Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου 2009
Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2009
ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Του Δημήτρη Καραλή
Γιοχάννεσμπουρχ
Νότιος Αφρική
Αν ο Θεός κατέβαινε στη γη να κουβεντιάσει στους ανθρώπους του μια μέρα, σίγουρα θα μίλαγε σαν τον Πλάτωνα. Καμιά άλλη γλώσσα δεν θα του ταίριαζε τόσο πολύ να αγγίξει τις καρδιές και τις ψυχές του κόσμου. Διαβάζοντας κανείς τα βαθυστόχαστα γραφτά του, νοιώθει πως Ο Θεός μεταμορφώθηκε σε Πλάτωνα για να μοιράσει αλήθεια, σοφία και αγάπη στην ανθρωπότητα. Τόσο τέλειοπελεκημένες είναι οι σκέψεις του, που μήτε ένα ιώτα δεν άφησε για μας να προσθέσουμε στα θεόπνευστα γραφτά του. Δεν θα υπερέβαλα ελπίζω αν φώναζα κι εγώ σαν το φανατικό ισλαμιστή Ομάρ για το κοράνι του. Κάψτε τις ογκώδες βιβλιοθήκες, δεν μας χρειάζονται πια, αφού οι αξίες τους είναι όλες μαζεμένες στα Πλατωνικά κιτάπια.
Ότι και να ζητήσει κανείς το βρίσκει πάντοτε στον Πλάτωνα: Φιλοσοφία, κοσμογονία, μεταφυσική, αλήθεια, αρετή, πνευματικότητα, μυστικισμό, αθανασία, κοινωνιολογία, πολιτική, συνταγματολογία, δικαιοσύνη, παιδαγωγία, λογοτεχνία, ρητορική, επιστημολογία, μαθηματικά, ηθική, αθλητισμό, υγιεινή, αγνή αγάπη και ότι άλλο χρήσιμο θελήσει η καρδιά του. Μόνο το σύγγραμμά του ‘Πολιτεία’, φτάνει να μορφώσει την ανθρωπότητα, λεει ο Έμερσον, παραπάνω σχολειά δεν μας χρειάζοντε. Χωρίς τον Πλάτωνα σήμερα θα μοιάζαμε όλοι μας σαν τα μωρά παιδάκια που χτυπούν τα ποδαράκια τους σκούζοντας, μέχρις ότου να μάθουν την Μητρική τους γλώσσα να πουν τι θέλουν και να ηρεμίσουν ψυχικά. ‘Πλάτωνας σημαίνει φιλοσοφία και φιλοσοφία σημαίνει Πλάτωνας. Είναι ο πρώτος δασκαλογονιός της συστηματικής σκέψης στην υδρόγειο, που χωρίς αυτόν η ανθρωπότητα σήμερα δεν θα ξεχώριζε πάρα πολύ απ’ το υπόλοιπο ζωικό της βασίλειο. Θεμέλιωσε το πρώτο οργανωμένο επιστημονικό σκολειό εδώ και πριν από 25 αιώνες στην τότε πρώτευσα της γνώσης Αθήνα, κι από τότε συνεχίζουν να χτυπούν τα σχολειοκαμπανάκια σε κάθε πόλη και χωριό απανταχού στην οικουμένη.
Έφαγε σαν μεταξοσκούληκας κάθε άγουρη και απροσδιόριστη σκέψη απ’ τη προγενέστερη Ελλάδα, Μagna Grecia, βόρειο Αφρική, Βαβυλωνία και υπόλοιπη Ασία, για να τις αναγεννήσει αργότερα πιο ώριμες και πιο προσδιορισμένες για τα Ελληνικά και λοιπά Ευρωπαϊκά μελίγγια.
Βάρβαροι και ανθρωποφάγοι ούλου του κόσμου ηρέμησαν ψυχοδιανοητικά θηλάζοντας την νοητική του αμβροσία για 2500 χρόνια. Φιλόσοφοι, μύστες, πεζογράφοι, ποιητές γλωσσολόγοι, ρήτορες, αστρονόμοι, κοσμογόνοι, πολιτικοί. παιδαγωγοί και δογματολάτρες, έτρεξαν και θα τρέχουν αιώνια να δανειστούν σοφία απ’ το μυστήριο τούτο που λέγεται Πλάτωνας. Όλοι τους δανείσθηκαν τη διανοητική του σκάλα για να αγναντέψουν από πιο ψηλότερα της ψυχής τα καραούλια.
Χριστιανοί να Πλατωνίζουν με τη βίβλο τους, Ιουδαίοι να τον πονηροπιθηκίζουν με το Torah τους, και οι μωαμεθανοί να τον αποστηθίζουν σχεδόν ατόφιο στο βιβλιαράκι τους περί ηθικής, ‘Ahlak-y-jalaly. Μύστες και φιλόσοφοι του κόσμου σαν τους Αμμώνιο Σακά, Πλωτίνο, Πορφύρα, Πρόκλο, Ιαμβλίχο, Πλούταρχο, Milton, Dante, Montaigne, Shakespeare, Thomas Taylor, Ralph Cudworth, John Smith, Voltaire, Francis Bacon, Carlyle, Emerson και χιλιάδες άλλοι, ήσαν όλοι τους Πλατωνικά βλαστάρια. Προσπαθώντας ο Αριστοτέλης να αντιγνωμήσει αρχικά το δάσκαλό του, δεν τα κατάφερε τελικά ο δόλιος, πλατώνιζε κι αυτός σε κάθε φτερογραφή μέχρι το τέλος της ζωής του. Είναι σχεδόν αδύνατο να σκεφτεί κανείς λιγάκι παραπέρα χωρίς την Πλατωνική βοήθεια. Μοιάζει σαν τη μαλλιαρή αντροχερούκλα του φιλεύσπλαχνου πατέρα που τρυφοκρατά το αχνούδουτο χεράκι του παιδιού του στην πρώτη μέρα δημοτικού του σχολειού.
Γεννήθηκε περίπου στο 427 π.χ. τότε κοντά που πέθανε και το πολιτικό είδωλο των αρχαίων μας προγόνων Περικλής. Γνώρισε την δόξα των τραγωδοσυγγραφέων, Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη και Αριστοφάνη αλλά και την ολέθρια πολιτιστική καταστροφή του Πελοποννησιακού πολέμου. Παρά την πλούσια αριστοκρατική του ανατροφή, αρνήθηκε το δρόμο της υλιστικής αφθόνιας και εγωκεντρικής του αυτοπροβολής. Προτίμησε το μονοπάτι της εγκράτειας και της μετριοφροσύνης για να θερίσει τη λαμπρή διανοητική και πνευματική σοδιά του αργότερα. Στα τρυφερά του 20 χρόνια, γνώρισε το είδωλο της φιλοσοφίας όλων των εποχών ‘Σωκράτη’, όπου και τον ακολούθησε πιστά μέχρι στον θάνατό του. Μετά την απάνθρωπη εκτέλεση του αγαπημένου του δασκάλου, αφιέρωσε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του για να μιλάει μοναχά για αυτόν.
Ταξίδεψε στην Magna Grecia της Σικελίας και επισκέφθηκε την Αίγυπτο με τη Βαβυλωνία, λένε μάλιστα πως πήγε και παραπέρα. Επιστρέφοντας στην Αθήνα το 386 π.χ, ίδρυσε το πρώτο Πανεπιστημιακό σκολειό του κόσμου που το ονόμασε ‘Ακαδημία’ προς τιμή του γνωστού αθλητή Ακάδημο. Ήταν ανοικτό σκολειό έξω στη φύση, ανάμεσα σε ελαιώνες, πλατάνια και πευκοέλατα,
(κοντά στον σημερινό Ναό του αγίου Νικολάου στη Κολοκυνθού). Ο Αριστοτέλης προσπάθησε να το μιμηθεί με την περιπατητική σχολή του στις όχθες του Ιλισού ποταμού αργότερα. Εισέρχονταν στο σκολειό του για μάθηση μόνο οι μυημένοι στα πλατωνικά του ιδεώδη.
Μπροστά στην εξοχική σχολική του αυλόπορτα, διάβαζε κανείς από μακριά την τρανή ταμπέλα του σκαλισμένη πάνω σε πεντελικό μάρμαρο. «Μειδείς αγεωμέτρητος εισίτω».
Από όλα τα μέρη του κόσμου φτάνανε διψασμένοι να ακούσουν την Πλατωνική διδασκαλία. Δίδασκε πάντα ζωντανά στους μαθητές του κουβεντιάζοντας μαζί τους σαν τρυφερός δασκαλοπατέρας. Δεν πίστευε στη γραπτή διδασκαλία παρ’ ότι έγραψε αρκετά βιβλία για να περνάει ευχάριστα την ώρα του, όπως έλεγε. Όλη τη συγγραφική του συγκομιδή την αποκαλούσε, «πάγκαλη παιδία» δηλ. ευχάριστο παιχνίδι, η ευγενή διασκέδαση. Απορρόφησε αρκετούς προγενέστερους Έλληνες στοχαστές, όπως τον Όμηρο, Θαλή, Ηράκλειτο, Αναξαγόρα, Πυθαγόρα, Φιλόλαο, Παρμενίδη, Εμπεδοκλή, Κρατύλο και Σωκράτη στο νοητικό του αλώνι, για να τους αναπαράγει αργότερα πιο νόστιμους και περισσότερο χωνευτικούς για την Ελλάδα και υπόλοιπη ανθρωπότητα. Πίστευε σαν τον Πυθαγόρα, ότι το διανοητικό σύστημα του σύμπαντος είναι μαθηματικά περιτυλιγμένο και δεν κατανοείται εύκολα χωρίς λίγη γνώση γεωμετρίας.
Δυστυχώς δεν είχαν τότε την πολυτέλεια να μαγνητοφωνούν μαθήματα για μελλοντική αποθήκευση, αλλά οι φτερογραμμένοι του διάλογοι αρκούν σήμερα να κάνουν τις ψυχές του κόσμου να χοροπηδάν σαν το σκαντζόχοιρο κάθε φορά που τους διαβάζουν. Διαβάζοντας, θυμάμαι, τις τελευταίες μέρες του Σωκράτη στα εφηβικά μου χρόνια, όχι μόνο δεν κοιμήθηκα πολύ εκείνο το βραδάκι, αλλά και έκλαψα παιδοχαρούμενος. Χαιρόμουνα αφάνταστα για την καινούργια μου τούτη ανακάλυψη. Ένας καινούργιος κύκλος χαράς και γνώσης άνοιγε για μένα σαν είδος purgatorio ( πύρινο καθαριστήριο),που καθάριζε την ψυχή μου σαν το μολυσμένο στάρι απ’ την βλαβερή του ήρα.
Δεν ήξερα ποιον να ευγνωμονήσω περισσότερο, το διανοητικό μεγαλείο του Πλάτωνα, η τον Παρθενώνα της σοφίας που ονομάζεται Σωκράτης. Δεν γνώριζα ακόμη καλά που τελείωνε ο ένας και που άρχιζε ο άλλος. Δύσκολα παραμένει ο ίδιος κανείς διαβάζοντας της Πλατωνικές μελέτες. Είναι τα μοναδικά φάρμακα που δαμάζουν τις πέντε μας αισθήσεις να υπακούσουν πιστά στην ανθρώπινη διάνοια. Ξυπνάνε μέσα μας τον έρωτα για γνώση και ανάβουν την φλόγα για ένα ατέλειωτο πνευματοδιανοητικό ταξίδι. Ένας καινούργιος αλαργινός δρόμος ξεκινά, γεμάτος χαρά, γνώση και αλήθεια για όσους θωπεύτηκαν απ’ το Πλατωνικό του μεγαλείο. Αφήνοντας πίσω κάθε σκοτάδι άγνοιας που μας έκανε να περπατάμε τυφλά σαν τους υπνοβάτες τα μεσάνυχτα.
Αδέρφωσε την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο πνευματοδιανοητικά και έκανε κάθε χώρα στον πλανήτη να τον αισθάνεται για δικό της.
Άγγλοι παιδοχαρούμενοι να μουρμουρίζουν θαυμαστά διαβάζοντας τους βαθύστοχους διαλόγους του. Ah......! How English are Plato’s writings! (Α! πόσο Αγγλώδες είναι τα Πλατωνικά συγγράμματα).
Λατίνοι, Ούννοι, Φράγκοι, Σκανδιναβοί, Σλάβοι, Ασιάτες και Αφρικανοί να τον κληρονομούν όλοι για δικό τους. Κάθε αναπτυγμένη ψυχή που προσπερνά τα εθνικά της κατώφλια, γίνεται αυτόματα υπήκοος της οικουμένης και λαμβάνει τον τίτλο ‘Κοσμοκράτης’, δηλαδή, υπήκοος της πνευματικής ομορφιάς ούλου του σύμπαν.
Μοιάζει σαν τον λαμπρό μας ήλιο, που λαχταρολατρεύεται σε κάθε χώρα που οι γλυκόθερμες αχτίδες του ανατέλλουν. Νοιώθομε τυχεροί και ευγνώμονες στο πανάγαθό μας Δια, που κατέβηκε στην γη μεταμφιεσμένος σαν Πλάτωνας για να διαφωτίσει τον νου και τις ψυχές του κόσμου λιγάκι πάρα πέρα. Αλλόγλωσσοι απανταχού μετάφρασαν και θα μεταφράζουν αιώνια τους Πλατωνικούς διαλόγους στην μητρική τους γλώσσα σαν το ‘πάτερ ημών’ της βίβλου. Μάθαιναν και θα μαθαίνουν την αρχαία Ελληνική γλώσσα για να γευτούν ποιό γνησιότερα την Πλατωνική μαγεία.
Ισχυρίζονταν σαν τον Σωκράτη πως δεν ήξερε τίποτα, αλλά μάθαινε κι αυτός κουβεντιάζοντας με άλλους. Η πραγματική γνώση, λέει, δεν προέρχεται απ’ την πολύχρονη σπουδή, αλλά ανακαλύπτεται μέσα μας με οδηγό τη αμοιβαία φιλοσοφική συζήτηση. Όλη η σοφία, τονίζει, είναι ξεχασμένη στην ψυχή του κάθε ενός, και ανασύρεται απ’ τη λήθη (ξεχασιά) με τη αμοιβαία φιλοσοφική κουβέντα. Να εδώ βλέπομε ξεκάθαρα την προέλευση της λέξης ‘αλήθεια’, δηλαδή να διώξουμε το ξέχασμα και να επαναφέρομε τις προγενέστερες μεταψυχικές μας αναμνήσεις. Ποιο είναι τότε το πρώτο βήμα για το αποκαλυπτικό μας αυτό ταξίδι; - Ο νους, λεει, αρχικά πρέπει να ελέγχει και να περιορίζει τις αδέσποτες σωματικές και συναισθηματικές ορμές σταθερά με σωφροσύνη.
Σαν τον αμαξά, που χαλιναγωγεί και κατευθύνει τα απείθαρχα άλογά του για να φτάσει έγκυρα και ασφαλής στον προορισμό του. Με άλαλα λόγια, πρέπει να ζούμε πειθαρχικά, ειλικρινά, λιτά και δίκαια για να μπορούμε να στοχαζόμαστε πνευματικά ψηλότερα. Κύρια εμπόδια για την ψυχική ανάπτυξη θεωρούσε ήταν οι: Θυμός, φοβία, λαιμαργία, παραφροσύνη και φιλαργυρία. Υιοθετούσε τις ακόλουθες αρετές στη φιλοσοφική διδασκαλία του για τη πνευματική καλλιέργεια: κουράγιο, εγκράτεια, αθυμία, μεγαλοψυχία, αγάπη, ανεκτικότητα, δικαιοσύνη και λιτότητα, ως αναγκαία εργαλεία για τη ψυχική κάθαρση.
Έψαξα να βρω περισσότερη βιογραφική ύλη για τον Πλάτωνα, αλλά του κάκου μου δεν τα κατάφερα. Φαίνεται πως οι αναπτυγμένες ψυχές συνήθως έχουν πολύ μικρή βιογραφία. Κανείς δεν ήξερε τον δρόμο και τον αριθμό του σπιτιού του να μπει μέσα για να μας ξεστορίσει περισσότερα για την προσωπική ζωή του. Αν είχε μόνιμη γυναίκα, παιδιά, φίλους, κρυφές ερωμένες, νοητικές αδυναμίες και άλλα προσωπικά χούγια, δεν γνωρίζομε απολύτως τίποτα. Όλη την προσωπική ζωή του την μετέτρεψε σε στοχασμό και πνεύμα, σαν το καλοχτισμένο τζάκι που καίει τέλεια τον καπνό του για να μην μολύνει την ατμόσφαιρα. Λένε πως δεν γέλαγε τόσο πολύ, η μάλλον πάρα πολύ σπάνια. Μα δεν είχε και άδικο ο άνθρωπος νομίζω, αφού το ασυγκράτητο γέλιο καμιά φορά είναι και δείγμα ψυχονοητικής ανωμαλίας. Οι φρηνοβλαβείς συνήθως ξεκαρδίζονται στα γέλια χωρίς σημαντική αιτία.
Τα ανέκδοτα, λέει ο Αριστοτέλης, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μισοτελειωμένες αλήθειες χωρίς κίνδυνο, κι όταν καταλήγουν σε κίνδυνο ζωής, τότε λέγονται τραγωδίες.
Ο Πλάτωνας δεν αγαπούσε τις επιπολαιότητες και τις μισοτελειωμένες πράξεις στη ζωή. Δεν του προξενούσαν γέλιο οι νοητικές ανεπάρκειες και απροσεξίες των συνανθρώπων του, αλλά λύπη για το κατάντημά τους.
Αναρωτιέμαι, πως άντεξε η πνευματική του φλόγα τόσους αιώνες άκαμπτη μέχρι σήμερα; Όταν μάλιστα καταδιώχτηκε, αναθεματίστηκε και αφορίστηκε από διάφορους δογματολάτρες για δυο χιλιάδες χρόνια; Λένε μάλιστα, πως ποτέ δεν υπήρχαν παραπάνω από μετρημένα άτομα στα δάχτυλα σε κάθε χώρα για κάθε εποχή που διαβάζουν και καταλαβαίνουν τον Πλάτωνα σωστά. Σίγουρα όχι αρκετή αναγνωστική δύναμη να υποστηρίξουν οικονομικά μια καινούργια έκδοση. Εντούτοις όμως όλα τα Πλατωνικά συγγράμματα επανεκδίδονται σχεδόν αδιάκοπα απανταχού στην οικουμένη. Εδώ φαίνεται ξεκάθαρα, πως κάποια ανώτερη κοσμική δύναμη επιβλέπει και ρυθμίζει το Πλατωνικό πνεύμα να ρέει στην ανθρωπότητα ασταμάτητα. Όμοια σαν το οξυγόνου στην ατμόσφαιρα που πρέπει να αναπαράγεται αδιάκοπα για να υπάρχει ζωή στο πλανήτη ετούτο, έτσι και Ο Πλάτωνας θα επανεκδίδεται αστείρευτα ως αναγκαία πνευματική τροφή για την ανθρωπότητα αιώνια.
Όποια αλλαγή και ολική καταστροφή να φέρει το μέλλον μας μια μέρα. Εάν ακόμα και ο άξονας της γης αλλάξει θέση και ο ουρανός ραγίσει κατάμισα! Ο Πλάτωνας θα παραμένει πάντα ως αναντικατάστατος θεϊκός λύχνος στον πλανήτη μας για να φωτίζει την διανοητική και πνευματική πορεία του κόσμου. Όλα τα βιβλία του θα παραμένουν σαν ουράνια παρακαταθήκη μέσα στους αιώνες για να ανακαλύπτει ο καθένας πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει πνευματοδιανοητικά, όταν θελήσει και ακολουθήσει τον σωστό δρόμο στη ζωή του.
Γιοχάννεσμπουρχ
Νότιος Αφρική
Αν ο Θεός κατέβαινε στη γη να κουβεντιάσει στους ανθρώπους του μια μέρα, σίγουρα θα μίλαγε σαν τον Πλάτωνα. Καμιά άλλη γλώσσα δεν θα του ταίριαζε τόσο πολύ να αγγίξει τις καρδιές και τις ψυχές του κόσμου. Διαβάζοντας κανείς τα βαθυστόχαστα γραφτά του, νοιώθει πως Ο Θεός μεταμορφώθηκε σε Πλάτωνα για να μοιράσει αλήθεια, σοφία και αγάπη στην ανθρωπότητα. Τόσο τέλειοπελεκημένες είναι οι σκέψεις του, που μήτε ένα ιώτα δεν άφησε για μας να προσθέσουμε στα θεόπνευστα γραφτά του. Δεν θα υπερέβαλα ελπίζω αν φώναζα κι εγώ σαν το φανατικό ισλαμιστή Ομάρ για το κοράνι του. Κάψτε τις ογκώδες βιβλιοθήκες, δεν μας χρειάζονται πια, αφού οι αξίες τους είναι όλες μαζεμένες στα Πλατωνικά κιτάπια.
Ότι και να ζητήσει κανείς το βρίσκει πάντοτε στον Πλάτωνα: Φιλοσοφία, κοσμογονία, μεταφυσική, αλήθεια, αρετή, πνευματικότητα, μυστικισμό, αθανασία, κοινωνιολογία, πολιτική, συνταγματολογία, δικαιοσύνη, παιδαγωγία, λογοτεχνία, ρητορική, επιστημολογία, μαθηματικά, ηθική, αθλητισμό, υγιεινή, αγνή αγάπη και ότι άλλο χρήσιμο θελήσει η καρδιά του. Μόνο το σύγγραμμά του ‘Πολιτεία’, φτάνει να μορφώσει την ανθρωπότητα, λεει ο Έμερσον, παραπάνω σχολειά δεν μας χρειάζοντε. Χωρίς τον Πλάτωνα σήμερα θα μοιάζαμε όλοι μας σαν τα μωρά παιδάκια που χτυπούν τα ποδαράκια τους σκούζοντας, μέχρις ότου να μάθουν την Μητρική τους γλώσσα να πουν τι θέλουν και να ηρεμίσουν ψυχικά. ‘Πλάτωνας σημαίνει φιλοσοφία και φιλοσοφία σημαίνει Πλάτωνας. Είναι ο πρώτος δασκαλογονιός της συστηματικής σκέψης στην υδρόγειο, που χωρίς αυτόν η ανθρωπότητα σήμερα δεν θα ξεχώριζε πάρα πολύ απ’ το υπόλοιπο ζωικό της βασίλειο. Θεμέλιωσε το πρώτο οργανωμένο επιστημονικό σκολειό εδώ και πριν από 25 αιώνες στην τότε πρώτευσα της γνώσης Αθήνα, κι από τότε συνεχίζουν να χτυπούν τα σχολειοκαμπανάκια σε κάθε πόλη και χωριό απανταχού στην οικουμένη.
Έφαγε σαν μεταξοσκούληκας κάθε άγουρη και απροσδιόριστη σκέψη απ’ τη προγενέστερη Ελλάδα, Μagna Grecia, βόρειο Αφρική, Βαβυλωνία και υπόλοιπη Ασία, για να τις αναγεννήσει αργότερα πιο ώριμες και πιο προσδιορισμένες για τα Ελληνικά και λοιπά Ευρωπαϊκά μελίγγια.
Βάρβαροι και ανθρωποφάγοι ούλου του κόσμου ηρέμησαν ψυχοδιανοητικά θηλάζοντας την νοητική του αμβροσία για 2500 χρόνια. Φιλόσοφοι, μύστες, πεζογράφοι, ποιητές γλωσσολόγοι, ρήτορες, αστρονόμοι, κοσμογόνοι, πολιτικοί. παιδαγωγοί και δογματολάτρες, έτρεξαν και θα τρέχουν αιώνια να δανειστούν σοφία απ’ το μυστήριο τούτο που λέγεται Πλάτωνας. Όλοι τους δανείσθηκαν τη διανοητική του σκάλα για να αγναντέψουν από πιο ψηλότερα της ψυχής τα καραούλια.
Χριστιανοί να Πλατωνίζουν με τη βίβλο τους, Ιουδαίοι να τον πονηροπιθηκίζουν με το Torah τους, και οι μωαμεθανοί να τον αποστηθίζουν σχεδόν ατόφιο στο βιβλιαράκι τους περί ηθικής, ‘Ahlak-y-jalaly. Μύστες και φιλόσοφοι του κόσμου σαν τους Αμμώνιο Σακά, Πλωτίνο, Πορφύρα, Πρόκλο, Ιαμβλίχο, Πλούταρχο, Milton, Dante, Montaigne, Shakespeare, Thomas Taylor, Ralph Cudworth, John Smith, Voltaire, Francis Bacon, Carlyle, Emerson και χιλιάδες άλλοι, ήσαν όλοι τους Πλατωνικά βλαστάρια. Προσπαθώντας ο Αριστοτέλης να αντιγνωμήσει αρχικά το δάσκαλό του, δεν τα κατάφερε τελικά ο δόλιος, πλατώνιζε κι αυτός σε κάθε φτερογραφή μέχρι το τέλος της ζωής του. Είναι σχεδόν αδύνατο να σκεφτεί κανείς λιγάκι παραπέρα χωρίς την Πλατωνική βοήθεια. Μοιάζει σαν τη μαλλιαρή αντροχερούκλα του φιλεύσπλαχνου πατέρα που τρυφοκρατά το αχνούδουτο χεράκι του παιδιού του στην πρώτη μέρα δημοτικού του σχολειού.
Γεννήθηκε περίπου στο 427 π.χ. τότε κοντά που πέθανε και το πολιτικό είδωλο των αρχαίων μας προγόνων Περικλής. Γνώρισε την δόξα των τραγωδοσυγγραφέων, Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη και Αριστοφάνη αλλά και την ολέθρια πολιτιστική καταστροφή του Πελοποννησιακού πολέμου. Παρά την πλούσια αριστοκρατική του ανατροφή, αρνήθηκε το δρόμο της υλιστικής αφθόνιας και εγωκεντρικής του αυτοπροβολής. Προτίμησε το μονοπάτι της εγκράτειας και της μετριοφροσύνης για να θερίσει τη λαμπρή διανοητική και πνευματική σοδιά του αργότερα. Στα τρυφερά του 20 χρόνια, γνώρισε το είδωλο της φιλοσοφίας όλων των εποχών ‘Σωκράτη’, όπου και τον ακολούθησε πιστά μέχρι στον θάνατό του. Μετά την απάνθρωπη εκτέλεση του αγαπημένου του δασκάλου, αφιέρωσε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του για να μιλάει μοναχά για αυτόν.
Ταξίδεψε στην Magna Grecia της Σικελίας και επισκέφθηκε την Αίγυπτο με τη Βαβυλωνία, λένε μάλιστα πως πήγε και παραπέρα. Επιστρέφοντας στην Αθήνα το 386 π.χ, ίδρυσε το πρώτο Πανεπιστημιακό σκολειό του κόσμου που το ονόμασε ‘Ακαδημία’ προς τιμή του γνωστού αθλητή Ακάδημο. Ήταν ανοικτό σκολειό έξω στη φύση, ανάμεσα σε ελαιώνες, πλατάνια και πευκοέλατα,
(κοντά στον σημερινό Ναό του αγίου Νικολάου στη Κολοκυνθού). Ο Αριστοτέλης προσπάθησε να το μιμηθεί με την περιπατητική σχολή του στις όχθες του Ιλισού ποταμού αργότερα. Εισέρχονταν στο σκολειό του για μάθηση μόνο οι μυημένοι στα πλατωνικά του ιδεώδη.
Μπροστά στην εξοχική σχολική του αυλόπορτα, διάβαζε κανείς από μακριά την τρανή ταμπέλα του σκαλισμένη πάνω σε πεντελικό μάρμαρο. «Μειδείς αγεωμέτρητος εισίτω».
Από όλα τα μέρη του κόσμου φτάνανε διψασμένοι να ακούσουν την Πλατωνική διδασκαλία. Δίδασκε πάντα ζωντανά στους μαθητές του κουβεντιάζοντας μαζί τους σαν τρυφερός δασκαλοπατέρας. Δεν πίστευε στη γραπτή διδασκαλία παρ’ ότι έγραψε αρκετά βιβλία για να περνάει ευχάριστα την ώρα του, όπως έλεγε. Όλη τη συγγραφική του συγκομιδή την αποκαλούσε, «πάγκαλη παιδία» δηλ. ευχάριστο παιχνίδι, η ευγενή διασκέδαση. Απορρόφησε αρκετούς προγενέστερους Έλληνες στοχαστές, όπως τον Όμηρο, Θαλή, Ηράκλειτο, Αναξαγόρα, Πυθαγόρα, Φιλόλαο, Παρμενίδη, Εμπεδοκλή, Κρατύλο και Σωκράτη στο νοητικό του αλώνι, για να τους αναπαράγει αργότερα πιο νόστιμους και περισσότερο χωνευτικούς για την Ελλάδα και υπόλοιπη ανθρωπότητα. Πίστευε σαν τον Πυθαγόρα, ότι το διανοητικό σύστημα του σύμπαντος είναι μαθηματικά περιτυλιγμένο και δεν κατανοείται εύκολα χωρίς λίγη γνώση γεωμετρίας.
Δυστυχώς δεν είχαν τότε την πολυτέλεια να μαγνητοφωνούν μαθήματα για μελλοντική αποθήκευση, αλλά οι φτερογραμμένοι του διάλογοι αρκούν σήμερα να κάνουν τις ψυχές του κόσμου να χοροπηδάν σαν το σκαντζόχοιρο κάθε φορά που τους διαβάζουν. Διαβάζοντας, θυμάμαι, τις τελευταίες μέρες του Σωκράτη στα εφηβικά μου χρόνια, όχι μόνο δεν κοιμήθηκα πολύ εκείνο το βραδάκι, αλλά και έκλαψα παιδοχαρούμενος. Χαιρόμουνα αφάνταστα για την καινούργια μου τούτη ανακάλυψη. Ένας καινούργιος κύκλος χαράς και γνώσης άνοιγε για μένα σαν είδος purgatorio ( πύρινο καθαριστήριο),που καθάριζε την ψυχή μου σαν το μολυσμένο στάρι απ’ την βλαβερή του ήρα.
Δεν ήξερα ποιον να ευγνωμονήσω περισσότερο, το διανοητικό μεγαλείο του Πλάτωνα, η τον Παρθενώνα της σοφίας που ονομάζεται Σωκράτης. Δεν γνώριζα ακόμη καλά που τελείωνε ο ένας και που άρχιζε ο άλλος. Δύσκολα παραμένει ο ίδιος κανείς διαβάζοντας της Πλατωνικές μελέτες. Είναι τα μοναδικά φάρμακα που δαμάζουν τις πέντε μας αισθήσεις να υπακούσουν πιστά στην ανθρώπινη διάνοια. Ξυπνάνε μέσα μας τον έρωτα για γνώση και ανάβουν την φλόγα για ένα ατέλειωτο πνευματοδιανοητικό ταξίδι. Ένας καινούργιος αλαργινός δρόμος ξεκινά, γεμάτος χαρά, γνώση και αλήθεια για όσους θωπεύτηκαν απ’ το Πλατωνικό του μεγαλείο. Αφήνοντας πίσω κάθε σκοτάδι άγνοιας που μας έκανε να περπατάμε τυφλά σαν τους υπνοβάτες τα μεσάνυχτα.
Αδέρφωσε την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο πνευματοδιανοητικά και έκανε κάθε χώρα στον πλανήτη να τον αισθάνεται για δικό της.
Άγγλοι παιδοχαρούμενοι να μουρμουρίζουν θαυμαστά διαβάζοντας τους βαθύστοχους διαλόγους του. Ah......! How English are Plato’s writings! (Α! πόσο Αγγλώδες είναι τα Πλατωνικά συγγράμματα).
Λατίνοι, Ούννοι, Φράγκοι, Σκανδιναβοί, Σλάβοι, Ασιάτες και Αφρικανοί να τον κληρονομούν όλοι για δικό τους. Κάθε αναπτυγμένη ψυχή που προσπερνά τα εθνικά της κατώφλια, γίνεται αυτόματα υπήκοος της οικουμένης και λαμβάνει τον τίτλο ‘Κοσμοκράτης’, δηλαδή, υπήκοος της πνευματικής ομορφιάς ούλου του σύμπαν.
Μοιάζει σαν τον λαμπρό μας ήλιο, που λαχταρολατρεύεται σε κάθε χώρα που οι γλυκόθερμες αχτίδες του ανατέλλουν. Νοιώθομε τυχεροί και ευγνώμονες στο πανάγαθό μας Δια, που κατέβηκε στην γη μεταμφιεσμένος σαν Πλάτωνας για να διαφωτίσει τον νου και τις ψυχές του κόσμου λιγάκι πάρα πέρα. Αλλόγλωσσοι απανταχού μετάφρασαν και θα μεταφράζουν αιώνια τους Πλατωνικούς διαλόγους στην μητρική τους γλώσσα σαν το ‘πάτερ ημών’ της βίβλου. Μάθαιναν και θα μαθαίνουν την αρχαία Ελληνική γλώσσα για να γευτούν ποιό γνησιότερα την Πλατωνική μαγεία.
Ισχυρίζονταν σαν τον Σωκράτη πως δεν ήξερε τίποτα, αλλά μάθαινε κι αυτός κουβεντιάζοντας με άλλους. Η πραγματική γνώση, λέει, δεν προέρχεται απ’ την πολύχρονη σπουδή, αλλά ανακαλύπτεται μέσα μας με οδηγό τη αμοιβαία φιλοσοφική συζήτηση. Όλη η σοφία, τονίζει, είναι ξεχασμένη στην ψυχή του κάθε ενός, και ανασύρεται απ’ τη λήθη (ξεχασιά) με τη αμοιβαία φιλοσοφική κουβέντα. Να εδώ βλέπομε ξεκάθαρα την προέλευση της λέξης ‘αλήθεια’, δηλαδή να διώξουμε το ξέχασμα και να επαναφέρομε τις προγενέστερες μεταψυχικές μας αναμνήσεις. Ποιο είναι τότε το πρώτο βήμα για το αποκαλυπτικό μας αυτό ταξίδι; - Ο νους, λεει, αρχικά πρέπει να ελέγχει και να περιορίζει τις αδέσποτες σωματικές και συναισθηματικές ορμές σταθερά με σωφροσύνη.
Σαν τον αμαξά, που χαλιναγωγεί και κατευθύνει τα απείθαρχα άλογά του για να φτάσει έγκυρα και ασφαλής στον προορισμό του. Με άλαλα λόγια, πρέπει να ζούμε πειθαρχικά, ειλικρινά, λιτά και δίκαια για να μπορούμε να στοχαζόμαστε πνευματικά ψηλότερα. Κύρια εμπόδια για την ψυχική ανάπτυξη θεωρούσε ήταν οι: Θυμός, φοβία, λαιμαργία, παραφροσύνη και φιλαργυρία. Υιοθετούσε τις ακόλουθες αρετές στη φιλοσοφική διδασκαλία του για τη πνευματική καλλιέργεια: κουράγιο, εγκράτεια, αθυμία, μεγαλοψυχία, αγάπη, ανεκτικότητα, δικαιοσύνη και λιτότητα, ως αναγκαία εργαλεία για τη ψυχική κάθαρση.
Έψαξα να βρω περισσότερη βιογραφική ύλη για τον Πλάτωνα, αλλά του κάκου μου δεν τα κατάφερα. Φαίνεται πως οι αναπτυγμένες ψυχές συνήθως έχουν πολύ μικρή βιογραφία. Κανείς δεν ήξερε τον δρόμο και τον αριθμό του σπιτιού του να μπει μέσα για να μας ξεστορίσει περισσότερα για την προσωπική ζωή του. Αν είχε μόνιμη γυναίκα, παιδιά, φίλους, κρυφές ερωμένες, νοητικές αδυναμίες και άλλα προσωπικά χούγια, δεν γνωρίζομε απολύτως τίποτα. Όλη την προσωπική ζωή του την μετέτρεψε σε στοχασμό και πνεύμα, σαν το καλοχτισμένο τζάκι που καίει τέλεια τον καπνό του για να μην μολύνει την ατμόσφαιρα. Λένε πως δεν γέλαγε τόσο πολύ, η μάλλον πάρα πολύ σπάνια. Μα δεν είχε και άδικο ο άνθρωπος νομίζω, αφού το ασυγκράτητο γέλιο καμιά φορά είναι και δείγμα ψυχονοητικής ανωμαλίας. Οι φρηνοβλαβείς συνήθως ξεκαρδίζονται στα γέλια χωρίς σημαντική αιτία.
Τα ανέκδοτα, λέει ο Αριστοτέλης, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μισοτελειωμένες αλήθειες χωρίς κίνδυνο, κι όταν καταλήγουν σε κίνδυνο ζωής, τότε λέγονται τραγωδίες.
Ο Πλάτωνας δεν αγαπούσε τις επιπολαιότητες και τις μισοτελειωμένες πράξεις στη ζωή. Δεν του προξενούσαν γέλιο οι νοητικές ανεπάρκειες και απροσεξίες των συνανθρώπων του, αλλά λύπη για το κατάντημά τους.
Αναρωτιέμαι, πως άντεξε η πνευματική του φλόγα τόσους αιώνες άκαμπτη μέχρι σήμερα; Όταν μάλιστα καταδιώχτηκε, αναθεματίστηκε και αφορίστηκε από διάφορους δογματολάτρες για δυο χιλιάδες χρόνια; Λένε μάλιστα, πως ποτέ δεν υπήρχαν παραπάνω από μετρημένα άτομα στα δάχτυλα σε κάθε χώρα για κάθε εποχή που διαβάζουν και καταλαβαίνουν τον Πλάτωνα σωστά. Σίγουρα όχι αρκετή αναγνωστική δύναμη να υποστηρίξουν οικονομικά μια καινούργια έκδοση. Εντούτοις όμως όλα τα Πλατωνικά συγγράμματα επανεκδίδονται σχεδόν αδιάκοπα απανταχού στην οικουμένη. Εδώ φαίνεται ξεκάθαρα, πως κάποια ανώτερη κοσμική δύναμη επιβλέπει και ρυθμίζει το Πλατωνικό πνεύμα να ρέει στην ανθρωπότητα ασταμάτητα. Όμοια σαν το οξυγόνου στην ατμόσφαιρα που πρέπει να αναπαράγεται αδιάκοπα για να υπάρχει ζωή στο πλανήτη ετούτο, έτσι και Ο Πλάτωνας θα επανεκδίδεται αστείρευτα ως αναγκαία πνευματική τροφή για την ανθρωπότητα αιώνια.
