Υπάρχουν δύο είδη συνταξιοδοτικά συστήματα. Αν και υπάρχουν πολλές παραλλαγές γύρω από τα δύο συστήματα, ουσιαστικά είναι δυο. Αυτά είναι τα Funded Systems [κεφαλαιοποιητικά] και τα Pay as you go [όπου οι συντάξεις υπολογίζονται όχι με βάση των εισφορών και την απόδοση αυτών]
Στην περίπτωση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, ο εισφορές που πληρώνονται όταν ο δικαιούχος συνταξιοδοτηθεί, έχουν σχέση με τις εισφορές που έχουν καταβληθεί και την απόδοση αυτών. Σε αυτή την περίπτωση, η σύνταξη που λαμβάνεται είναι ουσιαστικά η απόδοση που έχει το συνολικό ποσό που έχει καταβληθεί με τα χρόνια. Αν δηλαδή το συνολικό πόσο που έχει συσσωρευτεί από έναν εργαζόμενο είναι €150.000 και ο τόκος είναι 6%, τότε όπως καταλαβαίνεται η σύνταξη εκείνης της χρονιάς βγαίνει σε € 9.000 τον χρόνο. Η εξίσωση βέβαια δεν είναι τόσο απλή, απλά σας δίνω να καταλάβετε περίπου πως υπολογίζετε η σύνταξη με βάση την κεφαλαιακή επάρκεια του συστήματος.
Στην Ελληνική περίπτωση έχουμε το pay-as-you-go σύστημα. Σε αυτή την περίπτωση το συνταξιοδοτικό σύστημα δεν βασίζετε σε αποταμιεύσεις. Σαν αποτέλεσμα, το σύστημα εξ ορισμού δεν είναι αποταμιευτικού χαρακτήρα. Οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τον αριθμό των εργαζομένων που πληρώνουν εισφορές και όχι με τις αποταμιεύσεις που έχουν κάνει οι εργαζόμενοι. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που τα Ελληνικά ταμεία έχουν τα χαμηλότερα περιουσιακά στοιχεία από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ … 9% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τις εισφορές που μπαίνουν στο σύστημα. Όσο υπάρχουν εργαζόμενοι που συνεισφέρουν στα ταμεία, θα υπάρχουν και συντάξεις. Όσο περισσότεροι συνεισφέρουν, τόσο πιο πολλά λεφτά μπορούν να δοθούν. Όσο πιο λίγοι συνεισφέρουν τόσο λιγότερα παράγει το σύστημα προς πληρωμή. Υπάρχουν διάφορες εξισώσεις για να μπορεί να λειτουργεί το σύστημα. Όλες όμως εξαρτώνται από την διατήρηση ορισμένων ισορροπιών. Στην περίπτωση της Ελλάδος, οι ισορροπίες έχουν ανατραπεί τώρα και πολλά χρόνια.
Το πρόβλημα με το μοντέλο είναι ότι επειδή δεν βασίζεται σε αποταμιεύσεις, οι συντάξεις που πληρώνονται εξαρτώνται από αυτούς που δουλεύουν και συνεισφέρουν. Όπως είπαμε, το σύστημα δεν λογαριάζει τι έχει πληρώσει ο καθένας, βασίζεται σε αυτά που συνεισφέρουν οι τωρινοί εργαζόμενοι. Όταν αυτοί που συνεισφέρουν λιγοστέψουν, τότε και τα προς διάθεση κεφάλαια γίνονται λιγότερα. Με λίγα λόγια δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ.
Όπως είπαμε το Funded Pension Plan [κεφαλαιοποιητικό σύστημα] δεν εξαρτάται από τις τωρινές εισφορές. Ακόμα δηλαδή και αν όλοι σταματήσουν να δουλεύουν και σταματήσουν οι εισφορές, λεφτά υπάρχουν για να πληρώσουν τις συντάξεις διότι το σύστημα τις έχει αποταμιεύσει και είναι προς διάθεση. Όπως καταλαβαίνετε, ένα τέτοιο σύστημα δεν επηρεάζεται από πληθυσμιακές μεταβολές. Το σύστημα που έχουμε όμως στην Ελλάδα δεν είναι έτσι. Επειδή το σύστημα δεν είναι αποταμιευτικό, θα πρέπει να εισέρχονται εισφορές στο σύστημα για να μπορούν να δίδονται συντάξεις
του Γιώργου Καισάριου
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου