Οι Ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της παγκόσμιας θέρμανσης με μικρές αλλαγές στην καθημερινή τους ζωή, τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ξεκινώντας τη Δευτέρα εκστρατεία ευαισθητοποίησης κατά του φαινομένου του θερμοκηπίου, με τίτλο «Η αλλαγή του κλίματος εξαρτάται από σένα».
Η κατανάλωση ενέργειας από τα νοικοκυριά αντιστοιχεί περίπου στο 16% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ, ενώ τα ΙΧ ευθύνονται για 10% επιπλέον. Συνολικά, κάθε Ευρωπαίος πολίτης ευθύνεται για την έκλυση 11 τόνων αερίων θερμοκηπίου (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα) ετησίως.
Με τη μείωση της θέρμανσης κατά μόλις 1 βαθμό Κελσίου, εξοικονομείται το 10% της ενέργειας που χρησιμοποιείται για θέρμανση, ενώ με την αποφυγή της κατάστασης «αναμονής» των συσκευών τηλεόρασης, στερεοφωνικών συγκροτημάτων και υπολογιστών, εξοικονομείται ακόμα 10% της ενέργειας. Επίσης, η εκτύπωση και στις δύο πλευρές του χαρτιού μειώνει την κατανάλωση χαρτιπύ κατά το 50% της κατανάλωσης χαρτιού.
Οι ευρωπαίοι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν όχι μόνο τις ιδιωτικές εκπομπές αερίων, αλλά και τις εκπομπές της βιομηχανίας, μειώνοντας τα απόβλητά τους και εξασφαλίζοντας την ανακύκλωσή τους, σημειώνει η Επιτροπή. Για παράδειγμα, το κόστος της ενέργειας για την ανακύκλωση ενός κουτιού αλουμινίου είναι δέκα φορές μικρότερο απ' ό,τι για την παραγωγή ενός νέου. Επιπλέον, οι πολίτες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της κατανάλωσης άνθρακα, αυξάνοντας τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το 61% των συνολικών εκπομπών στην ΕΕ προέρχεται από την παραγωγή και χρήση ενέργειας και το 21% από τις μεταφορές. Και στις δύο περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ορυκτά καύσιμα (άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο), που κατά την καύση τους εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα. Επίσης, τα νοικοκυριά χρησιμοποιούν περίπου το ένα τρίτο της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ, ενώ τα ιδιωτικά αυτοκίνητα ευθύνονται για το 50% των εκπομπών που σχετίζονται με τις μεταφορές.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, ο προϋπολογισμός της εκστρατείας ανέρχεται σε 4,7 εκατ. ευρώ και θα πραγματοποιηθεί σε τρεις φάσεις, τον Ιούνιο, το Σεπτέμβριο και το Νοέμβριο του 2006, σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η προβολή της θα γίνει μέσα από έντυπες, τηλεοπτικές και υπαίθριες διαφημίσεις και μέσα από το διαδίκτυο.
«Άλλαξε συνήθειες», «ανακύκλωσε», «περπάτα», «κλείσε τον διακόπτη» είναι τα μηνύματα που θα προβάλουν υπαίθριες γιγαντοαφίσες στις ευρωπαϊκές πόλεις, ενώ δημοφιλή αγάλματα σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως το «Μάνεκεν Πις», έμβλημα των Βρυξελλών, αγάλματα του συνθέτη Γιόχαν Στράους στη Βιέννη και πολλά άλλα, θα «φορούν» μπλουζάκια με τα μηνύματα της εκστρατείας.
ΠΗΓΗ:news.in.gr, με πληροφορίες από ΑΠΕ
Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2007
Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2007
Αγοράζεται η ευτυχία;
Οι γιορτές είναι τα φώτα τους, η προσδοκώμενη θέρμη των τραπεζιών, τα ρεβεγιόν, τα στολίσματα των δρόμων και των πολυκατοικιών. Είναι οι άοκνοι σηματωροί στα μπαλκόνια, που αναβοσβήνουν οληνυχτίς, παλλόμενες αρτηρίες σκυθρωπών κτιρίων.
Μα πιο πολύ γιορτές είναι τα ψώνια, τα δώρα, τα καινούργια παπούτσια, οι ζελατίνες περιτυλίγματος που ριγούν καθώς σκίζονται, η μέθη της κατανάλωσης. Οι τράπεζες το ξέρουν: τηλεφωνούν κάθε μέρα και προσφέρουν δάνεια με μόλις 12,5%, χρεωστικές κάρτες με ισόβια προέγκριση, πιστωτικές χωρίς συνδρομή. Τα μαγαζιά το ξέρουν: έχουν φωτοστολιστεί ήδη, αναβοσβήνουν σαν καθεδρικοί και καλούν τους προσκυνητές. Στις παρυφές, τα καφέ προσφέρουν μικρές δόσεις ανάπαυλας με αφρόγαλα, προς 3,5 ευρώ, κομψά σάντουιτς, lounge μουσικές. Στην Ιερά Οδό, οι μύστες στριμώχνουν κι άλλο τα τραπέζια γύρω απ’ τις πίστες της νύχτας. Ολα τα σκέπουν οι γιορτές, όλα κινούνται με την προσδοκία του 13ου μισθού, όλα τα θερμαίνει η κατανάλωση.
Σκέφτομαι πόσες φορές ιδρωκόπησα στα μαγαζιά αναζητώντας δώρα. Πόσο άχαρες είναι οι τελευταίες μέρες, οι τελευταίες ώρες, καθώς σαρώνεις τα ράφια κι όλα τα παιχνίδια φαίνονται ίδια, πληκτικά, φτηνιάρικα, κι άλλα πανάκριβα, και ιδρώνεις να βρεις κάτι για όλους. Πόση μοναξιά κυκλοφορεί κάτω από τα φώτα, πόση μελαγχολία κατεβάζουν τα ποτάμια των ανθρώπων. Ολοι πρέπει να είναι έξω, εκεί, εκτεθειμένοι, κι όλοι σπεύδουν να κρυφτούν, κρέμονται σε στάσεις λεωφορείων, εκλιπαρούν για ταξί, σέρνουν σακούλες.
Καταναλώνεις και μελαγχολείς. Αυτές τις μέρες ψωνίζεις καταναγκαστικά, γιατί όλοι ψωνίζουν, όλοι θύουν, όλοι λιβανίζουν με τις πιστωτικές τους στους πάμφωτους βωμούς. Κι όλοι μένουν με μια στυφάδα, ανεκπλήρωτοι και πεινασμένοι: το shopping δεν χορταίνει· ερεθίζει, αλλά δεν χορταίνει, δεν ανακουφίζει. Η κατανάλωση κατακλύζει τον νου, κυριεύει τις νευρικές ίνες, στήνει λίστες, υποχρεώσεις, εφευρίσκει αχόρταγες πτυχές, σε καταλαμβάνει σαν πυρετός και σε κατατρώει. Κι ύστερα σ’ αφήνει λιώμα, ματαιωμένο και αχόρταγο, βουλιμικό και μόνο, ένα μοναχικό αγρίμι μετά το μάταιο πλιάτσικο.
Ψυχολογισμός... Ενδεχομένως. Η τέτοια θέαση εκκινεί από την ψυχική κατάσταση του καταναλωτή. Αλλά η κατανάλωση, σαν ατμομηχανή που ζητάει διαρκώς κάρβουνο, έχει και μια υλική, εξόχως πολιτική διάσταση. Ευρισκόμενη στα σπλάχνα των δυτικών κοινωνιών παίζει διπλό παιχνίδι: αφενός θερμαίνει τις αγορές, αφετέρου παγώνει τη δημοκρατία. Ο επιφανής Αμερικανός πολιτικός επιστήμων Ρόμπερτ Νταλ, στη μελέτη του «Περί πολιτικής ισότητας», αντιπαραθέτει την κουλτούρα της κατανάλωσης στο ευ ζην, στην ποιότητα ζωής, στην ιδιότητα του πολίτη. Ο φιλελεύθερος καθηγητής του Γέιλ εμφανίζεται απαισιόδοξος για το πραγματικό βάθος της δημοκρατίας και εντοπίζει μερικές αιτίες του δημοκρατικού ελλείμματος· μια απ’ αυτές είναι η κατανάλωση:
«Η πραγματική αντίφαση του καπιταλισμού», γράφει, «είναι η εξής: το γεγονός ότι καταφέρνει να ικανοποιήσει την ισχυρή ενόρμηση του ανθρώπου προς την ολοένα και μεγαλύτερη κατανάλωση προϊόντων της καπιταλιστικής επιχείρησης, έρχεται σε αντίθεση με μια άλλη ακόμη πιο ισχυρή ανθρώπινη ενόρμηση: την αναζήτηση της ευτυχίας ή, αν προτιμάτε, μιας αίσθησης ευημερίας».
Ο Νταλ εξετάζει κριτικά την κυρίαρχη κουλτούρα της κατανάλωσης και εξετάζει επίσης τα κινήματα της αντικουλτούρας, του ’60 και του ’70, που φύτρωσαν ενάντια ή πλάι στην κατανάλωση. Είναι πικρός: τα περισσότερα μέλη του κινήματος της αντικουλτούρας, από το Σαν Φρανσίσκο έως τη Νέα Υόρκη, δεν στράφηκαν εναντίον της καπιταλιστικής κατανάλωσης, αλλά λάτρεψαν τη δική τους εναλλακτική κατανάλωση: σεξ, ντραγκς και ροκ-εν-ρολ, κοινόβια και κλειστές κοινότητες. «Η επιτομή του εγωιστή καταναλωτή», καταλήγει.
Ο εγωιστής καταναλωτής είναι το περιφερόμενο πρότυπο σήμερα. Είναι ο cool νέος της διαφημιστικής εικονογραφίας, που χοροπηδάει έξω από τις αλυσίδες μαγαζιών κινητής και γκάτζετ, που μιλάει σαν καμένος, που ντύνεται emo και περιπλανιέται στο Mall.
Η εικονογραφία γίνεται ζωή. Ο δυστυχής εγωιστής καταναλώνει, καταναλώνει, καταναλώνει, όσο μπορεί, όσο αντέχει η πίστωση, κι ολοένα περισσότερο νιώθει άδειος και πεινασμένος, όλο και περισσότερο φτωχός. Εχει απολέσει την πολιτική του υπόσταση, έχει ξεχάσει τι σημαίνει ελευθερία επιλογών, πολιτική ισότητα, κοινοτικός βίος, δημιουργικότητα, αυτάρκεια, πολιτική δράση.
Τα έχει χάσει όλα. Αλλά μπορεί να τα ψωνίσει...
Kαθημερινή
Μα πιο πολύ γιορτές είναι τα ψώνια, τα δώρα, τα καινούργια παπούτσια, οι ζελατίνες περιτυλίγματος που ριγούν καθώς σκίζονται, η μέθη της κατανάλωσης. Οι τράπεζες το ξέρουν: τηλεφωνούν κάθε μέρα και προσφέρουν δάνεια με μόλις 12,5%, χρεωστικές κάρτες με ισόβια προέγκριση, πιστωτικές χωρίς συνδρομή. Τα μαγαζιά το ξέρουν: έχουν φωτοστολιστεί ήδη, αναβοσβήνουν σαν καθεδρικοί και καλούν τους προσκυνητές. Στις παρυφές, τα καφέ προσφέρουν μικρές δόσεις ανάπαυλας με αφρόγαλα, προς 3,5 ευρώ, κομψά σάντουιτς, lounge μουσικές. Στην Ιερά Οδό, οι μύστες στριμώχνουν κι άλλο τα τραπέζια γύρω απ’ τις πίστες της νύχτας. Ολα τα σκέπουν οι γιορτές, όλα κινούνται με την προσδοκία του 13ου μισθού, όλα τα θερμαίνει η κατανάλωση.
Σκέφτομαι πόσες φορές ιδρωκόπησα στα μαγαζιά αναζητώντας δώρα. Πόσο άχαρες είναι οι τελευταίες μέρες, οι τελευταίες ώρες, καθώς σαρώνεις τα ράφια κι όλα τα παιχνίδια φαίνονται ίδια, πληκτικά, φτηνιάρικα, κι άλλα πανάκριβα, και ιδρώνεις να βρεις κάτι για όλους. Πόση μοναξιά κυκλοφορεί κάτω από τα φώτα, πόση μελαγχολία κατεβάζουν τα ποτάμια των ανθρώπων. Ολοι πρέπει να είναι έξω, εκεί, εκτεθειμένοι, κι όλοι σπεύδουν να κρυφτούν, κρέμονται σε στάσεις λεωφορείων, εκλιπαρούν για ταξί, σέρνουν σακούλες.
Καταναλώνεις και μελαγχολείς. Αυτές τις μέρες ψωνίζεις καταναγκαστικά, γιατί όλοι ψωνίζουν, όλοι θύουν, όλοι λιβανίζουν με τις πιστωτικές τους στους πάμφωτους βωμούς. Κι όλοι μένουν με μια στυφάδα, ανεκπλήρωτοι και πεινασμένοι: το shopping δεν χορταίνει· ερεθίζει, αλλά δεν χορταίνει, δεν ανακουφίζει. Η κατανάλωση κατακλύζει τον νου, κυριεύει τις νευρικές ίνες, στήνει λίστες, υποχρεώσεις, εφευρίσκει αχόρταγες πτυχές, σε καταλαμβάνει σαν πυρετός και σε κατατρώει. Κι ύστερα σ’ αφήνει λιώμα, ματαιωμένο και αχόρταγο, βουλιμικό και μόνο, ένα μοναχικό αγρίμι μετά το μάταιο πλιάτσικο.
Ψυχολογισμός... Ενδεχομένως. Η τέτοια θέαση εκκινεί από την ψυχική κατάσταση του καταναλωτή. Αλλά η κατανάλωση, σαν ατμομηχανή που ζητάει διαρκώς κάρβουνο, έχει και μια υλική, εξόχως πολιτική διάσταση. Ευρισκόμενη στα σπλάχνα των δυτικών κοινωνιών παίζει διπλό παιχνίδι: αφενός θερμαίνει τις αγορές, αφετέρου παγώνει τη δημοκρατία. Ο επιφανής Αμερικανός πολιτικός επιστήμων Ρόμπερτ Νταλ, στη μελέτη του «Περί πολιτικής ισότητας», αντιπαραθέτει την κουλτούρα της κατανάλωσης στο ευ ζην, στην ποιότητα ζωής, στην ιδιότητα του πολίτη. Ο φιλελεύθερος καθηγητής του Γέιλ εμφανίζεται απαισιόδοξος για το πραγματικό βάθος της δημοκρατίας και εντοπίζει μερικές αιτίες του δημοκρατικού ελλείμματος· μια απ’ αυτές είναι η κατανάλωση:
«Η πραγματική αντίφαση του καπιταλισμού», γράφει, «είναι η εξής: το γεγονός ότι καταφέρνει να ικανοποιήσει την ισχυρή ενόρμηση του ανθρώπου προς την ολοένα και μεγαλύτερη κατανάλωση προϊόντων της καπιταλιστικής επιχείρησης, έρχεται σε αντίθεση με μια άλλη ακόμη πιο ισχυρή ανθρώπινη ενόρμηση: την αναζήτηση της ευτυχίας ή, αν προτιμάτε, μιας αίσθησης ευημερίας».
Ο Νταλ εξετάζει κριτικά την κυρίαρχη κουλτούρα της κατανάλωσης και εξετάζει επίσης τα κινήματα της αντικουλτούρας, του ’60 και του ’70, που φύτρωσαν ενάντια ή πλάι στην κατανάλωση. Είναι πικρός: τα περισσότερα μέλη του κινήματος της αντικουλτούρας, από το Σαν Φρανσίσκο έως τη Νέα Υόρκη, δεν στράφηκαν εναντίον της καπιταλιστικής κατανάλωσης, αλλά λάτρεψαν τη δική τους εναλλακτική κατανάλωση: σεξ, ντραγκς και ροκ-εν-ρολ, κοινόβια και κλειστές κοινότητες. «Η επιτομή του εγωιστή καταναλωτή», καταλήγει.
Ο εγωιστής καταναλωτής είναι το περιφερόμενο πρότυπο σήμερα. Είναι ο cool νέος της διαφημιστικής εικονογραφίας, που χοροπηδάει έξω από τις αλυσίδες μαγαζιών κινητής και γκάτζετ, που μιλάει σαν καμένος, που ντύνεται emo και περιπλανιέται στο Mall.
Η εικονογραφία γίνεται ζωή. Ο δυστυχής εγωιστής καταναλώνει, καταναλώνει, καταναλώνει, όσο μπορεί, όσο αντέχει η πίστωση, κι ολοένα περισσότερο νιώθει άδειος και πεινασμένος, όλο και περισσότερο φτωχός. Εχει απολέσει την πολιτική του υπόσταση, έχει ξεχάσει τι σημαίνει ελευθερία επιλογών, πολιτική ισότητα, κοινοτικός βίος, δημιουργικότητα, αυτάρκεια, πολιτική δράση.
Τα έχει χάσει όλα. Αλλά μπορεί να τα ψωνίσει...
Kαθημερινή
Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2007
Tα Χριστούγεννα έγιναν... άνοιξη
Τι αποκαλύπτει το βιβλίο του Δ. Σιμόπουλου «Το άστρο των Χριστουγέννων»
Γεννήθηκε την άνοιξη. Πριν από χιλιάδες χρόνια. Μεταξύ 7 και 3 π.Χ. Η γέννησή του άλλαξε την ανθρωπότητα. Το όνομά του, Ιησούς Χριστός. Οσοι λοιπόν ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε μεθαύριο τη γέννησή του, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η 25 Δεκεμβρίου του έτους 0 μ.Χ. ως γενέθλια ημερομηνία δεν φαίνεται να είναι η σωστή.
Πολλοί είναι οι επιστήμονες που έχουν αναφερθεί στην πραγματική ημερομηνία γέννησης του Χριστού. Ολες τις αναφορές και το πολύ ενδιαφέρον υλικό συγκέντρωσε στο βιβλίο του «Το άστρο των Χριστουγέννων» ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανητάριου, Διονύσης Σιμόπουλος. Τα διαφωτιστικά αποσπάσματα που ακολουθούν είναι από αυτό το βιβλίο, που αποτελεί έκδοση του Ευγενίδειου Ιδρύματος. Παρ' όλο λοιπόν που γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, δεν πρέπει να είναι αυτή η ημερομηνία που γεννήθηκε ο Χριστός. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές ενδείξεις που μας πείθουν ότι ο προσδιορισμός αυτής της ημέρας δεν είχε καμία απολύτως σχέση με την αντίληψη των πρώτων Πατέρων της Εκκλησίας για την πραγματική ημέρα ή εποχή της γέννησης του Χριστού. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η 25η Δεκεμβρίου ήταν ημέρα εορτασμού πολλών εθνικών ή ειδωλολατρικών θρησκειών, αφού είχε σπουδαία αστρονομική σημασία. Οι πρώτη χριστανοί ήταν εκτός νόμου στη Ρώμη και δεν τους επιτρέπονταν να συναντιούνται ή να εκκλησιάζονται μαζί, οι συναντήσεις γίνονταν κρυφά και σε μικρές ομάδες σε κατακόμβες, όπου και τελούσαν τις θρησκευτικές εορτές τους. Για να αποφύγουν τους διωγμούς αποφάσισαν να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ήταν απασχολημένοι με τις δικές τους γιορτές, τα Σατουρνάλια. Μ' αυτόν τον τρόπο ήλπιζαν να μην ανακαλυφθούν από τους εορτάζοντες Ρωμαίους. Οι διάφορες πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες γιόρταζαν πάντως τα Χριστούγεννα σε διαφορετικές ημερομηνίες, μερικές μάλιστα δεν τα γιόρταζαν καθόλου. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, το 2ο μ.Χ. αιώνα είναι ο πρώτος που αναφέρει την εορτή των Χριστουγέννων. Στη μνεία που κάνει μάς πληροφορεί ότι μερικοί γιόρταζαν τα Χριστούγεννα στις 20 Μαΐου, άλλοι στις 19 ή 20 Απριλίου. Ο ίδιος ο Κλήμης τα γιόρταζε στις 17 Νοεμβρίου. Εκτός από αυτές τις ημερομηνίες, άλλες μαρτυρίες μάς πληροφορούν ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων τελούνταν επίσης και στις 25 Μαρτίου και στις 29 Σεπτεμβρίου. Με ποια στοιχεία όμως βάσιζαν τον εορτασμό στις ημερομηνίες αυτές είναι σήμερα πια άγνωστο. Οι περισσότερες πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες συνεόρταζαν τα Χριστούγεννα, «υπό την καθολικωτέραν επίκλησιν Επιφάνεια», στις 6 Ιανουαρίου, μαζί με την επίσης μεγάλη γιορτή του Βαπτίσματος. Κατά την άποψη των Πατέρων της Εκκλησίας, ο εορτασμός στην ημερομηνία αυτή στηριζόταν στην περικοπή του Ευαγγελιστή Λουκά, που αναφέρει ότι κατά τη Βάπτιση «αυτός ην ο Ιησούς ωσεί ετών τριάκοντα αρχόμενος», από την οποία συνάγεται ότι ο Ιησούς βαπτίστηκε τη μέρα των γενεθλίων του. Η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων καθορίστηκε αργότερα, όταν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Κύριλλος (350-386) έγραψε στον Πάπα της Ρώμης Ιούλιο (337-352), παρακαλώντας τον να ψάξει στα σωζόμενα στη Ρώμη ιουδαϊκά αρχεία με την ελπίδα να βρει και να καθορίσει ακριβώς την ημερομηνία της γέννησης. Κατά την παράδοση αυτή του 8ου αιώνα ο Πάπας Ιούλιος «συναγάγων πάντα τα συγγράμματα και αχθέντα εις Ρώμην εύρε σύγγραμμα τι Ιωσήπου του Χρονογράφου, συγγραφέν παρ' αυτού... ότι η 9η Σεπτ, Δεκεμβρίου 25, εγένετο η γέννησις του Χριστού... και ούτως κατέθετο ο Ιούλιος ο Ρώμης πατριάρχης».Αλλη εκδοχή για τον καθορισμό της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του Χριστού αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκε ο χρόνος της ιερατείας του Ζαχαρία, που ήταν πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή. Κατά την εκδοχή αυτή, η ιερατεία του Ζαχαρία συνέπεσε το μήνα Σεπτέμβριο, οπότε και η «σύλληψις του Προδρόμου τη 25η Σεπτεμβρίου, ην πανηγυρίζει η Εκκλησία ως απαρχήν των εφεξής τελεσθέντων μεγάλων μυστηρίων της απολυτρώσεως ημών», η δε γέννησή του στις 25 Ιουνίου, αμέσως δηλαδή μετά την καλοκαιρινή τροπή του Ηλίου, οπότε οι ημέρες αρχίζουν να μικραίνουν. Με βάση λοιπόν τη γέννηση του Ιωάννη και με το λεγόμενο από τον Ιωάννη για τον Ιησού Χριστό «εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι» (κεφ. Γ', 30) καθορίστηκε η γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου, επειδή μετά τη χειμερινή τροπή του Ηλίου οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν. Σήμερα λοιπόν θεωρείται ότι ο κύριος λόγος που υποχρέωσε την Εκκλησία να προσδιορίσει τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είναι η προσπάθεια των Πατέρων, όπως αναφέρει ο Πάπας Γρηγόριος ο Α', «να μετατραπούν βαθμιαίως αι εορταί των εθνικών εις Χριστιανικάς». Η 25η Δεκεμβρίου ήταν για τους Ρωμαίους η κεντρική εορτή της γέννησης του «αήττητου ηλίου», η γνωστή ως Dies Natalis Invicti. Παράλληλα οι αρχαίοι Ελληνες γιόρταζαν τα Κρόνια (αφιερωμένα στον Κρόνο) και τα Διονύσια, καθώς επίσης και τα Θεοφάνια ή Επιφάνια του ηλιακού θεού Φοίβου-Απόλλωνα. Αν λοιπόν η 25η Δεκεμβρίου είναι μια συμβατική ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων και όχι η πραγματική, το ερώτημα παραμένει: Ποια εποχή γεννήθηκε ο Χριστός; Το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (κεφ. Β') μας δίνει την απάντηση: «Και ποιμένες ήσαν εν τη χώρα τη αυτή αγραυλούντες και φυλάσσοντες φυλακάς τής νυκτός επί την ποίμνην αυτών». Μετεωρολόγοι έχουν κάνει σήμερα λεπτομερείς μελέτες και αναφέρουν ότι η Βηθλεέμ το Δεκέμβριο είναι βυθισμένη στην παγωνιά και τη βροχή. Δεν θα ήταν λοιπόν λογικό να παραμένουν με τέτοιες συνθήκες βοσκοί και πρόβατα στην ύπαιθρο. Σε μία μόνο εποχή του έτους οι βοσκοί «φυλάσσουν φυλακάς τής νυκτός επί την ποίμνην αυτών», την άνοιξη, όταν τα νεογέννητα αρνάκια χρειάζονται τη βοήθειά τους. Οπότε η γέννηση του Χριστού έγινε μάλλον την άνοιξη. Οσον αφορά τη χρονολογία γέννησης του Ιησού, και εκεί φαίνεται ότι και αυτή δεν την υπολογίζουμε σωστά. Οι ιστορικοί, ψάχνοντας τα γεγονότα εκείνης της εποχής, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η γέννησή Του εντοπίζεται μεταξύ των ετών 7 και 3 π.Χ. Και εδώ βέβαια δημιουργείται το ερώτημα γιατί το χρονολόγιό μας δεν αρχίζει ακριβώς με τη γέννηση του Χριστού. Το σημερινό χρονολόγιο εθεωρείτο ότι άρχιζε με τη γέννηση του Χριστού, από τότε που ο ελληνικής καταγωγής Σκύθης μοναχός Διονύσιος ο Μικρός έγραψε το 533 μ.Χ. μια πραγματεία με τίτλο «Cyclus Decem Novennalis», στην οποία υπολόγισε τις ημερομηνίες εορτασμού του Πάσχα σε πίνακα για τα επόμενα 95 έτη (532-626). Αυτό το μικρό σύγγραμα τον απαθανάτισε, γιατί σημείωνε για πρώτη φορά τα έτη του πίνακα, με βάση τη χρονολόγηση από τη γέννηση του Ιησού, αντί της χρονολόγησης που επικρατούσε στη Δύση (από κτίσεως Ρώμης ή από τον Δοκλητιανό) και στην Ανατολή (από κτίσεως κόσμου ή από τον Αβραάμ ή από την Πρώτη Ολυμπιάδα). Ο Διονύσιος, βασιζόμενος στην πληροφορία του Κλήμεντα του Αλεξανδρέα (150-220 μ.Χ.), ότι ο Χριστός γεννήθηκε το 28ο έτος της αυτοκρατορίας του Καίσαρα Αυγούστου και χωρίς καμιά άλλη απόδειξη, υπολόγισε ως έτος γέννησης του Χριστού το 754 από κτίσεως Ρώμης. Βλέποντας όμως ότι από τότε είχαν περάσει ακριβώς 532 χρόνια, δηλαδή ένας πλήρης Βικτοριανός Κύκλος, το θεώρησε τόσο σημαντικό, ώστε προσδιόρισε το έτος 754 από κτίσεως Ρώμης ως «Primo Anno Domini», δηλαδή «Πρώτο έτος του Κυρίου» ή 1 μ.Χ.Κανονικά όμως το έτος αυτό θα έπρεπε να ονομαστεί έτος μηδέν, γιατί, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, έχουμε το έτος 1 π.Χ. και το έτος 1 μ.Χ. αλλά όχι το έτος μηδέν. Δεν είναι όμως δυνατόν να κατηγορήσουμε τον Διονύσιο για την παράλειψη αυτή, αφού την εποχή που έζησε, η έννοια του μηδενός δεν είχε ακόμα εισαχθεί στην Ευρώπη. Η έννοια αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από Ινδούς μαθηματικούς και εισήχθη στην Ευρώπη από Αραβες, με τους αραβικούς αριθμούς, τον 12ο μ.Χ. αιώνα. Εκτός αυτού ο Διονύσιος, μη διαθέτοντας τα στοιχεία που βρέθηκαν αργότερα, έσφαλε κατά 3 έως 6 χρονια. Μιας και λοιπόν το ημερολόγιό μας παρέμεινε χρονολογούμενο όπως το είχε καθορίσει ο Διονύσιος, το σφάλμα του αυτό διαιωνίζεται πια για πάντα στην Ιστορία.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Γεννήθηκε την άνοιξη. Πριν από χιλιάδες χρόνια. Μεταξύ 7 και 3 π.Χ. Η γέννησή του άλλαξε την ανθρωπότητα. Το όνομά του, Ιησούς Χριστός. Οσοι λοιπόν ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε μεθαύριο τη γέννησή του, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η 25 Δεκεμβρίου του έτους 0 μ.Χ. ως γενέθλια ημερομηνία δεν φαίνεται να είναι η σωστή.