Όποια αλλαγή και ολική καταστροφή να φέρει το μέλλον μας μια μέρα. Εάν ακόμα και ο άξονας της γης αλλάξει θέση και ο ουρανός ραγίσει κατάμισα! Ο Πλάτωνας θα παραμένει πάντα ως αναντικατάστατος θεϊκός λύχνος στον πλανήτη μας για να φωτίζει την διανοητική και πνευματική πορεία του κόσμου. Όλα τα βιβλία του θα παραμένουν σαν ουράνια παρακαταθήκη μέσα στους αιώνες για να ανακαλύπτει ο καθένας πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει πνευματοδιανοητικά, όταν θελήσει και ακολουθήσει τον σωστό δρόμο στη ζωή του.
Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2009
Κίνημα πολιτών από στόμα σε στόμα
Tου Χρηστου Γιανναρα
Μέσα στην αχαλίνωτη υστερία ιδιοτέλειας, την προεκλογική, των κομμάτων, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια του πολίτη εξαρτάται από τη μνήμη του. Αν επιδιώξει να θυμάται, θα ξέρει ο πολίτης πώς να διασώσει την ευθυκρισία του, την εντιμότητά του, την ανθρωπιά του.
Υπάρχει βέβαια πάντοτε εκείνο το τμήμα του εκλογικού σώματος (στην Ελλάδα απελπιστικά μεγάλο) που ψηφίζει χωρίς σκέψη, χωρίς κρίση, με τον πρωτογονισμό ή την ψυχανωμαλία του οπαδού. Είναι το δυσφόρητο βαρίδι που κρατάει τη χώρα στην υπανάπτυξη, στη συνεχώς επιτεινόμενη υποβάθμιση της ποιότητας. Ομως, υπάρχει και η κρίσιμη για το εκλογικό αποτέλεσμα μερίδα των ψηφοφόρων που επιλέγει κάθε φορά το «μη χείρον» – με τα υποκειμενικά του καθενός κριτήρια του χείρονος. Γι’ αυτούς, τους μη εξανδραποδισμένους από την ιδιοτέλεια ή τον μικρονοϊκό κομματισμό ψηφοφόρους, η εγρήγορση της μνήμης είναι άμυνα συλλογικής ελπίδας.
Να θυμηθεί ο ψηφοφόρος: Ποιες αιτίες, ποια αγανάκτηση οδήγησαν την πλειοψηφία να απορρίψει δύο φορές το ΠΑΣΟΚ, το 2004 και το 2007. Και να το απορρίψει για χάρη ενός κόμματος που είκοσι περίπου χρόνια στην αντιπολίτευση, είχε αποδειχθεί πολιτικά ανύπαρκτο: χωρίς την παραμικρή αντίρρηση, διαφωνία ή αντιπρόταση στην πολιτική, στις πρακτικές, στους «κοινωνικούς» στόχους των σοσιαλεπώνυμων αμοραλιστών. Αλλαξε σε τίποτα το ΠΑΣΟΚ από το 2004 ώς σήμερα; Εδωσε το παραμικρό σημάδι αυτοκριτικής, μεταμέλειας, αναγνώρισης λαθών που προκάλεσαν δύο φορές την αποδοκιμασία του από τους ψηφοφόρους;
Αλλά να θυμηθεί και την άλλη εικόνα ο ψηφοφόρος: Τον φορτωμένο σήμερα το όνειδος της αποτυχίας πρωθυπουργό, όταν από το βήμα του Κοινοβουλίου ειρωνευόταν με ανοίκεια «οικειότητα» το φανερά ολίγιστο των ηγετικών ικανοτήτων του αθρόως ανακύψαντος τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης: του φερόταν, ωσάν να επρόκειτο για αδικημένο από τη φύση άτομο. Και να, που από αυτόν κατατροπώθηκε τελικά ο οιηματίας πρωθυπουργός, από τον πιο μειονεκτικό αντίπαλο που μπορούσε να του τύχει – ο ολίγιστος έγινε αφορμή να μετρηθεί με τη μεζούρα της ντροπής η ανικανότητα του εύγλωττου πεφυσιωμένου.
Να ανακαλέσει με ενάργεια στη μνήμη του ο ψηφοφόρος τα τεκμήρια της ψηλαφητής διαπίστωσης ότι και τα δύο «κόμματα εξουσίας» δεν πιστεύουν σε τίποτα, δεν πονάνε για τίποτα, δεν έχουν αρχές και ραχοκοκαλιά. Το ΠΑΣΟΚ περιέλαβε στους κόλπους του τον Μάρκο Βαφειάδη, αλλά και τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο – τέτοιον «σοσιαλιστικό» αχταρμά πρεσβεύει. Και η ΕΡΤ της «Νέας Δημοκρατίας», όπως και κάθε μετερίζι κρατικής διαχείρισης του πολιτισμού, αλλά και οι κοινωνικοί στόχοι της Εκπαίδευσης, συνέχισαν με τη Ν. Δ. να υπηρετούν συμπλεγματικά τον επιθετικό ρεβανσισμό των κάποτε ηττημένων της ζαχαριαδικής ένοπλης ανταρσίας της εξωραϊσμένης σε «εμφύλιο».
Να θυμηθεί και να κρίνει ο ψηφοφόρος: Τι διέφερε ως υπουργός Παιδείας ο καταγωγικά ανελλήνιστος σημερινός ηγέτης του ΠΑΣΟΚ από τη Νεοδημοκράτισσα κυρία Γιαννάκου, που τα ασύστολα κατορθώματά της τιμωρήθηκαν από τη λαϊκή ψήφο, αλλά αμείφθηκαν υπερ-εκ περισσού από το κόμμα της με την πρώτη θέση στο ευρωψηφοδέλτιο; Και γιατί άραγε έφτασε ο Θ. Πάγκαλος να καταγγέλλει τον σημερινό αρχηγό του, ως υπουργό Εξωτερικών, για απροσχημάτιστο εξαμερικανισμό του υπουργείου; Σε τι διέφερε η φανατισμένη υποστήριξη που πρόσφερε στο Σχέδιο Ανάν ο θλιβερός ολίγιστος από την υποστήριξη της σημερινής υπουργού Εξωτερικών στο ίδιο αυτό νομικό και πολιτικό τερατούργημα; Είναι εύλογα απρόσιτος σε τεκμηρίωση, αλλά συνάγεται από την προφανέστατη λογική των γεγονότων ο κάποτε ισχυρισμός του Ανδρέα Παπανδρέου ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών επιβάλλεται από «ξένα κέντρα αποφάσεων». Και μάλλον αποτελεί προστάδιο δοκιμασίας της ευπείθειας για την ανάληψη κομματικής ηγεσίας και πρωθυπουργίας.
Μόνο η εγρήγορση της μνήμης συνιστά αντίσταση της προσωπικής αξιοπρέπειας στη συλλογική ταπείνωση και ντροπή. Να μην ξεχάσει ο ψηφοφόρος την αναπλήρωση ανατριχιαστικής ανικανότητας με χαμόγελα παντός καιρού, που ήταν η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής από την κυρία Ντόρα Μητσοτάκη. Να μην ξεχάσει και την εικόνα του πρωθυπουργού το βράδυ που κρινόταν στο Συμβούλιο Κορυφής της Ε. Ε. η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας: Αυτοκαταργημένος ο εκπρόσωπος της Ιστορίας, του πολιτισμού, των δικαίων του Ελληνισμού, να μην τολμάει ούτε να ψελλίσει ότι υπάρχει ανοιχτή απειλή πολέμου (casus belli) από την Τουρκία μαζί με καθημερινές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου.
Δεν είναι τυχαίο που η προεκλογική αντιμαχία περιορίζεται, προγραμματικά και ασφυκτικά, στα προβλήματα της οικονομίας και των οικονομικών σκανδάλων. Με την απαράλλαχτα κοινή πολιτική τους στην Εκπαίδευση και στο πεδίο των ΜΜΕ, ΠΑΣΟΚ και Ν. Δ. έχουν κατορθώσει να είναι πια κυρίαρχος στην Ελλάδα ο «μονοδιάστατος άνθρωπος» του Ιστορικού Υλισμού, στην πιο χυδαία, καταναλωτικά βουλιμική εκδοχή του. Ετσι, ο Ελλαδίτης σήμερα ψηφίζει με αντανακλαστικα τζογαδόρου σκοπεύοντας την «καλή».
Και η κυβέρνηση κυβερνάει όχι με κάποιο πρόγραμμα ή με στόχους κοινωνικούς, αλλά πειθαρχώντας σε εβδομαδιαίες ή δεκαπενθήμερες δημοσκοπήσεις που απηχούν τη βουλιμία μαζών σε προχωρημένη εξηλιθίωση.
Προγραμματικά και ασφυκτικά αποκλείονται από την προεκλογική αντιμαχία θέματα που ξεπερνάνε τη διαχειριστική λάντζα της πολιτικής. Δεν συζητιέται η εξωτερική πολιτική, μόνο ρητορικές γενικολογίες. Δεν συζητιέται η ανασφάλεια των πολιτών, η κατεστημένη ανομία, η απειλή να επαναληφθεί η έκρηξη παραφροσύνης του περασμένου Δεκέμβρη. Δεν συζητιέται αν χρειάζεται ή όχι η αξιοκρατική ιεραρχία, η κριτική αξιολόγηση, ο πειθαρχικός έλεγχος των λειτουργών του κράτους. Δεν συζητιέται η διαστροφή του συνδικαλισμού σε μαφιόζικο γκανγκστερισμό με πρακτικές στρατού κατοχής στην Ελλάδα. Ούτε ή άνευ όρων παράδοση της πληροφόρησης και αγωγής του πληθυσμού στον ανταγωνισμό κερδοσκοπίας των ΜΜΕ, η εγκληματική απουσία κοινωνικού ελέγχου.
Εικονικές είναι και οι τάχα αντιπαλότητες για θέματα Παιδείας, κοινωνικών ασφαλίσεων, αγροτικής πολιτικής, πολιτικής φαρμάκου και περίθαλψης, θεσμικού ελέγχου της διαφθοράς (κυρίως στην Τοπική Αυτοδιοίκηση), λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Δεν ενδιαφέρουν τους κομματανθρώπους τα προβλήματα, τους ενδιαφέρει αποκλειστικά και μόνο η εξουσία, συζητάνε ή αγορεύουν μόνο για να κερδίσουν τις εντυπώσεις.
Στις μέρες που απομένουν ώς τις εκλογές θα μπορούσε να προκύψει, από στόμα σε στόμα, κάτι σαν «Κίνημα Πολιτών» προφορικό, μια κοινωνούμενη πρόκληση προπαγανδισμού τριών στόχων: Με την πειθώ ή τη χλεύη, να περιοριστεί, όσο γίνεται, ο αριθμός των μικρονοϊκών που ακόμα συνάζονται, με σημαιούλες και χειροκροτήματα, σε προεκλογικές ομιλίες και φιέστες. Να σαμποταριστεί η κομματική χαρτούρα και αφισοκόλληση, να τη μεταφέρουμε αμέσως, άμα τη εμφανίσει, στην ανακύκλωση. Τρίτος, ο σπουδαιότερος στόχος: Να πέσουν σε ποσοστό ψήφων κάτω του 20% τα κόμματα εξουσίας. Που δεν είναι δύο.
Κίνημα πολιτών από στόμα σε στόμα. Με πτώση κάτω από το 20% αλλάζει το πολιτικό σκηνικό, γεννιέται ελπίδα.
Μέσα στην αχαλίνωτη υστερία ιδιοτέλειας, την προεκλογική, των κομμάτων, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια του πολίτη εξαρτάται από τη μνήμη του. Αν επιδιώξει να θυμάται, θα ξέρει ο πολίτης πώς να διασώσει την ευθυκρισία του, την εντιμότητά του, την ανθρωπιά του.
Υπάρχει βέβαια πάντοτε εκείνο το τμήμα του εκλογικού σώματος (στην Ελλάδα απελπιστικά μεγάλο) που ψηφίζει χωρίς σκέψη, χωρίς κρίση, με τον πρωτογονισμό ή την ψυχανωμαλία του οπαδού. Είναι το δυσφόρητο βαρίδι που κρατάει τη χώρα στην υπανάπτυξη, στη συνεχώς επιτεινόμενη υποβάθμιση της ποιότητας. Ομως, υπάρχει και η κρίσιμη για το εκλογικό αποτέλεσμα μερίδα των ψηφοφόρων που επιλέγει κάθε φορά το «μη χείρον» – με τα υποκειμενικά του καθενός κριτήρια του χείρονος. Γι’ αυτούς, τους μη εξανδραποδισμένους από την ιδιοτέλεια ή τον μικρονοϊκό κομματισμό ψηφοφόρους, η εγρήγορση της μνήμης είναι άμυνα συλλογικής ελπίδας.
Να θυμηθεί ο ψηφοφόρος: Ποιες αιτίες, ποια αγανάκτηση οδήγησαν την πλειοψηφία να απορρίψει δύο φορές το ΠΑΣΟΚ, το 2004 και το 2007. Και να το απορρίψει για χάρη ενός κόμματος που είκοσι περίπου χρόνια στην αντιπολίτευση, είχε αποδειχθεί πολιτικά ανύπαρκτο: χωρίς την παραμικρή αντίρρηση, διαφωνία ή αντιπρόταση στην πολιτική, στις πρακτικές, στους «κοινωνικούς» στόχους των σοσιαλεπώνυμων αμοραλιστών. Αλλαξε σε τίποτα το ΠΑΣΟΚ από το 2004 ώς σήμερα; Εδωσε το παραμικρό σημάδι αυτοκριτικής, μεταμέλειας, αναγνώρισης λαθών που προκάλεσαν δύο φορές την αποδοκιμασία του από τους ψηφοφόρους;
Αλλά να θυμηθεί και την άλλη εικόνα ο ψηφοφόρος: Τον φορτωμένο σήμερα το όνειδος της αποτυχίας πρωθυπουργό, όταν από το βήμα του Κοινοβουλίου ειρωνευόταν με ανοίκεια «οικειότητα» το φανερά ολίγιστο των ηγετικών ικανοτήτων του αθρόως ανακύψαντος τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης: του φερόταν, ωσάν να επρόκειτο για αδικημένο από τη φύση άτομο. Και να, που από αυτόν κατατροπώθηκε τελικά ο οιηματίας πρωθυπουργός, από τον πιο μειονεκτικό αντίπαλο που μπορούσε να του τύχει – ο ολίγιστος έγινε αφορμή να μετρηθεί με τη μεζούρα της ντροπής η ανικανότητα του εύγλωττου πεφυσιωμένου.
Να ανακαλέσει με ενάργεια στη μνήμη του ο ψηφοφόρος τα τεκμήρια της ψηλαφητής διαπίστωσης ότι και τα δύο «κόμματα εξουσίας» δεν πιστεύουν σε τίποτα, δεν πονάνε για τίποτα, δεν έχουν αρχές και ραχοκοκαλιά. Το ΠΑΣΟΚ περιέλαβε στους κόλπους του τον Μάρκο Βαφειάδη, αλλά και τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο – τέτοιον «σοσιαλιστικό» αχταρμά πρεσβεύει. Και η ΕΡΤ της «Νέας Δημοκρατίας», όπως και κάθε μετερίζι κρατικής διαχείρισης του πολιτισμού, αλλά και οι κοινωνικοί στόχοι της Εκπαίδευσης, συνέχισαν με τη Ν. Δ. να υπηρετούν συμπλεγματικά τον επιθετικό ρεβανσισμό των κάποτε ηττημένων της ζαχαριαδικής ένοπλης ανταρσίας της εξωραϊσμένης σε «εμφύλιο».
Να θυμηθεί και να κρίνει ο ψηφοφόρος: Τι διέφερε ως υπουργός Παιδείας ο καταγωγικά ανελλήνιστος σημερινός ηγέτης του ΠΑΣΟΚ από τη Νεοδημοκράτισσα κυρία Γιαννάκου, που τα ασύστολα κατορθώματά της τιμωρήθηκαν από τη λαϊκή ψήφο, αλλά αμείφθηκαν υπερ-εκ περισσού από το κόμμα της με την πρώτη θέση στο ευρωψηφοδέλτιο; Και γιατί άραγε έφτασε ο Θ. Πάγκαλος να καταγγέλλει τον σημερινό αρχηγό του, ως υπουργό Εξωτερικών, για απροσχημάτιστο εξαμερικανισμό του υπουργείου; Σε τι διέφερε η φανατισμένη υποστήριξη που πρόσφερε στο Σχέδιο Ανάν ο θλιβερός ολίγιστος από την υποστήριξη της σημερινής υπουργού Εξωτερικών στο ίδιο αυτό νομικό και πολιτικό τερατούργημα; Είναι εύλογα απρόσιτος σε τεκμηρίωση, αλλά συνάγεται από την προφανέστατη λογική των γεγονότων ο κάποτε ισχυρισμός του Ανδρέα Παπανδρέου ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών επιβάλλεται από «ξένα κέντρα αποφάσεων». Και μάλλον αποτελεί προστάδιο δοκιμασίας της ευπείθειας για την ανάληψη κομματικής ηγεσίας και πρωθυπουργίας.
Μόνο η εγρήγορση της μνήμης συνιστά αντίσταση της προσωπικής αξιοπρέπειας στη συλλογική ταπείνωση και ντροπή. Να μην ξεχάσει ο ψηφοφόρος την αναπλήρωση ανατριχιαστικής ανικανότητας με χαμόγελα παντός καιρού, που ήταν η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής από την κυρία Ντόρα Μητσοτάκη. Να μην ξεχάσει και την εικόνα του πρωθυπουργού το βράδυ που κρινόταν στο Συμβούλιο Κορυφής της Ε. Ε. η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας: Αυτοκαταργημένος ο εκπρόσωπος της Ιστορίας, του πολιτισμού, των δικαίων του Ελληνισμού, να μην τολμάει ούτε να ψελλίσει ότι υπάρχει ανοιχτή απειλή πολέμου (casus belli) από την Τουρκία μαζί με καθημερινές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου.
Δεν είναι τυχαίο που η προεκλογική αντιμαχία περιορίζεται, προγραμματικά και ασφυκτικά, στα προβλήματα της οικονομίας και των οικονομικών σκανδάλων. Με την απαράλλαχτα κοινή πολιτική τους στην Εκπαίδευση και στο πεδίο των ΜΜΕ, ΠΑΣΟΚ και Ν. Δ. έχουν κατορθώσει να είναι πια κυρίαρχος στην Ελλάδα ο «μονοδιάστατος άνθρωπος» του Ιστορικού Υλισμού, στην πιο χυδαία, καταναλωτικά βουλιμική εκδοχή του. Ετσι, ο Ελλαδίτης σήμερα ψηφίζει με αντανακλαστικα τζογαδόρου σκοπεύοντας την «καλή».
Και η κυβέρνηση κυβερνάει όχι με κάποιο πρόγραμμα ή με στόχους κοινωνικούς, αλλά πειθαρχώντας σε εβδομαδιαίες ή δεκαπενθήμερες δημοσκοπήσεις που απηχούν τη βουλιμία μαζών σε προχωρημένη εξηλιθίωση.
Προγραμματικά και ασφυκτικά αποκλείονται από την προεκλογική αντιμαχία θέματα που ξεπερνάνε τη διαχειριστική λάντζα της πολιτικής. Δεν συζητιέται η εξωτερική πολιτική, μόνο ρητορικές γενικολογίες. Δεν συζητιέται η ανασφάλεια των πολιτών, η κατεστημένη ανομία, η απειλή να επαναληφθεί η έκρηξη παραφροσύνης του περασμένου Δεκέμβρη. Δεν συζητιέται αν χρειάζεται ή όχι η αξιοκρατική ιεραρχία, η κριτική αξιολόγηση, ο πειθαρχικός έλεγχος των λειτουργών του κράτους. Δεν συζητιέται η διαστροφή του συνδικαλισμού σε μαφιόζικο γκανγκστερισμό με πρακτικές στρατού κατοχής στην Ελλάδα. Ούτε ή άνευ όρων παράδοση της πληροφόρησης και αγωγής του πληθυσμού στον ανταγωνισμό κερδοσκοπίας των ΜΜΕ, η εγκληματική απουσία κοινωνικού ελέγχου.
Εικονικές είναι και οι τάχα αντιπαλότητες για θέματα Παιδείας, κοινωνικών ασφαλίσεων, αγροτικής πολιτικής, πολιτικής φαρμάκου και περίθαλψης, θεσμικού ελέγχου της διαφθοράς (κυρίως στην Τοπική Αυτοδιοίκηση), λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Δεν ενδιαφέρουν τους κομματανθρώπους τα προβλήματα, τους ενδιαφέρει αποκλειστικά και μόνο η εξουσία, συζητάνε ή αγορεύουν μόνο για να κερδίσουν τις εντυπώσεις.
Στις μέρες που απομένουν ώς τις εκλογές θα μπορούσε να προκύψει, από στόμα σε στόμα, κάτι σαν «Κίνημα Πολιτών» προφορικό, μια κοινωνούμενη πρόκληση προπαγανδισμού τριών στόχων: Με την πειθώ ή τη χλεύη, να περιοριστεί, όσο γίνεται, ο αριθμός των μικρονοϊκών που ακόμα συνάζονται, με σημαιούλες και χειροκροτήματα, σε προεκλογικές ομιλίες και φιέστες. Να σαμποταριστεί η κομματική χαρτούρα και αφισοκόλληση, να τη μεταφέρουμε αμέσως, άμα τη εμφανίσει, στην ανακύκλωση. Τρίτος, ο σπουδαιότερος στόχος: Να πέσουν σε ποσοστό ψήφων κάτω του 20% τα κόμματα εξουσίας. Που δεν είναι δύο.
Κίνημα πολιτών από στόμα σε στόμα. Με πτώση κάτω από το 20% αλλάζει το πολιτικό σκηνικό, γεννιέται ελπίδα.
«Μηδέν στο πηλήκιο»!
Tου Χρήστου Γιανναρά
Ναι, το είπε ο ανελλήνιστος: «Και τι κατάφεραν οι αντίπαλοί μας; Μηδέν στο πηλήκιο»!
Υπήρξε υπουργός Παιδείας, υπουργός Εξωτερικών, ετοιμάζεται να είναι αυριανός πρωθυπουργός των Ελλήνων. Και δεν ξέρει να ξεχωρίσει το «πηλίκον» (αποτέλεσμα της διαίρεσης δύο αριθμών) από το «πηλήκιο» (στρατιωτικό κάλυμμα της κεφαλής).
Η Ελλάδα δεν είναι ούτε γεωγραφία ούτε Ιστορία αλλοτριωμένη σε ιδεολόγημα. Είναι στάση ζωής και νόημα ζωής σαρκωμένα και τα δύο στη γλώσσα. Οσο υπήρχαν Ελληνες, πρώτη ανάγκη είχαν: «Ελευθερία και γλώσσα» (Σολωμός). Ελευθερία είναι η κατακτημένη ετερότητα, η ανάγκη να είσαι ο εαυτός σου, να αυτοκαθορίζεσαι, όχι να σε διαφεντεύουν άλλοι. Και η γλώσσα σαρκώνει την ετερότητα, καθιστά τον αυτοκαθορισμό κοινή, κοινωνούμενη πράξη.
Ο ανελλήνιστος πολιτικός αρχηγός δεν ξέρει να ξεχωρίσει το «πηλίκον» από το «πηλήκιο». Πώς να εμπιστευθούμε ότι καταλαβαίνει πού βρίσκονται τα γλωσσικά σύνορα της ελληνικής ετερότητας: ποια η διαφορά (βιωματικού φορτίου αιώνων) ανάμεσα στην «κοινωνία» και στη «societas», στη «δημοκρατία» και στη «respublica», στον «λόγο» και στη «ratio», στην «αλήθεια» και στη «veritas», στο «πρόσωπο» και στην «persona», στον «νόμο» και στη «lex». Και αν στις διαφορές αυτές δεν έχει ριζωμένα παιδικά βιώματα πατρίδας, τι θα υπερασπίσει σαν πρωθυπουργός; Το ακαθάριστο εθνικό προϊόν και την κατά κεφαλήν καταναλωτική ευχέρεια; Αλλά τότε ας δικτυωθεί καλύτερα η οικογένειά του να τον κάνει πρωθυπουργό σε κράτος με γλώσσα (και συνείδηση) δίχως ετερότητα - σε κανένα Βέλγιο ή Λουξεμβούργο.
Οι επερχόμενες εκλογές, στις 4 Οκτωβρίου 2009, θυμίζουν κάτι από τις αποφράδες εκείνες του Νοεμβρίου 1920, τότε που οι Ελληνες, ασυλλόγιστα και φανατισμένα, όδευαν προς τη συμφορά. Σαν οσμή και τώρα στην ατμόσφαιρα η ανατριχίλα από το κακό που συνοδεύει πάντα την αλογία και την τυφλότητα. Και μάλιστα χωρίς να υπάρχει σήμερα αμφιλεγόμενος ηγέτης, δίλημμα για τον λαό. Μια παράδοση στόχων αλήθειας και ποιότητας ζωής τρεισήμισι χιλιάδων χρόνων παραδίνεται (από αμηχανία, αγανάκτηση ή απερισκεψία) στα χέρια ενός ανθρώπου που δεν ξέρει να ξεχωρίσει το «πηλίκον» από το «πηλήκιο».
Δεν φταίει που είναι ανελλήνιστος ο μεθοδικά κατασκευασμένος «ηγέτης». Δεν είχε παιδικά βιώματα πατρίδας στην Ελλάδα ούτε γλώσσα μητρική τα ελληνικά. Το κρίμα και η ιστορική ευθύνη είναι των παραιτημένων από τη σκέψη και την κρίση τους ψηφοφόρων. Ο ίδιος απέδειξε απροσχημάτιστα πόσο έτοιμος είναι να απεμπολήσει κοιτίδες της ελληνικής πρότασης πολιτισμού, όταν προπαγάνδιζε, δίχως αιδώ ή λύπη, την εξωφρενική πλεκτάνη του Σχεδίου Ανάν για την Κύπρο. ΄Η, πριν από λίγες μέρες, με τις δηλώσεις του εκπροσώπου του για το Σκοπιανό.
Στην προεκλογική του εκστρατεία μιλάει μόνο για λεφτά, πώς θα μπουκώσει τον Ελλαδίτη της παρακμής με ψευδαισθητική ευζωία. Ούτε λέξη για τις τουρκικές έμπρακτες (καθημερινής βίας) απαιτήσεις κυριαρχίας στο Αιγαίο, για τα πολιτικά καμώματα του «κομμουνιστή» (αλλά νατοϊκής ποδηγέτησης) προέδρου της Κύπρου να νεκραναστήσει, μαζί με τον Ταλάτ, την εκτρωματική πανουργία του Ανάν. Ούτε σχολίασε ποτέ (όπως και κανένας Ελλαδίτης πολιτικός) τον προγραμματικό αφελληνισμό της παιδείας και των θεσμών στην Κύπρο από το καθεστώς Χριστόφια.
Το ορθολογικό συμπέρασμα είναι αδυσώπητο: Η ελληνικότητα της Κύπρου, η ελληνικότητα του ονόματος Μακεδονία αφήνουν παγερά αδιάφορο τον αυριανό πρωθυπουργό της Ελλάδας. Τι φυσικότερο να τον αφήνει αδιάφορο και η ελληνικότητα του Αιγαίου, της Θράκης, του Καστελλόριζου, της Λήμνου, της Μυτιλήνης. Με ανελλήνιστη ηγεσία, βουβή και άλαλη για τα εθνικά θέματα, ο ορθολογισμός μεταγγίζει τον φόβο της σαφέστατα επαπειλούμενης συμφοράς. Γι' αυτό και οι επερχόμενες εκλογές θυμίζουν κάτι από τις αποφράδες εκείνες του 1920, έχουν μια πρόγευση φόβου προσφυγιάς, ξεριζωμού, ίσως αίματος. Τα σημάδια της πολιτικής «σταδιοδρομίας», ώς τώρα, του γλωσσικά ανελλήνιστου μάλλον βεβαιώνουν ότι, αν γίνει πρωθυπουργός, η «λύση» του Κυπριακού, του Σκοπιανού, της μοιρασιάς του Αιγαίου θα επιβληθεί μέσα σε εβδομάδες ή ελάχιστους μήνες. Ομως Θρακιώτες, Καστελλοριζιοί, Μυτιληνιοί, μέσα στο περίπου 40% των Ελλαδιτών ψηφοφόρων, χοροπηδάνε, με πράσινες σημαιούλες, κάτω από το μπαλκόνι του ξενότροπου κομματάρχη διαδηλώνοντας την ίδια εκείνη επιλογή του 1920: «Μικράν Ελλάδα», συρρικνωμένη, και ούτε λόγος για «έντιμον» - σήμερα τη θέλουμε «πάροχον καταναλωτικής ευχέρειας».
Εναλλακτική λύση; Μα είναι φανερό πως δεν υπάρχει, ο ανελλήνιστος δεν έχει αντίπαλο. Η «Νέα Δημοκρατία» έχει τελειώσει πολιτικά, ήταν είκοσι χρόνια ανύπαρκτη ως αντιπολίτευση και πέντε χρόνια ανύπαρκτη ως κυβέρνηση. Σίγουρα δεν μπερδεύει το «πηλίκον» με το «πηλήκιο», αλλά έχει πια αποδείξει, επί είκοσι έξι χρόνια, ότι είναι το ίδιο ή και πιο θεαματικά ανελλήνιστη: στα μπλα-μπλα που με στόμφο εκφέρει και στα αυτοκτονικής ατολμίας διαχειριστικά της ενεργήματα. Δεν πιστεύει αυτό το κόμμα σε τίποτα, το μόνο που ήθελε, και προσπάθησε υστερικά, ήταν να γίνει ΠΑΣΟΚ. Και δεν τα κατάφερε. Αποδείχτηκε, εκτός από εξωφρενικά ανίκανη, και ανήκεστα φαύλη.
Μένει ακόμα μία εβδομάδα ώς τις εκλογές. Η πορεία της χώρας είναι προδιαγεγραμμένη, όσοι οσφραίνονται τα επερχόμενα νιώθουν ανήμποροι να αναχαιτίσουν την αλογία. Για την εξαφάνιση των «εθνικών» θεμάτων και της άμυνας από την προεκλογική ατζέντα θα μπορούσε να έχει υπάρξει κάποια παρήγορη παρέμβαση (συμβολική αντίσταση συλλογικής αξιοπρέπειας) της Ακαδημίας Αθηνών, της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, της ηγεσίας της Δικαιοσύνης. Εχει μάλλον χαθεί η επίγνωση ότι μπροστάρηδες στην κοινωνία δεν μπορεί να είναι μόνο οι ανυπόληπτοι επαγγελματίες της εξουσιαστικής μονομανίας και ιδιοτέλειας.
Τουλάχιστον, στην εβδομάδα που απομένει, ας μπορούσε να εμφανιστεί ένας τίμιος και ανυστερόβουλος «εκλογολόγος» από αυτούς που σπουδάζουν την σε βάρος μας πανουργία των εκλογικών νόμων, να μας συμβουλέψει: Ποια είναι η αποτελεσματικότερη οδός για να αποτραπεί η αυτοδυναμία του ανελλήνιστου: Η αποχή; Η υπερψήφιση εξωκοινοβουλευτικών κομματιδίων «της πλάκας»; Το λευκό; Το άκυρο;
Στη δεκαετία του 1950 ή '60, αν ένας πολιτικός μιλούσε για «μηδέν στο πηλήκιο» θα είχε τελειώσει αυθημερόν την καριέρα του μέσα στον γενικό καγχασμό. Η γλωσσική ευαισθησία ήταν τέτοια, που επέτρεπε στο χιούμορ του Μποστ να λειτουργεί καθολικά στην ελληνική κοινωνία και να σπάζει κόκαλα. Σήμερα, μια σατυρική ιδιοφυΐα με τη γλώσσα του Μποστ δεν θα προκαλούσε ούτε μειδίαμα. Μέσα σε πενήντα χρόνια οι Ελληνες ξεριζώθηκαν μεθοδικά από τη συνέχεια της γλώσσας τους, από την κοινή σάρκα και κοινωνούμενη πράξη του αυτοκαθορισμού τους, της ετερότητάς τους.
Αυτή η απώλεια φαίνεται πως πρέπει να μετρηθεί και με εδαφική συρρίκνωση. Το ιστορικό τέλος ιστορικών λαών πάντοτε εντοπίζεται και χαρτογραφημένο.
Ναι, το είπε ο ανελλήνιστος: «Και τι κατάφεραν οι αντίπαλοί μας; Μηδέν στο πηλήκιο»!
Υπήρξε υπουργός Παιδείας, υπουργός Εξωτερικών, ετοιμάζεται να είναι αυριανός πρωθυπουργός των Ελλήνων. Και δεν ξέρει να ξεχωρίσει το «πηλίκον» (αποτέλεσμα της διαίρεσης δύο αριθμών) από το «πηλήκιο» (στρατιωτικό κάλυμμα της κεφαλής).
Η Ελλάδα δεν είναι ούτε γεωγραφία ούτε Ιστορία αλλοτριωμένη σε ιδεολόγημα. Είναι στάση ζωής και νόημα ζωής σαρκωμένα και τα δύο στη γλώσσα. Οσο υπήρχαν Ελληνες, πρώτη ανάγκη είχαν: «Ελευθερία και γλώσσα» (Σολωμός). Ελευθερία είναι η κατακτημένη ετερότητα, η ανάγκη να είσαι ο εαυτός σου, να αυτοκαθορίζεσαι, όχι να σε διαφεντεύουν άλλοι. Και η γλώσσα σαρκώνει την ετερότητα, καθιστά τον αυτοκαθορισμό κοινή, κοινωνούμενη πράξη.
Ο ανελλήνιστος πολιτικός αρχηγός δεν ξέρει να ξεχωρίσει το «πηλίκον» από το «πηλήκιο». Πώς να εμπιστευθούμε ότι καταλαβαίνει πού βρίσκονται τα γλωσσικά σύνορα της ελληνικής ετερότητας: ποια η διαφορά (βιωματικού φορτίου αιώνων) ανάμεσα στην «κοινωνία» και στη «societas», στη «δημοκρατία» και στη «respublica», στον «λόγο» και στη «ratio», στην «αλήθεια» και στη «veritas», στο «πρόσωπο» και στην «persona», στον «νόμο» και στη «lex». Και αν στις διαφορές αυτές δεν έχει ριζωμένα παιδικά βιώματα πατρίδας, τι θα υπερασπίσει σαν πρωθυπουργός; Το ακαθάριστο εθνικό προϊόν και την κατά κεφαλήν καταναλωτική ευχέρεια; Αλλά τότε ας δικτυωθεί καλύτερα η οικογένειά του να τον κάνει πρωθυπουργό σε κράτος με γλώσσα (και συνείδηση) δίχως ετερότητα - σε κανένα Βέλγιο ή Λουξεμβούργο.
Οι επερχόμενες εκλογές, στις 4 Οκτωβρίου 2009, θυμίζουν κάτι από τις αποφράδες εκείνες του Νοεμβρίου 1920, τότε που οι Ελληνες, ασυλλόγιστα και φανατισμένα, όδευαν προς τη συμφορά. Σαν οσμή και τώρα στην ατμόσφαιρα η ανατριχίλα από το κακό που συνοδεύει πάντα την αλογία και την τυφλότητα. Και μάλιστα χωρίς να υπάρχει σήμερα αμφιλεγόμενος ηγέτης, δίλημμα για τον λαό. Μια παράδοση στόχων αλήθειας και ποιότητας ζωής τρεισήμισι χιλιάδων χρόνων παραδίνεται (από αμηχανία, αγανάκτηση ή απερισκεψία) στα χέρια ενός ανθρώπου που δεν ξέρει να ξεχωρίσει το «πηλίκον» από το «πηλήκιο».
Δεν φταίει που είναι ανελλήνιστος ο μεθοδικά κατασκευασμένος «ηγέτης». Δεν είχε παιδικά βιώματα πατρίδας στην Ελλάδα ούτε γλώσσα μητρική τα ελληνικά. Το κρίμα και η ιστορική ευθύνη είναι των παραιτημένων από τη σκέψη και την κρίση τους ψηφοφόρων. Ο ίδιος απέδειξε απροσχημάτιστα πόσο έτοιμος είναι να απεμπολήσει κοιτίδες της ελληνικής πρότασης πολιτισμού, όταν προπαγάνδιζε, δίχως αιδώ ή λύπη, την εξωφρενική πλεκτάνη του Σχεδίου Ανάν για την Κύπρο. ΄Η, πριν από λίγες μέρες, με τις δηλώσεις του εκπροσώπου του για το Σκοπιανό.
Στην προεκλογική του εκστρατεία μιλάει μόνο για λεφτά, πώς θα μπουκώσει τον Ελλαδίτη της παρακμής με ψευδαισθητική ευζωία. Ούτε λέξη για τις τουρκικές έμπρακτες (καθημερινής βίας) απαιτήσεις κυριαρχίας στο Αιγαίο, για τα πολιτικά καμώματα του «κομμουνιστή» (αλλά νατοϊκής ποδηγέτησης) προέδρου της Κύπρου να νεκραναστήσει, μαζί με τον Ταλάτ, την εκτρωματική πανουργία του Ανάν. Ούτε σχολίασε ποτέ (όπως και κανένας Ελλαδίτης πολιτικός) τον προγραμματικό αφελληνισμό της παιδείας και των θεσμών στην Κύπρο από το καθεστώς Χριστόφια.
