Η συνέχεια αυτού του «αξιώματος» λέει πως οι ανισότητες του πλούτου, που υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν, δεν είναι ποτέ αντίστοιχες, με την εργασία ή την προσφορά κάποιου ατόμου. Από ένα σημείο δηλαδή και μετά οι πλούσιοι γίνονται γεωμετρικά πλουσιότεροι, χωρίς αυτό να δικαιολογείται, από κάποιου είδους «προσφορά». Ανάμεσα δηλαδή σε έναν άνθρωπο που πρέπει να ζήσει με 700 ευρώ το μήνα και σε έναν που έχει τη δυνατότητα να ζήσει με 700.000 ευρώ την ημέρα, γιατί τόσα κερδίζει, δεν υπάρχει κάποιου είδους «υπεροχή» που να δικαιολογεί αυτή την ανισότητα. Δηλαδή κανείς δεν είναι, ούτε τόσο πιο εργατικός, ούτε τόσο πιο έξυπνος, ούτε τόσο «πιο» οτιδήποτε άλλο, που να δικαιολογεί την ανισότητα. Είναι απλώς η λειτουργία της οικονομίας που δημιουργεί τέτοιες τεράστιες ανισότητες. Στην σημερινή εποχή με την τεράστια πληροφόρηση, έχει γίνει κατανοητό, πως δυο άλλες από τις αιτίες αυτών των ανισοτήτων, είναι οι συγκυρίες και η διαφθορά. Κάποιος δηλαδή έγινε πολύ πλούσιος επειδή έτυχε να βρεθεί στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή, όπως ο ιδιοκτήτης της Τσέλσυ, Ρώσος πολυεκατομμυριούχος Ρόμαν Αμπράμοβιτς για παράδειγμα, είτε εξ αιτίας της διαφθοράς που έχει γίνει ένα καθολικό παγκόσμιο φαινόμενο. Κάποιος δηλαδή γίνεται εξαιρετικά πλούσιος επειδή είναι εξαιρετικά διεφθαρμένος και επειδή έτυχε να βρεθεί στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή.
Στο DNA του πλούτου, είναι περασμένη όλη η διαχρονική Ιστορία του πλούτου και ένα μέγεθος που είναι ο πρωταγωνιστής σε όλες τις οικονομικοκοινωνικές σχέσεις. Το Μίσος. Το Μίσος είναι η γενεσιουργός αιτία πολλών πολιτικών θεωριών και ανοησιών, όπως ο κομμουνισμός για παράδειγμα. Τι λέει η Αρχή του Μίσους. Πως οι πλούσιοι μισούν τους φτωχούς και οι φτωχοί μισούν τους πλούσιους, μέχρι θανάτου. Δηλαδή και για να μην απεραντολογούμε, οι πλούσιοι θα σκότωναν ευχαρίστως όλους τους φτωχούς για να μην τους πάρουν τα πλούτη τους και οι φτωχοί θα σκότωναν όλους τους πλούσιους, ακριβώς για να τους πάρουν τα πλούτη τους. Οι επαναστάσεις δεν γίνονται για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά γιατί κάποιοι , καθοδηγητές της μάζας συνήθως, κρίνουν, πως μπορούν να επιτεθούν στους πλούσιους και να πάρουν αυτοί τη θέση τους. Οι πεπειραμένοι Εξουσιαστές έχουν μάθει για τα καλά τα διδάγματα της Γαλλικής Επανάστασης, όπου η μάζα καθοδηγούμενη από τους Ροβεσπιέρους της, αποκεφάλισε όλους τους αριστοκράτες της εποχής, ξεκινώντας από τον μάλλον ανόητο Λουδοβίκο ΙΣΤ και την περίφημη Μαρία Αντουανέτα, που το αντίστοιχό της, βρίσκουμε σε μια μικροκλίμακα, σε πολλές περιπτώσεις συζύγων υπερ-πλουσίων ανδρών. Με τη φόρα που είχαν πάρει οι Ροβεσπιέροι της Γαλλικής Επανάστασης , στο τέλος αποκεφάλισαν και τους εαυτούς τους. Οι Εξουσιαστές που δημιούργησε η Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία, το 1917, είχαν μάθει για τα καλά το μάθημά τους, δηλαδή το να μην προκαλούν. Γι αυτό και έφτιαχναν τις «ντάτσες» τους, δηλαδή τα εξοχικά τους, στην Κριμαία, όπου η Μάζα απλώς δεν είχε πρόσβαση. Εν ολίγοις , άλλο να είσαι πλούσιος και άλλο να προκαλείς με τον πλούτο σου. Εκείνοι που δημιουργούν το πρόβλημα είναι πάντα οι μη πεπειραμένοι πλούσιοι, δηλαδή οι πλούσιοι καινούργιας κοπής, ή αλλιώς οι νεόπλουτοι, που επειδή έζησαν για χρόνια είτε στη φτώχεια , είτε στη μετριότητα, έχουν ανάγκη να επιδείξουν τον πλούτο τους , για να πάρουν εκδίκηση για τα χρόνια της φτώχειας ή της οποιασδήποτε ανεπάρκειας της ψυχολογίας τους. Και εκεί το πράγμα αρχίζει να στραβώνει. Οι πεπειραμένοι πλούσιοι, ξέρουν πως το να επιδεικνύουν τον πλούτο τους, είναι δυνητικά και μακροχρόνια επικίνδυνο. Στις κοινωνίες που υπάρχουν μεγάλες κοινωνικές ανισότητες και –κυρίως- καμιά ελπίδα «διαφυγής» η βία είναι το μόνο καταφύγιο των πεινασμένων.
Μια τέτοιου είδους κοινωνία, που κατά κάποιο τρόπο αποτελεί και έναν «πρόδρομο», του μέλλοντος , στο οποίο έχουν ήδη εισέλθει οι κοινωνίες της Δύσης, αλλά απλώς δεν το γνωρίζουν, ήταν για πολλές δεκαετίες η κοινωνία της Βραζιλίας. Εκεί λοιπόν στην κοινωνία της Βραζιλίας, είχαν δημιουργηθεί στο δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα τεράστιες οικονομικές ανισότητες. Από τη μια μεριά κάποιοι υπερ-πλούσιοι και από την άλλη, αυτοί που έμεναν στις γνωστές φαβέλες, τις παράγκες που συναντά κανείς ακόμη και σήμερα στο Ρίο , αλλά και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Βραζιλίας. Μην έχοντας καμιά ελπίδα διαφυγής από την κακή τους μοίρα, οι νεαροί-κυρίως, αλλά όχι μόνο- πάμπτωχοι Βραζιλιάνοι, βρήκαν σαν μόνη διέξοδο τη βία. Αυτή η βία εκδηλωνόταν στην αρχή μεμονωμένα, όπως αυτή την εποχή στην Ευρώπη και βέβαια και στην Ελλάδα. Ατομικές ληστείες δηλαδή, που σιγά σιγά γίνονταν όλο και πιο θρασείες. Στη δεκαετία του ενενήντα ήταν συνηθισμένο το φαινόμενο, συμμορίες νεαρών να μπουκάρουν σε ένα λεωφορείο , να ξαφρίζουν τους επιβάτες από τα υπάρχοντά τους και μετά να το σκάνε. Η πιο εντυπωσιακή όμως μαζική ληστεία, έχει μείνει στην Ιστορία, όταν κάποιο πρωΐ δύο μεγάλες συμμορίες, έπιασαν την τεράστια πλαζ της Κόπακαμπάνα, παρατάχτηκαν η μία στη μία άκρη της παραλίας και η άλλη συμμορία στην άλλη άκρη και μετά προχωρώντας, η μία προς τη μεριά της άλλης, χτένισαν ολόκληρη τη διάσημη παραλία, «ανακουφίζοντας» τους ατυχείς λουόμενους, από διάφορα «άχρηστα» αντικείμενα που είχαν μαζί τους, όπως ρολόγια , μετρητά, τσάντες κ.λ.π. Η μεγάλη αυτή ληστεία στο Ρίο, δεν ήταν παρά μια γεύση, από το μέλλον. Και μπορεί η Βραζιλία, χάρη στις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα, να αποπλήρωσε επι τέλους το εξωτερικό χρέος που την βασάνιζε για δεκαετίες και να έχει αρχίσει να δημιουργεί μια όλο και αυξανόμενη μεσαία τάξη, που είναι ο απαραίτητος «αερόσακος» προστασίας, που αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό την αναπόφευκτη και βίαια σύγκρουση ανάμεσα στους πολύ πλούσιους και στους πολύ φτωχούς. Ανίθετη πορεία ακολουθεί η Ευρώπη και φυσικά και η Ελλάδα, όπου μεγάλες πια κατηγορίες πληθυσμών πέφτουν στα νύχια της φτώχειας και το χειρότερο, της πείνας. Η πείνα είναι πολύ άγριος σύμβουλος, γιατί μετατρέπει τον άνθρωπο σε αγρίμι. Ω τώρα η πίεση της φτώχειας και της πείνας, στα κατώτερα οικονομικά στρώματα που υποφέρουν εκρήγνυται μεμονωμένα και συνήθως αυτοκαταστροφικά. Πολλοί θα αναρωτήθηκαν φέτος το καλοκαίρι γι αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα στη Σαντορίνη, όπου κάποιος σύζυγος μετά από καυγά, έκοψε το κεφάλι της συζύγου του και μετά το περιέφερε στους δρόμους, κραδαίνοντας στο άλλο χέρι ένα μαχαίρι και τρομοκρατώντας τους περαστικούς, μέχρις ότου μετά από μια μικρή αλλά βίαιη διαδρομή να πέσει κι αυτός χτυπημένος από τις σφαίρες των αστυνομικών. Σαν γεγονός αυτό μόνο του δεν είναι αρκετό για να μας οδηγήσει σε κάποιο συμπέρασμα. Υπάρχουν όμως και άλλα γεγονότα αυτής της περιόδου. Ο φόνος του άτυχου Νίκου Σεργιανόπουλου, για παράδειγμα. Ο δολοφόνος του θα μπορούσε να φτάσει στο ίδιο αποτέλεσμα και με μία μαχαιριά, ή έστω με τρεις αν δεν ήταν τόσο εύστοχος. Οι μαχαιριές ήταν είκοσι επτά. ΄Ένα άλλο γεγονός ήταν η δολοφονία του άτυχου εικοσάχρονου Αυστραλού τουρίστα στη Μύκονο, χωρίς σοβαρό λόγο. Πριν από μερικούς μήνες ένας φραστικός διαπληκτισμός στο δρόμο μεταξύ του ιδιοκτήτη ενός ι.χ. και του οδηγού μιας μοτοσικλέτας, έκανε τον δεύτερο να τραβήξει ένα πιστόλι και να πυροβολήσει τον οδηγό του ι.χ. σκοτώνοντάς τον. Και υπάρχουν επίσης και άλλα παρόμοια. Όπως ο φόνος των πέντε κυνηγών, χωρίς εμφανή αιτία, που συντάραξε το πανελλήνιο πριν από κάποιο καιρό.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι και τυχαία γεγονότα. Θα μπορούσαν να οφείλονται σε ατυχείς συγκυρίες. Οι κοινωνιολόγοι θα σας πουν όμως ότι πιθανόν να είναι και ενδεικτικά μιας κοινωνίας υπό πίεση. Υπάρχουν όμως και άλλα, ασυνήθιστα γεγονότα. Τους τελευταίους μήνες , έχουμε γίνει μάρτυρες μιας άλλης σειράς γεγονότων. Τις επιθέσεις των αποκαλούμενων «Ρομπέν των Φτωχών» που εισβάλουν σε Σούπερ Μάρκετ, «απαλλοτριώνουν» μεγάλες ποσότητες τροφίμων και τις διανέμουν, σε περαστικούς. Αυτό είναι ένα φαινόμενο, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά, πριν από καμιά δεκαετία περίπου στη Γαλλία. Εδώ το μήνυμα είναι σαφές. «Όπως μας κλέβετε εσείς έτσι σας κλέβουμε κι εμείς». Υπάρχει ακόμη και η απαγωγή του γνωστού επιχειρηματία Γιώργου Μυλωνά στη Θεσσαλονίκη. Η πρακτική των απαγωγών επιχειρηματιών ή των παιδιών τους, με σκοπό την είσπραξη λύτρων για την απελευθέρωσή τους, έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας από χρόνια στη Λατινική Αμερική. Υπάρχουν και κάποια άλλα φαινόμενα που δεν εμπίπτουν, στην κατηγορία των γεγονότων. Τον τελευταίο καιρό έχει τύχει να βρεθώ σε πάρα πολλές σζητήσεις, με πολύ διαφορετικό φάσμα συζητητών, ο οποία προέρχονταν και από διάφορες κοινωνικές τάξεις. Δικηγόροι, επιχειρηματίες, ιδιωτικοί ή δημόσιοι υπάλληλοι, συνταξιούχοι κ.λ.π. Είναι πρώτη φορά που εδώ και μήνες βλέπω τέτοιο συσσωρευμένο θυμό, τέτοια συσσωρευμένη οργή κατά των ανθρώπων της εξουσίας και του χρήματος.
Υπάρχει τέλος και το περίφημο περιστατικό με τον Μπριατόρε.
Είναι όλα αυτά ικανά να μας οδηγήσουν σε κάποιο σημειολογικό συμπέρασμα. Να καταλήξουμε δηλαδή σε κάποιο γενικευμένο συμπέρασμα, από την παρατήρηση και τον συνδυασμό μεμονωμένων γεγονότων. Ο καθ’ ένας μπορεί να φτάσει στα δικά του συμπεράσματα. Για τη δική μου αντίληψη, ζούμε σε μια εντυπωσιακά συγκρουσιακή συγκυρία. Από τη μια μεριά τους υπερ-πλούσιους, που με τη βοήθεια των κουτσομπολίστικων εντύπων και της τηλεόρασης, μοιάζουν να έχουν καταληφθεί από μια τελείως άκαιρη και προκλητική μανία να επιδεικνύουν τα πλούτη τους. Η ιταλική εφημερίδα La Stampa σχολιάζοντας τα γεγονότα στην πλαζ του Καπριτσιόλι και κρίνοντας πως αποτελούν ένα σημάδι για όσα επιφυλάσσει το μέλλον , έγραψε «Από το βορρά μέχρι το νότο, η εξέγερση εναντίον εκείνων που επιδεικνύουν τον πλούτο και τη δύναμή τους παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις». Ενώ ο δημοσιογράφος της Guardian Αλεξάντερ Τσάνσελορ, σχολιάζοντας το ίδιο γεγονός καταλήγει στο ότι «είναι παράξενο που αυτή η αντίδραση, άργησε τόσο πολύ να εκδηλωθεί». Είναι η δεύτερη φορά που η Ιταλία περνάει μια κρίση που μοιάζει να έχει ξεπεράσει την ανοχή των Ιταλών. Την προηγούμενη φορά που οι Ιταλοί έφτασαν στα όρια της ανοχής τους ανετράπη ολόκληρο το ιταλικό πολιτικό σκηνικό, με την επιχείρηση «καθαρά χέρια», που έκανε διάσημο τον εισαγγελέα Ντί Πιέτρο, που κατάφερε να γεμίσει τις ιταλικές φυλακές με φυλακισμένους που φορούσαν τα τελευταία μοντέλα του σχεδιαστή Τζόρτζιο Αρμάνι.