Πολλοί είναι οι επιστήμονες που έχουν αναφερθεί στην πραγματική ημερομηνία γέννησης του Χριστού. Ολες τις αναφορές και το πολύ ενδιαφέρον υλικό συγκέντρωσε στο βιβλίο του «Το άστρο των Χριστουγέννων» ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανητάριου, Διονύσης Σιμόπουλος. Τα διαφωτιστικά αποσπάσματα που ακολουθούν είναι από αυτό το βιβλίο, που αποτελεί έκδοση του Ευγενίδειου Ιδρύματος. Παρ' όλο λοιπόν που γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, δεν πρέπει να είναι αυτή η ημερομηνία που γεννήθηκε ο Χριστός. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές ενδείξεις που μας πείθουν ότι ο προσδιορισμός αυτής της ημέρας δεν είχε καμία απολύτως σχέση με την αντίληψη των πρώτων Πατέρων της Εκκλησίας για την πραγματική ημέρα ή εποχή της γέννησης του Χριστού. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η 25η Δεκεμβρίου ήταν ημέρα εορτασμού πολλών εθνικών ή ειδωλολατρικών θρησκειών, αφού είχε σπουδαία αστρονομική σημασία. Οι πρώτη χριστανοί ήταν εκτός νόμου στη Ρώμη και δεν τους επιτρέπονταν να συναντιούνται ή να εκκλησιάζονται μαζί, οι συναντήσεις γίνονταν κρυφά και σε μικρές ομάδες σε κατακόμβες, όπου και τελούσαν τις θρησκευτικές εορτές τους. Για να αποφύγουν τους διωγμούς αποφάσισαν να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ήταν απασχολημένοι με τις δικές τους γιορτές, τα Σατουρνάλια. Μ' αυτόν τον τρόπο ήλπιζαν να μην ανακαλυφθούν από τους εορτάζοντες Ρωμαίους. Οι διάφορες πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες γιόρταζαν πάντως τα Χριστούγεννα σε διαφορετικές ημερομηνίες, μερικές μάλιστα δεν τα γιόρταζαν καθόλου. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, το 2ο μ.Χ. αιώνα είναι ο πρώτος που αναφέρει την εορτή των Χριστουγέννων. Στη μνεία που κάνει μάς πληροφορεί ότι μερικοί γιόρταζαν τα Χριστούγεννα στις 20 Μαΐου, άλλοι στις 19 ή 20 Απριλίου. Ο ίδιος ο Κλήμης τα γιόρταζε στις 17 Νοεμβρίου. Εκτός από αυτές τις ημερομηνίες, άλλες μαρτυρίες μάς πληροφορούν ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων τελούνταν επίσης και στις 25 Μαρτίου και στις 29 Σεπτεμβρίου. Με ποια στοιχεία όμως βάσιζαν τον εορτασμό στις ημερομηνίες αυτές είναι σήμερα πια άγνωστο. Οι περισσότερες πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες συνεόρταζαν τα Χριστούγεννα, «υπό την καθολικωτέραν επίκλησιν Επιφάνεια», στις 6 Ιανουαρίου, μαζί με την επίσης μεγάλη γιορτή του Βαπτίσματος. Κατά την άποψη των Πατέρων της Εκκλησίας, ο εορτασμός στην ημερομηνία αυτή στηριζόταν στην περικοπή του Ευαγγελιστή Λουκά, που αναφέρει ότι κατά τη Βάπτιση «αυτός ην ο Ιησούς ωσεί ετών τριάκοντα αρχόμενος», από την οποία συνάγεται ότι ο Ιησούς βαπτίστηκε τη μέρα των γενεθλίων του. Η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων καθορίστηκε αργότερα, όταν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Κύριλλος (350-386) έγραψε στον Πάπα της Ρώμης Ιούλιο (337-352), παρακαλώντας τον να ψάξει στα σωζόμενα στη Ρώμη ιουδαϊκά αρχεία με την ελπίδα να βρει και να καθορίσει ακριβώς την ημερομηνία της γέννησης. Κατά την παράδοση αυτή του 8ου αιώνα ο Πάπας Ιούλιος «συναγάγων πάντα τα συγγράμματα και αχθέντα εις Ρώμην εύρε σύγγραμμα τι Ιωσήπου του Χρονογράφου, συγγραφέν παρ' αυτού... ότι η 9η Σεπτ, Δεκεμβρίου 25, εγένετο η γέννησις του Χριστού... και ούτως κατέθετο ο Ιούλιος ο Ρώμης πατριάρχης».Αλλη εκδοχή για τον καθορισμό της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του Χριστού αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκε ο χρόνος της ιερατείας του Ζαχαρία, που ήταν πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή. Κατά την εκδοχή αυτή, η ιερατεία του Ζαχαρία συνέπεσε το μήνα Σεπτέμβριο, οπότε και η «σύλληψις του Προδρόμου τη 25η Σεπτεμβρίου, ην πανηγυρίζει η Εκκλησία ως απαρχήν των εφεξής τελεσθέντων μεγάλων μυστηρίων της απολυτρώσεως ημών», η δε γέννησή του στις 25 Ιουνίου, αμέσως δηλαδή μετά την καλοκαιρινή τροπή του Ηλίου, οπότε οι ημέρες αρχίζουν να μικραίνουν. Με βάση λοιπόν τη γέννηση του Ιωάννη και με το λεγόμενο από τον Ιωάννη για τον Ιησού Χριστό «εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι» (κεφ. Γ', 30) καθορίστηκε η γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου, επειδή μετά τη χειμερινή τροπή του Ηλίου οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν. Σήμερα λοιπόν θεωρείται ότι ο κύριος λόγος που υποχρέωσε την Εκκλησία να προσδιορίσει τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είναι η προσπάθεια των Πατέρων, όπως αναφέρει ο Πάπας Γρηγόριος ο Α', «να μετατραπούν βαθμιαίως αι εορταί των εθνικών εις Χριστιανικάς». Η 25η Δεκεμβρίου ήταν για τους Ρωμαίους η κεντρική εορτή της γέννησης του «αήττητου ηλίου», η γνωστή ως Dies Natalis Invicti. Παράλληλα οι αρχαίοι Ελληνες γιόρταζαν τα Κρόνια (αφιερωμένα στον Κρόνο) και τα Διονύσια, καθώς επίσης και τα Θεοφάνια ή Επιφάνια του ηλιακού θεού Φοίβου-Απόλλωνα. Αν λοιπόν η 25η Δεκεμβρίου είναι μια συμβατική ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων και όχι η πραγματική, το ερώτημα παραμένει: Ποια εποχή γεννήθηκε ο Χριστός; Το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (κεφ. Β') μας δίνει την απάντηση: «Και ποιμένες ήσαν εν τη χώρα τη αυτή αγραυλούντες και φυλάσσοντες φυλακάς τής νυκτός επί την ποίμνην αυτών». Μετεωρολόγοι έχουν κάνει σήμερα λεπτομερείς μελέτες και αναφέρουν ότι η Βηθλεέμ το Δεκέμβριο είναι βυθισμένη στην παγωνιά και τη βροχή. Δεν θα ήταν λοιπόν λογικό να παραμένουν με τέτοιες συνθήκες βοσκοί και πρόβατα στην ύπαιθρο. Σε μία μόνο εποχή του έτους οι βοσκοί «φυλάσσουν φυλακάς τής νυκτός επί την ποίμνην αυτών», την άνοιξη, όταν τα νεογέννητα αρνάκια χρειάζονται τη βοήθειά τους. Οπότε η γέννηση του Χριστού έγινε μάλλον την άνοιξη. Οσον αφορά τη χρονολογία γέννησης του Ιησού, και εκεί φαίνεται ότι και αυτή δεν την υπολογίζουμε σωστά. Οι ιστορικοί, ψάχνοντας τα γεγονότα εκείνης της εποχής, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η γέννησή Του εντοπίζεται μεταξύ των ετών 7 και 3 π.Χ. Και εδώ βέβαια δημιουργείται το ερώτημα γιατί το χρονολόγιό μας δεν αρχίζει ακριβώς με τη γέννηση του Χριστού. Το σημερινό χρονολόγιο εθεωρείτο ότι άρχιζε με τη γέννηση του Χριστού, από τότε που ο ελληνικής καταγωγής Σκύθης μοναχός Διονύσιος ο Μικρός έγραψε το 533 μ.Χ. μια πραγματεία με τίτλο «Cyclus Decem Novennalis», στην οποία υπολόγισε τις ημερομηνίες εορτασμού του Πάσχα σε πίνακα για τα επόμενα 95 έτη (532-626). Αυτό το μικρό σύγγραμα τον απαθανάτισε, γιατί σημείωνε για πρώτη φορά τα έτη του πίνακα, με βάση τη χρονολόγηση από τη γέννηση του Ιησού, αντί της χρονολόγησης που επικρατούσε στη Δύση (από κτίσεως Ρώμης ή από τον Δοκλητιανό) και στην Ανατολή (από κτίσεως κόσμου ή από τον Αβραάμ ή από την Πρώτη Ολυμπιάδα). Ο Διονύσιος, βασιζόμενος στην πληροφορία του Κλήμεντα του Αλεξανδρέα (150-220 μ.Χ.), ότι ο Χριστός γεννήθηκε το 28ο έτος της αυτοκρατορίας του Καίσαρα Αυγούστου και χωρίς καμιά άλλη απόδειξη, υπολόγισε ως έτος γέννησης του Χριστού το 754 από κτίσεως Ρώμης. Βλέποντας όμως ότι από τότε είχαν περάσει ακριβώς 532 χρόνια, δηλαδή ένας πλήρης Βικτοριανός Κύκλος, το θεώρησε τόσο σημαντικό, ώστε προσδιόρισε το έτος 754 από κτίσεως Ρώμης ως «Primo Anno Domini», δηλαδή «Πρώτο έτος του Κυρίου» ή 1 μ.Χ.Κανονικά όμως το έτος αυτό θα έπρεπε να ονομαστεί έτος μηδέν, γιατί, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, έχουμε το έτος 1 π.Χ. και το έτος 1 μ.Χ. αλλά όχι το έτος μηδέν. Δεν είναι όμως δυνατόν να κατηγορήσουμε τον Διονύσιο για την παράλειψη αυτή, αφού την εποχή που έζησε, η έννοια του μηδενός δεν είχε ακόμα εισαχθεί στην Ευρώπη. Η έννοια αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από Ινδούς μαθηματικούς και εισήχθη στην Ευρώπη από Αραβες, με τους αραβικούς αριθμούς, τον 12ο μ.Χ. αιώνα. Εκτός αυτού ο Διονύσιος, μη διαθέτοντας τα στοιχεία που βρέθηκαν αργότερα, έσφαλε κατά 3 έως 6 χρονια. Μιας και λοιπόν το ημερολόγιό μας παρέμεινε χρονολογούμενο όπως το είχε καθορίσει ο Διονύσιος, το σφάλμα του αυτό διαιωνίζεται πια για πάντα στην Ιστορία.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2007
H ΑΛΛΗΛΟΝΟΘΕΙΑ
Μετά προσοχής βαθείας μελετώ τον κύκλο της παντοειδούς νοθείας.
Της απάτης του κοινού, σε βάρος του κοινού,
με άλλα λόγια πώς ο ένας τη σκάει του αλλουνού.
Πουλάει λοιπόν ο Α. στην πιάτσα σάπιο κιμά,
με κόκαλα , πετσιά και τρίχες αχταρμά.
Και τρώει κατόπιν ο ίδιος παγωτό που το σερβίρει ο Β. συνταγές σοφές,
με βάση γάλα σκόνη για ζωοτροφές.
Τρώει και ο Β. μια τυρόπιτα που αγοράζει από του Γ. το μαγαζί,
και μεταφέρεται στο Πρώτων βοηθειών – αλλά συνήθως επιζεί.
Πίνουν και οι τρεις από ένα αναψυκτικό με αυτόν ή εκείνο τον τύπο,
και βρίσκουν στο μπουκάλι ολόκληρο ζωολογικό κήπο.
Όπως ξέρεται και όπως ξέρω,
πάντες οι τρώγοντες και πίνοντας τα ανωτέρω,
φωνάζουν επειγόντως το γιατρό, ο οποίος γράφει ένα φάρμακο ορισμένο,
αλλά δεν τους κάνει τίποτα, γιατί και το φάρμακο είναι νοθευμένο.
Βεβαίως έκαστος των ανωτέρω νοθευτών κερδίζει.
Και τι κάνει το κέρδος του; Συνήθως το χτίζει.
Και ούτω πως αποκτά λαμπρό διαμέρισμα σε ωραία περιοχή κάποια.
Σύντομα όμως ανακαλύπτει ότι η ξυλεία που του έβαλαν ήτανε σάπια.
Σκεβρώνουν τα πατώματα και – άλλο ελάττωμα, βουλιάζει και το πάτωμα.
Και κάπου ανοίγει και ο τοίχος στο ωραίο του απαρτιμέντο, διότι τον έντιμο κτήτορα τον έκλεψαν και στο τσιμέντο.
Και, όπερ πολύ συχνότερο,
στο μπετόν έβαλαν και σίδερο λιγότερο.
Με λίγα λόγια και εν γένει,
ιδού περίπου τι συμβαίνει:
Ο Κώστας πουλάει νοθεία στο Γιάννη.
Ο Γιάννης το ίδιο πουλάει στο Φάνη.
Εκείνος πουλάει νοθεία στους δυο.
Νοθεύει και ο Χρήστος που μπαίνει στο τρίο.
Στους τέσσερις τούτους, σαφώς και ακαθέκτως,
πουλάνε νοθεία και πέμπτος και έκτος.
Ο έβδομος τώρα σε ότι θα φτιάξει,
μπορεί να θελήσει να είναι εντάξει
σ’ αυτό που παράγει,
κι αγνότητα ο κόσμος να πιει και να φάγει.
Μα λέει, βλέποντας άλλους να πιάνουν τα μάτσα:
- «Ως πότε κορόιδο θα είμαι στην πιάτσα;
Ας μπω στης νοθείας το λούκι, επειδή
στη δουλεία μου θα βάλω κλειδί!»
Κι εισβάλει κι εκείνος στη ευθεία.
Κι εισπράττει και λέει: - Ω θεία νοθεία!
Και πιάνει εκείνος κορόιδο εξήντα,
και πιάνουν εκείνον κορόιδο εβδομήντα!
Διότι καθένας που έτσι αρπάζει,
νοθεία πουλάει, νοθεία αγοράζει!
Και ισχύει για όλους αγνώστους και φίλους,
το θείο αξίωμα: - Νοθεύετε αλλήλους!
Τέλος δε απαξάπαντες ούτω πως φερόμενοι,
αλληλονοθεύοντες κι αλληλονοθευόμενοι,
μένουνε απόλυτα ευχαριστημένοι,
ο καθένας χωριστά κι όλοι μαζεμένοι.
Και παραπονούμενο, όστις και φρυάττει,
μόνον όποιος δεν μπορεί να νοθέψει κάτι!
Από το βιβλίο Εθνικόν απόρρητον του Παν. Παπαδούκα
Της απάτης του κοινού, σε βάρος του κοινού,
με άλλα λόγια πώς ο ένας τη σκάει του αλλουνού.
Πουλάει λοιπόν ο Α. στην πιάτσα σάπιο κιμά,
με κόκαλα , πετσιά και τρίχες αχταρμά.
Και τρώει κατόπιν ο ίδιος παγωτό που το σερβίρει ο Β. συνταγές σοφές,
με βάση γάλα σκόνη για ζωοτροφές.
Τρώει και ο Β. μια τυρόπιτα που αγοράζει από του Γ. το μαγαζί,
και μεταφέρεται στο Πρώτων βοηθειών – αλλά συνήθως επιζεί.
Πίνουν και οι τρεις από ένα αναψυκτικό με αυτόν ή εκείνο τον τύπο,
και βρίσκουν στο μπουκάλι ολόκληρο ζωολογικό κήπο.
Όπως ξέρεται και όπως ξέρω,
πάντες οι τρώγοντες και πίνοντας τα ανωτέρω,
φωνάζουν επειγόντως το γιατρό, ο οποίος γράφει ένα φάρμακο ορισμένο,
αλλά δεν τους κάνει τίποτα, γιατί και το φάρμακο είναι νοθευμένο.
Βεβαίως έκαστος των ανωτέρω νοθευτών κερδίζει.
Και τι κάνει το κέρδος του; Συνήθως το χτίζει.
Και ούτω πως αποκτά λαμπρό διαμέρισμα σε ωραία περιοχή κάποια.
Σύντομα όμως ανακαλύπτει ότι η ξυλεία που του έβαλαν ήτανε σάπια.
Σκεβρώνουν τα πατώματα και – άλλο ελάττωμα, βουλιάζει και το πάτωμα.
Και κάπου ανοίγει και ο τοίχος στο ωραίο του απαρτιμέντο, διότι τον έντιμο κτήτορα τον έκλεψαν και στο τσιμέντο.
Και, όπερ πολύ συχνότερο,
στο μπετόν έβαλαν και σίδερο λιγότερο.
Με λίγα λόγια και εν γένει,
ιδού περίπου τι συμβαίνει:
Ο Κώστας πουλάει νοθεία στο Γιάννη.
Ο Γιάννης το ίδιο πουλάει στο Φάνη.
Εκείνος πουλάει νοθεία στους δυο.
Νοθεύει και ο Χρήστος που μπαίνει στο τρίο.
Στους τέσσερις τούτους, σαφώς και ακαθέκτως,
πουλάνε νοθεία και πέμπτος και έκτος.
Ο έβδομος τώρα σε ότι θα φτιάξει,
μπορεί να θελήσει να είναι εντάξει
σ’ αυτό που παράγει,
κι αγνότητα ο κόσμος να πιει και να φάγει.
Μα λέει, βλέποντας άλλους να πιάνουν τα μάτσα:
- «Ως πότε κορόιδο θα είμαι στην πιάτσα;
Ας μπω στης νοθείας το λούκι, επειδή
στη δουλεία μου θα βάλω κλειδί!»
Κι εισβάλει κι εκείνος στη ευθεία.
Κι εισπράττει και λέει: - Ω θεία νοθεία!
Και πιάνει εκείνος κορόιδο εξήντα,
και πιάνουν εκείνον κορόιδο εβδομήντα!
Διότι καθένας που έτσι αρπάζει,
νοθεία πουλάει, νοθεία αγοράζει!
Και ισχύει για όλους αγνώστους και φίλους,
το θείο αξίωμα: - Νοθεύετε αλλήλους!
Τέλος δε απαξάπαντες ούτω πως φερόμενοι,
αλληλονοθεύοντες κι αλληλονοθευόμενοι,
μένουνε απόλυτα ευχαριστημένοι,
ο καθένας χωριστά κι όλοι μαζεμένοι.
Και παραπονούμενο, όστις και φρυάττει,
μόνον όποιος δεν μπορεί να νοθέψει κάτι!
Από το βιβλίο Εθνικόν απόρρητον του Παν. Παπαδούκα
Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2007
DNA "Το κλειδί της ζωής και του θανάτου "
Διάσπαρτα πάνω στην αλυσίδα του DNA βρίσκονται τα 30-40 χιλιάδες ανθρώπινα γονίδια, όλες δηλαδή οι οδηγίες για τη "δημιουργία" και τη διατήρηση στη ζωή κάθε ανθρώπινης ύπαρξης. Στο DNA μας, λοιπόν, είναι προκαθορισμένο από ποιες ασθένειες έχουμε την προδιάθεση να προσβληθούμε, πόσα χρόνια θα ζήσουμε, ακόμα κι ένα μεγάλο μέρος του χαρακτήρα μας.
Επιπλέον, σ' αυτή τη μακριά αλληλουχία βάσεων είναι καταγραμμένη η ιστορία του είδους μας. Οι νέες αυτές γνώσεις ίσως να μην απαντούν τελεσίδικα στα ερωτήματα που ανέκαθεν βασανίζουν την ανθρωπότητα: "Ποιοι είμαστε;", "Από πού ερχόμαστε;", "Πού πηγαίνουμε;". Ωστόσο, βάζουν τις βάσεις για τις απαντήσεις.
Να γιατί οι επιστήμονες μελετούν τα ανθρώπινα γονίδια: για να τα διορθώνουν όταν είναι ελαττωματικά, για να εξουδετερώσουν τις κληρονομικές ασθένειες ή να βρουν τη θεραπεία για τον καρκίνο. Αυτοί είναι οι πρώτοι, αλλά, δυστυχώς, ακόμα αρκετά μακρινοί στόχοι. Η γνώση της δομής και της λειτουργίας του DNA μας ισοδυναμεί με τη λεπτομερή κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού, αλλά και κάθε ανθρώπου χωριστά. Αυτό θα μας επιτρέψει να επεμβαίνουμε ή και να ελέγχουμε κατά βούληση τους πιο μύχιους μηχανισμούς της ζωής και, γιατί όχι, του θανάτου.
Ένα μόνο γονίδιο σε 700 παραλλαγές
Τώρα που έχουμε "διαβάσει" όλο το DNA μας, απομένει να καταλάβουμε ποια είναι ακριβώς η λειτουργία των γονιδίων μας, πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και ποια είναι η θέση του καθενός στην οργάνωση του κυττάρου. Σ' αυτό το πεδίο, κάθε βδομάδα προστίθεται και μια νέα σημαντική ανακάλυψη. Η έρευνα επικεντρώνει το ενδιαφέρον της σ' εκείνα τα γονίδια που, όταν δυσλειτουργούν, προκαλούν τις τουλάχιστον πέντε χιλιάδες κληρονομικές ασθένειες. Σήμερα η πλειοψηφία των παθολογικών γονιδίων έχει "ταυτοποιηθεί", δηλαδή γνωρίζουμε τη θέση και την ακριβή αλληλουχία των βάσεών τους.
Παρ' όλα αυτά, οι επιστήμονες κατάλαβαν ότι αυτό δεν αρκεί. Για παράδειγμα, αφού ανακάλυψαν ποιο γονίδιο ευθύνεται για την κυστική ίνωση -μια διαδεδομένη κληρονομική ασθένεια που πλήττει έναν στους 250 ανθρώπους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπάρχουν 700 διαφορετικές παραλλαγές αυτού του γονιδίου, όλες ικανές να προκαλέσουν την ασθένεια. Ακόμα πιο περίπλοκη είναι η μελέτη των γονιδίων εκείνων τα οποία, αν υποστούν φθορές ή ενεργοποιηθούν σε λάθος στιγμή, μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο. Η λειτουργία του DNA αλλάζει ανάλογα με το ποιο όργανο έχει πληγεί, με τον τύπο του καρκινώματος ή με το στάδιο της αρρώστιας.
Κατά συνέπεια, για να βρούμε μια πραγματικά αποτελεσματική θεραπεία για πολλές ασθένειες, πρέπει να γνωρίζουμε λεπτομερώς όχι μόνο τη δομή και τη λειτουργία του γονιδιώματος, αλλά και το πώς αυτό αντιδρά στα διάφορα στάδια της ασθένειας.
Γονίδια ίσον αταξία
Το ξετύλιγμα του διπλού έλικα του DNA μάς επιφύλαξε πολύτιμες αλλά και απροσδόκητες πληροφορίες: τα γονίδια δε βρίσκονται ποτέ διατεταγμένα με τάξη πάνω στο DNA. Μάλιστα, σε ορισμένα τμήματα βρίσκουμε εκατοντάδες γονίδια όλα στη σειρά, ενώ παρεμβάλλονται ατελείωτες σειρές βάσεων που δε φέρουν καμιά πληροφορία.
Είναι πλέον βέβαιο ότι το 96-97% του DNA των κυττάρων μας είναι "πληροφοριακά άχρηστο": δεν κωδικοποιεί καμιά πληροφορία. Τότε όμως σε τι χρησιμεύει και γιατί διατηρείται από τη φυσική επιλογή; Έχουν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις, δεν έχει όμως δοθεί ακόμα μια οριστική απάντηση. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το λεγόμενο "άχρηστο" DNA ήταν κάποτε πολύ χρήσιμο. Ίσως περιέχει, κατά κάποιο τρόπο, "απολιθωμένα γονίδια" που ήταν χρήσιμα στους μακρινούς προγόνους μας και σήμερα έχουν περιπέσει σε αχρηστία.
Για να εξακριβώσουμε την αλήθεια αυτής της υπόθεσης απαιτούνται πολλές και εκτεταμένες μελέτες συγκριτικής γενετικής. Πρέπει δηλαδή να συγκρίνουμε τα γονιδιώματα από διαφορετικά είδη. Για την ώρα γνωρίζουμε καλά μόνο το γονιδίωμα της μύγας του ξιδιού (δροσοφίλης) και των ποντικών. Πρόσφατα, όμως, ανακάλυψαν ότι αυτό που θεωρείται "άχρηστο" DNA είναι στην πραγματικότητα χρησιμότατο.
Οι μακριές αλληλουχίες "γραμμάτων" χωρίς νόημα περικλείουν τα πιο ευαίσθητα σημεία των χρωμοσωμάτων, όταν τα κύτταρα διπλασιάζονται, ώστε να προφυλάσσουν τα πιο πολύτιμα γονίδια από τις μεταλλάξεις. Μια άλλη υπόθεση προτείνει ότι το "άχρηστο" DNA είναι απαραίτητο για τη σωστή τρισδιάστατη αρχιτεκτονική των γονιδίων, η οποία εξασφαλίζει τη λειτουργία τους.
Το «άχρηστο DNA»
Μια άλλη απροσδόκητη ανακάλυψη είναι ότι η πλειοψηφία των γονιδίων μας έχει τη μορφή μωσαϊκού. Αυτά τα "ασυνεχή" γονίδια" έχουν μήκος εκατοντάδες χιλιάδες βάσεων, όμως το "λειτουργικό" τους τμήμα, δηλαδή αυτό που φέρει τις πληροφορίες, έχει κατά μέσο όρο μήκος μόλις δέκα χιλιάδες βάσεις.
Φανταστείτε το DNA σας σαν ένα τεράστιο τρένο με εκατομμύρια βαγόνια (γονίδια), από τα οποία μόνο 40 χιλιάδες μπορούν να μεταφέρουν επιβάτες (γενετική πληροφορία). Τα γονίδια που μεταφέρουν κωδικοποιημένη πληροφορία ονομάζονται "εξώνια" και διακόπτονται από την παρεμβολή "σιωπηλών" αλληλουχιών, τα "ιντρόνια". Το DNA των κυττάρων μας μοιάζει μ' έναν απέραντο ωκεανό ιντρονίων, από τον οποίο ξεπροβάλλουν μικρές νησίδες εξωνίων. Για παράδειγμα, ένα μοναδικό γονίδιο που μεταφέρει την πληροφορία για τη σύνθεση του παράγοντα V ΙΙΙ, μιας πρωτεΐνης που παίζει αποφασιστικό ρόλο στην πήξη του αίματος, έχει μήκος 186 χιλιάδες βάσεις και διακόπτεται από την παρεμβολή 25 ομάδων ιντρονίων.
Ωστόσο, οι μεγαλύτερες εκπλήξεις αφορούν στη λειτουργία των γονιδίων. Συχνά το ίδιο γονίδιο μπορεί να συμμετέχει στη σύνθεση περισσότερων πρωτεϊνών, ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν ως δόγμα ότι κάθε γονίδιο κωδικοποιεί μία μόνο πρωτεΐνη. Πρόσφατα μάλιστα ανακαλύφθηκε ότι πολλά γονίδια ενεργοποιούνται μόνο σε μια ορισμένη περίοδο της ζωής του ατόμου (έμβρυο, παιδί, ενήλικος) και μόνο σε ορισμένα τμήματα του σώματος. Η ρύθμιση της έκφρασης των γονιδίων, δηλαδή οι οδηγίες που καθορίζουν πoιο και πότε ένα τμήμα του DNA πρέπει να εκφραστεί, είναι ένα ανεξερεύνητο ακόμα κεφάλαιο.
Επιπλέον, σ' αυτή τη μακριά αλληλουχία βάσεων είναι καταγραμμένη η ιστορία του είδους μας. Οι νέες αυτές γνώσεις ίσως να μην απαντούν τελεσίδικα στα ερωτήματα που ανέκαθεν βασανίζουν την ανθρωπότητα: "Ποιοι είμαστε;", "Από πού ερχόμαστε;", "Πού πηγαίνουμε;". Ωστόσο, βάζουν τις βάσεις για τις απαντήσεις.
Να γιατί οι επιστήμονες μελετούν τα ανθρώπινα γονίδια: για να τα διορθώνουν όταν είναι ελαττωματικά, για να εξουδετερώσουν τις κληρονομικές ασθένειες ή να βρουν τη θεραπεία για τον καρκίνο. Αυτοί είναι οι πρώτοι, αλλά, δυστυχώς, ακόμα αρκετά μακρινοί στόχοι. Η γνώση της δομής και της λειτουργίας του DNA μας ισοδυναμεί με τη λεπτομερή κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού, αλλά και κάθε ανθρώπου χωριστά. Αυτό θα μας επιτρέψει να επεμβαίνουμε ή και να ελέγχουμε κατά βούληση τους πιο μύχιους μηχανισμούς της ζωής και, γιατί όχι, του θανάτου.
Ένα μόνο γονίδιο σε 700 παραλλαγές
Τώρα που έχουμε "διαβάσει" όλο το DNA μας, απομένει να καταλάβουμε ποια είναι ακριβώς η λειτουργία των γονιδίων μας, πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και ποια είναι η θέση του καθενός στην οργάνωση του κυττάρου. Σ' αυτό το πεδίο, κάθε βδομάδα προστίθεται και μια νέα σημαντική ανακάλυψη. Η έρευνα επικεντρώνει το ενδιαφέρον της σ' εκείνα τα γονίδια που, όταν δυσλειτουργούν, προκαλούν τις τουλάχιστον πέντε χιλιάδες κληρονομικές ασθένειες. Σήμερα η πλειοψηφία των παθολογικών γονιδίων έχει "ταυτοποιηθεί", δηλαδή γνωρίζουμε τη θέση και την ακριβή αλληλουχία των βάσεών τους.
Παρ' όλα αυτά, οι επιστήμονες κατάλαβαν ότι αυτό δεν αρκεί. Για παράδειγμα, αφού ανακάλυψαν ποιο γονίδιο ευθύνεται για την κυστική ίνωση -μια διαδεδομένη κληρονομική ασθένεια που πλήττει έναν στους 250 ανθρώπους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπάρχουν 700 διαφορετικές παραλλαγές αυτού του γονιδίου, όλες ικανές να προκαλέσουν την ασθένεια. Ακόμα πιο περίπλοκη είναι η μελέτη των γονιδίων εκείνων τα οποία, αν υποστούν φθορές ή ενεργοποιηθούν σε λάθος στιγμή, μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο. Η λειτουργία του DNA αλλάζει ανάλογα με το ποιο όργανο έχει πληγεί, με τον τύπο του καρκινώματος ή με το στάδιο της αρρώστιας.
Κατά συνέπεια, για να βρούμε μια πραγματικά αποτελεσματική θεραπεία για πολλές ασθένειες, πρέπει να γνωρίζουμε λεπτομερώς όχι μόνο τη δομή και τη λειτουργία του γονιδιώματος, αλλά και το πώς αυτό αντιδρά στα διάφορα στάδια της ασθένειας.
Γονίδια ίσον αταξία
Το ξετύλιγμα του διπλού έλικα του DNA μάς επιφύλαξε πολύτιμες αλλά και απροσδόκητες πληροφορίες: τα γονίδια δε βρίσκονται ποτέ διατεταγμένα με τάξη πάνω στο DNA. Μάλιστα, σε ορισμένα τμήματα βρίσκουμε εκατοντάδες γονίδια όλα στη σειρά, ενώ παρεμβάλλονται ατελείωτες σειρές βάσεων που δε φέρουν καμιά πληροφορία.
Είναι πλέον βέβαιο ότι το 96-97% του DNA των κυττάρων μας είναι "πληροφοριακά άχρηστο": δεν κωδικοποιεί καμιά πληροφορία. Τότε όμως σε τι χρησιμεύει και γιατί διατηρείται από τη φυσική επιλογή; Έχουν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις, δεν έχει όμως δοθεί ακόμα μια οριστική απάντηση. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το λεγόμενο "άχρηστο" DNA ήταν κάποτε πολύ χρήσιμο. Ίσως περιέχει, κατά κάποιο τρόπο, "απολιθωμένα γονίδια" που ήταν χρήσιμα στους μακρινούς προγόνους μας και σήμερα έχουν περιπέσει σε αχρηστία.
Για να εξακριβώσουμε την αλήθεια αυτής της υπόθεσης απαιτούνται πολλές και εκτεταμένες μελέτες συγκριτικής γενετικής. Πρέπει δηλαδή να συγκρίνουμε τα γονιδιώματα από διαφορετικά είδη. Για την ώρα γνωρίζουμε καλά μόνο το γονιδίωμα της μύγας του ξιδιού (δροσοφίλης) και των ποντικών. Πρόσφατα, όμως, ανακάλυψαν ότι αυτό που θεωρείται "άχρηστο" DNA είναι στην πραγματικότητα χρησιμότατο.
Οι μακριές αλληλουχίες "γραμμάτων" χωρίς νόημα περικλείουν τα πιο ευαίσθητα σημεία των χρωμοσωμάτων, όταν τα κύτταρα διπλασιάζονται, ώστε να προφυλάσσουν τα πιο πολύτιμα γονίδια από τις μεταλλάξεις. Μια άλλη υπόθεση προτείνει ότι το "άχρηστο" DNA είναι απαραίτητο για τη σωστή τρισδιάστατη αρχιτεκτονική των γονιδίων, η οποία εξασφαλίζει τη λειτουργία τους.
Το «άχρηστο DNA»
Μια άλλη απροσδόκητη ανακάλυψη είναι ότι η πλειοψηφία των γονιδίων μας έχει τη μορφή μωσαϊκού. Αυτά τα "ασυνεχή" γονίδια" έχουν μήκος εκατοντάδες χιλιάδες βάσεων, όμως το "λειτουργικό" τους τμήμα, δηλαδή αυτό που φέρει τις πληροφορίες, έχει κατά μέσο όρο μήκος μόλις δέκα χιλιάδες βάσεις.
Φανταστείτε το DNA σας σαν ένα τεράστιο τρένο με εκατομμύρια βαγόνια (γονίδια), από τα οποία μόνο 40 χιλιάδες μπορούν να μεταφέρουν επιβάτες (γενετική πληροφορία). Τα γονίδια που μεταφέρουν κωδικοποιημένη πληροφορία ονομάζονται "εξώνια" και διακόπτονται από την παρεμβολή "σιωπηλών" αλληλουχιών, τα "ιντρόνια". Το DNA των κυττάρων μας μοιάζει μ' έναν απέραντο ωκεανό ιντρονίων, από τον οποίο ξεπροβάλλουν μικρές νησίδες εξωνίων. Για παράδειγμα, ένα μοναδικό γονίδιο που μεταφέρει την πληροφορία για τη σύνθεση του παράγοντα V ΙΙΙ, μιας πρωτεΐνης που παίζει αποφασιστικό ρόλο στην πήξη του αίματος, έχει μήκος 186 χιλιάδες βάσεις και διακόπτεται από την παρεμβολή 25 ομάδων ιντρονίων.
Ωστόσο, οι μεγαλύτερες εκπλήξεις αφορούν στη λειτουργία των γονιδίων. Συχνά το ίδιο γονίδιο μπορεί να συμμετέχει στη σύνθεση περισσότερων πρωτεϊνών, ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν ως δόγμα ότι κάθε γονίδιο κωδικοποιεί μία μόνο πρωτεΐνη. Πρόσφατα μάλιστα ανακαλύφθηκε ότι πολλά γονίδια ενεργοποιούνται μόνο σε μια ορισμένη περίοδο της ζωής του ατόμου (έμβρυο, παιδί, ενήλικος) και μόνο σε ορισμένα τμήματα του σώματος. Η ρύθμιση της έκφρασης των γονιδίων, δηλαδή οι οδηγίες που καθορίζουν πoιο και πότε ένα τμήμα του DNA πρέπει να εκφραστεί, είναι ένα ανεξερεύνητο ακόμα κεφάλαιο.
Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2007
Τα διάφορα είδη των συνταξιοδοτικών συστημάτων
Υπάρχουν δύο είδη συνταξιοδοτικά συστήματα. Αν και υπάρχουν πολλές παραλλαγές γύρω από τα δύο συστήματα, ουσιαστικά είναι δυο. Αυτά είναι τα Funded Systems [κεφαλαιοποιητικά] και τα Pay as you go [όπου οι συντάξεις υπολογίζονται όχι με βάση των εισφορών και την απόδοση αυτών]
Στην περίπτωση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, ο εισφορές που πληρώνονται όταν ο δικαιούχος συνταξιοδοτηθεί, έχουν σχέση με τις εισφορές που έχουν καταβληθεί και την απόδοση αυτών. Σε αυτή την περίπτωση, η σύνταξη που λαμβάνεται είναι ουσιαστικά η απόδοση που έχει το συνολικό ποσό που έχει καταβληθεί με τα χρόνια. Αν δηλαδή το συνολικό πόσο που έχει συσσωρευτεί από έναν εργαζόμενο είναι €150.000 και ο τόκος είναι 6%, τότε όπως καταλαβαίνεται η σύνταξη εκείνης της χρονιάς βγαίνει σε € 9.000 τον χρόνο. Η εξίσωση βέβαια δεν είναι τόσο απλή, απλά σας δίνω να καταλάβετε περίπου πως υπολογίζετε η σύνταξη με βάση την κεφαλαιακή επάρκεια του συστήματος.
Στην Ελληνική περίπτωση έχουμε το pay-as-you-go σύστημα. Σε αυτή την περίπτωση το συνταξιοδοτικό σύστημα δεν βασίζετε σε αποταμιεύσεις. Σαν αποτέλεσμα, το σύστημα εξ ορισμού δεν είναι αποταμιευτικού χαρακτήρα. Οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τον αριθμό των εργαζομένων που πληρώνουν εισφορές και όχι με τις αποταμιεύσεις που έχουν κάνει οι εργαζόμενοι. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που τα Ελληνικά ταμεία έχουν τα χαμηλότερα περιουσιακά στοιχεία από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ … 9% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τις εισφορές που μπαίνουν στο σύστημα. Όσο υπάρχουν εργαζόμενοι που συνεισφέρουν στα ταμεία, θα υπάρχουν και συντάξεις. Όσο περισσότεροι συνεισφέρουν, τόσο πιο πολλά λεφτά μπορούν να δοθούν. Όσο πιο λίγοι συνεισφέρουν τόσο λιγότερα παράγει το σύστημα προς πληρωμή. Υπάρχουν διάφορες εξισώσεις για να μπορεί να λειτουργεί το σύστημα. Όλες όμως εξαρτώνται από την διατήρηση ορισμένων ισορροπιών. Στην περίπτωση της Ελλάδος, οι ισορροπίες έχουν ανατραπεί τώρα και πολλά χρόνια.
Το πρόβλημα με το μοντέλο είναι ότι επειδή δεν βασίζεται σε αποταμιεύσεις, οι συντάξεις που πληρώνονται εξαρτώνται από αυτούς που δουλεύουν και συνεισφέρουν. Όπως είπαμε, το σύστημα δεν λογαριάζει τι έχει πληρώσει ο καθένας, βασίζεται σε αυτά που συνεισφέρουν οι τωρινοί εργαζόμενοι. Όταν αυτοί που συνεισφέρουν λιγοστέψουν, τότε και τα προς διάθεση κεφάλαια γίνονται λιγότερα. Με λίγα λόγια δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ.
Όπως είπαμε το Funded Pension Plan [κεφαλαιοποιητικό σύστημα] δεν εξαρτάται από τις τωρινές εισφορές. Ακόμα δηλαδή και αν όλοι σταματήσουν να δουλεύουν και σταματήσουν οι εισφορές, λεφτά υπάρχουν για να πληρώσουν τις συντάξεις διότι το σύστημα τις έχει αποταμιεύσει και είναι προς διάθεση. Όπως καταλαβαίνετε, ένα τέτοιο σύστημα δεν επηρεάζεται από πληθυσμιακές μεταβολές. Το σύστημα που έχουμε όμως στην Ελλάδα δεν είναι έτσι. Επειδή το σύστημα δεν είναι αποταμιευτικό, θα πρέπει να εισέρχονται εισφορές στο σύστημα για να μπορούν να δίδονται συντάξεις
του Γιώργου Καισάριου
Στην περίπτωση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, ο εισφορές που πληρώνονται όταν ο δικαιούχος συνταξιοδοτηθεί, έχουν σχέση με τις εισφορές που έχουν καταβληθεί και την απόδοση αυτών. Σε αυτή την περίπτωση, η σύνταξη που λαμβάνεται είναι ουσιαστικά η απόδοση που έχει το συνολικό ποσό που έχει καταβληθεί με τα χρόνια. Αν δηλαδή το συνολικό πόσο που έχει συσσωρευτεί από έναν εργαζόμενο είναι €150.000 και ο τόκος είναι 6%, τότε όπως καταλαβαίνεται η σύνταξη εκείνης της χρονιάς βγαίνει σε € 9.000 τον χρόνο. Η εξίσωση βέβαια δεν είναι τόσο απλή, απλά σας δίνω να καταλάβετε περίπου πως υπολογίζετε η σύνταξη με βάση την κεφαλαιακή επάρκεια του συστήματος.
Στην Ελληνική περίπτωση έχουμε το pay-as-you-go σύστημα. Σε αυτή την περίπτωση το συνταξιοδοτικό σύστημα δεν βασίζετε σε αποταμιεύσεις. Σαν αποτέλεσμα, το σύστημα εξ ορισμού δεν είναι αποταμιευτικού χαρακτήρα. Οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τον αριθμό των εργαζομένων που πληρώνουν εισφορές και όχι με τις αποταμιεύσεις που έχουν κάνει οι εργαζόμενοι. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που τα Ελληνικά ταμεία έχουν τα χαμηλότερα περιουσιακά στοιχεία από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ … 9% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι συντάξεις που πληρώνονται έχουν σχέση με τις εισφορές που μπαίνουν στο σύστημα. Όσο υπάρχουν εργαζόμενοι που συνεισφέρουν στα ταμεία, θα υπάρχουν και συντάξεις. Όσο περισσότεροι συνεισφέρουν, τόσο πιο πολλά λεφτά μπορούν να δοθούν. Όσο πιο λίγοι συνεισφέρουν τόσο λιγότερα παράγει το σύστημα προς πληρωμή. Υπάρχουν διάφορες εξισώσεις για να μπορεί να λειτουργεί το σύστημα. Όλες όμως εξαρτώνται από την διατήρηση ορισμένων ισορροπιών. Στην περίπτωση της Ελλάδος, οι ισορροπίες έχουν ανατραπεί τώρα και πολλά χρόνια.
Το πρόβλημα με το μοντέλο είναι ότι επειδή δεν βασίζεται σε αποταμιεύσεις, οι συντάξεις που πληρώνονται εξαρτώνται από αυτούς που δουλεύουν και συνεισφέρουν. Όπως είπαμε, το σύστημα δεν λογαριάζει τι έχει πληρώσει ο καθένας, βασίζεται σε αυτά που συνεισφέρουν οι τωρινοί εργαζόμενοι. Όταν αυτοί που συνεισφέρουν λιγοστέψουν, τότε και τα προς διάθεση κεφάλαια γίνονται λιγότερα. Με λίγα λόγια δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ.
Όπως είπαμε το Funded Pension Plan [κεφαλαιοποιητικό σύστημα] δεν εξαρτάται από τις τωρινές εισφορές. Ακόμα δηλαδή και αν όλοι σταματήσουν να δουλεύουν και σταματήσουν οι εισφορές, λεφτά υπάρχουν για να πληρώσουν τις συντάξεις διότι το σύστημα τις έχει αποταμιεύσει και είναι προς διάθεση. Όπως καταλαβαίνετε, ένα τέτοιο σύστημα δεν επηρεάζεται από πληθυσμιακές μεταβολές. Το σύστημα που έχουμε όμως στην Ελλάδα δεν είναι έτσι. Επειδή το σύστημα δεν είναι αποταμιευτικό, θα πρέπει να εισέρχονται εισφορές στο σύστημα για να μπορούν να δίδονται συντάξεις
του Γιώργου Καισάριου
Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 2007
Δεν ανήκεις πουθενά;
« Ανήκω»… Τι βάρβαρη λέξη! Σαν να ήμουν ιδιοκτησία κάποιου. Οι άνθρωποι σήμερα ανήκουν : στη δεξιά, στην αριστερά, στο κέντρο…
Έ ! Λοιπόν δεν ανήκω πουθενά. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου πολιτικό ανδράποδο !
Απλώς κάποιες θέσεις των κομμάτων ταιριάζουν με τις δικές μου.
Πιστεύω απόλυτα στο αξίωμα του Καρτέσιου. « Να μη δεχτώ καμία αλήθεια αν δεν τη γνωρίζω καθαρά σαν τέτοια». Μία- μία θέση όταν έρθει, πρέπει να εξετάζεται και να κρίνεται. Δεν μπορεί να είναι σωστό κάτι επειδή το είπε ο Καραμανλής ή ο Παπανδρέου, αλλά επειδή είναι σωστό, τότε μπορούμε να τη δεχτούμε.
Και πως θα ξέρει ο μέσος πολίτης τι είναι σωστό; Σίγουρα δεν έχει πάντα τα μέσα και τα στοιχεία για να κρίνει. Αυτό δε σημαίνει πως δεν πρέπει να προσπαθεί. Πρώτα όμως να απομονώνει την άποψη από το φορέα της και να την κρίνει αυτή καθαυτή.
Η μόνη εγγύηση για τη δημοκρατία είναι το πάντα ξύπνιο, το πάντα άγρυπνο, πάντα ανοιχτό μυαλό του πολίτη. Από τη στιγμή που θα αρχίσει να καταπίνει αμάσητα θέσεις, απόψεις , δόγματα., η δικτατορία βρίσκεται πολύ κοντά.
Κάθε γενική κομματική τοποθέτηση αποτελείται από εκατοντάδες επιμέρους θέσεις. Με άλλες απ’ αυτές είναι φυσιολογικό να συμφωνείς – με άλλες να διαφωνείς. Αν από τις 100 θέσεις που διατυπώνει το κόμμα «Α» συμφωνείς ( την εποχή των εκλογών ) με τις 55 – και αν το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο απ’ ότι στα άλλα κόμματα – φυσικό είναι να ψηφίσεις το κόμμα «Α» Αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να συμφωνήσεις και με τις υπόλοιπες 45 θέσεις του ! Ούτέ και μερικούς μήνες μετά τις εκλογές, όταν αλλάξουν και οι συνθήκες και οι θέσεις, θα πρέπει ακόμα να συμφωνείς σε πλειοψηφία , μ’ αυτό το κόμμα.
Όποιος δεν ακολουθεί το παραπάνω αξίωμα φαλκιδεύει το εκλογικό του δικαίωμα και η συμμετοχή του στην εκλογική διαδικασία θα πρέπει να θεωρείται αντισυνταγματική. Η ψήφος είναι κρίση. Αλλά τι κρίνει όποιος ψηφίζει στα τυφλά;
Έ ! Λοιπόν δεν ανήκω πουθενά. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου πολιτικό ανδράποδο !
Απλώς κάποιες θέσεις των κομμάτων ταιριάζουν με τις δικές μου.
Πιστεύω απόλυτα στο αξίωμα του Καρτέσιου. « Να μη δεχτώ καμία αλήθεια αν δεν τη γνωρίζω καθαρά σαν τέτοια». Μία- μία θέση όταν έρθει, πρέπει να εξετάζεται και να κρίνεται. Δεν μπορεί να είναι σωστό κάτι επειδή το είπε ο Καραμανλής ή ο Παπανδρέου, αλλά επειδή είναι σωστό, τότε μπορούμε να τη δεχτούμε.
Και πως θα ξέρει ο μέσος πολίτης τι είναι σωστό; Σίγουρα δεν έχει πάντα τα μέσα και τα στοιχεία για να κρίνει. Αυτό δε σημαίνει πως δεν πρέπει να προσπαθεί. Πρώτα όμως να απομονώνει την άποψη από το φορέα της και να την κρίνει αυτή καθαυτή.
Η μόνη εγγύηση για τη δημοκρατία είναι το πάντα ξύπνιο, το πάντα άγρυπνο, πάντα ανοιχτό μυαλό του πολίτη. Από τη στιγμή που θα αρχίσει να καταπίνει αμάσητα θέσεις, απόψεις , δόγματα., η δικτατορία βρίσκεται πολύ κοντά.
Κάθε γενική κομματική τοποθέτηση αποτελείται από εκατοντάδες επιμέρους θέσεις. Με άλλες απ’ αυτές είναι φυσιολογικό να συμφωνείς – με άλλες να διαφωνείς. Αν από τις 100 θέσεις που διατυπώνει το κόμμα «Α» συμφωνείς ( την εποχή των εκλογών ) με τις 55 – και αν το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο απ’ ότι στα άλλα κόμματα – φυσικό είναι να ψηφίσεις το κόμμα «Α» Αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να συμφωνήσεις και με τις υπόλοιπες 45 θέσεις του ! Ούτέ και μερικούς μήνες μετά τις εκλογές, όταν αλλάξουν και οι συνθήκες και οι θέσεις, θα πρέπει ακόμα να συμφωνείς σε πλειοψηφία , μ’ αυτό το κόμμα.
Όποιος δεν ακολουθεί το παραπάνω αξίωμα φαλκιδεύει το εκλογικό του δικαίωμα και η συμμετοχή του στην εκλογική διαδικασία θα πρέπει να θεωρείται αντισυνταγματική. Η ψήφος είναι κρίση. Αλλά τι κρίνει όποιος ψηφίζει στα τυφλά;
Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2007
Ελληνική Κομματικοκρατία της Ελλάδας
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε ως χώρα είναι είναι ο αφόρητος κομματισμός. Παντού κυριαρχούν τα κόμματα και ο κομματισμός. «O διοικητής του Ασφαλιστικού Ταμείου είναι δικός μας», «ο πρύτανης του Πανεπιστημίου είναι δικός μας ,ο πρόεδρος του νοσοκομείου είναι δικός μας , ο πρόεδρος διαφόρων οργανισμών είναι δικός μας». Στα σχολεία, έχουμε τα κόμματα, στις αγροτικές κινητοποιήσεις, έχουμε τα κόμματα. Στους δασκάλους, στους καθηγητές – οπουδήποτε.
Τα κόμματα υπάρχουν παντού, όπως ήταν περίπου στη Σοβιετική Ένωση. Για να γίνεις διευθυντής της εφορίας, πρέπει να ανήκεις στο κόμμα. Αυτή είναι η πραγματικότητα - και γι’ αυτό δεν λειτουργεί τίποτα. Διότι αυτή η αγωνία να είναι παντού το κόμμα έχει οδηγήσει σε πλήρη αναξιοκρατία. Παντού κυριαρχούν οι κομματικοί. Μόνον από τύχη μπορεί να υπάρξει κάποιος και να είναι καλός. Αλλά μια τέτοια περίπτωση είναι σύμπτωση, δεν είναι μέρος του συστήματος. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει αν θέλουμε να πάει μπροστά ο τόπος.
Τα κόμματα υπάρχουν παντού, όπως ήταν περίπου στη Σοβιετική Ένωση. Για να γίνεις διευθυντής της εφορίας, πρέπει να ανήκεις στο κόμμα. Αυτή είναι η πραγματικότητα - και γι’ αυτό δεν λειτουργεί τίποτα. Διότι αυτή η αγωνία να είναι παντού το κόμμα έχει οδηγήσει σε πλήρη αναξιοκρατία. Παντού κυριαρχούν οι κομματικοί. Μόνον από τύχη μπορεί να υπάρξει κάποιος και να είναι καλός. Αλλά μια τέτοια περίπτωση είναι σύμπτωση, δεν είναι μέρος του συστήματος. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει αν θέλουμε να πάει μπροστά ο τόπος.
Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2007
M.Αλέξανδρος ένας άξιος βασιλιάς φιλόσοφος
Είναι γνωστό ότι έχουν γραφτεί πολλά βιβλία για τον Αλέξανδρο,χρησιμοποιώντας σαν κυριώτερες πηγές τον Πλούταρχο και τον Αρριανό. Εχουν διατυπωθεί πολλές και διαφορετικές " ερμηνείες " για τη ζωή και το έργο του Αλέξανδρου. Αυτές οι ερμηνείες, ανάλογα με την πολιτική τοποθέτηση, τη θρησκευτική αντίληψη, την ψυχολογική και τη χρονική απόσταση του συγγραφέα, ποικίλουν σε τεράστιο βαθμό. Ετσι άλλοι τον θεοποιούν και άλλοι τον κατακρίνουν.
Σε αυτό το άρθρο θα τονίσουμε τις πράξεις και τα λόγια του Αλέξανδρου που αποδεικνύουν, ότι εκτός από ανίκητος Στρατηγός, τρομερός πολεμιστής και άξιος Βασιλιάς ήταν και ένας φιλόσοφος, πιο πολύ στην πράξη παρά στα λόγια.
Ο Μαθητής του Πλάτωνα Αριστοτέλης αναλαμβάνει τη Φιλοσοφική διαμόρφωση του 13χρονου Αλέξανδρου, στο Ιερό των Νυμφών, στην τοποθεσία Μίεζα, κοντά στα Στάγειρα, μαζί με μιά ομάδα νέων. Και όπως μας γράφει ο Πλούταρχος και ο Αρριανός : << Φαίνεται ότι ο Αλέξανδρος δεν διδάχθηκε μόνο την Ηθική και την Πολιτική επιστήμη, αλλά και τις απόρρητες και βαθύτερες διδασκαλίες που οι άνδρες τις αποκαλούσαν ακροαματικές και εποπτικές και δεν τις διέδιδαν σε πολλούς. >>
Από το Αριστοτέλη είναι που αποκτά γνώσεις Ιατρικής, έτσι ώστε να θεραπεύει τους φίλους του όταν αρρώσταιναν και να γράφει συνταγές για θεραπεία και δίαιτα. Ο Λυσίμαχος και ο Λεωνίδας είναι που σφυρηλάτησαν έναν ολιγαρκή και σκληραγωγημένο Αλέξανδρο, που είχε συνεχώς κάτω από το προσκεφάλι του την Ιλιάδα του Ομήρου.Είναι γνωστό πως την εποχή εκείνη στον Ελλαδικό χώρο οι πόλεις ήταν χωρισμένες μεταξύ τους και λειτουργούσαν αυτόνομα σαν μικρά κράτη. Αποτέλεσμα ήταν οι συνεχείς πόλεμοι μεταξύ των πόλεων. Μόνο κάτω από την απειλή κάποιας εχθρικής δύναμης, π.χ. των Περσών,ενώνονταν για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο.
Ο Αλέξανδρος κατάφερε να ανακυρηχτεί σε ηλικία 20 χρονών Αρχηγός των Ελλήνων, πλήν των Λακαιδεμονίων. Να ενώσει όλες τις Ελληνικές πόλεις κάτω από μία αρχή, μία εξουσία, έτσι ώστε το εκστρατευτικό σώμα που θα περνούσε τον Ελλήσποντο να αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο, ένα αρμονικό σώμα το οποίο θα είχε ένα κεφάλι, ένα μυαλό, τον Αλέξανδρο. Στη συνέχεια κατάφερε να ενώσει όλους τους λαούς τους οποίους κατέκτησε κάτω από μία αρχή. Και όπως γράφει ο Πλούταρχος :<< Δίδαξε τους Υρκανούς να κάνουν νόμιμους γάμους, τους Αραχωσίους να καλλιεργούν την γή των, τους Σογδιανούς έπεισε να τρέφουν και όχι να φονεύουν τους γέροντες γονείς των, τους Πέρσες να σέβονται τις μητέρες των και να μην τις νυμφεύονται. Επεισε τους Ινδούς να λατρεύουν τους Θεούς της Ελλάδας, τους Σκύθες να θάβουν τους νεκρούς των αντί να τους τρώγουν.>>
Ετσι ο Μέγας Αλέξανδρος κατάφερε να εξημερώσει την Ασία και να διαδώσει τον Ελληνικό πολιτισμό από τον Ελλήσποντο ώς την Ινδία. Κατάφερε να εφαρμόσει το πολιτειακό σύστημα του Ζήνωνος, του Ιδρυτή της στωικής φιλοσοφίας. Δηλαδή, να μήν κατοικούν οι άνθρωποι κατά πόλεις χωρισμένες, με διαφορετικούς νόμους, αλλά να θεωρούνται όλοι οι άνθρωποι συμπολίτες ( αν και από διαφορετικά έθνη ) και πολίτες του ίδιου κράτους και να υπάρχει μία τάξη και ένα δίκαιο για όλους. Αυτό ο Ζήνων το διατύπωσε σαν ένα όνειρο για επίτευξη, σαν μια διδασκαλία προς εφαρμογή, την Φιλοσοφική Πολιτεία.
Ο Μέγας Αλέξανδρος το εφάρμοσε στην πράξη. Δεν ακολούθησε τη συμβουλή του Αριστοτέλη, να φέρεται στους Ελληνες σαν Βασιλιάς και στους υπόλοιπους σαν τύρρανος. Αλλά, θεωρώντας τον εαυτό του ως απεσταλμένο του θεού και ρυθμιστή εθνών, ένωσε όλους τους λαούς, με την πειθώ ή με τη βία και κατάφερε τη συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικά ήθη και έθιμα, θρησκεία και νοοτροπία, έτσι ώστε να θεωρούν σαν συγγενείς τούς αγαθούς και τους κακούς σαν ξένους. Προωθούσε την αντίληψη ότι η διάκριση Ελληνας από βάρβαρο δεν στηρίζεται στα διαφορετικά ρούχα, στη διαφορετική καταγωγή και στα διαφορετικά έθιμα. Αλλά υποστήριζε ότι Ελληνας είναι ο ενάρετος, ενώ βάρβαρος είναι ο κάκιστος.
Ο Μέγας Αλέξανδρος λοιπόν θέλησε να καταλάβουν οι άνθρωποι πως οι διαφορές μεταξύ των λαών είναι τελείως επιφανειακές και πρέπει να υπάρχει σεβασμός και κατανόηση στα διαφορετικά ήθη και έθιμα, στα διαφορετικά πιστεύω και όπως γράφει ο Πλούταρχος : << Ο Αλέξανδρος πίστευε ότι όλοι οι άνθρωποι βασιλεύονται από το θεό γιατί η υπάρχουσα στον καθένα δύναμη " του άρχειν και εξουσιάζειν " είναι θεία. Οτι ο θεός είναι κοινός πατέρας όλων, αλλά κυρίως αναγνωρίζει σαν δικά του παδιά τους άριστους.>> Ιδρυσε και θεμελίωσε περίπου 70 πόλεις, οι οποίες αποτέλεσαν κέντρα ανάπτυξης και διάδοσης του Ελληνικού πολιτισμού. Θαυμαστό παράδειγμα είναι η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μία πόλη που έμελλε να γίνει με την αρχική ώθηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου πνευματική μήτρα της Ελληνιστικής περιόδου, αλλά και της μετέπειτα χριστιανικής επικράτησης.
Είδε σε "όνειρο" το σημείο όπου έπρεπε να χτιστεί η πόλη και έδωσε διαταγές να γίνουν τέτοια έργα τα οποία θα αποτελούσαν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί και να γίνει μία πόλη αντάξια του Ιδρυτή της.
Δικαιολογημένα λοιπόν μπορεί να παρομοιαστεί με ένανΘησέα, Ιδρυτή της Αθήνας, με έναν Περσέα, Ιδρυτή των Μυκηνών, με τον Ρωμύλο και το Ρώμο, Ιδρυτές της Ρώμης. Ο Πλούταρχος γράφει: << και διέταξε να χαράξουν το σχέδιο της πόλης προσαρμόζοντάς το στην τοποθεσία. Και επειδή δεν υπήρχε λευκό χώμα, πήραν αλεύρι και σχημάτισαν στη μαύρη γή μία κυκλική καμπύλη της οποίας την περιφέρεια όριζαν ευθείες βάσεις που, ξεκινώντας σαν από στρόγγυλο κράσπεδο και σχηματίζουν χλαμύδες και ίσες στο μέγεθος συνέπιπταν μεταξύ τους.>
Ο τρόπος σχεδίασης και ορισμού του σημείου ίδρυσης της πόλης φανερώνει γνώσεις και εφαρμογή αντιλήψεων Ιδρυτή πόλης που συναντάμε μόνο σε ίδρυση Ναών ή Ιερών πόλεων. Εκεί δεν παίρνονται υπόψη μόνο γεωγραφικοί παράγοντες, αλλά και οδηγίες που έχουν σχέση με την Ιερότητα του χώρου. Είναι γνωστό πως στην ακολουθία του Αλέξανδρου βρισκότανπλήθος ανθρώπων του πνεύματος. Από τον μάντη Αρίστανδρο μέχρι τον γυμνόσοφο Κάλανο.
Ο Αλέξανδρος είχε μεγάλη εκτίμηση στους φιλοσόφους και τους συμπεριφερόταν ανάλογα. Ο Πλούταρχος γράφει : <<Είναι ίδιον ψυχής φιλοσόφου να αγαπά την σοφία και μάλιστα να θαυμάζει σοφούς άνδρας. Κανείς άλλος από τους Βασιλείς δεν έμοιασε τον Αλέξανδρο ως προς αυτό. Είναι γνωστή η Αγάπη του για τον Αριστοτέλη και η εκτίμηση που είχε για τον μουσικό Ανάξαρχο. Στον Πύρρωνα τον Ηλείο, όταν τον είδε για πρώτη φορά, του έδωσε 10.000 χρυσά νομίσματα, στον Ξενοκράτη, μαθητή του Πλάτωνα, έστειλε 50 τάλαντα δώρο, τον Ονησίκριτο, μαθητή του Διογένη, διόρισε άρχοντα των κυβερνητών του στόλου >>. Πλήθος άλλων προσφορών και δωρεών αποδεικνύουν όχι μόνο την γεναιόδωρη φύση του Μ.Αλέξανδρου γενικά, αλλά την γεναιοδωρία του ειδικά προς τους φιλόσοφους. Μιά γεναιοδωρία που πήγαζε από μιά ψυχή που έδινε περισότερη αξία στα πνευματικά αγαθά από ό,τι στα υλικά. Οταν ξεκίνησε την εκστρατεία για την Ασία δώρισε όλα τα υπάρχοντά του και κράτησε για τον εαυτό του μόνο την " Ελπίδα ".
Μετά τη νίκη επί του Δαρείου και αφού ανακυρήχθηκε Βασιλιάς της Ασίας, ήρθαν στην κατοχή του στρατού τόσα πλούτη, που οι Μακεδόνες άρχισαν να ζούν μέσα στην πολυτέλεια. Αποτέλεσμα ήταν η μαλθακή ζωή των στρατιωτών και ιδιαίτερα των Αξιωματικών του Αλέξανδρου. Αποφάσισε λοιπόν, λίγο πρίν την εκστρατεία για την Ινδία, να δωρίσει όλα τα πλεονάζοντα υλικά αγαθά και να κάψει όλα όσα του ήταν εμπόδιο για την εστρατεία. Το ίδιο έκαναν και οι Αξιωματικοί του αφού έβλεπαν το παράδειγμα ενός ανθρώπου που όχι μόνο τους έλεγε ποιό ήταν το σωστό, αλλά αυτός πρώτος το εφάρμοζε. Αξιοσημείωτη είναι επίσης και η καθημερινή ζωή του.
Οταν δεν πολεμούσε, ακόμα και κατά τη διάρκεια που βρισκόταν σε πορεία, αυτός εκπαιδευόταν στα όπλα, ανεβοκατέβαινε από άρματα και άλογα, πήγαινε κυνήγι και γενικά βρισκόταν σε μιά διαρκή εγρήγορση. Κάτι που συνέβαινε και κατά τη διάρκεια της μάχης. Στο Γρανικό ένα σπαθί, κόβοντας την περικεφαλαία του, έφτασε μέχρι το τριχωτό του κεφαλιού του.
Στην Γάζα δέχθηκε ένα βέλος στον ώμο. Στη Μαράκανδα ένα βέλος έσπασε το κόκαλο της κνήμης του. Στην Υρκανία χτυπήθηκε από λίθο, χάνοντας την όρασή του για πολλές ημέρες. Στη μάχη του Ισσού πληγώθηκε από ξίφος στο μηρό. Στη χώρα των Μαλλών ένα βέλος τρύπησε το στήθος του και δέχτηκε χτύπημα από λοστό στο κεφάλι. Και για όλους αυτούς τους τραυματισμούς ήταν πολύ υπερήφανος. Τους θεωρούσε σαν απόδειξη της ανδρείας του και της γενναιότητάς του. Αν και Βασιλιάς έμπαινε πρώτος στην μάχη, δίνοντας το παράδειγμα στους στρατιώτες του. Ενας Βασιλιάς που δεν ήξερε μόνο να διατάζει αλλά και να εκτελεί ο ίδιος τις διαταγές που έδινε. Θεωρούσε πως η μεγαλύτερη νίκη που μπορεί να πετύχει κάποιος είναι η νίκη στον εαυτό του για να μπορεί να τον ελέγχει. Αποτέλεσμα αυτής της νίκης του Αλέξανδρου είναι η εγκράτειά του προς τις ηδονές. Δεν δέχθηκε καμία γυναίκα δίπλα του παρά μόνο αυτήν που είχε παντρευτεί.
Αν και πολλές φορές οι φίλοι του τον παρότρυναν να γευτεί την ηδονή με διάφορες γυναίκες ή αγόρια. Ηταν τόσο εγκρατής και μεγαλόψυχος που ανάγκασε τον Δαρείο, τον Βασιλιά που ουσιαστικά κατέστρεψε, να δηλώσει: << Θεοί, προστάτες της γέννησης των ανθρώπων και της τύχης των Βασιλέων, δώστε να μην εγκαταλείψω την τύχη των Περσών, αλλά αφού νικήσω να ανταμείψω τις ενέργειες του Αλέξανδρου, τις οποίες νικημένος δέχθηκα από αυτόν στους πιό αγαπημένους μου. Αν όμως έφτασε κάποιος χρόνος μοιραίος, από θεία εκδίκηση και μεταβολή να πάψει η βασιλεία των Περσών, κανείς άλλος άνθρωπος ας μην καθήσει στον θρόνο του Κύρου πλήν του Αλέξανδρου.>> Αυτή τη δήλωση την έκανε αφού έμαθε την μεγαλόψυχη συμπεριφορά του Αλέξανδρου προς την οικογένειά του που είχε αιχμαλωτίσει. Ο Αρριανός γράφει πως ο Αλέξανδρος εγκαθιστούσε τη Δημοκρατία ως πολίτευμα σε κάθε χώρα που κατακτούσε. Μιά Δημοκρατία που βοηθούσε στη λειτουργία των τοπικών θεσμών κάθε πόλης, κάτω όμως από μιά κοινή Αρχή. Καταργούσε τους υπερβολικούς φόρους και κατάφερνε να κατακτά εκπολιτίζοντας και όχι καταστρέφοντας.
Το μόνο που κατέστρεφε ήταν το παλιό, αυτό που είχε φθαρεί και δεν δεχόταν να αλλάξει προς το καλύτερο. Εδινε περισότερη σημασία στις ουσιαστικές δυνάμεις του ανθρώπου, όπως τη σοφία, τη δικαιοσύνη, τη μεγαλοψυχία, την Ανδρεία, ανεξάρτητα αν αυτός ήταν εχθρός ή φίλος. Ετσι όταν καταλάβαινε πως ο κυβερνήτης της πόλης που κατακτούσε ή ο βασιλιάς του έθνους το οποίο νικούσε είχε αυτές τις αρετές, τον διόριζε πάλι άρχοντα, ανεξάρτητα αν είχε παραδοθεί ή νικηθεί μετά από μάχη.
Δίκαια λοιπόν ο Πλούταρχος γράφει : << Εάν δε μέγιστος έπαινος της φιλοσοφίας είναι ότι σκληρά και αμόρφωτα ήθη εξημερώνει και εξευγενίζει, ο Αλέξανδρος φαίνεται ότι εξεπολίτισε τόσους λαούς αγρίους και ατίθασους που δικαίως δύναται να θεωρηθεί φιλόσοφος>>
.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. "Ηθικά. Περί της Αλεξάνδρου Τύχης ή Αρετής"Εκδόσεις Ζαχαρόπουλος
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ "Βίοι παράλληλοι. Αλέξανδρος" Εκδόσεις Πάπυρος
ΑΡΡΙΑΝΟΣ "Αλεξάνδρου Ανάβασις". Εκδόσεις Ζαχαρόπουλος
Σε αυτό το άρθρο θα τονίσουμε τις πράξεις και τα λόγια του Αλέξανδρου που αποδεικνύουν, ότι εκτός από ανίκητος Στρατηγός, τρομερός πολεμιστής και άξιος Βασιλιάς ήταν και ένας φιλόσοφος, πιο πολύ στην πράξη παρά στα λόγια.
Ο Μαθητής του Πλάτωνα Αριστοτέλης αναλαμβάνει τη Φιλοσοφική διαμόρφωση του 13χρονου Αλέξανδρου, στο Ιερό των Νυμφών, στην τοποθεσία Μίεζα, κοντά στα Στάγειρα, μαζί με μιά ομάδα νέων. Και όπως μας γράφει ο Πλούταρχος και ο Αρριανός : << Φαίνεται ότι ο Αλέξανδρος δεν διδάχθηκε μόνο την Ηθική και την Πολιτική επιστήμη, αλλά και τις απόρρητες και βαθύτερες διδασκαλίες που οι άνδρες τις αποκαλούσαν ακροαματικές και εποπτικές και δεν τις διέδιδαν σε πολλούς. >>
Από το Αριστοτέλη είναι που αποκτά γνώσεις Ιατρικής, έτσι ώστε να θεραπεύει τους φίλους του όταν αρρώσταιναν και να γράφει συνταγές για θεραπεία και δίαιτα. Ο Λυσίμαχος και ο Λεωνίδας είναι που σφυρηλάτησαν έναν ολιγαρκή και σκληραγωγημένο Αλέξανδρο, που είχε συνεχώς κάτω από το προσκεφάλι του την Ιλιάδα του Ομήρου.Είναι γνωστό πως την εποχή εκείνη στον Ελλαδικό χώρο οι πόλεις ήταν χωρισμένες μεταξύ τους και λειτουργούσαν αυτόνομα σαν μικρά κράτη. Αποτέλεσμα ήταν οι συνεχείς πόλεμοι μεταξύ των πόλεων. Μόνο κάτω από την απειλή κάποιας εχθρικής δύναμης, π.χ. των Περσών,ενώνονταν για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο.
Ο Αλέξανδρος κατάφερε να ανακυρηχτεί σε ηλικία 20 χρονών Αρχηγός των Ελλήνων, πλήν των Λακαιδεμονίων. Να ενώσει όλες τις Ελληνικές πόλεις κάτω από μία αρχή, μία εξουσία, έτσι ώστε το εκστρατευτικό σώμα που θα περνούσε τον Ελλήσποντο να αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο, ένα αρμονικό σώμα το οποίο θα είχε ένα κεφάλι, ένα μυαλό, τον Αλέξανδρο. Στη συνέχεια κατάφερε να ενώσει όλους τους λαούς τους οποίους κατέκτησε κάτω από μία αρχή. Και όπως γράφει ο Πλούταρχος :<< Δίδαξε τους Υρκανούς να κάνουν νόμιμους γάμους, τους Αραχωσίους να καλλιεργούν την γή των, τους Σογδιανούς έπεισε να τρέφουν και όχι να φονεύουν τους γέροντες γονείς των, τους Πέρσες να σέβονται τις μητέρες των και να μην τις νυμφεύονται. Επεισε τους Ινδούς να λατρεύουν τους Θεούς της Ελλάδας, τους Σκύθες να θάβουν τους νεκρούς των αντί να τους τρώγουν.>>
Ετσι ο Μέγας Αλέξανδρος κατάφερε να εξημερώσει την Ασία και να διαδώσει τον Ελληνικό πολιτισμό από τον Ελλήσποντο ώς την Ινδία. Κατάφερε να εφαρμόσει το πολιτειακό σύστημα του Ζήνωνος, του Ιδρυτή της στωικής φιλοσοφίας. Δηλαδή, να μήν κατοικούν οι άνθρωποι κατά πόλεις χωρισμένες, με διαφορετικούς νόμους, αλλά να θεωρούνται όλοι οι άνθρωποι συμπολίτες ( αν και από διαφορετικά έθνη ) και πολίτες του ίδιου κράτους και να υπάρχει μία τάξη και ένα δίκαιο για όλους. Αυτό ο Ζήνων το διατύπωσε σαν ένα όνειρο για επίτευξη, σαν μια διδασκαλία προς εφαρμογή, την Φιλοσοφική Πολιτεία.
Ο Μέγας Αλέξανδρος το εφάρμοσε στην πράξη. Δεν ακολούθησε τη συμβουλή του Αριστοτέλη, να φέρεται στους Ελληνες σαν Βασιλιάς και στους υπόλοιπους σαν τύρρανος. Αλλά, θεωρώντας τον εαυτό του ως απεσταλμένο του θεού και ρυθμιστή εθνών, ένωσε όλους τους λαούς, με την πειθώ ή με τη βία και κατάφερε τη συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικά ήθη και έθιμα, θρησκεία και νοοτροπία, έτσι ώστε να θεωρούν σαν συγγενείς τούς αγαθούς και τους κακούς σαν ξένους. Προωθούσε την αντίληψη ότι η διάκριση Ελληνας από βάρβαρο δεν στηρίζεται στα διαφορετικά ρούχα, στη διαφορετική καταγωγή και στα διαφορετικά έθιμα. Αλλά υποστήριζε ότι Ελληνας είναι ο ενάρετος, ενώ βάρβαρος είναι ο κάκιστος.
Ο Μέγας Αλέξανδρος λοιπόν θέλησε να καταλάβουν οι άνθρωποι πως οι διαφορές μεταξύ των λαών είναι τελείως επιφανειακές και πρέπει να υπάρχει σεβασμός και κατανόηση στα διαφορετικά ήθη και έθιμα, στα διαφορετικά πιστεύω και όπως γράφει ο Πλούταρχος : << Ο Αλέξανδρος πίστευε ότι όλοι οι άνθρωποι βασιλεύονται από το θεό γιατί η υπάρχουσα στον καθένα δύναμη " του άρχειν και εξουσιάζειν " είναι θεία. Οτι ο θεός είναι κοινός πατέρας όλων, αλλά κυρίως αναγνωρίζει σαν δικά του παδιά τους άριστους.>> Ιδρυσε και θεμελίωσε περίπου 70 πόλεις, οι οποίες αποτέλεσαν κέντρα ανάπτυξης και διάδοσης του Ελληνικού πολιτισμού. Θαυμαστό παράδειγμα είναι η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μία πόλη που έμελλε να γίνει με την αρχική ώθηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου πνευματική μήτρα της Ελληνιστικής περιόδου, αλλά και της μετέπειτα χριστιανικής επικράτησης.
Είδε σε "όνειρο" το σημείο όπου έπρεπε να χτιστεί η πόλη και έδωσε διαταγές να γίνουν τέτοια έργα τα οποία θα αποτελούσαν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί και να γίνει μία πόλη αντάξια του Ιδρυτή της.
Δικαιολογημένα λοιπόν μπορεί να παρομοιαστεί με ένανΘησέα, Ιδρυτή της Αθήνας, με έναν Περσέα, Ιδρυτή των Μυκηνών, με τον Ρωμύλο και το Ρώμο, Ιδρυτές της Ρώμης. Ο Πλούταρχος γράφει: << και διέταξε να χαράξουν το σχέδιο της πόλης προσαρμόζοντάς το στην τοποθεσία. Και επειδή δεν υπήρχε λευκό χώμα, πήραν αλεύρι και σχημάτισαν στη μαύρη γή μία κυκλική καμπύλη της οποίας την περιφέρεια όριζαν ευθείες βάσεις που, ξεκινώντας σαν από στρόγγυλο κράσπεδο και σχηματίζουν χλαμύδες και ίσες στο μέγεθος συνέπιπταν μεταξύ τους.>
Ο τρόπος σχεδίασης και ορισμού του σημείου ίδρυσης της πόλης φανερώνει γνώσεις και εφαρμογή αντιλήψεων Ιδρυτή πόλης που συναντάμε μόνο σε ίδρυση Ναών ή Ιερών πόλεων. Εκεί δεν παίρνονται υπόψη μόνο γεωγραφικοί παράγοντες, αλλά και οδηγίες που έχουν σχέση με την Ιερότητα του χώρου. Είναι γνωστό πως στην ακολουθία του Αλέξανδρου βρισκότανπλήθος ανθρώπων του πνεύματος. Από τον μάντη Αρίστανδρο μέχρι τον γυμνόσοφο Κάλανο.
Ο Αλέξανδρος είχε μεγάλη εκτίμηση στους φιλοσόφους και τους συμπεριφερόταν ανάλογα. Ο Πλούταρχος γράφει : <<Είναι ίδιον ψυχής φιλοσόφου να αγαπά την σοφία και μάλιστα να θαυμάζει σοφούς άνδρας. Κανείς άλλος από τους Βασιλείς δεν έμοιασε τον Αλέξανδρο ως προς αυτό. Είναι γνωστή η Αγάπη του για τον Αριστοτέλη και η εκτίμηση που είχε για τον μουσικό Ανάξαρχο. Στον Πύρρωνα τον Ηλείο, όταν τον είδε για πρώτη φορά, του έδωσε 10.000 χρυσά νομίσματα, στον Ξενοκράτη, μαθητή του Πλάτωνα, έστειλε 50 τάλαντα δώρο, τον Ονησίκριτο, μαθητή του Διογένη, διόρισε άρχοντα των κυβερνητών του στόλου >>. Πλήθος άλλων προσφορών και δωρεών αποδεικνύουν όχι μόνο την γεναιόδωρη φύση του Μ.Αλέξανδρου γενικά, αλλά την γεναιοδωρία του ειδικά προς τους φιλόσοφους. Μιά γεναιοδωρία που πήγαζε από μιά ψυχή που έδινε περισότερη αξία στα πνευματικά αγαθά από ό,τι στα υλικά. Οταν ξεκίνησε την εκστρατεία για την Ασία δώρισε όλα τα υπάρχοντά του και κράτησε για τον εαυτό του μόνο την " Ελπίδα ".
Μετά τη νίκη επί του Δαρείου και αφού ανακυρήχθηκε Βασιλιάς της Ασίας, ήρθαν στην κατοχή του στρατού τόσα πλούτη, που οι Μακεδόνες άρχισαν να ζούν μέσα στην πολυτέλεια. Αποτέλεσμα ήταν η μαλθακή ζωή των στρατιωτών και ιδιαίτερα των Αξιωματικών του Αλέξανδρου. Αποφάσισε λοιπόν, λίγο πρίν την εκστρατεία για την Ινδία, να δωρίσει όλα τα πλεονάζοντα υλικά αγαθά και να κάψει όλα όσα του ήταν εμπόδιο για την εστρατεία. Το ίδιο έκαναν και οι Αξιωματικοί του αφού έβλεπαν το παράδειγμα ενός ανθρώπου που όχι μόνο τους έλεγε ποιό ήταν το σωστό, αλλά αυτός πρώτος το εφάρμοζε. Αξιοσημείωτη είναι επίσης και η καθημερινή ζωή του.
Οταν δεν πολεμούσε, ακόμα και κατά τη διάρκεια που βρισκόταν σε πορεία, αυτός εκπαιδευόταν στα όπλα, ανεβοκατέβαινε από άρματα και άλογα, πήγαινε κυνήγι και γενικά βρισκόταν σε μιά διαρκή εγρήγορση. Κάτι που συνέβαινε και κατά τη διάρκεια της μάχης. Στο Γρανικό ένα σπαθί, κόβοντας την περικεφαλαία του, έφτασε μέχρι το τριχωτό του κεφαλιού του.
Στην Γάζα δέχθηκε ένα βέλος στον ώμο. Στη Μαράκανδα ένα βέλος έσπασε το κόκαλο της κνήμης του. Στην Υρκανία χτυπήθηκε από λίθο, χάνοντας την όρασή του για πολλές ημέρες. Στη μάχη του Ισσού πληγώθηκε από ξίφος στο μηρό. Στη χώρα των Μαλλών ένα βέλος τρύπησε το στήθος του και δέχτηκε χτύπημα από λοστό στο κεφάλι. Και για όλους αυτούς τους τραυματισμούς ήταν πολύ υπερήφανος. Τους θεωρούσε σαν απόδειξη της ανδρείας του και της γενναιότητάς του. Αν και Βασιλιάς έμπαινε πρώτος στην μάχη, δίνοντας το παράδειγμα στους στρατιώτες του. Ενας Βασιλιάς που δεν ήξερε μόνο να διατάζει αλλά και να εκτελεί ο ίδιος τις διαταγές που έδινε. Θεωρούσε πως η μεγαλύτερη νίκη που μπορεί να πετύχει κάποιος είναι η νίκη στον εαυτό του για να μπορεί να τον ελέγχει. Αποτέλεσμα αυτής της νίκης του Αλέξανδρου είναι η εγκράτειά του προς τις ηδονές. Δεν δέχθηκε καμία γυναίκα δίπλα του παρά μόνο αυτήν που είχε παντρευτεί.
Αν και πολλές φορές οι φίλοι του τον παρότρυναν να γευτεί την ηδονή με διάφορες γυναίκες ή αγόρια. Ηταν τόσο εγκρατής και μεγαλόψυχος που ανάγκασε τον Δαρείο, τον Βασιλιά που ουσιαστικά κατέστρεψε, να δηλώσει: << Θεοί, προστάτες της γέννησης των ανθρώπων και της τύχης των Βασιλέων, δώστε να μην εγκαταλείψω την τύχη των Περσών, αλλά αφού νικήσω να ανταμείψω τις ενέργειες του Αλέξανδρου, τις οποίες νικημένος δέχθηκα από αυτόν στους πιό αγαπημένους μου. Αν όμως έφτασε κάποιος χρόνος μοιραίος, από θεία εκδίκηση και μεταβολή να πάψει η βασιλεία των Περσών, κανείς άλλος άνθρωπος ας μην καθήσει στον θρόνο του Κύρου πλήν του Αλέξανδρου.>> Αυτή τη δήλωση την έκανε αφού έμαθε την μεγαλόψυχη συμπεριφορά του Αλέξανδρου προς την οικογένειά του που είχε αιχμαλωτίσει. Ο Αρριανός γράφει πως ο Αλέξανδρος εγκαθιστούσε τη Δημοκρατία ως πολίτευμα σε κάθε χώρα που κατακτούσε. Μιά Δημοκρατία που βοηθούσε στη λειτουργία των τοπικών θεσμών κάθε πόλης, κάτω όμως από μιά κοινή Αρχή. Καταργούσε τους υπερβολικούς φόρους και κατάφερνε να κατακτά εκπολιτίζοντας και όχι καταστρέφοντας.
Το μόνο που κατέστρεφε ήταν το παλιό, αυτό που είχε φθαρεί και δεν δεχόταν να αλλάξει προς το καλύτερο. Εδινε περισότερη σημασία στις ουσιαστικές δυνάμεις του ανθρώπου, όπως τη σοφία, τη δικαιοσύνη, τη μεγαλοψυχία, την Ανδρεία, ανεξάρτητα αν αυτός ήταν εχθρός ή φίλος. Ετσι όταν καταλάβαινε πως ο κυβερνήτης της πόλης που κατακτούσε ή ο βασιλιάς του έθνους το οποίο νικούσε είχε αυτές τις αρετές, τον διόριζε πάλι άρχοντα, ανεξάρτητα αν είχε παραδοθεί ή νικηθεί μετά από μάχη.
Δίκαια λοιπόν ο Πλούταρχος γράφει : << Εάν δε μέγιστος έπαινος της φιλοσοφίας είναι ότι σκληρά και αμόρφωτα ήθη εξημερώνει και εξευγενίζει, ο Αλέξανδρος φαίνεται ότι εξεπολίτισε τόσους λαούς αγρίους και ατίθασους που δικαίως δύναται να θεωρηθεί φιλόσοφος>>
.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. "Ηθικά. Περί της Αλεξάνδρου Τύχης ή Αρετής"Εκδόσεις Ζαχαρόπουλος
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ "Βίοι παράλληλοι. Αλέξανδρος" Εκδόσεις Πάπυρος
ΑΡΡΙΑΝΟΣ "Αλεξάνδρου Ανάβασις". Εκδόσεις Ζαχαρόπουλος
Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2007
ΠΟΙΑ "ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ" ;
Δύο από τις πιό χαρακτηριστικές ιδιότητες αυτού του μεταελληνικού κόσμου στον οποίον ζεί εδώ και 16 αιώνες η ανθρωπότητα, είναι η υπερβολική ασάφεια και η μεγάλη δεξιοτεχνία στην παραποίηση. Αυτή η ίδια η προέλευση άλλωστε του συγκεκριμένου “πολιτισμού” που τώρα κυριαρχεί, προϋποθέτει αξιωματικά κάτι τέτοιο, αφού ένας πολύ πονηρός τρόπος για να κρύβει κανείς την όποια ανεπιθύμητη, για αυτόν, αλήθεια είναι να μιλάει ακατανόητα ή με ασάφεια, αλλά και να παραχαράζει ή να παραποιεί γεγονότα και νοήματα. Ο E. A. Ράουτερ παρατηρούσε από την δεκαετία του 60 κιόλας ότι “όσο ασαφέστερα εκφράζεται κανείς, τόσο περισσότερο μένει κρυμμένο το ψέμα που υπάρχει στον λόγο του..” (“Η Κατασκευή Υπηκόων”)
Οι αρχαίοι, αβάπτιστοι και πραγματικοί Έλληνες πρόγονοί μας, έδιδαν μεγάλη προσοχή στην ακριβολογία, για αυτό άλλωστε και έφθασαν την ανθρώπινη νόηση στα ύπατα ιστορικά της σημεία. Κάθε λέξη σήμαινε ένα πολύ συγκεκριμένο πράγμα, ούτε ένα χ παραπλήσιο, ούτε ένα ψ παρόμοιο. Από τους ομηρικούς κιόλας χρόνους, βρίσκουμε να χρησιμοποιούν εν συνόλω δώδεκα (12 !!!) ρήματα για το “βλέπω”, και συγκεκριμένα τα βλέπειν, θεωρείν, ειδείν, οράν, λεύσσειν, αθρείν, θεάσθαι, σκέπτεσθαι, όσσεσθαι, δενδίλλειν, δέρκεσθαι και παπταίνειν, ένα διαφορετικό δηλαδή ρήμα για κάθε διαφορετικό κοίταγμα.
Γίνεται σαφές εδώ λοιπόν ότι όποιος θέλει να πολεμήσει ενάντια στον “πολιτισμό” της ασάφειας και της παραποιήσεως, οφείλει, πριν από ο, τιδήποτε άλλο, να υπερασπισθεί και να παλινορθώσει το ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΝΟΗΜΑ των λέξεων και των όρων. Διαφορετικά ασταμάτητα θα ιδρώνουμε και θα ματώνουμε σε κύκλους, αναπαράγοντας κυκλικά την απέραντη αχρηστία, όπως εκείνοι που ματαίως αγωνίσθησαν με τη λέξη “σύντροφος” στο στόμα, αγνοώντας ωστόσο παντελώς τι πραγματικά σημαίνει αυτή η λέξη, η πιό παρεξηγημένη λέξη του 20ου αιώνος, όπως και η λέξη “Θεός” κατέληξε η πιό παρεξηγημένη των τελευταίων δύο χιλιετιών.
Στα τέλη του 18ου αιώνος, με τις, πολύ χρήσιμες για την ανθρώπινη ελευθερία, γκιλοτίνες των Γιακωβίνων, επανήλθε στο ιστορικό προσκήνιο ο αρχαιοελληνικός όρος “Δημοκρατία” που μέσα σε δύο μόνον αιώνες κατόρθωσε, όχι ο ίδιος βεβαίως αλλά μία παρωδία του που λέγεται “Κοινοβουλευτισμός”, να καλύψει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Σήμερα όλοι είναι, ή παριστάνουν ότι είναι.. “Δημοκράτες”, ο δε πλανήτης κατακλύζεται από.. εμμεσό-“Δημοκρατίες” παντός είδους: αστικοκοινοβουλευτικές, βασιλευόμενες, στρατοκρατικές, τηλεοπτικές, φασιστικές και πάει λέγοντας, προς αύξηση των δόσεων της διαστρεβλώσεως και της αχρηστεύσεως των εννοιών.
Τι εστί ωστόσο Δημοκρατία; Πέρα από τους όποιους ισχυρισμούς των σύγχρονων απατεώνων και μεταπρατών του όρου (και αυτοί είναι δισεκατομμύρια..), αυτός ο όρος, τον οποίο γέννησε η υψηλή ακριβολογία των πολυθεϊστών πραγματικών Ελλήνων της αρχαιότητος, σημαίνει ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ, δηλαδή ΑΜΕΣΗ διαχείριση των πολιτικών πραγμάτων από το εύτακτο σώμα των ενεργών πολιτών. Η ερμηνεία αυτή, δημιουργεί ωστόσο από μόνη της πρόβλημα, αφού εισάγει ως απαιτούμενα, δύο παντελώς ξένα προς την σύγχρονη ψευτο-“Δημοκρατία” στοιχεία, δηλαδή την ΑΜΕΣΟΤΗΤΑ (Άμεση Δημοκρατία) και την πολιτική ΑΥΤΕΝΕΡΓΕΙΑ.
Για τους προγόνους μας, τους πραγματικούς και αβάπτιστους Έλληνες, η Δημοκρατία αποτελούσε την ανώτατη βαθμίδα της πολιτικής Τέχνης, δηλαδή της διαχειρίσεως των πραγμάτων της Πατρίδος / Μητρίδος “Πόλεως” η οποία οριζόταν όχι με τρόπο μαγικό αλλά απτό, λογικό και άρα πλήρως κατανοήσιμο. Η Πατρίς / Μητρίς “Πόλις” (εκ της οποίας άλλωστε και η λέξη “Πολιτική”) μπορούσε να καταμετρηθεί και ορισθεί. Ήταν το σύνολο των κληρονομημένων χωμάτων που στοιχειώνονταν από τη σποδό των πατέρων και από τους φυλετικούς και οικογενειακούς Θεούς.
Μία “Πόλις” δεν ήταν ωστόσο μόνον τα χώματα ή τα σπίτια της, όπως η ρωμαϊκή Urbs. Αυτό που επιπροσθέτως κοσμούσε τον όρο, ήταν η ύπαρξη του Δήμου, της ΜΟΙΡΑΣΙΑΣ δηλαδή των υποχρεώσεων και δικαιωμάτων, μέσα από (αυτο)θεσμούς που έδεναν σε συμπαγές πολιτικό σώμα τους πολίτες. Για τους πραγματικούς Έλληνες, δεν υπήρχε η σύγχρονη διάσταση, έως αντιπαλότητος, του προσωπικού στοιχείου από το πολιτικό, της προσωπικής συνειδήσεως από την κοινοτική. Δεν νοείτο για τους Έλληνες αδιαφορία για τα πολιτικά πράγματα ή αποφυγή σαφούς θέσεως, ιδίως σε περιπτώσεις διαμαχών.
Αυτή η συμμετοχή, αυτή η μοιρασιά που προϋπέθετε η ύπαρξη του ΔΗΜΟΥ, γέννησε πολύ σύντομα ένα θαυμαστό χαρακτηριστικό του Έλληνος Ανθρώπου που λέγεται Παρρησία. Η Παρρησία, από το πάς και ρήσις, δεν είναι παρά η υποχρέωση να εκφέρει ο ελεύθερος άνθρωπος με κάθε κόστος τη γνώμη του, ακόμη και σε βάρος της προσωπικής τους ασφάλειας. Και δεν είναι φυσικά διόλου τυχαίο το ότι η λέξη “Παρρησία”, εξηφανίσθη μετά την πλήρη καταστροφή των Ελληνικών πολιτικών θεσμών (λ.χ. διάλυση επί Γιουτπράδα / Ιουστινιανού των τελευταίων Βουλευτηρίων των ελληνικών πόλεων) από τους εκχριστιανισμένους Ρωμαίους, που κακώς ονομάζονται “Βυζαντινοί”, και έκτοτε σε ελάχιστες μόνο περιπτώσεις, και αυτές στους σύγχρονους καιρούς μόνο, επέστρεψε αυτή ξανά στο αυθεντικό της νόημα και μέγεθος.
“Αυτό το κάτι” που τσάκισε την ελληνική ΑΥΤΟΘΕΣΜΙΣΗ είχε, φυσικά, και όνομα, είχε και ιδεολογία. Αυτό που ενδιαφέρει εδώ τον γράφοντα, είναι ωστόσο η απαρίθμηση απλώς των προτεινομένων “αυτού του κάτι” προς τον άνθρωπο: σε προσωπικό επίπεδο αναχωρητισμό και ιδιώτευση και σε πολιτικό επίπεδο, αν μπορεί να λεχθεί πολιτικό, βασιλεία του τρόμου και ασυδοσία των θεοκρατών, των εχθρών του ανθρώπινου πνεύματος, των συνωμοτών και των ευνούχων παρακοιμωμένων, ζέχνοντα φαινόμενα που σήμερα έχουν επιβιώσει μεταλλαγμένα μέσα στην γενική διαφθορά του συστήματος της Παγκοσμίου Ιερουσαλήμ που διοικεί τον πλανήτη. Στην Παρρησία των Ελλήνων η χριστιανική αντιπρόταση υπήρξε, για το παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον μας, δουλοπρέπεια, κρυψίνοια και προς τα κάτω ισοπεδωτισμός,
Ο κόσμος των Ελλήνων Εθνικών της αρχαιότητος, ανέπτυξε και δόξασε, αν όχι τις πρώτες, τουλάχιστον τις βέλτιστες των πολιτικά αυτοθεσμιζόμενων κοινωνιών που ενεφανίσθησαν πάνω σε τούτο τον πλανήτη. Λειτούργησε μέσα από κοινωνίες που κατά θαυμαστό τρόπο το ατομικό και το δημόσιο συμφέρον υπήρξαν απολύτως ταυτόσημα. Λειτούργησε μέσα από κοινωνίες που όριζαν την έννοια “ελευθερία” όχι ως ατομική συλλογή δικαιωμάτων άμυνας απέναντι σε μία διαχωρισμένη Εξουσία και απέναντι σε ανταγωνιστές συνυπήκοους (συν-υπακούοντες), αλλά, αντίθετα, ως το δικαίωμα του ενεργού πολίτη στην αξιοπρέπεια και την αυτορρύθμιση της καθημερινής του ζωής.
Όλα αυτά, η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ δηλαδή, για τους χριστιανούς δεν ήσαν παρά “Πολίτευμα του Διαβόλου” (civitas diaboli κατά τον Ευσέβειο Καισαρείας). Αντιπρότειναν λοιπόν για πολλούς αιώνες μία στυγνή θεοκρατική Αυταρχία της Μοναρχίας και της Εκκλησίας πάνω σε απρόσωπους και ταπεινωμένους πνευματικά και πολιτικά υπήκοους. Στην “Βουληφόρο Αγορά” των πολυθείστών Ελληνων, σε αυτόν τον ψυχογεωγραφικό χώρο που μέσα του, η κίνηση των ιδεών, ο Διάλογος και η λογική επιχειρηματολογία και γνώμη θεσμοποιούντο ως απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανθρώπινη ιδιότητα, σε αυτόν τον χώρο που τον ενέπνευσαν Βουλαίοι, Αγοραίοι, Θέσμιοι, Φίλιοι, Εταιρείοι και Λεσχανόριοι Θεοί, αντιπρότειναν οι χριστιανοί την πλήρη κατάργηση όλων των πολιτικών θεσμών, εκμηδένιση του Διαλόγου και της λογικής επιχειρηματολογίας και γνώμης, ορίζοντας ως μοναδικό κοινωνικό (και όχι μόνο) θεσμό την.. Εκκλησία. Το άτομο δεν δικαιούτο πλέον ν’αγορεύει ενώπιον πλήθους ατόμων. Το δικαίωμα του λόγου το είχαν πλέον μόνο οι κρατούντες, σε έναν εφιαλτικό λόγο δίχως αντίλογο και μήτε καν στους ναούς δεν επιτρέπονταν (ούτε άλλωστε και σήμερα επιτρέπονται) οι ερωτήσεις ή οι αγορεύσεις από την απρόσωπη βάση.
