http://www.youtube.com/user/Lynkeas
Ενα υπεροχο ταξιδι στο χρονο....
Ενα υπεροχο ταξιδι στον στον τοπο του πολιτισμου!
ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΝ ΙΔΕΕΣ ΟΙ ΣΥΝHΘΕΙΣ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΗΜΑΝΤΟΙ ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ
Όπως και αν είναι, ο θεσμός της νηστείας δε μπορεί να κατανοηθεί και ερμηνευτεί στο πρώτο στάδιο της εμφάνισής του χωρίς να μελετηθούν παράλληλα και οι κοινωνικές ή πιό σωστά οι παραγωγικές συνθήκες, κάτω από τις οποίες ζούσαν οι πρωτόγονοι και καθυστερημένοι λαοί. |
Οι νηστείες, που καθιερώθηκαν από την Εκκλησία δεν έχουν καμμία σχέση με τα δόγματα του χριστιανισμού, αφού πουθενά στην Καινή Διαθήκη δε γίνεται λόγος γιά πολυήμερες νηστείες. | Ο χριστιανισμός όμως, αντίθετα απ΄ ό,τι ήταν καθιερωμένο στούς μεσογειακούς λαούς, επέβαλε μακροχρόνιες νηστείες. Η Ανατολική Εκκλησία καθιέρωσε παραπάνω από 150 μέρες το χρόνο, κατά τις οποίες απαγορεύεται όχι μόνο το κρέας, αλλά και τα αυγά, το λάδι, τα ψάρια, το γάλα, το βούτυρο κ.λπ., ενώ ούτε οι Εβραίοι είχαν πολυήμερες νηστείες, ούτε οι Έλληνες, ούτε οι Σύροι, ούτε οι Ρωμαίοι. Μα και το σπουδαιότερο είναι, ότι στα ευαγγέλια και τις επιστολές τού Παύλου δε γίνεται λόγος για μεγάλες νηστείες. Αντίθετα, κατά την ευαγγελική παράδοση, ο Ναζωραίος, όχι μόνο δεν τηρούσε το Σάββατο και τη νηστεία του, αλλά δήλωσε, πως «δεν βλάπτουν τα εισερχόμενα, αλλά τα εξερχόμενα.» Κι ακόμα ως το τέλος τού 2ου αιώνα σχεδόν δεν υπάρχουν καθιερωμένες νηστείες, δηλαδή οι χριστιανικές εκκλησίες δεν έχουν επιβάλει ορισμένους κανόνες νηστειών. Άρα, οι νηστείες, που καθιερώθηκαν από την Εκκλησία, δεν έχουν καμμία σχέση με τα δόγματα τού χριστιανισμού, αφού πουθενά στην Καινή Διαθήκη δε γίνεται λόγος γιά πολυήμερες νηστείες. |
Ήταν επόμενο λοιπόν, να δημιουργηθούν παράπονα καί διαιρέσεις, όπως μάς πληροφορούν τα γραπτά των Πατέρων τής Εκκλησίας εκείνου τού καιρού. Από την αιτία αυτή οι πρεσβύτεροι και οι επισκοποι, από τη μιά μεριά για να εξοικονομήσουν τρόφιμα και από την άλλη για να σταματήσουν τις διενέξεις και τις αντιθέσεις ανάμεσα φτωχών και πλουσίων μέσα στις χριστιανικές κοινότητες (εκκλησίες), θέσπισαν τις διάφορες νηστείες, δηλαδή την αποχή από τα φαγητά, που έτρωγαν οι εύποροι. Το μέτρο αυτό απόβλεπε σε δυο σκοπούς: Πρώτο, αναγκάζονταν οι πλούσιοι χριστιανοί ορισμένες μέρες να τηρούν την ακρεωφαγία και να μην τρώνε λάδι, ψάρια, γάλα κ.λπ.. Έτσι εξομοιώνονταν με τούς φτωχούς χριστιανούς. Δεύτερο, γινόταν εξοικονόμηση τροφίμων (μια και οι πλούσιοι νήστευαν) και αυτά προσφέρονταν στην κοινότητα, ώστε να τρώνε κρέας, λάδι, ψάρια, αυγά κ.λπ. και οι φτωχοί. Γι΄ αυτό στη Δύση επικρατούσε η θεωρία, ότι η νηστεία είναι έργον άξιον μισθού (meritium) και συνεπώς εκείνος που νηστεύει, γλυτώνει από τις αμαρτίες του. Η γνώμη αυτή, το καταλαβαίνει ο καθ΄ ένας, πως είχε υποβλητικό χαρακτήρα σε πλούσιους και φτωχούς. |
Όταν όμως, στις αρχές του 4ου αιώνα, ο χριστιανισμός νίκησε και η χριστιανική Εκκλησία έγινε ο κυριότερος συνεργάτης των αυτοκρατόρων, συντρέξανε και άλλοι λόγοι, για να καθιερωθούν εκτός από τις ημερήσιες νηστείες και πολυήμερες. Η αυτοκρατορία περνούσε μια χρονίζουσα οικονομική κρίση. Η φτώχεια ήταν απλωμένη παντού. Η γεωργία σε πολλές περιοχές οπισθοδρομούσε. Η κτηνοτροφία καταστρεφόταν από αρρώστιες, ληστείες, θεομηνίες και άλλες αιτίες. Έπειτα, τα μεταφορικά μέσα εκείνο τον καιρό ήταν λίγα. Κι αυτά που υπήρχαν δεν επαρκούσαν για να μεταφέρουν τα δημητριακά, που είναι το βασικό είδος τής διατροφής και συντήρησης τού ανθρώπου. Η αισχροκέρδεια εξ άλλου είχε αποχαλινωθεί, η ακρίβεια καθιστούσε το βίο αβίωτο για τα μεγάλα στρώματα τού πληθυσμού. Μόνο στην Πόλη, στις μέρες τού Ιωάννη Χρυσοστόμου υπήρχαν εκατό χίλιαδες φτωχοί καί πεινασμένοι. | Όταν στις αρχές τού 4ου αιώνα η Εκκλησία έγινε ο κυριότερος συνεργάτης των αυτοκρατόρων, συντρέξανε και άλλοι λόγοι για να καθιερωθούν εκτός από τις ημερήσιες νηστείες και πολυήμερες. |