Η κατάσταση στην Ελλάδα έχει διαχρονικά κάποιες ομοιότητες με την κατάσταση στην Ιταλία, ίσως και λόγω μεσογειακού ταμπεραμέντου. Η Ελλάδα έχει περάσει και παλιότερα τέτοιες κρίσεις, οι οποίες όμως δεν έγιναν αντιληπτές στο βαθμό που έπρεπε, εξ αιτίας του γεγονότος ότι οι πολιτικοί μύθοι, ήταν ακόμη ζωντανοί. Τα τελευταία χρόνια, το παραμύθι της πολιτικής εξουσίας και το νταραβέρι της με την οικονομική ολιγαρχία, είναι όχι μόνο εμφανές, αλλά όπως θα το χαρακτηρίζαμε στην καθομιλουμένη «ξεφωνημένο». ΄Ολοι πια γνωρίζουν, ότι το κυρίαρχο στοιχείο στην πολιτική ζωή του τόπου είναι η διαφθορά που πλέον έχει διαβρώσει τα πάντα. Το πιο καθοριστικό όμως είναι η αίσθηση του αδιεξόδου. Σε παλιότερες εποχές, όσο η μάζα ήταν τελείως αποβλακωμένη από την πολιτική μυθολογία, δεν υπήρχε η αίσθηση του αδιεξόδου, γιατί οι μάζες πίστευαν ότι ήταν αρκετό να φύγει ένα κόμμα από την εξουσία και να έρθει το επόμενο, οπότε όλα θα διορθώνονταν. Κάτι μόνο που αποδείχτηκε όχι μόνο πού εσφαλμένο, αλλά και πολύ αντιοικονομικό. Το γεγονός είναι αυτό που ίσχυε πάντα, αλλά δεν ήταν κατανοητό από τη μάζα, ένα μάθημα που το πλήρωσε ακριβά και που φυσικά τον πληρώνει ακόμη και με τόκο. Τα κόμματα δεν κάνουν την διαφορά, πια. ΄Ισως να κάνουν κάποια διαφορά τα πρόσωπα.
Που θα μπορούσαμε λοιπόν να καταλήξουμε συμπερασματικά; Ας δοκιμάσουμε να κάνουμε μια πρόβλεψη με βάση τα δεδομένα, μιας συγκρουσιακής πορείας. Από τη μία μεριά λοιπόν έχουμε συσσωρευμένο πλούτο, που σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι καν νόμιμος, είναι δηλαδή προϊόν διαφθοράς, μεταξύ των μελών της Ελίτ και συγχρόνως προκλητικές συμπεριφορές που παίρνουν και μεγάλη δημοσιότητα εξ αιτίας της προβολής της ζωής των υπερ-πλουσίων από τα Μέσα Ενημέρωσης.
Από την άλλη μεριά έχουμε μάζες που ή ζουν προβληματικά και επίσης διευρυνόμενες μάζες στα όρια της φτώχειας και της πείνας, που επίσης έχουν επίγνωση του άνομου πλούτου κάτι που δημιουργεί και μεγάλα συναισθήματα αδικίας. Αποτέλεσμα ; Το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι άλλο από συσσώρευση οργής. Σε μια δημοσκόπηση που είδα τελευταία, υπήρχε ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο. Έλεγε πως ένα από τα βασικά συναισθήματα της Μάζας σήμερα είναι το συναίσθημα της Οργής. Οι «οργισμένοι» αυτοί πολίτες μάλιστα συγκέντρωναν ένα ποσοστό που έφτανε στο πολύ εντυπωσιακό 35%. Τι υα έπρεπε να περιμένουμε λοιπόν. Θα έπρεπε να περιμένουμε εκρήξεις αυτής της συσσωρευμένης οργής. Τι μορφή μπορεί να πάρουν αυτές οι εκρήξεις, μένει να το δούμε. Στη διάρκεια του φετινού χειμώνα και του επόμενου καλοκαιριού είναι πολύ πιθανό να δούμε φαινόμενα τύπου Μπριατόρε και στην Ελλάδα. Είναι πολύ πιθανό επίσης να δούμε αυτοκίνητα και κυρίως σκάφη να καίγονται.Είναι επίσης πιθανόν να δούμε και βενζινάδικα να καίγονται. Θα δούμε επίσης επαναλήψεις του φαινομένου της επίθεσης σε Σούπερ Μάρκετ, από τους Ρομπέν των Φτωχών. Είναι πολύ πιθανό επίσης κάποια στιγμή να δούμε απλούς πολίτες, να «απαλλοτριώνουν» μόνοι τους τα περιεχόμενα κάποιων Σούπερ Μάρκετ.
Αν συμβεί κάτι τέτοιο θα σημαίνει ότι το εκρηκτικό μίγμα θα έχει φτάσει στι κρίσιμο σημείο «βρασμού».
Και θα ήταν καλό να υπάρξουν δυνατότητες «εκτόνωσης» πριν φτάσουμε σε ένα δύσκολα ελεγχόμενο σημείο. Δηλαδή στην Εξέγερση.
Αρης Τερζοπουλος
KLIK Magazine Οκτώβριος 2008
Το καλοκαιρινό επεισόδιο με τον Φλάβιο Μπριατόρε και την παρέα του είναι ήδη γνωστό στους περισσότερους και έχει σχολιαστεί από τα περισσότερα Μέσα Ενημέρωσης παγκοσμίως. Ο Φλάβιο Μπριατόρε είναι ένας πολύ γνωστός και πολύ πλούσιος Ιταλός, που ανάμεσα στα άλλα είναι συνιδιοκτήτης της αγγλικής ποδοσφαιρικής ομάδας Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς και επίσης μάνατζερ της ομάδας Φόρμουλα 1 της Ρενό. Ψηλός, με ελαφριά κοιλιά και γκρίζα μαλλιά, ο Μπριατόρε κάνει συχνά την εμφάνισή τους στις στήλες των κουτσομπολίστικων περιοδικών, συνοδευόμενος κάθε τόσο και από μία αιθέρια ύπαρξη, συνήθως μοντέλο παγκόσμιας κλάσης, όπως η Χάιντι Κλουμ για παράδειγμα. Είτε λόγω εμφάνισης, είτε λόγω συμπεριφορά και ύφους ο Μπριατόρε αποτελεί κατά πολλούς, την επιτομή του αντιπαθητικού πλούσιου. Είναι με άλλα λόγια ο τύπος που ευχαρίστως θα τον γιαούρτονες. Υπάρχουν άλλωστε πολύ τέτοιοι, που έχει απλώς είναι πλούσιοι, αλλά έχουν και ένα ειδικό ταλέντο να προκαλούν, ακόμη και μόνο με το αλλαζονικό στυλ τους, σαν με κάποιο τρόπο να σου πετάνε την καλή τους τύχη στα μούτρα σου. Χρειάζεται πολύ ταλέντο για να μην αντιπαθεί κανείς τον Μπριατόρε και προφανώς την άποψη αυτή συμμερίζονται περισσότερο από όλους οι ίδιοι οι Ιταλοί. Το περασμένο καλοκαίρι λοιπόν ο Μπριατόρε με την φρέσκια σύζυγό του την «σόουγούμαν» Ελιζαμπέτα και μια παρέα του κύκλου του έκαναν την εμφάνισή τους με τα υπερμεγέθη φουσκωτά του- τα οποία συναγωνίζονταν σε «φούσκωμα» τα «εγώ» των επιβατών τους- έκαναν την εμφάνισή τους στην πλαζ του Καπριτσιόλι, στην Σμαραγδένια Ακτή της Σαρδηνίας. Το Καπριτσιόλι είναι μια υπέροχη παραλία, ανέγγιχτη μέχρι πρότινος από την «αξιοποίηση», όπου συχνάζουν το καλοκαίρι Ιταλοί μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων, μια και ήταν μια από τις λίγες πλαζ, που πια μπορεί να αντέξει η τσέπη τους. Σ’ αυτήν την παραλία λοιπόν βρήκε ο Μπριατόρε να στήσει ένα υπερπολυτελές εστιατόριο, με τον υπερφίαλο τίτλο «Billionaire”, δηλαδή «δισεκατομμυριούχος» και μια εξ ίσου υπερπολυτελή μαρίνα για τα σκάφη των υπερπλούσιων πελατών του. Όταν λοιπόν ο Μπριατόρε και η παρέα έφυγαν από μια τεράστια θαλαμηγό για να προσεγγίσουν μετά από λίγα λεπτά, την παραλία στην οποία απολάμβαναν το μπάνιο τους κάποιες εκατοντάδες μικρομεσαίων εισοδηματικά Ιταλών, που είχαν περάσει ένα χειμώνα προσπαθώντας να τα φέρουν βόλτα, η εξέγερση ήταν σχεδόν καθολική. Αρπάζοντας νερό ή άμμο με τα κουβαδάκια των παιδιών τους οι αναξιοπαθείς λουόμενοι, αξιοποίησαν αυτήν την μοναδική ευκαιρία για «εκδίκηση» και ρίχτηκαν πάνω στον Μπριατόρε και την παρέα του, που φυσικά το έβαλαν έντρομοι στα πόδια, ανέβηκαν στα φουσκωτά τους και το έσκασαν από την παραλία, με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα, από αυτήν που είχαν όταν ερχόντουσαν. Το περιστατικό εμφανίστηκε μεν στον Τύπο παγκοσμίως, αλλά ούτε αναλύθηκε, ούτε έγινε κατανοητό, όσο θα χρειαζόταν. Ήταν όμως ένα από τα πιο εντυπωσιακά Σημάδια των Καιρών, από αυτά που προοιωνίζονται, μια συνέχεια, πολύ πιο εντυπωσιακή από το ίδιο το περιστατικό. Γιατί μια καινούργια, όχι τόσο υπόγεια πια Πάλη των Τάξεων, έχει κάνει την εμφάνισή της.
Στην παγκόσμια Ιστορία υπάρχει μια «αρχή», την οποία κανείς θα ήταν καλό πάντα να θυμάται, ιδίως αν ανήκει στις ευνοημένες τάξεις, δηλαδή, είτε στο «κλαμπ της εξουσίας», είτε στο «κλαμπ του πλούτου». Ότι οι μάζες, όσο είναι απλώς φτωχές, γενικά δεν επαναστατούν, ούτε εξεγείρονται. Όταν όμως οι μάζες αρχίζουν να πεινάνε , τότε τα φαινόμενα βίας, είναι το αναπόφευκτο επακόλουθο. Υπάρχει επίσης και ένα άλλο διαχρονικό «αξίωμα». Πως οι τεράστιες ανισότητες του πλούτου, δημιουργούν και εξ ίσου μεγάλες ανισότητες στην απονομή της δικαιοσύνης. Αλλιώς αντιμετωπίζει η δικαιοσύνη την Εξουσία του Πλούτου και αλλιώς τους φτωχούς. Οι φυλακές είναι πάντα γεμάτες με φτωχούς. Ψάξτε στις ελληνικές φυλακές και πείτε μου, πόσοι από τους φυλακισμένους είναι πλούσιοι. Η συνέχεια αυτού του «αξιώματος» λέει πως οι ανισότητες του πλούτου, που υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν, δεν είναι ποτέ αντίστοιχες, με την εργασία ή την προσφορά κάποιου ατόμου. Από ένα σημείο δηλαδή και μετά οι πλούσιοι γίνονται γεωμετρικά πλουσιότεροι, χωρίς αυτό να δικαιολογείται, από κάποιου είδους «προσφορά». Ανάμεσα δηλαδή σε έναν άνθρωπο που πρέπει να ζήσει με 700 ευρώ το μήνα και σε έναν που έχει τη δυνατότητα να ζήσει με 700.000 ευρώ την ημέρα, γιατί τόσα κερδίζει, δεν υπάρχει κάποιου είδους «υπεροχή» που να δικαιολογεί αυτή την ανισότητα. Δηλαδή κανείς δεν είναι, ούτε τόσο πιο εργατικός, ούτε τόσο πιο έξυπνος, ούτε τόσο «πιο» οτιδήποτε άλλο, που να δικαιολογεί την ανισότητα. Είναι απλώς η λειτουργία της οικονομίας που δημιουργεί τέτοιες τεράστιες ανισότητες. Στην σημερινή εποχή με την τεράστια πληροφόρηση, έχει γίνει κατανοητό, πως δυο άλλες από τις αιτίες αυτών των ανισοτήτων, είναι οι συγκυρίες και η διαφθορά. Κάποιος δηλαδή έγινε πολύ πλούσιος επειδή έτυχε να βρεθεί στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή, όπως ο ιδιοκτήτης της Τσέλσυ, Ρώσος πολυεκατομμυριούχος Ρόμαν Αμπράμοβιτς για παράδειγμα, είτε εξ αιτίας της διαφθοράς που έχει γίνει ένα καθολικό παγκόσμιο φαινόμενο. Κάποιος δηλαδή γίνεται εξαιρετικά πλούσιος επειδή είναι εξαιρετικά διεφθαρμένος και επειδή έτυχε να βρεθεί στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή.
Στο DNA του πλούτου, είναι περασμένη όλη η διαχρονική Ιστορία του πλούτου και ένα μέγεθος που είναι ο πρωταγωνιστής σε όλες τις οικονομικοκοινωνικές σχέσεις. Το Μίσος. Το Μίσος είναι η γενεσιουργός αιτία πολλών πολιτικών θεωριών και ανοησιών, όπως ο κομμουνισμός για παράδειγμα. Τι λέει η Αρχή του Μίσους. Πως οι πλούσιοι μισούν τους φτωχούς και οι φτωχοί μισούν τους πλούσιους, μέχρι θανάτου. Δηλαδή και για να μην απεραντολογούμε, οι πλούσιοι θα σκότωναν ευχαρίστως όλους τους φτωχούς για να μην τους πάρουν τα πλούτη τους και οι φτωχοί θα σκότωναν όλους τους πλούσιους, ακριβώς για να τους πάρουν τα πλούτη τους. Οι επαναστάσεις δεν γίνονται για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά γιατί κάποιοι , καθοδηγητές της μάζας συνήθως, κρίνουν, πως μπορούν να επιτεθούν στους πλούσιους και να πάρουν αυτοί τη θέση τους. Οι πεπειραμένοι Εξουσιαστές έχουν μάθει για τα καλά τα διδάγματα της Γαλλικής Επανάστασης, όπου η μάζα καθοδηγούμενη από τους Ροβεσπιέρους της, αποκεφάλισε όλους τους αριστοκράτες της εποχής, ξεκινώντας από τον μάλλον ανόητο Λουδοβίκο ΙΣΤ και την περίφημη Μαρία Αντουανέτα, που το αντίστοιχό της, βρίσκουμε σε μια μικροκλίμακα, σε πολλές περιπτώσεις συζύγων υπερ-πλουσίων ανδρών. Με τη φόρα που είχαν πάρει οι Ροβεσπιέροι της Γαλλικής Επανάστασης , στο τέλος αποκεφάλισαν και τους εαυτούς τους. Οι Εξουσιαστές που δημιούργησε η Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία, το 1917, είχαν μάθει για τα καλά το μάθημά τους, δηλαδή το να μην προκαλούν. Γι αυτό και έφτιαχναν τις «ντάτσες» τους, δηλαδή τα εξοχικά τους, στην Κριμαία, όπου η Μάζα απλώς δεν είχε πρόσβαση. Εν ολίγοις , άλλο να είσαι πλούσιος και άλλο να προκαλείς με τον πλούτο σου. Εκείνοι που δημιουργούν το πρόβλημα είναι πάντα οι μη πεπειραμένοι πλούσιοι, δηλαδή οι πλούσιοι καινούργιας κοπής, ή αλλιώς οι νεόπλουτοι, που επειδή έζησαν για χρόνια είτε στη φτώχεια , είτε στη μετριότητα, έχουν ανάγκη να επιδείξουν τον πλούτο τους , για να πάρουν εκδίκηση για τα χρόνια της φτώχειας ή της οποιασδήποτε ανεπάρκειας της ψυχολογίας τους. Και εκεί το πράγμα αρχίζει να στραβώνει. Οι πεπειραμένοι πλούσιοι, ξέρουν πως το να επιδεικνύουν τον πλούτο τους, είναι δυνητικά και μακροχρόνια επικίνδυνο. Στις κοινωνίες που υπάρχουν μεγάλες κοινωνικές ανισότητες και –κυρίως- καμιά ελπίδα «διαφυγής» η βία είναι το μόνο καταφύγιο των πεινασμένων.