Στα τέλη του 18ου αιώνος, όπως ήδη προείπαμε, η καρμανιόλα γκρέμισε την θεοκρατία, δεν μπόρεσε όμως να παλινορθώσει την πραγματική Δημοκρατία, δηλαδή την Άμεση, παρά τις κραυγές αρκετών “Ορεινών” ενάντια στην απάτη των εκπροσωπήσεων. Αυτό που επεκράτησε παγκοσμίως, ήταν τελικά ο αστείος αγγλικός “Κοινοβουλευτισμός”, ενώ από την γαλλική έκρηξη έμεινε τελικά ο αφελής εξισωτισμός του “εγκαλιτέ” που, αντίθετα από την πραγματική Δημοκρατία, επέτρεψε το ανέβασμα στο πολύ δύσκολο βάθρο του πολίτη, του οποιουδήποτε είχε απλώς.. ανθρώπινο σχήμα και ήξερε να.. ομιλεί: “.. η σύγχρονη δυτική πολιτική κουλτούρα έχει δημιουργηθεί επί τή βάσει ουτοπικών ιδανικών και ειδικά πάνω στην αντιφατική ουτοπία της Γαλλικής Επανάστασης.. της οποίας ο υποτιθέμενος μετασχηματισμός σε πολιτιστική πραγματικότητα, σήμαινε την σταθεροποίηση και την εξασφάλιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αλλά δεν προέβαλλε επίσης και τις υποχρεώσεις του πολίτη” (Παν, Ν. Χιώτης, “Η Παράδοση του Διαφωτισμού στην Ελλάδα”, Ενάλιος, Αθήναι 1998, σελ. 306)
Αυτή η έκπτωση της Δημοκρατίας και του πολίτη οδήγησε τάχιστα σε αυτό που σήμερα όλοι μας διαπιστώνουμε γύρω μας, παρά το ότι σχεδόν κανείς δεν τολμάει να το ομολογήσει. Ένας τερατώδης συνδυασμός σκληρής ολιγαρχίας (πολύ επικίνδυνης μάλιστα αφού υποτίθεται ότι είναι, συν τοις άλλοις, και.. εκλεγμένη) και πλήρους “βλακοκρατίας” (στα μέτρα που τοποθέτησε σοφά τον όρο ο αείμνηστος Ευάγγελος Λεμπέσης) έρχεται σαν νέα απόλυτη αλήθεια, λες και δεν μας έφθανε η αλαζονία του Χριστιανισμού, να ποζάρει ως το βέλτιστο τάχα Πολίτευμα, τη στιγμή που δεν αποτελεί παρά μία χυδαία παραποίηση της αληθινής, πατρογονικής και ΑΜΕΣΗΣ Δημοκρατίας των προγόνων μας.
Η πραγματική και ΑΜΕΣΗ Δημοκρατία προϋποθέτει την εύκολη πρόσβαση του πολίτη στα αξιώματα της Εξουσίας, κάτι που ο σημερινός Κοινοβουλευτισμός δεν προσφέρει, με τα πλαφόν ποσοστών (στη χώρα μας μάλιστα μηδενίζεται ο όποιος πολιτικός λόγος αδυνατεί να ξεπεράσει το 3% των ψήφων), τις μη απλές αναλογικές και τα τεράστια οικονομικά μεγέθη που απαιτούνται για μία στοιχειωδώς αποτελεσματική προεκλογική προσπάθεια: “Ολιγαρχικό πολίτευμα υπάρχει όταν εξουσιάζουν το πολίτευμα εκείνοι που έχουν περιουσίες” τονίζει πολύ σωστά και με κάθε σαφήνεια ο Αριστοτέλης (“Πολιτικά” 1279β, 18). Προϋποθέτει επίσης την βουληφορία ΜΟΝΟΝ των ενεργών, ελευθεροφρόνων και πληροφορημένων πολιτών, αφού η εξίσωση των τελευταίων, μέσω της τρελλής “λόγικής” μία ψήφος προς μία ψήφο, με τους αδιάφορους, τους φοβικούς και εν πλήρει άγνοια τυγχάνοντες, αποτελεί ουσιαστικά μία απαξίωση του ανθρώπου και μία τυραννία των αθλίων: “Ο πολιτισμός που προβάλλει την ισότητα του ατόμου ενώπιον του νόμου και την αδελφοσύνη βασισμένη στον χριστιανικό ηθικό κώδικα, είναι ένας πολιτικά, μορφωτικά και κοινωνικά κουτσουρεμένος πολιτισμός, γιατί αφήνει εκτός του πεδίου του την αρετή του ανθρώπου” (Π. Ν. Χιώτης, ως άνω, σελ. 307) Αυτές οι σημειώσεις του γράφοντος πάνω στην αληθινή φύση της Δημοκρατίας, ίσως ενοχλήσουν πολλούς και διάφορους υπηρέτες της απαξιωτικής και παραποιητικής Παγκοσμίου Ιερουσαλήμ. Λυπούμεθα πολύ ωστόσο, διότι στο θέμα αυτό θα επανέλθουμε πολύ σύντομα και μάλιστα με λεπτομερέστερες θέσεις και προτάσεις, τις οποίες κρίνουμε πλέον υπερεπείγουσες σε μία εποχή που εκλέγονται βουλευτές όχι πρόσωπα που χαρακτηρίζονται από πολιτική δράση ή ιδεογένεση αλλά διάφορες “διάσημες” φάτσες που προβάλλει -και άρα επιβάλλει στους τηλεβλάκες- το τηλεοπτικό τζάμι. Θα επανέλθουμε λ.χ. για την δίκαιη αυτοπεριθωριοποίηση των αδιάφορων για τα κοινά με την πρόσκληση, για παράδειγμα, των τακτικών, ενεργών και άρα φυσιολογικών πολιτών, να ψηφίζουν με τη βοήθεια της πληροφορικής ΣΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΒΑΣΗ, τα νομοσχέδια που ένα απλό νομοπαρασκευαστικό σώμα, στη θέση της σημερινής Βουλής, θα συνθέτει και απλώς θα εισηγείται στον ΕΝΕΡΓΟ ΔΗΜΟ.
Αυτά τα ολίγα και ελπίζει ο γράφων να μην έγινε υπέρ το δέον κουραστικός, ή, ακόμη χειρότερα, ενοχλητικός. Αν, πάντως, κάποιοι αισθάνονται εξαιρετικά άβολα για την αμείλικτη από μέρους του καταδίκη των βλακοκρατών και απαξιωτών της πολιτκής θέσεως, πράξεως, και εν τέλει ΜΕΘΕΞΕΩΣ, αν κάποιοι επίσης αγνοούν την επίσης αμείλικτη ρήση του Θουκυδίδου (Β, 40) ότι αυτός που δεν συμμετέχει στα κοινά πράγματα δεν είναι “φιλήσυχος” αλλά “αχρείος”(χαμένο κορμί, άχρηστος), λυπούμεθα αλλά πολύ ελάχιστα μπορούμε να πράξουμε για να τους ηρεμήσουμε. Άπαντες, ας θυμόμαστε πάντως, για επιδόρπιο, ότι η αρχή της υποδουλώσεώς μας εντοπίζεται στο σημείο που, εμείς οι ίδιοι, θεωρούμε μία σειρά από κακώς κείμενα πράγματα ως άξια να απολαμβάνουν αιωνίως ασυλίας και απυροβλήτου. Η αρχή της υποδουλώσεώς μας εντοπίζεται επίσης στο σημείο που μας έχουν κάποιοι άλλοι πείσει ότι ΟΛΕΣ τάχα οι σκέψεις που κουβαλάμε στο κεφάλι μας, είναι απολύτως δικές μας.
Βλάσης Γ. Ρασσιάς
(Από το περιοδικό "Διιπετές", τεύχος 35 )
Οι αρχαίοι, αβάπτιστοι και πραγματικοί Έλληνες πρόγονοί μας, έδιδαν μεγάλη προσοχή στην ακριβολογία, για αυτό άλλωστε και έφθασαν την ανθρώπινη νόηση στα ύπατα ιστορικά της σημεία. Κάθε λέξη σήμαινε ένα πολύ συγκεκριμένο πράγμα, ούτε ένα χ παραπλήσιο, ούτε ένα ψ παρόμοιο. Από τους ομηρικούς κιόλας χρόνους, βρίσκουμε να χρησιμοποιούν εν συνόλω δώδεκα (12 !!!) ρήματα για το “βλέπω”, και συγκεκριμένα τα βλέπειν, θεωρείν, ειδείν, οράν, λεύσσειν, αθρείν, θεάσθαι, σκέπτεσθαι, όσσεσθαι, δενδίλλειν, δέρκεσθαι και παπταίνειν, ένα διαφορετικό δηλαδή ρήμα για κάθε διαφορετικό κοίταγμα.
Γίνεται σαφές εδώ λοιπόν ότι όποιος θέλει να πολεμήσει ενάντια στον “πολιτισμό” της ασάφειας και της παραποιήσεως, οφείλει, πριν από ο, τιδήποτε άλλο, να υπερασπισθεί και να παλινορθώσει το ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΝΟΗΜΑ των λέξεων και των όρων. Διαφορετικά ασταμάτητα θα ιδρώνουμε και θα ματώνουμε σε κύκλους, αναπαράγοντας κυκλικά την απέραντη αχρηστία, όπως εκείνοι που ματαίως αγωνίσθησαν με τη λέξη “σύντροφος” στο στόμα, αγνοώντας ωστόσο παντελώς τι πραγματικά σημαίνει αυτή η λέξη, η πιό παρεξηγημένη λέξη του 20ου αιώνος, όπως και η λέξη “Θεός” κατέληξε η πιό παρεξηγημένη των τελευταίων δύο χιλιετιών.
Στα τέλη του 18ου αιώνος, με τις, πολύ χρήσιμες για την ανθρώπινη ελευθερία, γκιλοτίνες των Γιακωβίνων, επανήλθε στο ιστορικό προσκήνιο ο αρχαιοελληνικός όρος “Δημοκρατία” που μέσα σε δύο μόνον αιώνες κατόρθωσε, όχι ο ίδιος βεβαίως αλλά μία παρωδία του που λέγεται “Κοινοβουλευτισμός”, να καλύψει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Σήμερα όλοι είναι, ή παριστάνουν ότι είναι.. “Δημοκράτες”, ο δε πλανήτης κατακλύζεται από.. εμμεσό-“Δημοκρατίες” παντός είδους: αστικοκοινοβουλευτικές, βασιλευόμενες, στρατοκρατικές, τηλεοπτικές, φασιστικές και πάει λέγοντας, προς αύξηση των δόσεων της διαστρεβλώσεως και της αχρηστεύσεως των εννοιών.
Τι εστί ωστόσο Δημοκρατία; Πέρα από τους όποιους ισχυρισμούς των σύγχρονων απατεώνων και μεταπρατών του όρου (και αυτοί είναι δισεκατομμύρια..), αυτός ο όρος, τον οποίο γέννησε η υψηλή ακριβολογία των πολυθεϊστών πραγματικών Ελλήνων της αρχαιότητος, σημαίνει ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ, δηλαδή ΑΜΕΣΗ διαχείριση των πολιτικών πραγμάτων από το εύτακτο σώμα των ενεργών πολιτών. Η ερμηνεία αυτή, δημιουργεί ωστόσο από μόνη της πρόβλημα, αφού εισάγει ως απαιτούμενα, δύο παντελώς ξένα προς την σύγχρονη ψευτο-“Δημοκρατία” στοιχεία, δηλαδή την ΑΜΕΣΟΤΗΤΑ (Άμεση Δημοκρατία) και την πολιτική ΑΥΤΕΝΕΡΓΕΙΑ.
Για τους προγόνους μας, τους πραγματικούς και αβάπτιστους Έλληνες, η Δημοκρατία αποτελούσε την ανώτατη βαθμίδα της πολιτικής Τέχνης, δηλαδή της διαχειρίσεως των πραγμάτων της Πατρίδος / Μητρίδος “Πόλεως” η οποία οριζόταν όχι με τρόπο μαγικό αλλά απτό, λογικό και άρα πλήρως κατανοήσιμο. Η Πατρίς / Μητρίς “Πόλις” (εκ της οποίας άλλωστε και η λέξη “Πολιτική”) μπορούσε να καταμετρηθεί και ορισθεί. Ήταν το σύνολο των κληρονομημένων χωμάτων που στοιχειώνονταν από τη σποδό των πατέρων και από τους φυλετικούς και οικογενειακούς Θεούς.
Μία “Πόλις” δεν ήταν ωστόσο μόνον τα χώματα ή τα σπίτια της, όπως η ρωμαϊκή Urbs. Αυτό που επιπροσθέτως κοσμούσε τον όρο, ήταν η ύπαρξη του Δήμου, της ΜΟΙΡΑΣΙΑΣ δηλαδή των υποχρεώσεων και δικαιωμάτων, μέσα από (αυτο)θεσμούς που έδεναν σε συμπαγές πολιτικό σώμα τους πολίτες. Για τους πραγματικούς Έλληνες, δεν υπήρχε η σύγχρονη διάσταση, έως αντιπαλότητος, του προσωπικού στοιχείου από το πολιτικό, της προσωπικής συνειδήσεως από την κοινοτική. Δεν νοείτο για τους Έλληνες αδιαφορία για τα πολιτικά πράγματα ή αποφυγή σαφούς θέσεως, ιδίως σε περιπτώσεις διαμαχών.
Αυτή η συμμετοχή, αυτή η μοιρασιά που προϋπέθετε η ύπαρξη του ΔΗΜΟΥ, γέννησε πολύ σύντομα ένα θαυμαστό χαρακτηριστικό του Έλληνος Ανθρώπου που λέγεται Παρρησία. Η Παρρησία, από το πάς και ρήσις, δεν είναι παρά η υποχρέωση να εκφέρει ο ελεύθερος άνθρωπος με κάθε κόστος τη γνώμη του, ακόμη και σε βάρος της προσωπικής τους ασφάλειας. Και δεν είναι φυσικά διόλου τυχαίο το ότι η λέξη “Παρρησία”, εξηφανίσθη μετά την πλήρη καταστροφή των Ελληνικών πολιτικών θεσμών (λ.χ. διάλυση επί Γιουτπράδα / Ιουστινιανού των τελευταίων Βουλευτηρίων των ελληνικών πόλεων) από τους εκχριστιανισμένους Ρωμαίους, που κακώς ονομάζονται “Βυζαντινοί”, και έκτοτε σε ελάχιστες μόνο περιπτώσεις, και αυτές στους σύγχρονους καιρούς μόνο, επέστρεψε αυτή ξανά στο αυθεντικό της νόημα και μέγεθος.
“Αυτό το κάτι” που τσάκισε την ελληνική ΑΥΤΟΘΕΣΜΙΣΗ είχε, φυσικά, και όνομα, είχε και ιδεολογία. Αυτό που ενδιαφέρει εδώ τον γράφοντα, είναι ωστόσο η απαρίθμηση απλώς των προτεινομένων “αυτού του κάτι” προς τον άνθρωπο: σε προσωπικό επίπεδο αναχωρητισμό και ιδιώτευση και σε πολιτικό επίπεδο, αν μπορεί να λεχθεί πολιτικό, βασιλεία του τρόμου και ασυδοσία των θεοκρατών, των εχθρών του ανθρώπινου πνεύματος, των συνωμοτών και των ευνούχων παρακοιμωμένων, ζέχνοντα φαινόμενα που σήμερα έχουν επιβιώσει μεταλλαγμένα μέσα στην γενική διαφθορά του συστήματος της Παγκοσμίου Ιερουσαλήμ που διοικεί τον πλανήτη. Στην Παρρησία των Ελλήνων η χριστιανική αντιπρόταση υπήρξε, για το παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον μας, δουλοπρέπεια, κρυψίνοια και προς τα κάτω ισοπεδωτισμός,
Ο κόσμος των Ελλήνων Εθνικών της αρχαιότητος, ανέπτυξε και δόξασε, αν όχι τις πρώτες, τουλάχιστον τις βέλτιστες των πολιτικά αυτοθεσμιζόμενων κοινωνιών που ενεφανίσθησαν πάνω σε τούτο τον πλανήτη. Λειτούργησε μέσα από κοινωνίες που κατά θαυμαστό τρόπο το ατομικό και το δημόσιο συμφέρον υπήρξαν απολύτως ταυτόσημα. Λειτούργησε μέσα από κοινωνίες που όριζαν την έννοια “ελευθερία” όχι ως ατομική συλλογή δικαιωμάτων άμυνας απέναντι σε μία διαχωρισμένη Εξουσία και απέναντι σε ανταγωνιστές συνυπήκοους (συν-υπακούοντες), αλλά, αντίθετα, ως το δικαίωμα του ενεργού πολίτη στην αξιοπρέπεια και την αυτορρύθμιση της καθημερινής του ζωής.
Όλα αυτά, η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ δηλαδή, για τους χριστιανούς δεν ήσαν παρά “Πολίτευμα του Διαβόλου” (civitas diaboli κατά τον Ευσέβειο Καισαρείας). Αντιπρότειναν λοιπόν για πολλούς αιώνες μία στυγνή θεοκρατική Αυταρχία της Μοναρχίας και της Εκκλησίας πάνω σε απρόσωπους και ταπεινωμένους πνευματικά και πολιτικά υπήκοους. Στην “Βουληφόρο Αγορά” των πολυθείστών Ελληνων, σε αυτόν τον ψυχογεωγραφικό χώρο που μέσα του, η κίνηση των ιδεών, ο Διάλογος και η λογική επιχειρηματολογία και γνώμη θεσμοποιούντο ως απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανθρώπινη ιδιότητα, σε αυτόν τον χώρο που τον ενέπνευσαν Βουλαίοι, Αγοραίοι, Θέσμιοι, Φίλιοι, Εταιρείοι και Λεσχανόριοι Θεοί, αντιπρότειναν οι χριστιανοί την πλήρη κατάργηση όλων των πολιτικών θεσμών, εκμηδένιση του Διαλόγου και της λογικής επιχειρηματολογίας και γνώμης, ορίζοντας ως μοναδικό κοινωνικό (και όχι μόνο) θεσμό την.. Εκκλησία. Το άτομο δεν δικαιούτο πλέον ν’αγορεύει ενώπιον πλήθους ατόμων. Το δικαίωμα του λόγου το είχαν πλέον μόνο οι κρατούντες, σε έναν εφιαλτικό λόγο δίχως αντίλογο και μήτε καν στους ναούς δεν επιτρέπονταν (ούτε άλλωστε και σήμερα επιτρέπονται) οι ερωτήσεις ή οι αγορεύσεις από την απρόσωπη βάση.
Στα τέλη του 18ου αιώνος, όπως ήδη προείπαμε, η καρμανιόλα γκρέμισε την θεοκρατία, δεν μπόρεσε όμως να παλινορθώσει την πραγματική Δημοκρατία, δηλαδή την Άμεση, παρά τις κραυγές αρκετών “Ορεινών” ενάντια στην απάτη των εκπροσωπήσεων. Αυτό που επεκράτησε παγκοσμίως, ήταν τελικά ο αστείος αγγλικός “Κοινοβουλευτισμός”, ενώ από την γαλλική έκρηξη έμεινε τελικά ο αφελής εξισωτισμός του “εγκαλιτέ” που, αντίθετα από την πραγματική Δημοκρατία, επέτρεψε το ανέβασμα στο πολύ δύσκολο βάθρο του πολίτη, του οποιουδήποτε είχε απλώς.. ανθρώπινο σχήμα και ήξερε να.. ομιλεί: “.. η σύγχρονη δυτική πολιτική κουλτούρα έχει δημιουργηθεί επί τή βάσει ουτοπικών ιδανικών και ειδικά πάνω στην αντιφατική ουτοπία της Γαλλικής Επανάστασης.. της οποίας ο υποτιθέμενος μετασχηματισμός σε πολιτιστική πραγματικότητα, σήμαινε την σταθεροποίηση και την εξασφάλιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αλλά δεν προέβαλλε επίσης και τις υποχρεώσεις του πολίτη” (Παν, Ν. Χιώτης, “Η Παράδοση του Διαφωτισμού στην Ελλάδα”, Ενάλιος, Αθήναι 1998, σελ. 306)
Αυτή η έκπτωση της Δημοκρατίας και του πολίτη οδήγησε τάχιστα σε αυτό που σήμερα όλοι μας διαπιστώνουμε γύρω μας, παρά το ότι σχεδόν κανείς δεν τολμάει να το ομολογήσει. Ένας τερατώδης συνδυασμός σκληρής ολιγαρχίας (πολύ επικίνδυνης μάλιστα αφού υποτίθεται ότι είναι, συν τοις άλλοις, και.. εκλεγμένη) και πλήρους “βλακοκρατίας” (στα μέτρα που τοποθέτησε σοφά τον όρο ο αείμνηστος Ευάγγελος Λεμπέσης) έρχεται σαν νέα απόλυτη αλήθεια, λες και δεν μας έφθανε η αλαζονία του Χριστιανισμού, να ποζάρει ως το βέλτιστο τάχα Πολίτευμα, τη στιγμή που δεν αποτελεί παρά μία χυδαία παραποίηση της αληθινής, πατρογονικής και ΑΜΕΣΗΣ Δημοκρατίας των προγόνων μας.
Η πραγματική και ΑΜΕΣΗ Δημοκρατία προϋποθέτει την εύκολη πρόσβαση του πολίτη στα αξιώματα της Εξουσίας, κάτι που ο σημερινός Κοινοβουλευτισμός δεν προσφέρει, με τα πλαφόν ποσοστών (στη χώρα μας μάλιστα μηδενίζεται ο όποιος πολιτικός λόγος αδυνατεί να ξεπεράσει το 3% των ψήφων), τις μη απλές αναλογικές και τα τεράστια οικονομικά μεγέθη που απαιτούνται για μία στοιχειωδώς αποτελεσματική προεκλογική προσπάθεια: “Ολιγαρχικό πολίτευμα υπάρχει όταν εξουσιάζουν το πολίτευμα εκείνοι που έχουν περιουσίες” τονίζει πολύ σωστά και με κάθε σαφήνεια ο Αριστοτέλης (“Πολιτικά” 1279β, 18). Προϋποθέτει επίσης την βουληφορία ΜΟΝΟΝ των ενεργών, ελευθεροφρόνων και πληροφορημένων πολιτών, αφού η εξίσωση των τελευταίων, μέσω της τρελλής “λόγικής” μία ψήφος προς μία ψήφο, με τους αδιάφορους, τους φοβικούς και εν πλήρει άγνοια τυγχάνοντες, αποτελεί ουσιαστικά μία απαξίωση του ανθρώπου και μία τυραννία των αθλίων: “Ο πολιτισμός που προβάλλει την ισότητα του ατόμου ενώπιον του νόμου και την αδελφοσύνη βασισμένη στον χριστιανικό ηθικό κώδικα, είναι ένας πολιτικά, μορφωτικά και κοινωνικά κουτσουρεμένος πολιτισμός, γιατί αφήνει εκτός του πεδίου του την αρετή του ανθρώπου” (Π. Ν. Χιώτης, ως άνω, σελ. 307) Αυτές οι σημειώσεις του γράφοντος πάνω στην αληθινή φύση της Δημοκρατίας, ίσως ενοχλήσουν πολλούς και διάφορους υπηρέτες της απαξιωτικής και παραποιητικής Παγκοσμίου Ιερουσαλήμ. Λυπούμεθα πολύ ωστόσο, διότι στο θέμα αυτό θα επανέλθουμε πολύ σύντομα και μάλιστα με λεπτομερέστερες θέσεις και προτάσεις, τις οποίες κρίνουμε πλέον υπερεπείγουσες σε μία εποχή που εκλέγονται βουλευτές όχι πρόσωπα που χαρακτηρίζονται από πολιτική δράση ή ιδεογένεση αλλά διάφορες “διάσημες” φάτσες που προβάλλει -και άρα επιβάλλει στους τηλεβλάκες- το τηλεοπτικό τζάμι. Θα επανέλθουμε λ.χ. για την δίκαιη αυτοπεριθωριοποίηση των αδιάφορων για τα κοινά με την πρόσκληση, για παράδειγμα, των τακτικών, ενεργών και άρα φυσιολογικών πολιτών, να ψηφίζουν με τη βοήθεια της πληροφορικής ΣΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΒΑΣΗ, τα νομοσχέδια που ένα απλό νομοπαρασκευαστικό σώμα, στη θέση της σημερινής Βουλής, θα συνθέτει και απλώς θα εισηγείται στον ΕΝΕΡΓΟ ΔΗΜΟ.
Αυτά τα ολίγα και ελπίζει ο γράφων να μην έγινε υπέρ το δέον κουραστικός, ή, ακόμη χειρότερα, ενοχλητικός. Αν, πάντως, κάποιοι αισθάνονται εξαιρετικά άβολα για την αμείλικτη από μέρους του καταδίκη των βλακοκρατών και απαξιωτών της πολιτκής θέσεως, πράξεως, και εν τέλει ΜΕΘΕΞΕΩΣ, αν κάποιοι επίσης αγνοούν την επίσης αμείλικτη ρήση του Θουκυδίδου (Β, 40) ότι αυτός που δεν συμμετέχει στα κοινά πράγματα δεν είναι “φιλήσυχος” αλλά “αχρείος”(χαμένο κορμί, άχρηστος), λυπούμεθα αλλά πολύ ελάχιστα μπορούμε να πράξουμε για να τους ηρεμήσουμε. Άπαντες, ας θυμόμαστε πάντως, για επιδόρπιο, ότι η αρχή της υποδουλώσεώς μας εντοπίζεται στο σημείο που, εμείς οι ίδιοι, θεωρούμε μία σειρά από κακώς κείμενα πράγματα ως άξια να απολαμβάνουν αιωνίως ασυλίας και απυροβλήτου. Η αρχή της υποδουλώσεώς μας εντοπίζεται επίσης στο σημείο που μας έχουν κάποιοι άλλοι πείσει ότι ΟΛΕΣ τάχα οι σκέψεις που κουβαλάμε στο κεφάλι μας, είναι απολύτως δικές μας.