Η Εκκλησία λοιπόν, που από πολύ πριν είχε καθιερώσει ορισμένες νηστείες, τώρα βρέθηκε στην ανάγκη με το κύρος και την επιβολή της, να επιβάλει και άλλες και μάλιστα πολυήμερες - τις σαρακοστές. Στην περίοδο αυτή, που ήταν παντοδύναμη η Εκκλησία, γιατί διάθετε το ακαταμάχητο όπλο τής επιβολής, συνεργάστηκε με την κρατική εξουσία. Έτσι, νόμους, που και αν τούς θέσπιζαν οι αυτοκράτορες δε θα εφαρμόζονταν, τούς επέβαλε αυτή με δικές της αποφάσεις και έγιναν απόλυτα σεβαστοί από το μεγάλο πλήθος των χριστιανών. |
Οι δυό μεγάλες σαρακοστές, την άνοιξη και στην αρχή τού χειμώνα ήταν προστατευτικές τής κτηνοτροφίας και τής πτηνοτροφίας. | Έπρεπε να εξευρεθεί τρόπος, ώστε από τη μια μεριά να ενισχυθεί η κτηνοτροφία, η πτηνοτροφία και η αλιεία και από την άλλη να παταχτεί έμμεσα η αισχροκέρδεια, Αυτός είναι ο βασικός λόγος, που επιβλήθηκαν οι σαρακοστές. Το μέτρο ήταν γιά την εποχή εκείνη σοφό. Οι δυό μεγάλες σαρακοστές, την άνοιξη και στην αρχή τού χειμώνα ήταν προστατευτικές τής κτηνοτροφίας και τής πτηνοτροφίας. Η ακρεωφαγία, που επιβλήθηκε για θρησκευτικούς λόγους, ενίσχυσε πάρα πολύ τούς δύο αυτούς κλάδους τής αγροτικής οικονομίας. Τα ζώα, μικρά και μεγάλα, δε σφάζονταν, η αναπαραγωγή τους αύξαινε και μαζί δημιουργούνταν σταθεροί όροι γιά την αύξηση τής παραγωγής τού γάλακτος και την ανάπτυξη τής τυροκομίας. Έτσι, μια που ορισμένες εποχές η ζήτηση κρέατος, πουλερικών, τυριού, αυγών κ.λπ., περιοριζόταν πάρα πολύ, μαζεύονταν αποθέματα και δεν υπήρχε καμμιά ανάγκη να γίνεται εισαγωγή. Αντίθετα, γινόταν εξαγωγή. |
Επίσης και για τα ψάρια, που κι αυτά μπήκαν στον κατάλογο των απαγορευμένων τροφών, οι ίδιοι λόγοι συντρέχανε. Δεν απαγορεύτηκε γενικά η αλιεία, αλλά περιορίστηκε η κατανάλωση. Κι αυτό γιά να παστώνουν τα ψάρια, ώστε να υπάρχουν μεγάλα αποθέματα παστών, που διατηρούνται και ευκολομεταφέρονται, κι έτσι να υπάρχει πάντα μεγαλύτερη προσφορά από τη ζήτηση. Αντίθετα, άλλα είδη θαλασσινών προϊόντων (αστακός, χταπόδια, καλαμαράκια κ.λπ.) , δεν ήταν απαγορευμένα ίσως γιατί η αλιεία τους με τα τεχνικά μέσα που διαθέτανε, ήταν δύσκολη και συνεπώς δεν έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην αγορά. |
Στις φωτογραφίες φαίνονται διάφορα νηστίσιμα φαγητά. Η λέξη νηστεία όμως, δεν σημαίνει τρώω κάποια φαγητά αντί άλλων, αλλά απέχω από τροφή, δεν τρώω καθόλου (νη + εσθίω). |
Υποθέτω, πως οι στίχοι αυτοί λέγονταν για τούς καλόγερους, που, όπως μάς πληροφορούν πολλές γραφτές πηγές, οργίαζαν και μεθοκοπούσαν, όπως και οι άρχοντες. ΕΙναι λοιπόν πολύ πιθανό, πως και οι παρακάτω στίχοι γράφτηκαν για τούς καλόγερους: |
Μόνο μ΄ ένα τέτοιο αντίκρισμα μπορούμε να εξηγήσουμε την αιτία, που επιβλήθηκαν και καθιερώθηκαν στην αρχή μεν οι μικρές νηστείες κι αργότερα οι σαρακοστές. Η Εκκλησία τής Ανατολής στην προκειμένη περίπτωση με το να καθιερώσει την αυστηρή αποχή από ορισμένα είδη τροφών, δεν έκανε τίποτε άλλο παρά εφάρμοσε μέτρα, που ήταν μέτρα ανάγκης για μιά δυσμενή εποχή. Εξυπηρέτησε δηλαδή την εθνική οικονομία τού Βυζαντίου. |
Η Εκκλησία και η Πολιτεία, αν και κατόρθωσαν με την επιβολή τής νηστείας, να περιορίσουν την κατανάλωση τού κρέατος, τού τυριού, τού λαδιού και τού κρασιού, δεν μπόρεσαν να ηθικοποιήσουν τη βυζαντινή κοινωνία. Οι νηστείες κατάντησαν νεκρός τύπος. Οι πλούσιοι εξ άλλου (ανώτεροι κληρικοί, ευγενείς, φεουδάρχες, ηγούμενοι κ.λπ.) δεν τηρούσαν τις νηστείες. Κρυφά έτρωγαν. Κι επειδή η κατανάλωση των ειδών που αναφέραμε, ήταν περιορισμένη, υπήρχε μεγάλη προσφορά κι έτσι τα παραπάνω είδη κατανάλωσης και πρώτης ανάγκης, προσφέρονταν σε μικρή τιμή. |
Σημερινός μητροπολίτης (αριστερά) και μοναχός τού Αγίου Όρους (δεξιά) ...εξουθενωμένοι από την πολλή νηστεία... |
(*) Ο Γιάννης Κορδάτος (Ζαγορά Πηλίου, 1891-1961) ήταν νομικός, κοινωνιολόγος, πολιτικός, ιστορικός, μελετητής τής ελληνικής ιστορίας από την αρχαιότητα έως την σύγχρονη εποχή. Υπήρξε από τα ιδρυτικά στελέχη τής «Φοιτητικής Συντροφιάς» και τού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος, προκατόχου τού Κ.Κ.Ε., διετέλεσε γενικός γραμματέας του (1920-1924) και διευθυντής τού Ριζοσπάστη (1922-1924). Το 1927 αποχώρησε από το Κ.Κ.Ε., συνέχισε ωστόσο να είναι κοντά του και γι΄ αυτό φυλακίστηκε στα χρόνια τής δικτατορίας τού Μεταξά. |
