Οι Ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της παγκόσμιας θέρμανσης με μικρές αλλαγές στην καθημερινή τους ζωή, τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ξεκινώντας τη Δευτέρα εκστρατεία ευαισθητοποίησης κατά του φαινομένου του θερμοκηπίου, με τίτλο «Η αλλαγή του κλίματος εξαρτάται από σένα».
Η κατανάλωση ενέργειας από τα νοικοκυριά αντιστοιχεί περίπου στο 16% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ, ενώ τα ΙΧ ευθύνονται για 10% επιπλέον. Συνολικά, κάθε Ευρωπαίος πολίτης ευθύνεται για την έκλυση 11 τόνων αερίων θερμοκηπίου (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα) ετησίως.
Με τη μείωση της θέρμανσης κατά μόλις 1 βαθμό Κελσίου, εξοικονομείται το 10% της ενέργειας που χρησιμοποιείται για θέρμανση, ενώ με την αποφυγή της κατάστασης «αναμονής» των συσκευών τηλεόρασης, στερεοφωνικών συγκροτημάτων και υπολογιστών, εξοικονομείται ακόμα 10% της ενέργειας. Επίσης, η εκτύπωση και στις δύο πλευρές του χαρτιού μειώνει την κατανάλωση χαρτιπύ κατά το 50% της κατανάλωσης χαρτιού.
Οι ευρωπαίοι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν όχι μόνο τις ιδιωτικές εκπομπές αερίων, αλλά και τις εκπομπές της βιομηχανίας, μειώνοντας τα απόβλητά τους και εξασφαλίζοντας την ανακύκλωσή τους, σημειώνει η Επιτροπή. Για παράδειγμα, το κόστος της ενέργειας για την ανακύκλωση ενός κουτιού αλουμινίου είναι δέκα φορές μικρότερο απ' ό,τι για την παραγωγή ενός νέου. Επιπλέον, οι πολίτες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της κατανάλωσης άνθρακα, αυξάνοντας τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το 61% των συνολικών εκπομπών στην ΕΕ προέρχεται από την παραγωγή και χρήση ενέργειας και το 21% από τις μεταφορές. Και στις δύο περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ορυκτά καύσιμα (άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο), που κατά την καύση τους εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα. Επίσης, τα νοικοκυριά χρησιμοποιούν περίπου το ένα τρίτο της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ, ενώ τα ιδιωτικά αυτοκίνητα ευθύνονται για το 50% των εκπομπών που σχετίζονται με τις μεταφορές.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, ο προϋπολογισμός της εκστρατείας ανέρχεται σε 4,7 εκατ. ευρώ και θα πραγματοποιηθεί σε τρεις φάσεις, τον Ιούνιο, το Σεπτέμβριο και το Νοέμβριο του 2006, σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η προβολή της θα γίνει μέσα από έντυπες, τηλεοπτικές και υπαίθριες διαφημίσεις και μέσα από το διαδίκτυο.
«Άλλαξε συνήθειες», «ανακύκλωσε», «περπάτα», «κλείσε τον διακόπτη» είναι τα μηνύματα που θα προβάλουν υπαίθριες γιγαντοαφίσες στις ευρωπαϊκές πόλεις, ενώ δημοφιλή αγάλματα σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως το «Μάνεκεν Πις», έμβλημα των Βρυξελλών, αγάλματα του συνθέτη Γιόχαν Στράους στη Βιέννη και πολλά άλλα, θα «φορούν» μπλουζάκια με τα μηνύματα της εκστρατείας.
ΠΗΓΗ:news.in.gr, με πληροφορίες από ΑΠΕ
Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2007
Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2007
Αγοράζεται η ευτυχία;
Οι γιορτές είναι τα φώτα τους, η προσδοκώμενη θέρμη των τραπεζιών, τα ρεβεγιόν, τα στολίσματα των δρόμων και των πολυκατοικιών. Είναι οι άοκνοι σηματωροί στα μπαλκόνια, που αναβοσβήνουν οληνυχτίς, παλλόμενες αρτηρίες σκυθρωπών κτιρίων.
Μα πιο πολύ γιορτές είναι τα ψώνια, τα δώρα, τα καινούργια παπούτσια, οι ζελατίνες περιτυλίγματος που ριγούν καθώς σκίζονται, η μέθη της κατανάλωσης. Οι τράπεζες το ξέρουν: τηλεφωνούν κάθε μέρα και προσφέρουν δάνεια με μόλις 12,5%, χρεωστικές κάρτες με ισόβια προέγκριση, πιστωτικές χωρίς συνδρομή. Τα μαγαζιά το ξέρουν: έχουν φωτοστολιστεί ήδη, αναβοσβήνουν σαν καθεδρικοί και καλούν τους προσκυνητές. Στις παρυφές, τα καφέ προσφέρουν μικρές δόσεις ανάπαυλας με αφρόγαλα, προς 3,5 ευρώ, κομψά σάντουιτς, lounge μουσικές. Στην Ιερά Οδό, οι μύστες στριμώχνουν κι άλλο τα τραπέζια γύρω απ’ τις πίστες της νύχτας. Ολα τα σκέπουν οι γιορτές, όλα κινούνται με την προσδοκία του 13ου μισθού, όλα τα θερμαίνει η κατανάλωση.
Σκέφτομαι πόσες φορές ιδρωκόπησα στα μαγαζιά αναζητώντας δώρα. Πόσο άχαρες είναι οι τελευταίες μέρες, οι τελευταίες ώρες, καθώς σαρώνεις τα ράφια κι όλα τα παιχνίδια φαίνονται ίδια, πληκτικά, φτηνιάρικα, κι άλλα πανάκριβα, και ιδρώνεις να βρεις κάτι για όλους. Πόση μοναξιά κυκλοφορεί κάτω από τα φώτα, πόση μελαγχολία κατεβάζουν τα ποτάμια των ανθρώπων. Ολοι πρέπει να είναι έξω, εκεί, εκτεθειμένοι, κι όλοι σπεύδουν να κρυφτούν, κρέμονται σε στάσεις λεωφορείων, εκλιπαρούν για ταξί, σέρνουν σακούλες.
Καταναλώνεις και μελαγχολείς. Αυτές τις μέρες ψωνίζεις καταναγκαστικά, γιατί όλοι ψωνίζουν, όλοι θύουν, όλοι λιβανίζουν με τις πιστωτικές τους στους πάμφωτους βωμούς. Κι όλοι μένουν με μια στυφάδα, ανεκπλήρωτοι και πεινασμένοι: το shopping δεν χορταίνει· ερεθίζει, αλλά δεν χορταίνει, δεν ανακουφίζει. Η κατανάλωση κατακλύζει τον νου, κυριεύει τις νευρικές ίνες, στήνει λίστες, υποχρεώσεις, εφευρίσκει αχόρταγες πτυχές, σε καταλαμβάνει σαν πυρετός και σε κατατρώει. Κι ύστερα σ’ αφήνει λιώμα, ματαιωμένο και αχόρταγο, βουλιμικό και μόνο, ένα μοναχικό αγρίμι μετά το μάταιο πλιάτσικο.
Ψυχολογισμός... Ενδεχομένως. Η τέτοια θέαση εκκινεί από την ψυχική κατάσταση του καταναλωτή. Αλλά η κατανάλωση, σαν ατμομηχανή που ζητάει διαρκώς κάρβουνο, έχει και μια υλική, εξόχως πολιτική διάσταση. Ευρισκόμενη στα σπλάχνα των δυτικών κοινωνιών παίζει διπλό παιχνίδι: αφενός θερμαίνει τις αγορές, αφετέρου παγώνει τη δημοκρατία. Ο επιφανής Αμερικανός πολιτικός επιστήμων Ρόμπερτ Νταλ, στη μελέτη του «Περί πολιτικής ισότητας», αντιπαραθέτει την κουλτούρα της κατανάλωσης στο ευ ζην, στην ποιότητα ζωής, στην ιδιότητα του πολίτη. Ο φιλελεύθερος καθηγητής του Γέιλ εμφανίζεται απαισιόδοξος για το πραγματικό βάθος της δημοκρατίας και εντοπίζει μερικές αιτίες του δημοκρατικού ελλείμματος· μια απ’ αυτές είναι η κατανάλωση:
«Η πραγματική αντίφαση του καπιταλισμού», γράφει, «είναι η εξής: το γεγονός ότι καταφέρνει να ικανοποιήσει την ισχυρή ενόρμηση του ανθρώπου προς την ολοένα και μεγαλύτερη κατανάλωση προϊόντων της καπιταλιστικής επιχείρησης, έρχεται σε αντίθεση με μια άλλη ακόμη πιο ισχυρή ανθρώπινη ενόρμηση: την αναζήτηση της ευτυχίας ή, αν προτιμάτε, μιας αίσθησης ευημερίας».
Ο Νταλ εξετάζει κριτικά την κυρίαρχη κουλτούρα της κατανάλωσης και εξετάζει επίσης τα κινήματα της αντικουλτούρας, του ’60 και του ’70, που φύτρωσαν ενάντια ή πλάι στην κατανάλωση. Είναι πικρός: τα περισσότερα μέλη του κινήματος της αντικουλτούρας, από το Σαν Φρανσίσκο έως τη Νέα Υόρκη, δεν στράφηκαν εναντίον της καπιταλιστικής κατανάλωσης, αλλά λάτρεψαν τη δική τους εναλλακτική κατανάλωση: σεξ, ντραγκς και ροκ-εν-ρολ, κοινόβια και κλειστές κοινότητες. «Η επιτομή του εγωιστή καταναλωτή», καταλήγει.
Ο εγωιστής καταναλωτής είναι το περιφερόμενο πρότυπο σήμερα. Είναι ο cool νέος της διαφημιστικής εικονογραφίας, που χοροπηδάει έξω από τις αλυσίδες μαγαζιών κινητής και γκάτζετ, που μιλάει σαν καμένος, που ντύνεται emo και περιπλανιέται στο Mall.