Βλάσης Γ. Ρασσιάς
(Από το περιοδικό "Διιπετές", τεύχος 35 )
Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2007
Τα Χρυσά Έπη των Πυθαγορείων
Είναι άγνωστο ποίος έγραψε τα Χρυσά Έπη. Σίγουρα είναι Πυθαγόρεια, αλλά δεν μπορούμε να δεχθούμε πως τα έγραψε ο ίδιος ο Πυθαγόρας, καθότι γνωρίζομε πως δεν άφησε κανένα γραπτό κείμενο. Απλά εντάσσονται στην παράδοση των Πυθαγορείων.
Αυτή τη θέση έχει κρατήσει ο Ιάμβλιχος, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο Ιεροκλής, ο Πρόκλος και ο Σιμπλίκιος.Σύμφωνα με τον σχολιασμό Ιεροκλέους, τα εν λόγω Έπη λέγονται "Χρυσά" για να επισημανθεί ότι “περιέχουν την τελειότατη στοιχείωση της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων". Ο χρυσός, σύμφωνα πάντα με τον Ιεροκλή, είναι μέταλλο καθαρότατο, και ανώτερο από τα υπόλοιπα, διότι δεν οξειδώνεται, ενώ τα υπόλοιπα αλλοιώνονται, καθώς προσμειγνύονται με ξένα και γήινα συστατικά.Το ποίημα αποτελείται από 71 στίχους και μπορεί να χωριστεί σε δύο ενότητες. Η πρώτη, 1 στίχος ως 49α στίχος, περιέχει απλές γνώμες και έχει χαρακτήρα προστακτικό. Η δεύτερη, 49β στίχος ως 71στίχος, περιέχει υποσχέσεις και υποδεικνύει τους έσχατους σκοπούς. Συνεπώς, σύμφωνα με τη δομή του ποιήματος, μπορούμε να πούμε ότι μας λέει πως, αν κάνουμε αυτό που μας προτρέπει στο πρώτο μέρος, τότε θα έχουμε τα πλεονεκτήματα που μας υπόσχεται στο δεύτερο. Το βασικό θέμα των Χρυσών Εττών, είναι η βαθιά γνώση. Στην πρώτη ενότητα τίθεται σε επίπεδο ηθικό, ενώ στη δεύτερη σε επίπεδο μεταφυσικό. Όταν κάποιος κατορθώσει να αποκτήσει τη βαθιά γνώση, η ηθική και η μεταφυσική συνάπτονται μαζί και γίνονται ένα. Αυτός είναι ο καρπός της φιλοσοφίας. Κατά τη φάση αυτή, σύμφωνα με τους δύο τελευταίους στίχους, στίχος 70 και 71, των Χρυσών Επών, ο άνθρωπος, αφού εγκαταλείψει το σώμα του, μετέρχεται στον ελεύθερο αιθέρα, γίνεται αθάνατος, Θεός άμβροτος και δεν είναι πια θνητός.
ΠΥΘΑΓΟΡΙΚΑ ΧΡΥΣΑ ΕΠΗ
01-04 Να τιμάς πρώτα τους αθάνατους θεούς - όπως διατάζει ο νόμος - και να σέβεσαι τον όρκο σου. Ύστερα να τιμάς τους φωτεινούς ήρωεςκαι τους δαίμονες της γης, πράττοντας με νομιμοφροσύνη.Και τους γονείς σου να τιμάς επίσης και τους συγγενείς σου.
05-09 Μεταξύ των άλλων, να κάνεις φίλο εκείνον που υπερέχει στην αρετή και είναι άριστος.Υπάκουε, μάλιστα, στα μετρημένα λόγια του και στις ωφέλιμες πράξεις του,και να μην εχθρεύεσαι τον φίλο σου εξαιτίας κάποιου μικρού σφάλματοςόσο μπορείς. Διότι η δύναμη δεν απέχει από την ανάγκη. Γνώριζε, λοιπόν, τα πιο πάνω και εθίσου στο να ελέγχεις τα επόμενα:
10-14 Πρώτιστα το στομάχι, τον ύπνο, τις ακολασίεςκαι την οργή. Ποτέ να μην κάνεις αισχρή πράξη, ούτε με κάποιον άλλοούτε μοναχός σου προπαντός, να σέβεσαι τον εαυτό σου,Ακόμη, να ασκείς τη δικαιοσύνη με λόγια και με έργα, και συνήθισε πάντοτε να έχεις μαζί σου τον Λόγο.
15-19 Να γνωρίζεις ότι πρόκειται όλοι να πεθάνουν και ότι τα χρήματα που κάποτε κερδίζονται, κάποτε χάνονται.Οτιδήποτε όμως παθαίνουν οι θνητοί, εξαιτίας των Θεών, πρέπει να το υποφέρεις όποια και αν είναι η μοίρα σου, να την αντέχεις και να μην αγανακτείς.Και πρέπει να θεραπεύεις όσα μπορείς, λέγοντας πως,
20-24 η Μοίρα δεν δίνει στους αγαθούς πολλούς από τους πόνους.Πολλά θα ακούσεις να λένε οι άνθρωποι: άλλα καλά, άλλα κακάούτε να εκπλήσσεσαι από αυτά, αλλά ούτε αλόγιστα να τα απορρίπτεις. Εάν δεν λέγεται κάποιο ψεύδος, να ακούς με ηρεμία. Όσα μάλιστα θα σου πω, να τα ακολουθείς απαρεγκλίτως:
25-29 Κανένας δεν πρέπει να σε πείσει - ούτε με λόγια ούτε μεΈργα - να πράξεις κάτι που δεν θα σε ωφελήσει.Να σκέφτεσαι μάλιστα πριν να πράξεις, για να μην φανείς άφρων και γελοίος·διότι είναι γνώρισμα του άφρονα το να λέει και να πράττει ανόητα πράγματα.Και πρέπει να πράττεις μονάχα αυτά για τα οποία δεν θα μετανοήσεις εκ των υστέρων.
30-34 Μην κάνεις τίποτε το οποίο δεν γνωρίζεις, αλλά διδάξου όσα χρειάζεσαι μονάχα έτσι θα περάσεις τη ζωή σου ευχάριστα.Δεν πρέπει να παραμελείς τη σωματική σου υγεία και πρέπει να πίνεις, να τρέφεσαι και να γυμνάζεται με μέτρο.Λέγοντας μέτρο, εννοώ αυτό που δεν σε καταπονεί.
35-39 Εθίσου να έχεις καθαρή και άφθαρτη ζωή και απόφυγε να πράξεις όσα προκαλούν φθόνο. Μην κάνεις άσκοπες δαπάνες, σαν κάποιος που αγνοείτο καλό, αλλά ούτε να είσαι φιλάργυρος· το μέτρο είναι άριστο σε όλα.Να πράττεις αυτό που δεν Θα σε βλάψει, και να σκέφτεσαι προτού να πράξεις.
40-44 Ποτέ μην αφήσεις τον ύπνο να βαρύνει τα μάτια σου, προτού σταθμίσεις οτιδήποτε έπραξες εκείνη την ημέρα:“Τι έχω παραβεί; Τι έπραξα; Τι δεν έκανα από αυτά που έπρεπε να κάνω;”Ξεκινώντας από την αρχή, εξέτασέ τα όλα μέχρι τέλους και μετάεπίπληξε τον εαυτό σου για όσα κακά έπραξες και ευχαριστήσου με τα καλά.
45-49 Αυτά να προσπαθείς, αυτά να σκέφτεσαι, αυτά πρέπει να επιθυμείς με πάθος,διότι αυτά θα σου δείξουν τα αχνάρια της θείας αρετής,σίγουρα, μα τον παραδώσαντα στην ψυχή μας την τετρακτύν,την πηγή της αιώνιας φύσης. Και τώρα επί το έργο,
50-54 αφού πρώτα προσευχηθείς εις τους θεούς για να το εκπληρώσουν.Όταν γίνεις κύριος αυτών, θα γνωρίσεις τη σύσταση των αθάνατων Θεών και των θνητών ανθρώπων, τον τρόπο με τον οποίο το κάθε πράγμα διεισδύει παντού και το πώς παραμένει ένα και θα γνωρίσεις - όπως είναι δίκαιο - ότι η φύση είναι παντού όμοια, ούτως ώστε να μην προσδοκείς ποτέ το απροσδόκητο, ούτε κάτι να σου ξεφεύγει·
55-59 και θα γνωρίσεις πως οι ίδιοι οι άνθρωποι επέλεξαν τις συμφορές τους.Αυτοί που δεν βλέπουν τα αγαθά - παρά το ότι είναι κοντά - δεν μπορούν ούτε νατα ακούσουν. Λίγοι είναι όσοι γνωρίζουν τη λύτρωση από τα κακά και τέτοια είναι η τύχη που βλάπτει τα φρένα των πολλών: μοιάζουν με κυλίνδρους, πουάγονται και φέρονται από τη μια στην άλλη, υπομένοντας άπειρες συμφορές,
60-64 διότι η Έριδα, μια ολέθρια σύμφυτη συνέπεια [της δικής τους στάσης], τους έβλαψε εξαπίνης. Αυτήν δεν πρέπει να την προάγουν, αλλά σκόπιμα να την αποφεύγουν. Δία, πατέρα, σίγουρα θα μας απάλλασσες όλους από πολλά κακά,εάν έδειχνες σε όλους τι μορφής δαίμονα έχουμε μέσα μας.Έχε όμως θάρρος· διότι οι θνητοί είναι θείο γένος και σε αυτούς η φύση προσφέρεται και δείχνει όλα τα ιερά.
65-69 Εάν εσύ έχεις οποιανδήποτε συμμετοχή σε αυτό και γίνεις κυρίαρχος των όσων σε προτρέπω - αφού εξαγνίσεις τη ψυχή σου - θα απαλλαγείς από αυτούς τους πόνους.Κρατήσου μακριά από τις τροφές, όπως έχουμε πει στους Καθαρμούς και στην Λύση της Ψυχής, κρίνοντας και εξετάζοντας τα πάντα.Θέσε ως ηνίοχο, πάνω από όλα, την άριστη γνώμη.
70-71 Όταν, λοιπόν, εγκαταλείψεις το σώμα και μετέλθεις στον ελεύθερο Αιθέρα,θα γίνεις αθάνατος - θεός άμβροτος - και όχι πια θνητός.
Αυτή τη θέση έχει κρατήσει ο Ιάμβλιχος, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο Ιεροκλής, ο Πρόκλος και ο Σιμπλίκιος.Σύμφωνα με τον σχολιασμό Ιεροκλέους, τα εν λόγω Έπη λέγονται "Χρυσά" για να επισημανθεί ότι “περιέχουν την τελειότατη στοιχείωση της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων". Ο χρυσός, σύμφωνα πάντα με τον Ιεροκλή, είναι μέταλλο καθαρότατο, και ανώτερο από τα υπόλοιπα, διότι δεν οξειδώνεται, ενώ τα υπόλοιπα αλλοιώνονται, καθώς προσμειγνύονται με ξένα και γήινα συστατικά.Το ποίημα αποτελείται από 71 στίχους και μπορεί να χωριστεί σε δύο ενότητες. Η πρώτη, 1 στίχος ως 49α στίχος, περιέχει απλές γνώμες και έχει χαρακτήρα προστακτικό. Η δεύτερη, 49β στίχος ως 71στίχος, περιέχει υποσχέσεις και υποδεικνύει τους έσχατους σκοπούς. Συνεπώς, σύμφωνα με τη δομή του ποιήματος, μπορούμε να πούμε ότι μας λέει πως, αν κάνουμε αυτό που μας προτρέπει στο πρώτο μέρος, τότε θα έχουμε τα πλεονεκτήματα που μας υπόσχεται στο δεύτερο. Το βασικό θέμα των Χρυσών Εττών, είναι η βαθιά γνώση. Στην πρώτη ενότητα τίθεται σε επίπεδο ηθικό, ενώ στη δεύτερη σε επίπεδο μεταφυσικό. Όταν κάποιος κατορθώσει να αποκτήσει τη βαθιά γνώση, η ηθική και η μεταφυσική συνάπτονται μαζί και γίνονται ένα. Αυτός είναι ο καρπός της φιλοσοφίας. Κατά τη φάση αυτή, σύμφωνα με τους δύο τελευταίους στίχους, στίχος 70 και 71, των Χρυσών Επών, ο άνθρωπος, αφού εγκαταλείψει το σώμα του, μετέρχεται στον ελεύθερο αιθέρα, γίνεται αθάνατος, Θεός άμβροτος και δεν είναι πια θνητός.
ΠΥΘΑΓΟΡΙΚΑ ΧΡΥΣΑ ΕΠΗ
01-04 Να τιμάς πρώτα τους αθάνατους θεούς - όπως διατάζει ο νόμος - και να σέβεσαι τον όρκο σου. Ύστερα να τιμάς τους φωτεινούς ήρωεςκαι τους δαίμονες της γης, πράττοντας με νομιμοφροσύνη.Και τους γονείς σου να τιμάς επίσης και τους συγγενείς σου.
05-09 Μεταξύ των άλλων, να κάνεις φίλο εκείνον που υπερέχει στην αρετή και είναι άριστος.Υπάκουε, μάλιστα, στα μετρημένα λόγια του και στις ωφέλιμες πράξεις του,και να μην εχθρεύεσαι τον φίλο σου εξαιτίας κάποιου μικρού σφάλματοςόσο μπορείς. Διότι η δύναμη δεν απέχει από την ανάγκη. Γνώριζε, λοιπόν, τα πιο πάνω και εθίσου στο να ελέγχεις τα επόμενα:
10-14 Πρώτιστα το στομάχι, τον ύπνο, τις ακολασίεςκαι την οργή. Ποτέ να μην κάνεις αισχρή πράξη, ούτε με κάποιον άλλοούτε μοναχός σου προπαντός, να σέβεσαι τον εαυτό σου,Ακόμη, να ασκείς τη δικαιοσύνη με λόγια και με έργα, και συνήθισε πάντοτε να έχεις μαζί σου τον Λόγο.
15-19 Να γνωρίζεις ότι πρόκειται όλοι να πεθάνουν και ότι τα χρήματα που κάποτε κερδίζονται, κάποτε χάνονται.Οτιδήποτε όμως παθαίνουν οι θνητοί, εξαιτίας των Θεών, πρέπει να το υποφέρεις όποια και αν είναι η μοίρα σου, να την αντέχεις και να μην αγανακτείς.Και πρέπει να θεραπεύεις όσα μπορείς, λέγοντας πως,
20-24 η Μοίρα δεν δίνει στους αγαθούς πολλούς από τους πόνους.Πολλά θα ακούσεις να λένε οι άνθρωποι: άλλα καλά, άλλα κακάούτε να εκπλήσσεσαι από αυτά, αλλά ούτε αλόγιστα να τα απορρίπτεις. Εάν δεν λέγεται κάποιο ψεύδος, να ακούς με ηρεμία. Όσα μάλιστα θα σου πω, να τα ακολουθείς απαρεγκλίτως:
25-29 Κανένας δεν πρέπει να σε πείσει - ούτε με λόγια ούτε μεΈργα - να πράξεις κάτι που δεν θα σε ωφελήσει.Να σκέφτεσαι μάλιστα πριν να πράξεις, για να μην φανείς άφρων και γελοίος·διότι είναι γνώρισμα του άφρονα το να λέει και να πράττει ανόητα πράγματα.Και πρέπει να πράττεις μονάχα αυτά για τα οποία δεν θα μετανοήσεις εκ των υστέρων.
30-34 Μην κάνεις τίποτε το οποίο δεν γνωρίζεις, αλλά διδάξου όσα χρειάζεσαι μονάχα έτσι θα περάσεις τη ζωή σου ευχάριστα.Δεν πρέπει να παραμελείς τη σωματική σου υγεία και πρέπει να πίνεις, να τρέφεσαι και να γυμνάζεται με μέτρο.Λέγοντας μέτρο, εννοώ αυτό που δεν σε καταπονεί.
35-39 Εθίσου να έχεις καθαρή και άφθαρτη ζωή και απόφυγε να πράξεις όσα προκαλούν φθόνο. Μην κάνεις άσκοπες δαπάνες, σαν κάποιος που αγνοείτο καλό, αλλά ούτε να είσαι φιλάργυρος· το μέτρο είναι άριστο σε όλα.Να πράττεις αυτό που δεν Θα σε βλάψει, και να σκέφτεσαι προτού να πράξεις.
40-44 Ποτέ μην αφήσεις τον ύπνο να βαρύνει τα μάτια σου, προτού σταθμίσεις οτιδήποτε έπραξες εκείνη την ημέρα:“Τι έχω παραβεί; Τι έπραξα; Τι δεν έκανα από αυτά που έπρεπε να κάνω;”Ξεκινώντας από την αρχή, εξέτασέ τα όλα μέχρι τέλους και μετάεπίπληξε τον εαυτό σου για όσα κακά έπραξες και ευχαριστήσου με τα καλά.
45-49 Αυτά να προσπαθείς, αυτά να σκέφτεσαι, αυτά πρέπει να επιθυμείς με πάθος,διότι αυτά θα σου δείξουν τα αχνάρια της θείας αρετής,σίγουρα, μα τον παραδώσαντα στην ψυχή μας την τετρακτύν,την πηγή της αιώνιας φύσης. Και τώρα επί το έργο,
50-54 αφού πρώτα προσευχηθείς εις τους θεούς για να το εκπληρώσουν.Όταν γίνεις κύριος αυτών, θα γνωρίσεις τη σύσταση των αθάνατων Θεών και των θνητών ανθρώπων, τον τρόπο με τον οποίο το κάθε πράγμα διεισδύει παντού και το πώς παραμένει ένα και θα γνωρίσεις - όπως είναι δίκαιο - ότι η φύση είναι παντού όμοια, ούτως ώστε να μην προσδοκείς ποτέ το απροσδόκητο, ούτε κάτι να σου ξεφεύγει·
55-59 και θα γνωρίσεις πως οι ίδιοι οι άνθρωποι επέλεξαν τις συμφορές τους.Αυτοί που δεν βλέπουν τα αγαθά - παρά το ότι είναι κοντά - δεν μπορούν ούτε νατα ακούσουν. Λίγοι είναι όσοι γνωρίζουν τη λύτρωση από τα κακά και τέτοια είναι η τύχη που βλάπτει τα φρένα των πολλών: μοιάζουν με κυλίνδρους, πουάγονται και φέρονται από τη μια στην άλλη, υπομένοντας άπειρες συμφορές,
60-64 διότι η Έριδα, μια ολέθρια σύμφυτη συνέπεια [της δικής τους στάσης], τους έβλαψε εξαπίνης. Αυτήν δεν πρέπει να την προάγουν, αλλά σκόπιμα να την αποφεύγουν. Δία, πατέρα, σίγουρα θα μας απάλλασσες όλους από πολλά κακά,εάν έδειχνες σε όλους τι μορφής δαίμονα έχουμε μέσα μας.Έχε όμως θάρρος· διότι οι θνητοί είναι θείο γένος και σε αυτούς η φύση προσφέρεται και δείχνει όλα τα ιερά.
65-69 Εάν εσύ έχεις οποιανδήποτε συμμετοχή σε αυτό και γίνεις κυρίαρχος των όσων σε προτρέπω - αφού εξαγνίσεις τη ψυχή σου - θα απαλλαγείς από αυτούς τους πόνους.Κρατήσου μακριά από τις τροφές, όπως έχουμε πει στους Καθαρμούς και στην Λύση της Ψυχής, κρίνοντας και εξετάζοντας τα πάντα.Θέσε ως ηνίοχο, πάνω από όλα, την άριστη γνώμη.
70-71 Όταν, λοιπόν, εγκαταλείψεις το σώμα και μετέλθεις στον ελεύθερο Αιθέρα,θα γίνεις αθάνατος - θεός άμβροτος - και όχι πια θνητός.
Παρασκευή 2 Νοεμβρίου 2007
Και το όνομα αυτού "Δαρδανία"
Επειδή οι «Σκοπιανοί» είναι ένα τεχνητό έθνος, ( Δημιούργημα του Τίτου . Πριν ονομαζόταν οι περιοχή Βαρντάσκα ) και ως γνωστών πρέπει από κάπου να «πιαστούν», προτείνω να ονομαστούν Δαρδανία. Έτσι θα έχουν να λένε κι αυτοί ότι κατάγονται από κάποια αρχαία φυλή. Απόγονοι των αρχαίων Δαρδάνων
Μπορεί επίσης ο Γενάρχης τους να είναι και απόγονος των αρχαίων Μακεδόνων μια και ο Φίλιππος και ο Αλέξανδρος, θα είχαν εξωσυζυγικές σχέσεις και θα απέκτησαν παιδιά με Δαρδάνισσες. ( Νομίζουν ότι είναι απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου )
Έτσι λύνεται δια παντός το λεγόμενο Μακεδονικό.
Αποκτούν όνομα και μάλιστα αρχαίο: Δαρδανία
Εθνότητα: Δαρδανική - Αλβανική
Γλώσσα: Δαρδανική- Αλβανική
Αν πάλι δεν τους αρέσει και επιμένουν ότι είναι Μακεδόνες , και μάλιστα απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου, τότε ένα πράγμα έχουν να κάνουν.
Να ζητήσουν ένωση με την Ελλάδα, γιατί είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο ότι οι Μακεδόνες ήταν ελληνικό φύλλο.
Τώρα ας σοβαρευτούμε και λίγο.
Ισχυρίζονται ότι τους έχουν αναγνωρίσει 120 χώρες και γι’ αυτό δεν κάνουν πίσω.
Ισχυρίζονται ότι δεν έχουν αλυτρωτικές διαθέσεις και μας δίνουν το δικαίωμα να τους αποκαλούμε εμείς όπως θέλουμε.
Και ισχυρίζονται επίσης, ότι το όνομά τους είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο και δεν αλλάζει.
Τι τους απαντάμε:
Δεν μας ενδιαφέρει αν σας έχουν αναγνωρίσει 120 χώρες. Το πρόβλημα είναι δικό τους και δικό σας. Εμείς δεν σας αναγνωρίζουμε μ’ αυτό το όνομα.
Είστε προκλητικοί και έχετε αλυτρωτικές διαθέσεις . Αυτό το αποδεικνύει η μετονομασία των αεροδρομίων των Σκοπίων και Αχρίδας σε Μ. Αλέξανδρο και Απόστολο Παύλο. ( Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που γνώρισαν τον Χριστιανισμό, ήταν οι Μακεδόνες.)
Όμως το γελοίο της υπόθεσης είναι το παρακάτω:
Ο υπουργός εξωτερικών τον Σκοπίων είπε ότι για να μην υπάρχει σύγχυση με την Μακεδονία και την ελληνική επαρχία Μακεδονία, να αποκαλούμε την επαρχία αυτή εμείς αρχαία Μακεδονία.
Δηλαδή με άλλα λόγια, αυτοί που πρέπει να αλλάξουν κάποιο όνομα είμαστε εμείς και όχι αυτοί.
Να ξεκαθαρίσω ακόμα , ότι δεν απειλούμαστε από τα Σκόπια και ούτε η ονομασία Μακεδονία είναι απειλή για μας. Είμαστε οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρότερη απ’ αυτούς. (Δεν ξέρουμε όμως αν αυτό θα ισχύει και στο μέλλον).
Απειλή για μας είναι η αναγνώριση Μακεδονικής εθνότητας και Γλώσσας.
Αυτό επιδιώκουν οι Σκοπιανοί με την εμμονή τους στο όνομα Μακεδονία και δεν πρέπει να τους το επιτρέψουμε.
Μπορεί επίσης ο Γενάρχης τους να είναι και απόγονος των αρχαίων Μακεδόνων μια και ο Φίλιππος και ο Αλέξανδρος, θα είχαν εξωσυζυγικές σχέσεις και θα απέκτησαν παιδιά με Δαρδάνισσες. ( Νομίζουν ότι είναι απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου )
Έτσι λύνεται δια παντός το λεγόμενο Μακεδονικό.
Αποκτούν όνομα και μάλιστα αρχαίο: Δαρδανία
Εθνότητα: Δαρδανική - Αλβανική
Γλώσσα: Δαρδανική- Αλβανική
Αν πάλι δεν τους αρέσει και επιμένουν ότι είναι Μακεδόνες , και μάλιστα απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου, τότε ένα πράγμα έχουν να κάνουν.
Να ζητήσουν ένωση με την Ελλάδα, γιατί είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο ότι οι Μακεδόνες ήταν ελληνικό φύλλο.
Τώρα ας σοβαρευτούμε και λίγο.
Ισχυρίζονται ότι τους έχουν αναγνωρίσει 120 χώρες και γι’ αυτό δεν κάνουν πίσω.
Ισχυρίζονται ότι δεν έχουν αλυτρωτικές διαθέσεις και μας δίνουν το δικαίωμα να τους αποκαλούμε εμείς όπως θέλουμε.
Και ισχυρίζονται επίσης, ότι το όνομά τους είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο και δεν αλλάζει.
Τι τους απαντάμε:
Δεν μας ενδιαφέρει αν σας έχουν αναγνωρίσει 120 χώρες. Το πρόβλημα είναι δικό τους και δικό σας. Εμείς δεν σας αναγνωρίζουμε μ’ αυτό το όνομα.
Είστε προκλητικοί και έχετε αλυτρωτικές διαθέσεις . Αυτό το αποδεικνύει η μετονομασία των αεροδρομίων των Σκοπίων και Αχρίδας σε Μ. Αλέξανδρο και Απόστολο Παύλο. ( Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που γνώρισαν τον Χριστιανισμό, ήταν οι Μακεδόνες.)