Επιδημιολογικές μελέτες έχουν αποδείξει, ότι η συχνή κατανάλωση ψαριού μάς προστατεύει από διάφορες μορφές καρκίνου. Μια μεγάλη μελέτη στην Ιταλία, που σύγκρινε 10.000 καρκινοπαθείς με 8.000 ασθενείς με άλλα προβλήματα υγείας, έδειξε, ότι όσοι έτρωγαν δύο ή περισσότερες μερίδες ψάρι την εβδομάδα διέτρεχαν πολύ μικρότερο κίνδυνο για διάφορες μορφές καρκίνου σε σύγκριση με όσους έτρωγαν ψάρι μια φορά την εβδομάδα ή και καθόλου (Fernandez E., Chatenoud L., La Vecchia C., et al., «Fish Consumption and Cancer Risk», 1999). |
Το λευκό αλεύρι το καταναλώνουμε συνεχώς, αφού πολλά προϊόντα τού εμπορίου το περιέχουν. Το λευκό αλεύρι το καταναλώνουμε πολύ περισσότερο κατά τη διάρκεια τής νηστείας τής σαρακοστής. Αυτό ίσως που δεν ξέρετε είναι, ότι το λευκό αλεύρι είναι επικίνδυνο για την καρδιά σας. |
Διάφοροι «ειδικοί» βγαίνουν κάθε χρόνο αυτές τις μέρες στα κανάλια και επιχειρηματολογούν για το δήθεν καλό, που κάνει η χριστιανική νηστεία στον οργανισμό. Εμφα- νίζονται και άρθρα σε περιοδικά, εφημερίδες και διαδίκτυο, που τολμούν να συγκρίνουν τη νηστεία (που τοξινώνει τον οργανισμό) με διάφορες δίαιτες αποτοξίνωσης! |
Η νηστεία τής σαρακοστής δεν βοηθάει στην αποτοξίνωση, αλλά αντίθετα τοξινώνει χειρότερα τον οργανισμό
Ένας από τούς μεγάλους μύθους για τη νηστεία τής μεγάλης σαρακοστής και τις άλλες χριστιανικές νηστείες είναι, ότι δήθεν αποτοξινώνουν τον οργανισμό. Αλήθεια από τι τον αποτοξινώνουν; Πώς αποβάλλει τις τοξίνες μια τέτοια νηστεία; Ρωτήστε αυτά τα ερωτήματα σε όποιον ισχυρίζεται, ότι οι πολυήμερες νηστείες αποτοξινώνουν τον οργανισμό σας και δεν θα λάβετε καμμιά επιστημονική απάντηση. Οι χριστιανικές νηστείες είναι ανθυγιεινές. Κατά τη διάρκειά τους οι νηστεύοντες ακολουθούν μια διατροφή, που δεν είναι φυσιολογική για τον άνθρωπο· υπερκαταναλώνουν υδατάνθρακες και κυρίως ψωμί και ζυμαρικά, σάκχαρα (π.χ. χαλβάδες), ενώ αποφεύγουν τις απαραίτητες για την υγεία ζωικές τροφές, όπως είναι το κρέας, τα ψάρια και τα αυγά. Μια διατροφή υψηλή σε σάκχαρα και υδατάνθρακες όμως, όχι μόνο δεν βοηθάει στην αποτοξίνωση, αλλά στην πραγματικότητα τοξινώνει χειρότερα τον οργανισμό. Τι σημαίνει νηστεία Νηστεία. Μια λέξη, που μάς οδηγεί συνειρμικά στις θρησκευτικές νηστείες. Πόσοι όμως γνωρίζουν, ότι η νηστεία εφαρμοζόταν θεραπευτικά από γιατρούς τής νεοϊπποκράτειας ιατρικής με εξαιρετική επιτυχία, ώστε να θεωρείται πανάκεια; Πόσοι γνωρίζουν, ότι σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ υπήρχαν κέντρα υγείας, όπου εφαρμόζονταν νηστειοθεραπείες;
Η νηστειοθεραπεία από την αρχαιότητα έως σήμερα Η νηστεία ως θεραπευτική πρακτική ήταν μια από τις βασικές μεθόδους των αρχαίων ελλήνων γιατρών, εφαρμοζόταν δε τουλάχιστον από τη μυκηναϊκή περίοδο στα Ασκληπιεία και στα Αμφιαράεια. Ο καθηγητής Αραβαντινός στο σύγγραμμά του «Ασκληπιός και Ασκληπιεία» γράφει: «Πριν από κάθε θεραπεία υπεβάλλοντο οι ασθενείς των ιερών θεραπευτηρίων πάντοτε αναλόγως των περιστάσεων σε ορισμένες ημέρες προπαρασκευής δίαιτας, νηστείας… και ήδη ετοιμάζονται για την εφαρμογή τής ειδικής θεραπείας.» Ακολουθώντας την ιατρική των Ασκληπιείων, ο Ιπποκράτης εφάρμοζε τη νηστεία. Είναι γνωστή η ρήση του «όσο περισσότερο τρέφετε έναν άρρωστο, τόσο περισσότερο κακό τού κάνετε.» Τη νηστεία ως θεραπευτική πρακτική προτείνει σε πολλά σημεία τού έργου του. Για παράδειγμα στο «Περί Γυναικείης Φύσιος» γράφει: «Για όσο διάστημα τα πράγματα θα έχουν έτσι, η γυναίκα θα αποφεύγει το φαγητό και θα πίνει όσο γίνεται λιγότερο, ώσπου να περάσουν επτά ημέρες» (παρ. 5). Είναι γνωστό, ότι ο Ιπποκράτης, καθώς και άλλοι γιατροί τής αρχαιότητας εφάρμοζαν ειδική μονοδίαιτα με χυλό κριθαριού, την πτισάνη. Ο Ιπποκράτης έδινε στους ασθενείς του αλεσμένους σπόρους κριθαριού, από τούς οποίους δεν αφαιρούσε το φύτρο και το πίτουρο και που είχαν μαγειρευτεί με νερό ή με αραιωμένο κρασί σε μορφή χυλού. Η ιδέα ήταν, ότι απλοποιώντας τη λήψη τροφής και υγρών οι φυσικές ικανότητες τού σώματος για αυτοθεραπεία, καθαρισμό και αναγέννηση θα επιτάχυναν τη θεραπεία.