Μια τέτοιου είδους κοινωνία, που κατά κάποιο τρόπο αποτελεί και έναν «πρόδρομο», του μέλλοντος , στο οποίο έχουν ήδη εισέλθει οι κοινωνίες της Δύσης, αλλά απλώς δεν το γνωρίζουν, ήταν για πολλές δεκαετίες η κοινωνία της Βραζιλίας. Εκεί λοιπόν στην κοινωνία της Βραζιλίας, είχαν δημιουργηθεί στο δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα τεράστιες οικονομικές ανισότητες. Από τη μια μεριά κάποιοι υπερ-πλούσιοι και από την άλλη, αυτοί που έμεναν στις γνωστές φαβέλες, τις παράγκες που συναντά κανείς ακόμη και σήμερα στο Ρίο , αλλά και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Βραζιλίας. Μην έχοντας καμιά ελπίδα διαφυγής από την κακή τους μοίρα, οι νεαροί-κυρίως, αλλά όχι μόνο- πάμπτωχοι Βραζιλιάνοι, βρήκαν σαν μόνη διέξοδο τη βία. Αυτή η βία εκδηλωνόταν στην αρχή μεμονωμένα, όπως αυτή την εποχή στην Ευρώπη και βέβαια και στην Ελλάδα. Ατομικές ληστείες δηλαδή, που σιγά σιγά γίνονταν όλο και πιο θρασείες. Στη δεκαετία του ενενήντα ήταν συνηθισμένο το φαινόμενο, συμμορίες νεαρών να μπουκάρουν σε ένα λεωφορείο , να ξαφρίζουν τους επιβάτες από τα υπάρχοντά τους και μετά να το σκάνε. Η πιο εντυπωσιακή όμως μαζική ληστεία, έχει μείνει στην Ιστορία, όταν κάποιο πρωΐ δύο μεγάλες συμμορίες, έπιασαν την τεράστια πλαζ της Κόπακαμπάνα, παρατάχτηκαν η μία στη μία άκρη της παραλίας και η άλλη συμμορία στην άλλη άκρη και μετά προχωρώντας, η μία προς τη μεριά της άλλης, χτένισαν ολόκληρη τη διάσημη παραλία, «ανακουφίζοντας» τους ατυχείς λουόμενους, από διάφορα «άχρηστα» αντικείμενα που είχαν μαζί τους, όπως ρολόγια , μετρητά, τσάντες κ.λ.π. Η μεγάλη αυτή ληστεία στο Ρίο, δεν ήταν παρά μια γεύση, από το μέλλον. Και μπορεί η Βραζιλία, χάρη στις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα, να αποπλήρωσε επι τέλους το εξωτερικό χρέος που την βασάνιζε για δεκαετίες και να έχει αρχίσει να δημιουργεί μια όλο και αυξανόμενη μεσαία τάξη, που είναι ο απαραίτητος «αερόσακος» προστασίας, που αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό την αναπόφευκτη και βίαια σύγκρουση ανάμεσα στους πολύ πλούσιους και στους πολύ φτωχούς. Ανίθετη πορεία ακολουθεί η Ευρώπη και φυσικά και η Ελλάδα, όπου μεγάλες πια κατηγορίες πληθυσμών πέφτουν στα νύχια της φτώχειας και το χειρότερο, της πείνας. Η πείνα είναι πολύ άγριος σύμβουλος, γιατί μετατρέπει τον άνθρωπο σε αγρίμι. Ω τώρα η πίεση της φτώχειας και της πείνας, στα κατώτερα οικονομικά στρώματα που υποφέρουν εκρήγνυται μεμονωμένα και συνήθως αυτοκαταστροφικά. Πολλοί θα αναρωτήθηκαν φέτος το καλοκαίρι γι αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα στη Σαντορίνη, όπου κάποιος σύζυγος μετά από καυγά, έκοψε το κεφάλι της συζύγου του και μετά το περιέφερε στους δρόμους, κραδαίνοντας στο άλλο χέρι ένα μαχαίρι και τρομοκρατώντας τους περαστικούς, μέχρις ότου μετά από μια μικρή αλλά βίαιη διαδρομή να πέσει κι αυτός χτυπημένος από τις σφαίρες των αστυνομικών. Σαν γεγονός αυτό μόνο του δεν είναι αρκετό για να μας οδηγήσει σε κάποιο συμπέρασμα. Υπάρχουν όμως και άλλα γεγονότα αυτής της περιόδου. Ο φόνος του άτυχου Νίκου Σεργιανόπουλου, για παράδειγμα. Ο δολοφόνος του θα μπορούσε να φτάσει στο ίδιο αποτέλεσμα και με μία μαχαιριά, ή έστω με τρεις αν δεν ήταν τόσο εύστοχος. Οι μαχαιριές ήταν είκοσι επτά. ΄Ένα άλλο γεγονός ήταν η δολοφονία του άτυχου εικοσάχρονου Αυστραλού τουρίστα στη Μύκονο, χωρίς σοβαρό λόγο. Πριν από μερικούς μήνες ένας φραστικός διαπληκτισμός στο δρόμο μεταξύ του ιδιοκτήτη ενός ι.χ. και του οδηγού μιας μοτοσικλέτας, έκανε τον δεύτερο να τραβήξει ένα πιστόλι και να πυροβολήσει τον οδηγό του ι.χ. σκοτώνοντάς τον. Και υπάρχουν επίσης και άλλα παρόμοια. Όπως ο φόνος των πέντε κυνηγών, χωρίς εμφανή αιτία, που συντάραξε το πανελλήνιο πριν από κάποιο καιρό.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι και τυχαία γεγονότα. Θα μπορούσαν να οφείλονται σε ατυχείς συγκυρίες. Οι κοινωνιολόγοι θα σας πουν όμως ότι πιθανόν να είναι και ενδεικτικά μιας κοινωνίας υπό πίεση. Υπάρχουν όμως και άλλα, ασυνήθιστα γεγονότα. Τους τελευταίους μήνες , έχουμε γίνει μάρτυρες μιας άλλης σειράς γεγονότων. Τις επιθέσεις των αποκαλούμενων «Ρομπέν των Φτωχών» που εισβάλουν σε Σούπερ Μάρκετ, «απαλλοτριώνουν» μεγάλες ποσότητες τροφίμων και τις διανέμουν, σε περαστικούς. Αυτό είναι ένα φαινόμενο, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά, πριν από καμιά δεκαετία περίπου στη Γαλλία. Εδώ το μήνυμα είναι σαφές. «Όπως μας κλέβετε εσείς έτσι σας κλέβουμε κι εμείς». Υπάρχει ακόμη και η απαγωγή του γνωστού επιχειρηματία Γιώργου Μυλωνά στη Θεσσαλονίκη. Η πρακτική των απαγωγών επιχειρηματιών ή των παιδιών τους, με σκοπό την είσπραξη λύτρων για την απελευθέρωσή τους, έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας από χρόνια στη Λατινική Αμερική. Υπάρχουν και κάποια άλλα φαινόμενα που δεν εμπίπτουν, στην κατηγορία των γεγονότων. Τον τελευταίο καιρό έχει τύχει να βρεθώ σε πάρα πολλές σζητήσεις, με πολύ διαφορετικό φάσμα συζητητών, ο οποία προέρχονταν και από διάφορες κοινωνικές τάξεις. Δικηγόροι, επιχειρηματίες, ιδιωτικοί ή δημόσιοι υπάλληλοι, συνταξιούχοι κ.λ.π. Είναι πρώτη φορά που εδώ και μήνες βλέπω τέτοιο συσσωρευμένο θυμό, τέτοια συσσωρευμένη οργή κατά των ανθρώπων της εξουσίας και του χρήματος.
Υπάρχει τέλος και το περίφημο περιστατικό με τον Μπριατόρε.
Είναι όλα αυτά ικανά να μας οδηγήσουν σε κάποιο σημειολογικό συμπέρασμα. Να καταλήξουμε δηλαδή σε κάποιο γενικευμένο συμπέρασμα, από την παρατήρηση και τον συνδυασμό μεμονωμένων γεγονότων. Ο καθ’ ένας μπορεί να φτάσει στα δικά του συμπεράσματα. Για τη δική μου αντίληψη, ζούμε σε μια εντυπωσιακά συγκρουσιακή συγκυρία. Από τη μια μεριά τους υπερ-πλούσιους, που με τη βοήθεια των κουτσομπολίστικων εντύπων και της τηλεόρασης, μοιάζουν να έχουν καταληφθεί από μια τελείως άκαιρη και προκλητική μανία να επιδεικνύουν τα πλούτη τους. Η ιταλική εφημερίδα La Stampa σχολιάζοντας τα γεγονότα στην πλαζ του Καπριτσιόλι και κρίνοντας πως αποτελούν ένα σημάδι για όσα επιφυλάσσει το μέλλον , έγραψε «Από το βορρά μέχρι το νότο, η εξέγερση εναντίον εκείνων που επιδεικνύουν τον πλούτο και τη δύναμή τους παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις». Ενώ ο δημοσιογράφος της Guardian Αλεξάντερ Τσάνσελορ, σχολιάζοντας το ίδιο γεγονός καταλήγει στο ότι «είναι παράξενο που αυτή η αντίδραση, άργησε τόσο πολύ να εκδηλωθεί». Είναι η δεύτερη φορά που η Ιταλία περνάει μια κρίση που μοιάζει να έχει ξεπεράσει την ανοχή των Ιταλών. Την προηγούμενη φορά που οι Ιταλοί έφτασαν στα όρια της ανοχής τους ανετράπη ολόκληρο το ιταλικό πολιτικό σκηνικό, με την επιχείρηση «καθαρά χέρια», που έκανε διάσημο τον εισαγγελέα Ντί Πιέτρο, που κατάφερε να γεμίσει τις ιταλικές φυλακές με φυλακισμένους που φορούσαν τα τελευταία μοντέλα του σχεδιαστή Τζόρτζιο Αρμάνι.
Η κατάσταση στην Ελλάδα έχει διαχρονικά κάποιες ομοιότητες με την κατάσταση στην Ιταλία, ίσως και λόγω μεσογειακού ταμπεραμέντου. Η Ελλάδα έχει περάσει και παλιότερα τέτοιες κρίσεις, οι οποίες όμως δεν έγιναν αντιληπτές στο βαθμό που έπρεπε, εξ αιτίας του γεγονότος ότι οι πολιτικοί μύθοι, ήταν ακόμη ζωντανοί. Τα τελευταία χρόνια, το παραμύθι της πολιτικής εξουσίας και το νταραβέρι της με την οικονομική ολιγαρχία, είναι όχι μόνο εμφανές, αλλά όπως θα το χαρακτηρίζαμε στην καθομιλουμένη «ξεφωνημένο». ΄Ολοι πια γνωρίζουν, ότι το κυρίαρχο στοιχείο στην πολιτική ζωή του τόπου είναι η διαφθορά που πλέον έχει διαβρώσει τα πάντα. Το πιο καθοριστικό όμως είναι η αίσθηση του αδιεξόδου. Σε παλιότερες εποχές, όσο η μάζα ήταν τελείως αποβλακωμένη από την πολιτική μυθολογία, δεν υπήρχε η αίσθηση του αδιεξόδου, γιατί οι μάζες πίστευαν ότι ήταν αρκετό να φύγει ένα κόμμα από την εξουσία και να έρθει το επόμενο, οπότε όλα θα διορθώνονταν. Κάτι μόνο που αποδείχτηκε όχι μόνο πού εσφαλμένο, αλλά και πολύ αντιοικονομικό. Το γεγονός είναι αυτό που ίσχυε πάντα, αλλά δεν ήταν κατανοητό από τη μάζα, ένα μάθημα που το πλήρωσε ακριβά και που φυσικά τον πληρώνει ακόμη και με τόκο. Τα κόμματα δεν κάνουν την διαφορά, πια. ΄Ισως να κάνουν κάποια διαφορά τα πρόσωπα.
Που θα μπορούσαμε λοιπόν να καταλήξουμε συμπερασματικά; Ας δοκιμάσουμε να κάνουμε μια πρόβλεψη με βάση τα δεδομένα, μιας συγκρουσιακής πορείας. Από τη μία μεριά λοιπόν έχουμε συσσωρευμένο πλούτο, που σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι καν νόμιμος, είναι δηλαδή προϊόν διαφθοράς, μεταξύ των μελών της Ελίτ και συγχρόνως προκλητικές συμπεριφορές που παίρνουν και μεγάλη δημοσιότητα εξ αιτίας της προβολής της ζωής των υπερ-πλουσίων από τα Μέσα Ενημέρωσης.
Από την άλλη μεριά έχουμε μάζες που ή ζουν προβληματικά και επίσης διευρυνόμενες μάζες στα όρια της φτώχειας και της πείνας, που επίσης έχουν επίγνωση του άνομου πλούτου κάτι που δημιουργεί και μεγάλα συναισθήματα αδικίας. Αποτέλεσμα ; Το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι άλλο από συσσώρευση οργής. Σε μια δημοσκόπηση που είδα τελευταία, υπήρχε ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο. Έλεγε πως ένα από τα βασικά συναισθήματα της Μάζας σήμερα είναι το συναίσθημα της Οργής. Οι «οργισμένοι» αυτοί πολίτες μάλιστα συγκέντρωναν ένα ποσοστό που έφτανε στο πολύ εντυπωσιακό 35%. Τι υα έπρεπε να περιμένουμε λοιπόν. Θα έπρεπε να περιμένουμε εκρήξεις αυτής της συσσωρευμένης οργής. Τι μορφή μπορεί να πάρουν αυτές οι εκρήξεις, μένει να το δούμε. Στη διάρκεια του φετινού χειμώνα και του επόμενου καλοκαιριού είναι πολύ πιθανό να δούμε φαινόμενα τύπου Μπριατόρε και στην Ελλάδα. Είναι πολύ πιθανό επίσης να δούμε αυτοκίνητα και κυρίως σκάφη να καίγονται.Είναι επίσης πιθανόν να δούμε και βενζινάδικα να καίγονται. Θα δούμε επίσης επαναλήψεις του φαινομένου της επίθεσης σε Σούπερ Μάρκετ, από τους Ρομπέν των Φτωχών. Είναι πολύ πιθανό επίσης κάποια στιγμή να δούμε απλούς πολίτες, να «απαλλοτριώνουν» μόνοι τους τα περιεχόμενα κάποιων Σούπερ Μάρκετ.
Αν συμβεί κάτι τέτοιο θα σημαίνει ότι το εκρηκτικό μίγμα θα έχει φτάσει στι κρίσιμο σημείο «βρασμού».
Και θα ήταν καλό να υπάρξουν δυνατότητες «εκτόνωσης» πριν φτάσουμε σε ένα δύσκολα ελεγχόμενο σημείο. Δηλαδή στην Εξέγερση.