Το ορθολογικό συμπέρασμα είναι αδυσώπητο: Η ελληνικότητα της Κύπρου, η ελληνικότητα του ονόματος Μακεδονία αφήνουν παγερά αδιάφορο τον αυριανό πρωθυπουργό της Ελλάδας. Τι φυσικότερο να τον αφήνει αδιάφορο και η ελληνικότητα του Αιγαίου, της Θράκης, του Καστελλόριζου, της Λήμνου, της Μυτιλήνης. Με ανελλήνιστη ηγεσία, βουβή και άλαλη για τα εθνικά θέματα, ο ορθολογισμός μεταγγίζει τον φόβο της σαφέστατα επαπειλούμενης συμφοράς. Γι' αυτό και οι επερχόμενες εκλογές θυμίζουν κάτι από τις αποφράδες εκείνες του 1920, έχουν μια πρόγευση φόβου προσφυγιάς, ξεριζωμού, ίσως αίματος. Τα σημάδια της πολιτικής «σταδιοδρομίας», ώς τώρα, του γλωσσικά ανελλήνιστου μάλλον βεβαιώνουν ότι, αν γίνει πρωθυπουργός, η «λύση» του Κυπριακού, του Σκοπιανού, της μοιρασιάς του Αιγαίου θα επιβληθεί μέσα σε εβδομάδες ή ελάχιστους μήνες. Ομως Θρακιώτες, Καστελλοριζιοί, Μυτιληνιοί, μέσα στο περίπου 40% των Ελλαδιτών ψηφοφόρων, χοροπηδάνε, με πράσινες σημαιούλες, κάτω από το μπαλκόνι του ξενότροπου κομματάρχη διαδηλώνοντας την ίδια εκείνη επιλογή του 1920: «Μικράν Ελλάδα», συρρικνωμένη, και ούτε λόγος για «έντιμον» - σήμερα τη θέλουμε «πάροχον καταναλωτικής ευχέρειας».
Εναλλακτική λύση; Μα είναι φανερό πως δεν υπάρχει, ο ανελλήνιστος δεν έχει αντίπαλο. Η «Νέα Δημοκρατία» έχει τελειώσει πολιτικά, ήταν είκοσι χρόνια ανύπαρκτη ως αντιπολίτευση και πέντε χρόνια ανύπαρκτη ως κυβέρνηση. Σίγουρα δεν μπερδεύει το «πηλίκον» με το «πηλήκιο», αλλά έχει πια αποδείξει, επί είκοσι έξι χρόνια, ότι είναι το ίδιο ή και πιο θεαματικά ανελλήνιστη: στα μπλα-μπλα που με στόμφο εκφέρει και στα αυτοκτονικής ατολμίας διαχειριστικά της ενεργήματα. Δεν πιστεύει αυτό το κόμμα σε τίποτα, το μόνο που ήθελε, και προσπάθησε υστερικά, ήταν να γίνει ΠΑΣΟΚ. Και δεν τα κατάφερε. Αποδείχτηκε, εκτός από εξωφρενικά ανίκανη, και ανήκεστα φαύλη.
Μένει ακόμα μία εβδομάδα ώς τις εκλογές. Η πορεία της χώρας είναι προδιαγεγραμμένη, όσοι οσφραίνονται τα επερχόμενα νιώθουν ανήμποροι να αναχαιτίσουν την αλογία. Για την εξαφάνιση των «εθνικών» θεμάτων και της άμυνας από την προεκλογική ατζέντα θα μπορούσε να έχει υπάρξει κάποια παρήγορη παρέμβαση (συμβολική αντίσταση συλλογικής αξιοπρέπειας) της Ακαδημίας Αθηνών, της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, της ηγεσίας της Δικαιοσύνης. Εχει μάλλον χαθεί η επίγνωση ότι μπροστάρηδες στην κοινωνία δεν μπορεί να είναι μόνο οι ανυπόληπτοι επαγγελματίες της εξουσιαστικής μονομανίας και ιδιοτέλειας.
Τουλάχιστον, στην εβδομάδα που απομένει, ας μπορούσε να εμφανιστεί ένας τίμιος και ανυστερόβουλος «εκλογολόγος» από αυτούς που σπουδάζουν την σε βάρος μας πανουργία των εκλογικών νόμων, να μας συμβουλέψει: Ποια είναι η αποτελεσματικότερη οδός για να αποτραπεί η αυτοδυναμία του ανελλήνιστου: Η αποχή; Η υπερψήφιση εξωκοινοβουλευτικών κομματιδίων «της πλάκας»; Το λευκό; Το άκυρο;
Στη δεκαετία του 1950 ή '60, αν ένας πολιτικός μιλούσε για «μηδέν στο πηλήκιο» θα είχε τελειώσει αυθημερόν την καριέρα του μέσα στον γενικό καγχασμό. Η γλωσσική ευαισθησία ήταν τέτοια, που επέτρεπε στο χιούμορ του Μποστ να λειτουργεί καθολικά στην ελληνική κοινωνία και να σπάζει κόκαλα. Σήμερα, μια σατυρική ιδιοφυΐα με τη γλώσσα του Μποστ δεν θα προκαλούσε ούτε μειδίαμα. Μέσα σε πενήντα χρόνια οι Ελληνες ξεριζώθηκαν μεθοδικά από τη συνέχεια της γλώσσας τους, από την κοινή σάρκα και κοινωνούμενη πράξη του αυτοκαθορισμού τους, της ετερότητάς τους.
Αυτή η απώλεια φαίνεται πως πρέπει να μετρηθεί και με εδαφική συρρίκνωση. Το ιστορικό τέλος ιστορικών λαών πάντοτε εντοπίζεται και χαρτογραφημένο.
Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2009
Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου 2009
Ένα αρχαιότατο μυστικό
Η αβάσταχτη κλοπή... της εξουσίας!
Ε ξουσία:
Ιδιοποίηση και έλεγχος της κοινωνικά διαθέσιμης ενέργειας.
Πρόκειται για ένα αρχαιότατο μυστικό, που ήταν ανέκαθεν γνωστό στα κατά καιρούς
ιερατεία, παρά το ότι η επιστήμη του ελέγχου της ενέργειας έχει πάρει πολλές μορφές, ανάλογα με τις εκάστοτε κοινωνικές θρησκευτικές και παραγωγικές συνθήκες.
Κάτω από αυτήν την σκοπιά, κύρια μέθοδος της εξουσίας είναι να δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης στους πολίτες, μέσω της οποίας αιχμαλωτίζει την προσοχή τους.
Και αυτό από την στιγμή που η προσοχή μας στρέφεται κάπου, εκεί ρέει και η ενέργεια μας.
Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος από τον οποίο η εξουσία βγαίνει κερδισμένη όλο και πιο πολύ.
Οι πολίτες εξαντλούνται ενεργειακά επενδύοντας τα ενεργειακά τους αποθέματα, εκεί όπου τους "κατευθύνουν".
Είναι πολλές οι μέθοδοι δέσμευσης της ενέργειας των μαζών.
Αναμφισβήτητα οι πιο σημαντικές είναι:
1. Η θέσπιση της κατάλληλης εκπαίδευσης, ώστε οι ηθικές αξίες και η κοσμοαντίληψη των πολιτών να αναπαράγουν ενεργειακά τον κόσμο χωρίς αμφισβήτηση του τρόπου διαχείρισης του.
2. Έλεγχος και μονοπώληση της γνώσης και της πληροφορίας,
Ώστε οι επιστήμες και τα Μ.Μ.Ε να ενισχύουν διαρκώς την ορθότητα της αντίληψης και των μεθόδων της εξουσίας.
3. Η καλλιέργεια του φόβου και της ανασφάλειας απέναντι σε κάθε τι νέο ή ξένο προς τα καθιερωμένα, αλλά και η μονόπλευρη και σταθερή προβολή των διαφόρων ατυχημάτων, φόβων, θεομηνιών , ώστε ο πολίτης να ζει με μια διαρκή αγωνία και να γίνεται εξαρτημένος…
"χανόμαστε".
4. Στον αντίποδα καλλιεργείται ως διέξοδος , θολές ελπίδες, οι ομιχλώδεις υποσχέσεις, το "χάπι της ευτυχίας" και αυτουπνωτιστικές ... "θετικές σκέψεις".
Ο στρουθοκαμηλισμός του ..."όλα καλά".
5. Το μεταφυσικό δέος!
Έχοντας πάντα στο πλευρό της η εξουσία το θρησκευτικό κατεστημένο υπόσχεται μια κόλαση για τους επαναστάτες και ένα παράδεισο για τα καλά παιδιά.
6. Η καθιέρωση ανταγωνιστικών προτύπων, ενισχύοντας την τάση για ατομική επικράτηση, η εξουσία διαιρεί τους πολίτες σε μονάδες που η καθεμιά αγωνίζεται μόνη της με την αυταπάτη ότι θα φύγει από τους πολλούς και θα μπει στο κλαμπ των λίγων και ισχυρών.
7. Η καταπίεση και εκμετάλλευση του σεξουαλικού ενστίκτου.
Από την μια ο καλλιεργούμενος πουριτανισμός στρέφει την σεξουαλική ενέργεια στην παραγωγή μέσω της εργασίας και από την άλλη μέσω της σεξουαλικής διαφήμισης τα σεξουαλικά απωθημένα μετατρέπονται σε καταναλωτισμό.
8. Η εκτόνωση της χαοτικής ενέργειας των μαζών που δεν μπορεί να αφομοιωθεί από την εξουσία.
Σε αυτό συμβάλουν οι διάφορες μορφές φιλαθλητισμού ψυχαγωγίας και η υπνωτιστική δράση της τηλεόρασης.
Ως τελικό αποτέλεσμα όλων των μεθόδων άσκησης εξουσίας έχουμε ένα πλήρες καναλιζάρισμα της προσοχής των πολιτών,
Ενδιαφέροντα αγωνίες ελπίδες φιλοδοξίες διασκέδαση, με τρόπο που η ενέργεια τους να ενισχυθεί και να ανανεώνει τις δομές της εξουσίας.
Αν τώρα στον αντίποδα της υποτέλειας σημαίνει αυτοδιάθεση της ενέργειας μας
τότε τον κυρίαρχο ρόλο παίζει η ικανότητα αποταύτισης μας
από τις παγίδες της εξουσίας.
...από το περιοδικό Τρίτο Μάτι.
http://e-lions.blogspot.com/
Ε ξουσία:
Ιδιοποίηση και έλεγχος της κοινωνικά διαθέσιμης ενέργειας.
Πρόκειται για ένα αρχαιότατο μυστικό, που ήταν ανέκαθεν γνωστό στα κατά καιρούς
ιερατεία, παρά το ότι η επιστήμη του ελέγχου της ενέργειας έχει πάρει πολλές μορφές, ανάλογα με τις εκάστοτε κοινωνικές θρησκευτικές και παραγωγικές συνθήκες.
Κάτω από αυτήν την σκοπιά, κύρια μέθοδος της εξουσίας είναι να δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης στους πολίτες, μέσω της οποίας αιχμαλωτίζει την προσοχή τους.
Και αυτό από την στιγμή που η προσοχή μας στρέφεται κάπου, εκεί ρέει και η ενέργεια μας.
Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος από τον οποίο η εξουσία βγαίνει κερδισμένη όλο και πιο πολύ.
Οι πολίτες εξαντλούνται ενεργειακά επενδύοντας τα ενεργειακά τους αποθέματα, εκεί όπου τους "κατευθύνουν".
Είναι πολλές οι μέθοδοι δέσμευσης της ενέργειας των μαζών.
Αναμφισβήτητα οι πιο σημαντικές είναι:
1. Η θέσπιση της κατάλληλης εκπαίδευσης, ώστε οι ηθικές αξίες και η κοσμοαντίληψη των πολιτών να αναπαράγουν ενεργειακά τον κόσμο χωρίς αμφισβήτηση του τρόπου διαχείρισης του.
2. Έλεγχος και μονοπώληση της γνώσης και της πληροφορίας,
Ώστε οι επιστήμες και τα Μ.Μ.Ε να ενισχύουν διαρκώς την ορθότητα της αντίληψης και των μεθόδων της εξουσίας.
3. Η καλλιέργεια του φόβου και της ανασφάλειας απέναντι σε κάθε τι νέο ή ξένο προς τα καθιερωμένα, αλλά και η μονόπλευρη και σταθερή προβολή των διαφόρων ατυχημάτων, φόβων, θεομηνιών , ώστε ο πολίτης να ζει με μια διαρκή αγωνία και να γίνεται εξαρτημένος…
"χανόμαστε".
4. Στον αντίποδα καλλιεργείται ως διέξοδος , θολές ελπίδες, οι ομιχλώδεις υποσχέσεις, το "χάπι της ευτυχίας" και αυτουπνωτιστικές ... "θετικές σκέψεις".
Ο στρουθοκαμηλισμός του ..."όλα καλά".
5. Το μεταφυσικό δέος!
Έχοντας πάντα στο πλευρό της η εξουσία το θρησκευτικό κατεστημένο υπόσχεται μια κόλαση για τους επαναστάτες και ένα παράδεισο για τα καλά παιδιά.
6. Η καθιέρωση ανταγωνιστικών προτύπων, ενισχύοντας την τάση για ατομική επικράτηση, η εξουσία διαιρεί τους πολίτες σε μονάδες που η καθεμιά αγωνίζεται μόνη της με την αυταπάτη ότι θα φύγει από τους πολλούς και θα μπει στο κλαμπ των λίγων και ισχυρών.
7. Η καταπίεση και εκμετάλλευση του σεξουαλικού ενστίκτου.
Από την μια ο καλλιεργούμενος πουριτανισμός στρέφει την σεξουαλική ενέργεια στην παραγωγή μέσω της εργασίας και από την άλλη μέσω της σεξουαλικής διαφήμισης τα σεξουαλικά απωθημένα μετατρέπονται σε καταναλωτισμό.
8. Η εκτόνωση της χαοτικής ενέργειας των μαζών που δεν μπορεί να αφομοιωθεί από την εξουσία.
Σε αυτό συμβάλουν οι διάφορες μορφές φιλαθλητισμού ψυχαγωγίας και η υπνωτιστική δράση της τηλεόρασης.
Ως τελικό αποτέλεσμα όλων των μεθόδων άσκησης εξουσίας έχουμε ένα πλήρες καναλιζάρισμα της προσοχής των πολιτών,
Ενδιαφέροντα αγωνίες ελπίδες φιλοδοξίες διασκέδαση, με τρόπο που η ενέργεια τους να ενισχυθεί και να ανανεώνει τις δομές της εξουσίας.
Αν τώρα στον αντίποδα της υποτέλειας σημαίνει αυτοδιάθεση της ενέργειας μας
τότε τον κυρίαρχο ρόλο παίζει η ικανότητα αποταύτισης μας
από τις παγίδες της εξουσίας.
...από το περιοδικό Τρίτο Μάτι.
http://e-lions.blogspot.com/
Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου 2009
Γαμήλια είσοδος (JK Wedding Entrance Dance)
http://www.youtube.com/watch?v=4-94JhLEiN0&feature=player_embedded
Ένα κοριτσάκι, παρακολουθώντας για πρώτη φορά ένα γάμο, ψιθυρίζει στην μητέρα του :
- " Γιατί η νύφη φοράει λευκά ; "
- " Γιατί το λευκό είναι το χρώμα της χαράς και σήμερα είναι η πιο χαρούμενη μέρα της ζωής της ! " , απαντάει η μητέρα της , όσο πιο απλά μπορούσε...
Το κοριτσάκι μετά από λίγη σκέψη , λέει :
- " Τότε ο γαμπρός γιατί φοράει μαύρα ; "
Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2009
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΔΕΑ
Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες πίστευαν ὅτι οἱ πρόγονοί τους εἶχαν γεννηθῆ, ὅπως ὁ Ἐρεχθεύς, ἀπὸ τὴ Γῆ (βλ. Πλάτωνος «Πολιτεία 414 Ε). Καὶ τὴ Γῆ τους ὅπου ἦταν ἐνταφιασμένοι ἐκεῖνοι τὴν ἀγαποῦσαν μὲ ἀκατάλυτο πάθος καὶ ἦταν πάντοτε ἕτοιμοι νὰ θυσιασθοῦν γιὰ τὴν ἐλευθερία της. Τὴν ἔβλεπαν σὰν κοινὴ μητέρα, ζοῦσαν βαθειὰ τὴ ζωή της καὶ πίστευαν ὅτι ὁ ἐαυτός τους εἶναι ἀναπόσπαστο στοιχεῖο της. Ἡ ἀρχαία ψυχὴ αἰσθανόταν τὰ φτερά της νὰ λυγίζουν ὅταν ἔχανε τὴ ζωντανὴ ἐπαφή της μὲ τὴν Ἑλληνικὴ φύση, ὅπως ἀκριβῶς ὁ μυθικὸς Ἀνταῖος ἔχανε τὴ δύναμή του ὅταν δὲν ἄγγιζε τὴ μητέρα του τὴ Γῆ. Ἀλλὰ τότε, γιατί ἡ ἀρχαία Τέχνη πρόσεξε τόσο ἐλάχιστα τὸ φυσικὸ τοπεῖο; Μιὰ τέτοια Φύση ὅπως ἡ Ἑλληνική, γεμάτη φῶς, ὀμορφιὰ καὶ ἀθανασία, πῶς δὲν ἔδωσε στὸν Ἕλληνα Καλλιτέχνη, ποὺ ὡς τόσο εἶχε βαθειὰ τὴν αἴσθηση, σύμβολα γιὰ νὰ ζωγραφίση τὰ μεγάλα ὁράματά του; Καὶ γιατί ὁ ἔρωτας ὁ Πλατωνικὸς ποῦ ἐκβαχεύει τὴν ψυχὴ καὶ τὴν ὑψώνει μέχρι τὸ ἀπόλυτο κάλλος, μέχρι τὴν καρδιὰ τοῦ Θεοῦ, ξεκινάει μονάχα, ἀπὸ τὸ ὡραῖο ἀνθρώπινο σῶμα, χωρὶς νὰ μεθύση τὴν ψυχὴ μὲ τὸ ἀθάνατο κάλλος ποὺ γεμίζει τὴ φύση; Σήμερα εἶναι δύσκολο νὰ καταλάβουμε βαθύτερα ὅ,τι οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ὀνόμαζαν φύση. Ἡ σύγχρονη «φυσιολατρεία», ὅπως τὴ διεμόρφωσε κυρίως τὸ Γαλλικὸ μυθιστόρημα, δὲν εἶναι παρὰ ἡ ρωμαντικὴ χαμένη ψυχικὴ ἐπαφὴ τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὴ φύση. Ἡ ἐπαφή, ὅμως, αὐτὴ στὴν Ἑλλάδα ἦταν ζωντανὴ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ ἀρχαίου πρὸς τὴ Γῆ του δὲν εἶχε τίποτε τὸ ρωμαντικό. Δὲν ἦταν νοσταλγία ἀλλὰ πραγματικότητα. Ἔπειτα, σήμερα πιστεύουν πὼς ἡ φύση εἶναι μιὰ «ἄψυχη ὕλη», ἕνας νεκρὸς κόσμος ποὺ λειτουργεῖ μηχανικά. Ἀντίθετα οἱ Ἕλληνες πίστευαν ὅτι ἡ φύση εἶναι ἔμψυχη, εἶναι κάτι ποὺ ἔχει τὴν ἀρχὴ τῆς ζωῆς του μέσα του, μιὰ ἀδιάκοπη πνευματικὴ ἐνέργεια, πρὸς ὡρισμένο τέλος (Βλ. Κ. Γεωργούλη, Ἀριστοτέλους «Πρώτη Φιλοσοφία» σελ. VIII κ.ἑ.). Γιὰ τὴ μεσαιωνικὴ φιλοσοφία, ἡ φύση εἶναι natura naturata, δηλ. ἕνα φθαρτὸ σύνολο ὑλικῶν δημιουργημάτων. Γιὰ τὴν Ἑλληνική, ὅμως, ἀντίληψη τὰ πάντα εἶναι «πλήρη Θεῶν», γιατί τὰ πάντα κοινωνοῦν μὲ τὸ πνεῦμα (Βλέπε Πλάτωνος «Νόμοι» 899 Β). Ἀλλὰ ἂν ἡ σχολαστικὴ θεολογία ἀρνήθηκε ἀπόλυτα τὴν Ἑλληνικὴ ἀντίληψη γιὰ τὴ φύση, τὸ ἔκανε γιατί ποτὲ δὲν μπόρεσε νὰ δῆ, τὸ πνεῦμα ποὺ «ζωογονεῖ», ἀφοῦ καὶ τὸ Χριστὸ ποὺ εἶναι ἀπόλυτη ἐλευθερία, τὸν ἔκανε «δόγμα». Μόνο στὸν Ἀπόστολο Παῦλο φανερώθηκε μὲ ὁλόκληρο τὸ οὐράνιο καὶ φοβερὸ μεγαλεῖο του, τὸ Πνεῦμα, ὅταν διώκτης του πλησίαζε πρὸς τὴ Δαμασκό. Καὶ ὁ Παῦλος βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὴν ἑλληνικὴ ἀντίληψη. Ὅταν μίλησε πρὸς τοὺς Ἀθηναίους, στὸν Ἄρειο Πάγο, τοὺς εἶπε ὅτι ἴσως μπορέσουν νὰ ψηλαφήσουν καὶ νὰ βροῦν τὸν «ἄγνωστο Θεό», γιατί δὲν εἶναι καθόλου μακρυά τους. «Ἐν αὐτῷ γάρ, ἐπρόθεσε, καὶ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμὲν ὡς καί τινες τῶν καθ᾿ ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασι» (Βλέπε Πράξεις ιζ' 22-29). Καὶ πραγματικὰ ὁ Θεὸς δὲν ἦταν καθόλου μακρυά τους. Ἦταν μέσα τους καὶ γύρω τους. Πουθενὰ ἀλλοῦ ἡ φύση δὲν εἶναι τόσο ἔνθεη ὅσο εἶναι στὴν Ἑλλάδα.
Ὅλα αὐτὰ πρέπει νὰ τὰ ἔχουμε πάντοτε στὸ νοῦ μας ἂν θέλουμε νὰ συλλάβουμε βαθύτερα τὸ θρησκευτικὸ δεσμὸ τῆς ἀρχαίας ψυχῆς πρὸς τὸ χθόνιο καὶ τὸ γήϊνο. Μόνο μ᾿ αὐτὴ τὴ βασικὴ προϋπόθεση θὰ μπορέσουμε νὰ καταλάβουμε γιατί μιὰ nature morte ἦταν κάτι ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ ἐμπνεύση τὸν Ἕλληνα Καλλιτέχνη, ἄφοῦ ὅ,τι ὡραῖο ὑπῆρχε γι᾿ αὐτὸν στὴ φύση ἦταν ἡ ζωντανὴ παρουσία τῶν θεῶν καὶ τῶν θείων ὑπάρξεων τοῦ Ποσειδῶνος, τοῦ Πανός, τῶν Σατύρων, Ἀμαδρυάδων, τῶν Νυμφῶν κ.λπ. Γιατί καὶ οἱ Θεοὶ εἶχαν τὴν ἴδια μὲ τοὺς θνητοὺς Ἕλληνες μητέρα. Ἦταν Θεοὶ χθόνιοι «Ἓν ἀνδρῶν, ἓν θεῶν γένος. Ἐκ μιᾶς δὲ πνέομεν μητρὸς ἀμφότερον», ἔψαλε ὁ μεγάλος μύστης τῆς ἀρχαιότητος Πίνδαρος (Νέμεα ΣΤ') γιατί γνώριζε τὴν ἀσύλληπτη ἀπὸ τοὺς ἀμύητους ἀλήθεια, τῆς ἀπόλυτης ἑνότητας τοῦ φυσικοῦ καὶ τοῦ πνευματικοῦ κόσμου, τοῦ αἰσθητοῦ καὶ τοῦ νοητοῦ, τοῦ χρονικοῦ καὶ τοῦ αἰωνίου, τοῦ ἀνθρώπινου καὶ τοῦ θείου. Πίσω ἀπὸ τὸν ἥλιο, πρὸς τὸν ὁποῖον ἔκανε συχνὰ τὴν προσευχὴ του ὁ Σωκράτης, ἔβλεπε τὰ φωτοβόλα μάτια τοῦ Ἀπόλλωνος. Κι ὁ Ἀλκιβιάδης ἔμοιαζε μὲ τοὺς Σιληνοὺς ποὺ ἂν τοὺς ἄνοιγες στὰ δυό, ἔβλεπες ὅτι Ἔχουν μέσα τοὺς ἀγάλματα Θεῶν! Ἔπειτα οἱ ἀρχαῖοι ἦταν ἀδύνατο νὰ καταλάβουν τὸ ὡραῖο, τὸ «καλόν», χωρὶς τὸ ἀγαθό, ὅπως καὶ ἀντίθετα τὸ ἀγαθὸ χωρὶς τὴν ὡραιότητα ποὺ δὲν ἦταν μονάχα ἐξωτερικὴ ἰδιότητα ἀλλὰ εἶχε καὶ ἐσωτερικὴ ἀνταύγεια. Στὸ ὡραῖο ζητοῦσαν πάντοτε τὶς ἰδιότητες τοῦ ἤθους καὶ τοῦ πνεύματος, ποῦ θὰ ἔκαναν δυνατὴ τὴ βλάστηση τῆς ἀρετῆς. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς ἡ ἀρχαία Τέχνη καὶ γενικώτερα τὸ ἀρχαῖο πνεῦμα συγκέντρωσε τόσο ἀποκλειστικὰ τὴν προσοχή του πρὸς τὸ ἀνθρώπινο σῶμα ποὺ «ἐν αὐγῇ καθαρᾷ» δὲν ἦταν παρὰ «Ὁρατὴ ψυχὴ» (Βλέπε Ι. Συκουτρῆ Πλάτωνος Συμπόσιον, σελ. 54 κ.ἐ.).
Ὁ Πλάτων, λίγες στιγμὲς πρὶν πεθάνει, εὐχαρίστησε τοὺς Θεοὺς γιατί εἶχε γεννηθεῖ Ἕλληνας. (Βλέπε Πλουτάρχου, Μάριος 46). Καὶ ἡ ἰδανικὴ Πολιτεία ποὺ ἐσχεδίασε γιὰ νὰ ὑπάρχη στὸν Οὐρανὸ αἰώνιο παράδειγμα, ἔπρεπε νὰ εἶναι Ἑλληνική. «Τί δε δή; ἔφην· ἣν σὺ πόλιν οἰκίζεις, οὐχ Ἑλληνὶς ἔσται; Δεῖ γ᾿ αὐτὴν, ἔφη.» (Βλέπε Πλάτωνος «Πολιτεία» 470e). Ἀλλὰ τί ἦταν ἐκεῖνο ποὺ ἐγέμιζε τὴν Πλατωνικὴ ψυχή, μὲ θεῖον ἔρωτα πρὸς τὴν Ἑλλάδα; Εἶναι, πιστεύουμε, φανερὸ ὅτι ὁ Πλάτων εἶχε κατορθώσει νὰ δῆ ὁλοκάθαρη τὴν Ἑλληνικὴ Ἰδέα. Ὁ Πλάτων, ὅπως εἶναι γνωστό, εἶχε πνευματικὴ ἐνόραση τοῦ παντός. Ἦταν κάτι περισσότερο ἀπὸ ἀληθινὸς φιλόσοφος, ἦταν σοφός, κι ἂς γράφει ὁ ἴδιος στὸ «Φαῖδρο» (2789) ὅτι μονάχα τὸ θεὸ πρέπει νὰ λέμε σοφό. Περιγραφή, βέβαια, τῆς ἰδέας αὐτῆς δὲν μᾶς ἔδωσε, ἀλλὰ οὔτε καὶ ἦταν δυνατὸ νὰ μᾶς δώση.
Ἡ Ἰδέα εἶναι κάτι τὸ ἄρρητο. Ἐκεῖ στὸ νοητό, στὸν «ὑπερουράνιο» τόπο ποὺ βρίσκεται, δὲν μποροῦν νὰ φτάσουν οὔτε ἡ ἐπιστήμη οὔτε ἡ διαλεκτική. Σὲ κάποιο σημεῖο τελειώνουν οἱ δρόμοι τοῦ Λόγου. Ἀπὸ κεῖ καὶ «ἐπέκεινα» τὸ πνεῦμα προχωρεῖ μὲ τὴ «θεία μανία». Ὅταν ὁ Ὀδυσσεύς, μὲ τὸ θέλημα τῶν θεῶν, πλησιάζει πρὸς τὴν Ἰθάκη καὶ ἡ Ἰθάκη εἶναι Ἰδέα, ὁ Ὅμηρος τοῦ κλείνει τὰ μάτια καὶ οἱ Φαίακες κοιμισμένο τὸν φέρνουν καὶ τὸν ἀφήνουν ἐκεῖ (Βλέπε Ὁμήρου «Ὀδύσσεια» Ν 95-105). Γιατὶ ὁ «Θεῖος ποιητὴς» γνώριζε πῶς ἦταν ἀδύνατο νὰ ἐκφράση τὴ θεία ἀγαλλίαση τῆς ψυχῆς ποὺ πλησιάζει τὸ θαῦμα, ἦταν ἀδύνατο νὰ περιγράψη τὴν Ἰδέα. Καὶ στὴν «Ἰλιάδα» πουθενὰ ὁ Ὅμηρος δὲν φανερώνει τὴν Ἑλένη. Γιατί καὶ ἡ Ἑλένη εἶναι τὸ ἀπόλυτο κάλλος, εἶναι Ἰδέα. «Δίδωσι δ᾿ οὐκ ἔμ᾿, γράφει καὶ ὁ Εὐριπίδης (Ἑλένη 33-36) ἀλλ᾿ ὁμοίωσας᾿ ἐμοὶ εἴδωλον ἔμπνουν οὐρανοῦ ξυνθεῖσ᾿ ἄπο Πριάμου τυράννου παιδί· καὶ δοκεῖ μ᾿ ἔχειν, κενὴν δόκησιν, οὐκ ἔχων» κ.λπ.). Ἀλλ᾿ ὅ,τι, ὅμως, «θυμᾶται» καὶ διαισθάνεται ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ περιγράψη καὶ ν᾿ ἀποδείξη ὁ Πλάτων-Φιλόσοφος, αὐτὸ τὸ ἄρρητο, θὰ τὸ πῆ πάντοτε μὲ τὸ συμβολικὸ μῦθο ὁ Πλάτων-Ποιητής.
Οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες, πολὺ πρὶν γεννηθῆ ὁ Πλάτων, πίστευαν ὅτι στὴν Ἑλλάδα ὑπάρχει τὸ «μέσον» της ἐπιφανείας τῆς Γῆς. Ὑπῆρχε μάλιστα καὶ μία παλαιὰ παράδοση ὅτι ὁ Ζεὺς ἄφησε κάποτε ἀπὸ τὶς δυὸ ἀντίθετες ἄκρες του κόσμου δυὸ περιστέρια ποὺ συναντήθηκαν στὴν Ἑλλάδα. Καὶ ὁ Ἡσίοδος ἀναφέρει ὅτι ὅταν ὁ θεὸς Κρόνος, νικημένος ἀπὸ τὸ γιὸ του Δία, ἐξαναγκάστηκε ν᾿ ἀνεβάση πάλι τὴ γενιά του ποὺ εἶχε καταπιῆ, πρῶτα ξέρασε τὸ λιθάρι ποὺ ἡ Ρέα τοῦ εἶχε δώσει σπαργανωμένο γιὰ νὰ γλυτώση τὸ Δία. Τὸ λιθάρι αὐτό, ποὺ ἦταν ὁλόκληρος βράχος, ὁ Ζεὺς τὸ πῆρε καὶ τὸ στήριξε κάτω ἀπὸ τὶς πλαγιὲς τοῦ Παρνασσοῦ γιὰ νὰ μείνη σημάδι αἰώνιο καὶ νὰ τὸ θαυμάζουν οἱ ἄνθρωποι. (Βλ. Ἡσιόδου «Θεογονία», στίχ. 495). Στὸν βράχο αὐτὸν ποὺ ὀνομάστηκε «ὀμφαλὸς τῆς Γῆς» χτίστηκε ἀργότερα τὸ Μαντεῖον τῶν Δελφῶν (Βλ. Σοφοκλέους «Οἰδίπους Τύραννος» 480). Ἀλλὰ ὅ,τι ὁ Πλάτων μᾶς εἶπε μὲ τὸ συμβολικὸ μῦθο, ὁ μεγάλος μαθητής του, ὁ Ἀριστοτέλης, μᾶς τὸ ἀναπτύσσει, δσὸ εἶναι δυνατό, ἐπιστημονικά, στὰ «Πολιτικὰ» (1327b, 23) ὅπου γράφει τοὺς ἐξῆς περίφημους ἐθνολογικοὺς χαρακτηρισμούς: «Τὰ μὲν γὰρ ἐν τοῖς ψυχροῖς τόποις ἔθνη καὶ τὰ περὶ τὴν Εὐρώπην θυμοῦ μέν ἐστι πλήρη, διανοίας δὲ ἐνδεέστερα καὶ τέχνης, διόπερ ἐλεύθερα μὲν διατελεῖ μᾶλλον, ἀπολίτευτα δὲ καὶ τῶν πλησίον ἄρχειν οὐ δυνάμενα· τὰ δὲ περὶ τὴν Ἀσίαν διανοητικὰ μὲν καὶ τεχνικὰ τὴν ψυχήν, ἄθυμα δέ, διόπερ ἀρχόμενα καὶ δουλεύοντα διατελεῖ· τὸ δὲ τῶν Ἑλλήνων γένος, ὥσπερ μεσεύει κατὰ τοὺς τόπους, οὕτως ἀμφοῖν μετέχει. καὶ γὰρ ἔνθυμον καὶ διανοητικόν ἐστιν· διόπερ ἐλεύθερόν τε διατελεῖ καὶ βέλτιστα πολιτευόμενον καὶ δυνάμενον ἄρχειν πάντων, μιᾶς τυγχάνον πολιτείας.»
Σ᾿ αὐτὰ τὰ λόγια ὁ Σταγειρίτης φιλόσοφος συνώψισε, γιὰ ὅλους τοὺς καιροὺς καὶ γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, τὴν ἱστορία καὶ τὴ μοῖρα τῆς ἀνθρωπότητας. Καὶ πραγματικὰ ἡ ἱστορικὴ ἐμπειρία μᾶς διδάσκει ὅτι οἱ λαοὶ τῆς Ἀνατολῆς ποτὲ δὲν κατώρθωσαν νὰ πραγματοποιήσουν μιὰ βιώσιμη ὀργάνωση τῆς Πολιτείας καὶ τῆς Κοινότητας καὶ νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν ἀνεξαρτησία τους. Καμμιὰ ἀνάγκη καὶ καμμιὰ δύναμη δὲν τοὺς ὁδήγησε ποτὲ πρὸς τὰ πρακτικὰ ἔργα. Στὸν Πολιτισμὸ τῆς Ἀσίας πάντα βασιλεύει ἡ φαντασία καὶ τὸ ὄνειρο. Ἐνῶ ἀντίθετα μυθολογία τοῦ βορρᾶ εἶναι ἕνας καθαγιασμὸς τῆς ἀνδρείας καὶ γενικώτερα οἱ Εὐρωπαῖοι ποὺ ἀγαποῦν μὲ φανατισμὸ τὴν ἐλευθερία τους εἶναι θετικοὶ καὶ πρακτικοὶ ἂνθρωποι, ἀλλὰ χωρὶς ἐσωτερισμὸ καὶ μυστικοπάθεια. Καὶ τὸ εὐρωπαϊκὸ πνεῦμα εἶναι γενικὰ πνεῦμα ἐπιστημονικό. Τὸ Ἑλληνικὸ ὅμως γένος ποὺ «μεσεύει κατὰ τοὺς τόπους» δὲν ἔχει κανένα ἀπὸ τὰ γεωγραφικὰ καὶ φυσικὰ μειονεκτήματα τῶν ἄλλων φυλῶν. Τίποτε τὸ ἐρημικό, τὸ χαῶδες, τὸ ἀσύμμετρο, τὸ φοβερό, τὸ Ἀσιατικὸ ποὺ σ᾿ ἐκμηδενίζει δὲν ὑπάρχει στὴν Ἑλληνικὴ φύση. Τὰ πάντα πειθαρχοῦν στὸν Ἑλληνικὸ Νόμο τοῦ μέτρου καὶ τῆς ἁρμονίας. Τὰ πάντα εἶναι πλασμένα γιὰ μιὰ πνευματικὴ μυσταγωγία. Ἄλλα καὶ τίποτε ἀπὸ τὸ τραχὺ ψῦχος τοῦ βορρᾶ ποὺ σκληραίνει τὴν καρδιὰ καὶ μουδιάζει τὸ πνεῦμα. Τίποτε ἀπὸ τὴν αἰώνια συννεφιὰ τῆς Εὐρώπης ποὺ νυστάζει τὴν ψυχὴ καὶ νεκρώνει τὴ φαντασία. Μιὰ αἰώνια «εὐκρασία τῶν ὡρῶν» καὶ μιὰ Φύση θαυμαστὰ ἁρμονικὴ κάτω ἀπὸ ἕναν οὐρανὸ γεμᾶτον πάντα ἀπὸ αἰθέριο φῶς εἶναι οἱ πλαστικὲς δυνάμεις, στὶς ὁποῖες ὀφείλεται ἡ διαμαντένια διαύγεια τοῦ Ἑλληνικοῦ πνεύματος.
Ὅταν ὁ Γκαῖτε ἔγραψε τὸν «Φάουστ», τὸ ἀθάνατο αὐτὸ ἀριστούργημα τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ πνεύματος ποὺ τὸ γεμίζει ἴσως περισσότερο καὶ ἀπὸ τὴν ποίηση ἡ ἀλήθεια, ἦταν μοιραῖο νὰ αἰσθανθῆ τὸ μεγάλο κενὸ ποὺ ὑπῆρχε γύρω του καὶ μέσα του. Μιὰ ἄσβυστη λαχτάρα γιὰ «περισσότερο φῶς», μιὰ μεταφυσικὴ δίψα γιὰ τὸ ἀπόλυτο καὶ τὸ αἰώνιο, ἕνας βαθὺς ἵμερος γιὰ τὴ λύτρωση τῆς ψυχῆς ἔφερε τὸ πνεῦμα του στὴν ἡλιογέννητη χώρα τοῦ Ἀπόλλωνος. Τὸ βόρειο Φαούστειο πνεῦμα τῆς πράξης ἔπρεπε νὰ σμίξη ἐρωτικὰ μὲ τὸ Ἑλληνικὸ Κλασσικὸ πνεῦμα τοῦ Λόγου γιὰ νὰ βρῆ ἡ ἁμαρτωλὴ ψυχὴ τοῦ τρανοῦ μάγου τὸν ἐξαγνισμὸ καὶ τὴν κάθαρση, ποὺ πίσω τους κρυβόταν ὁ ἴδιος ὁ Γκαῖτε. Καὶ ἦταν ἀνάγκη ὁ μυστικὸς αὐτὸς ὑμέναιος νὰ γίνη κάπου κοντὰ στὶς ὄχθες τοῦ Εὐρώτα. Ἐκεῖ κάποτε ὁ θεὸς ἔγινε Κύκνος καὶ μὲ τὴ θνητὴ Λήδα γέννησε τὴν Ἑλένη. Αὐτὴ ζητάει ὁ Φάουστ ὅταν τριγυρίζει τὴν Φαρσαλικὴ πεδιάδα καὶ τὴν Πελοπόννησο. Γιατί ἡ Ἑλένη θὰ τοῦ δώση τὴ δύναμη γιὰ νὰ βρῆ τὴν Πύλη τῶν Οὐρανῶν. Ἀλλὰ δὲν θὰ μπορέση νὰ τὴν κρατήση πολὺ κοντά του. Μέσα στὴ βαρειὰ ψυχὴ δὲν μπορεῖ νὰ ζήση τὸ ἑλληνικὸ πνεῦμα. Θὰ τοῦ φύγει μέσα ἀπὸ τὰ δάχτυλα ποὺ δὲν θὰ μπορέσουν νὰ κρατήσουν παρὰ μονάχα τὸ νυφικό της πέπλο... (Βλ. Γκαῖτε, «Φάουστ», Μέρος Β. Μετ. Δ. Λάμψα σ. 294).
Ἡ Ἑλλάδα εἶναι πολὺ κοντὰ στὴν Ἀνατολή, ἀλλὰ ἀποτελεῖ καὶ μέρος τῆς Εὐρώπης. Καὶ ἐνῶ δὲν ἔχει τίποτε ἀπὸ τὰ γεωγραφικὰ καὶ φυλετικὰ μειονεκτήματά τους, συγκεντρώνει, μὲ μιὰ θαυμαστὴ ἰσορροπία, ὅλες τὶς ἀρετές τους. Γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ ἀντίληψη τὸ πνεῦμα μόνον στὸ χῶρο τῆς ἐλεύθερης καὶ ὀργανωμένης Πολιτείας πραγματοποιεῖται. Καὶ τὸ πνεῦμα δὲν εἶναι οὔτε ἀπαθὴς διανοητικισμός, οὔτε ἄλογος μυστικισμός, εἶναι: Ἔρωτας καὶ Λόγος. Γιὰ τοὺς Ἕλληνες ἡ θεωρία δὲν ἀντιμάχεται τὴν πράξη ἀλλὰ τὴν καθοδηγεῖ, τὴν φωτίζει καὶ τὴ συμπληρώνει. «Φιλοκαλοῦμέν τε γὰρ μετ᾿ εὐτελείας καὶ φιλοσοφοῦμεν ἄνευ μαλακίας» δὲν εἶχε πῆ καὶ ὁ Περικλῆς; (Βλ. Θουκυδίδου II 40,10) Τὸ ὅτι δὲ «φύσει» τὸ Ἑλληνικὸ γένος εἶναι «διανοητικὸν καὶ ἔνθυμον» ἐπαληθεύει χαρακτηριστικὰ ἡ ἀρχαία παράδοση ὅτι ὁ Αἰσχύλος ζήτησε νὰ γράψουν στὸν τάφο του ὅτι ἦταν «Μαραθωνομάχος» καὶ ὁ Μαραθωνομάχος καὶ ὁ ποιητὴς τὸν ἴδιο ἀγῶνα ἀγωνίστηκαν. Ν᾿ ἀπολυτρώσουν τὸ πνεῦμα. Στὴν τραγωδία τὸ πνεῦμα ἀντιμάχεται τὴ Μοῖρα. Στὸ Μαραθῶνα πολέμησε τοὺς βαρβάρους. Ἡ Γῆ ποὺ χάλασε τὸν Ξέρξη, δὲν ἔπλασε καὶ τὸν Αἰσχύλο;
Ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀρκετὸ νὰ ἔχης γεννηθῆ καὶ νὰ ζῆς στὴν Ἑλληνικὴ Γῆ γιὰ νὰ εἶσαι Ἕλληνας. Οἱ Ὀθωμανοὶ ἔζησαν στὴν Ἑλλάδα τόσους αἰῶνες, καί, ὅμως, ἔφυγαν ὅπως ἦρθαν «Βάρβαροι», Τότε μονάχα εἶσαι Ἕλληνας, ὅταν κλείνεις καὶ μέσα σου τὴν Ἑλλάδα, ὅταν ἔχεις καὶ τὸ πνεῦμα καὶ τὸ ἦθος τὸ «Ἑλληνικό». «Τοσοῦτον δ᾿ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ᾿ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασιν, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκεν μηκέτι τοῦ γένους, ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας.» (Βλ. Ἰσοκράτους Πανηγυρικὸς 50).
Καὶ ἡ Ἱστορία τότε μονάχα πραγματοποιεῖ τὴν Ἑλληνικὴ Ἰδέα ὅταν τὰ συγκεκριμένα ἱστορικὰ γεγονότα ἔχουν σημασία γιὰ τὸ πνεῦμα καὶ τὰ πεπρωμένα του. Οἱ Μηδικοὶ Πόλεμοι ἀσφαλῶς δὲν θὰ εἶχαν τὴν κοσμοϊστορικὴ σημασία ποὺ ἔχουν σήμερα ἂν δὲν εἶχαν ὡς συνέπεια τὸν πνευματικὸ πολιτισμὸ τῆς κλασσικῆς ἐποχῆς. Ὁ Πελοποννησιακὸς πόλεμος θὰ ἦταν ἴσως ἕνα λησμονημένο ἐπεισόδιο ἂν δὲν εἶχε γραφῆ ἡ ἱστορία τοῦ Θουκυδίδη. Ἀλλὰ καὶ ὅ,τι διαιωνίζει τὸ πνεῦμα τοῦ Μεσολογγίου, ὅ,τι δημιουργεῖ τὴν ἀθανασία αὐτοῦ τοῦ θαύματος, δὲν εἶναι οἱ «Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι» τοῦ Σολωμοῦ; Αἰωνιότητα, χωρὶς τὸ πνεῦμα εἶναι ἀδύνατο νὰ ὑπάρξη, καθὼς εἶναι ἀδύνατο νὰ ὑπάρξη κόσμος χωρὶς τὸν ἥλιο. Καὶ ἡ Ἑλλάδα εἶναι, ὅπως ὁ ἥλιος, αἰώνια, καὶ ἀκατάλυτη, γιατὶ ὑπῆρξε ὁ λυτρωτής, ὁ μυσταγωγὸς καὶ ἱεροφάντης τοῦ πνεύματος.
Γ. Χ. ΚΑΝΕΛΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
(Περιοδικὸν «Νέα Ἑστία», ἔτος ΚΓ' - 1949, τόμος 49ος, τεῦχος 536, Ἀθῆναι, 1 Νοεμβρίου 1949, σελ. 1397-1399)
* Σημ. τ. «Νέας Ἑστίας». - Ἀπὸ τὰ κείμενα, ποὺ ἐμπόδισε ἡ λογοκρισία τῶν καταχτητῶν νὰ τυπωθοῦν. Βλ. Καὶ τὰ τεύχη 531 κ.ἐ. Φυσικά, ἔχει πολὺ καλὰ τὴ θέση του στὸ Ἀφιέρωμα τοῦτο, ποὺ ἀναφέρεται στὴν Ἑλληνική Ἰδέα.
Στὸν Καθηγητὴ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΤΣΑΤΣΟ
Ὁ Ἀλέξανδρος φυλάει τὴν Ἰλιάδα, σὲ χρυσῆ θήκη. Ὄχι τὸ δόρυ· πνεῦμα εἶναι ἡ Ἑλλάδα! «Νύχτες τοῦ Φήμιου (254)»
Κωστῆς Παλαμᾶς
Πηγή: http://209.85.129.132/search?q=cache:zHPsqcA5dSEJ:hellenicnation.googlepages.com/Kanellakopoulos-Helleniki_Idea.doc+%CE%A0%CE%BB%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD+%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1&cd=2&hl=el&ct=clnk&gl=gr&client=firefox-a
Ὅλα αὐτὰ πρέπει νὰ τὰ ἔχουμε πάντοτε στὸ νοῦ μας ἂν θέλουμε νὰ συλλάβουμε βαθύτερα τὸ θρησκευτικὸ δεσμὸ τῆς ἀρχαίας ψυχῆς πρὸς τὸ χθόνιο καὶ τὸ γήϊνο. Μόνο μ᾿ αὐτὴ τὴ βασικὴ προϋπόθεση θὰ μπορέσουμε νὰ καταλάβουμε γιατί μιὰ nature morte ἦταν κάτι ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ ἐμπνεύση τὸν Ἕλληνα Καλλιτέχνη, ἄφοῦ ὅ,τι ὡραῖο ὑπῆρχε γι᾿ αὐτὸν στὴ φύση ἦταν ἡ ζωντανὴ παρουσία τῶν θεῶν καὶ τῶν θείων ὑπάρξεων τοῦ Ποσειδῶνος, τοῦ Πανός, τῶν Σατύρων, Ἀμαδρυάδων, τῶν Νυμφῶν κ.λπ. Γιατί καὶ οἱ Θεοὶ εἶχαν τὴν ἴδια μὲ τοὺς θνητοὺς Ἕλληνες μητέρα. Ἦταν Θεοὶ χθόνιοι «Ἓν ἀνδρῶν, ἓν θεῶν γένος. Ἐκ μιᾶς δὲ πνέομεν μητρὸς ἀμφότερον», ἔψαλε ὁ μεγάλος μύστης τῆς ἀρχαιότητος Πίνδαρος (Νέμεα ΣΤ') γιατί γνώριζε τὴν ἀσύλληπτη ἀπὸ τοὺς ἀμύητους ἀλήθεια, τῆς ἀπόλυτης ἑνότητας τοῦ φυσικοῦ καὶ τοῦ πνευματικοῦ κόσμου, τοῦ αἰσθητοῦ καὶ τοῦ νοητοῦ, τοῦ χρονικοῦ καὶ τοῦ αἰωνίου, τοῦ ἀνθρώπινου καὶ τοῦ θείου. Πίσω ἀπὸ τὸν ἥλιο, πρὸς τὸν ὁποῖον ἔκανε συχνὰ τὴν προσευχὴ του ὁ Σωκράτης, ἔβλεπε τὰ φωτοβόλα μάτια τοῦ Ἀπόλλωνος. Κι ὁ Ἀλκιβιάδης ἔμοιαζε μὲ τοὺς Σιληνοὺς ποὺ ἂν τοὺς ἄνοιγες στὰ δυό, ἔβλεπες ὅτι Ἔχουν μέσα τοὺς ἀγάλματα Θεῶν! Ἔπειτα οἱ ἀρχαῖοι ἦταν ἀδύνατο νὰ καταλάβουν τὸ ὡραῖο, τὸ «καλόν», χωρὶς τὸ ἀγαθό, ὅπως καὶ ἀντίθετα τὸ ἀγαθὸ χωρὶς τὴν ὡραιότητα ποὺ δὲν ἦταν μονάχα ἐξωτερικὴ ἰδιότητα ἀλλὰ εἶχε καὶ ἐσωτερικὴ ἀνταύγεια. Στὸ ὡραῖο ζητοῦσαν πάντοτε τὶς ἰδιότητες τοῦ ἤθους καὶ τοῦ πνεύματος, ποῦ θὰ ἔκαναν δυνατὴ τὴ βλάστηση τῆς ἀρετῆς. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς ἡ ἀρχαία Τέχνη καὶ γενικώτερα τὸ ἀρχαῖο πνεῦμα συγκέντρωσε τόσο ἀποκλειστικὰ τὴν προσοχή του πρὸς τὸ ἀνθρώπινο σῶμα ποὺ «ἐν αὐγῇ καθαρᾷ» δὲν ἦταν παρὰ «Ὁρατὴ ψυχὴ» (Βλέπε Ι. Συκουτρῆ Πλάτωνος Συμπόσιον, σελ. 54 κ.ἐ.).
Ὁ Πλάτων, λίγες στιγμὲς πρὶν πεθάνει, εὐχαρίστησε τοὺς Θεοὺς γιατί εἶχε γεννηθεῖ Ἕλληνας. (Βλέπε Πλουτάρχου, Μάριος 46). Καὶ ἡ ἰδανικὴ Πολιτεία ποὺ ἐσχεδίασε γιὰ νὰ ὑπάρχη στὸν Οὐρανὸ αἰώνιο παράδειγμα, ἔπρεπε νὰ εἶναι Ἑλληνική. «Τί δε δή; ἔφην· ἣν σὺ πόλιν οἰκίζεις, οὐχ Ἑλληνὶς ἔσται; Δεῖ γ᾿ αὐτὴν, ἔφη.» (Βλέπε Πλάτωνος «Πολιτεία» 470e). Ἀλλὰ τί ἦταν ἐκεῖνο ποὺ ἐγέμιζε τὴν Πλατωνικὴ ψυχή, μὲ θεῖον ἔρωτα πρὸς τὴν Ἑλλάδα; Εἶναι, πιστεύουμε, φανερὸ ὅτι ὁ Πλάτων εἶχε κατορθώσει νὰ δῆ ὁλοκάθαρη τὴν Ἑλληνικὴ Ἰδέα. Ὁ Πλάτων, ὅπως εἶναι γνωστό, εἶχε πνευματικὴ ἐνόραση τοῦ παντός. Ἦταν κάτι περισσότερο ἀπὸ ἀληθινὸς φιλόσοφος, ἦταν σοφός, κι ἂς γράφει ὁ ἴδιος στὸ «Φαῖδρο» (2789) ὅτι μονάχα τὸ θεὸ πρέπει νὰ λέμε σοφό. Περιγραφή, βέβαια, τῆς ἰδέας αὐτῆς δὲν μᾶς ἔδωσε, ἀλλὰ οὔτε καὶ ἦταν δυνατὸ νὰ μᾶς δώση.
Ἡ Ἰδέα εἶναι κάτι τὸ ἄρρητο. Ἐκεῖ στὸ νοητό, στὸν «ὑπερουράνιο» τόπο ποὺ βρίσκεται, δὲν μποροῦν νὰ φτάσουν οὔτε ἡ ἐπιστήμη οὔτε ἡ διαλεκτική. Σὲ κάποιο σημεῖο τελειώνουν οἱ δρόμοι τοῦ Λόγου. Ἀπὸ κεῖ καὶ «ἐπέκεινα» τὸ πνεῦμα προχωρεῖ μὲ τὴ «θεία μανία». Ὅταν ὁ Ὀδυσσεύς, μὲ τὸ θέλημα τῶν θεῶν, πλησιάζει πρὸς τὴν Ἰθάκη καὶ ἡ Ἰθάκη εἶναι Ἰδέα, ὁ Ὅμηρος τοῦ κλείνει τὰ μάτια καὶ οἱ Φαίακες κοιμισμένο τὸν φέρνουν καὶ τὸν ἀφήνουν ἐκεῖ (Βλέπε Ὁμήρου «Ὀδύσσεια» Ν 95-105). Γιατὶ ὁ «Θεῖος ποιητὴς» γνώριζε πῶς ἦταν ἀδύνατο νὰ ἐκφράση τὴ θεία ἀγαλλίαση τῆς ψυχῆς ποὺ πλησιάζει τὸ θαῦμα, ἦταν ἀδύνατο νὰ περιγράψη τὴν Ἰδέα. Καὶ στὴν «Ἰλιάδα» πουθενὰ ὁ Ὅμηρος δὲν φανερώνει τὴν Ἑλένη. Γιατί καὶ ἡ Ἑλένη εἶναι τὸ ἀπόλυτο κάλλος, εἶναι Ἰδέα. «Δίδωσι δ᾿ οὐκ ἔμ᾿, γράφει καὶ ὁ Εὐριπίδης (Ἑλένη 33-36) ἀλλ᾿ ὁμοίωσας᾿ ἐμοὶ εἴδωλον ἔμπνουν οὐρανοῦ ξυνθεῖσ᾿ ἄπο Πριάμου τυράννου παιδί· καὶ δοκεῖ μ᾿ ἔχειν, κενὴν δόκησιν, οὐκ ἔχων» κ.λπ.). Ἀλλ᾿ ὅ,τι, ὅμως, «θυμᾶται» καὶ διαισθάνεται ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ περιγράψη καὶ ν᾿ ἀποδείξη ὁ Πλάτων-Φιλόσοφος, αὐτὸ τὸ ἄρρητο, θὰ τὸ πῆ πάντοτε μὲ τὸ συμβολικὸ μῦθο ὁ Πλάτων-Ποιητής.
Οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες, πολὺ πρὶν γεννηθῆ ὁ Πλάτων, πίστευαν ὅτι στὴν Ἑλλάδα ὑπάρχει τὸ «μέσον» της ἐπιφανείας τῆς Γῆς. Ὑπῆρχε μάλιστα καὶ μία παλαιὰ παράδοση ὅτι ὁ Ζεὺς ἄφησε κάποτε ἀπὸ τὶς δυὸ ἀντίθετες ἄκρες του κόσμου δυὸ περιστέρια ποὺ συναντήθηκαν στὴν Ἑλλάδα. Καὶ ὁ Ἡσίοδος ἀναφέρει ὅτι ὅταν ὁ θεὸς Κρόνος, νικημένος ἀπὸ τὸ γιὸ του Δία, ἐξαναγκάστηκε ν᾿ ἀνεβάση πάλι τὴ γενιά του ποὺ εἶχε καταπιῆ, πρῶτα ξέρασε τὸ λιθάρι ποὺ ἡ Ρέα τοῦ εἶχε δώσει σπαργανωμένο γιὰ νὰ γλυτώση τὸ Δία. Τὸ λιθάρι αὐτό, ποὺ ἦταν ὁλόκληρος βράχος, ὁ Ζεὺς τὸ πῆρε καὶ τὸ στήριξε κάτω ἀπὸ τὶς πλαγιὲς τοῦ Παρνασσοῦ γιὰ νὰ μείνη σημάδι αἰώνιο καὶ νὰ τὸ θαυμάζουν οἱ ἄνθρωποι. (Βλ. Ἡσιόδου «Θεογονία», στίχ. 495). Στὸν βράχο αὐτὸν ποὺ ὀνομάστηκε «ὀμφαλὸς τῆς Γῆς» χτίστηκε ἀργότερα τὸ Μαντεῖον τῶν Δελφῶν (Βλ. Σοφοκλέους «Οἰδίπους Τύραννος» 480). Ἀλλὰ ὅ,τι ὁ Πλάτων μᾶς εἶπε μὲ τὸ συμβολικὸ μῦθο, ὁ μεγάλος μαθητής του, ὁ Ἀριστοτέλης, μᾶς τὸ ἀναπτύσσει, δσὸ εἶναι δυνατό, ἐπιστημονικά, στὰ «Πολιτικὰ» (1327b, 23) ὅπου γράφει τοὺς ἐξῆς περίφημους ἐθνολογικοὺς χαρακτηρισμούς: «Τὰ μὲν γὰρ ἐν τοῖς ψυχροῖς τόποις ἔθνη καὶ τὰ περὶ τὴν Εὐρώπην θυμοῦ μέν ἐστι πλήρη, διανοίας δὲ ἐνδεέστερα καὶ τέχνης, διόπερ ἐλεύθερα μὲν διατελεῖ μᾶλλον, ἀπολίτευτα δὲ καὶ τῶν πλησίον ἄρχειν οὐ δυνάμενα· τὰ δὲ περὶ τὴν Ἀσίαν διανοητικὰ μὲν καὶ τεχνικὰ τὴν ψυχήν, ἄθυμα δέ, διόπερ ἀρχόμενα καὶ δουλεύοντα διατελεῖ· τὸ δὲ τῶν Ἑλλήνων γένος, ὥσπερ μεσεύει κατὰ τοὺς τόπους, οὕτως ἀμφοῖν μετέχει. καὶ γὰρ ἔνθυμον καὶ διανοητικόν ἐστιν· διόπερ ἐλεύθερόν τε διατελεῖ καὶ βέλτιστα πολιτευόμενον καὶ δυνάμενον ἄρχειν πάντων, μιᾶς τυγχάνον πολιτείας.»
Σ᾿ αὐτὰ τὰ λόγια ὁ Σταγειρίτης φιλόσοφος συνώψισε, γιὰ ὅλους τοὺς καιροὺς καὶ γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, τὴν ἱστορία καὶ τὴ μοῖρα τῆς ἀνθρωπότητας. Καὶ πραγματικὰ ἡ ἱστορικὴ ἐμπειρία μᾶς διδάσκει ὅτι οἱ λαοὶ τῆς Ἀνατολῆς ποτὲ δὲν κατώρθωσαν νὰ πραγματοποιήσουν μιὰ βιώσιμη ὀργάνωση τῆς Πολιτείας καὶ τῆς Κοινότητας καὶ νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν ἀνεξαρτησία τους. Καμμιὰ ἀνάγκη καὶ καμμιὰ δύναμη δὲν τοὺς ὁδήγησε ποτὲ πρὸς τὰ πρακτικὰ ἔργα. Στὸν Πολιτισμὸ τῆς Ἀσίας πάντα βασιλεύει ἡ φαντασία καὶ τὸ ὄνειρο. Ἐνῶ ἀντίθετα μυθολογία τοῦ βορρᾶ εἶναι ἕνας καθαγιασμὸς τῆς ἀνδρείας καὶ γενικώτερα οἱ Εὐρωπαῖοι ποὺ ἀγαποῦν μὲ φανατισμὸ τὴν ἐλευθερία τους εἶναι θετικοὶ καὶ πρακτικοὶ ἂνθρωποι, ἀλλὰ χωρὶς ἐσωτερισμὸ καὶ μυστικοπάθεια. Καὶ τὸ εὐρωπαϊκὸ πνεῦμα εἶναι γενικὰ πνεῦμα ἐπιστημονικό. Τὸ Ἑλληνικὸ ὅμως γένος ποὺ «μεσεύει κατὰ τοὺς τόπους» δὲν ἔχει κανένα ἀπὸ τὰ γεωγραφικὰ καὶ φυσικὰ μειονεκτήματα τῶν ἄλλων φυλῶν. Τίποτε τὸ ἐρημικό, τὸ χαῶδες, τὸ ἀσύμμετρο, τὸ φοβερό, τὸ Ἀσιατικὸ ποὺ σ᾿ ἐκμηδενίζει δὲν ὑπάρχει στὴν Ἑλληνικὴ φύση. Τὰ πάντα πειθαρχοῦν στὸν Ἑλληνικὸ Νόμο τοῦ μέτρου καὶ τῆς ἁρμονίας. Τὰ πάντα εἶναι πλασμένα γιὰ μιὰ πνευματικὴ μυσταγωγία. Ἄλλα καὶ τίποτε ἀπὸ τὸ τραχὺ ψῦχος τοῦ βορρᾶ ποὺ σκληραίνει τὴν καρδιὰ καὶ μουδιάζει τὸ πνεῦμα. Τίποτε ἀπὸ τὴν αἰώνια συννεφιὰ τῆς Εὐρώπης ποὺ νυστάζει τὴν ψυχὴ καὶ νεκρώνει τὴ φαντασία. Μιὰ αἰώνια «εὐκρασία τῶν ὡρῶν» καὶ μιὰ Φύση θαυμαστὰ ἁρμονικὴ κάτω ἀπὸ ἕναν οὐρανὸ γεμᾶτον πάντα ἀπὸ αἰθέριο φῶς εἶναι οἱ πλαστικὲς δυνάμεις, στὶς ὁποῖες ὀφείλεται ἡ διαμαντένια διαύγεια τοῦ Ἑλληνικοῦ πνεύματος.
Ὅταν ὁ Γκαῖτε ἔγραψε τὸν «Φάουστ», τὸ ἀθάνατο αὐτὸ ἀριστούργημα τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ πνεύματος ποὺ τὸ γεμίζει ἴσως περισσότερο καὶ ἀπὸ τὴν ποίηση ἡ ἀλήθεια, ἦταν μοιραῖο νὰ αἰσθανθῆ τὸ μεγάλο κενὸ ποὺ ὑπῆρχε γύρω του καὶ μέσα του. Μιὰ ἄσβυστη λαχτάρα γιὰ «περισσότερο φῶς», μιὰ μεταφυσικὴ δίψα γιὰ τὸ ἀπόλυτο καὶ τὸ αἰώνιο, ἕνας βαθὺς ἵμερος γιὰ τὴ λύτρωση τῆς ψυχῆς ἔφερε τὸ πνεῦμα του στὴν ἡλιογέννητη χώρα τοῦ Ἀπόλλωνος. Τὸ βόρειο Φαούστειο πνεῦμα τῆς πράξης ἔπρεπε νὰ σμίξη ἐρωτικὰ μὲ τὸ Ἑλληνικὸ Κλασσικὸ πνεῦμα τοῦ Λόγου γιὰ νὰ βρῆ ἡ ἁμαρτωλὴ ψυχὴ τοῦ τρανοῦ μάγου τὸν ἐξαγνισμὸ καὶ τὴν κάθαρση, ποὺ πίσω τους κρυβόταν ὁ ἴδιος ὁ Γκαῖτε. Καὶ ἦταν ἀνάγκη ὁ μυστικὸς αὐτὸς ὑμέναιος νὰ γίνη κάπου κοντὰ στὶς ὄχθες τοῦ Εὐρώτα. Ἐκεῖ κάποτε ὁ θεὸς ἔγινε Κύκνος καὶ μὲ τὴ θνητὴ Λήδα γέννησε τὴν Ἑλένη. Αὐτὴ ζητάει ὁ Φάουστ ὅταν τριγυρίζει τὴν Φαρσαλικὴ πεδιάδα καὶ τὴν Πελοπόννησο. Γιατί ἡ Ἑλένη θὰ τοῦ δώση τὴ δύναμη γιὰ νὰ βρῆ τὴν Πύλη τῶν Οὐρανῶν. Ἀλλὰ δὲν θὰ μπορέση νὰ τὴν κρατήση πολὺ κοντά του. Μέσα στὴ βαρειὰ ψυχὴ δὲν μπορεῖ νὰ ζήση τὸ ἑλληνικὸ πνεῦμα. Θὰ τοῦ φύγει μέσα ἀπὸ τὰ δάχτυλα ποὺ δὲν θὰ μπορέσουν νὰ κρατήσουν παρὰ μονάχα τὸ νυφικό της πέπλο... (Βλ. Γκαῖτε, «Φάουστ», Μέρος Β. Μετ. Δ. Λάμψα σ. 294).
Ἡ Ἑλλάδα εἶναι πολὺ κοντὰ στὴν Ἀνατολή, ἀλλὰ ἀποτελεῖ καὶ μέρος τῆς Εὐρώπης. Καὶ ἐνῶ δὲν ἔχει τίποτε ἀπὸ τὰ γεωγραφικὰ καὶ φυλετικὰ μειονεκτήματά τους, συγκεντρώνει, μὲ μιὰ θαυμαστὴ ἰσορροπία, ὅλες τὶς ἀρετές τους. Γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ ἀντίληψη τὸ πνεῦμα μόνον στὸ χῶρο τῆς ἐλεύθερης καὶ ὀργανωμένης Πολιτείας πραγματοποιεῖται. Καὶ τὸ πνεῦμα δὲν εἶναι οὔτε ἀπαθὴς διανοητικισμός, οὔτε ἄλογος μυστικισμός, εἶναι: Ἔρωτας καὶ Λόγος. Γιὰ τοὺς Ἕλληνες ἡ θεωρία δὲν ἀντιμάχεται τὴν πράξη ἀλλὰ τὴν καθοδηγεῖ, τὴν φωτίζει καὶ τὴ συμπληρώνει. «Φιλοκαλοῦμέν τε γὰρ μετ᾿ εὐτελείας καὶ φιλοσοφοῦμεν ἄνευ μαλακίας» δὲν εἶχε πῆ καὶ ὁ Περικλῆς; (Βλ. Θουκυδίδου II 40,10) Τὸ ὅτι δὲ «φύσει» τὸ Ἑλληνικὸ γένος εἶναι «διανοητικὸν καὶ ἔνθυμον» ἐπαληθεύει χαρακτηριστικὰ ἡ ἀρχαία παράδοση ὅτι ὁ Αἰσχύλος ζήτησε νὰ γράψουν στὸν τάφο του ὅτι ἦταν «Μαραθωνομάχος» καὶ ὁ Μαραθωνομάχος καὶ ὁ ποιητὴς τὸν ἴδιο ἀγῶνα ἀγωνίστηκαν. Ν᾿ ἀπολυτρώσουν τὸ πνεῦμα. Στὴν τραγωδία τὸ πνεῦμα ἀντιμάχεται τὴ Μοῖρα. Στὸ Μαραθῶνα πολέμησε τοὺς βαρβάρους. Ἡ Γῆ ποὺ χάλασε τὸν Ξέρξη, δὲν ἔπλασε καὶ τὸν Αἰσχύλο;
Ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀρκετὸ νὰ ἔχης γεννηθῆ καὶ νὰ ζῆς στὴν Ἑλληνικὴ Γῆ γιὰ νὰ εἶσαι Ἕλληνας. Οἱ Ὀθωμανοὶ ἔζησαν στὴν Ἑλλάδα τόσους αἰῶνες, καί, ὅμως, ἔφυγαν ὅπως ἦρθαν «Βάρβαροι», Τότε μονάχα εἶσαι Ἕλληνας, ὅταν κλείνεις καὶ μέσα σου τὴν Ἑλλάδα, ὅταν ἔχεις καὶ τὸ πνεῦμα καὶ τὸ ἦθος τὸ «Ἑλληνικό». «Τοσοῦτον δ᾿ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ᾿ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασιν, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκεν μηκέτι τοῦ γένους, ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας.» (Βλ. Ἰσοκράτους Πανηγυρικὸς 50).
Καὶ ἡ Ἱστορία τότε μονάχα πραγματοποιεῖ τὴν Ἑλληνικὴ Ἰδέα ὅταν τὰ συγκεκριμένα ἱστορικὰ γεγονότα ἔχουν σημασία γιὰ τὸ πνεῦμα καὶ τὰ πεπρωμένα του. Οἱ Μηδικοὶ Πόλεμοι ἀσφαλῶς δὲν θὰ εἶχαν τὴν κοσμοϊστορικὴ σημασία ποὺ ἔχουν σήμερα ἂν δὲν εἶχαν ὡς συνέπεια τὸν πνευματικὸ πολιτισμὸ τῆς κλασσικῆς ἐποχῆς. Ὁ Πελοποννησιακὸς πόλεμος θὰ ἦταν ἴσως ἕνα λησμονημένο ἐπεισόδιο ἂν δὲν εἶχε γραφῆ ἡ ἱστορία τοῦ Θουκυδίδη. Ἀλλὰ καὶ ὅ,τι διαιωνίζει τὸ πνεῦμα τοῦ Μεσολογγίου, ὅ,τι δημιουργεῖ τὴν ἀθανασία αὐτοῦ τοῦ θαύματος, δὲν εἶναι οἱ «Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι» τοῦ Σολωμοῦ; Αἰωνιότητα, χωρὶς τὸ πνεῦμα εἶναι ἀδύνατο νὰ ὑπάρξη, καθὼς εἶναι ἀδύνατο νὰ ὑπάρξη κόσμος χωρὶς τὸν ἥλιο. Καὶ ἡ Ἑλλάδα εἶναι, ὅπως ὁ ἥλιος, αἰώνια, καὶ ἀκατάλυτη, γιατὶ ὑπῆρξε ὁ λυτρωτής, ὁ μυσταγωγὸς καὶ ἱεροφάντης τοῦ πνεύματος.
Γ. Χ. ΚΑΝΕΛΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
(Περιοδικὸν «Νέα Ἑστία», ἔτος ΚΓ' - 1949, τόμος 49ος, τεῦχος 536, Ἀθῆναι, 1 Νοεμβρίου 1949, σελ. 1397-1399)
* Σημ. τ. «Νέας Ἑστίας». - Ἀπὸ τὰ κείμενα, ποὺ ἐμπόδισε ἡ λογοκρισία τῶν καταχτητῶν νὰ τυπωθοῦν. Βλ. Καὶ τὰ τεύχη 531 κ.ἐ. Φυσικά, ἔχει πολὺ καλὰ τὴ θέση του στὸ Ἀφιέρωμα τοῦτο, ποὺ ἀναφέρεται στὴν Ἑλληνική Ἰδέα.
Στὸν Καθηγητὴ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΤΣΑΤΣΟ
Ὁ Ἀλέξανδρος φυλάει τὴν Ἰλιάδα, σὲ χρυσῆ θήκη. Ὄχι τὸ δόρυ· πνεῦμα εἶναι ἡ Ἑλλάδα! «Νύχτες τοῦ Φήμιου (254)»
Κωστῆς Παλαμᾶς
Πηγή: http://209.85.129.132/search?q=cache:zHPsqcA5dSEJ:hellenicnation.googlepages.com/Kanellakopoulos-Helleniki_Idea.doc+%CE%A0%CE%BB%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD+%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1&cd=2&hl=el&ct=clnk&gl=gr&client=firefox-a
Η κραυγή της Γης
http://www.youtube.com/watch?v=5w-CLNg5-RA
http://www.youtube.com/watch?v=98ZXcRXKezs
http://www.youtube.com/watch?v=GxDjmGGjQBo
Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2009
Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2009
Αποφθέγματα
Ακούω και ξεχνάω
Βλέπω και θυμάμαι
Κάνω και καταλαβαίνω. Κομφούκιος
Η τεχνολογία έκανε τη ζωή ευκολότερη όχι όμως απαραίτητα και απλούστερη. Arthur Clarke
Η απάθεια είναι συνενοχή. Joan Rowling
Η ζωή είναι σαν ένα παραμύθι, δεν έχει σημασία πόσο μεγάλο είναι, αλλά πόσο καλό. Σενέκας
Όταν είναι να αποφασίσεις, το καλύτερο πράγμα είναι να πράξεις το σωστό. Το δεύτερο καλύτερο πράγμα είναι να πράξεις το λάθος. Το χειρότερο όλων είναι να μην κάνεις τίποτα. Theodore Roosevelt
Δώστε στους ανθρώπους πιο πολλά από όσα περιμένουν και κάντε το με ευχαρίστηση..
Μιλήστε αργά, αλλά να σκέπτεστε γρήγορα.
Εάν κάποιος σας κάνει μια ερώτηση που δεν επιθυμείτε να απαντήσετε, εξετάστε: γιατί θέλει να ξέρει;
Θυμηθείτε ότι η μεγάλη αγάπη και οι μεγάλες επιτυχίες περιλαμβάνουν μεγάλους κινδύνους.
Να θυμάστε αυτά τα τρία: Να σέβεστε τον εαυτό σας. Να σέβεστε τους άλλους. Να είσαστε υπεύθυνοι των πράξεών σας.
Μην κρίνετε τους άλλους από την διαφορετικότητά τους.
Μην επιτρέπετε σε μια μικρή διαφωνία να χαλάσει μια μεγάλη φιλία.
Να είστε φιλικοί όταν απαντάτε στο τηλέφωνο. Αυτός που καλεί θα το αισθανθεί στον ήχο της φωνής σας.
-Να θυμάστε ότι το να μην αποκτήσετε αυτό που θέλετε, όποτε το θέλετε, είναι μερικές φορές μια πιθανότητα.
-Η ζωή στη γη μπορεί να είναι ακριβή, αλλά περιλαμβάνει ένα δωρεάν ταξίδι γύρω από τον ήλιο κάθε χρόνο!
Το άτομο που ξέρει να γελάει με τον ευαυτό του δεν θα σταματήσει ποτέ να ψυχαγωγείται. Σίρλεϊ Μακ Λέιν
Το κακό γίνεται χωρίς προσπάθεια, φυσικά, μοιραία. Το καλό είναι πάντα το προϊόν μιας τέχνης. Σαρλ Μποντλέ
Αν οι άνθρωποι άκουγαν τον εαυτό τους συχνότερα, θα μίλαγαν λιγότερο.
Η γυναίκα είναι όπως η σκιά: την ακολουθείς, σε αποφεύγει. Την αποφεύγεις, σε ακολουθεί.
Αν ο θεός ήταν φιλελεύθερος δεν θα έδινε 10 εντολές, θα έδινε 10 προτάσεις προς συζήτηση.
Αριστερός είναι κάποιος που λέει στους άλλους τι να κάνουν τα λεφτά τους.
Ο άνθρωπος έχει ένα πραγματικά αποτελεσματικό όπλο, και αυτό είναι το γέλιο.
Επιτυχημένος άντρας είναι εκείνος που βγάζει περισσότερα λεφτά από όσα μπορεί να ξοδέψει η γυναίκα του. Επιτυχημένη γυναίκα είναι αυτή που μπορεί να βρει έναν τέτοιον άντρα.