Από το 1850, ο νεοϊπποκρατισμός εφαρμόζει τη νηστειοθεραπεία θεωρώντας την ως τον καλύτερο τρόπο ίασης. Ο γνωστός παλιός γιατρός Tilden έλεγε: «Το πιο δυνατό και αποτελεσματικό καθαρτικό τού οργανισμού είναι η νηστεία.» Η θεραπευτική νηστεία είναι αποτελεσματική κατά των ρευματισμών, τής αρθρίτιδας, τού άσθματος, των στομαχικών παθήσεων, τού έλκους και τής χρόνιας δυσπεψίας, των λιθιάσεων, των παθήσεων τού ήπατος, τής κολίτιδας, των αλλεργιών κ.λπ.. Η νηστεία είναι αποτελεσματική και για τη σχιζοφρένεια. Ο Αμερικανός ψυχίατρος Άλαν Κατ θεραπεύει σχιζοφρενείς με νηστεία. Συστηματικότερη δουλειά γίνεται στην κλινική τού καθηγητή Γιούριν Νικολάγιεφ τού ψυχιατρικού Ινστιτούτου Μόσχας. Από το 1950 θεραπεύει τη σχιζοφρένεια υποβάλλοντας τούς ψυχασθενείς σε 30ήμερη νηστεία με νερό αλλά και με σωματικές ασκήσεις. Η νηστεία θεωρείται αποτελεσματικότατος τρόπος για τη θεραπεία τής πνευμονίας. Πόσοι άραγε γνωρίζουν, ότι η νηστεία ήταν η αποτελεσματικότερη θεραπεία προτού ανακαλυφθούν τα φάρμακα κατά τού μικροβίου τής πνευμονίας, όπως αποκαλύπτει ο γιατρός A. Goldsmith: «Η δύναμή μας (σ.σ. των συμβατικών γιατρών) απέναντι τής πνευμονίας είναι πολύ μικρή. Έχω την πεποίθηση, ότι οι γιατροί σκότωσαν τόσους αρρώστους, όσους έτυχε να νοσηλεύσουν. Και στην ομαδική αυτή δολοφονία είμαι και εγώ όπως και ο καθένας από την εξοχότητά σας συνένοχος, εφ΄ όσον έχω εργαστεί επί έτη σε διάφορα νοσοκομεία, όπου κατά τα καθιερωμένα η μόνη φροντίδα των γιατρών είναι η παροχή φαρμάκων και η σύσταση τού υπερσιτισμού στούς ασθενείς. Αν αφήσει ο γιατρός στην τύχη τους τούς ασθενείς του, ασφαλώς θα έχει καταπληκτικά αποτελέσματα. Αυτό μπορώ να το βεβαιώσω από την πείρα των τελευταίων ετών, κατά τα οποία δεν εφαρμόζω παρά μόνο τα μέσα της Φυσιοθεραπείας (νηστεία και αποτοξίνωση) στους πελάτες μου» (G. Clements, «Natural Therapy»). Η νηστειοθεραπεία ήταν αποτελεσματική σε πολλές από τις μικροβιακές ασθένειες, διότι, όταν στερείται ο ασθενής τροφή, στερείται τροφής και το μικρόβιο, που χρειάζεται για την επιβίωσή του. Μετά από πολυετείς έρευνες, ρώσοι γιατροί κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι η νηστεία με νερό είναι η αποτελεσματικότερη μέθοδος θεραπείας τού άσθματος. Υπάρχουν πολλές μελέτες στη ρωσική ιατρική βιβλιογραφία, από όπου καταδεικνύεται, ότι το 75% των ασθματικών με νηστεία δεν εμφάνισαν ποτέ ξανά συμπτώματα άσθματος. Η νηστεία δημιουργεί ένα ισχυρό αντιφλεγμονώδες περιβάλλον και επιτρέπει στη διαδικασία καταπολέμησης τής φλεγμονής να εξαλείψει τα βλαβερά στοιχεία, που προκαλούν ερεθισμό. Όταν η νηστεία ολοκληρωθεί, οι αναπνευστικές οδοί μπορούν να λειτουργούν φυσιολογικά.