Αρης Τερζοπουλος
KLIK Magazine Οκτώβριος 2008
Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2009
Αρχαίος ναός περιστρέφεται
Οι αρχαίοι ελληνικοί ναοί δεν ήταν τυχαία αρχιτεκτονήματα. Σίγουρα. Δεν κατασκευάστηκαν μόνο για να στεγάσουν την αρχαία λατρεία, αλλά και για να αποτυπώσουν ην αρμονία του σύμπαντος. Μέσα τους είναι εγγεγραμμένη η βαθιά γνώση που συνδέει τη γη με τον ουράνιο θόλο, τον άνθρωπο με το άπειρο.
Ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες Ηλείας κρατά, επίσης, κάποια αναπάντεχα μυστικά βαθιά κρυμμένα. Κυριολεκτικά βαθιά στα θεμέλια του. Αυτά που οι κλασικά σκεπτόμενοι επιστήμονες χαρακτήρισαν ¨σαθρά¨ δίχως να καταλάβουν το ¨μυστικό¨ που βρίσκεται εκεί.
Οι πρώτες περίεργες ενδείξεις προέκυψαν από σχετική έρευνα του αρχαιολόγου Cooper, ο οποίος το 1972 έκανε κάποιες τομές στα θεμέλια του ναού. Αυτό που ανακάλυψε είναι πως ολόκληρο το οικοδόμημα στηρίζεται πάνω σε μια ασυνήθιστη υπόγεια βάση. Στην ανατολική πλευρά του ναού υπάρχει, σε βάθος δύο μέτρων, ένα στρώμα προσεχτικά λαξευμένου βράχου, με κλίση προς το νότο. Πρόκειται για ένα κεκλιμένο επίπεδο, δηλαδή. Στη νότια πλευρά όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εκεί ο ναός ¨κάθεται¨ πάνω σε φερτά υλικά, σε αναρρίμματα και συγκεκριμένα σε ένα στρώμα από κιτρινωπό πηλώδες χώμα και βότσαλα θαλάσσης. Το αποτέλεσμα; Ολόκληρος ο ναός ¨γλιστράει¨ και περιστρέφεται αργά γύρω από έναν κατακόρυφο άξονα στην νοτιοανατολική γωνία του. Για να διευκολυνθεί αυτή η περιστροφή και να αποσβένονται οι κραδασμοί, ολόκληρη η βάση του ναού είναι κατασκευασμένη από αλλεπάλληλα στρώματα πλακών που συνδέονται μεταξύ τους με μεταλλικούς συνδετήρες γύρω από τους οποίους έχει χυθεί μόλυβδος.
Παρόμοιες συνδέσεις έχουν παρατηρηθεί και στο δάπεδο του ναού της Προναίας Αθηνάς στους Δελφούς, στο μυστηριώδες κτίσμα που είναι γνωστό με το όνομα ¨Θόλος¨. Γιατί όμως να έχει κατασκευαστεί έτσι ο ναός του Απόλλωνα στις Βάσσες; Σίγουρα δεν είναι τυχαίο συμβάν, αλλά ούτε και κατασκευαστικά αβλεψία. Κατά την άποψη του μαθηματικού Στέλιου Πετράκη, ο ναός γλιστράει και περιστρέφεται, όπως διαπιστώνουν οι αρχαιολόγοι, όχι τυχαία, αλλά σκόπιμα. Πρόκειται για ένα προσεκτικά προμελετημένο επίτευγμα των αρχαίων κατασκευαστών του. Η ιδιότυπη βάση του ναού κατασκευάστηκε αφού προηγουμένως υπολογίστηκαν πολύ προσεχτικά το βάρος του και η γωνία στροφής του, έτσι ώστε μέσα σε έναν χρόνο να ¨μετακινείται¨ κατά 50 πρώτα και δύο δεύτερα της μοίρας. Εδώ είναι που αρχίζουν τις εντυπωσιακές θεωρίες γιατί τα 50΄ και 2΄΄ της μοίρας είναι η τιμή ετήσιας μετάπτωσης των ισημερινών!Το αποτέλεσμα είναι η ¨ολίσθηση¨ προς τα πίσω του βορείου πόλου του ουρανού. Αυτήν την μεταβολή την είχαν υπολογίσει ακριβώς οι αρχαίοι κατασκευαστές του ναού και γι΄ αυτόν τον λόγο είχαν διαμορφώσει έτσι τα θεμέλια του, ώστε να μπορεί να περιστρέφεται και να παρακολουθεί στο πέρασμα των αιώνων την μετάπτωση των ισημεριών. Αυτή την άποψη υποστηρίζει ένθερμα ο Στέλιος Πετράκης, ο οποίος έχει υποβάλει και σχετική μελέτη στη μαθηματική εταιρεία Πατρών. Σύμφωνα με τους μαθηματικούς και αστρονομικούς υπολογισμούς του λοιπόν, ολόκληρος ο ναός περιστρέφεται συμπεριφερόμενος σαν μια ¨συσκευή¨ παρατήρησης του ουράνιου θόλου και συντονισμού της με το άστρο του Βορρά, τον Πολικό Αστέρα.
Την εποχή που χτίστηκε ο ναός του Επικουρείου Απόλλωνα, ο Πολικός Αστέρας ήταν ο Α΄ του αστερισμού του Δράκοντα. Στο διάστημα των χιλιετιών που κύλησαν και λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, που αναφέραμε, τη θέση του Πολικού Αστέρα κατέλαβε ο Α΄της Μικρής άρκτου.
¨Σκέφτηκα¨ αναφέρει ο Στέλιος Πετράκης ¨πως αν η θεωρία μου για την λειτουργία του ναού και ως συσκευής για την παρατήρηση του ουρανίου θόλου είναι σωστή, τότε θα έπρεπε να έχουμε και σήμερα τις αποδείξεις για την εναρμόνιση του με την ουράνια γεωμετρία. Ο άξονας του, όπως διαγράφεται από τον προσανατολισμό του και από τις πλάκες του δαπέδου, είναι στραμμένος προς τον ουράνιο Βορρά. Πριν από 2400 χρόνια έδειχνε τον Α΄ του Δράκοντα. Σήμερα θα έπρεπε να ¨δείχνει¨ τον Α΄ της μικρής άρκτου¨. Και έτσι είναι. ¨Διαπίστωσα ιδίοις όμμασι το φαινόμενο, στις 2 Αυγούστου του 1972¨, αναφέρει ο Στέλιος Πετράκης και εξηγεί: ¨Περίμενα υπομονετικά να νυχτώσει, έχοντας σταθεί πίσω από τον κυκλικό βωμό που βρίσκεται στο εσωτερικό του ναού. Όταν τα αστέρια εμφανίστηκαν είδα πως προεκτείνοντας νοερά τις δύο βόρειες μεσαίες κολόνες προς τον ουρανό συναντούσα ανάμεσα τους, στο κέντρο ακριβώς, τον σημερινό Πολικό Αστέρα, τον Α΄ της μικρής άρκτου¨.
Για πολλούς συντηρητικά σκεπτόμενους, ενδεχόμενα σαν και αυτό της τεχνητής ολίσθησης του ναού είναι απίστευτα, ωστόσο οι μαθηματικοί και αστρονομικοί υπολογισμοί τα αποδεικνύουν υπενθυμίζοντας μας πως καμιά φορά ο πολύς ορθολογισμός η και η επιστημονική αλαζονεία μπορεί να αποκλείσουν τις εκδοχές που, ενώ δείχνουν απίστευτες, ίσως είναι οι πραγματικές.
Προεκτείνοντας νοερά τους δυο κίονες, στο βάθος, ο Στέλιος Πετράκης "συνάντησε"” τον Πολικό Αστέρα !
Πηγή: Περιοδικό ¨Ιστοριογνωσία¨
Ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες Ηλείας κρατά, επίσης, κάποια αναπάντεχα μυστικά βαθιά κρυμμένα. Κυριολεκτικά βαθιά στα θεμέλια του. Αυτά που οι κλασικά σκεπτόμενοι επιστήμονες χαρακτήρισαν ¨σαθρά¨ δίχως να καταλάβουν το ¨μυστικό¨ που βρίσκεται εκεί.
Οι πρώτες περίεργες ενδείξεις προέκυψαν από σχετική έρευνα του αρχαιολόγου Cooper, ο οποίος το 1972 έκανε κάποιες τομές στα θεμέλια του ναού. Αυτό που ανακάλυψε είναι πως ολόκληρο το οικοδόμημα στηρίζεται πάνω σε μια ασυνήθιστη υπόγεια βάση. Στην ανατολική πλευρά του ναού υπάρχει, σε βάθος δύο μέτρων, ένα στρώμα προσεχτικά λαξευμένου βράχου, με κλίση προς το νότο. Πρόκειται για ένα κεκλιμένο επίπεδο, δηλαδή. Στη νότια πλευρά όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εκεί ο ναός ¨κάθεται¨ πάνω σε φερτά υλικά, σε αναρρίμματα και συγκεκριμένα σε ένα στρώμα από κιτρινωπό πηλώδες χώμα και βότσαλα θαλάσσης. Το αποτέλεσμα; Ολόκληρος ο ναός ¨γλιστράει¨ και περιστρέφεται αργά γύρω από έναν κατακόρυφο άξονα στην νοτιοανατολική γωνία του. Για να διευκολυνθεί αυτή η περιστροφή και να αποσβένονται οι κραδασμοί, ολόκληρη η βάση του ναού είναι κατασκευασμένη από αλλεπάλληλα στρώματα πλακών που συνδέονται μεταξύ τους με μεταλλικούς συνδετήρες γύρω από τους οποίους έχει χυθεί μόλυβδος.
Παρόμοιες συνδέσεις έχουν παρατηρηθεί και στο δάπεδο του ναού της Προναίας Αθηνάς στους Δελφούς, στο μυστηριώδες κτίσμα που είναι γνωστό με το όνομα ¨Θόλος¨. Γιατί όμως να έχει κατασκευαστεί έτσι ο ναός του Απόλλωνα στις Βάσσες; Σίγουρα δεν είναι τυχαίο συμβάν, αλλά ούτε και κατασκευαστικά αβλεψία. Κατά την άποψη του μαθηματικού Στέλιου Πετράκη, ο ναός γλιστράει και περιστρέφεται, όπως διαπιστώνουν οι αρχαιολόγοι, όχι τυχαία, αλλά σκόπιμα. Πρόκειται για ένα προσεκτικά προμελετημένο επίτευγμα των αρχαίων κατασκευαστών του. Η ιδιότυπη βάση του ναού κατασκευάστηκε αφού προηγουμένως υπολογίστηκαν πολύ προσεχτικά το βάρος του και η γωνία στροφής του, έτσι ώστε μέσα σε έναν χρόνο να ¨μετακινείται¨ κατά 50 πρώτα και δύο δεύτερα της μοίρας. Εδώ είναι που αρχίζουν τις εντυπωσιακές θεωρίες γιατί τα 50΄ και 2΄΄ της μοίρας είναι η τιμή ετήσιας μετάπτωσης των ισημερινών!Το αποτέλεσμα είναι η ¨ολίσθηση¨ προς τα πίσω του βορείου πόλου του ουρανού. Αυτήν την μεταβολή την είχαν υπολογίσει ακριβώς οι αρχαίοι κατασκευαστές του ναού και γι΄ αυτόν τον λόγο είχαν διαμορφώσει έτσι τα θεμέλια του, ώστε να μπορεί να περιστρέφεται και να παρακολουθεί στο πέρασμα των αιώνων την μετάπτωση των ισημεριών. Αυτή την άποψη υποστηρίζει ένθερμα ο Στέλιος Πετράκης, ο οποίος έχει υποβάλει και σχετική μελέτη στη μαθηματική εταιρεία Πατρών. Σύμφωνα με τους μαθηματικούς και αστρονομικούς υπολογισμούς του λοιπόν, ολόκληρος ο ναός περιστρέφεται συμπεριφερόμενος σαν μια ¨συσκευή¨ παρατήρησης του ουράνιου θόλου και συντονισμού της με το άστρο του Βορρά, τον Πολικό Αστέρα.
Την εποχή που χτίστηκε ο ναός του Επικουρείου Απόλλωνα, ο Πολικός Αστέρας ήταν ο Α΄ του αστερισμού του Δράκοντα. Στο διάστημα των χιλιετιών που κύλησαν και λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, που αναφέραμε, τη θέση του Πολικού Αστέρα κατέλαβε ο Α΄της Μικρής άρκτου.
¨Σκέφτηκα¨ αναφέρει ο Στέλιος Πετράκης ¨πως αν η θεωρία μου για την λειτουργία του ναού και ως συσκευής για την παρατήρηση του ουρανίου θόλου είναι σωστή, τότε θα έπρεπε να έχουμε και σήμερα τις αποδείξεις για την εναρμόνιση του με την ουράνια γεωμετρία. Ο άξονας του, όπως διαγράφεται από τον προσανατολισμό του και από τις πλάκες του δαπέδου, είναι στραμμένος προς τον ουράνιο Βορρά. Πριν από 2400 χρόνια έδειχνε τον Α΄ του Δράκοντα. Σήμερα θα έπρεπε να ¨δείχνει¨ τον Α΄ της μικρής άρκτου¨. Και έτσι είναι. ¨Διαπίστωσα ιδίοις όμμασι το φαινόμενο, στις 2 Αυγούστου του 1972¨, αναφέρει ο Στέλιος Πετράκης και εξηγεί: ¨Περίμενα υπομονετικά να νυχτώσει, έχοντας σταθεί πίσω από τον κυκλικό βωμό που βρίσκεται στο εσωτερικό του ναού. Όταν τα αστέρια εμφανίστηκαν είδα πως προεκτείνοντας νοερά τις δύο βόρειες μεσαίες κολόνες προς τον ουρανό συναντούσα ανάμεσα τους, στο κέντρο ακριβώς, τον σημερινό Πολικό Αστέρα, τον Α΄ της μικρής άρκτου¨.
Για πολλούς συντηρητικά σκεπτόμενους, ενδεχόμενα σαν και αυτό της τεχνητής ολίσθησης του ναού είναι απίστευτα, ωστόσο οι μαθηματικοί και αστρονομικοί υπολογισμοί τα αποδεικνύουν υπενθυμίζοντας μας πως καμιά φορά ο πολύς ορθολογισμός η και η επιστημονική αλαζονεία μπορεί να αποκλείσουν τις εκδοχές που, ενώ δείχνουν απίστευτες, ίσως είναι οι πραγματικές.
Προεκτείνοντας νοερά τους δυο κίονες, στο βάθος, ο Στέλιος Πετράκης "συνάντησε"” τον Πολικό Αστέρα !
Πηγή: Περιοδικό ¨Ιστοριογνωσία¨
Πέμπτη 8 Ιανουαρίου 2009
Η καλύτερη αστυνομία του κόσμου
Στο διεθνή διαγωνισμό που διεξάγεται ετησίως, για την αξιολόγηση των καλύτερων σωμάτων ασφαλείας του κόσμου, η ελληνική αστυνομία προκρίνεται στα 3 κορυφαία σώματα. Τα άλλα 2 είναι, η Σκότλαντ Γιάρντ και το Εφ Μπι Άι.
Η ανακήρυξη της καλύτερης υπηρεσίας απο τις 3 θα πραγματοποιηθεί μετά απο τη διεξαγωγή ενός Κρίσιμου τεστ, το οποίο περιλαμβάνει την απελευθέρωση ενός λαγού μέσα σε δάσος. Στόχος των σωμάτων ασφαλείας είναι να εντοπίσουν και να παραδώσουν το λαγό στον ελάχιστο δυνατό χρόνο.