Με τα λεφτά δεν μπορείς να κάνεις φίλους. Όμως κάνεις εχθρούς καλύτερου επιπέδου.
Μην εκνευρίζεσαι αν ο γείτονάς σου έχει το στέρεο ανοιχτό στις δύο το πρωί. Τηλεφώνησέ του στις τέσσερις και πες του πόσο σου άρεσε.
Ο καλύτερος τρόπος να προβλέψεις το μέλλον, είναι να το δημιουργήσεις.
Αυτός που δεν κάνει λάθη, συνήθως δεν κάνει τίποτα.
Δεν ξέρω με τι όπλα θα γίνει ο 3ος παγκόσμιος πόλεμος, αλλά ο 4ος θα γίνει με ξύλα και πέτρες.
Ευτυχία δεν είναι ένας σταθμός που φτάνεις, αλλά ο τρόπος που ταξιδεύεις.
Παίζοντας και όχι με τη βία να διδάσκεις τα παιδιά. Πλάτωνας
Ήταν δυο βατραχάκια που είχαν πέσει μέσα σε ένα δοχείο με γάλα. Το ένα παραιτήθηκε και πνίγηκε. Το άλλο χτύπαγε τα ποδαράκια και τα χτύπαγε, τα χτύπαγε, τα χτύπαγε… μέχρι που το γάλα έγινε βούτυρο, πάτησε σιγά σιγά και βγήκε.
Η μόνη σοφία που μπορούμε να αποκτήσουμε είναι η σοφία της ταπεινοφροσύνης: η ταπεινοφροσύνη είναι ατέρμονη. Έλιοτ
Τα ιδανικά είναι σαν τ' αστέρια. Ποτέ δεν τα φτάνουμε. Τα χρησιμοποιούμε όμως, όπως οι ναυτικοί τις πυξίδες για να χαράξουμε την πορεία μας.
Πάρα πολλές φορές οι φτωχοί αφήνουν στα παιδιά τους την πιο πλούσια κληρονομιά.
Οι συμβουλές είναι σαν το χιόνι. Όσο πιο μαλακά πέφτουν, τόσο πιο βαθιά εισχωρούν στη σκέψη.
Η πείρα είναι μια φλόγα που φωτίζει πιο καλά εκείνους που έχει κάψει.
Ο άνθρωπος μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί, αλλά να μη θέλει ό,τι επιθυμεί. Σοπενάουερ
Όλα αλλάζουν κι όλα ίδια μένουν.
Σήμερα είναι η αρχή της υπόλοιπης ζωής μου.
Η ζωή είναι το λουλούδι η αγάπη του οποίου είναι το μέλι. Βίκτορ Ουγκό
Το να σε αγαπά κάποιος σου δίνει δύναμη. Το να αγαπάς βαθιά κάποιον σου δίνει κουράγιο. Λάο Τσε
Μην οδηγείτε όταν έχετε πιεί, δεν είστε έτοιμοι να με συναντήσετε. Θεός
Κάτι είναι πραγματικά δικό σου μόνο όταν μπορείς να το χαρίσεις σε κάποιον άλλον. Όσκαρ Ουάιλντ
Να κοιτάς εκεί που θες να πας, αλλιώς θα πας εκεί που κοιτάς.
Ευτυχισμένος δεν είναι αυτός που έχει ό,τι θέλει, αλλά αυτός που θέλει ό,τι έχει.
Και το πιο μεγάλο ταξίδι ξεκινά με ένα βήμα.
Γίνε αυτό που είσαι. Νίτσε
Να προσέχετε τις σκέψεις γιατί γίνονται λόγια, τα λόγια γιατί γίνονται πράξεις, τις πράξεις γιατί γίνονται συνήθειες, τις συνήθειες γιατί γίνονται χαρακτήρας, το χαρακτήρα γιατί γίνεται πεπρωμένο.
Σπείρε μια σκέψη και θέρισε μια πράξη. Σπείρε μια πράξη και θέρισε μια συνήθεια. Σπείρε μια συνήθεια και θέρισε χαρακτήρα . Σπείρε χαρακτήρα και θέρισε μοίρα.
Τα πράγματα γίνονται σημαντικά μόνο όταν τους δώσεις σημασία.
Κοιμήσου χωρίς δείπνο και ξύπνα χωρίς χρέη.
H ζωή είναι ζωή, είναι όμορφη αν την κάνεις εσύ όμορφη.
Η ζωή έχει:
Χαρά… δέξου τη
Γέλιο… ξεκαρδίσου
Αρμονία… συντονίσου
Ηρεμία… απόλαυσέ τη
Μουσική… άκουσέ τη
Ελευθερία… αναζήτησέ τη
Δύναμη… νιώσε τη
Αφθονία… ζήτησέ τη
Πόνο… άντεξέ τον
Θλίψη… ξεπέρασέ τη
Σημάδια… ακολούθησέ τα
Φιλία… δώσε τη
Ομορφιά… ύμνησέ τη
Ευτυχία… νιώσε τη
Παρελθόν… ξέχασέ το
Θαύματα… περίμενέ τα
Βλέπω και θυμάμαι
Κάνω και καταλαβαίνω. Κομφούκιος
Η τεχνολογία έκανε τη ζωή ευκολότερη όχι όμως απαραίτητα και απλούστερη. Arthur Clarke
Η απάθεια είναι συνενοχή. Joan Rowling
Η ζωή είναι σαν ένα παραμύθι, δεν έχει σημασία πόσο μεγάλο είναι, αλλά πόσο καλό. Σενέκας
Όταν είναι να αποφασίσεις, το καλύτερο πράγμα είναι να πράξεις το σωστό. Το δεύτερο καλύτερο πράγμα είναι να πράξεις το λάθος. Το χειρότερο όλων είναι να μην κάνεις τίποτα. Theodore Roosevelt
Δώστε στους ανθρώπους πιο πολλά από όσα περιμένουν και κάντε το με ευχαρίστηση..
Μιλήστε αργά, αλλά να σκέπτεστε γρήγορα.
Εάν κάποιος σας κάνει μια ερώτηση που δεν επιθυμείτε να απαντήσετε, εξετάστε: γιατί θέλει να ξέρει;
Θυμηθείτε ότι η μεγάλη αγάπη και οι μεγάλες επιτυχίες περιλαμβάνουν μεγάλους κινδύνους.
Να θυμάστε αυτά τα τρία: Να σέβεστε τον εαυτό σας. Να σέβεστε τους άλλους. Να είσαστε υπεύθυνοι των πράξεών σας.
Μην κρίνετε τους άλλους από την διαφορετικότητά τους.
Μην επιτρέπετε σε μια μικρή διαφωνία να χαλάσει μια μεγάλη φιλία.
Να είστε φιλικοί όταν απαντάτε στο τηλέφωνο. Αυτός που καλεί θα το αισθανθεί στον ήχο της φωνής σας.
-Να θυμάστε ότι το να μην αποκτήσετε αυτό που θέλετε, όποτε το θέλετε, είναι μερικές φορές μια πιθανότητα.
-Η ζωή στη γη μπορεί να είναι ακριβή, αλλά περιλαμβάνει ένα δωρεάν ταξίδι γύρω από τον ήλιο κάθε χρόνο!
Το άτομο που ξέρει να γελάει με τον ευαυτό του δεν θα σταματήσει ποτέ να ψυχαγωγείται. Σίρλεϊ Μακ Λέιν
Το κακό γίνεται χωρίς προσπάθεια, φυσικά, μοιραία. Το καλό είναι πάντα το προϊόν μιας τέχνης. Σαρλ Μποντλέ
Αν οι άνθρωποι άκουγαν τον εαυτό τους συχνότερα, θα μίλαγαν λιγότερο.
Η γυναίκα είναι όπως η σκιά: την ακολουθείς, σε αποφεύγει. Την αποφεύγεις, σε ακολουθεί.
Αν ο θεός ήταν φιλελεύθερος δεν θα έδινε 10 εντολές, θα έδινε 10 προτάσεις προς συζήτηση.
Αριστερός είναι κάποιος που λέει στους άλλους τι να κάνουν τα λεφτά τους.
Ο άνθρωπος έχει ένα πραγματικά αποτελεσματικό όπλο, και αυτό είναι το γέλιο.
Επιτυχημένος άντρας είναι εκείνος που βγάζει περισσότερα λεφτά από όσα μπορεί να ξοδέψει η γυναίκα του. Επιτυχημένη γυναίκα είναι αυτή που μπορεί να βρει έναν τέτοιον άντρα.
Με τα λεφτά δεν μπορείς να κάνεις φίλους. Όμως κάνεις εχθρούς καλύτερου επιπέδου.
Μην εκνευρίζεσαι αν ο γείτονάς σου έχει το στέρεο ανοιχτό στις δύο το πρωί. Τηλεφώνησέ του στις τέσσερις και πες του πόσο σου άρεσε.
Ο καλύτερος τρόπος να προβλέψεις το μέλλον, είναι να το δημιουργήσεις.
Αυτός που δεν κάνει λάθη, συνήθως δεν κάνει τίποτα.
Δεν ξέρω με τι όπλα θα γίνει ο 3ος παγκόσμιος πόλεμος, αλλά ο 4ος θα γίνει με ξύλα και πέτρες.
Ευτυχία δεν είναι ένας σταθμός που φτάνεις, αλλά ο τρόπος που ταξιδεύεις.
Παίζοντας και όχι με τη βία να διδάσκεις τα παιδιά. Πλάτωνας
Ήταν δυο βατραχάκια που είχαν πέσει μέσα σε ένα δοχείο με γάλα. Το ένα παραιτήθηκε και πνίγηκε. Το άλλο χτύπαγε τα ποδαράκια και τα χτύπαγε, τα χτύπαγε, τα χτύπαγε… μέχρι που το γάλα έγινε βούτυρο, πάτησε σιγά σιγά και βγήκε.
Η μόνη σοφία που μπορούμε να αποκτήσουμε είναι η σοφία της ταπεινοφροσύνης: η ταπεινοφροσύνη είναι ατέρμονη. Έλιοτ
Τα ιδανικά είναι σαν τ' αστέρια. Ποτέ δεν τα φτάνουμε. Τα χρησιμοποιούμε όμως, όπως οι ναυτικοί τις πυξίδες για να χαράξουμε την πορεία μας.
Πάρα πολλές φορές οι φτωχοί αφήνουν στα παιδιά τους την πιο πλούσια κληρονομιά.
Οι συμβουλές είναι σαν το χιόνι. Όσο πιο μαλακά πέφτουν, τόσο πιο βαθιά εισχωρούν στη σκέψη.
Η πείρα είναι μια φλόγα που φωτίζει πιο καλά εκείνους που έχει κάψει.
Ο άνθρωπος μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί, αλλά να μη θέλει ό,τι επιθυμεί. Σοπενάουερ
Όλα αλλάζουν κι όλα ίδια μένουν.
Σήμερα είναι η αρχή της υπόλοιπης ζωής μου.
Η ζωή είναι το λουλούδι η αγάπη του οποίου είναι το μέλι. Βίκτορ Ουγκό
Το να σε αγαπά κάποιος σου δίνει δύναμη. Το να αγαπάς βαθιά κάποιον σου δίνει κουράγιο. Λάο Τσε
Μην οδηγείτε όταν έχετε πιεί, δεν είστε έτοιμοι να με συναντήσετε. Θεός
Κάτι είναι πραγματικά δικό σου μόνο όταν μπορείς να το χαρίσεις σε κάποιον άλλον. Όσκαρ Ουάιλντ
Να κοιτάς εκεί που θες να πας, αλλιώς θα πας εκεί που κοιτάς.
Ευτυχισμένος δεν είναι αυτός που έχει ό,τι θέλει, αλλά αυτός που θέλει ό,τι έχει.
Και το πιο μεγάλο ταξίδι ξεκινά με ένα βήμα.
Γίνε αυτό που είσαι. Νίτσε
Να προσέχετε τις σκέψεις γιατί γίνονται λόγια, τα λόγια γιατί γίνονται πράξεις, τις πράξεις γιατί γίνονται συνήθειες, τις συνήθειες γιατί γίνονται χαρακτήρας, το χαρακτήρα γιατί γίνεται πεπρωμένο.
Σπείρε μια σκέψη και θέρισε μια πράξη. Σπείρε μια πράξη και θέρισε μια συνήθεια. Σπείρε μια συνήθεια και θέρισε χαρακτήρα . Σπείρε χαρακτήρα και θέρισε μοίρα.
Τα πράγματα γίνονται σημαντικά μόνο όταν τους δώσεις σημασία.
Κοιμήσου χωρίς δείπνο και ξύπνα χωρίς χρέη.
H ζωή είναι ζωή, είναι όμορφη αν την κάνεις εσύ όμορφη.
Η ζωή έχει:
Χαρά… δέξου τη
Γέλιο… ξεκαρδίσου
Αρμονία… συντονίσου
Ηρεμία… απόλαυσέ τη
Μουσική… άκουσέ τη
Ελευθερία… αναζήτησέ τη
Δύναμη… νιώσε τη
Αφθονία… ζήτησέ τη
Πόνο… άντεξέ τον
Θλίψη… ξεπέρασέ τη
Σημάδια… ακολούθησέ τα
Φιλία… δώσε τη
Ομορφιά… ύμνησέ τη
Ευτυχία… νιώσε τη
Παρελθόν… ξέχασέ το
Θαύματα… περίμενέ τα
Όσοι ζούν αληθινά
http://www.youtube.com/watch?v=K13Gkp_WqRw
Εσύ που ξέρεις τι θα πει να είσαι μόνος
Κι ακούς τη νύχτα να μιλούν αερικά
Για πες μου πού μας οδηγεί αυτός ο δρόμος
Πού δραπετεύουν όσοι ζουν αληθινά.
Οι πιο πολλοί δεν αγαπάνε αυτά που έχουν
Γκρινιάζουνε πως τάχα δεν αρκούν
Μα είναι τα όνειρα γι`αυτούς
που ξέρουν να τα βλέπουν
Και τα τραγούδια γι`αυτούς
που ξέρουν να τ`ακούν.
Είσαι μια θάλασσα μπροστά μου που απλώνεται
Πέφτουν οι νύχτες σαν αστέρια στο βυθό
Τα καλοκαίρια πριν ν`αρχίσουνε τελειώνουνε
Δεν έχεις κάτι να μου πεις κι ας είσαι εδώ.
Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2009
Βόσπορος - Αλκίνοος Ιωαννίδης
http://www.youtube.com/watch?v=gjjRw1WSWdY
Τα πνεύματα επιστρέφουνε τις νύχτες
φωτάκια από αλύτρωτες ψυχές
κι αν δεις εκεί ψηλά στις πολεμίστρες
θα δεις να σε κοιτάζουνε μορφές
Και τότε ένα παράπονο σε παίρνει
και στα καντούνια μέσα σε γυρνά
η Πόλη μια παλιά αγαπημένη
που συναντάς σε ξένη αγκαλιά
Θέλω να πιω όλο το Βόσπορο
αλλάζουνε εντός μου τα σύνορα του κόσμου
Την βρήκα στις στροφές των ποιημάτων
με τις βαριές χανούμισσες να ζει
και ρίχνω μες στο στόμα των αρμάτων
την κούφια μου αλήθεια τη μισή
Θέλω να πιω όλο το Βόσπορο
αλλάζουνε εντός μου τα σύνορα του κόσμου
Καλώς ήρθατε στη Wall Street!
Μια φορά και έναν καιρό σ΄ ένα χωριό, ένας άντρας, ο Χάρης, ανακοίνωσε στους χωρικούς ότι θα αγόραζε μαϊμούδες προς 10 δολάρια τη μία.
Ξέροντας οι χωρικοί ότι υπήρχαν πολλές μαϊμούδες γύρω στο δάσος πήγαν και τις έπιασαν.
Ο Χάρης αγόρασε χιλιάδες προς 10 δολάρια τη μία όπως είπε.
Το εμπόρευμα όμως λιγόστευε και οι χωρικοί σταμάτησαν να κυνηγάνε μαϊμούδες.
Ο Χάρης ξαναανακοινώνει ότι θα αγόραζε μαϊμούδες για 20 δολάρια τη μία.
Οι χωρικοί έτρεξαν και έπιασαν και άλλες μαϊμούδες.
Σύντομα όμως οι μαϊμούδες λιγόστεψαν κι άλλο, οι χωρικοί επέστρεψαν στα κτήματά τους.
Ο Χάρης ανακοινώνει πάλι ότι επειδή δεν υπάρχουν πλέον πολλές μαϊμούδες θα αγόραζε τη μία προς 25 δολάρια.
Οι χωρικοί πιάνουν και τις λίγες που έμειναν.
Ο Χάρης τούς λέει :”καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχουν πλέον παρά ελάχιστες μαϊμούδες γι’ αυτό και εγώ θα σας δώσω 50 δολάρια τη μία. Αλλά επειδή πρέπει να φύγω για την πόλη για δουλειές θα αναλάβει την αγοροπωλησία ο βοηθός μου”.
Ο βοηθός φωνάζει τους χωρικούς και τους λέει:
“Κοιτάξτε τι έκανε ο Χάρης. Γέμισε ένα στάβλο γεμάτο με μαϊμούδες, θα σας τις πουλήσω εγώ για 35 δολάρια τη μία και όταν γυρίσει ο Χάρης τού τις πουλάτε εσείς για 50 δολάρια τη μία”.
Οι χωρικοί στριμώχτηκαν μάζεψαν όλες τις οικονομίες τους και αγόρασαν όλες τις μαϊμούδες.
Δεν ξαναείδαν ούτε τον βοηθό ούτε τον Χάρη.
Καλώς ήρθατε στη Wall Street!
Ξέροντας οι χωρικοί ότι υπήρχαν πολλές μαϊμούδες γύρω στο δάσος πήγαν και τις έπιασαν.
Ο Χάρης αγόρασε χιλιάδες προς 10 δολάρια τη μία όπως είπε.
Το εμπόρευμα όμως λιγόστευε και οι χωρικοί σταμάτησαν να κυνηγάνε μαϊμούδες.
Ο Χάρης ξαναανακοινώνει ότι θα αγόραζε μαϊμούδες για 20 δολάρια τη μία.
Οι χωρικοί έτρεξαν και έπιασαν και άλλες μαϊμούδες.
Σύντομα όμως οι μαϊμούδες λιγόστεψαν κι άλλο, οι χωρικοί επέστρεψαν στα κτήματά τους.
Ο Χάρης ανακοινώνει πάλι ότι επειδή δεν υπάρχουν πλέον πολλές μαϊμούδες θα αγόραζε τη μία προς 25 δολάρια.
Οι χωρικοί πιάνουν και τις λίγες που έμειναν.
Ο Χάρης τούς λέει :”καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχουν πλέον παρά ελάχιστες μαϊμούδες γι’ αυτό και εγώ θα σας δώσω 50 δολάρια τη μία. Αλλά επειδή πρέπει να φύγω για την πόλη για δουλειές θα αναλάβει την αγοροπωλησία ο βοηθός μου”.
Ο βοηθός φωνάζει τους χωρικούς και τους λέει:
“Κοιτάξτε τι έκανε ο Χάρης. Γέμισε ένα στάβλο γεμάτο με μαϊμούδες, θα σας τις πουλήσω εγώ για 35 δολάρια τη μία και όταν γυρίσει ο Χάρης τού τις πουλάτε εσείς για 50 δολάρια τη μία”.
Οι χωρικοί στριμώχτηκαν μάζεψαν όλες τις οικονομίες τους και αγόρασαν όλες τις μαϊμούδες.
Δεν ξαναείδαν ούτε τον βοηθό ούτε τον Χάρη.
Καλώς ήρθατε στη Wall Street!
Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 2009
Πλάτωνος πολιτεία
Το να πει κάποιος στην εποχή μας ότι είναι αριστοκρατικός, με την έννοια ενός οπαδού της αριστοκρατίας, θα χαρακτηριστεί είτε ως γραφικός ή ως φασίστας. Η έννοια της αριστοκρατίας ως πολίτευμα όπως επίσης και η έννοια της δημοκρατίας ήταν σαφώς διαμορφωμένες την εποχή του Πλάτωνα. Άλλωστε από εκείνη την εποχή αυτές η έννοιες κατάγονται. Βέβαια από την εποχή του Πλάτωνα μέχρι τη δική μας εποχή οι συνθήκες έχουν αλλάξει όπως έχει αλλάξει ο τρόπος ζωής και σκέψης των σύγχρονων ανθρώπων. Αυτή η αλλαγή όμως, είναι αλήθεια, δεν έχει γίνει ούτε εκ βαθέων ούτε σε τόσο μεγάλο βαθμό. Η Πολιτεία του Πλάτωνα παραμένει έτσι όχι μόνο μια πηγή αναφοράς διαμέσου της ιστορίας, αλλά επιπλέον επίκαιρη όσο ποτέ.
Η Πολιτεία του Πλάτωνα, την οποία θα μπορούσαμε κάλλιστα να ονομάσουμε Ουτοπία του Πλάτωνα, αναφέρεται σε ένα τέλειο πολίτευμα. Ο Πλάτωνας αναλύει τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί. Αναφέρεται πρώτα στις έννοιες του πλούτου, της δικαιοσύνης, του ατόμου, του κράτους, της εκπαίδευσης, και στη συνέχεια αναφέρεται στα πέντε είδη πολιτεύματος που συνολικά θα μπορούσαν να υπάρξουν. Σε αυτά τα πέντε είδη πολιτεύματος στα οποία αναφέρεται ο Πλάτωνας θα ήθελα να σταθώ.
Το πρώτο πολίτευμα στο οποίο αναφέρεται είναι η αριστοκρατία. Την ταυτίζει με τη βασιλεία, όταν την εξουσία ασκεί ένας. Ο ίδιος ο Πλάτων συντάσσεται στην πλευρά αυτού του πολιτεύματος, το οποίο το θεωρεί και το ιδανικό πολίτευμα. Βλέπουμε δηλαδή από πόσο παλιά έχει ξεκινήσει αυτή η διαμάχη ανάμεσα στους «αριστοκρατικούς» και στους «δημοκρατικούς.» Το βλέπουμε άραγε να ξανασυμβαίνει στη σύγχρονη Αμερική; Ας αφήσουμε όμως προς στιγμή τον ίδιο τον Πλάτωνα να ξεδιπλώσει τις απόψεις του και να μας δώσει ένα στίγμα της δικής του εποχής. Λέει λοιπόν για τα υπόλοιπα τέσσερα είδη πολιτεύματος:
«Εύκολα, σε αυτήν την ερώτηση, μπορώ να απαντήσω: Πρώτο (πολίτευμα) είναι αυτό των Κρητών και των Λακώνων (παρακάτω το ονομάζει τιμοκρατία). Δεύτερο, η ολιγαρχία, που συχνά γεμίζει την πολιτεία με δεινά. Τρίτο, η δημοκρατία. Τέταρτο και «έσχατο πόλεως νόσημα,» η τυραννία. Δεν γνωρίζω κάποιο άλλο είδος πολιτεύματος που να έχει διακριτό χαρακτήρα. Υπάρχουν δυναστείες και πληρωμένες βασιλείες που βρίσκονται ίσα μεταξύ των Ελλήνων και των βαρβάρων.»
Στη συνέχεια ο Πλάτωνας αναλύει τη διαδοχή μεταξύ των πέντε πολιτευμάτων, πώς δηλαδή από την αριστοκρατία επέρχεται ο «εκφυλισμός» διαδοχικά στην τιμοκρατία, την ολιγαρχία, τη δημοκρατία και τέλος την τυραννία.
Το πέρασμα από την αριστοκρατία στην τιμοκρατία (εκεί δηλαδή που βασιλεύει η τιμή ως ηθική αξία, π.χ. στην αρχαία Κρήτη και στην αρχαία Σπάρτη), λαμβάνει χώρα μέσω της διάσπασης της (αριστοκρατικής) κυβέρνησης. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον εδώ ότι ο Πλάτωνας στη μετάβαση από την αριστοκρατία στην τιμοκρατία αποδίδει μια πλήρως μεταφυσική αιτία. Δείτε τα λόγια του ίδιου:
«… Αλλά βλέποντας πως οτιδήποτε έχει μιαν αρχή έχει κι ένα τέλος, ακόμη κι ένα πολίτευμα σαν το δικό μας δεν θα διαρκέσει για πάντα, αλλά με το χρόνο θα αποδιοργανωθεί. Και αυτή είναι η αποδιοργάνωση: Στα φυτά που φυτρώνουν στο έδαφος, καθώς και στα ζώα που κινούνται στην επιφάνεια της γης, η γονιμότητα και η στειρότητα της ψυχής και του σώματος συμβαίνουν όταν οι κύκλοι περιφοράς του καθενός είδους ολοκληρώνονται, και οι οποίοι κύκλοι για τις βραχύβιες υπάρξεις είναι σύντομοι και αντιστρόφως.»
Εξεπλάγην προσωπικά με τη δήλωση αυτή του Πλάτωνα. Εντούτοις ο ίδιος ενώ αποδίδει μια πλήρως μεταφυσική εξήγηση στην αποδιοργάνωση του ιδανικού, για εκείνον βεβαίως, αριστοκρατικού πολιτεύματος δίνει καθημερινές, πεζές, «κοινωνιολογικού τύπου» θα λέγαμε, εξηγήσεις για τη μετάβαση μεταξύ των άλλων πολιτευμάτων. Μήπως όμως ο Πλάτων σε εκείνη τη μακρινή εποχή, μέσω της αρχαίας θεωρίας των «κύκλων περιφοράς» ή των σφαιρών, προσπαθούσε να ερμηνεύσει αυτό που σχετίζεται με τη φθορά των πάντων, ζωντανών και άψυχων αντικειμένων, και αυτό που λέμε σήμερα δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο; Τα πολιτεύματα βέβαια είναι έννοιες. Αλλά αν σκεφτούμε πως αυτοί που εφαρμόζουν τα πολιτεύματα είναι άνθρωποι και ότι οι άνθρωποι υπόκεινται στο «νόμο της φθοράς» τότε συνειδητοποιούμε το πόσο κοντά ο Πλάτωνας βρισκόταν στην απόδοση μιας καθαρά σύγχρονης φυσικής εξήγησης στην άνοδο και στην πτώση των πολιτισμών και των πολιτευμάτων!
Αφού ερμηνεύτηκε η μετάβαση από την αριστοκρατία στην τιμοκρατία με αυτόν τον «επιστημολογικό» τρόπο, ο Πλάτωνας στη συνέχεια αναφέρεται στη μετάβαση από την τιμοκρατία στην ολιγαρχία. Με λίγα λόγια μας λέει πως αυτή η μετάβαση γίνεται όταν η έννοια της τιμής ως ηθική αξία του ατόμου παίρνει την έννοια της «τιμής» ως αγοραστική αξία. Η συσσώρευση πλούτου σε θησαυροφυλάκια μεμονωμένων ατόμων διαφθείρει το πολίτευμα της τιμοκρατίας. Αυτά τα άτομα εφευρίσκουν παράνομους τρόπους να ξοδεύουν, καθώς «τι νοιάζει αυτούς ή τις γυναίκες τους;» Μήπως άραγε βλέπουμε εδώ τις ρίζες της γέννησης του σύγχρονου καπιταλισμού; Της σύγχρονης δηλαδή οικονομικής ολιγαρχίας που βάζει την αγοραστική αξία πάνω από την ηθική αξία των πραγμάτων; «Κι έτσι γίνονται ολοένα και πιο πλούσιοι, και όσο περισσότερο σκέφτονται να κάνουν περιουσία τόσο λιγότερο σκέφτονται την αρετή…» Ποια είναι τώρα τα κύρια ελαττώματα του ολιγαρχικού πολιτεύματος; Το πρώτο είναι ότι οι «άριστοι» εκλέγονται σύμφωνα με την οικονομική τους ισχύ. Το δεύτερο είναι η αναπόδραστη διάσπαση σε δύο Κράτη: Αυτό των φτωχών και εκείνο των πλουσίων. Το τρίτο και το χειρότερο από όλα, είναι ότι άνθρωποι που εξαιτίας της πλουτοκρατίας έχουν στερηθεί τελείως την περιουσία τους, περιφέρονται στους δρόμους ως ζητιάνοι, δίχως εργασία. Εδώ αξίζει τον κόπο να κάνουμε μια σημαντική επισήμανση: Οι φτωχοί στους οποίους αναφέρεται ο Πλάτωνας είναι γόνοι ολιγαρχικών που έχασαν τις περιουσίες τους από άλλους ολιγαρχικούς και για αυτό είναι έτοιμοι με κάθε μέσο να ξαναπάρουν τις περιουσίες τους πίσω. Σημεία άραγε των καπιταλιστικών καιρών μας στους σύγχρονους πόλεμους των δρόμων;
Το πέρασμα από την ολιγαρχία στη δημοκρατία: Η ευρεία οικονομική εξαθλίωση που δημιουργείται εξαιτίας της συγκέντρωσης του πλούτου στα χέρια των λίγων, κάνει τους πολλούς να εξεγερθούν. Η δημοκρατία έτσι επιβάλλεται είτε με τη βία είτε με τη φυγή των ολιγαρχικών. Στη συνέχεια στην πολιτεία δίνονται ίσες εξουσίες σε όλα τα μέλη και οι εκπρόσωποί της εκλέγονται με ψήφο. Πώς όμως σταδιακά εκφυλίζεται μια δημοκρατία; Μας λέει ο Πλάτωνας επαυτού:
«Στην αρχή, πόσο ελεύθεροι είναι. Και πόσο η πόλη είναι γεμάτη από ελευθερία και ειλικρίνεια- ένας άνθρωπος δεν μπορεί να πει και να κάνει ό,τι θέλει;… Αυτό, λοιπόν, μοιάζει να είναι το δικαιότερο των πολιτευμάτων, σαν φόρεμα στολισμένο με κάθε λογής άνθος… Χάρη στην ελευθερία που βασιλεύει εκεί… αυτός που θέλει να φτιάξει μια πολιτεία… πρέπει να πάει σε μια δημοκρατία όπως θα πήγαινε σε ένα παζάρι στο οποίο πουλάνε πολιτεύματα, και να διαλέξει αυτό που του ταιριάζει…Και δεν είναι άραγε η ανθρωπιά τους για τον καταδικασμένο σε κάποιες περιπτώσεις χαριτωμένη; Δεν έχεις προσέξει πώς, σε μια δημοκρατία, πολλά άτομα, παρότι έχουν καταδικαστεί σε θάνατο ή σε εξορία, απλώς μένουν εκεί που ήταν και συνεχίζουν να περπατάν ελεύθεροι- ο κύριος παρελαύνει σαν ήρωας, και κανείς δεν βλέπει ούτε και ενδιαφέρεται;». Τέτοια λέει ο Πλάτωνας για τη δημοκρατία μεταξύ αστείου και σοβαρού, για το γλυκό πολίτευμα, το άναρχο και ποικίλο που μεταχειρίζεται «ἴσοις τε καὶ ἀνίσοις ὁμοίως.»
Και καταυτόν τον τρόπο στρώνεται σταδιακά το έδαφος για την τυραννία, αφού καταυτόν έχει δημοκρατική προέλευση. Γιατί όπως την ολιγαρχία διαφθείρει ο πλούτος, τη δημοκρατία διαφθείρει η ελευθερία: «Όταν μια δημοκρατία που διψάει για ελευθερία έχει κακούς οινοχόους που επιβλέπουν τη γιορτή, και έχει πιει τόσο πολύ από το δυνατό κρασί της ελευθερίας, τότε, αν δεν είναι οι άρχοντές της γενναιόδωροι να παρέχουν άφθονη την ελευθερία, τους καθιστά υπαίτιους και τους αποκαλεί μιαρούς και ολιγαρχικούς… Και έννομοι πολίτες προσβάλλονται από τους σκλάβους… θα έχει υποτελείς σαν άρχοντες, και άρχοντες σαν αφεντικά… Τώρα, σε μια τέτοια πολιτεία, μπορεί η ελευθερία να έχει όριο αναφοράς;» Ο Πλάτωνας βέβαια για τα σημερινά δεδομένα το «παρατραβάει,» καθώς αναφέρει πως «το ύστατο άκρο της λαϊκής ελευθερίας είναι όταν ο σκλάβος που αποκτήθηκε με χρήματα, είτε άντρας ή γυναίκα, είναι εξίσου ελεύθερος με τον αγοραστή του. Ούτε πρέπει να ξεχάσω να πω για την ελευθερία των δύο φύλλων σε σχέση του ενός με το άλλο.» Βλέπετε όμως πως αυτά τα «ακραία» ζητήματα είχαν ήδη τεθεί από εκείνην κιόλας την εποχή, ενώ σε άλλες κοινωνίες, ακόμη και σύγχρονες, ούτε καν σηκώνουν συζήτηση.
Η ακραία ελευθερία λοιπόν, με μια λέξη η ασυδοσία, είναι αυτό που οδηγεί από τη δημοκρατία στην τυραννία: «Η καταστροφή της ολιγαρχίας είναι και καταστροφή της δημοκρατίας. Η ίδια αρρώστια σε μεγαλύτερο και εντονότερο βαθμό μεγεθυμένη από την ελευθερία επικυριαρχεί στη δημοκρατία- η αλήθεια είναι ότι η υπερβολική αύξηση σε οτιδήποτε συχνά προκαλεί μιαν αντίδραση στην αντίθετη κατεύθυνση. Και αυτό ισχύει όχι μόνο για τις εποχές και για τις ζωές των φυτών και των ζώων, αλλά πάνω απ’ όλα για τα είδη των πολιτευμάτων.» Έτσι λοιπόν η ακραία μορφή της δουλείας, η τυραννία, γεννιέται μέσα από την ακραία μορφή ελευθερίας. Η ασυδοσία και η αταξία οδηγούν στην αποδιοργάνωση της δημοκρατίας, οπότε και εμφανίζεται ο τύραννος, ως προστάτης των πολλών, ο οποίος εξοντώνει με κάθε μέσο τους εναπομείναντες πλουτοκράτες και τους όποιους εχθρούς του και γίνεται ο απόλυτος κυρίαρχος των πάντων.
Εδώ ο Πλάτων τελειώνει την ανάλυσή του για τα πέντε είδη πολιτεύματος. Στη συνέχεια κάνει μια διαφορετικού τύπου ανάλυση, όπου ψάχνει την αντιστοιχία ανάμεσα σε αυτά και στα θεμελιώδη είδη της ανθρώπινης ψυχής, με το σκεπτικό ότι όποιος είναι ο ανθρώπινος χαρακτήρας το ίδιο θα είναι και το πολίτευμα το οποίο ασπάζεται και εφαρμόζει. Αυτό είναι μάλλον θέμα μιας άλλης συζήτησης, γιατί κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει κάποιος «ιερός» αριθμός που να εκφράζει το πλήθος των πιθανών πολιτευμάτων, τα οποία προφανώς και είναι άπειρα. Θα μπορούσαμε ωστόσο να αναγνωρίσουμε κάποιους θεμελιώδεις κανόνες σε σχέση με την προηγούμενη ανάλυση του Πλάτωνα: Πρώτον η αριστοκρατία, η τιμοκρατία και η ολιγαρχία είναι λίγο πολύ το ίδιο πολίτευμα. Η αριστοκρατία ως γνωστόν είναι μια οικονομική μειοψηφία, επομένως είναι ολιγαρχία. Η ολιγαρχία από την άλλη μεριά αρέσκεται σε «αριστοκρατικές» συνήθειες, επομένως και η ολιγαρχία είναι αριστοκρατία. Η τιμοκρατία ή τιμαρχία από τη δική της σκοπιά είναι θα λέγαμε το πολίτευμα της τιμής των όπλων, ένα λίγο πολύ «πρωτόγονο» στρατοκρατικό καθεστώς. Αν αναλογιστούμε όμως πως σε όλα τα αριστοκρατικά καθεστώτα του παρελθόντος οι αριστοκράτες ήταν και αξιωματικοί του στρατού, άνθρωποι δηλαδή της τιμής των όπλων, η τιμοκρατία συγχωνεύεται με την αριστοκρατία. Παρομοίως συγχωνεύεται και η μοναρχία ως «ενός ανδρός ολιγαρχία.»Αυτά τα είδη πολιτεύματος θα μπορούσαμε να τα ονομάσουμε «κλασσικά» ή παλαιού τύπου πολιτεύματα. Από την άλλη μεριά, σαν ένα λαμπερό διαμάντι μέσα στην άβυσσο στέκεται η δημοκρατία. Είναι αλήθεια ότι οι δημοκρατίες πάλεψαν και μάτωσαν για να εγκαθιδρύσουν τη θέση τους στις σύγχρονες κοινωνίες. Στην πραγματικότητα η τυραννία, στην οποία αναφέρεται και ο Πλάτωνας, είναι ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στου παλιού τύπου ολιγαρχικά καθεστώτα και στη δημοκρατία. Αυτό συνέβη στην Αρχαία Αθήνα, το ίδιο συνέβη και στη Γαλλική επανάσταση και στην Οκτωβριανή επανάσταση: Τους αριστοκράτες διαδέχτηκε ένας «τύραννος» (τι Πεισίστρατος, τι Ναπολέοντας, τι Στάλιν) με την υποστήριξη του λαού, ο οποίος έδωσε στη συνέχεια τη θέση του στη δημοκρατία. Ίσως έτσι να δημιουργείται κάθε φορά μια νέα αριστοκρατία σε έναν αέναο κύκλο, χωρίς να μπορεί να αποδειχτεί αν πρόκειται για πρόοδο ή οπισθοδρόμηση. Αυτό που πάντως έχει σημασία, κατά τη γνώμη μου, στη σύγχρονη εποχή είναι η ολοκλήρωση της δημοκρατίας. Η τεχνολογία, η επιστήμη, το ίντερνετ, μπορούν να θέσουν τα θεμέλια για μία πραγματικά ισότιμη και παγκοσμιοποιημένη (με τη θετική έννοια κοινωνία), αρκεί να υπάρξει μια όσο το δυνατό πιο δίκαιη αναδιανομή του παγκόσμιου πλούτου. Σε ότι αφορά το πέρασμα σε μια μελλοντική ιδανική Πολιτεία, αυτό είναι προφανώς μια άλλη ιστορία….
http://christselentis.blogspot.com
Η Πολιτεία του Πλάτωνα, την οποία θα μπορούσαμε κάλλιστα να ονομάσουμε Ουτοπία του Πλάτωνα, αναφέρεται σε ένα τέλειο πολίτευμα. Ο Πλάτωνας αναλύει τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί. Αναφέρεται πρώτα στις έννοιες του πλούτου, της δικαιοσύνης, του ατόμου, του κράτους, της εκπαίδευσης, και στη συνέχεια αναφέρεται στα πέντε είδη πολιτεύματος που συνολικά θα μπορούσαν να υπάρξουν. Σε αυτά τα πέντε είδη πολιτεύματος στα οποία αναφέρεται ο Πλάτωνας θα ήθελα να σταθώ.
Το πρώτο πολίτευμα στο οποίο αναφέρεται είναι η αριστοκρατία. Την ταυτίζει με τη βασιλεία, όταν την εξουσία ασκεί ένας. Ο ίδιος ο Πλάτων συντάσσεται στην πλευρά αυτού του πολιτεύματος, το οποίο το θεωρεί και το ιδανικό πολίτευμα. Βλέπουμε δηλαδή από πόσο παλιά έχει ξεκινήσει αυτή η διαμάχη ανάμεσα στους «αριστοκρατικούς» και στους «δημοκρατικούς.» Το βλέπουμε άραγε να ξανασυμβαίνει στη σύγχρονη Αμερική; Ας αφήσουμε όμως προς στιγμή τον ίδιο τον Πλάτωνα να ξεδιπλώσει τις απόψεις του και να μας δώσει ένα στίγμα της δικής του εποχής. Λέει λοιπόν για τα υπόλοιπα τέσσερα είδη πολιτεύματος:
«Εύκολα, σε αυτήν την ερώτηση, μπορώ να απαντήσω: Πρώτο (πολίτευμα) είναι αυτό των Κρητών και των Λακώνων (παρακάτω το ονομάζει τιμοκρατία). Δεύτερο, η ολιγαρχία, που συχνά γεμίζει την πολιτεία με δεινά. Τρίτο, η δημοκρατία. Τέταρτο και «έσχατο πόλεως νόσημα,» η τυραννία. Δεν γνωρίζω κάποιο άλλο είδος πολιτεύματος που να έχει διακριτό χαρακτήρα. Υπάρχουν δυναστείες και πληρωμένες βασιλείες που βρίσκονται ίσα μεταξύ των Ελλήνων και των βαρβάρων.»
Στη συνέχεια ο Πλάτωνας αναλύει τη διαδοχή μεταξύ των πέντε πολιτευμάτων, πώς δηλαδή από την αριστοκρατία επέρχεται ο «εκφυλισμός» διαδοχικά στην τιμοκρατία, την ολιγαρχία, τη δημοκρατία και τέλος την τυραννία.
Το πέρασμα από την αριστοκρατία στην τιμοκρατία (εκεί δηλαδή που βασιλεύει η τιμή ως ηθική αξία, π.χ. στην αρχαία Κρήτη και στην αρχαία Σπάρτη), λαμβάνει χώρα μέσω της διάσπασης της (αριστοκρατικής) κυβέρνησης. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον εδώ ότι ο Πλάτωνας στη μετάβαση από την αριστοκρατία στην τιμοκρατία αποδίδει μια πλήρως μεταφυσική αιτία. Δείτε τα λόγια του ίδιου:
«… Αλλά βλέποντας πως οτιδήποτε έχει μιαν αρχή έχει κι ένα τέλος, ακόμη κι ένα πολίτευμα σαν το δικό μας δεν θα διαρκέσει για πάντα, αλλά με το χρόνο θα αποδιοργανωθεί. Και αυτή είναι η αποδιοργάνωση: Στα φυτά που φυτρώνουν στο έδαφος, καθώς και στα ζώα που κινούνται στην επιφάνεια της γης, η γονιμότητα και η στειρότητα της ψυχής και του σώματος συμβαίνουν όταν οι κύκλοι περιφοράς του καθενός είδους ολοκληρώνονται, και οι οποίοι κύκλοι για τις βραχύβιες υπάρξεις είναι σύντομοι και αντιστρόφως.»
Εξεπλάγην προσωπικά με τη δήλωση αυτή του Πλάτωνα. Εντούτοις ο ίδιος ενώ αποδίδει μια πλήρως μεταφυσική εξήγηση στην αποδιοργάνωση του ιδανικού, για εκείνον βεβαίως, αριστοκρατικού πολιτεύματος δίνει καθημερινές, πεζές, «κοινωνιολογικού τύπου» θα λέγαμε, εξηγήσεις για τη μετάβαση μεταξύ των άλλων πολιτευμάτων. Μήπως όμως ο Πλάτων σε εκείνη τη μακρινή εποχή, μέσω της αρχαίας θεωρίας των «κύκλων περιφοράς» ή των σφαιρών, προσπαθούσε να ερμηνεύσει αυτό που σχετίζεται με τη φθορά των πάντων, ζωντανών και άψυχων αντικειμένων, και αυτό που λέμε σήμερα δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο; Τα πολιτεύματα βέβαια είναι έννοιες. Αλλά αν σκεφτούμε πως αυτοί που εφαρμόζουν τα πολιτεύματα είναι άνθρωποι και ότι οι άνθρωποι υπόκεινται στο «νόμο της φθοράς» τότε συνειδητοποιούμε το πόσο κοντά ο Πλάτωνας βρισκόταν στην απόδοση μιας καθαρά σύγχρονης φυσικής εξήγησης στην άνοδο και στην πτώση των πολιτισμών και των πολιτευμάτων!
Αφού ερμηνεύτηκε η μετάβαση από την αριστοκρατία στην τιμοκρατία με αυτόν τον «επιστημολογικό» τρόπο, ο Πλάτωνας στη συνέχεια αναφέρεται στη μετάβαση από την τιμοκρατία στην ολιγαρχία. Με λίγα λόγια μας λέει πως αυτή η μετάβαση γίνεται όταν η έννοια της τιμής ως ηθική αξία του ατόμου παίρνει την έννοια της «τιμής» ως αγοραστική αξία. Η συσσώρευση πλούτου σε θησαυροφυλάκια μεμονωμένων ατόμων διαφθείρει το πολίτευμα της τιμοκρατίας. Αυτά τα άτομα εφευρίσκουν παράνομους τρόπους να ξοδεύουν, καθώς «τι νοιάζει αυτούς ή τις γυναίκες τους;» Μήπως άραγε βλέπουμε εδώ τις ρίζες της γέννησης του σύγχρονου καπιταλισμού; Της σύγχρονης δηλαδή οικονομικής ολιγαρχίας που βάζει την αγοραστική αξία πάνω από την ηθική αξία των πραγμάτων; «Κι έτσι γίνονται ολοένα και πιο πλούσιοι, και όσο περισσότερο σκέφτονται να κάνουν περιουσία τόσο λιγότερο σκέφτονται την αρετή…» Ποια είναι τώρα τα κύρια ελαττώματα του ολιγαρχικού πολιτεύματος; Το πρώτο είναι ότι οι «άριστοι» εκλέγονται σύμφωνα με την οικονομική τους ισχύ. Το δεύτερο είναι η αναπόδραστη διάσπαση σε δύο Κράτη: Αυτό των φτωχών και εκείνο των πλουσίων. Το τρίτο και το χειρότερο από όλα, είναι ότι άνθρωποι που εξαιτίας της πλουτοκρατίας έχουν στερηθεί τελείως την περιουσία τους, περιφέρονται στους δρόμους ως ζητιάνοι, δίχως εργασία. Εδώ αξίζει τον κόπο να κάνουμε μια σημαντική επισήμανση: Οι φτωχοί στους οποίους αναφέρεται ο Πλάτωνας είναι γόνοι ολιγαρχικών που έχασαν τις περιουσίες τους από άλλους ολιγαρχικούς και για αυτό είναι έτοιμοι με κάθε μέσο να ξαναπάρουν τις περιουσίες τους πίσω. Σημεία άραγε των καπιταλιστικών καιρών μας στους σύγχρονους πόλεμους των δρόμων;
Το πέρασμα από την ολιγαρχία στη δημοκρατία: Η ευρεία οικονομική εξαθλίωση που δημιουργείται εξαιτίας της συγκέντρωσης του πλούτου στα χέρια των λίγων, κάνει τους πολλούς να εξεγερθούν. Η δημοκρατία έτσι επιβάλλεται είτε με τη βία είτε με τη φυγή των ολιγαρχικών. Στη συνέχεια στην πολιτεία δίνονται ίσες εξουσίες σε όλα τα μέλη και οι εκπρόσωποί της εκλέγονται με ψήφο. Πώς όμως σταδιακά εκφυλίζεται μια δημοκρατία; Μας λέει ο Πλάτωνας επαυτού:
«Στην αρχή, πόσο ελεύθεροι είναι. Και πόσο η πόλη είναι γεμάτη από ελευθερία και ειλικρίνεια- ένας άνθρωπος δεν μπορεί να πει και να κάνει ό,τι θέλει;… Αυτό, λοιπόν, μοιάζει να είναι το δικαιότερο των πολιτευμάτων, σαν φόρεμα στολισμένο με κάθε λογής άνθος… Χάρη στην ελευθερία που βασιλεύει εκεί… αυτός που θέλει να φτιάξει μια πολιτεία… πρέπει να πάει σε μια δημοκρατία όπως θα πήγαινε σε ένα παζάρι στο οποίο πουλάνε πολιτεύματα, και να διαλέξει αυτό που του ταιριάζει…Και δεν είναι άραγε η ανθρωπιά τους για τον καταδικασμένο σε κάποιες περιπτώσεις χαριτωμένη; Δεν έχεις προσέξει πώς, σε μια δημοκρατία, πολλά άτομα, παρότι έχουν καταδικαστεί σε θάνατο ή σε εξορία, απλώς μένουν εκεί που ήταν και συνεχίζουν να περπατάν ελεύθεροι- ο κύριος παρελαύνει σαν ήρωας, και κανείς δεν βλέπει ούτε και ενδιαφέρεται;». Τέτοια λέει ο Πλάτωνας για τη δημοκρατία μεταξύ αστείου και σοβαρού, για το γλυκό πολίτευμα, το άναρχο και ποικίλο που μεταχειρίζεται «ἴσοις τε καὶ ἀνίσοις ὁμοίως.»
Και καταυτόν τον τρόπο στρώνεται σταδιακά το έδαφος για την τυραννία, αφού καταυτόν έχει δημοκρατική προέλευση. Γιατί όπως την ολιγαρχία διαφθείρει ο πλούτος, τη δημοκρατία διαφθείρει η ελευθερία: «Όταν μια δημοκρατία που διψάει για ελευθερία έχει κακούς οινοχόους που επιβλέπουν τη γιορτή, και έχει πιει τόσο πολύ από το δυνατό κρασί της ελευθερίας, τότε, αν δεν είναι οι άρχοντές της γενναιόδωροι να παρέχουν άφθονη την ελευθερία, τους καθιστά υπαίτιους και τους αποκαλεί μιαρούς και ολιγαρχικούς… Και έννομοι πολίτες προσβάλλονται από τους σκλάβους… θα έχει υποτελείς σαν άρχοντες, και άρχοντες σαν αφεντικά… Τώρα, σε μια τέτοια πολιτεία, μπορεί η ελευθερία να έχει όριο αναφοράς;» Ο Πλάτωνας βέβαια για τα σημερινά δεδομένα το «παρατραβάει,» καθώς αναφέρει πως «το ύστατο άκρο της λαϊκής ελευθερίας είναι όταν ο σκλάβος που αποκτήθηκε με χρήματα, είτε άντρας ή γυναίκα, είναι εξίσου ελεύθερος με τον αγοραστή του. Ούτε πρέπει να ξεχάσω να πω για την ελευθερία των δύο φύλλων σε σχέση του ενός με το άλλο.» Βλέπετε όμως πως αυτά τα «ακραία» ζητήματα είχαν ήδη τεθεί από εκείνην κιόλας την εποχή, ενώ σε άλλες κοινωνίες, ακόμη και σύγχρονες, ούτε καν σηκώνουν συζήτηση.
Η ακραία ελευθερία λοιπόν, με μια λέξη η ασυδοσία, είναι αυτό που οδηγεί από τη δημοκρατία στην τυραννία: «Η καταστροφή της ολιγαρχίας είναι και καταστροφή της δημοκρατίας. Η ίδια αρρώστια σε μεγαλύτερο και εντονότερο βαθμό μεγεθυμένη από την ελευθερία επικυριαρχεί στη δημοκρατία- η αλήθεια είναι ότι η υπερβολική αύξηση σε οτιδήποτε συχνά προκαλεί μιαν αντίδραση στην αντίθετη κατεύθυνση. Και αυτό ισχύει όχι μόνο για τις εποχές και για τις ζωές των φυτών και των ζώων, αλλά πάνω απ’ όλα για τα είδη των πολιτευμάτων.» Έτσι λοιπόν η ακραία μορφή της δουλείας, η τυραννία, γεννιέται μέσα από την ακραία μορφή ελευθερίας. Η ασυδοσία και η αταξία οδηγούν στην αποδιοργάνωση της δημοκρατίας, οπότε και εμφανίζεται ο τύραννος, ως προστάτης των πολλών, ο οποίος εξοντώνει με κάθε μέσο τους εναπομείναντες πλουτοκράτες και τους όποιους εχθρούς του και γίνεται ο απόλυτος κυρίαρχος των πάντων.
Εδώ ο Πλάτων τελειώνει την ανάλυσή του για τα πέντε είδη πολιτεύματος. Στη συνέχεια κάνει μια διαφορετικού τύπου ανάλυση, όπου ψάχνει την αντιστοιχία ανάμεσα σε αυτά και στα θεμελιώδη είδη της ανθρώπινης ψυχής, με το σκεπτικό ότι όποιος είναι ο ανθρώπινος χαρακτήρας το ίδιο θα είναι και το πολίτευμα το οποίο ασπάζεται και εφαρμόζει. Αυτό είναι μάλλον θέμα μιας άλλης συζήτησης, γιατί κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει κάποιος «ιερός» αριθμός που να εκφράζει το πλήθος των πιθανών πολιτευμάτων, τα οποία προφανώς και είναι άπειρα. Θα μπορούσαμε ωστόσο να αναγνωρίσουμε κάποιους θεμελιώδεις κανόνες σε σχέση με την προηγούμενη ανάλυση του Πλάτωνα: Πρώτον η αριστοκρατία, η τιμοκρατία και η ολιγαρχία είναι λίγο πολύ το ίδιο πολίτευμα. Η αριστοκρατία ως γνωστόν είναι μια οικονομική μειοψηφία, επομένως είναι ολιγαρχία. Η ολιγαρχία από την άλλη μεριά αρέσκεται σε «αριστοκρατικές» συνήθειες, επομένως και η ολιγαρχία είναι αριστοκρατία. Η τιμοκρατία ή τιμαρχία από τη δική της σκοπιά είναι θα λέγαμε το πολίτευμα της τιμής των όπλων, ένα λίγο πολύ «πρωτόγονο» στρατοκρατικό καθεστώς. Αν αναλογιστούμε όμως πως σε όλα τα αριστοκρατικά καθεστώτα του παρελθόντος οι αριστοκράτες ήταν και αξιωματικοί του στρατού, άνθρωποι δηλαδή της τιμής των όπλων, η τιμοκρατία συγχωνεύεται με την αριστοκρατία. Παρομοίως συγχωνεύεται και η μοναρχία ως «ενός ανδρός ολιγαρχία.»Αυτά τα είδη πολιτεύματος θα μπορούσαμε να τα ονομάσουμε «κλασσικά» ή παλαιού τύπου πολιτεύματα. Από την άλλη μεριά, σαν ένα λαμπερό διαμάντι μέσα στην άβυσσο στέκεται η δημοκρατία. Είναι αλήθεια ότι οι δημοκρατίες πάλεψαν και μάτωσαν για να εγκαθιδρύσουν τη θέση τους στις σύγχρονες κοινωνίες. Στην πραγματικότητα η τυραννία, στην οποία αναφέρεται και ο Πλάτωνας, είναι ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στου παλιού τύπου ολιγαρχικά καθεστώτα και στη δημοκρατία. Αυτό συνέβη στην Αρχαία Αθήνα, το ίδιο συνέβη και στη Γαλλική επανάσταση και στην Οκτωβριανή επανάσταση: Τους αριστοκράτες διαδέχτηκε ένας «τύραννος» (τι Πεισίστρατος, τι Ναπολέοντας, τι Στάλιν) με την υποστήριξη του λαού, ο οποίος έδωσε στη συνέχεια τη θέση του στη δημοκρατία. Ίσως έτσι να δημιουργείται κάθε φορά μια νέα αριστοκρατία σε έναν αέναο κύκλο, χωρίς να μπορεί να αποδειχτεί αν πρόκειται για πρόοδο ή οπισθοδρόμηση. Αυτό που πάντως έχει σημασία, κατά τη γνώμη μου, στη σύγχρονη εποχή είναι η ολοκλήρωση της δημοκρατίας. Η τεχνολογία, η επιστήμη, το ίντερνετ, μπορούν να θέσουν τα θεμέλια για μία πραγματικά ισότιμη και παγκοσμιοποιημένη (με τη θετική έννοια κοινωνία), αρκεί να υπάρξει μια όσο το δυνατό πιο δίκαιη αναδιανομή του παγκόσμιου πλούτου. Σε ότι αφορά το πέρασμα σε μια μελλοντική ιδανική Πολιτεία, αυτό είναι προφανώς μια άλλη ιστορία….
http://christselentis.blogspot.com
Είμαι κορόιδο
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω το μικρό μπουκάλι νερό 50 λεπτά (τόσο κάνει και το μισό λίτρο βενζίνη) ενώ αγοράζεται 5-7 λεπτά (περίπου 1000% αισχροκέρδεια). Από 50 δραχμές (17 λεπτά) αυξήθηκε στις 170 δραχμές (50 λεπτά) με την αλλαγή του νομίσματος από δραχμή σε ευρώ και δεν πήρα χαμπάρι.
Είμαι κορόιδο γιατί ενώ οι χώροι άθλησης θα έπρεπε να μου παρέχονται δωρεάν από το δήμο, δέχομαι να πληρώνω από 6 έως 12 ευρώ για να παίξω μία ώρα ποδόσφαιρο (από 80 έως 120 ευρώ ανά ώρα) στα περίφημα 5Χ5 όπου δεν υπάρχει χώρος και χρόνος για προθέρμανση και η κατάσταση του τάπητα είναι κατά κανόνα άθλια. Τουλάχιστον τα 5Χ5 έχουν κάνει πλούσιους και τους φυσιοθεραπευτές καθώς οι μισοί και πλέον πελάτες τους προέρχονται από εκεί (διαστρέμματα, ρήξη χιαστού, κάκωση μηνίσκου κλπ, εξαιτίας της ακαταλληλότητα ς του χλοοτάπητα).
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω τον καφέ 3 και 4 ευρώ ενώ το κόστος του δεν υπερβαίνει τα 20 λεπτά (αισχροκέρδεια μέχρι και 2000 %). Κόβεται περίπου μία απόδειξη ανά τρεις καφέδες και σχεδόν πάντα οι υπάλληλοι κακοπληρώνονται και είναι ανασφάλιστοι. Μάλιστα οι ιδιοκτήτες και οι υπάλληλοι θεωρούν αυτονόητη τη συναίνεσή μας στη μη παροχή αποδείξεων σαν να κερδίζουμε κι εμείς από αυτή την ιστορία.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω το ποτό 6, 7, 8 ευρώ και βάλε, όσο περίπου κάνει το μπουκάλι στη χονδρική (1 μπουκάλι = 10-12 ποτά, αισχροκέρδεια από 500 % και πάνω). Και φυσικά πολύ συχνά τα ποτά είναι μπόμπες, σχεδόν ποτέ δεν κόβονται αποδείξεις και σχεδόν πάντα οι υπάλληλοι κακοπληρώνονται και είναι ανασφάλιστοι. Σε όλη την Ευρώπη η μπύρα κοστίζει 1 με 1,5 ευρώ και το ποτό 3 με 4. Εδώ το σαπουνόνερο που μας πουλάνε για μπύρα κοστίζει 5 με 6 ευρώ και η μπόμπα 7 με 8 (στα 8 ευρώ πωλείται συνήθως η σπέσιαλ μπόμπα). Και τα ενοίκια; Και η προστασία; Τα πρόστιμα; Αν δεν έβγαζε τέτοιο υπερκέρδος δε θα ήταν τόσο ψηλά τα ενοίκια, δε θα έρχονταν οι μπράβοι για προστασία, δε θα τους έριχναν απανωτά πρόστιμα από τους δήμους για να πάρουν κι αυτοί τη μίζα τους. Αλλά εγώ το κορόιδο φταίω που τα πληρώνω...
Είμαι κορόιδο γιατί με έχουν πείσει ότι έτσι είναι τα πράγματα και τι να κάνουμε. (Ποιον βολεύει άραγε αυτή η νοοτροπία? ).
Είμαι κορόιδο γιατί δικαιούμαι δωρεάν παιδεία αλλά μετά το σχολείο αν δεν πάω στο φροντιστήριο δεν έχω ελπίδα να περάσω στο πανεπιστήμιο. Κοινώς, είμαι όλη την ημέρα στις αίθουσες για να μου διδάξουν αυτά που θα 'πρεπε να μου διδάσκουν σε μισή μέρα. Φυσικά με το αζημίωτο.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω διόδια για δρόμους που ευθύνονται για χιλιάδες ατυχήματα και εκατοντάδες νεκρούς.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω τους φόρους μου κανονικά ενώ ΟΙ ΠΛΟΥΣΙΟΙ ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΦΟΡΟΥΣ!!!. Μάλιστα μας έχουν πείσει ότι αυτός που φοροδιαφεύγει (δεν κόβει αποδείξεις, δεν πληρώνει φόρους με διάφορα λογιστικά κόλπα, κ.ο.κ.) είναι μάγκας, καθιστώντας μας συνένοχους σε μια πρακτική που ωφελεί μόνο τους πολύ (αλλά πολύ) πλούσιους.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να με βομβαρδίζουν με παραπλανητικά γκάλοπ του τύπου: Ποιον θεωρείτε καταλληλότερο πρωθυπουργό τον τάδε ή τον τάδε... Δηλαδή αν μας ρωτούσαν "Ποιον θεωρείτε καταλληλότερο πρωθυπουργό τον Χίτλερ ή τον Μάο;", τα αποτελέσματα θα έδειχναν ότι οι μισοί Έλληνες είναι ναζιστές και οι άλλοι μισοί μαοϊστές.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι την πλύση εγκεφάλου από διάφορους βαλτούς (όπως Τράγκας, Πρετεντέρης, Χατζηνικολάου και λοιποί πανελίστες) οι οποίοι δήθεν παίρνουν το μέρος του κόσμου αλλά τελικά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπονομεύουν πάντα κάθε συλλογική κίνηση αντίδρασης (οι διαδηλωτές που κλείνουν τους δρόμους και ταλαιπωρούν τον κόσμο, οι σκουπιδιάρηδες που παίζουν με την υγεία μας, οι υπάλληλοι της ΔΕΗ που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές μας, κ.ο.κ.) και οι οποίοι σε όλα τα σκάνδαλα που γίνονται τόσα χρόνια είναι οι πρώτοι που βγαίνουν και λένε ότι "δε θα βγάλουμε άκρη". Αυτή είναι η δουλειά τους και την κάνουν πολύ καλά και όταν στήνουν φαγοπότια όλοι μαζί και γλεντάνε, μας χλευάζουν και μας αποκαλούν κορόιδα. Και έχουν δίκιο...
Είμαι κορόιδο γιατί ενώ τόσα χρόνια το πρόβλημα με τα βιβλία του δημοτικού είναι ότι έχουν αντικατασταθεί με κακογραμμένα χαμηλότερου επιπέδου βιβλία, με παραπλανούσαν τόσο καιρό προκαλώντας σάλο με το βιβλίο ιστορίας της έκτης δημοτικού για να συγκαλύψουν την οργανωμένη υποβάθμιση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Είμαι κορόιδο γιατί στο σκάνδαλο Ζαχόπουλου (όπου το σκάνδαλο ήταν ότι ο εκλεκτός του πρωθυπουργού και της γυναίκας του ήταν διεφθαρμένος) με έπεισαν ότι το σκάνδαλο ήταν τι ανωμαλία έκρυβε το περιβόητο DVD.
Είμαι κορόιδο γιατί στο σκάνδαλο με τις παράνομες απαλλαγές με έπεισαν ότι η προστασία προσωπικών δεδομένων είναι αυτή που έβαλε την υπόθεση στο αρχείο (για να μην αποκαλυφθούν τα ονόματα των γιων βουλευτών, υπουργών, εφοπλιστών, βιομηχάνων και λοιπών φραγκάτων που με ταρίφα περίπου 20.000 ευρώ εξαγόρασαν τη στρατιωτική τους θητεία). Κι εμείς τα κορόιδα στέλνουμε τα παιδιά μας στα σύνορα να ταλαιπωρούνται και να τινάζουν τα μυαλά τους στον αέρα για να προστατέψουμε τελικά τα συμφέροντα όλων αυτών που πατρίδα τους είναι μόνο το χρήμα.
Είμαι κορόιδο γιατί με έπεισαν ότι για να γίνει το παιδί μου καλύτερος μαθητής πρέπει να δίνει περισσότερες εξετάσεις στο γυμνάσιο και στο λύκειο. Φορτώνοντας με άγχος, πίεση και άσκοπη αποστήθιση τους μαθητές εναρμονίζουμε το σχολικό μας σύστημα με αυτό των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας όπου τα παιδιά όταν τελειώνουν το σχολείο δεν ξέρουν πού τους πάνε τα τέσσερα. (Στις ΗΠΑ μάλιστα αυξάνεται η τάση να μη στέλνουν οι γονείς τα παιδιά στο σχολείο και να τους κάνουν οι ίδιοι μάθημα στο σπίτι γιατί θεωρούν ότι το επίπεδο στα σχολεία είναι πολύ χαμηλό).
Είμαι κορόιδο γιατί δίνω εξετάσεις στο Γυμνάσιο για να πάω στο Λύκειο (φροντιστήρια), στο Λύκειο για να περάσω στο Πανεπιστήμιο (εκεί να δεις φροντιστήρια), στο Πανεπιστήμιο για να πάρω πτυχίο (μέχρι πρότινος δωρεάν, με τον νόμο πλαίσιο θα τα σκάμε χοντρά), μετά δίνω εξετάσεις στον ΑΣΕΠ για να διοριστώ (άντε πάλι φροντιστήριο). Κοινώς προσπαθώ συνέχεια να αποδείξω στους δασκάλους μου κατά πόσον αυτοί είναι καλοί δάσκαλοι.
Είμαι κορόιδο γιατί με έχουν πείσει ότι οι αιώνιοι φοιτητές επιβαρύνουν τα πανεπιστήμια ενώ στην πραγματικότητα αυτοί χάνουν όλα τους τα προνόμια μετά από περίπου 6 χρόνια φοίτησης (δηλαδή δωρεάν σίτιση, στέγαση, συγγράμματα και πάσο) και δεν είναι παρά ένας αριθμός σε έναν κατάλογο. Στην ουσία θέλουν μελλοντικά να έχουν τη δυνατότητα να αποβάλλουν από τις σχολές φοιτητές που δεν είναι αρκετά υπάκουοι, που αντιδρούν απέναντι σε συμφέροντα, που ανήκουν σε παρατάξεις που δρουν αντίθετα προς τις βλέψεις καθηγητών κλπ, δηλαδή να καταργήσουν το πολιτικό και ιδεολογικό άσυλο των σπουδαστών και το δικαίωμά τους να εκφράζονται και να πολιτεύονται ελεύθερα. Κοινώς θέλουν να καταλύσουν το φοιτητικό κίνημα που στην Ελλάδα και παγκοσμίως φαίνεται να είναι το μοναδικό κίνημα ικανό να ανατρέψει δικτατορικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Είμαι κορόιδο γιατί οι εθνοπροδότες που με κυβερνούν τόσα χρόνια όχι μόνο υποβαθμίζουν συστηματικά το επίπεδο της παιδείας μου (ξεκινώντας με το νόμο Αρσένη, συνεχίζοντας με τα απαράδεκτα βιβλία του δημοτικού και ολοκληρώνοντας το σχέδιο με την αναθεώρηση του Άρθρου 16) αλλά με έχουν πείσει κιόλας ότι όλα αυτά γίνονται για την αναβάθμιση της παιδείας. Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά γίνονται για την υποβάθμιση της παιδείας και τη δημιουργία μιας άβουλης μάζας που ξέρει μόνο να αποστηθίζει και δεν προλαβαίνει να σκεφτεί και κατά συνέπεια να αντιδράσει όταν πλήττονται τα δικαιώματά της. Όλα αυτά γίνονται για την είσοδο των ιδιωτικών συμφερόντων στην παιδεία (αν πέσει το επίπεδο των δημόσιων πανεπιστημίων τότε θα γίνουν ανταγωνιστικά τα ιδιωτικά κολέγια). Και τέλος, όλα αυτά γίνονται για την κατάλυση του φοιτητικού κινήματος (πλήττοντας αιώνιους φοιτητές και άσυλο), του μόνου ικανού να ανατρέψει δικτατορίες όπως αυτή των συνταγματαρχών που καθώς φαίνεται μάλλον δεν έφυγε ποτέ...
Είμαι κορόιδο γιατί με έχουν πείσει, μέσα από χρόνια προπαγάνδα, ότι ο συνδικαλισμός (δηλαδή το μοναδικό μέσο των εργαζομένων να προστατεύουν και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους) είναι κακό πράγμα και ότι οι συνδικαλιστές (δηλαδή αυτοί που έχουν εκλεγεί από τους συναδέλφους τους για να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους) είναι όλοι διεφθαρμένοι και αναξιόπιστοι. Λογικό πάντως να μας παρουσιάζουν έτσι τα πράγματα αφού κανένα αφεντικό δε θέλει να βλέπει ενωμένους τους υπαλλήλους του γιατί αν του ζητήσουν τα αυτονόητα (δηλαδή ασφάλιση, επιδόματα, οκτάωρο, υπερωρίες) δε θα μπορέσει να κτίσει την αυθαίρετη βίλα του ούτε να πάρει το κότερο που έχει βάλει στο μάτι.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω πανάκριβα το Ίντερνετ τη στιγμή που εδώ και χρόνια σε όλη την Ευρώπη (ακόμη και σε χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ) το Ίντερνετ είναι δωρεάν για όλους και χρεώνονται μόνο οι συνδέσεις πολύ υψηλών ταχυτήτων.
Είμαι κορόιδο γιατί με έχουν πείσει ότι υπάρχει συναίνεση του κόσμου για την παρούσα κατάσταση. Κανείς δε μου λέει ότι γίνονται τουλάχιστον τρεις με τέσσερις διαδηλώσεις την εβδομάδα στο κέντρο της Αθήνας και όταν γίνονται απεργίες κανείς σχεδόν δεν αναφέρει τις διεκδικήσεις των απεργών παρά μόνο την ταλαιπωρία που θα προκαλέσει η απεργία. Η αποσιώπηση των διαδηλώσεων και η συγκάλυψη των αιτημάτων των απεργών αποκαλύπτει τον ρόλο ΟΛΩΝ των ΜΜΕ στο πολιτικό παιχνίδι και το μερίδιο της ευθύνης τους για τα προβλήματα του κόσμου σε αυτό τον τόπο.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι αδιαμαρτύρητα να αισχροκερδούν οι βενζινοπώλες και το κράτος εις βάρος μου. Όλο το 2008 που ανέβαινε η τιμή του πετρελαίου παγκοσμίως η Ευρωπαϊκή Ένωση ρύθμιζε το ευρώ ώστε να μην επηρεάζεται από την κρίση και η τιμή του πετρελαίου στα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη παρέμενε σταθερή. Μόνο στην Ελλάδα αυξανόταν η τιμή του ενώ συνεχίζουμε να πληρώνουμε χρυσάφι το πετρέλαιο ακόμα και τώρα που η τιμή του βαρελιού έχει πέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα (κι εμείς εξακολουθούμε να πληρώνουμε τη βενζίνη 1 ευρώ το λίτρο).
Είμαι κορόιδο γιατί όταν καιγόταν όλη η Ελλάδα από τους συνήθεις θερινούς εμπρησμούς των καταπατητών δασικών εκτάσεων με έπεισαν ότι τις φωτιές τις έβαλαν κάποιοι άρρωστοι πυρομανείς, κάποιος ασύμμετρος εχθρός, μέχρι και οι γνωστοί-άγνωστοι των Εξαρχείων.. Ούτε ένα χρόνο μετά γίνεται καταπάτηση των καμένων εκτάσεων τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στην Πάρνηθα από αυτούς που όλοι υποψιαζόμασταν ότι κρύβονται πίσω από τους εμπρησμούς. (Τουριστικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο, το εξ αρχής παράνομο καζίνο στην Πάρνηθα επεκτείνεται, βίλες κτίζονται στην Πάρνηθα στη μέση του δάσους). Οι επιτροπές κατοίκων για την προστασία της Πάρνηθας που ανέβηκαν να διανυκτερεύσου ν για να εμποδίσουν τις εργασίες σε εργοτάξια που χτίζουν βίλες σε προστατευμένες περιοχές βρήκαν απέναντί τους κλούβες των ΜΑΤ... Ποιος να 'στειλε άραγε τα ΜΑΤ; Ο άρρωστος πυρομανής, η ασύμμετρη απειλή, ή κάποιος μπαχαλάκιας των Εξαρχείων; Εγώ αν και κορόιδο θα υποθέσω ότι τους έστειλε ο ιδιοκτήτης της βίλας.
Είμαι κορόιδο γιατί νομίζω ότι αυτοί που μετακινούνται με ελικόπτερα και ιδιωτικά τζετ νοιάζονται για την κατάσταση που επικρατεί στους ελληνικούς δρόμους...
Είμαι κορόιδο γιατί νομίζω ότι αυτοί που στέλνουν τα δικά τους παιδιά στα ιδιωτικά νοιάζονται για την κατάντια των δημόσιων σχολείων.
Είμαι κορόιδο γιατί πιστεύω ότι θα τιμωρηθούν οι ένοχοι για τα ολιγοπώλια (καρτέλ) που μαστίζουν την οικονομία μας και πλήττουν κυρίως τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας. Καρτέλ στο γάλα, καρτέλ στη βενζίνη, καρτέλ στα φρούτα, καρτέλ παντού. Τα αρχικά πρόστιμα μειώνονται συνήθως, οι τιμές παραμένουν υψηλές, ενώ στην πράξη δεν επιστρέφονται στους καταναλωτές τα χρήματα που έχουν χάσει (π.χ. με μια παρατεταμένη μείωση της τιμής του προϊόντος ώστε να αντισταθμιστού ν οι απώλειες που προκλήθηκαν).
Και ο κατάλογος αυτός μπορεί να συνεχίζεται για πάντα...
άστε μωρέ, μήπως είμαι κορόιδο γιατί.Μ0Υ ΑΞΙΖΕΙ?!?
Aπό e-mail
Είμαι κορόιδο γιατί ενώ οι χώροι άθλησης θα έπρεπε να μου παρέχονται δωρεάν από το δήμο, δέχομαι να πληρώνω από 6 έως 12 ευρώ για να παίξω μία ώρα ποδόσφαιρο (από 80 έως 120 ευρώ ανά ώρα) στα περίφημα 5Χ5 όπου δεν υπάρχει χώρος και χρόνος για προθέρμανση και η κατάσταση του τάπητα είναι κατά κανόνα άθλια. Τουλάχιστον τα 5Χ5 έχουν κάνει πλούσιους και τους φυσιοθεραπευτές καθώς οι μισοί και πλέον πελάτες τους προέρχονται από εκεί (διαστρέμματα, ρήξη χιαστού, κάκωση μηνίσκου κλπ, εξαιτίας της ακαταλληλότητα ς του χλοοτάπητα).
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω τον καφέ 3 και 4 ευρώ ενώ το κόστος του δεν υπερβαίνει τα 20 λεπτά (αισχροκέρδεια μέχρι και 2000 %). Κόβεται περίπου μία απόδειξη ανά τρεις καφέδες και σχεδόν πάντα οι υπάλληλοι κακοπληρώνονται και είναι ανασφάλιστοι. Μάλιστα οι ιδιοκτήτες και οι υπάλληλοι θεωρούν αυτονόητη τη συναίνεσή μας στη μη παροχή αποδείξεων σαν να κερδίζουμε κι εμείς από αυτή την ιστορία.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω το ποτό 6, 7, 8 ευρώ και βάλε, όσο περίπου κάνει το μπουκάλι στη χονδρική (1 μπουκάλι = 10-12 ποτά, αισχροκέρδεια από 500 % και πάνω). Και φυσικά πολύ συχνά τα ποτά είναι μπόμπες, σχεδόν ποτέ δεν κόβονται αποδείξεις και σχεδόν πάντα οι υπάλληλοι κακοπληρώνονται και είναι ανασφάλιστοι. Σε όλη την Ευρώπη η μπύρα κοστίζει 1 με 1,5 ευρώ και το ποτό 3 με 4. Εδώ το σαπουνόνερο που μας πουλάνε για μπύρα κοστίζει 5 με 6 ευρώ και η μπόμπα 7 με 8 (στα 8 ευρώ πωλείται συνήθως η σπέσιαλ μπόμπα). Και τα ενοίκια; Και η προστασία; Τα πρόστιμα; Αν δεν έβγαζε τέτοιο υπερκέρδος δε θα ήταν τόσο ψηλά τα ενοίκια, δε θα έρχονταν οι μπράβοι για προστασία, δε θα τους έριχναν απανωτά πρόστιμα από τους δήμους για να πάρουν κι αυτοί τη μίζα τους. Αλλά εγώ το κορόιδο φταίω που τα πληρώνω...