Ασφαλώς οι περισσότεροι θα αναρωτιέστε, πώς είναι δυνατόν χωρίς να τρώμε τίποτα παρά μόνο πίνοντας νερό να θεραπευόμαστε από χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες. Όταν κάποιος δεν λάβει τροφή για ορισμένες ημέρες, πιστεύουμε, ότι θα πεθάνει από ασιτία. Λάθος. Ο δρ. Άλφρεντ Μπράουχλε εξηγεί: «Η νηστεία δίνει την ευκαιρία σε όλα τα όργανα τού σώματος να αυτοκαθαριστούν και να ξεκουραστούν. Αυτή είναι η σπουδαιότητά της. Η ανάπαυση αυτή ευεργετεί πρώτα απ΄ όλα τα πεπτικά όργανα, τα οποία θεραπεύονται κατά τη διάρκεια τής νηστείας. Επειδή το άτομο δεν παίρνει τροφή, ο μεταβολισμός γίνεται αφ΄ εαυτού και για να εξακολουθεί η λειτουργία του αρχίζει η καύση των εφεδρικών και λοιπών ουσιών, που βρίσκονται στο σώμα. Με αυτόν τον τρόπο η νηστεία οδηγεί σε έναν τέλειο καθαρισμό και μάλιστα τόσο ταχύ και σίγουρο, που κανένα άλλο μέσο δεν είναι δυνατόν να το κατορθώσει. Με τη νηστεία πολλά σπουδαία όργανα, όπως η καρδιά, τα νεφρά, το συκώτι και το νευρικό σύστημα, γίνονται τόσο γερά και ικανά, σαν να μην είχαν προσβληθεί ποτέ.» Τη δουλειά που κάνει η νηστεία δεν την πετυχαίνει κανενός χειρουργού το χέρι. Πολλοί ονόμασαν τη νηστεία σαν μια εσωτερική εγχείρηση δίχως μαχαίρι. Φάσφουντάδικη ευσέβεια: Κατά τη διάρκεια των χριστιανικών νηστειών, οι αλυσίδες των φασφουντάδικων τής Ρωμιοσύνης προσφέρουν νηστίσιμα μενού για τούς ευσεβείς ρωμιούς πελάτες τους. Αλληλούια!
Το χειρότερο όμως είναι, ότι την περίοδο τής νηστείας υπερκαταναλώνουμε υδατάνθρακες. Στην παρούσα εργασία θα δείξουμε, ότι η διατροφή που ακολουθούν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια των χριστιανικών νηστειών δεν είναι φυσιολογική για το ανθρώπινο είδος. Η φυσιολογική για το ανθρώπινο είδος διατροφή είναι η λεγόμενη παλαιολιθική διατροφή, η οποία βασίζεται στο κρέας, στα ψάρια, στα θαλασσινά, στα φρούτα στα λαχανικά, στούς ξηρούς καρπούς και στούς σπόρους, ενώ απουσιάζουν τα δημητριακά, τα όσπρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (αν και το γιαούρτι και το τυρί είναι υγιεινές τροφές). Η φυσιολογική για τον άνθρωπο παλαιολιθική διατροφή Για σχεδόν 2,4 εκατομμύρια χρόνια οι άνθρωποι ζούσαν ως κυνηγοί - τροφοσυλλέκτες συντηρούμενοι με φρέσκο κρέας και φυτικές τροφές, όπως άγρια λαχανικά, φρούτα, μούρα και ξηρούς καρπούς (Abrams H.L. Jr., «The relevance of Paleolithic diet in determining contemporary nutritional needs», Journal of Applied Nutrition, 31 (1 & 2):43-59, 1979). Γύρω στα 10.000 χρόνια πριν, η ανθρώπινη ιστορία άλλαξε ριζικά με την αρχή τής γεωργικής επανάστασης. Ο ακριβής λόγος για τη στροφή τού ανθρώπινου είδους στη γεωργία είναι ακόμα πηγή συζήτησης, αλλά ένας συνδυασμός γρήγορης αύξησης πληθυσμού και μειωμένης διαθεσιμότητας άγριου κυνηγιού λόγω κλιματικών αλλαγών φαίνεται να είναι η πιο πιθανή αιτία. Με την υιοθέτηση τής γεωργίας, η ανθρώπινη διατροφή υπέστη μια μαζική και θεμελιώδη αλλαγή σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα από μια διατροφή υψηλή σε πρωτεΐνη βασισμένη σε κρέατα και άγρια λαχανικά σε μια διατροφή υψηλή σε υδατάνθρακες βασισμένη σε δημητριακά - μια πηγή τροφής, που ήταν ξένη στον ανθρώπινο πεπτικό σωλήνα. Αν τα δημητριακά ήταν πολύ πιο υγιεινή τροφή από το κρέας, όπως οι αρχές υγείας και οι διαιτολόγοι επανειλημμένα μας λένε, τότε η στροφή από μια δίαιτα βασισμένη στα δημητριακά κατά τη διάρκεια τής έναρξης τής γεωργικής επανάστασης, θα έπρεπε να συνοδευόταν από σημαντική βελτίωση στην υγεία και στη μακροζωία. Τα αρχαιολογικά δεδομένα δείχνουν ακριβώς το αντίθετο: οι κοινωνίες, που εγκατέλειψαν τη βασισμένη σε κρέας δίαιτα και υιοθέτησαν τα δημητριακά, είχαν μια χαρακτηριστική μείωση στο ανάστημα, μείωση στον χρόνο ζωής, αύξηση στην παιδική θνησιμότητα, αυξημένη συχνότητα μολυσματικών ασθενειών, αυξημένη εμφάνιση αναιμίας από έλλειψη σιδήρου, αυξημένη συχνότητα ασθενειών των οστών και αύξηση στον αριθμό των βλαβών στο σμάλτο των δοντιών. Αντί να αποτελέσει ενίσχυση τής υγείας, η στροφή από τη κυνηγο-τροφοσυλλεκτική δίαιτα σε μια δίαιτα βασισμένη στα δημητριακά συνοδεύτηκε από παρακμή στην ποσότητα και ποιότητα τής ζωής («Paleopathology at the Origins of Agriculture», Eds: Cohen M.N., Armelagos G.J., Academic Press, New York, 1984).