Η Σκότλαντ Γιάρντ ρίχνεται πρώτη στη μάχη. Χρησιμοποιεί εκπαιδευμένα λαγωνικά, συστήματα λέιζερ, θερμοκάμερες, αλλά το αποτέλεσμα μετά απο 8 ώρες διαρκούς αναζήτησης, είναι αρνητικό.
Τη σκυτάλη παίρνει το Εφ Μπι Άι. Χρησιμοποιεί Τζι πι ες, συστήματα νυχτερινής όρασης, θερμοκάμερες, εκπαιδευμένα γεράκια, προηγμένα δορυφορικά συστήματα, αλλά επίσης αποτυγχάνει.
Η Ελληνική Αστυνομία ρίχνεται στη μάχη με 2 άρτια εκπαιδευμένους επαγγελματίες. Μετά απο 10 λεπτά αναζήτησης επιστρέφουν σύροντας μια αρκούδα η οποία ομολογεί με λυγμούς…
-Σας παρακαλώ, μη χτυπάτε άλλο…ΤΟ ΟΜΟΛΟΓΩ, ΕΙΜΑΙ Ο ΛΑΓΟΣ!!!
Η ανακήρυξη της καλύτερης υπηρεσίας απο τις 3 θα πραγματοποιηθεί μετά απο τη διεξαγωγή ενός Κρίσιμου τεστ, το οποίο περιλαμβάνει την απελευθέρωση ενός λαγού μέσα σε δάσος. Στόχος των σωμάτων ασφαλείας είναι να εντοπίσουν και να παραδώσουν το λαγό στον ελάχιστο δυνατό χρόνο.
Η Σκότλαντ Γιάρντ ρίχνεται πρώτη στη μάχη. Χρησιμοποιεί εκπαιδευμένα λαγωνικά, συστήματα λέιζερ, θερμοκάμερες, αλλά το αποτέλεσμα μετά απο 8 ώρες διαρκούς αναζήτησης, είναι αρνητικό.
Τη σκυτάλη παίρνει το Εφ Μπι Άι. Χρησιμοποιεί Τζι πι ες, συστήματα νυχτερινής όρασης, θερμοκάμερες, εκπαιδευμένα γεράκια, προηγμένα δορυφορικά συστήματα, αλλά επίσης αποτυγχάνει.
Η Ελληνική Αστυνομία ρίχνεται στη μάχη με 2 άρτια εκπαιδευμένους επαγγελματίες. Μετά απο 10 λεπτά αναζήτησης επιστρέφουν σύροντας μια αρκούδα η οποία ομολογεί με λυγμούς…
-Σας παρακαλώ, μη χτυπάτε άλλο…ΤΟ ΟΜΟΛΟΓΩ, ΕΙΜΑΙ Ο ΛΑΓΟΣ!!!
Η σπαρτιατική κοινωνία
Συστατικό στοιχείο της ζωής της Σπαρτιατικής κοινωνίας, υπήρξε η λιτότητα.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής, αποτελούσαν τα φιδίτια ή συσσίτια. Επρόκειτο για κοινά γεύματα που κατ' ουσία αποτελούσαν συνεστιάσεις στρατοπέδου, ένας θεσμός πολιτικοστρατιωτικός ο οποίος στόχευε στην τόνωση των δεσμών μεταξύ των Λακώνων. Ο λιτός βίος, σφυρηλάτησε το σωματικό αλλά πρώτιστα το ψυχικό σθένος των Σπαρτιατών, επιτυγχάνοντας τη σκληραγώγησή τους.
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο (Λυκούργος, 12. 3) τα κοινά γεύματα επιβάρυναν έκαστο των πολιτών, στη δωρική δε διάλεκτο ονομάζονταν "ανδρεία" διότι απευθύνονταν αποκλειστικά στον ελεύθερο άρρενα πληθυσμό. Τα συσσίτια διεξάγονταν με την προσφορά του "μέλανος ζωμού", η δε συμμετοχή τους σ' αυτά ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την απονομή σε έναν Λάκωνα πολιτικών δικαιωμάτων, όπως θα δούμε και παρακάτω. Η λιτότητα ήταν ένα στοιχείο σύμφυτο προς τους Δωριείς, η οποία κυριαρχούσε σε όλες ανεξαιρέτως τις εκφάνσεις του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού βίου των Λακεδαιμονίων. Οι κατοικίες των Λακώνων ήταν λιτές, καθώς κατασκευάζονταν με ένα μόνο πέλεκυ και ένα πριόνι. Η χλιδή ήταν άγνωστη στη σπαρτιατική κοινωνία και ως εκ τούτου δεν υφίστατο και διαφθορά. Οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να έχουν κοσμήματα, ενώ επίσης η κραιπάλη αποτελούσε φαινόμενο ενάντιο προς τα λακωνικά ήθη. Εν γένει οι Λάκωνες ήταν λιτοί, τόσο στη ζωή όσο και στον θάνατο. Οι νεκροί θάβονταν μέσα στην πόλη, αλλά η επίδειξη υπέρμετρης λύπης και οιμωγών, δεν ήταν επιτρεπτή. Ο νεκρός θαβόταν τυλιγμένος σε έναν κόκκινο μανδύα, με λίγα φύλλα ελιάς, χωρίς συνοδεία άλλων αντικειμένων. Οι ιερείς και οι ιέρειες που σκοτώνονταν κατά την διάρκεια πολέμου, δικαιούνταν την αναγραφή των ονομάτων τους επί των μνημάτων. Μοναδική εξαίρεση γινόταν για τους βασιλείς, οι οποίοι κηδεύονταν με τιμές ηρώων, εν μέσω υπερβολικού πένθους. Η αποστολή του ανδρός στην Λακωνική Πολιτεία ήταν να εκπαιδευθεί κατά τρόπο ώστε να γίνει ένας καλός στρατιώτης, της δε γυναίκας να ανταποκριθεί στον φυσικό της προορισμό, εκπληρώνοντας τα καθήκοντα της καλής μητέρας, της τροφού νέων οι οποίοι θα αναδεικνύονταν σε καλούς και σε άξιους στρατιώτες. Βασική αντίληψη των Λακεδαιμονίων ήταν ότι ο Σπαρτιάτης ανήκει στην Πολιτεία, η οποία και είναι υπεύθυνη για την διαπαιδαγώγηση και εν γένει για την εκπαίδευσή του.
Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ
Ο Νόμος στην Αρχαία Σπάρτη, ίσταται υπεράνω όλων, προσδιορίζοντας με σαφήνεια τα καθήκοντα, τις υποχρεώσεις αλλά και τα δικαιώματα των Λακεδαιμονίων. Η αυστηρότητα των Νόμων εναρμονίζεται προς το λιτό και αυστηρό πρότυπο ζωής το οποίο η Λακωνική Πολιτεία εμφορεί στα μέλη της, διαμορφώνοντας μία κοινωνία υποδειγματικών πολιτών και συνάμα αφοσιωμένων στρατιωτών. Η σπαρτιατική νομοθεσία εδράζεται στους κανόνες του Λυκούργου, ο οποίος, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ( «Απολογία» Fr 533 και «Πολιτικά» 1270 b) έζησε και νομοθέτησε κατά την περίοδο τελέσεως της πρώτης Ολυμπιάδας (777 π.Χ.). Από κοινού με τους βασιλείς Ίφιτο των Ηλείων και Κλεισθένη των Πισατών, ο Λυκούργος καθιερώνει την Ολυμπιακή εκεχειρία, την κατάπαυση δηλαδή των εχθροπραξιών, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Λυκούργος δεν ήταν ένας απλός άνθρωπος, αλλά μία Θεϊκή μορφή, ενώ κατ' άλλους αποτελούσε διαβιβαστή των Θεϊκών εντολών. Κατά τον Πίνδαρο (514-438), οι Νόμοι της Σπάρτης δόθηκαν στον Λυκούργο από τον Πύθιο Απόλλωνα. Σχετική προς αυτή την παράδοση, αποτελεί η ρήση του δελφικού μαντείου "Θεοφιλής και Θεός μάλλον ή άνθρωπος" αποδίδοντας την κυρίαρχη αντίληψη περί του Λυκούργου.
Το νομοθετικό έργο που εισήγαγε, οδήγησε την Σπάρτη στην Ευνομία, γι' αυτό και οι συμπολίτες του τον τίμησαν δεόντως, ανεγείροντας του μάλιστα και Ναό ("τω δε Λυκούργω τελευτήσαντι ιερόν εισάμενοι σέβονται μεγάλως"). Οι ημέρες αποδόσεως τιμών προς τον Λυκούργο ονομάσθηκαν "Λυκουργίδες". Κυρίαρχο γνώρισμα του νομοθετικού έργου του, είναι ότι δεν εισήγαγε στην πόλη πληθώρα νόμων, αλλά θεσμών, με το σκεπτικό ότι οι νόμοι είναι ευμετάβλητοι, ενώ οι θεσμοί, συνιστώντας παραδόσεις, θα αποτελέσουν συνήθειες που θα καταστούν σύμφυτες προς τη ζωή των Λακώνων και θα εδραιωθούν αιώνια. Στα νομοθετήματά του εντάσσεται ο αναδασμός της γης καθώς και η κατάργηση των χρυσών και αργυρών νομισμάτων, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι αυτά αποτελούν αντικείμενο διενέξεων, καθώς και ότι ο πολύς πλούτος και η υπερβολική φτώχεια, αποτελούν το μέγιστο των νοσημάτων μίας Πολιτείας. Πραγματικά, η αντίληψη αυτή του Λυκούργου δικαιώθηκε από το γεγονός ότι μόλις ο Λύσανδρος απεκατέστησε την χρήση των πολυτίμων μετάλλων, το μεγαλείο της Σπάρτης σαρώθηκε, καθώς κυριάρχησε πλέον η απληστία και συνακόλουθα η διαφθορά. Η όλη φιλοσοφία του αποσκοπούσε να καταστήσει τη Σπάρτη πεδίο εφαρμογής μίας αντιλήψεως στη φύση της απλής, αλλά πρακτικής.
ΠΟΛΙΤΕΣ
Οι Λάκωνες που έφεραν την ιδιότητα του πολίτη, κατοικούσαν σε πέντε κώμες, οι οποίες συγκροτούσαν την Λακωνική Πολιτεία: Αμύκλαι, Κόνουρα, Λίμναι, Μεσόα και Πιτάνα. Ο υπόλοιπος πληθυσμός ήταν κατανεμημένος σε εκατό "πολίσματα", αποτελώντας τους περιοίκους. Οι Λάκωνες δεν επιδίδονταν σε αγροτικές και γενικότερα σε βιοποριστικές εργασίες, αλλά γυμνάζονταν ώστε να βρίσκονται σε ετοιμοπόλεμη κατάσταση. Ενίοτε, όπως βεβαιώνει ο Ξενοφών («Ελληνικά» 6.5.28), η Πολιτεία ανακήρυσσε ελεύθερο έναν είλωτα, όταν αυτός είχε πολεμήσει για τους σκοπούς της Σπάρτης και είχε επιδείξει στο πεδίο της μάχης γενναιότητα.
Στη Λακωνική Πολιτεία, προέχει το θάρρος και η Τιμή. Η απονομή των πολιτικών δικαιωμάτων σε έναν Σπαρτιάτη δεν γίνεται αυτοδικαίως. Αντίθετα, πρέπει ο Σπαρτιάτης να αποδείξει με το ήθος και τη γενικότερη στάση ζωής του ότι είναι άξιος να τα κατέχει. Για την απόκτηση των δικαιωμάτων που πολίτη, ο νεαρός σπαρτιάτης έπρεπε να διέλθει με επιτυχία μία εκπαιδευτική διαδικασία και επιπλέον όφειλε να εναρμονίζεται με τον λακωνικό τρόπο ζωής.Κατά τη νεανική του ηλικία, ο Λάκων ήταν υποχρεωμένος να αποτελεί μέλος ενός "συσσιτίου", επιδεικνύοντας παράλληλα το επιβεβλημένο θάρρος σε κάθε πολεμική εκστρατεία. Μέσα από αυτές τις δοκιμασίες, ο σπαρτιάτης κατανοούσε ότι τα δικαιώματα απορρέουν από ανάλογης εκτάσεως υποχρεώσεις. Έχοντας επίγνωση των προνομίων και των καθηκόντων του, λειτουργούσε πλέον ως ισορροπημένος πολίτης, έχοντας πραγματική επίγνωση της αποστολής του πολίτη, οπότε και ο τίτλος αυτός είχε ουσιαστικό περιεχόμενο, μη παρεχόμενος ασυλλόγιστα σε κάθε αλλότριο.
Η επίδειξη δειλίας στη μάχη, αποτελούσε τη χείριστη ατιμωτική πράξη. 0ι ριψάσπιδές αποκλείονταν από τη Λακωνική Πολιτεία, στερούμενοι παράλληλα του δικαιώματος να διεκδικήσουν κάποιο αξίωμα, ενώ όπως μαρτυρεί ο Πλούταρχος (Αγησίλαος, 30.3-4), ουδείς παραχωρούσε την κόρη του για γάμο με έναν ατιμασμένο. Ωστόσο, ακόμη και γι' αυτούς, η Πολιτεία είχε προνοήσει, παρέχοντάς τους μία ευκαιρία για εξιλέωση. Η αποκάθαρσή τους μπορούσε να συντελεσθεί, εφ' όσον επιδείκνυαν σε κάποια μεταγενέστερη πολεμική σύρραξη γενναιότητα και στρατιωτικό ήθος.
ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Ο Σπαρτιάτης, από της γεννήσεώς του μέχρι και τη στιγμή του θανάτου, ήταν ταγμένος να υπηρετεί την Πολιτεία. Με γνώμονα αυτή την αρχή, η αγωγή την οποία λάμβανε αποσκοπούσε στην προετοιμασία του γι' αυτόν τον σκοπό. Όταν ένα αγόρι ερχόταν στη ζωή, ο πατέρας του είχε την υποχρέωση να το στείλει για επιθεώρηση. Τα γηραιότερα μέλη της φυλής, διαπίστωναν την ευρωστία και την αρτιμέλεια του παιδιού, επιτρέποντας στους γονείς του να το αναθρέψουν. Σε εναντία περίπτωση, το εγκατέλειπαν στον Καιάδα, επαφιέμενο στην τύχη. Το βάραθρο στο οποίο εγκαταλείπονταν τα μη αρτιμελή νεογέννητα, στον Ταΰγετο, λεγόταν "Αποθέτες". Πρέπει δε να διευκρινιστεί ότι δεν θανατώνονταν, απλώς εγκαταλείπονταν ώστε είτε να πεθάνουν από έλλειψη φροντίδας, είτε να τα βρει κάποιος και να τα αναθρέψει, εκτός όμως του λακωνικού γένους. Η επιθεώρηση των νεογέννητων, γινόταν σε έναν χώρο ο οποίος ονομαζόταν "Λέσχη". Επρόκειτο για την περιοχή όπου οι Σπαρτιάτες συγκεντρώνονταν προκειμένου να επιδοθούν στις στρατιωτικές και αθλητικές τους ενασχολήσεις. Η συγκατάθεση των επιθεωρούντων, ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη ενός παιδιού στη λακωνική φυλή. Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος (Αγησίλαος, 12), ουδείς γονέας δεν εδικαιούτο να αναθρέψει το παιδί του, εάν δεν υπήρχε προηγουμένως έγκριση της Πολιτείας.