Η εικονογραφία γίνεται ζωή. Ο δυστυχής εγωιστής καταναλώνει, καταναλώνει, καταναλώνει, όσο μπορεί, όσο αντέχει η πίστωση, κι ολοένα περισσότερο νιώθει άδειος και πεινασμένος, όλο και περισσότερο φτωχός. Εχει απολέσει την πολιτική του υπόσταση, έχει ξεχάσει τι σημαίνει ελευθερία επιλογών, πολιτική ισότητα, κοινοτικός βίος, δημιουργικότητα, αυτάρκεια, πολιτική δράση.
Τα έχει χάσει όλα. Αλλά μπορεί να τα ψωνίσει...
Kαθημερινή
Μα πιο πολύ γιορτές είναι τα ψώνια, τα δώρα, τα καινούργια παπούτσια, οι ζελατίνες περιτυλίγματος που ριγούν καθώς σκίζονται, η μέθη της κατανάλωσης. Οι τράπεζες το ξέρουν: τηλεφωνούν κάθε μέρα και προσφέρουν δάνεια με μόλις 12,5%, χρεωστικές κάρτες με ισόβια προέγκριση, πιστωτικές χωρίς συνδρομή. Τα μαγαζιά το ξέρουν: έχουν φωτοστολιστεί ήδη, αναβοσβήνουν σαν καθεδρικοί και καλούν τους προσκυνητές. Στις παρυφές, τα καφέ προσφέρουν μικρές δόσεις ανάπαυλας με αφρόγαλα, προς 3,5 ευρώ, κομψά σάντουιτς, lounge μουσικές. Στην Ιερά Οδό, οι μύστες στριμώχνουν κι άλλο τα τραπέζια γύρω απ’ τις πίστες της νύχτας. Ολα τα σκέπουν οι γιορτές, όλα κινούνται με την προσδοκία του 13ου μισθού, όλα τα θερμαίνει η κατανάλωση.
Σκέφτομαι πόσες φορές ιδρωκόπησα στα μαγαζιά αναζητώντας δώρα. Πόσο άχαρες είναι οι τελευταίες μέρες, οι τελευταίες ώρες, καθώς σαρώνεις τα ράφια κι όλα τα παιχνίδια φαίνονται ίδια, πληκτικά, φτηνιάρικα, κι άλλα πανάκριβα, και ιδρώνεις να βρεις κάτι για όλους. Πόση μοναξιά κυκλοφορεί κάτω από τα φώτα, πόση μελαγχολία κατεβάζουν τα ποτάμια των ανθρώπων. Ολοι πρέπει να είναι έξω, εκεί, εκτεθειμένοι, κι όλοι σπεύδουν να κρυφτούν, κρέμονται σε στάσεις λεωφορείων, εκλιπαρούν για ταξί, σέρνουν σακούλες.
Καταναλώνεις και μελαγχολείς. Αυτές τις μέρες ψωνίζεις καταναγκαστικά, γιατί όλοι ψωνίζουν, όλοι θύουν, όλοι λιβανίζουν με τις πιστωτικές τους στους πάμφωτους βωμούς. Κι όλοι μένουν με μια στυφάδα, ανεκπλήρωτοι και πεινασμένοι: το shopping δεν χορταίνει· ερεθίζει, αλλά δεν χορταίνει, δεν ανακουφίζει. Η κατανάλωση κατακλύζει τον νου, κυριεύει τις νευρικές ίνες, στήνει λίστες, υποχρεώσεις, εφευρίσκει αχόρταγες πτυχές, σε καταλαμβάνει σαν πυρετός και σε κατατρώει. Κι ύστερα σ’ αφήνει λιώμα, ματαιωμένο και αχόρταγο, βουλιμικό και μόνο, ένα μοναχικό αγρίμι μετά το μάταιο πλιάτσικο.
Ψυχολογισμός... Ενδεχομένως. Η τέτοια θέαση εκκινεί από την ψυχική κατάσταση του καταναλωτή. Αλλά η κατανάλωση, σαν ατμομηχανή που ζητάει διαρκώς κάρβουνο, έχει και μια υλική, εξόχως πολιτική διάσταση. Ευρισκόμενη στα σπλάχνα των δυτικών κοινωνιών παίζει διπλό παιχνίδι: αφενός θερμαίνει τις αγορές, αφετέρου παγώνει τη δημοκρατία. Ο επιφανής Αμερικανός πολιτικός επιστήμων Ρόμπερτ Νταλ, στη μελέτη του «Περί πολιτικής ισότητας», αντιπαραθέτει την κουλτούρα της κατανάλωσης στο ευ ζην, στην ποιότητα ζωής, στην ιδιότητα του πολίτη. Ο φιλελεύθερος καθηγητής του Γέιλ εμφανίζεται απαισιόδοξος για το πραγματικό βάθος της δημοκρατίας και εντοπίζει μερικές αιτίες του δημοκρατικού ελλείμματος· μια απ’ αυτές είναι η κατανάλωση:
«Η πραγματική αντίφαση του καπιταλισμού», γράφει, «είναι η εξής: το γεγονός ότι καταφέρνει να ικανοποιήσει την ισχυρή ενόρμηση του ανθρώπου προς την ολοένα και μεγαλύτερη κατανάλωση προϊόντων της καπιταλιστικής επιχείρησης, έρχεται σε αντίθεση με μια άλλη ακόμη πιο ισχυρή ανθρώπινη ενόρμηση: την αναζήτηση της ευτυχίας ή, αν προτιμάτε, μιας αίσθησης ευημερίας».
Ο Νταλ εξετάζει κριτικά την κυρίαρχη κουλτούρα της κατανάλωσης και εξετάζει επίσης τα κινήματα της αντικουλτούρας, του ’60 και του ’70, που φύτρωσαν ενάντια ή πλάι στην κατανάλωση. Είναι πικρός: τα περισσότερα μέλη του κινήματος της αντικουλτούρας, από το Σαν Φρανσίσκο έως τη Νέα Υόρκη, δεν στράφηκαν εναντίον της καπιταλιστικής κατανάλωσης, αλλά λάτρεψαν τη δική τους εναλλακτική κατανάλωση: σεξ, ντραγκς και ροκ-εν-ρολ, κοινόβια και κλειστές κοινότητες. «Η επιτομή του εγωιστή καταναλωτή», καταλήγει.
Ο εγωιστής καταναλωτής είναι το περιφερόμενο πρότυπο σήμερα. Είναι ο cool νέος της διαφημιστικής εικονογραφίας, που χοροπηδάει έξω από τις αλυσίδες μαγαζιών κινητής και γκάτζετ, που μιλάει σαν καμένος, που ντύνεται emo και περιπλανιέται στο Mall.
Η εικονογραφία γίνεται ζωή. Ο δυστυχής εγωιστής καταναλώνει, καταναλώνει, καταναλώνει, όσο μπορεί, όσο αντέχει η πίστωση, κι ολοένα περισσότερο νιώθει άδειος και πεινασμένος, όλο και περισσότερο φτωχός. Εχει απολέσει την πολιτική του υπόσταση, έχει ξεχάσει τι σημαίνει ελευθερία επιλογών, πολιτική ισότητα, κοινοτικός βίος, δημιουργικότητα, αυτάρκεια, πολιτική δράση.
Τα έχει χάσει όλα. Αλλά μπορεί να τα ψωνίσει...
Kαθημερινή
Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2007
Tα Χριστούγεννα έγιναν... άνοιξη
Τι αποκαλύπτει το βιβλίο του Δ. Σιμόπουλου «Το άστρο των Χριστουγέννων»
Γεννήθηκε την άνοιξη. Πριν από χιλιάδες χρόνια. Μεταξύ 7 και 3 π.Χ. Η γέννησή του άλλαξε την ανθρωπότητα. Το όνομά του, Ιησούς Χριστός. Οσοι λοιπόν ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε μεθαύριο τη γέννησή του, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η 25 Δεκεμβρίου του έτους 0 μ.Χ. ως γενέθλια ημερομηνία δεν φαίνεται να είναι η σωστή.