Ως αποτέλεσμα τής γεωργικής και βιομηχανικής επανάστασης και τής «επανάστασης τής χοληστερίνης», οι άνθρωποι τώρα αντλούμε το μεγαλύτερο μέρος των θερμίδων μας από τροφές, που ήταν ξένες στον ανθρώπινο πεπτικό σωλήνα για το 99,7% της εξελικτικής μας ιστορίας. Οι αμερικανοί τώρα λαμβάνουν τα τρία τέταρτα των θερμίδων τους από τροφές, που δεν υπήρχαν κατά τη διάρκεια τής παλαιολιθικής εποχής, συμπεριλαμβανομένων των δημητριακών (22% των θερμίδων), των πατατών (3%), τής ζάχαρης και άλλων γλυκαντικών (18%), φυτικών ελαίων (17%), γαλακτοκομικών προϊόντων (11%) και αλκοολούχων ποτών (4%). Ενώ οι γεμάτες σε θρεπτικά συστατικά τροφές, όπως τα κρέατα, τα αυγά, οι ξηροί καρποί, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα θαλασσινά, που κάποτε μάς προμήθευαν όλες μας τις θερμίδες, τώρα μάς παρέχουν το 20% τής καθημερινής μας πρόσληψης ενέργειας. Δημητριακά: Μια βλαβερή, κύρια όμως τροφή κατά τη διάρκεια των χριστιανικών νηστειών Οι υπεύθυνοι υγείας έχουν πειστεί, ότι ο δρόμος για τη διατροφική ουτοπία περιλαμβάνει την αντικατάσταση των επεξεργασμένων δημητριακών με δημητριακά ολικής αλέσεως. Η αλήθεια όμως, είναι εντελώς διαφορετική. Τα δημητριακά -ολικής αλέσεως ή επεξεργασμένα- δεν περιέχουν βιταμίνη C, βιταμίνη D, βιταμίνη Β12, βιταμίνη A και (με μόνη εξαίρεση το καλαμπόκι) βήτα-καροτίνη, ενώ σημαντικά συστατικά όπως η καρνιτίνη, η κρεατίνη, η καρνοσίνη, το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA), η βιταμίνη Β12 και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα EPA και DHA μπορούν μόνο να βρεθούν σε ζωικές τροφές. Δεν υπάρχει μια βιταμίνη, μέταλλο ή ιχνοστοιχείο, που να βρίσκεται στα δημητριακά, που να μην μπορούν να μάς παρέχουν είτε τα ζωικά προϊόντα είτε φυτικές τροφές, όπως τα λαχανικά, τα φρούτα και οι ξηροί καρποί. Τα δημητριακά και τα όσπρια περιέχουν επίσης υψηλές συγκεντρώσεις συστατικών, που οι ερευνητές ταξινομούν ως αντιθρεπτικά συστατικά. Ανάμεσα σε αυτά είναι η inositol hexaphosphate, περισσότερο γνωστή ως phytate. Αυτό το συστατικό δένεται με μέταλλα, όπως σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο στον γαστρεντερικό σωλήνα, μειώνοντας σημαντικά την απορρόφησή τους από το σώμα. Το τελευταίο πράγμα, που οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται είναι να μειώσουν την απορρόφηση τέτοιων συστατικών. Στα δημητριακά, το αντιθρεπτικό περιεχόμενο είναι υψηλότερο στον εξωτερικό φλοιό, κάτι που σημαίνει, ότι τα «υγιεινά» δημητριακά ολικής αλέσεως έχουν υψηλότερο περιεχόμενο σε phytate από ό,τι τα ραφιναρισμένα προϊόντα δημητριακών. Το να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε το στάτους μετάλλων τρώγοντας περισσότερα δημητριακά ολικής αλέσεως είναι σαν να κάνουμε δυο βήματα μπροστά και δυο βήματα πίσω. Ενώ μια τέτοια στρατηγική αυξάνει την πρόσληψη ψευδαργύρου, σιδήρου, μαγνησίου και ασβεστίου, αυξάνει επίσης την έκκρισή τους από το σώμα. Ένα συστατικό γνωστό ως pyridoxine glucoside, το οποίο έχει φανεί ότι μειώνει τη διαθεσιμότητα τής βιταμίνης Β6, 75 με 80%, βρίσκεται ευρέως σε φυτικές τροφές συμπεριλαμβανομένων των δημητριακών. Ως αποτέλεσμα, η Β6 από τα προϊόντα δημητριακών απορροφάται με πολύ λιγότερη αποτελεσματικότητα από ό,τι η Β6 από τις ζωικές τροφές (Kabir H et al., «Comparative vitamin B6 bioavailability from tuna, whole wheat bread and peanut butter», Journal of Nutrition, 113, 2412-2420, 1983). Ερευνητές που τάισαν νέους άνδρες με διαφορετικές τροφές, που περιείχαν pyridoxine glucoside, βρήκαν, ότι καθώς τα διατροφικά επίπεδα τού glucoside αυξήθηκαν, τα επίπεδα τής βιταμίνης Β6 των ατόμων μειώθηκαν (Gregory J.F., «Bioavailability of vitamin B6 in nonfat dry milk and a fortified rice breakfast cereal product», Journal of Food Science, 45, 84-86, 1980). Ξανά, η αυξημένη κατανάλωση ινών σταριού χειροτερεύει την κατάσταση: Η Β6 από σταρένιο ψωμί ολικής αλέσεως είναι 5 με 10% λιγότερο διαθέσιμη από τη Β6 από το λευκό ψωμί και η προσθήκη πίτουρων σταριού στη διατροφή νέων ανδρών μείωσε τη διαθεσιμότητα τής Β6 17% (Leklem J.E., et al., «Bioavailability of vitamin B6 from wheat bread in humans», Journal of Nutrition, 110, 1819-1828, 1980; Lindberg A.S., et al., «The effect of wheat bran on the bioavailability of vitamin B6 in young men», Journal of Nutrition, 113, 2578-2586, 1983).