Είμαι κορόιδο γιατί με έχουν πείσει ότι έτσι είναι τα πράγματα και τι να κάνουμε. (Ποιον βολεύει άραγε αυτή η νοοτροπία? ).
Είμαι κορόιδο γιατί δικαιούμαι δωρεάν παιδεία αλλά μετά το σχολείο αν δεν πάω στο φροντιστήριο δεν έχω ελπίδα να περάσω στο πανεπιστήμιο. Κοινώς, είμαι όλη την ημέρα στις αίθουσες για να μου διδάξουν αυτά που θα 'πρεπε να μου διδάσκουν σε μισή μέρα. Φυσικά με το αζημίωτο.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω διόδια για δρόμους που ευθύνονται για χιλιάδες ατυχήματα και εκατοντάδες νεκρούς.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω τους φόρους μου κανονικά ενώ ΟΙ ΠΛΟΥΣΙΟΙ ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΦΟΡΟΥΣ!!!. Μάλιστα μας έχουν πείσει ότι αυτός που φοροδιαφεύγει (δεν κόβει αποδείξεις, δεν πληρώνει φόρους με διάφορα λογιστικά κόλπα, κ.ο.κ.) είναι μάγκας, καθιστώντας μας συνένοχους σε μια πρακτική που ωφελεί μόνο τους πολύ (αλλά πολύ) πλούσιους.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να με βομβαρδίζουν με παραπλανητικά γκάλοπ του τύπου: Ποιον θεωρείτε καταλληλότερο πρωθυπουργό τον τάδε ή τον τάδε... Δηλαδή αν μας ρωτούσαν "Ποιον θεωρείτε καταλληλότερο πρωθυπουργό τον Χίτλερ ή τον Μάο;", τα αποτελέσματα θα έδειχναν ότι οι μισοί Έλληνες είναι ναζιστές και οι άλλοι μισοί μαοϊστές.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι την πλύση εγκεφάλου από διάφορους βαλτούς (όπως Τράγκας, Πρετεντέρης, Χατζηνικολάου και λοιποί πανελίστες) οι οποίοι δήθεν παίρνουν το μέρος του κόσμου αλλά τελικά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπονομεύουν πάντα κάθε συλλογική κίνηση αντίδρασης (οι διαδηλωτές που κλείνουν τους δρόμους και ταλαιπωρούν τον κόσμο, οι σκουπιδιάρηδες που παίζουν με την υγεία μας, οι υπάλληλοι της ΔΕΗ που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές μας, κ.ο.κ.) και οι οποίοι σε όλα τα σκάνδαλα που γίνονται τόσα χρόνια είναι οι πρώτοι που βγαίνουν και λένε ότι "δε θα βγάλουμε άκρη". Αυτή είναι η δουλειά τους και την κάνουν πολύ καλά και όταν στήνουν φαγοπότια όλοι μαζί και γλεντάνε, μας χλευάζουν και μας αποκαλούν κορόιδα. Και έχουν δίκιο...
Είμαι κορόιδο γιατί ενώ τόσα χρόνια το πρόβλημα με τα βιβλία του δημοτικού είναι ότι έχουν αντικατασταθεί με κακογραμμένα χαμηλότερου επιπέδου βιβλία, με παραπλανούσαν τόσο καιρό προκαλώντας σάλο με το βιβλίο ιστορίας της έκτης δημοτικού για να συγκαλύψουν την οργανωμένη υποβάθμιση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Είμαι κορόιδο γιατί στο σκάνδαλο Ζαχόπουλου (όπου το σκάνδαλο ήταν ότι ο εκλεκτός του πρωθυπουργού και της γυναίκας του ήταν διεφθαρμένος) με έπεισαν ότι το σκάνδαλο ήταν τι ανωμαλία έκρυβε το περιβόητο DVD.
Είμαι κορόιδο γιατί στο σκάνδαλο με τις παράνομες απαλλαγές με έπεισαν ότι η προστασία προσωπικών δεδομένων είναι αυτή που έβαλε την υπόθεση στο αρχείο (για να μην αποκαλυφθούν τα ονόματα των γιων βουλευτών, υπουργών, εφοπλιστών, βιομηχάνων και λοιπών φραγκάτων που με ταρίφα περίπου 20.000 ευρώ εξαγόρασαν τη στρατιωτική τους θητεία). Κι εμείς τα κορόιδα στέλνουμε τα παιδιά μας στα σύνορα να ταλαιπωρούνται και να τινάζουν τα μυαλά τους στον αέρα για να προστατέψουμε τελικά τα συμφέροντα όλων αυτών που πατρίδα τους είναι μόνο το χρήμα.
Είμαι κορόιδο γιατί με έπεισαν ότι για να γίνει το παιδί μου καλύτερος μαθητής πρέπει να δίνει περισσότερες εξετάσεις στο γυμνάσιο και στο λύκειο. Φορτώνοντας με άγχος, πίεση και άσκοπη αποστήθιση τους μαθητές εναρμονίζουμε το σχολικό μας σύστημα με αυτό των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας όπου τα παιδιά όταν τελειώνουν το σχολείο δεν ξέρουν πού τους πάνε τα τέσσερα. (Στις ΗΠΑ μάλιστα αυξάνεται η τάση να μη στέλνουν οι γονείς τα παιδιά στο σχολείο και να τους κάνουν οι ίδιοι μάθημα στο σπίτι γιατί θεωρούν ότι το επίπεδο στα σχολεία είναι πολύ χαμηλό).
Είμαι κορόιδο γιατί δίνω εξετάσεις στο Γυμνάσιο για να πάω στο Λύκειο (φροντιστήρια), στο Λύκειο για να περάσω στο Πανεπιστήμιο (εκεί να δεις φροντιστήρια), στο Πανεπιστήμιο για να πάρω πτυχίο (μέχρι πρότινος δωρεάν, με τον νόμο πλαίσιο θα τα σκάμε χοντρά), μετά δίνω εξετάσεις στον ΑΣΕΠ για να διοριστώ (άντε πάλι φροντιστήριο). Κοινώς προσπαθώ συνέχεια να αποδείξω στους δασκάλους μου κατά πόσον αυτοί είναι καλοί δάσκαλοι.
Είμαι κορόιδο γιατί με έχουν πείσει ότι οι αιώνιοι φοιτητές επιβαρύνουν τα πανεπιστήμια ενώ στην πραγματικότητα αυτοί χάνουν όλα τους τα προνόμια μετά από περίπου 6 χρόνια φοίτησης (δηλαδή δωρεάν σίτιση, στέγαση, συγγράμματα και πάσο) και δεν είναι παρά ένας αριθμός σε έναν κατάλογο. Στην ουσία θέλουν μελλοντικά να έχουν τη δυνατότητα να αποβάλλουν από τις σχολές φοιτητές που δεν είναι αρκετά υπάκουοι, που αντιδρούν απέναντι σε συμφέροντα, που ανήκουν σε παρατάξεις που δρουν αντίθετα προς τις βλέψεις καθηγητών κλπ, δηλαδή να καταργήσουν το πολιτικό και ιδεολογικό άσυλο των σπουδαστών και το δικαίωμά τους να εκφράζονται και να πολιτεύονται ελεύθερα. Κοινώς θέλουν να καταλύσουν το φοιτητικό κίνημα που στην Ελλάδα και παγκοσμίως φαίνεται να είναι το μοναδικό κίνημα ικανό να ανατρέψει δικτατορικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Είμαι κορόιδο γιατί οι εθνοπροδότες που με κυβερνούν τόσα χρόνια όχι μόνο υποβαθμίζουν συστηματικά το επίπεδο της παιδείας μου (ξεκινώντας με το νόμο Αρσένη, συνεχίζοντας με τα απαράδεκτα βιβλία του δημοτικού και ολοκληρώνοντας το σχέδιο με την αναθεώρηση του Άρθρου 16) αλλά με έχουν πείσει κιόλας ότι όλα αυτά γίνονται για την αναβάθμιση της παιδείας. Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά γίνονται για την υποβάθμιση της παιδείας και τη δημιουργία μιας άβουλης μάζας που ξέρει μόνο να αποστηθίζει και δεν προλαβαίνει να σκεφτεί και κατά συνέπεια να αντιδράσει όταν πλήττονται τα δικαιώματά της. Όλα αυτά γίνονται για την είσοδο των ιδιωτικών συμφερόντων στην παιδεία (αν πέσει το επίπεδο των δημόσιων πανεπιστημίων τότε θα γίνουν ανταγωνιστικά τα ιδιωτικά κολέγια). Και τέλος, όλα αυτά γίνονται για την κατάλυση του φοιτητικού κινήματος (πλήττοντας αιώνιους φοιτητές και άσυλο), του μόνου ικανού να ανατρέψει δικτατορίες όπως αυτή των συνταγματαρχών που καθώς φαίνεται μάλλον δεν έφυγε ποτέ...
Είμαι κορόιδο γιατί με έχουν πείσει, μέσα από χρόνια προπαγάνδα, ότι ο συνδικαλισμός (δηλαδή το μοναδικό μέσο των εργαζομένων να προστατεύουν και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους) είναι κακό πράγμα και ότι οι συνδικαλιστές (δηλαδή αυτοί που έχουν εκλεγεί από τους συναδέλφους τους για να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους) είναι όλοι διεφθαρμένοι και αναξιόπιστοι. Λογικό πάντως να μας παρουσιάζουν έτσι τα πράγματα αφού κανένα αφεντικό δε θέλει να βλέπει ενωμένους τους υπαλλήλους του γιατί αν του ζητήσουν τα αυτονόητα (δηλαδή ασφάλιση, επιδόματα, οκτάωρο, υπερωρίες) δε θα μπορέσει να κτίσει την αυθαίρετη βίλα του ούτε να πάρει το κότερο που έχει βάλει στο μάτι.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι να πληρώνω πανάκριβα το Ίντερνετ τη στιγμή που εδώ και χρόνια σε όλη την Ευρώπη (ακόμη και σε χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ) το Ίντερνετ είναι δωρεάν για όλους και χρεώνονται μόνο οι συνδέσεις πολύ υψηλών ταχυτήτων.
Είμαι κορόιδο γιατί με έχουν πείσει ότι υπάρχει συναίνεση του κόσμου για την παρούσα κατάσταση. Κανείς δε μου λέει ότι γίνονται τουλάχιστον τρεις με τέσσερις διαδηλώσεις την εβδομάδα στο κέντρο της Αθήνας και όταν γίνονται απεργίες κανείς σχεδόν δεν αναφέρει τις διεκδικήσεις των απεργών παρά μόνο την ταλαιπωρία που θα προκαλέσει η απεργία. Η αποσιώπηση των διαδηλώσεων και η συγκάλυψη των αιτημάτων των απεργών αποκαλύπτει τον ρόλο ΟΛΩΝ των ΜΜΕ στο πολιτικό παιχνίδι και το μερίδιο της ευθύνης τους για τα προβλήματα του κόσμου σε αυτό τον τόπο.
Είμαι κορόιδο γιατί δέχομαι αδιαμαρτύρητα να αισχροκερδούν οι βενζινοπώλες και το κράτος εις βάρος μου. Όλο το 2008 που ανέβαινε η τιμή του πετρελαίου παγκοσμίως η Ευρωπαϊκή Ένωση ρύθμιζε το ευρώ ώστε να μην επηρεάζεται από την κρίση και η τιμή του πετρελαίου στα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη παρέμενε σταθερή. Μόνο στην Ελλάδα αυξανόταν η τιμή του ενώ συνεχίζουμε να πληρώνουμε χρυσάφι το πετρέλαιο ακόμα και τώρα που η τιμή του βαρελιού έχει πέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα (κι εμείς εξακολουθούμε να πληρώνουμε τη βενζίνη 1 ευρώ το λίτρο).
Είμαι κορόιδο γιατί όταν καιγόταν όλη η Ελλάδα από τους συνήθεις θερινούς εμπρησμούς των καταπατητών δασικών εκτάσεων με έπεισαν ότι τις φωτιές τις έβαλαν κάποιοι άρρωστοι πυρομανείς, κάποιος ασύμμετρος εχθρός, μέχρι και οι γνωστοί-άγνωστοι των Εξαρχείων.. Ούτε ένα χρόνο μετά γίνεται καταπάτηση των καμένων εκτάσεων τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στην Πάρνηθα από αυτούς που όλοι υποψιαζόμασταν ότι κρύβονται πίσω από τους εμπρησμούς. (Τουριστικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο, το εξ αρχής παράνομο καζίνο στην Πάρνηθα επεκτείνεται, βίλες κτίζονται στην Πάρνηθα στη μέση του δάσους). Οι επιτροπές κατοίκων για την προστασία της Πάρνηθας που ανέβηκαν να διανυκτερεύσου ν για να εμποδίσουν τις εργασίες σε εργοτάξια που χτίζουν βίλες σε προστατευμένες περιοχές βρήκαν απέναντί τους κλούβες των ΜΑΤ... Ποιος να 'στειλε άραγε τα ΜΑΤ; Ο άρρωστος πυρομανής, η ασύμμετρη απειλή, ή κάποιος μπαχαλάκιας των Εξαρχείων; Εγώ αν και κορόιδο θα υποθέσω ότι τους έστειλε ο ιδιοκτήτης της βίλας.
Είμαι κορόιδο γιατί νομίζω ότι αυτοί που μετακινούνται με ελικόπτερα και ιδιωτικά τζετ νοιάζονται για την κατάσταση που επικρατεί στους ελληνικούς δρόμους...
Είμαι κορόιδο γιατί νομίζω ότι αυτοί που στέλνουν τα δικά τους παιδιά στα ιδιωτικά νοιάζονται για την κατάντια των δημόσιων σχολείων.
Είμαι κορόιδο γιατί πιστεύω ότι θα τιμωρηθούν οι ένοχοι για τα ολιγοπώλια (καρτέλ) που μαστίζουν την οικονομία μας και πλήττουν κυρίως τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας. Καρτέλ στο γάλα, καρτέλ στη βενζίνη, καρτέλ στα φρούτα, καρτέλ παντού. Τα αρχικά πρόστιμα μειώνονται συνήθως, οι τιμές παραμένουν υψηλές, ενώ στην πράξη δεν επιστρέφονται στους καταναλωτές τα χρήματα που έχουν χάσει (π.χ. με μια παρατεταμένη μείωση της τιμής του προϊόντος ώστε να αντισταθμιστού ν οι απώλειες που προκλήθηκαν).
Και ο κατάλογος αυτός μπορεί να συνεχίζεται για πάντα...
άστε μωρέ, μήπως είμαι κορόιδο γιατί.Μ0Υ ΑΞΙΖΕΙ?!?
Aπό e-mail
Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2009
Γενετοκρατία: η γενετική ελίτ και η δικτατορία των γονιδίων
Η αριστοκρατία του μέλλοντος θα είναι η αριστοκρατία των γονιδίων, η γενετοκρατία (Genocracy). Η μελλοντική ελίτ της Αυτοκρατορίας δεν θα είναι απλώς μια κλειστή λέσχη ολίγων εκλεκτών, με μοναδικά προσόντα τους την οικονομική επιφάνεια και το υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Θα είναι μια νέα κατηγορία ανθρώπων που θα ξεχωρίζει βιολογικά από τις μάζες, επειδή θα είναι γενετικά «τέλεια».
Στο μέλλον οι κοινωνικές διακρίσεις θα καθορίζονται από τη γενετική και όχι από την οικονομία ή την πολιτική. Οι γενετικές διακρίσεις θα αντικαταστήσουν τις σημερινές ρατσιστικές και κοινωνικές διακρίσεις, δημιουργώντας μια κοινωνία δύο ταχυτήτων. Οι άνθρωποι δεν θα χωρίζονται πλέον σε φυλές ή οικονομικές τάξεις αλλά σε Έγκυρους (Valid), δηλαδή στους γενετικά τέλειους, και σε Άκυρους (Invalid), τους φυσιολογικά γεννημένους, όπως και στην προφητική ταινία Gattaca (1997). Σ’ αυτή την ταινία ο Βίνσετ Φρίμαν (Ίθαν Χοκ), ο μελαγχολικός ήρωας, που ήταν ένα «παιδί της Φύσης», δηλαδή Άκυρος, προσπαθεί να κυνηγήσει το όνειρο του (το ταξίδι στο διάστημα) σε μια κοινωνία που τον θεωρεί γενετικά απόβλητο. Παρά το αισιόδοξο τέλος της η ταινία Gattaca θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «γενετικό 1984», αν δεν είχε κάτι κι από την παρωδία του Brave New World.
Το μέλλον πιθανόν να μοιάζει περισσότερο με σενάριο του Άλντους Χάξλεϊ, παρά με οργουελιανή φυλακή: ένας γενετικά κατηγοριοποιημένος κόσμος, όπου η θέση κάποιου στην κοινωνία θα καθορίζεται πριν καν γεννηθεί κι όπου οι μάζες θα είναι υποταγμένες χάρη σε τεχνικές υποβολής και στην υπνωτική ευχαρίστηση των διάφορων «έξυπνων» ναρκωτικών. Στο Brave New World, ένα βιβλίο γραμμένο το 1932, ο στόχος του παγκόσμιου κράτους συνοψίζονταν στο τρίπτυχο: Κοινότητα, Ταυτότητα, Σταθερότητα. Στην μελλοντική Αυτοκρατορία όμως, όπου η γενετοκρατία (γενετική αριστοκρατία) θα διαχειρίζεται εύκολα μια πολυπληθή μάζα «γονιδιακά φτωχών» μετριοτήτων, ο στόχος θα είναι η διαιώνιση της κυριαρχίας των πολλών από τους λίγους. Η ποιότητα του γενετικού υλικού των μελλοντικών ανθρώπων θα καθορίζει και το βαθμό ενσωμάτωσης τους στην αυτοκρατορική ελίτ, από την οποία θα αποκλείονται όλοι οι «γενετικά φτωχοί», που συμπτωματικά θα είναι και οι απόγονοι των κατώτερων κοινωνικά τάξεων. Έτσι, οι προλετάριοι του μέλλοντος θα είναι ταυτόχρονα και οι γενετικά αποκλεισμένοι, που θα ζουν κάτω από την κυριαρχία και τον έλεγχο μιας υπερ-υγιούς, ευφυούς και εκλεπτυσμένης γενετοκρατίας.
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΕΥΓΟΝΙΚΗΣ
Ο πολιτισμός που προδιαγράφεται στον ορίζοντα μας είναι ένας ευγονικός πολιτισμός. Έπειτα από δεκαετίες απαξίωσης η Ευγονική επιστρέφει στο επίκεντρο του προβληματισμού για μια μελλοντική αναδιοργάνωση της κοινωνίας με βάση τη γενετική. Σε γενικές γραμμές η Ευγονική δεν έχει καλή φήμη. Από την εποχή ακόμη που ο Πλάτωνας συνέλαβε της ιδέα της Πολιτείας, πολλοί στοχαστές παρασύρθηκαν από την ουτοπική ιδέα της αναζήτησης τρόπων για τη βελτίωση του ανθρώπινου είδους.
Το 1869 ο Φράνσις Γκάλτον, εξάδελφος του Δαρβίνου, δημοσίευσε την Κληρονομική Μεγαλοφυΐα, όπου απέδωσε στην κληρονομικότητα τα χαρακτηριστικά της ευφυίας πολλών φημισμένων οικογενειών, αγνοώντας σκόπιμα πως οι φτωχές οικογένειες της εποχής του σπάνια παρήγαγαν μεγάλα μυαλά επειδή ξόδευαν τον περισσότερο χρόνο τους στον αγώνα για επιβίωση. Το 1883, στο βιβλίο του Έρευνες Πάνω στην Ανθρώπινη Ικανότητα ο Γκάλντον χρησιμοποίησε για πρώτη φορά την ελληνική λέξη Ευγονική (Eugenics) για να περιγράψει «την προίκιση με ευγενείς ιδιότητες μέσω της κληρονομικότητας».
Η Ευγονική, σύμφωνα με τον προπαγανδιστή της Φράνσις Γκάλντον, στόχευε στο να «παραχθεί μια ιδιαίτερα προικισμένη φυλή ανθρώπων μέσω προσεκτικά σχεδιασμένων γάμων στη διάρκεια διαδοχικών γενεών». Οι ιδέες του Γκάλντον ενέπνευσαν μια σειρά από συντηρητικούς επιστήμονες και πολιτικούς, που όχι μόνον πρότειναν την επιλεκτική γονιμοποίηση –μέσω «συνετών γάμων»– για τη βελτίωση των διανοητικών ικανοτήτων των ανθρώπων, αλλά και αυστηρές μεθόδους (π.χ. στείρωση) για την απαλλαγή της κοινωνίας από τους ανεπιθύμητους. Οικογένειες με «εγκληματική κληρονομικότητα» θεωρήθηκαν εκφυλισμένες και μελετήθηκαν σε βάθος γενεών για να εντοπιστεί ο πρόγονος με το «ένοχο γονίδιο».
Πολλοί ρατσιστές και οπαδοί των διακρίσεων στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αδιαφορώντας πλήρως για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιδράσεις πάνω στην ανθρώπινη ανάπτυξη, άδραξαν την ευκαιρία που τους προσέφερε το κίνημα της Ευγονικής, για να νομιμοποιήσουν τις αυθαίρετες διακρίσεις μεταξύ «ανώτερων» και «κατώτερων» φυλών, αποδίδοντας τες σε «ανώτερες» και «κατώτερες» γενετικές ιδιότητες. Ειδικά στις ΗΠΑ οι ευγονιστές προσπάθησαν να περάσουν νόμους (Νομοθετική Πράξη για τη Μετανάστευση, 1924), που περιόριζαν τη μετανάστευση από «κατώτερες φυλές», στις οποίες περιλαμβάνονταν και οι Νοτιοευρωπαίοι (Ιταλοί και Έλληνες). Επίσης προώθησαν και τη στείρωση, η οποία εγκρίθηκε συνταγματικά το 1927, ως μέσο περιορισμού της αναπαραγωγής διανοητικά καθυστερημένων και κοινωνικά ανεπιθύμητων πληθυσμών. Το 1921 2.233 Αμερικανοί στειρώθηκαν νόμιμα. Μέχρι το 1941 είχαν στειρωθεί στις δημοκρατικές ΗΠΑ περίπου 36.000 άνθρωποι.
Στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου ήταν αρκετά διαδομένη η ιδέα πως η οικογενειακή υγεία αφορούσε την κοινωνία, πως το έθνος χρειαζόταν φυλετικά εύρωστους απογόνους και πως κράτος, ως ένας «πάτερ-φαμίλιας», είχε το δικαίωμα να παρεμβαίνει στην ιδιωτική ζωή και να δείχνει στους πολίτες πως πρέπει να ζουν. Δεν ήταν μόνο οι Ναζιστές, που εμπνεύστηκαν από το αμερικανικό κίνημα της Ευγονικής, αλλά και δημοκρατικές χώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ελβετία και η Σουηδία, οι οποίες διαποτίστηκαν από τις ιδέες της αρνητικής Ευγονικής στειρώνοντας «νοητικώς ελαττωματικούς» και άλλα «ανθυγιεινά στοιχεία». Στη Βρετανία ο ίδιος ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, πολύ πριν γίνει ακόμη πρωθυπουργός, θεωρούσε «φοβερό κίνδυνο για τη φυλή» την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή των φυλετικά κατώτερων, των «νοητικώς αδύναμων», ακόμη κι εκείνων που ήταν «ανίκανοι να βιοποριστούν»! Η προτιμότερη λύση δεν ήταν να κρατηθούν αυτοί οι «ανίκανοι» άνθρωποι στα άσυλα και στα ιδρύματα –αυτό κόστιζε ακριβά– αλλά να στειρωθούν, ώστε να μην κάνουν παιδιά. Στη φιλελεύθερη Βρετανία οι συζητήσεις για τον έλεγχο της «κοινωνικά προβληματικής ομάδας» (υπολογιζόταν στο 10% του πληθυσμού της χώρας), φούντωσαν το 1929. Όταν το συμπέρασμα που έβγαλε η σχετική ερευνητική επιτροπή ήταν πως το χαμηλό βιοτικό επίπεδο αυτής της ομάδας, οφείλονταν στη «νοητική στέρηση», οι ευγονιστές χωρίς δεύτερη σκέψη πρότειναν ως λύση τη στείρωση. Μια «λύση» που απευθύνονταν και στους φτωχούς «που βαφτίζονταν ‘’κοινωνικά ανεπαρκείς’’, κατηγορούνταν ως υπεύθυνοι της φτώχειας τους... και ‘’κύριοι αρχιτέκτονες της οικιστικής εξαθλίωσης’’» (Mark Mazower, Σκοτεινή Ήπειρος).
Πουθενά αλλού όμως η Ευγονική και η κοινωνική μηχανική δεν βρήκαν τόσο ακραία εφαρμογή όσο στη Γερμανία του Χίτλερ (1933-1945). Από τα πρώτα του πολιτικά βήματα ο Αδόλφος Χίτλερ σχημάτισε μια «κοσμοθέαση» (Weltanschauungen), σύμφωνα με την οποία η εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας δεν ήταν παρά μια σειρά φυλετικών αγώνων, που θα τέλειωναν με την επικράτηση και την απόλυτη κυριαρχία της Άριας φυλής, της Herrenvolk (Ανώτερης Φυλής). Σύμφωνα με τον Ναζιστικό μύθο «ενιαίο ανθρώπινο είδος δεν υπάρχει. Ιστορία, αν υπάρχει, είναι μονάχα της Άριας φυλής. Οι άλλοι λαοί έχουν σκοπό να γίνουν φορτηγά ζώα, να υπηρετήσουν τη γερμανική φυλή ή να εξοντωθούν για να της αφήσουν ζωτικό χώρο!» Προτού όμως αναλάβουν την υποδούλωση και την εξόντωση των άλλων «κατώτερων» φυλών, η Άρια φυλή των Γερμανών έπρεπε πρώτα να καθαριστεί εσωτερικά από «βιολογικούς εχθρούς», που τη μόλυναν και απειλούσαν τη «φυλετική υγεία» της.
Ξεκινώντας από τη στείρωση των διανοητικά καθυστερημένων και των ψυχοπαθών, το ναζιστικό καθεστώς πέρασε στους μαζικούς φόνους. Το 1939, με ειδική άδεια του Χίτλερ περίπου 90.000 τρόφιμοι ασύλων και κλινικών εκτελέστηκαν με αέρια. Μετά το 1941 οι εκτελέσεις των ψυχασθενών συνεχίστηκαν με θανατηφόρες ενέσεις, μιας και οι ειδικοί της ευθανασίας βρήκαν πλήρη απασχόληση στα στρατόπεδα του θανάτου της Πολωνίας. Ταυτόχρονα εγκληματολόγοι-βιολόγοι ερευνούσαν για «εγκληματικούς τύπους», εντοπίζοντας ύποπτες γενεαλογίες και συγκροτώντας ειδικές τράπεζες πληροφοριών. Στα πλαίσια του γερμανικού φυλετικού κράτους-πρόνοιας –η αποθέωση αναμφίβολα της ευρωπαϊκής ευγονικής σκέψης!– προωθήθηκε η «υγεία» της Εθνολαϊκής Κοινότητας (Volksgemeinschaft), διαμέσου της εξάλειψης των εσωτερικών «βιολογικών εχθρών». Τέτοιοι χαρακτηρίστηκαν εξ αρχής οι Εβραίοι, οι οποίοι το 1935 κατέστησαν δια νόμου πολίτες β’ κατηγορίας και το 1938, μετά το Anschluss της Αυστρίας, οι περιουσίες τους δημεύτηκαν. Ο αρχικός αποκλεισμός των Εβραίων, έδωσε τη σκυτάλη στις εναντίον τους διώξεις και τελικά στη φυσική τους εξόντωση, στην «Τελική Λύση». Περίπου 6.000.000 Εβραίοι και άλλοι «υπάνθρωποι» (Τσιγγάνοι, Σλάβοι κ.α.), εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Επρόκειτο για μια τρομακτική αιματοχυσία στο βωμό της «φυλετικής υγιεινής», που στιγμάτισε ανεξίτηλα τη γερμανική ιστορία, κάνοντας τους πάντες ν’ αναρωτιούνται πως ένας «ναός» της ανθρώπινης νόησης, όπως ήταν η Γερμανία του Νίτσε και του Γκαίτε, μπόρεσε να κατρακυλήσει τόσο χαμηλά και να μεταμορφωθεί σε βόθρο βαρβαρισμού, ανορθολογισμού και προκατάληψης. Στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν εξοντώθηκαν μόνο οι Εβραίοι, αλλά και η εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη νόηση και στην ηθική της επιστήμης.
ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΜΟΥ ΠΡΟΦΙΛ!
Όταν το 1953 οι Φράνσις Κρικ και Τζέιμς Γουότσον ανακάλυψαν τη διπλή έλικα του DNA, λίγοι μπορούσαν να φανταστούν πως τα γονίδια θα αποτελούσαν τον «πράσινο χρυσό» του μέλλοντος. Όχι όμως και ο ίδιος ο Τζέιμς Γουότσον, ο οποίος προέβλεψε πως η επόμενη επανάσταση δεν θα ήταν πληροφορική αλλά γενετική: «Κάποτε πιστεύαμε ότι το μέλλον μας βρισκόταν στα άστρα. Τώρα ξέρουμε πως βρίσκεται στα γονίδια μας».
Η αποκωδικοποίηση του DNA που ολοκληρώθηκε το 2001 –«η σημαντικότερη στιγμή της ανθρώπινης ιστορίας μετά από το βήμα του Aρμστρονγκ στο φεγγάρι», σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα– δεν προσέφερε απλώς έναν «οδικό χάρτη», ο οποίος έδειχνε το δρόμο για τη θεραπεία πολλών κληρονομικών και άλλων ασθενειών, αλλά και μια ευκαιρία για την επιβολή νέων διακρίσεων σε βάρος «γενετικά ελαττωματικών» ανθρώπων από τις ασφαλιστικές εταιρείες, τους εργοδότες, την ελίτ και την Αυτοκρατορία. Πληροφορίες σχετικές με τη γενετική προδιάθεση κάποιου ατόμου σε ορισμένες σοβαρές ασθένειες, αν και θεωρούνται ιατρικό απόρρητο, είναι αναμφίβολα περιζήτητες από ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες και εργοδότες. Αν για οποιοδήποτε λόγο το ιατρικό απόρρητο διαβρωθεί ή παραβιαστεί και οι πληροφορίες αυτές διοχετευθούν στο «εμπόριο», τότε υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί μια κατηγορία «γενετικά απόβλητων» ανθρώπων, οι οποίοι, χωρίς προοπτική εργασίας και ασφάλισης, θα βρεθούν ξαφνικά στο περιθώριο της κοινωνίας.
Οι φόβοι για παράβαση της μυστικότητας από τη διατήρηση βάσεων δεδομένων με DNA είναι υπαρκτοί. Στη Μεγάλη Βρετανία, ο καθηγητής σερ Alec Jeffreys, ο εφευρέτης του «αποτυπώματος DNA», το οποίο ανακάλυψε τυχαία πριν από 18 χρόνια φέρνοντας τα πάνω-κάτω στον αγώνα κατά του εγκλήματος, τελευταία δέχεται επιθέσεις από τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της πατρίδας του. Η αιτία είναι η θετική στάση του στο ζήτημα της αποθήκευσης δεδομένων για το γενετικό προφίλ υπόπτων, οι οποίοι, αν και έχουν απαλλαχτεί από οποιοδήποτε έγκλημα, εντούτοις τα γενετικά τους στοιχεία διατηρούνται από τις αστυνομικές αρχές για μελλοντική χρήση. Μάλιστα ο σερ Alec Jeffreys προτείνει να δημιουργηθεί μια εθνική βάση δεδομένων, όπου θα αποθηκεύεται το γενετικό προφίλ ολόκληρου του πληθυσμού της χώρας, με το επιχείρημα ότι «αν είμαστε όλοι σ’ αυτή τη βάση δεδομένων, θα είναι σαν να βρισκόμαστε όλοι στο ίδιο πλοίο και τότε η εκδοχή των διακρίσεων θα καταρριφθεί». Για την ώρα περισσότερα από 1,5 εκατομμύριο δείγματα DNA περιλαμβάνονται στην National DNA Database (NDNAD) της Μεγάλης Βρετανίας και ο στόχος είναι να αποθηκευτούν περίπου τρία εκατομμύρια δείγματα DNA μέχρι τον Απρίλιο του 2004.
Η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος υπόσχεται να μετατρέψει την ιατρική από θεραπευτική σε προληπτική, εξαφανίζοντας μια πληθώρα ασθενειών, ανάμεσα τους και ορισμένες που σήμερα θεωρούνται ανίατες, όπως κάποιες μορφές καρκίνου. Μέχρι το 2012 οι επιστήμονες θα μπορούν να χειρίζονται το ανθρώπινο DNA σαν παίζουν ηλεκτρονικό παιχνίδι. Η εποχή που έρχεται θα είναι η εποχή της εξατομικευμένης ιατρικής. Κάθε νεογέννητο μωρό θα έχει όλες τις γονιδιακές του πληροφορίες αποθηκευμένες σ’ ένα μικροτσίπ ή ένα CD. Αυτές οι πληροφορίες θα αξιοποιούνται από τους γιατρούς όχι μόνον για την πρόληψη ασθενειών, αλλά και για το σχεδιασμό φαρμάκων, διαίτων και θεραπειών που θα ανταποκρίνονται στο «γενετικό προφίλ» του κάθε ατόμου, πράγμα που θα εξαφανίσει τις βλαβερές παρενέργειες των φαρμάκων. Σε μόλις δέκα χρόνια από τώρα η σημερινή ιατρική θα φαντάζει, τόσο πρωτόγονη και χοντροκομμένη, όσο το να χρησιμοποιήσεις ένα κανόνι για να σκοτώσεις ένα κουνούπι! Οι φαρμακοβιομηχανίες, που έχουν ριχτεί σ’ έναν αγώνα δρόμο για την κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων πάνω σε γονίδια, διοχετεύουν ήδη δισεκατομμύρια δολάρια στη Φαρμακογονιδιωματική (Pharmacogenomics), σε μια προσπάθεια να προλάβουν και να παρασκευάσουν γονιδιακά φάρμακα προσαρμοσμένα στο γενετικό προφίλ του κάθε –αρκετά πλούσιου ώστε να πληρώσει γι’ αυτά– ασθενή.
Ο ΝΤΟΡΙΑΝΓΚΡΕΪΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑΣ
Τα πλεονεκτήματα όμως της βιομοριακής ιατρικής δεν θα μοιραστούν εξίσου σε όλους τους ανθρώπους. Η ελίτ και οι ανώτερες κοινωνικά τάξεις θα καρπωθούν τα περισσότερα οφέλη από τη γενετική επανάσταση, ενώ οι μάζες των κατώτερων τάξεων θα συνεχίσουν να ζουν και να πεθαίνουν από μαζικές βιομηχανικές ασθένειες. Η νέα ελίτ θα αξιοποιήσει προς όφελος της τα επιτεύγματα της βιομοριακής ιατρικής και θα πάψει να πλήττεται από «κοινές» ασθένειες, ακόμη κι από τα γηρατειά.
Ήδη στις πλούσιες κοινωνίες της Δύσης, όπου κυριαρχεί λατρεία των νιάτων, οι άνθρωποι, ειδικά όσοι θεωρούν τον εαυτό τους «πετυχημένο», αρνούνται να μεγαλώσουν. Άνθρωποι άνω των 40 θεωρούν τους εαυτούς τους «όψιμους έφηβους», και προσπαθούν να σταματήσουν το «βιολογικό ρολόι» τους, τουλάχιστον εξωτερικά, κάνοντας πανάκριβες πλαστικές εγχειρήσεις, πηγαίνοντας σε γυμναστήρια και χρησιμοποιώντας χάι τεκ καλλυντικά και νεανικό ντύσιμο. Αυτοί οι «δίχως ηλικία» άνθρωποι, που δεν μπορούν να προσδιοριστούν χρονολογικά, αντιπροσωπεύουν το μέλλον που έρχεται, και στο οποίο η βιολογική ηλικία δεν θα έχει και τόσο σημασία σε σχέση με το πόσο χρονών αισθάνεται ότι είναι κάποιος.
Η γενετική και οι αντιγεροντικές, ανανεωτικές θεραπείες υπόσχονται στο κοντινό μέλλον να καθυστερήσουν, αν όχι να εξαλείψουν το «λάθος της Φύσης», που λέγεται γηρατειά. Βέβαια όλα αυτά θα κοστίζουν μια μικρή περιουσία και γι’ αυτό θα υπάρχουν γηρατειά «δύο ταχυτήτων»: παραδοσιακά για τους φτωχούς, που θα μετατρέπονται σε ζαρωμένες γιαγιάδες και παππούδες, και «ψευδονεανικά» για τους λίγους πλουσίους. Οι πλούσιοι θα γερνούν πλέον απελπιστικά αργά και θα πεθαίνουν σχεδόν νέοι, άσχετα αν είναι αιωνόβιοι. Αυτοί οι «νέοι» γέροι δεν θα μοιάζουν καθόλου με τους γεροτσιφούτηδες, που μας συνήθισε η ιστορία, αλλά θα καλοπερνούν και θα χαριεντίζονται, ξοδεύοντας την κληρονομιά των παιδιών τους…
Το κυνήγι της νεότητας εστιάζεται από τη μια στον εντοπισμό των «γονιδίων του γήρατος» ή των «ορμονών νεότητας» κι από την άλλη στην ανάπτυξη νέων οργάνων. Κάθε μέλος της νέας «γενετικής αριστοκρατίας» θα έχει σύντομα στη διάθεση του ένα ολόκληρο σετ οργάνων-ανταλλακτικών, που θα αναπτύσσονται από αδιαφοροποίητα κύτταρα και θα αποθηκεύονται σε ειδικές τράπεζες οργάνων για να χρησιμοποιηθούν όταν παραστεί η ανάγκη. Καρδιά, συκώτι, νεφρά, πνεύμονες και μάτια, θα αναπτύσσονται μέσα σε ειδικές δεξαμενές και θα προσφέρουν νέα πνοή στη ζωή στους πλούσιους «Ντόριαν Γκρέι» του 21ου αιώνα, που μπορεί να μην έχουν φτάσει ακόμη στο όνειρο της αθανασίας, αλλά θα μπορούν να χαρούν μιαν αφύσικη επιμήκυνση της ζωής τους (μέχρι τα 120 έτη) χωρίς σοβαρά προβλήματα. Κι επειδή ο πλούτος είναι συνάρτηση του χρόνου, φανταστείτε πόσο πλούσιος θα ήταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης αν μπορούσε να ζήσει μέχρι τα 120 χρόνια...