Πολλοί είναι οι επιστήμονες που έχουν αναφερθεί στην πραγματική ημερομηνία γέννησης του Χριστού. Ολες τις αναφορές και το πολύ ενδιαφέρον υλικό συγκέντρωσε στο βιβλίο του «Το άστρο των Χριστουγέννων» ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανητάριου, Διονύσης Σιμόπουλος. Τα διαφωτιστικά αποσπάσματα που ακολουθούν είναι από αυτό το βιβλίο, που αποτελεί έκδοση του Ευγενίδειου Ιδρύματος. Παρ' όλο λοιπόν που γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, δεν πρέπει να είναι αυτή η ημερομηνία που γεννήθηκε ο Χριστός. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές ενδείξεις που μας πείθουν ότι ο προσδιορισμός αυτής της ημέρας δεν είχε καμία απολύτως σχέση με την αντίληψη των πρώτων Πατέρων της Εκκλησίας για την πραγματική ημέρα ή εποχή της γέννησης του Χριστού. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η 25η Δεκεμβρίου ήταν ημέρα εορτασμού πολλών εθνικών ή ειδωλολατρικών θρησκειών, αφού είχε σπουδαία αστρονομική σημασία. Οι πρώτη χριστανοί ήταν εκτός νόμου στη Ρώμη και δεν τους επιτρέπονταν να συναντιούνται ή να εκκλησιάζονται μαζί, οι συναντήσεις γίνονταν κρυφά και σε μικρές ομάδες σε κατακόμβες, όπου και τελούσαν τις θρησκευτικές εορτές τους. Για να αποφύγουν τους διωγμούς αποφάσισαν να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ήταν απασχολημένοι με τις δικές τους γιορτές, τα Σατουρνάλια. Μ' αυτόν τον τρόπο ήλπιζαν να μην ανακαλυφθούν από τους εορτάζοντες Ρωμαίους. Οι διάφορες πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες γιόρταζαν πάντως τα Χριστούγεννα σε διαφορετικές ημερομηνίες, μερικές μάλιστα δεν τα γιόρταζαν καθόλου. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, το 2ο μ.Χ. αιώνα είναι ο πρώτος που αναφέρει την εορτή των Χριστουγέννων. Στη μνεία που κάνει μάς πληροφορεί ότι μερικοί γιόρταζαν τα Χριστούγεννα στις 20 Μαΐου, άλλοι στις 19 ή 20 Απριλίου. Ο ίδιος ο Κλήμης τα γιόρταζε στις 17 Νοεμβρίου. Εκτός από αυτές τις ημερομηνίες, άλλες μαρτυρίες μάς πληροφορούν ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων τελούνταν επίσης και στις 25 Μαρτίου και στις 29 Σεπτεμβρίου. Με ποια στοιχεία όμως βάσιζαν τον εορτασμό στις ημερομηνίες αυτές είναι σήμερα πια άγνωστο. Οι περισσότερες πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες συνεόρταζαν τα Χριστούγεννα, «υπό την καθολικωτέραν επίκλησιν Επιφάνεια», στις 6 Ιανουαρίου, μαζί με την επίσης μεγάλη γιορτή του Βαπτίσματος. Κατά την άποψη των Πατέρων της Εκκλησίας, ο εορτασμός στην ημερομηνία αυτή στηριζόταν στην περικοπή του Ευαγγελιστή Λουκά, που αναφέρει ότι κατά τη Βάπτιση «αυτός ην ο Ιησούς ωσεί ετών τριάκοντα αρχόμενος», από την οποία συνάγεται ότι ο Ιησούς βαπτίστηκε τη μέρα των γενεθλίων του. Η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων καθορίστηκε αργότερα, όταν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Κύριλλος (350-386) έγραψε στον Πάπα της Ρώμης Ιούλιο (337-352), παρακαλώντας τον να ψάξει στα σωζόμενα στη Ρώμη ιουδαϊκά αρχεία με την ελπίδα να βρει και να καθορίσει ακριβώς την ημερομηνία της γέννησης. Κατά την παράδοση αυτή του 8ου αιώνα ο Πάπας Ιούλιος «συναγάγων πάντα τα συγγράμματα και αχθέντα εις Ρώμην εύρε σύγγραμμα τι Ιωσήπου του Χρονογράφου, συγγραφέν παρ' αυτού... ότι η 9η Σεπτ, Δεκεμβρίου 25, εγένετο η γέννησις του Χριστού... και ούτως κατέθετο ο Ιούλιος ο Ρώμης πατριάρχης».Αλλη εκδοχή για τον καθορισμό της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του Χριστού αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκε ο χρόνος της ιερατείας του Ζαχαρία, που ήταν πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή. Κατά την εκδοχή αυτή, η ιερατεία του Ζαχαρία συνέπεσε το μήνα Σεπτέμβριο, οπότε και η «σύλληψις του Προδρόμου τη 25η Σεπτεμβρίου, ην πανηγυρίζει η Εκκλησία ως απαρχήν των εφεξής τελεσθέντων μεγάλων μυστηρίων της απολυτρώσεως ημών», η δε γέννησή του στις 25 Ιουνίου, αμέσως δηλαδή μετά την καλοκαιρινή τροπή του Ηλίου, οπότε οι ημέρες αρχίζουν να μικραίνουν. Με βάση λοιπόν τη γέννηση του Ιωάννη και με το λεγόμενο από τον Ιωάννη για τον Ιησού Χριστό «εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι» (κεφ. Γ', 30) καθορίστηκε η γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου, επειδή μετά τη χειμερινή τροπή του Ηλίου οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν. Σήμερα λοιπόν θεωρείται ότι ο κύριος λόγος που υποχρέωσε την Εκκλησία να προσδιορίσει τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είναι η προσπάθεια των Πατέρων, όπως αναφέρει ο Πάπας Γρηγόριος ο Α', «να μετατραπούν βαθμιαίως αι εορταί των εθνικών εις Χριστιανικάς». Η 25η Δεκεμβρίου ήταν για τους Ρωμαίους η κεντρική εορτή της γέννησης του «αήττητου ηλίου», η γνωστή ως Dies Natalis Invicti. Παράλληλα οι αρχαίοι Ελληνες γιόρταζαν τα Κρόνια (αφιερωμένα στον Κρόνο) και τα Διονύσια, καθώς επίσης και τα Θεοφάνια ή Επιφάνια του ηλιακού θεού Φοίβου-Απόλλωνα. Αν λοιπόν η 25η Δεκεμβρίου είναι μια συμβατική ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων και όχι η πραγματική, το ερώτημα παραμένει: Ποια εποχή γεννήθηκε ο Χριστός; Το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (κεφ. Β') μας δίνει την απάντηση: «Και ποιμένες ήσαν εν τη χώρα τη αυτή αγραυλούντες και φυλάσσοντες φυλακάς τής νυκτός επί την ποίμνην αυτών». Μετεωρολόγοι έχουν κάνει σήμερα λεπτομερείς μελέτες και αναφέρουν ότι η Βηθλεέμ το Δεκέμβριο είναι βυθισμένη στην παγωνιά και τη βροχή. Δεν θα ήταν λοιπόν λογικό να παραμένουν με τέτοιες συνθήκες βοσκοί και πρόβατα στην ύπαιθρο. Σε μία μόνο εποχή του έτους οι βοσκοί «φυλάσσουν φυλακάς τής νυκτός επί την ποίμνην αυτών», την άνοιξη, όταν τα νεογέννητα αρνάκια χρειάζονται τη βοήθειά τους. Οπότε η γέννηση του Χριστού έγινε μάλλον την άνοιξη. Οσον αφορά τη χρονολογία γέννησης του Ιησού, και εκεί φαίνεται ότι και αυτή δεν την υπολογίζουμε σωστά. Οι ιστορικοί, ψάχνοντας τα γεγονότα εκείνης της εποχής, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η γέννησή Του εντοπίζεται μεταξύ των ετών 7 και 3 π.Χ. Και εδώ βέβαια δημιουργείται το ερώτημα γιατί το χρονολόγιό μας δεν αρχίζει ακριβώς με τη γέννηση του Χριστού. Το σημερινό χρονολόγιο εθεωρείτο ότι άρχιζε με τη γέννηση του Χριστού, από τότε που ο ελληνικής καταγωγής Σκύθης μοναχός Διονύσιος ο Μικρός έγραψε το 533 μ.Χ. μια πραγματεία με τίτλο «Cyclus Decem Novennalis», στην οποία υπολόγισε τις ημερομηνίες εορτασμού του Πάσχα σε πίνακα για τα επόμενα 95 έτη (532-626). Αυτό το μικρό σύγγραμα τον απαθανάτισε, γιατί σημείωνε για πρώτη φορά τα έτη του πίνακα, με βάση τη χρονολόγηση από τη γέννηση του Ιησού, αντί της χρονολόγησης που επικρατούσε στη Δύση (από κτίσεως Ρώμης ή από τον Δοκλητιανό) και στην Ανατολή (από κτίσεως κόσμου ή από τον Αβραάμ ή από την Πρώτη Ολυμπιάδα). Ο Διονύσιος, βασιζόμενος στην πληροφορία του Κλήμεντα του Αλεξανδρέα (150-220 μ.Χ.), ότι ο Χριστός γεννήθηκε το 28ο έτος της αυτοκρατορίας του Καίσαρα Αυγούστου και χωρίς καμιά άλλη απόδειξη, υπολόγισε ως έτος γέννησης του Χριστού το 754 από κτίσεως Ρώμης. Βλέποντας όμως ότι από τότε είχαν περάσει ακριβώς 532 χρόνια, δηλαδή ένας πλήρης Βικτοριανός Κύκλος, το θεώρησε τόσο σημαντικό, ώστε προσδιόρισε το έτος 754 από κτίσεως Ρώμης ως «Primo Anno Domini», δηλαδή «Πρώτο έτος του Κυρίου» ή 1 μ.Χ.Κανονικά όμως το έτος αυτό θα έπρεπε να ονομαστεί έτος μηδέν, γιατί, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, έχουμε το έτος 1 π.Χ. και το έτος 1 μ.Χ. αλλά όχι το έτος μηδέν. Δεν είναι όμως δυνατόν να κατηγορήσουμε τον Διονύσιο για την παράλειψη αυτή, αφού την εποχή που έζησε, η έννοια του μηδενός δεν είχε ακόμα εισαχθεί στην Ευρώπη. Η έννοια αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από Ινδούς μαθηματικούς και εισήχθη στην Ευρώπη από Αραβες, με τους αραβικούς αριθμούς, τον 12ο μ.Χ. αιώνα. Εκτός αυτού ο Διονύσιος, μη διαθέτοντας τα στοιχεία που βρέθηκαν αργότερα, έσφαλε κατά 3 έως 6 χρονια. Μιας και λοιπόν το ημερολόγιό μας παρέμεινε χρονολογούμενο όπως το είχε καθορίσει ο Διονύσιος, το σφάλμα του αυτό διαιωνίζεται πια για πάντα στην Ιστορία.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Γεννήθηκε την άνοιξη. Πριν από χιλιάδες χρόνια. Μεταξύ 7 και 3 π.Χ. Η γέννησή του άλλαξε την ανθρωπότητα. Το όνομά του, Ιησούς Χριστός. Οσοι λοιπόν ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε μεθαύριο τη γέννησή του, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η 25 Δεκεμβρίου του έτους 0 μ.Χ. ως γενέθλια ημερομηνία δεν φαίνεται να είναι η σωστή.