Τα δημητριακά όχι μόνο δεν περιέχουν βιταμίνη D, αλλά επίσης ενθαρρύνουν έλλειψη αυτής τής σημαντικής βιταμίνης μειώνοντας την απορρόφησή της. Έχει εδώ και καιρό αναγνωριστεί, ότι η υψηλή κατανάλωση δημητριακών επιφέρει έλλειψη βιταμίνης D σε διάφορα ζωικά είδη, συμπεριλαμβανομένων των πρωτευόντων θηλαστικών, των πιο κοντινών μας συγγενών. Ερευνητές παρατήρησαν σημαντικά αυξημένη έκκριση βιταμίνης D σε υγιείς εθελοντές, που τράφηκαν με 60 γραμμάρια ινών σταριού καθημερινά (Batchelor A.J., Compston J.E., «Reduced plasma half-life of radio-labelled 25-hydroxyvitamin D3 in subjects receiving a high fiber diet», British Journal of Nutrition, 49(2), 213-216, 1983). Η έλλειψη βιταμίνης D είναι εκπληκτικά συχνή ανάμεσα στους αμερικανούς, αλλά και άλλους λαούς ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών. Ο καθηγητής Michael Hollick και οι συνεργάτες του από το Boston University School of Medicine παρατήρησαν, ότι το ένα τρίτο των υγιών ενηλίκων τής Βοστόνης ηλικίας 18-29 ετών είχαν έλλειψη βιταμίνης D στο τέλος τού χειμώνα. Ο κίνδυνος για έλλειψη αυξάνεται στους ηλικιωμένους και στα σκουρόχρωμα άτομα. 42% των αφροαμερικανίδων και 84% των μαύρων ηλικιωμένων σε όλες τις Η.Π.Α. είχαν έλλειψη βιταμίνης D στο τέλος τού χειμώνα (Hollick M.F., «Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis», American Journal of Clinical Nutrition, 79(3), 362-371, 2004). Ακόμα και νηστίσιμα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και νηστίσιμες πίτσες με βλαβερά υποκατάστατα τυριού προσφέρονται στο ευσεβές ρωμιοποίμνιο κατά τη διάρκεια των νηστειών. Τα υποκατάστατα παρακευάζονται από σόγια, πιθανώς μεταλλαγμένη. Αν καταναλώνετε υποκατάστατο τυριού, θα χάνετε το ασβέστιο, που είναι πολύτιμο για τον οργανισμό σας, για την πρόληψη τής οστεοπόρωσης. Αν κάτι αξίζει από μια πίτσα που τρώτε, αυτό δεν είναι το ζυμάρι, αλλά το τυρί, που είναι καλή πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου και η σάλτσα τομάτας, η οποία περιέχει λυκοπένιο, που προστατεύει τούς άνδρες από καρκίνο τού προστάτη. Η κατανάλωση υποκατάστατου τυριού από σόγια μπορεί να βλάψει τον οργανισμό σας. Το ίδιο μπορεί να βλάψει και η κατανάλωση γάλακτος από σόγια, που πολλοί καταναλώνουν κατά τη διάρκεια τής νηστείας. Ο δρ. Ιατρικής, Stuart Berger, χαρακτήρισε τη σόγια ως ένα από τα κυριότερα αλλεργιογόνα θεωρώντας την μια από τις βασικές ουσίες, που προκαλούν επικίνδυνες αντιδράσεις στην υγεία τού ανθρώπου. Εκατοντάδες επιδημιολογικές, κλινικές και εργαστηριακές μελέτες συνδέουν τη σόγια με πεπτικά προβλήματα, δυσλειτουργία τού θυρεοειδούς, στειρότητα, καταπόνηση τού ανοσοποιητικού συστήματος, καρδιοπάθεια και καρκίνο (Daniel K.T., The Whole Soy Story, 2005). Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνους τού μαστού, τού προστάτη και τού κόλου, οστεοπόρωση, διαβήτη τύπου 1, αρθρίτιδα, στειρότητα, χρόνια κόπωση, κατάθλιψη, σκλήρυνση κατά πλάκας, μυοσκελετικούς πόνους και καρδιοπάθεια. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι λίγες τροφές, που περιέχουν βιταμίνη D, είναι αυτές, που αποφεύγουμε κατά τη διάρκεια τής νηστείας, όπως βούτυρο, πλήρες γάλα, συκώτι και κρόκους αυγών. Η έκθεση στην πιο αποδοτική πηγή βιταμίνης D από όλες, το ηλιακό φως, έχει επίσης μειωθεί δραματικά χάρη στις προσπάθειες των αρχών υγείας, που εσφαλμένα πιστεύουν, ότι η αποφυγή τού ήλιου είναι ο καλύτερος τρόπος, για να προλάβουμε τον καρκίνο τού δέρματος. Τα πολυάριθμα διατροφικά μειονεκτήματα των δημητριακών ολικής αλέσεως μπορούν να εξηγήσουν γιατί η μοναδική τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή που έγινε, για να εξετάσει την υπόθεση, ότι οι ίνες σταριού μπορούν να μειώσουν την καρδιαγγειακή ασθένεια, βρήκε μικρή αύξηση στην καρδιακή και ολική θνησιμότητα (Burr M.L., et al., «Effects of changes in fat, fish, and fibre intakes on death and myocardial reinfarction: diet and reinfarction trial (DART)», Lancet, 2, 757-761, 1989). Χαμηλότερες αντιοξειδωτικές άμυνες μπορεί να είναι ένας πιθανός συντελεστής σε αυτό το «εκπληκτικό» αποτέλεσμα. Όταν διαβητικοί τύπου 2 κατανάλωσαν μια χαμηλή σε ίνες σταριού δίαιτα και μια υψηλή σε ίνες σταριού δίαιτα, που περιείχε ψωμί πλούσιο σε πίτουρο και δημητριακά πρωινού για τρεις μήνες την κάθε μία, η οξείδωση τής LDL αυξήθηκε κατά τη διάρκεια τής φάσης τής υψηλής σε ίνες σταριού (Jenkins D.J., et al., «Effect of wheat bran on glycemic control and risk factors for cardiovascular disease in type 2 diabetes, Diabetes Care», 25(9), 1522-1528, Sep. 2002). Κρέας: Η πιό θρεπτική τροφή, που λείπει κατά τη διάρκεια τής σαρακοστής Ας