Εφ' όσον το αγόρι αποδεικνυόταν ότι ήταν αρτιμελές, οι γονείς το ανέτρεφαν έως τα επτά του έτη. Ακολούθως εντασσόταν σε ένα σύστημα δημοσίας εκπαιδεύσεως, η οποία ήταν γνωστή ως "Αγωγή". Έκτοτε, τα παιδιά ζούσαν σε ομάδες, οι οποίες διαρθρώνονταν σε ίλες και αγέλες και "βούες". Στην ηλικία των είκοσι ετών, η εκπαίδευση κορυφωνόταν και οι νέοι αποκαλούνταν πλέον "είρενες". Η σκληρή και συνεχής εκγύμναση, η λιτή διατροφή και ο λιτός ιματισμός, η διδαχή της καρτερικότητας και του σεβασμού, αποτελούσαν συστατικά στοιχεία της "αγωγής" των Λακώνων. Οι στόχοι της εκπαιδευτικής αυτής διαδικασίας δεν ήταν αμιγώς στρατιωτικοί, αλλά και ευρύτερα κοινωνικοί. Οι νέοι Σπαρτιάτες επιδίδονταν στην απόκτηση των αρετών, στην εμπέδωση δηλαδή της "αιδούς" (του σεβασμού) αλλά και της "πειθούς", δηλαδή της υπακοής. Για την εμπέδωση της αγωγής, η Πολιτεία είχε ορίσει υπευθύνους οι οποίοι ονομάζονταν "Παιδονόμοι" και ασκούσαν ηθοπλαστικό, μορφωτικό και εποπτικό έργο επί των παίδων. Το αξίωμα αυτό καταλάμβαναν άτομα διακεκριμένα από ηθικής, πνευματικής και σωματικής απόψεως. Οι παιδονόμοι στο έργο που καλούνταν να επιτελέσουν, επικουρούνταν από τους "μαστιγοφόρους", οι οποίοι ασκούσαν ρόλο φυλάκων και ελεγκτών της συμπεριφοράς των εκπαιδευομένων νέων. Σημαντικό ρόλο επίσης διαδραμάτιζαν οι είρενες, οι οποίοι ασκούσαν καθήκοντα βοηθού παιδονόμου. Ο αρχηγός όλων των ομάδων, μεριμνούσε για την στρατιωτική αγωγή, τις σωματικές ασκήσεις, τον χορό, τη μουσική και τη γραφή των νέων, εν ολίγοις μεριμνούσε για την σωματική, πνευματική και ηθική τους διάπλαση, με γνώμονα τις επιταγές της Πολιτείας.
Κάθε ίλη νέων, επέλεγε ως αρχηγό της τον, κατά γενική παραδοχή, άριστο μεταξύ των εκπαιδευομένων, ο οποίος επιφορτιζόταν με το έργο της οργανώσεως των αγώνων και των συσσιτίων. Προεξάρχουσα θέση στην ιεραρχία, έναντι των παιδονόμων, των μαστιγοφόρων και των ειρένων, κατείχαν οι Άρχοντες, οι οποίοι ήταν πολίτες Σπαρτιάτες, άνω των τριάντα ετών, με αντικείμενο των καθηκόντων τους την άσκηση γενικής εποπτείας και διοικητικού ελέγχου. Η νωχελικότητα, η φυγοπονία και η επίδειξη αδιαφορίας προς την πατρίδα, ήταν φαινόμενα άγνωστα στην αρχαία Σπάρτη, τα οποία και εάν ακόμη ενέσκηπταν, αντιμετωπίζονταν εν τη γενέσει τους με την στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του αμφισβητία. Ένα μέτρο το οποίο εδραζόταν σε μία βάση απολύτως λογική, σύμφωνα με την οποία δεν ήταν ηθικό και δίκαιο να αποφαίνεται περί των ζητημάτων της Πολιτείας, κάποιος ο οποίος εμπράκτως την υπονομεύει ή στην καλύτερα των περιπτώσεων αδιαφορεί για την τύχη αυτής. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πόλη της Σπάρτης πάντοτε παρέμενε ατείχιστη, και αυτό προκειμένου να μην εφησυχάζονται οι πολίτες της, και να μην παραμελούν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις και το έργο της εκγυμνάσεως. Ο νέος εκείνος ο οποίος θα έφευγε από την Πολιτεία δίχως να έχει εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις και επέστρεφε αργότερα, θα αντιμετώπιζε την θανατική ποινή.
Στην Αρχαία Σπάρτη, η αγωνιστική αντίληψη της ζωής έβρισκε την αποθέωσή της μέσα από την αντίληψη ότι η υπηρεσία και η προσφορά προς την Πατρίδα, έχει ισόβια διάρκεια και δεν εξαντλείται σε μία τυπική θητεία, όπως συμβαίνει σήμερα. Οι άρρενες υποχρεούνταν να επιδίδονται σε στρατιωτική αγωγή, και να τίθενται σε στρατιωτική υπηρεσία έως και τα 60 τους έτη. Μέχρι αυτή την ηλικία, είχαν καθήκον να γυμνάζονται, και γενικά να τελούν σε καλή φυσική κατάσταση και ετοιμότητα, πρόθυμοι να αγωνισθούν "υπέρ βωμών και εστιών" μόλις κληθούν υπό τα όπλα. Τον πυρήνα του σπαρτιατικού στρατού, αποτελούσαν οι άρρενες μεταξύ 20 και 30 ετών. Από κάθε ομάδα, επιλέγονταν τρεις από αυτούς, στους οποίους και απονέμετο ο τίτλος του "υπαγρέτου". Καθένας από αυτούς, είχε το δικαίωμα να επιλέξει εκατό άνδρες, τους οποίους και έθετε υπό τις διαταγές του. Έτσι συγκροτήθηκε ένα σώμα από τριακόσιους άνδρες, οι οποίοι αποτελούσαν την επίλεκτη δύναμη της στρατιωτικής μηχανής της Σπάρτης. Κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα, το σώμα αυτό ήταν και έφιππο. Αυτό ακριβώς το σώμα του Λακωνικού στρατού, έμεινε θρυλικό στην ιστορική μνήμη με την επωνυμία "Οι Τριακόσιοι", όταν υπό την αρχηγία του Βασιλιά Λεωνίδα, αντιτάχθηκαν στα περσικά στίφη, και μαζί με 700 Θεσπιείς, πολέμησαν "υπέρ βωμών και εστιών" και έπεσαν μέχρις εσχάτου, στην μάχη των Θερμοπυλών.
ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Η Πολιτεία των Λακεδαιμονίων είχε αναδείξει ως φορείς εξουσίας δύο βασιλείς, τη γερουσία με 28 μέλη, καθώς και το σώμα των 5 εφόρων. Η βασιλεία είχε κληρονομικό χαρακτήρα, σε αντίθεση προς τη γερουσία, η οποία αναδεικνυόταν από τον λαό. Οι βασιλείς ή "αρχαγέται", προέρχονταν από τα δύο γένη των Αγιαδών και των Ευρυπωτιδών. Το σύστημα της διπλής βασιλείας, αναγόταν στο απώτατο παρελθόν, ήταν δε αποτέλεσμα συμβιβασμού των Αχαιών και των Δωριέων, διασφαλίζοντας τη συνύπαρξή τους. Χαρακτηριστικά αναφέρεται από τον Ηρόδοτο (Ε' 72), ότι όταν ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Κλεομένης ο Α' ανήλθε στην Ακρόπολη, δήλωσε στην ιέρεια ότι έχει αχαϊκή και όχι δωρική καταγωγή . Τα μέλη της γερουσίας επιλέγονταν με γνώμονα την ηθική τους αρετή. Η αρμοδιότητά τους συνίστατο στην επιλογή των θεμάτων εκείνων, τα οποία θα συζητούσε η εκκλησία του δήμου, γνωστότερη ως Απέλλα. Η Απέλλα οφείλει την ονομασία της στον Απέλλωνα Απόλλωνα. Τέλος υπήρχαν οι πέντε Έφοροι, χωρίς ιδιαίτερα προσόντα, οι οποίοι είχαν ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων, και η θητεία τους διαρκούσε για ένα έτος. Η διαφθορά των κρατικών λειτουργών ήταν σχεδόν άγνωστη, δεδομένου ότι ο χρυσός δεν είχε αξία στη Σπάρτη, διότι ίσχυε ένα καθεστώς ανταλλαγής προϊόντων, και δεν είχαν ιδιαίτερη επίδραση οι "αξίες της αγοράς".
ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ
Όπως γνωρίζουμε από τις διασωζόμενες μαρτυρίες, η φιλοξενία ξένων, αρχικά, ήταν γνώρισμα ολοκλήρου του Ελληνικού Κόσμου, ιδιαιτέρως δε των Σπαρτιατών. Μάλιστα, όμνυαν και όρκο στον Ξένιο Δια. Όταν όμως οι Λακεδαιμόνιοι διαπίστωσαν ότι το μέτρο αυτό ενείχε κινδύνους αλλοιώσεως της φυσιογνωμίας, των ηθών και των εθίμων της Σπαρτιατικής Πολιτείας, θέσπισαν την ξενηλασία, δηλαδή την απαγόρευση φιλοξενίας ξένων στην πόλη τους. Το σκεπτικό υπό το οποίο επεβλήθη αυτό το μέτρο, εξηγεί ο Ξενοφών (Λακεδ. Πολιτεία, 14.4), αναφέροντας ότι υπαγορεύθηκε από την θέλησή τους να διαφυλαχθεί αμίαρος ο χαρακτήρας της Σπάρτης, και ανεπηρέαστος από ξένες συνήθειες. Ο Ηρόδοτος, αναφέρει ότι καθ' όλον τον ιστορικό βίο της Σπάρτης, κατεγράφησαν δύο και μόνο πολιτογραφήσεις αλλοδαπών. Αντίστοιχα, η έξοδος από την πόλη-κράτος ήταν εξαιρετικά δύσκολη για τους Σπαρτιάτες, προκειμένου να μείνουν ανεπηρέαστοι από ξένα ήθη. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η Πολιτεία χορηγούσε ειδική άδεια αποδημίας.
ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ
Ο γυναικείος πληθυσμός της Σπάρτης αποκλειόταν από το στρατιωτικό λειτούργημα, διότι οι νόμοι της πόλεως προσδιόριζαν ως καθήκον τους την γέννηση και ανατροφή υγιών τέκνων. Η αγωγή των γυναικών δεν άγγιζε, ούτε καν προσέγγιζε, τα όρια αυστηρότητας εκείνης των ανδρών, διότι ο προορισμός και η αποστολή τους εντός της Πολιτείας ήταν διαφορετικής φύσεως. Αυτό βεβαίως δεν θα πρέπει να ερμηνευθεί ως μία καταπίεση του γυναικείου φύλου, το αντίθετο μάλιστα. Η γυναικεία ελευθερία σε καμία άλλη πόλη του αρχαίου Ελληνικού Κόσμου δεν εκδηλώθηκε τόσο έμπρακτα, όσο στην Λακωνική Πολιτεία. Στη Σπάρτη, οι γυναίκες είχαν το αποκλειστικό προνόμιο, απ' όλες τις άλλες ελληνίδες, να γυμνάζονται ισότιμα με τους άνδρες και να κυκλοφορούν άνευ περιορισμών. Όπως γνωρίζουμε, ευγονικές μέθοδοι ίσχυαν και ως προς τις γυναίκες, οι οποίες άπτονταν του καθορισμού της υγείας των γυναικών και της καταλληλότητάς τους να φέρουν στον κόσμο υγιή παιδιά. Η ανατροφή των κοριτσιών εναπόκειτο στην κρίση και στη βούληση των γονέων τους, η μόνη δε υποχρέωσή τους ήταν να γυμνάζονται. Ουκ ολίγα κορίτσια, διακρίνονταν στο ακόντιο, στη ρίψη του δίσκου, στην πάλη, στο τρέξιμο και σε λοιπές αθλητικές δοκιμασίες, ενώ ενεργός ήταν η συμμετοχή τους, σε θρησκευτικά και καλλιτεχνικά δρώμενα. Σε όλες αυτές τις δραστηριότητες, τα κορίτσια συμμετείχαν και γυμνά, γεγονός πρωτόγνωρο και ασύλληπτο για άλλη πόλη-κράτος.
Ο γάμος ήταν θεσμός υποχρεωτικός, για όλο τον ελεύθερο και υγιή πληθυσμό. Οι νόμοι προέβλεπαν την τιμωρία όσων παντρεύονταν σε μεγάλη ηλικία, καθώς και των γυναικών εκείνων, που παντρεύονταν σε μικρή ηλικία. Ειδικές ποινές προβλέπονταν για τον "οψιγάμιον", καθώς και για τον "κακογάμιον". Ο Πλούταρχος (Λύσανδρος, 2), αναφέρεται στην περίπτωση του βασιλιά Αρχιδάμου, τον οποίο τιμώρησαν οι 'Έφοροι, διότι νυμφεύθηκε γυναίκα πολύ μικρής ηλικίας και συνεπεία τούτου του γεγονότος, δεν ήταν δυνατόν να γεννηθούν άρτια τέκνα.
Οι άνδρες που έμεναν ανύπανδροι, αντιμετώπιζαν ποινές και επιτιμήσεις, ενώ παράλληλα αποκλείονταν από την παρακολούθηση των "Γυμνοπαιδιών", τον δε Χειμώνα η Πολιτεία τους υποχρέωνε να βαδίζουν εντός κύκλου επί της αγοράς. Εκεί τραγουδούσαν ένα, μειωτικού χαρακτήρα τραγούδι, το οποίο ανέφερε ότι δικαίως υφίστανται αυτή την αντιμετώπιση.
Χαρακτηριστική των ηθών και των αντιλήψεων που επικρατούσαν στην Σπάρτη περί των αγάμων, είναι η περίπτωση του Στρατηγού Δερκυλίδα. Ο Δερκυλίδας, αν και διακεκριμένος στο πεδίο της μάχης, αντιμετωπιζόταν αρνητικά ως άγαμος, γεγονός το οποίο δικαιολογούσε την επίδειξη μειωμένου σεβασμού προς το πρόσωπό του. Όταν λοιπόν ο στρατηγός Δερκυλίδας, θέλησε να καθίσει κάπου και τα καθίσματα ήταν κατειλημμένα από νέους, ο νέος στον οποίο απευθύνθηκε για να σηκωθεί, δεν του παραχώρησε τη θέση του, λέγοντάς του επιγραμματικά "Στρατηγέ δεν έχεις το γιο που θα δώσει το κάθισμά του σε εμένα".
Επειδή η αποστολή της οικογένειας στην Σπάρτη ήταν η γένεση υγιών παιδιών, ο άνδρας μπορούσε να συγκατατεθεί ώστε η γυναίκα του να συνευρεθεί με έναν άλλο Σπαρτιάτη, προκειμένου να προκύψει από την ένωσή τους ένα υγιές τέκνο, χωρίς αυτό να θεωρείται καθόλου επιλήψιμο.
Χρέος των νέων γενεών, ήταν να υπερβούν τους πρεσβυτέρους, σε γενναιότητα και σε πολεμικά κατορθώματα, όσο και σε ειρηνικά έργα. Υπόμνηση αυτού του στόχου, αποτελούσε και η υπόσχεση "Αμες δε γεσόμεθα, πολλώ κάρρονες" (εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροί σας), την οποία έδιδαν οι έφηβοι στις μεγαλύτερες γενεές. Στα ειρηνικά έργα, εντάσσεται και η ανάπτυξη του Πολιτισμού, περί του οποίου ελάχιστα έχουν γίνει γνωστά, καθώς η αρχαία Σπάρτη κείται θαμμένη κάτω από τη σύγχρονη πόλη, όχι βέβαια τυχαία...