Πολλοί είναι οι επιστήμονες που έχουν αναφερθεί στην πραγματική ημερομηνία γέννησης του Χριστού. Ολες τις αναφορές και το πολύ ενδιαφέρον υλικό συγκέντρωσε στο βιβλίο του «Το άστρο των Χριστουγέννων» ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανητάριου, Διονύσης Σιμόπουλος. Τα διαφωτιστικά αποσπάσματα που ακολουθούν είναι από αυτό το βιβλίο, που αποτελεί έκδοση του Ευγενίδειου Ιδρύματος. Παρ' όλο λοιπόν που γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, δεν πρέπει να είναι αυτή η ημερομηνία που γεννήθηκε ο Χριστός. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές ενδείξεις που μας πείθουν ότι ο προσδιορισμός αυτής της ημέρας δεν είχε καμία απολύτως σχέση με την αντίληψη των πρώτων Πατέρων της Εκκλησίας για την πραγματική ημέρα ή εποχή της γέννησης του Χριστού. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η 25η Δεκεμβρίου ήταν ημέρα εορτασμού πολλών εθνικών ή ειδωλολατρικών θρησκειών, αφού είχε σπουδαία αστρονομική σημασία. Οι πρώτη χριστανοί ήταν εκτός νόμου στη Ρώμη και δεν τους επιτρέπονταν να συναντιούνται ή να εκκλησιάζονται μαζί, οι συναντήσεις γίνονταν κρυφά και σε μικρές ομάδες σε κατακόμβες, όπου και τελούσαν τις θρησκευτικές εορτές τους. Για να αποφύγουν τους διωγμούς αποφάσισαν να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ήταν απασχολημένοι με τις δικές τους γιορτές, τα Σατουρνάλια. Μ' αυτόν τον τρόπο ήλπιζαν να μην ανακαλυφθούν από τους εορτάζοντες Ρωμαίους. Οι διάφορες πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες γιόρταζαν πάντως τα Χριστούγεννα σε διαφορετικές ημερομηνίες, μερικές μάλιστα δεν τα γιόρταζαν καθόλου. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, το 2ο μ.Χ. αιώνα είναι ο πρώτος που αναφέρει την εορτή των Χριστουγέννων. Στη μνεία που κάνει μάς πληροφορεί ότι μερικοί γιόρταζαν τα Χριστούγεννα στις 20 Μαΐου, άλλοι στις 19 ή 20 Απριλίου. Ο ίδιος ο Κλήμης τα γιόρταζε στις 17 Νοεμβρίου. Εκτός από αυτές τις ημερομηνίες, άλλες μαρτυρίες μάς πληροφορούν ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων τελούνταν επίσης και στις 25 Μαρτίου και στις 29 Σεπτεμβρίου. Με ποια στοιχεία όμως βάσιζαν τον εορτασμό στις ημερομηνίες αυτές είναι σήμερα πια άγνωστο. Οι περισσότερες πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες συνεόρταζαν τα Χριστούγεννα, «υπό την καθολικωτέραν επίκλησιν Επιφάνεια», στις 6 Ιανουαρίου, μαζί με την επίσης μεγάλη γιορτή του Βαπτίσματος. Κατά την άποψη των Πατέρων της Εκκλησίας, ο εορτασμός στην ημερομηνία αυτή στηριζόταν στην περικοπή του Ευαγγελιστή Λουκά, που αναφέρει ότι κατά τη Βάπτιση «αυτός ην ο Ιησούς ωσεί ετών τριάκοντα αρχόμενος», από την οποία συνάγεται ότι ο Ιησούς βαπτίστηκε τη μέρα των γενεθλίων του. Η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων καθορίστηκε αργότερα, όταν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Κύριλλος (350-386) έγραψε στον Πάπα της Ρώμης Ιούλιο (337-352), παρακαλώντας τον να ψάξει στα σωζόμενα στη Ρώμη ιουδαϊκά αρχεία με την ελπίδα να βρει και να καθορίσει ακριβώς την ημερομηνία της γέννησης. Κατά την παράδοση αυτή του 8ου αιώνα ο Πάπας Ιούλιος «συναγάγων πάντα τα συγγράμματα και αχθέντα εις Ρώμην εύρε σύγγραμμα τι Ιωσήπου του Χρονογράφου, συγγραφέν παρ' αυτού... ότι η 9η Σεπτ, Δεκεμβρίου 25, εγένετο η γέννησις του Χριστού... και ούτως κατέθετο ο Ιούλιος ο Ρώμης πατριάρχης».Αλλη εκδοχή για τον καθορισμό της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του Χριστού αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκε ο χρόνος της ιερατείας του Ζαχαρία, που ήταν πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή. Κατά την εκδοχή αυτή, η ιερατεία του Ζαχαρία συνέπεσε το μήνα Σεπτέμβριο, οπότε και η «σύλληψις του Προδρόμου τη 25η Σεπτεμβρίου, ην πανηγυρίζει η Εκκλησία ως απαρχήν των εφεξής τελεσθέντων μεγάλων μυστηρίων της απολυτρώσεως ημών», η δε γέννησή του στις 25 Ιουνίου, αμέσως δηλαδή μετά την καλοκαιρινή τροπή του Ηλίου, οπότε οι ημέρες αρχίζουν να μικραίνουν. Με βάση λοιπόν τη γέννηση του Ιωάννη και με το λεγόμενο από τον Ιωάννη για τον Ιησού Χριστό «εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι» (κεφ. Γ', 30) καθορίστηκε η γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου, επειδή μετά τη χειμερινή τροπή του Ηλίου οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν. Σήμερα λοιπόν θεωρείται ότι ο κύριος λόγος που υποχρέωσε την Εκκλησία να προσδιορίσει τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είναι η προσπάθεια των Πατέρων, όπως αναφέρει ο Πάπας Γρηγόριος ο Α', «να μετατραπούν βαθμιαίως αι εορταί των εθνικών εις Χριστιανικάς». Η 25η Δεκεμβρίου ήταν για τους Ρωμαίους η κεντρική εορτή της γέννησης του «αήττητου ηλίου», η γνωστή ως Dies Natalis Invicti. Παράλληλα οι αρχαίοι Ελληνες γιόρταζαν τα Κρόνια (αφιερωμένα στον Κρόνο) και τα Διονύσια, καθώς επίσης και τα Θεοφάνια ή Επιφάνια του ηλιακού θεού Φοίβου-Απόλλωνα. Αν λοιπόν η 25η Δεκεμβρίου είναι μια συμβατική ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων και όχι η πραγματική, το ερώτημα παραμένει: Ποια εποχή γεννήθηκε ο Χριστός; Το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (κεφ. Β') μας δίνει την απάντηση: «Και ποιμένες ήσαν εν τη χώρα τη αυτή αγραυλούντες και φυλάσσοντες φυλακάς τής νυκτός επί την ποίμνην αυτών». Μετεωρολόγοι έχουν κάνει σήμερα λεπτομερείς μελέτες και αναφέρουν ότι η Βηθλεέμ το Δεκέμβριο είναι βυθισμένη στην παγωνιά και τη βροχή. Δεν θα ήταν λοιπόν λογικό να παραμένουν με τέτοιες συνθήκες βοσκοί και πρόβατα στην ύπαιθρο. Σε μία μόνο εποχή του έτους οι βοσκοί «φυλάσσουν φυλακάς τής νυκτός επί την ποίμνην αυτών», την άνοιξη, όταν τα νεογέννητα αρνάκια χρειάζονται τη βοήθειά τους. Οπότε η γέννηση του Χριστού έγινε μάλλον την άνοιξη. Οσον αφορά τη χρονολογία γέννησης του Ιησού, και εκεί φαίνεται ότι και αυτή δεν την υπολογίζουμε σωστά. Οι ιστορικοί, ψάχνοντας τα γεγονότα εκείνης της εποχής, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η γέννησή Του εντοπίζεται μεταξύ των ετών 7 και 3 π.Χ. Και εδώ βέβαια δημιουργείται το ερώτημα γιατί το χρονολόγιό μας δεν αρχίζει ακριβώς με τη γέννηση του Χριστού. Το σημερινό χρονολόγιο εθεωρείτο ότι άρχιζε με τη γέννηση του Χριστού, από τότε που ο ελληνικής καταγωγής Σκύθης μοναχός Διονύσιος ο Μικρός έγραψε το 533 μ.Χ. μια πραγματεία με τίτλο «Cyclus Decem Novennalis», στην οποία υπολόγισε τις ημερομηνίες εορτασμού του Πάσχα σε πίνακα για τα επόμενα 95 έτη (532-626). Αυτό το μικρό σύγγραμα τον απαθανάτισε, γιατί σημείωνε για πρώτη φορά τα έτη του πίνακα, με βάση τη χρονολόγηση από τη γέννηση του Ιησού, αντί της χρονολόγησης που επικρατούσε στη Δύση (από κτίσεως Ρώμης ή από τον Δοκλητιανό) και στην Ανατολή (από κτίσεως κόσμου ή από τον Αβραάμ ή από την Πρώτη Ολυμπιάδα). Ο Διονύσιος, βασιζόμενος στην πληροφορία του Κλήμεντα του Αλεξανδρέα (150-220 μ.Χ.), ότι ο Χριστός γεννήθηκε το 28ο έτος της αυτοκρατορίας του Καίσαρα Αυγούστου και χωρίς καμιά άλλη απόδειξη, υπολόγισε ως έτος γέννησης του Χριστού το 754 από κτίσεως Ρώμης. Βλέποντας όμως ότι από τότε είχαν περάσει ακριβώς 532 χρόνια, δηλαδή ένας πλήρης Βικτοριανός Κύκλος, το θεώρησε τόσο σημαντικό, ώστε προσδιόρισε το έτος 754 από κτίσεως Ρώμης ως «Primo Anno Domini», δηλαδή «Πρώτο έτος του Κυρίου» ή 1 μ.Χ.Κανονικά όμως το έτος αυτό θα έπρεπε να ονομαστεί έτος μηδέν, γιατί, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, έχουμε το έτος 1 π.Χ. και το έτος 1 μ.Χ. αλλά όχι το έτος μηδέν. Δεν είναι όμως δυνατόν να κατηγορήσουμε τον Διονύσιο για την παράλειψη αυτή, αφού την εποχή που έζησε, η έννοια του μηδενός δεν είχε ακόμα εισαχθεί στην Ευρώπη. Η έννοια αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από Ινδούς μαθηματικούς και εισήχθη στην Ευρώπη από Αραβες, με τους αραβικούς αριθμούς, τον 12ο μ.Χ. αιώνα. Εκτός αυτού ο Διονύσιος, μη διαθέτοντας τα στοιχεία που βρέθηκαν αργότερα, έσφαλε κατά 3 έως 6 χρονια. Μιας και λοιπόν το ημερολόγιό μας παρέμεινε χρονολογούμενο όπως το είχε καθορίσει ο Διονύσιος, το σφάλμα του αυτό διαιωνίζεται πια για πάντα στην Ιστορία.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2007
H ΑΛΛΗΛΟΝΟΘΕΙΑ
Μετά προσοχής βαθείας μελετώ τον κύκλο της παντοειδούς νοθείας.