συγκρίνουμε τώρα το διατροφικό προφίλ των δημητριακών με αυτό τού κρέατος. Το κρέας περιέχει υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, η οποία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και την επισκευή των ιστών και των οργάνων τού σώματος συμπεριλαμβανομένων αυτών, τού καρδιαγγειακού συστήματος. Στη Nurses Health Study, μια μελέτη, που παρακολούθησε πάνω από 80.000 αρχικά υγιείς γυναίκες, αποκαλύφθηκε, ότι οι υψηλότερες προσλήψεις πρωτεΐνης συνδέθηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής ασθένειας (Hu F.B., et al., «Dietary protein and risk of ischemic heart disease in women», American Journal of Clinical Nutrition, 70(2), 221-227, Aug. 1999). Τα δημητριακά έχουν πολύ χαμηλό περιεχόμενο πρωτεΐνης. Κάποιος θα χρειαζόταν να καταναλώσει επτά με οκτώ κομμάτια ψωμιού ολικής αλέσεως ή τέσσερις με πέντε κούπες μαγειρεμένου καστανού ρυζιού, για να φτάσει το ποσό τής πρωτεΐνης, που περιέχεται σε μια μερίδα μπριζόλας. Επι πλέον, η πρωτεΐνη δημητριακών είναι πολύ χαμηλής ποιότητας. Ενώ τα ζωικά προϊόντα περιέχουν υψηλά επίπεδα όλων των απαραίτητων αμινοξέων, τα δημητριακά είναι ελλιπή στο απαραίτητο αμινοξύ λυσίνη. Στην πραγματικότητα, όλες οι φυτικές τροφές, που περιέχουν πρωτεΐνη, έχουν κατώτερο προφίλ αμινοξέων, όταν συγκρίνονται με το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα όσπρια για παράδειγμα είναι χαμηλά στα σημαντικά αμινοξέα, που περιέχουν θείο, όπως η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη, η θρεονίνη και η κυστεΐνη. Οι υποστηρικτές τής χορτοφαγίας ισχυρίζονται, ότι αυτό το μειονέκτημα των φυτικών τροφών μπορεί να ξεπεραστεί τρώγοντας δημητριακά μαζί με όσπρια, καθώς το καθένα υποτίθεται, ότι θα αντισταθμίσει τις ελλείψεις αμινοξέων των άλλων. Ακούγεται καλή θεωρία, αλλά τα όσπρια έχουν επίσης πολύ χαμηλό ποσοστό πρωτεΐνης. Αν συνδυάζουμε λοιπόν τα δημητριακά με τα όσπρια, θα έπρεπε να τρώμε πολύ μεγάλες ποσότητες από αυτό τον συνδυασμό, για να καλύψουμε τις πρωτεϊνικές μας ανάγκες. Όμως, τα όσπρια προκαλούν αέρια και δεν μπορούμε να φάμε πολύ μεγάλη ποσότητα. Το κρέας είναι η πλουσιότερη πηγή όλων των βιταμινών τού συμπλέγματος Β. Είναι πλούσια πηγή βιταμίνης Β12, που υπάρχει σε μικρές ποσότητες στα αυγά και στο γάλα και απουσιάζει από τις φυτικές τροφές. Η αποχή από το κρέας είναι ο κυριότερος λόγος, που οι χορτοφάγοι είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από έλλειψη Β12 απ΄ ό,τι οι παμφάγοι. Το κρέας, ιδιαίτερα το κοτόπουλο, το χοιρινό και το κόκκινο κρέας, είναι η μόνη σημαντική πηγή καρνοσίνης. Η έρευνα δείχνει, ότι αυτό το αμινοξύ επιταχύνει την επούλωση των πληγών, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, αδειάζει το σώμα από τα βαρέα μέταλλα και καταπολεμά τον καρκίνο. Η καρνοσίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό και αποτελεί έναν ιδιαίτερα αποτελεσματικό παράγοντα κατά τής γλύκανσης, μιας επιβλαβούς διαδικασίας, που επιταχύνεται από τα υψηλά επίπεδα σακχάρου τού αίματος. Τα σάκχαρα προσκολλώνται στις πρωτεΐνες τού σώματος και τις καταστρέφουν.
Οι ισχυρές επιδράσεις κατά τής γλύκανσης τής καρνοσίνης εξηγούν γιατί η σύγκριση των χορτοφάγων, των vegans και των παμφάγων που τρώνε κρέας αποκαλύπτει, ότι οι τελευταίοι έχουν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα τελικών προϊόντων γλύκανσης στο αίμα τους. Η διαφορά δεν μπορούσε να εξηγηθεί από την ολική πρόσληψη υδατανθράκων, το σάκχαρο τού αίματος ή την ηλικία, αφού όλοι αυτοί οι παράγοντες ήταν παρόμοιοι μεταξύ των ομάδων των χορτοφάγων και των παμφάγων (Sebekova K., et al., «Plasma levels of advanced glycation end products in healthy, long-term vegetarians and subjects on a western mixed diet», European Journal of Nutrition, 40(6), 275-281, Dec. 2001). Το κρέας είναι επίσης η μόνη αξιοσημείωτη πηγή L-καρνιτίνης, με το αρνί να αποτελεί την πλουσιότερη πηγή όλων. Ασθενείς με καρδιακή προσβολή, που έλαβαν συμπληρώματα αυτού του αμινοξέος, είχαν σημαντικά βελτιωμένη προοπτική επιβίωσης σε σύγκριση με τα άτομα τής ομάδας ελέγχου (Davini P., et al., «Controlled study on L-carnitine therapeutic efficacy in post-infarction», Drugs Under Experimental and Clinical Research, 18, 355-365, 1992). Ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια επίσης έχουν ευεργετηθεί από συμπληρώματα L-καρνιτίνης (Rizos I., «Three-year survival of patients with heart failure caused by dilated cardiomyopathy and L-carnitine administration», American Heart Journal, 139 (2, Pt 3), S120-123, Feb. 2000). Τέλος Α΄ μέρους. (Το άρθρο λόγω έκτασης έχει αναρτηθεί σε δύο μέρη). www.freeinquiry.gr |