Επιγραμματικά μπορεί να υποστηριχθεί, ότι τα χαλαρά έως και ελεύθερα ήθη, εντός φυσικών πάντοτε όμως πλαισίων, που ίσχυαν στην Αρχαία Σπάρτη, είχαν καταστήσει την πορνεία φαινόμενο άγνωστο, η δε ομοφυλοφιλία απαγορευόταν αυστηρώς δια νόμου. Ο εντοπισμός ομοφυλοφιλικού ή παιδεραστικού κρούσματος, είχε βαριές συνέπειες, και ο πέλεκυς του νόμου ήταν αμείλικτος. Η διάπραξη ομοφυλοφιλικών διαστροφών, είχε ως συνέπεια την απώλεια των πολιτικών δικαιωμάτων, και την εξορία ή την θανάτωση του διαπράξαντος τούτο. Ο Ξενοφών (Λακεδαιμονίων Πολιτεία, 2. 13) αναφέρει ότι ο Λυκούργος είχε θεσπίσει αυστηρότατους νόμους, με σκοπό την αποτροπή εκδηλώσεως διατροφικών έξεων και "αισχρών επιθυμιών", χαρακτηρισμός με τον οποίο αποδίδεται κάθε παιδεραστικό φαινόμενο. Αναλόγως αποφαίνεται και ο Πλούταρχος (ΗΘικά, 237γ)
Ι. Χαραλαμπόπουλος στο "Απολλώνειο Φως", Ιανουάριος - Φεβρουάριος 1998
Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής, αποτελούσαν τα φιδίτια ή συσσίτια. Επρόκειτο για κοινά γεύματα που κατ' ουσία αποτελούσαν συνεστιάσεις στρατοπέδου, ένας θεσμός πολιτικοστρατιωτικός ο οποίος στόχευε στην τόνωση των δεσμών μεταξύ των Λακώνων. Ο λιτός βίος, σφυρηλάτησε το σωματικό αλλά πρώτιστα το ψυχικό σθένος των Σπαρτιατών, επιτυγχάνοντας τη σκληραγώγησή τους.
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο (Λυκούργος, 12. 3) τα κοινά γεύματα επιβάρυναν έκαστο των πολιτών, στη δωρική δε διάλεκτο ονομάζονταν "ανδρεία" διότι απευθύνονταν αποκλειστικά στον ελεύθερο άρρενα πληθυσμό. Τα συσσίτια διεξάγονταν με την προσφορά του "μέλανος ζωμού", η δε συμμετοχή τους σ' αυτά ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την απονομή σε έναν Λάκωνα πολιτικών δικαιωμάτων, όπως θα δούμε και παρακάτω. Η λιτότητα ήταν ένα στοιχείο σύμφυτο προς τους Δωριείς, η οποία κυριαρχούσε σε όλες ανεξαιρέτως τις εκφάνσεις του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού βίου των Λακεδαιμονίων. Οι κατοικίες των Λακώνων ήταν λιτές, καθώς κατασκευάζονταν με ένα μόνο πέλεκυ και ένα πριόνι. Η χλιδή ήταν άγνωστη στη σπαρτιατική κοινωνία και ως εκ τούτου δεν υφίστατο και διαφθορά. Οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να έχουν κοσμήματα, ενώ επίσης η κραιπάλη αποτελούσε φαινόμενο ενάντιο προς τα λακωνικά ήθη. Εν γένει οι Λάκωνες ήταν λιτοί, τόσο στη ζωή όσο και στον θάνατο. Οι νεκροί θάβονταν μέσα στην πόλη, αλλά η επίδειξη υπέρμετρης λύπης και οιμωγών, δεν ήταν επιτρεπτή. Ο νεκρός θαβόταν τυλιγμένος σε έναν κόκκινο μανδύα, με λίγα φύλλα ελιάς, χωρίς συνοδεία άλλων αντικειμένων. Οι ιερείς και οι ιέρειες που σκοτώνονταν κατά την διάρκεια πολέμου, δικαιούνταν την αναγραφή των ονομάτων τους επί των μνημάτων. Μοναδική εξαίρεση γινόταν για τους βασιλείς, οι οποίοι κηδεύονταν με τιμές ηρώων, εν μέσω υπερβολικού πένθους. Η αποστολή του ανδρός στην Λακωνική Πολιτεία ήταν να εκπαιδευθεί κατά τρόπο ώστε να γίνει ένας καλός στρατιώτης, της δε γυναίκας να ανταποκριθεί στον φυσικό της προορισμό, εκπληρώνοντας τα καθήκοντα της καλής μητέρας, της τροφού νέων οι οποίοι θα αναδεικνύονταν σε καλούς και σε άξιους στρατιώτες. Βασική αντίληψη των Λακεδαιμονίων ήταν ότι ο Σπαρτιάτης ανήκει στην Πολιτεία, η οποία και είναι υπεύθυνη για την διαπαιδαγώγηση και εν γένει για την εκπαίδευσή του.
Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ
Ο Νόμος στην Αρχαία Σπάρτη, ίσταται υπεράνω όλων, προσδιορίζοντας με σαφήνεια τα καθήκοντα, τις υποχρεώσεις αλλά και τα δικαιώματα των Λακεδαιμονίων. Η αυστηρότητα των Νόμων εναρμονίζεται προς το λιτό και αυστηρό πρότυπο ζωής το οποίο η Λακωνική Πολιτεία εμφορεί στα μέλη της, διαμορφώνοντας μία κοινωνία υποδειγματικών πολιτών και συνάμα αφοσιωμένων στρατιωτών. Η σπαρτιατική νομοθεσία εδράζεται στους κανόνες του Λυκούργου, ο οποίος, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ( «Απολογία» Fr 533 και «Πολιτικά» 1270 b) έζησε και νομοθέτησε κατά την περίοδο τελέσεως της πρώτης Ολυμπιάδας (777 π.Χ.). Από κοινού με τους βασιλείς Ίφιτο των Ηλείων και Κλεισθένη των Πισατών, ο Λυκούργος καθιερώνει την Ολυμπιακή εκεχειρία, την κατάπαυση δηλαδή των εχθροπραξιών, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Λυκούργος δεν ήταν ένας απλός άνθρωπος, αλλά μία Θεϊκή μορφή, ενώ κατ' άλλους αποτελούσε διαβιβαστή των Θεϊκών εντολών. Κατά τον Πίνδαρο (514-438), οι Νόμοι της Σπάρτης δόθηκαν στον Λυκούργο από τον Πύθιο Απόλλωνα. Σχετική προς αυτή την παράδοση, αποτελεί η ρήση του δελφικού μαντείου "Θεοφιλής και Θεός μάλλον ή άνθρωπος" αποδίδοντας την κυρίαρχη αντίληψη περί του Λυκούργου.
Το νομοθετικό έργο που εισήγαγε, οδήγησε την Σπάρτη στην Ευνομία, γι' αυτό και οι συμπολίτες του τον τίμησαν δεόντως, ανεγείροντας του μάλιστα και Ναό ("τω δε Λυκούργω τελευτήσαντι ιερόν εισάμενοι σέβονται μεγάλως"). Οι ημέρες αποδόσεως τιμών προς τον Λυκούργο ονομάσθηκαν "Λυκουργίδες". Κυρίαρχο γνώρισμα του νομοθετικού έργου του, είναι ότι δεν εισήγαγε στην πόλη πληθώρα νόμων, αλλά θεσμών, με το σκεπτικό ότι οι νόμοι είναι ευμετάβλητοι, ενώ οι θεσμοί, συνιστώντας παραδόσεις, θα αποτελέσουν συνήθειες που θα καταστούν σύμφυτες προς τη ζωή των Λακώνων και θα εδραιωθούν αιώνια. Στα νομοθετήματά του εντάσσεται ο αναδασμός της γης καθώς και η κατάργηση των χρυσών και αργυρών νομισμάτων, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι αυτά αποτελούν αντικείμενο διενέξεων, καθώς και ότι ο πολύς πλούτος και η υπερβολική φτώχεια, αποτελούν το μέγιστο των νοσημάτων μίας Πολιτείας. Πραγματικά, η αντίληψη αυτή του Λυκούργου δικαιώθηκε από το γεγονός ότι μόλις ο Λύσανδρος απεκατέστησε την χρήση των πολυτίμων μετάλλων, το μεγαλείο της Σπάρτης σαρώθηκε, καθώς κυριάρχησε πλέον η απληστία και συνακόλουθα η διαφθορά. Η όλη φιλοσοφία του αποσκοπούσε να καταστήσει τη Σπάρτη πεδίο εφαρμογής μίας αντιλήψεως στη φύση της απλής, αλλά πρακτικής.
ΠΟΛΙΤΕΣ
Οι Λάκωνες που έφεραν την ιδιότητα του πολίτη, κατοικούσαν σε πέντε κώμες, οι οποίες συγκροτούσαν την Λακωνική Πολιτεία: Αμύκλαι, Κόνουρα, Λίμναι, Μεσόα και Πιτάνα. Ο υπόλοιπος πληθυσμός ήταν κατανεμημένος σε εκατό "πολίσματα", αποτελώντας τους περιοίκους. Οι Λάκωνες δεν επιδίδονταν σε αγροτικές και γενικότερα σε βιοποριστικές εργασίες, αλλά γυμνάζονταν ώστε να βρίσκονται σε ετοιμοπόλεμη κατάσταση. Ενίοτε, όπως βεβαιώνει ο Ξενοφών («Ελληνικά» 6.5.28), η Πολιτεία ανακήρυσσε ελεύθερο έναν είλωτα, όταν αυτός είχε πολεμήσει για τους σκοπούς της Σπάρτης και είχε επιδείξει στο πεδίο της μάχης γενναιότητα.
Στη Λακωνική Πολιτεία, προέχει το θάρρος και η Τιμή. Η απονομή των πολιτικών δικαιωμάτων σε έναν Σπαρτιάτη δεν γίνεται αυτοδικαίως. Αντίθετα, πρέπει ο Σπαρτιάτης να αποδείξει με το ήθος και τη γενικότερη στάση ζωής του ότι είναι άξιος να τα κατέχει. Για την απόκτηση των δικαιωμάτων που πολίτη, ο νεαρός σπαρτιάτης έπρεπε να διέλθει με επιτυχία μία εκπαιδευτική διαδικασία και επιπλέον όφειλε να εναρμονίζεται με τον λακωνικό τρόπο ζωής.Κατά τη νεανική του ηλικία, ο Λάκων ήταν υποχρεωμένος να αποτελεί μέλος ενός "συσσιτίου", επιδεικνύοντας παράλληλα το επιβεβλημένο θάρρος σε κάθε πολεμική εκστρατεία. Μέσα από αυτές τις δοκιμασίες, ο σπαρτιάτης κατανοούσε ότι τα δικαιώματα απορρέουν από ανάλογης εκτάσεως υποχρεώσεις. Έχοντας επίγνωση των προνομίων και των καθηκόντων του, λειτουργούσε πλέον ως ισορροπημένος πολίτης, έχοντας πραγματική επίγνωση της αποστολής του πολίτη, οπότε και ο τίτλος αυτός είχε ουσιαστικό περιεχόμενο, μη παρεχόμενος ασυλλόγιστα σε κάθε αλλότριο.
Η επίδειξη δειλίας στη μάχη, αποτελούσε τη χείριστη ατιμωτική πράξη. 0ι ριψάσπιδές αποκλείονταν από τη Λακωνική Πολιτεία, στερούμενοι παράλληλα του δικαιώματος να διεκδικήσουν κάποιο αξίωμα, ενώ όπως μαρτυρεί ο Πλούταρχος (Αγησίλαος, 30.3-4), ουδείς παραχωρούσε την κόρη του για γάμο με έναν ατιμασμένο. Ωστόσο, ακόμη και γι' αυτούς, η Πολιτεία είχε προνοήσει, παρέχοντάς τους μία ευκαιρία για εξιλέωση. Η αποκάθαρσή τους μπορούσε να συντελεσθεί, εφ' όσον επιδείκνυαν σε κάποια μεταγενέστερη πολεμική σύρραξη γενναιότητα και στρατιωτικό ήθος.
ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Ο Σπαρτιάτης, από της γεννήσεώς του μέχρι και τη στιγμή του θανάτου, ήταν ταγμένος να υπηρετεί την Πολιτεία. Με γνώμονα αυτή την αρχή, η αγωγή την οποία λάμβανε αποσκοπούσε στην προετοιμασία του γι' αυτόν τον σκοπό. Όταν ένα αγόρι ερχόταν στη ζωή, ο πατέρας του είχε την υποχρέωση να το στείλει για επιθεώρηση. Τα γηραιότερα μέλη της φυλής, διαπίστωναν την ευρωστία και την αρτιμέλεια του παιδιού, επιτρέποντας στους γονείς του να το αναθρέψουν. Σε εναντία περίπτωση, το εγκατέλειπαν στον Καιάδα, επαφιέμενο στην τύχη. Το βάραθρο στο οποίο εγκαταλείπονταν τα μη αρτιμελή νεογέννητα, στον Ταΰγετο, λεγόταν "Αποθέτες". Πρέπει δε να διευκρινιστεί ότι δεν θανατώνονταν, απλώς εγκαταλείπονταν ώστε είτε να πεθάνουν από έλλειψη φροντίδας, είτε να τα βρει κάποιος και να τα αναθρέψει, εκτός όμως του λακωνικού γένους. Η επιθεώρηση των νεογέννητων, γινόταν σε έναν χώρο ο οποίος ονομαζόταν "Λέσχη". Επρόκειτο για την περιοχή όπου οι Σπαρτιάτες συγκεντρώνονταν προκειμένου να επιδοθούν στις στρατιωτικές και αθλητικές τους ενασχολήσεις. Η συγκατάθεση των επιθεωρούντων, ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη ενός παιδιού στη λακωνική φυλή. Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος (Αγησίλαος, 12), ουδείς γονέας δεν εδικαιούτο να αναθρέψει το παιδί του, εάν δεν υπήρχε προηγουμένως έγκριση της Πολιτείας.
Εφ' όσον το αγόρι αποδεικνυόταν ότι ήταν αρτιμελές, οι γονείς το ανέτρεφαν έως τα επτά του έτη. Ακολούθως εντασσόταν σε ένα σύστημα δημοσίας εκπαιδεύσεως, η οποία ήταν γνωστή ως "Αγωγή". Έκτοτε, τα παιδιά ζούσαν σε ομάδες, οι οποίες διαρθρώνονταν σε ίλες και αγέλες και "βούες". Στην ηλικία των είκοσι ετών, η εκπαίδευση κορυφωνόταν και οι νέοι αποκαλούνταν πλέον "είρενες". Η σκληρή και συνεχής εκγύμναση, η λιτή διατροφή και ο λιτός ιματισμός, η διδαχή της καρτερικότητας και του σεβασμού, αποτελούσαν συστατικά στοιχεία της "αγωγής" των Λακώνων. Οι στόχοι της εκπαιδευτικής αυτής διαδικασίας δεν ήταν αμιγώς στρατιωτικοί, αλλά και ευρύτερα κοινωνικοί. Οι νέοι Σπαρτιάτες επιδίδονταν στην απόκτηση των αρετών, στην εμπέδωση δηλαδή της "αιδούς" (του σεβασμού) αλλά και της "πειθούς", δηλαδή της υπακοής. Για την εμπέδωση της αγωγής, η Πολιτεία είχε ορίσει υπευθύνους οι οποίοι ονομάζονταν "Παιδονόμοι" και ασκούσαν ηθοπλαστικό, μορφωτικό και εποπτικό έργο επί των παίδων. Το αξίωμα αυτό καταλάμβαναν άτομα διακεκριμένα από ηθικής, πνευματικής και σωματικής απόψεως. Οι παιδονόμοι στο έργο που καλούνταν να επιτελέσουν, επικουρούνταν από τους "μαστιγοφόρους", οι οποίοι ασκούσαν ρόλο φυλάκων και ελεγκτών της συμπεριφοράς των εκπαιδευομένων νέων. Σημαντικό ρόλο επίσης διαδραμάτιζαν οι είρενες, οι οποίοι ασκούσαν καθήκοντα βοηθού παιδονόμου. Ο αρχηγός όλων των ομάδων, μεριμνούσε για την στρατιωτική αγωγή, τις σωματικές ασκήσεις, τον χορό, τη μουσική και τη γραφή των νέων, εν ολίγοις μεριμνούσε για την σωματική, πνευματική και ηθική τους διάπλαση, με γνώμονα τις επιταγές της Πολιτείας.