Της απάτης του κοινού, σε βάρος του κοινού,
με άλλα λόγια πώς ο ένας τη σκάει του αλλουνού.
Πουλάει λοιπόν ο Α. στην πιάτσα σάπιο κιμά,
με κόκαλα , πετσιά και τρίχες αχταρμά.
Και τρώει κατόπιν ο ίδιος παγωτό που το σερβίρει ο Β. συνταγές σοφές,
με βάση γάλα σκόνη για ζωοτροφές.
Τρώει και ο Β. μια τυρόπιτα που αγοράζει από του Γ. το μαγαζί,
και μεταφέρεται στο Πρώτων βοηθειών – αλλά συνήθως επιζεί.
Πίνουν και οι τρεις από ένα αναψυκτικό με αυτόν ή εκείνο τον τύπο,
και βρίσκουν στο μπουκάλι ολόκληρο ζωολογικό κήπο.
Όπως ξέρεται και όπως ξέρω,
πάντες οι τρώγοντες και πίνοντας τα ανωτέρω,
φωνάζουν επειγόντως το γιατρό, ο οποίος γράφει ένα φάρμακο ορισμένο,
αλλά δεν τους κάνει τίποτα, γιατί και το φάρμακο είναι νοθευμένο.
Βεβαίως έκαστος των ανωτέρω νοθευτών κερδίζει.
Και τι κάνει το κέρδος του; Συνήθως το χτίζει.
Και ούτω πως αποκτά λαμπρό διαμέρισμα σε ωραία περιοχή κάποια.
Σύντομα όμως ανακαλύπτει ότι η ξυλεία που του έβαλαν ήτανε σάπια.
Σκεβρώνουν τα πατώματα και – άλλο ελάττωμα, βουλιάζει και το πάτωμα.
Και κάπου ανοίγει και ο τοίχος στο ωραίο του απαρτιμέντο, διότι τον έντιμο κτήτορα τον έκλεψαν και στο τσιμέντο.
Και, όπερ πολύ συχνότερο,
στο μπετόν έβαλαν και σίδερο λιγότερο.
Με λίγα λόγια και εν γένει,
ιδού περίπου τι συμβαίνει:
Ο Κώστας πουλάει νοθεία στο Γιάννη.
Ο Γιάννης το ίδιο πουλάει στο Φάνη.
Εκείνος πουλάει νοθεία στους δυο.
Νοθεύει και ο Χρήστος που μπαίνει στο τρίο.
Στους τέσσερις τούτους, σαφώς και ακαθέκτως,
πουλάνε νοθεία και πέμπτος και έκτος.
Ο έβδομος τώρα σε ότι θα φτιάξει,
μπορεί να θελήσει να είναι εντάξει
σ’ αυτό που παράγει,
κι αγνότητα ο κόσμος να πιει και να φάγει.
Μα λέει, βλέποντας άλλους να πιάνουν τα μάτσα:
- «Ως πότε κορόιδο θα είμαι στην πιάτσα;
Ας μπω στης νοθείας το λούκι, επειδή
στη δουλεία μου θα βάλω κλειδί!»
Κι εισβάλει κι εκείνος στη ευθεία.
Κι εισπράττει και λέει: - Ω θεία νοθεία!
Και πιάνει εκείνος κορόιδο εξήντα,
και πιάνουν εκείνον κορόιδο εβδομήντα!
Διότι καθένας που έτσι αρπάζει,
νοθεία πουλάει, νοθεία αγοράζει!
Και ισχύει για όλους αγνώστους και φίλους,
το θείο αξίωμα: - Νοθεύετε αλλήλους!
Τέλος δε απαξάπαντες ούτω πως φερόμενοι,
αλληλονοθεύοντες κι αλληλονοθευόμενοι,
μένουνε απόλυτα ευχαριστημένοι,
ο καθένας χωριστά κι όλοι μαζεμένοι.
Και παραπονούμενο, όστις και φρυάττει,
μόνον όποιος δεν μπορεί να νοθέψει κάτι!
Από το βιβλίο Εθνικόν απόρρητον του Παν. Παπαδούκα
Της απάτης του κοινού, σε βάρος του κοινού,
με άλλα λόγια πώς ο ένας τη σκάει του αλλουνού.
Πουλάει λοιπόν ο Α. στην πιάτσα σάπιο κιμά,
με κόκαλα , πετσιά και τρίχες αχταρμά.
Και τρώει κατόπιν ο ίδιος παγωτό που το σερβίρει ο Β. συνταγές σοφές,
με βάση γάλα σκόνη για ζωοτροφές.
Τρώει και ο Β. μια τυρόπιτα που αγοράζει από του Γ. το μαγαζί,
και μεταφέρεται στο Πρώτων βοηθειών – αλλά συνήθως επιζεί.
Πίνουν και οι τρεις από ένα αναψυκτικό με αυτόν ή εκείνο τον τύπο,
και βρίσκουν στο μπουκάλι ολόκληρο ζωολογικό κήπο.
Όπως ξέρεται και όπως ξέρω,
πάντες οι τρώγοντες και πίνοντας τα ανωτέρω,
φωνάζουν επειγόντως το γιατρό, ο οποίος γράφει ένα φάρμακο ορισμένο,
αλλά δεν τους κάνει τίποτα, γιατί και το φάρμακο είναι νοθευμένο.
Βεβαίως έκαστος των ανωτέρω νοθευτών κερδίζει.
Και τι κάνει το κέρδος του; Συνήθως το χτίζει.
Και ούτω πως αποκτά λαμπρό διαμέρισμα σε ωραία περιοχή κάποια.
Σύντομα όμως ανακαλύπτει ότι η ξυλεία που του έβαλαν ήτανε σάπια.
Σκεβρώνουν τα πατώματα και – άλλο ελάττωμα, βουλιάζει και το πάτωμα.
Και κάπου ανοίγει και ο τοίχος στο ωραίο του απαρτιμέντο, διότι τον έντιμο κτήτορα τον έκλεψαν και στο τσιμέντο.
Και, όπερ πολύ συχνότερο,
στο μπετόν έβαλαν και σίδερο λιγότερο.
Με λίγα λόγια και εν γένει,
ιδού περίπου τι συμβαίνει:
Ο Κώστας πουλάει νοθεία στο Γιάννη.
Ο Γιάννης το ίδιο πουλάει στο Φάνη.
Εκείνος πουλάει νοθεία στους δυο.
Νοθεύει και ο Χρήστος που μπαίνει στο τρίο.
Στους τέσσερις τούτους, σαφώς και ακαθέκτως,
πουλάνε νοθεία και πέμπτος και έκτος.
Ο έβδομος τώρα σε ότι θα φτιάξει,
μπορεί να θελήσει να είναι εντάξει
σ’ αυτό που παράγει,
κι αγνότητα ο κόσμος να πιει και να φάγει.
Μα λέει, βλέποντας άλλους να πιάνουν τα μάτσα:
- «Ως πότε κορόιδο θα είμαι στην πιάτσα;
Ας μπω στης νοθείας το λούκι, επειδή
στη δουλεία μου θα βάλω κλειδί!»
Κι εισβάλει κι εκείνος στη ευθεία.
Κι εισπράττει και λέει: - Ω θεία νοθεία!
Και πιάνει εκείνος κορόιδο εξήντα,
και πιάνουν εκείνον κορόιδο εβδομήντα!
Διότι καθένας που έτσι αρπάζει,
νοθεία πουλάει, νοθεία αγοράζει!
Και ισχύει για όλους αγνώστους και φίλους,
το θείο αξίωμα: - Νοθεύετε αλλήλους!
Τέλος δε απαξάπαντες ούτω πως φερόμενοι,
αλληλονοθεύοντες κι αλληλονοθευόμενοι,
μένουνε απόλυτα ευχαριστημένοι,
ο καθένας χωριστά κι όλοι μαζεμένοι.
Και παραπονούμενο, όστις και φρυάττει,
μόνον όποιος δεν μπορεί να νοθέψει κάτι!
Από το βιβλίο Εθνικόν απόρρητον του Παν. Παπαδούκα
Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2007
DNA "Το κλειδί της ζωής και του θανάτου "
Διάσπαρτα πάνω στην αλυσίδα του DNA βρίσκονται τα 30-40 χιλιάδες ανθρώπινα γονίδια, όλες δηλαδή οι οδηγίες για τη "δημιουργία" και τη διατήρηση στη ζωή κάθε ανθρώπινης ύπαρξης. Στο DNA μας, λοιπόν, είναι προκαθορισμένο από ποιες ασθένειες έχουμε την προδιάθεση να προσβληθούμε, πόσα χρόνια θα ζήσουμε, ακόμα κι ένα μεγάλο μέρος του χαρακτήρα μας.
Επιπλέον, σ' αυτή τη μακριά αλληλουχία βάσεων είναι καταγραμμένη η ιστορία του είδους μας. Οι νέες αυτές γνώσεις ίσως να μην απαντούν τελεσίδικα στα ερωτήματα που ανέκαθεν βασανίζουν την ανθρωπότητα: "Ποιοι είμαστε;", "Από πού ερχόμαστε;", "Πού πηγαίνουμε;". Ωστόσο, βάζουν τις βάσεις για τις απαντήσεις.