Η «ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΕΝΕΣΗ» ΘΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΤΗ ΓΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ;
Η μεταμόρφωση της σημερινής ελίτ σε γενετοκρατία θα συμβεί μέσα στις επόμενες δύο γενιές, δηλαδή το αργότερο μέχρι το 2050. Σε πρώτη φάση η ελίτ θα θωρακιστεί βιολογικά με γενετικές και ανανεωτικές θεραπείες, θα αποκτήσει μια άλλη προοπτική επιβίωσης –που θα συμβαδίζει με τον «αιώνιο» χαρακτήρα της Αυτοκρατορίας– και θα προσπαθήσει να κρατήσει τις μάζες όχι μόνον μακριά από τον «παράδεισο» της γενετικής, αλλά και σε καθεστώς «γενετικού απαρτχάιντ», με τους «γενετικά ελαττωματικούς» στο ρόλο των κολασμένων του 21ου αιώνα. Στα χέρια της ελίτ η γενετική μηχανική θα δημιουργήσει έναν επίγειο παράδεισο, μια Χαξλεϊκή Ουτοπία, αλλά μόνον για την ίδια. Για τις μάζες, που παρά την πλύση εγκεφάλου που θα έχουν υποστεί, θα γνωρίζουν τα όρια και τις περιορισμένες δυνατότητές τους, ο κόσμος θα μετατραπεί σε μια πλανητική φυλακή, σε μια γκρίζα πραγματικότητα δίχως ευκαιρίες και εκπλήξεις.
Ταυτόχρονα η ελίτ θα προετοιμάζει τους διαδόχους της, που δεν θα είναι άλλοι από τα γενετικά προσχεδιασμένα παιδιά της. Σε μερικές δεκαετίες τα παιδιά των πλουσίων οικογενειών θα πάψουν να γεννιούνται με φυσιολογική σύλληψη, αλλά μόνον «κατά παραγγελία». Τα παιδιά αυτά δεν θα είναι απλώς απαλλαγμένα από γονιδιακές προδιαθέσεις σε οργανικές δυσλειτουργίες και αρρώστιες, αλλά θα έχουν και τα φυσικά χαρακτηριστικά που θα επιθυμούν οι γονείς τους. Όχι μόνον το φύλο, αλλά και το σχήμα του σώματος, του προσώπου, των ματιών και του τριχωτού της κεφαλής θα ρυθμίζονται «κατά παραγγελία» των γονέων. Αν μάλιστα αποδειχθεί πως υπάρχει γενετική βάση πίσω από την ανθρώπινη συμπεριφορά ή την ευφυία, τότε οι ελιτίστες γονείς θα υποκύψουν στον πειρασμό να εμφυτεύσουν στα παιδιά τους γονίδια που θα αυξάνουν την ευφυία, την πονηριά, την ευγλωττία, την ψυχραιμία, τη διπλωματικότητα και την αίσθηση ανωτερότητας, όσα δηλαδή προσόντα χρειάζονται στους αιώνιους κυρίαρχους του κόσμου.
Σύμφωνα με τον καθηγητή και συγγραφέα Τζέρεμι Ρίφκιν, ο οποίος αντιμάχεται το πατεντάρισμα των γονιδίων και τις γενετικές διακρίσεις, η ανθρώπινη αναπαραγωγή στον 21ο αιώνα θα καταλήξει στυγνή εμπορική συναλλαγή κι ο άνθρωπος ένα τυποποιημένο βιοτεχνολογικό προϊόν: «Τα πλεονεκτήματα αυτής της προοπτικής είναι πολλά αλλά μεταβάλλουν ριζικά τις σχέσεις γονιού-παιδιού, διότι το παιδί μέσα σε αυτή την πραγματικότητα θα μετατρέπονταν σε ύστατη αγοραστική εμπειρία ενός μεταμοντέρνου 21ου αιώνα. Αγοράζεις το παιδί για το οποίο έχεις τη δυνατότητα να πληρώσεις. Όταν οι άνθρωποι είναι σε θέση να καταλάβουν ο ένας τον άλλο, δεν το κάνουν επειδή είναι τέλεια όντα, αλλά μέσω των ατελειών τους αποκτούν ανθρωπιά. Σαν κατασκευασμένα όντα, μέσω σχεδιαστικών προδιαγραφών, κατά πόσο θα είμαστε σε θέση να συνδεθούμε συναισθηματικά με τους άλλους; Χωρίς συναίσθημα τι ζωή μπορεί να υπάρχει; Ποιόν θα συνέφερε;» Μα φυσικά την ανατέλλουσα τάξη της γενετοκρατίας, για την οποία τα συναισθήματα θα υπάρχουν απλώς για να της θυμίζουν την ταπεινή ανθρώπινη καταγωγή της! Για τα μέλη της γενετοκρατίας η πραγματική Δημιουργία, η «Δεύτερη Γένεση», ξεκίνησε από τη στιγμή που αποκωδικοποιήθηκε το DNA.
Τόσο εμείς, όσο και τα παιδιά μας θα πρέπει να αγωνιστούμε όχι μόνον για να θεσμοθετηθούν αυστηρότατες κυρώσεις για τη διαρροή γενετικών πληροφοριών, αλλά κυρίως για να αποφευχθούν κάθε είδους γενετικές διακρίσεις. Από την άλλη θα πρέπει να απαιτήσουμε οι υπηρεσίες της βιομοριακής ιατρικής να προσφέρονται σε όλους. Ασφαλώς και δεν υπάρχει τίποτε το κακό στην επιστημονική γνώση, όμως η κοινωνία θα πρέπει να έχει αυξημένο βαθμό συνειδητότητας για να τη χρησιμοποιεί σωστά, απελευθερωτικά και όχι υποδουλωτικά.
Για μια ακόμη φορά η ανθρωπότητα βρίσκεται ενώπιον διλήμματος, το οποίο είχε διαισθανθεί κι ο Άλντους Χάξλεϊ από το μακρινό ακόμη 1946: «Έχουμε μόνο δύο εναλλακτικές λύσεις: είτε έναν αριθμό στρατιωτικών ολοκληρωτικών, εθνικών καθεστώτων, που θα εκπηγάζουν από τη χρήση του τρόμου της ατομικής βόμβας και θα έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του πολιτισμού είτε ένα υπερ-εθνικό ολοκληρωτικό καθεστώς, που θα προκύψει από το κοινωνικό χάος μιας γρήγορης τεχνολογικής ανάπτυξης, ειδικά της εξάπλωσης της ατομικής ενέργειας, και θα μετεξελιχθεί κάτω από τη δυνατότητα και ανάγκη για σταθερότητα στην τυραννική ευημερία της Ουτοπίας. Η εκλογή είναι δική σας». Αυτοκαταστροφή ή Αυτοκρατορία;
του Γιώργου Στάμκου
agnosto.gr
Στο μέλλον οι κοινωνικές διακρίσεις θα καθορίζονται από τη γενετική και όχι από την οικονομία ή την πολιτική. Οι γενετικές διακρίσεις θα αντικαταστήσουν τις σημερινές ρατσιστικές και κοινωνικές διακρίσεις, δημιουργώντας μια κοινωνία δύο ταχυτήτων. Οι άνθρωποι δεν θα χωρίζονται πλέον σε φυλές ή οικονομικές τάξεις αλλά σε Έγκυρους (Valid), δηλαδή στους γενετικά τέλειους, και σε Άκυρους (Invalid), τους φυσιολογικά γεννημένους, όπως και στην προφητική ταινία Gattaca (1997). Σ’ αυτή την ταινία ο Βίνσετ Φρίμαν (Ίθαν Χοκ), ο μελαγχολικός ήρωας, που ήταν ένα «παιδί της Φύσης», δηλαδή Άκυρος, προσπαθεί να κυνηγήσει το όνειρο του (το ταξίδι στο διάστημα) σε μια κοινωνία που τον θεωρεί γενετικά απόβλητο. Παρά το αισιόδοξο τέλος της η ταινία Gattaca θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «γενετικό 1984», αν δεν είχε κάτι κι από την παρωδία του Brave New World.
Το μέλλον πιθανόν να μοιάζει περισσότερο με σενάριο του Άλντους Χάξλεϊ, παρά με οργουελιανή φυλακή: ένας γενετικά κατηγοριοποιημένος κόσμος, όπου η θέση κάποιου στην κοινωνία θα καθορίζεται πριν καν γεννηθεί κι όπου οι μάζες θα είναι υποταγμένες χάρη σε τεχνικές υποβολής και στην υπνωτική ευχαρίστηση των διάφορων «έξυπνων» ναρκωτικών. Στο Brave New World, ένα βιβλίο γραμμένο το 1932, ο στόχος του παγκόσμιου κράτους συνοψίζονταν στο τρίπτυχο: Κοινότητα, Ταυτότητα, Σταθερότητα. Στην μελλοντική Αυτοκρατορία όμως, όπου η γενετοκρατία (γενετική αριστοκρατία) θα διαχειρίζεται εύκολα μια πολυπληθή μάζα «γονιδιακά φτωχών» μετριοτήτων, ο στόχος θα είναι η διαιώνιση της κυριαρχίας των πολλών από τους λίγους. Η ποιότητα του γενετικού υλικού των μελλοντικών ανθρώπων θα καθορίζει και το βαθμό ενσωμάτωσης τους στην αυτοκρατορική ελίτ, από την οποία θα αποκλείονται όλοι οι «γενετικά φτωχοί», που συμπτωματικά θα είναι και οι απόγονοι των κατώτερων κοινωνικά τάξεων. Έτσι, οι προλετάριοι του μέλλοντος θα είναι ταυτόχρονα και οι γενετικά αποκλεισμένοι, που θα ζουν κάτω από την κυριαρχία και τον έλεγχο μιας υπερ-υγιούς, ευφυούς και εκλεπτυσμένης γενετοκρατίας.
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΕΥΓΟΝΙΚΗΣ
Ο πολιτισμός που προδιαγράφεται στον ορίζοντα μας είναι ένας ευγονικός πολιτισμός. Έπειτα από δεκαετίες απαξίωσης η Ευγονική επιστρέφει στο επίκεντρο του προβληματισμού για μια μελλοντική αναδιοργάνωση της κοινωνίας με βάση τη γενετική. Σε γενικές γραμμές η Ευγονική δεν έχει καλή φήμη. Από την εποχή ακόμη που ο Πλάτωνας συνέλαβε της ιδέα της Πολιτείας, πολλοί στοχαστές παρασύρθηκαν από την ουτοπική ιδέα της αναζήτησης τρόπων για τη βελτίωση του ανθρώπινου είδους.
Το 1869 ο Φράνσις Γκάλτον, εξάδελφος του Δαρβίνου, δημοσίευσε την Κληρονομική Μεγαλοφυΐα, όπου απέδωσε στην κληρονομικότητα τα χαρακτηριστικά της ευφυίας πολλών φημισμένων οικογενειών, αγνοώντας σκόπιμα πως οι φτωχές οικογένειες της εποχής του σπάνια παρήγαγαν μεγάλα μυαλά επειδή ξόδευαν τον περισσότερο χρόνο τους στον αγώνα για επιβίωση. Το 1883, στο βιβλίο του Έρευνες Πάνω στην Ανθρώπινη Ικανότητα ο Γκάλντον χρησιμοποίησε για πρώτη φορά την ελληνική λέξη Ευγονική (Eugenics) για να περιγράψει «την προίκιση με ευγενείς ιδιότητες μέσω της κληρονομικότητας».
Η Ευγονική, σύμφωνα με τον προπαγανδιστή της Φράνσις Γκάλντον, στόχευε στο να «παραχθεί μια ιδιαίτερα προικισμένη φυλή ανθρώπων μέσω προσεκτικά σχεδιασμένων γάμων στη διάρκεια διαδοχικών γενεών». Οι ιδέες του Γκάλντον ενέπνευσαν μια σειρά από συντηρητικούς επιστήμονες και πολιτικούς, που όχι μόνον πρότειναν την επιλεκτική γονιμοποίηση –μέσω «συνετών γάμων»– για τη βελτίωση των διανοητικών ικανοτήτων των ανθρώπων, αλλά και αυστηρές μεθόδους (π.χ. στείρωση) για την απαλλαγή της κοινωνίας από τους ανεπιθύμητους. Οικογένειες με «εγκληματική κληρονομικότητα» θεωρήθηκαν εκφυλισμένες και μελετήθηκαν σε βάθος γενεών για να εντοπιστεί ο πρόγονος με το «ένοχο γονίδιο».
Πολλοί ρατσιστές και οπαδοί των διακρίσεων στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αδιαφορώντας πλήρως για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιδράσεις πάνω στην ανθρώπινη ανάπτυξη, άδραξαν την ευκαιρία που τους προσέφερε το κίνημα της Ευγονικής, για να νομιμοποιήσουν τις αυθαίρετες διακρίσεις μεταξύ «ανώτερων» και «κατώτερων» φυλών, αποδίδοντας τες σε «ανώτερες» και «κατώτερες» γενετικές ιδιότητες. Ειδικά στις ΗΠΑ οι ευγονιστές προσπάθησαν να περάσουν νόμους (Νομοθετική Πράξη για τη Μετανάστευση, 1924), που περιόριζαν τη μετανάστευση από «κατώτερες φυλές», στις οποίες περιλαμβάνονταν και οι Νοτιοευρωπαίοι (Ιταλοί και Έλληνες). Επίσης προώθησαν και τη στείρωση, η οποία εγκρίθηκε συνταγματικά το 1927, ως μέσο περιορισμού της αναπαραγωγής διανοητικά καθυστερημένων και κοινωνικά ανεπιθύμητων πληθυσμών. Το 1921 2.233 Αμερικανοί στειρώθηκαν νόμιμα. Μέχρι το 1941 είχαν στειρωθεί στις δημοκρατικές ΗΠΑ περίπου 36.000 άνθρωποι.
Στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου ήταν αρκετά διαδομένη η ιδέα πως η οικογενειακή υγεία αφορούσε την κοινωνία, πως το έθνος χρειαζόταν φυλετικά εύρωστους απογόνους και πως κράτος, ως ένας «πάτερ-φαμίλιας», είχε το δικαίωμα να παρεμβαίνει στην ιδιωτική ζωή και να δείχνει στους πολίτες πως πρέπει να ζουν. Δεν ήταν μόνο οι Ναζιστές, που εμπνεύστηκαν από το αμερικανικό κίνημα της Ευγονικής, αλλά και δημοκρατικές χώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ελβετία και η Σουηδία, οι οποίες διαποτίστηκαν από τις ιδέες της αρνητικής Ευγονικής στειρώνοντας «νοητικώς ελαττωματικούς» και άλλα «ανθυγιεινά στοιχεία». Στη Βρετανία ο ίδιος ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, πολύ πριν γίνει ακόμη πρωθυπουργός, θεωρούσε «φοβερό κίνδυνο για τη φυλή» την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή των φυλετικά κατώτερων, των «νοητικώς αδύναμων», ακόμη κι εκείνων που ήταν «ανίκανοι να βιοποριστούν»! Η προτιμότερη λύση δεν ήταν να κρατηθούν αυτοί οι «ανίκανοι» άνθρωποι στα άσυλα και στα ιδρύματα –αυτό κόστιζε ακριβά– αλλά να στειρωθούν, ώστε να μην κάνουν παιδιά. Στη φιλελεύθερη Βρετανία οι συζητήσεις για τον έλεγχο της «κοινωνικά προβληματικής ομάδας» (υπολογιζόταν στο 10% του πληθυσμού της χώρας), φούντωσαν το 1929. Όταν το συμπέρασμα που έβγαλε η σχετική ερευνητική επιτροπή ήταν πως το χαμηλό βιοτικό επίπεδο αυτής της ομάδας, οφείλονταν στη «νοητική στέρηση», οι ευγονιστές χωρίς δεύτερη σκέψη πρότειναν ως λύση τη στείρωση. Μια «λύση» που απευθύνονταν και στους φτωχούς «που βαφτίζονταν ‘’κοινωνικά ανεπαρκείς’’, κατηγορούνταν ως υπεύθυνοι της φτώχειας τους... και ‘’κύριοι αρχιτέκτονες της οικιστικής εξαθλίωσης’’» (Mark Mazower, Σκοτεινή Ήπειρος).
Πουθενά αλλού όμως η Ευγονική και η κοινωνική μηχανική δεν βρήκαν τόσο ακραία εφαρμογή όσο στη Γερμανία του Χίτλερ (1933-1945). Από τα πρώτα του πολιτικά βήματα ο Αδόλφος Χίτλερ σχημάτισε μια «κοσμοθέαση» (Weltanschauungen), σύμφωνα με την οποία η εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας δεν ήταν παρά μια σειρά φυλετικών αγώνων, που θα τέλειωναν με την επικράτηση και την απόλυτη κυριαρχία της Άριας φυλής, της Herrenvolk (Ανώτερης Φυλής). Σύμφωνα με τον Ναζιστικό μύθο «ενιαίο ανθρώπινο είδος δεν υπάρχει. Ιστορία, αν υπάρχει, είναι μονάχα της Άριας φυλής. Οι άλλοι λαοί έχουν σκοπό να γίνουν φορτηγά ζώα, να υπηρετήσουν τη γερμανική φυλή ή να εξοντωθούν για να της αφήσουν ζωτικό χώρο!» Προτού όμως αναλάβουν την υποδούλωση και την εξόντωση των άλλων «κατώτερων» φυλών, η Άρια φυλή των Γερμανών έπρεπε πρώτα να καθαριστεί εσωτερικά από «βιολογικούς εχθρούς», που τη μόλυναν και απειλούσαν τη «φυλετική υγεία» της.
Ξεκινώντας από τη στείρωση των διανοητικά καθυστερημένων και των ψυχοπαθών, το ναζιστικό καθεστώς πέρασε στους μαζικούς φόνους. Το 1939, με ειδική άδεια του Χίτλερ περίπου 90.000 τρόφιμοι ασύλων και κλινικών εκτελέστηκαν με αέρια. Μετά το 1941 οι εκτελέσεις των ψυχασθενών συνεχίστηκαν με θανατηφόρες ενέσεις, μιας και οι ειδικοί της ευθανασίας βρήκαν πλήρη απασχόληση στα στρατόπεδα του θανάτου της Πολωνίας. Ταυτόχρονα εγκληματολόγοι-βιολόγοι ερευνούσαν για «εγκληματικούς τύπους», εντοπίζοντας ύποπτες γενεαλογίες και συγκροτώντας ειδικές τράπεζες πληροφοριών. Στα πλαίσια του γερμανικού φυλετικού κράτους-πρόνοιας –η αποθέωση αναμφίβολα της ευρωπαϊκής ευγονικής σκέψης!– προωθήθηκε η «υγεία» της Εθνολαϊκής Κοινότητας (Volksgemeinschaft), διαμέσου της εξάλειψης των εσωτερικών «βιολογικών εχθρών». Τέτοιοι χαρακτηρίστηκαν εξ αρχής οι Εβραίοι, οι οποίοι το 1935 κατέστησαν δια νόμου πολίτες β’ κατηγορίας και το 1938, μετά το Anschluss της Αυστρίας, οι περιουσίες τους δημεύτηκαν. Ο αρχικός αποκλεισμός των Εβραίων, έδωσε τη σκυτάλη στις εναντίον τους διώξεις και τελικά στη φυσική τους εξόντωση, στην «Τελική Λύση». Περίπου 6.000.000 Εβραίοι και άλλοι «υπάνθρωποι» (Τσιγγάνοι, Σλάβοι κ.α.), εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Επρόκειτο για μια τρομακτική αιματοχυσία στο βωμό της «φυλετικής υγιεινής», που στιγμάτισε ανεξίτηλα τη γερμανική ιστορία, κάνοντας τους πάντες ν’ αναρωτιούνται πως ένας «ναός» της ανθρώπινης νόησης, όπως ήταν η Γερμανία του Νίτσε και του Γκαίτε, μπόρεσε να κατρακυλήσει τόσο χαμηλά και να μεταμορφωθεί σε βόθρο βαρβαρισμού, ανορθολογισμού και προκατάληψης. Στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν εξοντώθηκαν μόνο οι Εβραίοι, αλλά και η εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη νόηση και στην ηθική της επιστήμης.
ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΜΟΥ ΠΡΟΦΙΛ!
Όταν το 1953 οι Φράνσις Κρικ και Τζέιμς Γουότσον ανακάλυψαν τη διπλή έλικα του DNA, λίγοι μπορούσαν να φανταστούν πως τα γονίδια θα αποτελούσαν τον «πράσινο χρυσό» του μέλλοντος. Όχι όμως και ο ίδιος ο Τζέιμς Γουότσον, ο οποίος προέβλεψε πως η επόμενη επανάσταση δεν θα ήταν πληροφορική αλλά γενετική: «Κάποτε πιστεύαμε ότι το μέλλον μας βρισκόταν στα άστρα. Τώρα ξέρουμε πως βρίσκεται στα γονίδια μας».
Η αποκωδικοποίηση του DNA που ολοκληρώθηκε το 2001 –«η σημαντικότερη στιγμή της ανθρώπινης ιστορίας μετά από το βήμα του Aρμστρονγκ στο φεγγάρι», σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα– δεν προσέφερε απλώς έναν «οδικό χάρτη», ο οποίος έδειχνε το δρόμο για τη θεραπεία πολλών κληρονομικών και άλλων ασθενειών, αλλά και μια ευκαιρία για την επιβολή νέων διακρίσεων σε βάρος «γενετικά ελαττωματικών» ανθρώπων από τις ασφαλιστικές εταιρείες, τους εργοδότες, την ελίτ και την Αυτοκρατορία. Πληροφορίες σχετικές με τη γενετική προδιάθεση κάποιου ατόμου σε ορισμένες σοβαρές ασθένειες, αν και θεωρούνται ιατρικό απόρρητο, είναι αναμφίβολα περιζήτητες από ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες και εργοδότες. Αν για οποιοδήποτε λόγο το ιατρικό απόρρητο διαβρωθεί ή παραβιαστεί και οι πληροφορίες αυτές διοχετευθούν στο «εμπόριο», τότε υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί μια κατηγορία «γενετικά απόβλητων» ανθρώπων, οι οποίοι, χωρίς προοπτική εργασίας και ασφάλισης, θα βρεθούν ξαφνικά στο περιθώριο της κοινωνίας.
Οι φόβοι για παράβαση της μυστικότητας από τη διατήρηση βάσεων δεδομένων με DNA είναι υπαρκτοί. Στη Μεγάλη Βρετανία, ο καθηγητής σερ Alec Jeffreys, ο εφευρέτης του «αποτυπώματος DNA», το οποίο ανακάλυψε τυχαία πριν από 18 χρόνια φέρνοντας τα πάνω-κάτω στον αγώνα κατά του εγκλήματος, τελευταία δέχεται επιθέσεις από τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της πατρίδας του. Η αιτία είναι η θετική στάση του στο ζήτημα της αποθήκευσης δεδομένων για το γενετικό προφίλ υπόπτων, οι οποίοι, αν και έχουν απαλλαχτεί από οποιοδήποτε έγκλημα, εντούτοις τα γενετικά τους στοιχεία διατηρούνται από τις αστυνομικές αρχές για μελλοντική χρήση. Μάλιστα ο σερ Alec Jeffreys προτείνει να δημιουργηθεί μια εθνική βάση δεδομένων, όπου θα αποθηκεύεται το γενετικό προφίλ ολόκληρου του πληθυσμού της χώρας, με το επιχείρημα ότι «αν είμαστε όλοι σ’ αυτή τη βάση δεδομένων, θα είναι σαν να βρισκόμαστε όλοι στο ίδιο πλοίο και τότε η εκδοχή των διακρίσεων θα καταρριφθεί». Για την ώρα περισσότερα από 1,5 εκατομμύριο δείγματα DNA περιλαμβάνονται στην National DNA Database (NDNAD) της Μεγάλης Βρετανίας και ο στόχος είναι να αποθηκευτούν περίπου τρία εκατομμύρια δείγματα DNA μέχρι τον Απρίλιο του 2004.
Η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος υπόσχεται να μετατρέψει την ιατρική από θεραπευτική σε προληπτική, εξαφανίζοντας μια πληθώρα ασθενειών, ανάμεσα τους και ορισμένες που σήμερα θεωρούνται ανίατες, όπως κάποιες μορφές καρκίνου. Μέχρι το 2012 οι επιστήμονες θα μπορούν να χειρίζονται το ανθρώπινο DNA σαν παίζουν ηλεκτρονικό παιχνίδι. Η εποχή που έρχεται θα είναι η εποχή της εξατομικευμένης ιατρικής. Κάθε νεογέννητο μωρό θα έχει όλες τις γονιδιακές του πληροφορίες αποθηκευμένες σ’ ένα μικροτσίπ ή ένα CD. Αυτές οι πληροφορίες θα αξιοποιούνται από τους γιατρούς όχι μόνον για την πρόληψη ασθενειών, αλλά και για το σχεδιασμό φαρμάκων, διαίτων και θεραπειών που θα ανταποκρίνονται στο «γενετικό προφίλ» του κάθε ατόμου, πράγμα που θα εξαφανίσει τις βλαβερές παρενέργειες των φαρμάκων. Σε μόλις δέκα χρόνια από τώρα η σημερινή ιατρική θα φαντάζει, τόσο πρωτόγονη και χοντροκομμένη, όσο το να χρησιμοποιήσεις ένα κανόνι για να σκοτώσεις ένα κουνούπι! Οι φαρμακοβιομηχανίες, που έχουν ριχτεί σ’ έναν αγώνα δρόμο για την κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων πάνω σε γονίδια, διοχετεύουν ήδη δισεκατομμύρια δολάρια στη Φαρμακογονιδιωματική (Pharmacogenomics), σε μια προσπάθεια να προλάβουν και να παρασκευάσουν γονιδιακά φάρμακα προσαρμοσμένα στο γενετικό προφίλ του κάθε –αρκετά πλούσιου ώστε να πληρώσει γι’ αυτά– ασθενή.
Ο ΝΤΟΡΙΑΝΓΚΡΕΪΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑΣ
Τα πλεονεκτήματα όμως της βιομοριακής ιατρικής δεν θα μοιραστούν εξίσου σε όλους τους ανθρώπους. Η ελίτ και οι ανώτερες κοινωνικά τάξεις θα καρπωθούν τα περισσότερα οφέλη από τη γενετική επανάσταση, ενώ οι μάζες των κατώτερων τάξεων θα συνεχίσουν να ζουν και να πεθαίνουν από μαζικές βιομηχανικές ασθένειες. Η νέα ελίτ θα αξιοποιήσει προς όφελος της τα επιτεύγματα της βιομοριακής ιατρικής και θα πάψει να πλήττεται από «κοινές» ασθένειες, ακόμη κι από τα γηρατειά.
Ήδη στις πλούσιες κοινωνίες της Δύσης, όπου κυριαρχεί λατρεία των νιάτων, οι άνθρωποι, ειδικά όσοι θεωρούν τον εαυτό τους «πετυχημένο», αρνούνται να μεγαλώσουν. Άνθρωποι άνω των 40 θεωρούν τους εαυτούς τους «όψιμους έφηβους», και προσπαθούν να σταματήσουν το «βιολογικό ρολόι» τους, τουλάχιστον εξωτερικά, κάνοντας πανάκριβες πλαστικές εγχειρήσεις, πηγαίνοντας σε γυμναστήρια και χρησιμοποιώντας χάι τεκ καλλυντικά και νεανικό ντύσιμο. Αυτοί οι «δίχως ηλικία» άνθρωποι, που δεν μπορούν να προσδιοριστούν χρονολογικά, αντιπροσωπεύουν το μέλλον που έρχεται, και στο οποίο η βιολογική ηλικία δεν θα έχει και τόσο σημασία σε σχέση με το πόσο χρονών αισθάνεται ότι είναι κάποιος.
Η γενετική και οι αντιγεροντικές, ανανεωτικές θεραπείες υπόσχονται στο κοντινό μέλλον να καθυστερήσουν, αν όχι να εξαλείψουν το «λάθος της Φύσης», που λέγεται γηρατειά. Βέβαια όλα αυτά θα κοστίζουν μια μικρή περιουσία και γι’ αυτό θα υπάρχουν γηρατειά «δύο ταχυτήτων»: παραδοσιακά για τους φτωχούς, που θα μετατρέπονται σε ζαρωμένες γιαγιάδες και παππούδες, και «ψευδονεανικά» για τους λίγους πλουσίους. Οι πλούσιοι θα γερνούν πλέον απελπιστικά αργά και θα πεθαίνουν σχεδόν νέοι, άσχετα αν είναι αιωνόβιοι. Αυτοί οι «νέοι» γέροι δεν θα μοιάζουν καθόλου με τους γεροτσιφούτηδες, που μας συνήθισε η ιστορία, αλλά θα καλοπερνούν και θα χαριεντίζονται, ξοδεύοντας την κληρονομιά των παιδιών τους…
Το κυνήγι της νεότητας εστιάζεται από τη μια στον εντοπισμό των «γονιδίων του γήρατος» ή των «ορμονών νεότητας» κι από την άλλη στην ανάπτυξη νέων οργάνων. Κάθε μέλος της νέας «γενετικής αριστοκρατίας» θα έχει σύντομα στη διάθεση του ένα ολόκληρο σετ οργάνων-ανταλλακτικών, που θα αναπτύσσονται από αδιαφοροποίητα κύτταρα και θα αποθηκεύονται σε ειδικές τράπεζες οργάνων για να χρησιμοποιηθούν όταν παραστεί η ανάγκη. Καρδιά, συκώτι, νεφρά, πνεύμονες και μάτια, θα αναπτύσσονται μέσα σε ειδικές δεξαμενές και θα προσφέρουν νέα πνοή στη ζωή στους πλούσιους «Ντόριαν Γκρέι» του 21ου αιώνα, που μπορεί να μην έχουν φτάσει ακόμη στο όνειρο της αθανασίας, αλλά θα μπορούν να χαρούν μιαν αφύσικη επιμήκυνση της ζωής τους (μέχρι τα 120 έτη) χωρίς σοβαρά προβλήματα. Κι επειδή ο πλούτος είναι συνάρτηση του χρόνου, φανταστείτε πόσο πλούσιος θα ήταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης αν μπορούσε να ζήσει μέχρι τα 120 χρόνια...
Η «ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΕΝΕΣΗ» ΘΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΤΗ ΓΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ;
Η μεταμόρφωση της σημερινής ελίτ σε γενετοκρατία θα συμβεί μέσα στις επόμενες δύο γενιές, δηλαδή το αργότερο μέχρι το 2050. Σε πρώτη φάση η ελίτ θα θωρακιστεί βιολογικά με γενετικές και ανανεωτικές θεραπείες, θα αποκτήσει μια άλλη προοπτική επιβίωσης –που θα συμβαδίζει με τον «αιώνιο» χαρακτήρα της Αυτοκρατορίας– και θα προσπαθήσει να κρατήσει τις μάζες όχι μόνον μακριά από τον «παράδεισο» της γενετικής, αλλά και σε καθεστώς «γενετικού απαρτχάιντ», με τους «γενετικά ελαττωματικούς» στο ρόλο των κολασμένων του 21ου αιώνα. Στα χέρια της ελίτ η γενετική μηχανική θα δημιουργήσει έναν επίγειο παράδεισο, μια Χαξλεϊκή Ουτοπία, αλλά μόνον για την ίδια. Για τις μάζες, που παρά την πλύση εγκεφάλου που θα έχουν υποστεί, θα γνωρίζουν τα όρια και τις περιορισμένες δυνατότητές τους, ο κόσμος θα μετατραπεί σε μια πλανητική φυλακή, σε μια γκρίζα πραγματικότητα δίχως ευκαιρίες και εκπλήξεις.
Ταυτόχρονα η ελίτ θα προετοιμάζει τους διαδόχους της, που δεν θα είναι άλλοι από τα γενετικά προσχεδιασμένα παιδιά της. Σε μερικές δεκαετίες τα παιδιά των πλουσίων οικογενειών θα πάψουν να γεννιούνται με φυσιολογική σύλληψη, αλλά μόνον «κατά παραγγελία». Τα παιδιά αυτά δεν θα είναι απλώς απαλλαγμένα από γονιδιακές προδιαθέσεις σε οργανικές δυσλειτουργίες και αρρώστιες, αλλά θα έχουν και τα φυσικά χαρακτηριστικά που θα επιθυμούν οι γονείς τους. Όχι μόνον το φύλο, αλλά και το σχήμα του σώματος, του προσώπου, των ματιών και του τριχωτού της κεφαλής θα ρυθμίζονται «κατά παραγγελία» των γονέων. Αν μάλιστα αποδειχθεί πως υπάρχει γενετική βάση πίσω από την ανθρώπινη συμπεριφορά ή την ευφυία, τότε οι ελιτίστες γονείς θα υποκύψουν στον πειρασμό να εμφυτεύσουν στα παιδιά τους γονίδια που θα αυξάνουν την ευφυία, την πονηριά, την ευγλωττία, την ψυχραιμία, τη διπλωματικότητα και την αίσθηση ανωτερότητας, όσα δηλαδή προσόντα χρειάζονται στους αιώνιους κυρίαρχους του κόσμου.
Σύμφωνα με τον καθηγητή και συγγραφέα Τζέρεμι Ρίφκιν, ο οποίος αντιμάχεται το πατεντάρισμα των γονιδίων και τις γενετικές διακρίσεις, η ανθρώπινη αναπαραγωγή στον 21ο αιώνα θα καταλήξει στυγνή εμπορική συναλλαγή κι ο άνθρωπος ένα τυποποιημένο βιοτεχνολογικό προϊόν: «Τα πλεονεκτήματα αυτής της προοπτικής είναι πολλά αλλά μεταβάλλουν ριζικά τις σχέσεις γονιού-παιδιού, διότι το παιδί μέσα σε αυτή την πραγματικότητα θα μετατρέπονταν σε ύστατη αγοραστική εμπειρία ενός μεταμοντέρνου 21ου αιώνα. Αγοράζεις το παιδί για το οποίο έχεις τη δυνατότητα να πληρώσεις. Όταν οι άνθρωποι είναι σε θέση να καταλάβουν ο ένας τον άλλο, δεν το κάνουν επειδή είναι τέλεια όντα, αλλά μέσω των ατελειών τους αποκτούν ανθρωπιά. Σαν κατασκευασμένα όντα, μέσω σχεδιαστικών προδιαγραφών, κατά πόσο θα είμαστε σε θέση να συνδεθούμε συναισθηματικά με τους άλλους; Χωρίς συναίσθημα τι ζωή μπορεί να υπάρχει; Ποιόν θα συνέφερε;» Μα φυσικά την ανατέλλουσα τάξη της γενετοκρατίας, για την οποία τα συναισθήματα θα υπάρχουν απλώς για να της θυμίζουν την ταπεινή ανθρώπινη καταγωγή της! Για τα μέλη της γενετοκρατίας η πραγματική Δημιουργία, η «Δεύτερη Γένεση», ξεκίνησε από τη στιγμή που αποκωδικοποιήθηκε το DNA.
Τόσο εμείς, όσο και τα παιδιά μας θα πρέπει να αγωνιστούμε όχι μόνον για να θεσμοθετηθούν αυστηρότατες κυρώσεις για τη διαρροή γενετικών πληροφοριών, αλλά κυρίως για να αποφευχθούν κάθε είδους γενετικές διακρίσεις. Από την άλλη θα πρέπει να απαιτήσουμε οι υπηρεσίες της βιομοριακής ιατρικής να προσφέρονται σε όλους. Ασφαλώς και δεν υπάρχει τίποτε το κακό στην επιστημονική γνώση, όμως η κοινωνία θα πρέπει να έχει αυξημένο βαθμό συνειδητότητας για να τη χρησιμοποιεί σωστά, απελευθερωτικά και όχι υποδουλωτικά.
Για μια ακόμη φορά η ανθρωπότητα βρίσκεται ενώπιον διλήμματος, το οποίο είχε διαισθανθεί κι ο Άλντους Χάξλεϊ από το μακρινό ακόμη 1946: «Έχουμε μόνο δύο εναλλακτικές λύσεις: είτε έναν αριθμό στρατιωτικών ολοκληρωτικών, εθνικών καθεστώτων, που θα εκπηγάζουν από τη χρήση του τρόμου της ατομικής βόμβας και θα έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του πολιτισμού είτε ένα υπερ-εθνικό ολοκληρωτικό καθεστώς, που θα προκύψει από το κοινωνικό χάος μιας γρήγορης τεχνολογικής ανάπτυξης, ειδικά της εξάπλωσης της ατομικής ενέργειας, και θα μετεξελιχθεί κάτω από τη δυνατότητα και ανάγκη για σταθερότητα στην τυραννική ευημερία της Ουτοπίας. Η εκλογή είναι δική σας». Αυτοκαταστροφή ή Αυτοκρατορία;
του Γιώργου Στάμκου
agnosto.gr
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις
(
Atom
)