Κάθε ίλη νέων, επέλεγε ως αρχηγό της τον, κατά γενική παραδοχή, άριστο μεταξύ των εκπαιδευομένων, ο οποίος επιφορτιζόταν με το έργο της οργανώσεως των αγώνων και των συσσιτίων. Προεξάρχουσα θέση στην ιεραρχία, έναντι των παιδονόμων, των μαστιγοφόρων και των ειρένων, κατείχαν οι Άρχοντες, οι οποίοι ήταν πολίτες Σπαρτιάτες, άνω των τριάντα ετών, με αντικείμενο των καθηκόντων τους την άσκηση γενικής εποπτείας και διοικητικού ελέγχου. Η νωχελικότητα, η φυγοπονία και η επίδειξη αδιαφορίας προς την πατρίδα, ήταν φαινόμενα άγνωστα στην αρχαία Σπάρτη, τα οποία και εάν ακόμη ενέσκηπταν, αντιμετωπίζονταν εν τη γενέσει τους με την στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του αμφισβητία. Ένα μέτρο το οποίο εδραζόταν σε μία βάση απολύτως λογική, σύμφωνα με την οποία δεν ήταν ηθικό και δίκαιο να αποφαίνεται περί των ζητημάτων της Πολιτείας, κάποιος ο οποίος εμπράκτως την υπονομεύει ή στην καλύτερα των περιπτώσεων αδιαφορεί για την τύχη αυτής. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πόλη της Σπάρτης πάντοτε παρέμενε ατείχιστη, και αυτό προκειμένου να μην εφησυχάζονται οι πολίτες της, και να μην παραμελούν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις και το έργο της εκγυμνάσεως. Ο νέος εκείνος ο οποίος θα έφευγε από την Πολιτεία δίχως να έχει εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις και επέστρεφε αργότερα, θα αντιμετώπιζε την θανατική ποινή.
Στην Αρχαία Σπάρτη, η αγωνιστική αντίληψη της ζωής έβρισκε την αποθέωσή της μέσα από την αντίληψη ότι η υπηρεσία και η προσφορά προς την Πατρίδα, έχει ισόβια διάρκεια και δεν εξαντλείται σε μία τυπική θητεία, όπως συμβαίνει σήμερα. Οι άρρενες υποχρεούνταν να επιδίδονται σε στρατιωτική αγωγή, και να τίθενται σε στρατιωτική υπηρεσία έως και τα 60 τους έτη. Μέχρι αυτή την ηλικία, είχαν καθήκον να γυμνάζονται, και γενικά να τελούν σε καλή φυσική κατάσταση και ετοιμότητα, πρόθυμοι να αγωνισθούν "υπέρ βωμών και εστιών" μόλις κληθούν υπό τα όπλα. Τον πυρήνα του σπαρτιατικού στρατού, αποτελούσαν οι άρρενες μεταξύ 20 και 30 ετών. Από κάθε ομάδα, επιλέγονταν τρεις από αυτούς, στους οποίους και απονέμετο ο τίτλος του "υπαγρέτου". Καθένας από αυτούς, είχε το δικαίωμα να επιλέξει εκατό άνδρες, τους οποίους και έθετε υπό τις διαταγές του. Έτσι συγκροτήθηκε ένα σώμα από τριακόσιους άνδρες, οι οποίοι αποτελούσαν την επίλεκτη δύναμη της στρατιωτικής μηχανής της Σπάρτης. Κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα, το σώμα αυτό ήταν και έφιππο. Αυτό ακριβώς το σώμα του Λακωνικού στρατού, έμεινε θρυλικό στην ιστορική μνήμη με την επωνυμία "Οι Τριακόσιοι", όταν υπό την αρχηγία του Βασιλιά Λεωνίδα, αντιτάχθηκαν στα περσικά στίφη, και μαζί με 700 Θεσπιείς, πολέμησαν "υπέρ βωμών και εστιών" και έπεσαν μέχρις εσχάτου, στην μάχη των Θερμοπυλών.
ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Η Πολιτεία των Λακεδαιμονίων είχε αναδείξει ως φορείς εξουσίας δύο βασιλείς, τη γερουσία με 28 μέλη, καθώς και το σώμα των 5 εφόρων. Η βασιλεία είχε κληρονομικό χαρακτήρα, σε αντίθεση προς τη γερουσία, η οποία αναδεικνυόταν από τον λαό. Οι βασιλείς ή "αρχαγέται", προέρχονταν από τα δύο γένη των Αγιαδών και των Ευρυπωτιδών. Το σύστημα της διπλής βασιλείας, αναγόταν στο απώτατο παρελθόν, ήταν δε αποτέλεσμα συμβιβασμού των Αχαιών και των Δωριέων, διασφαλίζοντας τη συνύπαρξή τους. Χαρακτηριστικά αναφέρεται από τον Ηρόδοτο (Ε' 72), ότι όταν ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Κλεομένης ο Α' ανήλθε στην Ακρόπολη, δήλωσε στην ιέρεια ότι έχει αχαϊκή και όχι δωρική καταγωγή . Τα μέλη της γερουσίας επιλέγονταν με γνώμονα την ηθική τους αρετή. Η αρμοδιότητά τους συνίστατο στην επιλογή των θεμάτων εκείνων, τα οποία θα συζητούσε η εκκλησία του δήμου, γνωστότερη ως Απέλλα. Η Απέλλα οφείλει την ονομασία της στον Απέλλωνα Απόλλωνα. Τέλος υπήρχαν οι πέντε Έφοροι, χωρίς ιδιαίτερα προσόντα, οι οποίοι είχαν ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων, και η θητεία τους διαρκούσε για ένα έτος. Η διαφθορά των κρατικών λειτουργών ήταν σχεδόν άγνωστη, δεδομένου ότι ο χρυσός δεν είχε αξία στη Σπάρτη, διότι ίσχυε ένα καθεστώς ανταλλαγής προϊόντων, και δεν είχαν ιδιαίτερη επίδραση οι "αξίες της αγοράς".
ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ
Όπως γνωρίζουμε από τις διασωζόμενες μαρτυρίες, η φιλοξενία ξένων, αρχικά, ήταν γνώρισμα ολοκλήρου του Ελληνικού Κόσμου, ιδιαιτέρως δε των Σπαρτιατών. Μάλιστα, όμνυαν και όρκο στον Ξένιο Δια. Όταν όμως οι Λακεδαιμόνιοι διαπίστωσαν ότι το μέτρο αυτό ενείχε κινδύνους αλλοιώσεως της φυσιογνωμίας, των ηθών και των εθίμων της Σπαρτιατικής Πολιτείας, θέσπισαν την ξενηλασία, δηλαδή την απαγόρευση φιλοξενίας ξένων στην πόλη τους. Το σκεπτικό υπό το οποίο επεβλήθη αυτό το μέτρο, εξηγεί ο Ξενοφών (Λακεδ. Πολιτεία, 14.4), αναφέροντας ότι υπαγορεύθηκε από την θέλησή τους να διαφυλαχθεί αμίαρος ο χαρακτήρας της Σπάρτης, και ανεπηρέαστος από ξένες συνήθειες. Ο Ηρόδοτος, αναφέρει ότι καθ' όλον τον ιστορικό βίο της Σπάρτης, κατεγράφησαν δύο και μόνο πολιτογραφήσεις αλλοδαπών. Αντίστοιχα, η έξοδος από την πόλη-κράτος ήταν εξαιρετικά δύσκολη για τους Σπαρτιάτες, προκειμένου να μείνουν ανεπηρέαστοι από ξένα ήθη. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η Πολιτεία χορηγούσε ειδική άδεια αποδημίας.
ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ
Ο γυναικείος πληθυσμός της Σπάρτης αποκλειόταν από το στρατιωτικό λειτούργημα, διότι οι νόμοι της πόλεως προσδιόριζαν ως καθήκον τους την γέννηση και ανατροφή υγιών τέκνων. Η αγωγή των γυναικών δεν άγγιζε, ούτε καν προσέγγιζε, τα όρια αυστηρότητας εκείνης των ανδρών, διότι ο προορισμός και η αποστολή τους εντός της Πολιτείας ήταν διαφορετικής φύσεως. Αυτό βεβαίως δεν θα πρέπει να ερμηνευθεί ως μία καταπίεση του γυναικείου φύλου, το αντίθετο μάλιστα. Η γυναικεία ελευθερία σε καμία άλλη πόλη του αρχαίου Ελληνικού Κόσμου δεν εκδηλώθηκε τόσο έμπρακτα, όσο στην Λακωνική Πολιτεία. Στη Σπάρτη, οι γυναίκες είχαν το αποκλειστικό προνόμιο, απ' όλες τις άλλες ελληνίδες, να γυμνάζονται ισότιμα με τους άνδρες και να κυκλοφορούν άνευ περιορισμών. Όπως γνωρίζουμε, ευγονικές μέθοδοι ίσχυαν και ως προς τις γυναίκες, οι οποίες άπτονταν του καθορισμού της υγείας των γυναικών και της καταλληλότητάς τους να φέρουν στον κόσμο υγιή παιδιά. Η ανατροφή των κοριτσιών εναπόκειτο στην κρίση και στη βούληση των γονέων τους, η μόνη δε υποχρέωσή τους ήταν να γυμνάζονται. Ουκ ολίγα κορίτσια, διακρίνονταν στο ακόντιο, στη ρίψη του δίσκου, στην πάλη, στο τρέξιμο και σε λοιπές αθλητικές δοκιμασίες, ενώ ενεργός ήταν η συμμετοχή τους, σε θρησκευτικά και καλλιτεχνικά δρώμενα. Σε όλες αυτές τις δραστηριότητες, τα κορίτσια συμμετείχαν και γυμνά, γεγονός πρωτόγνωρο και ασύλληπτο για άλλη πόλη-κράτος.
Ο γάμος ήταν θεσμός υποχρεωτικός, για όλο τον ελεύθερο και υγιή πληθυσμό. Οι νόμοι προέβλεπαν την τιμωρία όσων παντρεύονταν σε μεγάλη ηλικία, καθώς και των γυναικών εκείνων, που παντρεύονταν σε μικρή ηλικία. Ειδικές ποινές προβλέπονταν για τον "οψιγάμιον", καθώς και για τον "κακογάμιον". Ο Πλούταρχος (Λύσανδρος, 2), αναφέρεται στην περίπτωση του βασιλιά Αρχιδάμου, τον οποίο τιμώρησαν οι 'Έφοροι, διότι νυμφεύθηκε γυναίκα πολύ μικρής ηλικίας και συνεπεία τούτου του γεγονότος, δεν ήταν δυνατόν να γεννηθούν άρτια τέκνα.
Οι άνδρες που έμεναν ανύπανδροι, αντιμετώπιζαν ποινές και επιτιμήσεις, ενώ παράλληλα αποκλείονταν από την παρακολούθηση των "Γυμνοπαιδιών", τον δε Χειμώνα η Πολιτεία τους υποχρέωνε να βαδίζουν εντός κύκλου επί της αγοράς. Εκεί τραγουδούσαν ένα, μειωτικού χαρακτήρα τραγούδι, το οποίο ανέφερε ότι δικαίως υφίστανται αυτή την αντιμετώπιση.
Χαρακτηριστική των ηθών και των αντιλήψεων που επικρατούσαν στην Σπάρτη περί των αγάμων, είναι η περίπτωση του Στρατηγού Δερκυλίδα. Ο Δερκυλίδας, αν και διακεκριμένος στο πεδίο της μάχης, αντιμετωπιζόταν αρνητικά ως άγαμος, γεγονός το οποίο δικαιολογούσε την επίδειξη μειωμένου σεβασμού προς το πρόσωπό του. Όταν λοιπόν ο στρατηγός Δερκυλίδας, θέλησε να καθίσει κάπου και τα καθίσματα ήταν κατειλημμένα από νέους, ο νέος στον οποίο απευθύνθηκε για να σηκωθεί, δεν του παραχώρησε τη θέση του, λέγοντάς του επιγραμματικά "Στρατηγέ δεν έχεις το γιο που θα δώσει το κάθισμά του σε εμένα".
Επειδή η αποστολή της οικογένειας στην Σπάρτη ήταν η γένεση υγιών παιδιών, ο άνδρας μπορούσε να συγκατατεθεί ώστε η γυναίκα του να συνευρεθεί με έναν άλλο Σπαρτιάτη, προκειμένου να προκύψει από την ένωσή τους ένα υγιές τέκνο, χωρίς αυτό να θεωρείται καθόλου επιλήψιμο.
Χρέος των νέων γενεών, ήταν να υπερβούν τους πρεσβυτέρους, σε γενναιότητα και σε πολεμικά κατορθώματα, όσο και σε ειρηνικά έργα. Υπόμνηση αυτού του στόχου, αποτελούσε και η υπόσχεση "Αμες δε γεσόμεθα, πολλώ κάρρονες" (εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροί σας), την οποία έδιδαν οι έφηβοι στις μεγαλύτερες γενεές. Στα ειρηνικά έργα, εντάσσεται και η ανάπτυξη του Πολιτισμού, περί του οποίου ελάχιστα έχουν γίνει γνωστά, καθώς η αρχαία Σπάρτη κείται θαμμένη κάτω από τη σύγχρονη πόλη, όχι βέβαια τυχαία...
Επιγραμματικά μπορεί να υποστηριχθεί, ότι τα χαλαρά έως και ελεύθερα ήθη, εντός φυσικών πάντοτε όμως πλαισίων, που ίσχυαν στην Αρχαία Σπάρτη, είχαν καταστήσει την πορνεία φαινόμενο άγνωστο, η δε ομοφυλοφιλία απαγορευόταν αυστηρώς δια νόμου. Ο εντοπισμός ομοφυλοφιλικού ή παιδεραστικού κρούσματος, είχε βαριές συνέπειες, και ο πέλεκυς του νόμου ήταν αμείλικτος. Η διάπραξη ομοφυλοφιλικών διαστροφών, είχε ως συνέπεια την απώλεια των πολιτικών δικαιωμάτων, και την εξορία ή την θανάτωση του διαπράξαντος τούτο. Ο Ξενοφών (Λακεδαιμονίων Πολιτεία, 2. 13) αναφέρει ότι ο Λυκούργος είχε θεσπίσει αυστηρότατους νόμους, με σκοπό την αποτροπή εκδηλώσεως διατροφικών έξεων και "αισχρών επιθυμιών", χαρακτηρισμός με τον οποίο αποδίδεται κάθε παιδεραστικό φαινόμενο. Αναλόγως αποφαίνεται και ο Πλούταρχος (ΗΘικά, 237γ)
Ι. Χαραλαμπόπουλος στο "Απολλώνειο Φως", Ιανουάριος - Φεβρουάριος 1998
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις
(
Atom
)