Να γιατί οι επιστήμονες μελετούν τα ανθρώπινα γονίδια: για να τα διορθώνουν όταν είναι ελαττωματικά, για να εξουδετερώσουν τις κληρονομικές ασθένειες ή να βρουν τη θεραπεία για τον καρκίνο. Αυτοί είναι οι πρώτοι, αλλά, δυστυχώς, ακόμα αρκετά μακρινοί στόχοι. Η γνώση της δομής και της λειτουργίας του DNA μας ισοδυναμεί με τη λεπτομερή κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού, αλλά και κάθε ανθρώπου χωριστά. Αυτό θα μας επιτρέψει να επεμβαίνουμε ή και να ελέγχουμε κατά βούληση τους πιο μύχιους μηχανισμούς της ζωής και, γιατί όχι, του θανάτου.
Ένα μόνο γονίδιο σε 700 παραλλαγές
Τώρα που έχουμε "διαβάσει" όλο το DNA μας, απομένει να καταλάβουμε ποια είναι ακριβώς η λειτουργία των γονιδίων μας, πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και ποια είναι η θέση του καθενός στην οργάνωση του κυττάρου. Σ' αυτό το πεδίο, κάθε βδομάδα προστίθεται και μια νέα σημαντική ανακάλυψη. Η έρευνα επικεντρώνει το ενδιαφέρον της σ' εκείνα τα γονίδια που, όταν δυσλειτουργούν, προκαλούν τις τουλάχιστον πέντε χιλιάδες κληρονομικές ασθένειες. Σήμερα η πλειοψηφία των παθολογικών γονιδίων έχει "ταυτοποιηθεί", δηλαδή γνωρίζουμε τη θέση και την ακριβή αλληλουχία των βάσεών τους.
Παρ' όλα αυτά, οι επιστήμονες κατάλαβαν ότι αυτό δεν αρκεί. Για παράδειγμα, αφού ανακάλυψαν ποιο γονίδιο ευθύνεται για την κυστική ίνωση -μια διαδεδομένη κληρονομική ασθένεια που πλήττει έναν στους 250 ανθρώπους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπάρχουν 700 διαφορετικές παραλλαγές αυτού του γονιδίου, όλες ικανές να προκαλέσουν την ασθένεια. Ακόμα πιο περίπλοκη είναι η μελέτη των γονιδίων εκείνων τα οποία, αν υποστούν φθορές ή ενεργοποιηθούν σε λάθος στιγμή, μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο. Η λειτουργία του DNA αλλάζει ανάλογα με το ποιο όργανο έχει πληγεί, με τον τύπο του καρκινώματος ή με το στάδιο της αρρώστιας.
Κατά συνέπεια, για να βρούμε μια πραγματικά αποτελεσματική θεραπεία για πολλές ασθένειες, πρέπει να γνωρίζουμε λεπτομερώς όχι μόνο τη δομή και τη λειτουργία του γονιδιώματος, αλλά και το πώς αυτό αντιδρά στα διάφορα στάδια της ασθένειας.
Γονίδια ίσον αταξία
Το ξετύλιγμα του διπλού έλικα του DNA μάς επιφύλαξε πολύτιμες αλλά και απροσδόκητες πληροφορίες: τα γονίδια δε βρίσκονται ποτέ διατεταγμένα με τάξη πάνω στο DNA. Μάλιστα, σε ορισμένα τμήματα βρίσκουμε εκατοντάδες γονίδια όλα στη σειρά, ενώ παρεμβάλλονται ατελείωτες σειρές βάσεων που δε φέρουν καμιά πληροφορία.
Είναι πλέον βέβαιο ότι το 96-97% του DNA των κυττάρων μας είναι "πληροφοριακά άχρηστο": δεν κωδικοποιεί καμιά πληροφορία. Τότε όμως σε τι χρησιμεύει και γιατί διατηρείται από τη φυσική επιλογή; Έχουν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις, δεν έχει όμως δοθεί ακόμα μια οριστική απάντηση. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το λεγόμενο "άχρηστο" DNA ήταν κάποτε πολύ χρήσιμο. Ίσως περιέχει, κατά κάποιο τρόπο, "απολιθωμένα γονίδια" που ήταν χρήσιμα στους μακρινούς προγόνους μας και σήμερα έχουν περιπέσει σε αχρηστία.
Για να εξακριβώσουμε την αλήθεια αυτής της υπόθεσης απαιτούνται πολλές και εκτεταμένες μελέτες συγκριτικής γενετικής. Πρέπει δηλαδή να συγκρίνουμε τα γονιδιώματα από διαφορετικά είδη. Για την ώρα γνωρίζουμε καλά μόνο το γονιδίωμα της μύγας του ξιδιού (δροσοφίλης) και των ποντικών. Πρόσφατα, όμως, ανακάλυψαν ότι αυτό που θεωρείται "άχρηστο" DNA είναι στην πραγματικότητα χρησιμότατο.
Οι μακριές αλληλουχίες "γραμμάτων" χωρίς νόημα περικλείουν τα πιο ευαίσθητα σημεία των χρωμοσωμάτων, όταν τα κύτταρα διπλασιάζονται, ώστε να προφυλάσσουν τα πιο πολύτιμα γονίδια από τις μεταλλάξεις. Μια άλλη υπόθεση προτείνει ότι το "άχρηστο" DNA είναι απαραίτητο για τη σωστή τρισδιάστατη αρχιτεκτονική των γονιδίων, η οποία εξασφαλίζει τη λειτουργία τους.
Το «άχρηστο DNA»
Μια άλλη απροσδόκητη ανακάλυψη είναι ότι η πλειοψηφία των γονιδίων μας έχει τη μορφή μωσαϊκού. Αυτά τα "ασυνεχή" γονίδια" έχουν μήκος εκατοντάδες χιλιάδες βάσεων, όμως το "λειτουργικό" τους τμήμα, δηλαδή αυτό που φέρει τις πληροφορίες, έχει κατά μέσο όρο μήκος μόλις δέκα χιλιάδες βάσεις.
Φανταστείτε το DNA σας σαν ένα τεράστιο τρένο με εκατομμύρια βαγόνια (γονίδια), από τα οποία μόνο 40 χιλιάδες μπορούν να μεταφέρουν επιβάτες (γενετική πληροφορία). Τα γονίδια που μεταφέρουν κωδικοποιημένη πληροφορία ονομάζονται "εξώνια" και διακόπτονται από την παρεμβολή "σιωπηλών" αλληλουχιών, τα "ιντρόνια". Το DNA των κυττάρων μας μοιάζει μ' έναν απέραντο ωκεανό ιντρονίων, από τον οποίο ξεπροβάλλουν μικρές νησίδες εξωνίων. Για παράδειγμα, ένα μοναδικό γονίδιο που μεταφέρει την πληροφορία για τη σύνθεση του παράγοντα V ΙΙΙ, μιας πρωτεΐνης που παίζει αποφασιστικό ρόλο στην πήξη του αίματος, έχει μήκος 186 χιλιάδες βάσεις και διακόπτεται από την παρεμβολή 25 ομάδων ιντρονίων.
Ωστόσο, οι μεγαλύτερες εκπλήξεις αφορούν στη λειτουργία των γονιδίων. Συχνά το ίδιο γονίδιο μπορεί να συμμετέχει στη σύνθεση περισσότερων πρωτεϊνών, ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν ως δόγμα ότι κάθε γονίδιο κωδικοποιεί μία μόνο πρωτεΐνη. Πρόσφατα μάλιστα ανακαλύφθηκε ότι πολλά γονίδια ενεργοποιούνται μόνο σε μια ορισμένη περίοδο της ζωής του ατόμου (έμβρυο, παιδί, ενήλικος) και μόνο σε ορισμένα τμήματα του σώματος. Η ρύθμιση της έκφρασης των γονιδίων, δηλαδή οι οδηγίες που καθορίζουν πoιο και πότε ένα τμήμα του DNA πρέπει να εκφραστεί, είναι ένα ανεξερεύνητο ακόμα κεφάλαιο.
Επιπλέον, σ' αυτή τη μακριά αλληλουχία βάσεων είναι καταγραμμένη η ιστορία του είδους μας. Οι νέες αυτές γνώσεις ίσως να μην απαντούν τελεσίδικα στα ερωτήματα που ανέκαθεν βασανίζουν την ανθρωπότητα: "Ποιοι είμαστε;", "Από πού ερχόμαστε;", "Πού πηγαίνουμε;". Ωστόσο, βάζουν τις βάσεις για τις απαντήσεις.
Να γιατί οι επιστήμονες μελετούν τα ανθρώπινα γονίδια: για να τα διορθώνουν όταν είναι ελαττωματικά, για να εξουδετερώσουν τις κληρονομικές ασθένειες ή να βρουν τη θεραπεία για τον καρκίνο. Αυτοί είναι οι πρώτοι, αλλά, δυστυχώς, ακόμα αρκετά μακρινοί στόχοι. Η γνώση της δομής και της λειτουργίας του DNA μας ισοδυναμεί με τη λεπτομερή κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού, αλλά και κάθε ανθρώπου χωριστά. Αυτό θα μας επιτρέψει να επεμβαίνουμε ή και να ελέγχουμε κατά βούληση τους πιο μύχιους μηχανισμούς της ζωής και, γιατί όχι, του θανάτου.
Ένα μόνο γονίδιο σε 700 παραλλαγές
Τώρα που έχουμε "διαβάσει" όλο το DNA μας, απομένει να καταλάβουμε ποια είναι ακριβώς η λειτουργία των γονιδίων μας, πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και ποια είναι η θέση του καθενός στην οργάνωση του κυττάρου. Σ' αυτό το πεδίο, κάθε βδομάδα προστίθεται και μια νέα σημαντική ανακάλυψη. Η έρευνα επικεντρώνει το ενδιαφέρον της σ' εκείνα τα γονίδια που, όταν δυσλειτουργούν, προκαλούν τις τουλάχιστον πέντε χιλιάδες κληρονομικές ασθένειες. Σήμερα η πλειοψηφία των παθολογικών γονιδίων έχει "ταυτοποιηθεί", δηλαδή γνωρίζουμε τη θέση και την ακριβή αλληλουχία των βάσεών τους.
Παρ' όλα αυτά, οι επιστήμονες κατάλαβαν ότι αυτό δεν αρκεί. Για παράδειγμα, αφού ανακάλυψαν ποιο γονίδιο ευθύνεται για την κυστική ίνωση -μια διαδεδομένη κληρονομική ασθένεια που πλήττει έναν στους 250 ανθρώπους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπάρχουν 700 διαφορετικές παραλλαγές αυτού του γονιδίου, όλες ικανές να προκαλέσουν την ασθένεια. Ακόμα πιο περίπλοκη είναι η μελέτη των γονιδίων εκείνων τα οποία, αν υποστούν φθορές ή ενεργοποιηθούν σε λάθος στιγμή, μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο. Η λειτουργία του DNA αλλάζει ανάλογα με το ποιο όργανο έχει πληγεί, με τον τύπο του καρκινώματος ή με το στάδιο της αρρώστιας.
Κατά συνέπεια, για να βρούμε μια πραγματικά αποτελεσματική θεραπεία για πολλές ασθένειες, πρέπει να γνωρίζουμε λεπτομερώς όχι μόνο τη δομή και τη λειτουργία του γονιδιώματος, αλλά και το πώς αυτό αντιδρά στα διάφορα στάδια της ασθένειας.
Γονίδια ίσον αταξία
Το ξετύλιγμα του διπλού έλικα του DNA μάς επιφύλαξε πολύτιμες αλλά και απροσδόκητες πληροφορίες: τα γονίδια δε βρίσκονται ποτέ διατεταγμένα με τάξη πάνω στο DNA. Μάλιστα, σε ορισμένα τμήματα βρίσκουμε εκατοντάδες γονίδια όλα στη σειρά, ενώ παρεμβάλλονται ατελείωτες σειρές βάσεων που δε φέρουν καμιά πληροφορία.
Είναι πλέον βέβαιο ότι το 96-97% του DNA των κυττάρων μας είναι "πληροφοριακά άχρηστο": δεν κωδικοποιεί καμιά πληροφορία. Τότε όμως σε τι χρησιμεύει και γιατί διατηρείται από τη φυσική επιλογή; Έχουν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις, δεν έχει όμως δοθεί ακόμα μια οριστική απάντηση. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το λεγόμενο "άχρηστο" DNA ήταν κάποτε πολύ χρήσιμο. Ίσως περιέχει, κατά κάποιο τρόπο, "απολιθωμένα γονίδια" που ήταν χρήσιμα στους μακρινούς προγόνους μας και σήμερα έχουν περιπέσει σε αχρηστία.
Για να εξακριβώσουμε την αλήθεια αυτής της υπόθεσης απαιτούνται πολλές και εκτεταμένες μελέτες συγκριτικής γενετικής. Πρέπει δηλαδή να συγκρίνουμε τα γονιδιώματα από διαφορετικά είδη. Για την ώρα γνωρίζουμε καλά μόνο το γονιδίωμα της μύγας του ξιδιού (δροσοφίλης) και των ποντικών. Πρόσφατα, όμως, ανακάλυψαν ότι αυτό που θεωρείται "άχρηστο" DNA είναι στην πραγματικότητα χρησιμότατο.
Οι μακριές αλληλουχίες "γραμμάτων" χωρίς νόημα περικλείουν τα πιο ευαίσθητα σημεία των χρωμοσωμάτων, όταν τα κύτταρα διπλασιάζονται, ώστε να προφυλάσσουν τα πιο πολύτιμα γονίδια από τις μεταλλάξεις. Μια άλλη υπόθεση προτείνει ότι το "άχρηστο" DNA είναι απαραίτητο για τη σωστή τρισδιάστατη αρχιτεκτονική των γονιδίων, η οποία εξασφαλίζει τη λειτουργία τους.
Το «άχρηστο DNA»
Μια άλλη απροσδόκητη ανακάλυψη είναι ότι η πλειοψηφία των γονιδίων μας έχει τη μορφή μωσαϊκού. Αυτά τα "ασυνεχή" γονίδια" έχουν μήκος εκατοντάδες χιλιάδες βάσεων, όμως το "λειτουργικό" τους τμήμα, δηλαδή αυτό που φέρει τις πληροφορίες, έχει κατά μέσο όρο μήκος μόλις δέκα χιλιάδες βάσεις.
Φανταστείτε το DNA σας σαν ένα τεράστιο τρένο με εκατομμύρια βαγόνια (γονίδια), από τα οποία μόνο 40 χιλιάδες μπορούν να μεταφέρουν επιβάτες (γενετική πληροφορία). Τα γονίδια που μεταφέρουν κωδικοποιημένη πληροφορία ονομάζονται "εξώνια" και διακόπτονται από την παρεμβολή "σιωπηλών" αλληλουχιών, τα "ιντρόνια". Το DNA των κυττάρων μας μοιάζει μ' έναν απέραντο ωκεανό ιντρονίων, από τον οποίο ξεπροβάλλουν μικρές νησίδες εξωνίων. Για παράδειγμα, ένα μοναδικό γονίδιο που μεταφέρει την πληροφορία για τη σύνθεση του παράγοντα V ΙΙΙ, μιας πρωτεΐνης που παίζει αποφασιστικό ρόλο στην πήξη του αίματος, έχει μήκος 186 χιλιάδες βάσεις και διακόπτεται από την παρεμβολή 25 ομάδων ιντρονίων.
Ωστόσο, οι μεγαλύτερες εκπλήξεις αφορούν στη λειτουργία των γονιδίων. Συχνά το ίδιο γονίδιο μπορεί να συμμετέχει στη σύνθεση περισσότερων πρωτεϊνών, ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν ως δόγμα ότι κάθε γονίδιο κωδικοποιεί μία μόνο πρωτεΐνη. Πρόσφατα μάλιστα ανακαλύφθηκε ότι πολλά γονίδια ενεργοποιούνται μόνο σε μια ορισμένη περίοδο της ζωής του ατόμου (έμβρυο, παιδί, ενήλικος) και μόνο σε ορισμένα τμήματα του σώματος. Η ρύθμιση της έκφρασης των γονιδίων, δηλαδή οι οδηγίες που καθορίζουν πoιο και πότε ένα τμήμα του DNA πρέπει να εκφραστεί, είναι ένα ανεξερεύνητο ακόμα κεφάλαιο.
Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2007
Τα διάφορα είδη των συνταξιοδοτικών συστημάτων
Υπάρχουν δύο είδη συνταξιοδοτικά συστήματα. Αν και υπάρχουν πολλές παραλλαγές γύρω από τα δύο συστήματα, ουσιαστικά είναι δυο. Αυτά είναι τα Funded Systems [κεφαλαιοποιητικά] και τα Pay as you go [όπου οι συντάξεις υπολογίζονται όχι με βάση των εισφορών και την απόδοση αυτών]
Στην περίπτωση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, ο εισφορές που πληρώνονται όταν ο δικαιούχος συνταξιοδοτηθεί, έχουν σχέση με τις εισφορές που έχουν καταβληθεί και την απόδοση αυτών. Σε αυτή την περίπτωση, η σύνταξη που λαμβάνεται είναι ουσιαστικά η απόδοση που έχει το συνολικό ποσό που έχει καταβληθεί με τα χρόνια. Αν δηλαδή το συνολικό πόσο που έχει συσσωρευτεί από έναν εργαζόμενο είναι €150.000 και ο τόκος είναι 6%, τότε όπως καταλαβαίνεται η σύνταξη εκείνης της χρονιάς βγαίνει σε € 9.000 τον χρόνο. Η εξίσωση βέβαια δεν είναι τόσο απλή, απλά σας δίνω να καταλάβετε περίπου πως υπολογίζετε η σύνταξη με βάση την κεφαλαιακή επάρκεια του συστήματος.
Στην Ελληνική περίπτωση έχουμε το pay-as-you-go σύστημα. Σε αυτή την περίπτωση το συνταξιοδοτικό σύστημα δεν βασίζετε σε αποταμιεύσεις. Σαν αποτέλεσμα, το σύστημα εξ ορισμού δεν είναι αποταμιευτικού χαρακτήρα. Οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τον αριθμό των εργαζομένων που πληρώνουν εισφορές και όχι με τις αποταμιεύσεις που έχουν κάνει οι εργαζόμενοι. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που τα Ελληνικά ταμεία έχουν τα χαμηλότερα περιουσιακά στοιχεία από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ … 9% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τις εισφορές που μπαίνουν στο σύστημα. Όσο υπάρχουν εργαζόμενοι που συνεισφέρουν στα ταμεία, θα υπάρχουν και συντάξεις. Όσο περισσότεροι συνεισφέρουν, τόσο πιο πολλά λεφτά μπορούν να δοθούν. Όσο πιο λίγοι συνεισφέρουν τόσο λιγότερα παράγει το σύστημα προς πληρωμή. Υπάρχουν διάφορες εξισώσεις για να μπορεί να λειτουργεί το σύστημα. Όλες όμως εξαρτώνται από την διατήρηση ορισμένων ισορροπιών. Στην περίπτωση της Ελλάδος, οι ισορροπίες έχουν ανατραπεί τώρα και πολλά χρόνια.
Το πρόβλημα με το μοντέλο είναι ότι επειδή δεν βασίζεται σε αποταμιεύσεις, οι συντάξεις που πληρώνονται εξαρτώνται από αυτούς που δουλεύουν και συνεισφέρουν. Όπως είπαμε, το σύστημα δεν λογαριάζει τι έχει πληρώσει ο καθένας, βασίζεται σε αυτά που συνεισφέρουν οι τωρινοί εργαζόμενοι. Όταν αυτοί που συνεισφέρουν λιγοστέψουν, τότε και τα προς διάθεση κεφάλαια γίνονται λιγότερα. Με λίγα λόγια δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ.
Όπως είπαμε το Funded Pension Plan [κεφαλαιοποιητικό σύστημα] δεν εξαρτάται από τις τωρινές εισφορές. Ακόμα δηλαδή και αν όλοι σταματήσουν να δουλεύουν και σταματήσουν οι εισφορές, λεφτά υπάρχουν για να πληρώσουν τις συντάξεις διότι το σύστημα τις έχει αποταμιεύσει και είναι προς διάθεση. Όπως καταλαβαίνετε, ένα τέτοιο σύστημα δεν επηρεάζεται από πληθυσμιακές μεταβολές. Το σύστημα που έχουμε όμως στην Ελλάδα δεν είναι έτσι. Επειδή το σύστημα δεν είναι αποταμιευτικό, θα πρέπει να εισέρχονται εισφορές στο σύστημα για να μπορούν να δίδονται συντάξεις
του Γιώργου Καισάριου
Στην περίπτωση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, ο εισφορές που πληρώνονται όταν ο δικαιούχος συνταξιοδοτηθεί, έχουν σχέση με τις εισφορές που έχουν καταβληθεί και την απόδοση αυτών. Σε αυτή την περίπτωση, η σύνταξη που λαμβάνεται είναι ουσιαστικά η απόδοση που έχει το συνολικό ποσό που έχει καταβληθεί με τα χρόνια. Αν δηλαδή το συνολικό πόσο που έχει συσσωρευτεί από έναν εργαζόμενο είναι €150.000 και ο τόκος είναι 6%, τότε όπως καταλαβαίνεται η σύνταξη εκείνης της χρονιάς βγαίνει σε € 9.000 τον χρόνο. Η εξίσωση βέβαια δεν είναι τόσο απλή, απλά σας δίνω να καταλάβετε περίπου πως υπολογίζετε η σύνταξη με βάση την κεφαλαιακή επάρκεια του συστήματος.
Στην Ελληνική περίπτωση έχουμε το pay-as-you-go σύστημα. Σε αυτή την περίπτωση το συνταξιοδοτικό σύστημα δεν βασίζετε σε αποταμιεύσεις. Σαν αποτέλεσμα, το σύστημα εξ ορισμού δεν είναι αποταμιευτικού χαρακτήρα. Οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τον αριθμό των εργαζομένων που πληρώνουν εισφορές και όχι με τις αποταμιεύσεις που έχουν κάνει οι εργαζόμενοι. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που τα Ελληνικά ταμεία έχουν τα χαμηλότερα περιουσιακά στοιχεία από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ … 9% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τις εισφορές που μπαίνουν στο σύστημα. Όσο υπάρχουν εργαζόμενοι που συνεισφέρουν στα ταμεία, θα υπάρχουν και συντάξεις. Όσο περισσότεροι συνεισφέρουν, τόσο πιο πολλά λεφτά μπορούν να δοθούν. Όσο πιο λίγοι συνεισφέρουν τόσο λιγότερα παράγει το σύστημα προς πληρωμή. Υπάρχουν διάφορες εξισώσεις για να μπορεί να λειτουργεί το σύστημα. Όλες όμως εξαρτώνται από την διατήρηση ορισμένων ισορροπιών. Στην περίπτωση της Ελλάδος, οι ισορροπίες έχουν ανατραπεί τώρα και πολλά χρόνια.
Το πρόβλημα με το μοντέλο είναι ότι επειδή δεν βασίζεται σε αποταμιεύσεις, οι συντάξεις που πληρώνονται εξαρτώνται από αυτούς που δουλεύουν και συνεισφέρουν. Όπως είπαμε, το σύστημα δεν λογαριάζει τι έχει πληρώσει ο καθένας, βασίζεται σε αυτά που συνεισφέρουν οι τωρινοί εργαζόμενοι. Όταν αυτοί που συνεισφέρουν λιγοστέψουν, τότε και τα προς διάθεση κεφάλαια γίνονται λιγότερα. Με λίγα λόγια δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ.
Όπως είπαμε το Funded Pension Plan [κεφαλαιοποιητικό σύστημα] δεν εξαρτάται από τις τωρινές εισφορές. Ακόμα δηλαδή και αν όλοι σταματήσουν να δουλεύουν και σταματήσουν οι εισφορές, λεφτά υπάρχουν για να πληρώσουν τις συντάξεις διότι το σύστημα τις έχει αποταμιεύσει και είναι προς διάθεση. Όπως καταλαβαίνετε, ένα τέτοιο σύστημα δεν επηρεάζεται από πληθυσμιακές μεταβολές. Το σύστημα που έχουμε όμως στην Ελλάδα δεν είναι έτσι. Επειδή το σύστημα δεν είναι αποταμιευτικό, θα πρέπει να εισέρχονται εισφορές στο σύστημα για να μπορούν να δίδονται συντάξεις
του Γιώργου Καισάριου
Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 2007
Δεν ανήκεις πουθενά;
« Ανήκω»… Τι βάρβαρη λέξη! Σαν να ήμουν ιδιοκτησία κάποιου. Οι άνθρωποι σήμερα ανήκουν : στη δεξιά, στην αριστερά, στο κέντρο…
Έ ! Λοιπόν δεν ανήκω πουθενά. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου πολιτικό ανδράποδο !
Απλώς κάποιες θέσεις των κομμάτων ταιριάζουν με τις δικές μου.
Πιστεύω απόλυτα στο αξίωμα του Καρτέσιου. « Να μη δεχτώ καμία αλήθεια αν δεν τη γνωρίζω καθαρά σαν τέτοια». Μία- μία θέση όταν έρθει, πρέπει να εξετάζεται και να κρίνεται. Δεν μπορεί να είναι σωστό κάτι επειδή το είπε ο Καραμανλής ή ο Παπανδρέου, αλλά επειδή είναι σωστό, τότε μπορούμε να τη δεχτούμε.
Και πως θα ξέρει ο μέσος πολίτης τι είναι σωστό; Σίγουρα δεν έχει πάντα τα μέσα και τα στοιχεία για να κρίνει. Αυτό δε σημαίνει πως δεν πρέπει να προσπαθεί. Πρώτα όμως να απομονώνει την άποψη από το φορέα της και να την κρίνει αυτή καθαυτή.
Η μόνη εγγύηση για τη δημοκρατία είναι το πάντα ξύπνιο, το πάντα άγρυπνο, πάντα ανοιχτό μυαλό του πολίτη. Από τη στιγμή που θα αρχίσει να καταπίνει αμάσητα θέσεις, απόψεις , δόγματα., η δικτατορία βρίσκεται πολύ κοντά.
Κάθε γενική κομματική τοποθέτηση αποτελείται από εκατοντάδες επιμέρους θέσεις. Με άλλες απ’ αυτές είναι φυσιολογικό να συμφωνείς – με άλλες να διαφωνείς. Αν από τις 100 θέσεις που διατυπώνει το κόμμα «Α» συμφωνείς ( την εποχή των εκλογών ) με τις 55 – και αν το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο απ’ ότι στα άλλα κόμματα – φυσικό είναι να ψηφίσεις το κόμμα «Α» Αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να συμφωνήσεις και με τις υπόλοιπες 45 θέσεις του ! Ούτέ και μερικούς μήνες μετά τις εκλογές, όταν αλλάξουν και οι συνθήκες και οι θέσεις, θα πρέπει ακόμα να συμφωνείς σε πλειοψηφία , μ’ αυτό το κόμμα.
Όποιος δεν ακολουθεί το παραπάνω αξίωμα φαλκιδεύει το εκλογικό του δικαίωμα και η συμμετοχή του στην εκλογική διαδικασία θα πρέπει να θεωρείται αντισυνταγματική. Η ψήφος είναι κρίση. Αλλά τι κρίνει όποιος ψηφίζει στα τυφλά;
Έ ! Λοιπόν δεν ανήκω πουθενά. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου πολιτικό ανδράποδο !
Απλώς κάποιες θέσεις των κομμάτων ταιριάζουν με τις δικές μου.
Πιστεύω απόλυτα στο αξίωμα του Καρτέσιου. « Να μη δεχτώ καμία αλήθεια αν δεν τη γνωρίζω καθαρά σαν τέτοια». Μία- μία θέση όταν έρθει, πρέπει να εξετάζεται και να κρίνεται. Δεν μπορεί να είναι σωστό κάτι επειδή το είπε ο Καραμανλής ή ο Παπανδρέου, αλλά επειδή είναι σωστό, τότε μπορούμε να τη δεχτούμε.
Και πως θα ξέρει ο μέσος πολίτης τι είναι σωστό; Σίγουρα δεν έχει πάντα τα μέσα και τα στοιχεία για να κρίνει. Αυτό δε σημαίνει πως δεν πρέπει να προσπαθεί. Πρώτα όμως να απομονώνει την άποψη από το φορέα της και να την κρίνει αυτή καθαυτή.
Η μόνη εγγύηση για τη δημοκρατία είναι το πάντα ξύπνιο, το πάντα άγρυπνο, πάντα ανοιχτό μυαλό του πολίτη. Από τη στιγμή που θα αρχίσει να καταπίνει αμάσητα θέσεις, απόψεις , δόγματα., η δικτατορία βρίσκεται πολύ κοντά.
Κάθε γενική κομματική τοποθέτηση αποτελείται από εκατοντάδες επιμέρους θέσεις. Με άλλες απ’ αυτές είναι φυσιολογικό να συμφωνείς – με άλλες να διαφωνείς. Αν από τις 100 θέσεις που διατυπώνει το κόμμα «Α» συμφωνείς ( την εποχή των εκλογών ) με τις 55 – και αν το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο απ’ ότι στα άλλα κόμματα – φυσικό είναι να ψηφίσεις το κόμμα «Α» Αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να συμφωνήσεις και με τις υπόλοιπες 45 θέσεις του ! Ούτέ και μερικούς μήνες μετά τις εκλογές, όταν αλλάξουν και οι συνθήκες και οι θέσεις, θα πρέπει ακόμα να συμφωνείς σε πλειοψηφία , μ’ αυτό το κόμμα.
Όποιος δεν ακολουθεί το παραπάνω αξίωμα φαλκιδεύει το εκλογικό του δικαίωμα και η συμμετοχή του στην εκλογική διαδικασία θα πρέπει να θεωρείται αντισυνταγματική. Η ψήφος είναι κρίση. Αλλά τι κρίνει όποιος ψηφίζει στα τυφλά;
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις
(
Atom
)