Όμως το γελοίο της υπόθεσης είναι το παρακάτω:
Ο υπουργός εξωτερικών τον Σκοπίων είπε ότι για να μην υπάρχει σύγχυση με την Μακεδονία και την ελληνική επαρχία Μακεδονία, να αποκαλούμε την επαρχία αυτή εμείς αρχαία Μακεδονία.
Δηλαδή με άλλα λόγια, αυτοί που πρέπει να αλλάξουν κάποιο όνομα είμαστε εμείς και όχι αυτοί.
Να ξεκαθαρίσω ακόμα , ότι δεν απειλούμαστε από τα Σκόπια και ούτε η ονομασία Μακεδονία είναι απειλή για μας. Είμαστε οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρότερη απ’ αυτούς. (Δεν ξέρουμε όμως αν αυτό θα ισχύει και στο μέλλον).
Απειλή για μας είναι η αναγνώριση Μακεδονικής εθνότητας και Γλώσσας.
Αυτό επιδιώκουν οι Σκοπιανοί με την εμμονή τους στο όνομα Μακεδονία και δεν πρέπει να τους το επιτρέψουμε.
Πέμπτη 1 Νοεμβρίου 2007
Από το κύριο όνομα στο... ουσιαστικό !
Οι λέξεις τoυ λεξιλoγίoυ μας πoυ έχoυv τηv αφετηρία τoυς σε κύρια ovόματα, ovόματα πρoσώπωv ή λαώv ή γεωγραφικά ovόματα (πόλεωv, πoταμώv, κτλ.) είvαι πoλύ περισσότερες απ' όσες θα υπέθετε καvείς. Γιατί πρoέλευση από κάπoιo κύριo όvoμα δεv βρίσκoυμε μόvo στηv oρoλoγία τωv φυσικώv επιστημώv με τα βατ, τα βoλτ, τα αμπέρ και τα διάφoρα φαιvόμεvα Ντόπλερ, όπου η ορολογία είvαι κατά μέγα μέρoς βασισμέvη στα ovόματα τωv διαφόρωv εφευρετώv, oύτε μόvov στoυς πoλυπoίκιλoυς -ισμoύς. Πoλλές ακόμα είvαι oι λέξεις πoυ έλκoυv τηv καταγωγή από κάπoιov άvθρωπo ή κάπoιov τόπo, μόvo πoυ αυτό δεv φαίvεται με πρώτη ματιά.
Η oρoλoγία τoυ φαγητoύ και τoυ vτυσίματoς έχει πάρα πoλλά δείγματα vα δώσει. Ας δoύμε μερικά από τov τελευταίo τoμέα: η μoυσελίvα δεv είvαι παρά έvα κεvτημέvo ύφασμα πoυ ερχόταv (τov καιρό τoυ Μάρκo Πόλo) από τηv εξωτική Μoσoύλη. Τα παvτελόvια ετυμoλoγoύvται από τov Παvταλεόvε, έvαv κωμικό ήρωα της βεvετικής Κoμμέvτια vτελ 'Αρτε πoυ τα φoρoύσε. Η ζακέτα πρoέρχεται από τo κύριo όvoμα Ζακ, παρατσoύκλι περιφρovητικό πoυ δίvαv στo Μεσαίωvα στoυς χωριάτες. Οι βερμoύδες είvαι λέξη μεταπoλεμική, όταv μετά τις στερήσεις τoυ πoλέμoυ oι εύπoρoι αμερικαvoί άρχισαv πάλι vα κατακλύζoυv τα vησιά Βερμoύδες για τις διακοπές τους, φoρώvτας πoλύχρωμα μακριά σoρτς. Η ιστoρία τoυ μπικίvι πάλι, ξεκίvησε τov Ioύvιo τoυ 1946 όταv oι αμερικαvoί έκαvαv τηv πρώτη δoκιμή ατoμικής βόμβας στα oμώvυμα vησιά τoυ Ειρηvικoύ: δέκα μέρες αργότερα, o Γάλλoς Ρεάρ κατoχύρωσε εμπoρικά τo όvoμα για τo (τότε) εκρηκτικά απoκαλυπτικό γυvαικείo μπαvιερό, και η λέξη πoλύ σύvτoμα έγιvε διεθvής. Μια και στις λατιvικές γλώσσες τo πρόθεμα bi- σημαίvει ό,τι και σε μας τo δι-, όταv αργότερα τo πάvω κoμμάτι τoυ μπικίvι εξαφαvίστηκε μέσα στη γεvική τέρψη, τo απoτέλεσμα πoυ πρoέκυψε ovoμάστηκε "μovoκίvι", παρετυμoλoγικά και λoγικά. Τέλoς η γραβάτα έρχεται από τα Βαλκάvια: τov 17o αιώvα, oι Κρoάτες μισθoφόρoι συvήθιζαv vα φoρoύv γύρω από τo λαιμό έvα φoυλάρι πoυ έκαvε μεγάλη εvτύπωση...
Πoλλά λoυλoύδια oφείλoυv επίσης τo όvoμά τoυς σε κάπoιo κύριo όvoμα: η vτάλια στov σoυηδό βoταvoλόγo Αvδρέα Νταλ, πoυ τηv έφερε από τo Μεξικό στηv Ευρώπη, η γαρδέvια στov σκωτσέζo Γκάρvτεv, η καμέλια στov ιησoυίτη μovαχό και βoταvoλόγo Γκ. Κάμελ, και βέβαια η φoύξια στov βαυαρό κ. Φoυξ.
Η λέξη μπoϊκoτάζ oφείλεται στov Charles Cunningham Boycott, επιστάτη τωv κτημάτωv εvός κόμητα στo Mayo της Iρλαvδίας. Η σκληρότητά τoυ ήταv παρoιμιώδης, μέχρι πoυ κάπoτε είδαv κι απόειδαv oι vτόπιoι και τoυ κήρυξαv τέλειo απoκλεισμό: καvείς δεv ερχόταv vα τoυ δoυλέψει, καvείς δεv τoυ μιλoύσε στo δρόμo, καvείς δεv τoυ πoυλoύσε τα εμπoρεύματά τoυ. Oταv o κόμπoς έφτασε στo χτέvι, o κόμης απέλυσε τov Μπόικoτ, αλλά τo όvoμα -και η μέθoδoς- έμειvε.
Το λυντσάρισμα, κι αυτό από άνθρωπο προέρχεται, από τον λοχαγό Ουίλιαμ Λυντς ο οποίος στη Βιρτζίνια στα τέλη του 18ου αιώνα εφάρμοσε τον νόμο του Λυντς, τις συνοπτικές εκτελέσεις χωρίς δίκη. Και, μια και μπήκαμε σε μακάβριο κλίμα, να πούμε για τη λαιμητόμο, που είναι επίσης γνωστή ως γκιλοτίνα και ως καρμανιόλα. Το πρώτο όνομά της προέρχεται από κάποιον γιατρό Guillotin, o οποίος εισηγήθηκε τη χρησιμοποίησή της για αποκεφαλισμούς, ως ανθρωπιστικότερη από το τσεκούρι ή το σπαθί. Το όνομα καρμανιόλα είχε πιο περίπλοκη διαδρομή. Eτσι ονομάζεται μια ιταλική πόλη της Τοσκάνης (Carmagnola) που έδωσε το όνομά της σ' ένα είδος χωριάτικου σακακιού, το οποίο φορούσαν οι πιεμοντέζοι εργάτες στις γιορτές. Οι εργάτες μετανάστευσαν στη Γαλλία, και μαζί και η λέξη. Και στις γιορτές χόρευαν, και ένας από τους χορούς αυτούς ονομάστηκε χορός της καρμανιόλας –στα χρόνια της επαναστατικής τρομοκρατίας, χόρευαν τον χορό αυτόν ενώ ο δήμιος αποκεφάλιζε τους πλούσιους και διάσημους στη γκιλοτίνα, που ονομάστηκε καρμανιόλα κι αυτή.
Αλλά ας περάσουμε στα δικά μας. Πολλές λέξεις της αρχαίας που έχουνε διατηρηθεί ως τα σήμερα γεννήθηκαν από κύρια ονόματα. Οι Αλαζόνες ήταν λαός βαρβάρων, το ίδιο και οι Χάλυβες (σιδηροτέκτονες τους λέει ο Αισχύλος) που δούλευαν τον σίδηρο. Οι Σόλοι, που οι κάτοικοί τους μιλούσαν άγαρμπα ελληνικά, γέννησαν τον σολοικισμό. Ο πακτωλός χρημάτων πήρε το όνομά του από έναν ποταμό της Λυδίας, που έφερνε ψήγματα χρυσού· η ιστορία του αξίζει ολόκληρο ξεχωριστό σημείωμα. Εκεί κοντά κι ο άλλος ποταμός, ο Μαίανδρος, που η στριφογυριστή του κοίτη έδωσε τo όνομά του στο ομώνυμο διακοσμητικό σχήμα.
Στη νεότερη εποχή δεν έχουμε πολλούς έλληνες εφευρέτες που να κέρδισαν την υστεροφημία δίνοντας τo όνομά τους σε μια λέξη. Η λέξη κουτσαβάκης (λέγεται ότι) προέρχεται από τον ομώνυμο νταή της παλιάς Αθήνας, ίσως κι η λέξη μοσχόμαγκας, από κάποιον Μόσχο –δόξες αμφίβολες. Εχουμε όμως τον τσελεμεντέ, το βιβλίο συνταγών μαγειρικής, που ονομάστηκε έτσι από τον αρχιμάγειρα Νικόλαο Τσελεμεντέ. Καλή σας όρεξη!
Η oρoλoγία τoυ φαγητoύ και τoυ vτυσίματoς έχει πάρα πoλλά δείγματα vα δώσει. Ας δoύμε μερικά από τov τελευταίo τoμέα: η μoυσελίvα δεv είvαι παρά έvα κεvτημέvo ύφασμα πoυ ερχόταv (τov καιρό τoυ Μάρκo Πόλo) από τηv εξωτική Μoσoύλη. Τα παvτελόvια ετυμoλoγoύvται από τov Παvταλεόvε, έvαv κωμικό ήρωα της βεvετικής Κoμμέvτια vτελ 'Αρτε πoυ τα φoρoύσε. Η ζακέτα πρoέρχεται από τo κύριo όvoμα Ζακ, παρατσoύκλι περιφρovητικό πoυ δίvαv στo Μεσαίωvα στoυς χωριάτες. Οι βερμoύδες είvαι λέξη μεταπoλεμική, όταv μετά τις στερήσεις τoυ πoλέμoυ oι εύπoρoι αμερικαvoί άρχισαv πάλι vα κατακλύζoυv τα vησιά Βερμoύδες για τις διακοπές τους, φoρώvτας πoλύχρωμα μακριά σoρτς. Η ιστoρία τoυ μπικίvι πάλι, ξεκίvησε τov Ioύvιo τoυ 1946 όταv oι αμερικαvoί έκαvαv τηv πρώτη δoκιμή ατoμικής βόμβας στα oμώvυμα vησιά τoυ Ειρηvικoύ: δέκα μέρες αργότερα, o Γάλλoς Ρεάρ κατoχύρωσε εμπoρικά τo όvoμα για τo (τότε) εκρηκτικά απoκαλυπτικό γυvαικείo μπαvιερό, και η λέξη πoλύ σύvτoμα έγιvε διεθvής. Μια και στις λατιvικές γλώσσες τo πρόθεμα bi- σημαίvει ό,τι και σε μας τo δι-, όταv αργότερα τo πάvω κoμμάτι τoυ μπικίvι εξαφαvίστηκε μέσα στη γεvική τέρψη, τo απoτέλεσμα πoυ πρoέκυψε ovoμάστηκε "μovoκίvι", παρετυμoλoγικά και λoγικά. Τέλoς η γραβάτα έρχεται από τα Βαλκάvια: τov 17o αιώvα, oι Κρoάτες μισθoφόρoι συvήθιζαv vα φoρoύv γύρω από τo λαιμό έvα φoυλάρι πoυ έκαvε μεγάλη εvτύπωση...
Πoλλά λoυλoύδια oφείλoυv επίσης τo όvoμά τoυς σε κάπoιo κύριo όvoμα: η vτάλια στov σoυηδό βoταvoλόγo Αvδρέα Νταλ, πoυ τηv έφερε από τo Μεξικό στηv Ευρώπη, η γαρδέvια στov σκωτσέζo Γκάρvτεv, η καμέλια στov ιησoυίτη μovαχό και βoταvoλόγo Γκ. Κάμελ, και βέβαια η φoύξια στov βαυαρό κ. Φoυξ.
Η λέξη μπoϊκoτάζ oφείλεται στov Charles Cunningham Boycott, επιστάτη τωv κτημάτωv εvός κόμητα στo Mayo της Iρλαvδίας. Η σκληρότητά τoυ ήταv παρoιμιώδης, μέχρι πoυ κάπoτε είδαv κι απόειδαv oι vτόπιoι και τoυ κήρυξαv τέλειo απoκλεισμό: καvείς δεv ερχόταv vα τoυ δoυλέψει, καvείς δεv τoυ μιλoύσε στo δρόμo, καvείς δεv τoυ πoυλoύσε τα εμπoρεύματά τoυ. Oταv o κόμπoς έφτασε στo χτέvι, o κόμης απέλυσε τov Μπόικoτ, αλλά τo όvoμα -και η μέθoδoς- έμειvε.
Το λυντσάρισμα, κι αυτό από άνθρωπο προέρχεται, από τον λοχαγό Ουίλιαμ Λυντς ο οποίος στη Βιρτζίνια στα τέλη του 18ου αιώνα εφάρμοσε τον νόμο του Λυντς, τις συνοπτικές εκτελέσεις χωρίς δίκη. Και, μια και μπήκαμε σε μακάβριο κλίμα, να πούμε για τη λαιμητόμο, που είναι επίσης γνωστή ως γκιλοτίνα και ως καρμανιόλα. Το πρώτο όνομά της προέρχεται από κάποιον γιατρό Guillotin, o οποίος εισηγήθηκε τη χρησιμοποίησή της για αποκεφαλισμούς, ως ανθρωπιστικότερη από το τσεκούρι ή το σπαθί. Το όνομα καρμανιόλα είχε πιο περίπλοκη διαδρομή. Eτσι ονομάζεται μια ιταλική πόλη της Τοσκάνης (Carmagnola) που έδωσε το όνομά της σ' ένα είδος χωριάτικου σακακιού, το οποίο φορούσαν οι πιεμοντέζοι εργάτες στις γιορτές. Οι εργάτες μετανάστευσαν στη Γαλλία, και μαζί και η λέξη. Και στις γιορτές χόρευαν, και ένας από τους χορούς αυτούς ονομάστηκε χορός της καρμανιόλας –στα χρόνια της επαναστατικής τρομοκρατίας, χόρευαν τον χορό αυτόν ενώ ο δήμιος αποκεφάλιζε τους πλούσιους και διάσημους στη γκιλοτίνα, που ονομάστηκε καρμανιόλα κι αυτή.
Αλλά ας περάσουμε στα δικά μας. Πολλές λέξεις της αρχαίας που έχουνε διατηρηθεί ως τα σήμερα γεννήθηκαν από κύρια ονόματα. Οι Αλαζόνες ήταν λαός βαρβάρων, το ίδιο και οι Χάλυβες (σιδηροτέκτονες τους λέει ο Αισχύλος) που δούλευαν τον σίδηρο. Οι Σόλοι, που οι κάτοικοί τους μιλούσαν άγαρμπα ελληνικά, γέννησαν τον σολοικισμό. Ο πακτωλός χρημάτων πήρε το όνομά του από έναν ποταμό της Λυδίας, που έφερνε ψήγματα χρυσού· η ιστορία του αξίζει ολόκληρο ξεχωριστό σημείωμα. Εκεί κοντά κι ο άλλος ποταμός, ο Μαίανδρος, που η στριφογυριστή του κοίτη έδωσε τo όνομά του στο ομώνυμο διακοσμητικό σχήμα.
Στη νεότερη εποχή δεν έχουμε πολλούς έλληνες εφευρέτες που να κέρδισαν την υστεροφημία δίνοντας τo όνομά τους σε μια λέξη. Η λέξη κουτσαβάκης (λέγεται ότι) προέρχεται από τον ομώνυμο νταή της παλιάς Αθήνας, ίσως κι η λέξη μοσχόμαγκας, από κάποιον Μόσχο –δόξες αμφίβολες. Εχουμε όμως τον τσελεμεντέ, το βιβλίο συνταγών μαγειρικής, που ονομάστηκε έτσι από τον αρχιμάγειρα Νικόλαο Τσελεμεντέ. Καλή σας όρεξη!
Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2007
Μονισμός, δυισμός και η θεωρία των πάντων
Ι. Ν. ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο όρος «μονισμός» χαρακτηρίζει, ως γνωστόν, κάθε κοσμοθεωρία που υποστηρίζει τη δημιουργία του κόσμου από μια αρχή, που θα μπορούσε να είναι πνευματική ή υλική. Την αρχή αυτή θα μπορούσαμε επίσης να την ονομάσουμε: πρωταρχική ουσία, στοιχείο ή ακόμη και πρώτη αιτία (αίτιο). Σε αντίθεση με τον μονισμό, ο δυϊσμός ή δυαρχία προσπαθεί να ερμηνεύσει τον κόσμο χρησιμοποιώντας δύο εξηγητικές αρχές, που συνυπάρχουν και συνενεργούν.
Οι δύο αυτές δοξασίες φαίνεται ότι αποτελούν συστατικά στοιχεία της σκέψης μας, που από αρχαιοτάτων χρόνων διακατέχεται από τις σχεδόν έμμονες αυτές ιδέες (έστω και αν ως όροι, ο μονισμός και ο δυϊσμός, είναι πολύ μεταγενέστεροι). Πιστεύω πάντως ότι οι συγκεκριμένες κοσμοθεωρίες παρουσιάζουν κάποιες, λεπτές ίσως, διαφορές αναφορικά με το αρχικό τους υπόβαθρο· κάποιες διαφορετικές, αν θέλετε, ιδιαιτερότητες, που αφορούν το αρχέτυπο θρησκευτικό και ψυχολογικό τους υπόστρωμα και τις βαθύτερες ανθρώπινες ανάγκες, που ίσως τελικά εξυπηρετούν. Και οι δύο θεωρίες έχουν βέβαια μια έντονη μεταφυσική διάσταση. Φαίνεται ωστόσο ότι όσον αφορά τη θεολογία και το θρησκευτικό συναίσθημα του ανθρώπου η μονιστική αντίληψη (μονοθεϊσμός) είναι μάλλον προγενέστερη της δυϊστικής. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν αρκετές μελέτες της σύγχρονης εθνολογίας. Με βάση αυτό το δεδομένο, ο μονισμός φέρει, κατά την άποψή μου, ένα μεγαλύτερο μεταφυσικό φορτίο, σε σύγκριση με τον δυϊσμό, που φαίνεται από τη μεριά του να στηρίζεται περισσότερο στην εμπειρία απ' ό,τι η μονιστική αντίληψη.
Οι δύο λοιπόν αυτές κοσμοθεωρίες δεν είναι δυνατόν να μην αλληλεπιδράσουν και με τη νεότερη φυσική επιστήμη. Τα παραδείγματα στα οποία εδώ θα αναφερθώ δεν είναι ασφαλώς τα μοναδικά· είναι όμως, κατά την άποψή μου, πολύ χαρακτηριστικά.
Κύμα και σωματίδιο
Αρχίζω με το άκρως αινιγματικό παράδειγμα του δυϊσμού κύματος-σωματιδίου στη σύγχρονη Φυσική. Τα στοιχειώδη συστατικά της ύλης, που θεωρούσαμε σύμφωνα με την κλασική Φυσική ότι συμπεριφέρονται ως σωμάτια, αποδεικνύεται πως συμπεριφέρονται επίσης ως κύματα, και αντιστρόφως. Το ίδιο μπορεί να υποστηριχθεί και για την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Ανάλογα με τις πειραματικές συνθήκες εκδηλώνεται η μία ή η άλλη ιδιότητα. Τον παράδοξο αυτό κυματοσωματιδιακό δυϊσμό αναδεικνύει, με παραδειγματικό τρόπο, το περίφημο πλέον «πείραμα των δύο σχισμών» του Feynman (βλ., για παράδειγμα, Richard Ρ. Feynman «Εξι Εύκολα Κομμάτια», Μετ. Αθηνά Τσαγκογέωργα, Εκδόσεις Κάτοπτρο, Αθήνα, 1998).
Βέβαια, η Κβαντομηχανική υποστηρίζει σήμερα μέσα από μια εννοιολογική, σίγουρα μονιστική στην αντίληψή της, ενοποίηση του πεδίου (και των κυμάτων του) με τα σωματίδια ότι δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ ενός κύματος και ενός σωματιδίου· ότι στην πραγματικότητα το μικροσωμάτιο είναι μια νέα, παράξενη διφυής οντότητα με συμπληρωματικές ιδιότητες.
Ενέργεια και ύλη
Η αντίληψη αυτή εδράζεται στην «Αρχή της Συμπληρωματικότητας» του Niels Bohr, σύμφωνα με την οποία οι πειραματικές διατάξεις που επιτρέπουν την ανάδειξη της μιας ιδιότητας (π.χ. της σωματιδιακής) δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την ανίχνευση της άλλης (της κυματικής). Η εμφάνιση επομένως των σωματιδιακών ιδιοτήτων, κατά τη διάρκεια κάποιου συγκεκριμένου πειράματος, αποκλείει την ταυτόχρονη εμφάνιση των κυματικών ιδιοτήτων, και αντιστρόφως. Τελικά, η «πραγματικότητα» προκύπτει από τη σύνθεση των δύο αυτών συμπληρωματικών «περιγραφών».
Μια τέτοια θεώρηση δεν εξαφανίζει πάντως, κατά την άποψή μου, την έννοια του δυϊσμού από το προσκήνιο, ούτε αντιμετωπίζει ικανοποιητικά το αίνιγμά του, αφού οι δύο ιδιότητες (δύο σύνολα ιδιοτήτων), σωματιδιακή και κυματική, είναι μεν συμπληρωματικές, δεν παύουν όμως να είναι και αμοιβαία αποκλειόμενες.
Τι είναι λοιπόν τελικά το σωματίδιο της σύγχρονης Φυσικής και πώς θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε την ύπαρξη οντοτήτων με συμπληρωματικές ιδιότητες; Στο ερώτημα αυτό δεν έχει ως σήμερα δοθεί μια σαφής απάντηση· συνεχίζουμε ακόμη να βρισκόμαστε σε ένα «τοπίο στην ομίχλη».
Ολοκληρώνοντας την αναφορά μου στον δυϊσμό κύματος-σωματιδίου, ας μου επιτραπεί να συμπληρώσω εδώ ότι ο δυϊσμός αυτός σχετίζεται επίσης με τον δυϊσμό ενέργειας-ύλης, και οπωσδήποτε βέβαια με τον πανάρχαιο δυϊσμό πνεύματος-σώματος (ή κατ' άλλους, ψυχής-σώματος).
Σε αντίθεση με τον δυϊσμό, η σχέση του μονισμού με την επιστήμη της Φυσικής φαίνεται να είναι πολύ πιο φιλόδοξη. Πράγματι το ζητούμενο στη σύγχρονη φυσική επιστήμη είναι η διατύπωση μιας ενιαίας θεωρίας, που θα ενοποιεί στην ουσία τη σχετικιστική Κβαντομηχανική με τη γενική θεωρία της σχετικότητας. Η θεωρία αυτή (κβαντική θεωρία της βαρύτητας), που θα πρέπει να εξηγεί τη συμπεριφορά ολόκληρου του φυσικού κόσμου από το μικρόκοσμο ως τον μεγάκοσμο , ονομάζεται, από ορισμένους επιστήμονες, και «θεωρία των πάντων». Η φιλοδοξία της νεότερης Φυσικής να βρει μια τέτοια «υπερθεωρία» εκφράζει σίγουρα την τάση της για μια μονιστική κοσμοθεώρηση.
Πνεύμα και σώμα
Σχετικά με το ζήτημα αυτό, ας μου επιτραπεί αντί της προσωπικής μου άποψης να παραθέσω εδώ ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο του φιλοσόφου Thomas Nagel «Θεμελιώδη Φιλοσοφικά Προβλήματα» (Μετ. Χριστίνα Μιχαλοπούλου-Βεΐκου, Εκδόσεις Σμίλη, Αθήνα, 1989). Στη σελίδα 46, στο τέλος του τετάρτου κεφαλαίου, με τίτλο «Τα προβλήματα της σχέσης πνεύματος-σώματος», αναφέρει ο Nagel: «Αν η συνείδηση καθεαυτή μπορούσε να ταυτιστεί με κάποιου είδους φυσική κατάσταση, θα άνοιγε ο δρόμος για μια ενοποιημένη φυσική θεωρία σχετικά με το πνεύμα και το σώμα και, ίσως, ακόμη για μια ενοποιημένη θεωρία σχετικά με το σύμπαν. Αλλά... φαίνεται... πως είναι αδύνατη μια φυσική θεωρία για το σύνολο της πραγματικότητας».
Την αποδοχή του δυϊσμού πνεύματος-σώματος εξέφρασε πρόσφατα και ο Γιώργος Γραμματικάκης, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη με τίτλο «Ο άνθρωπος εξόριστος ή κέντρο του σύμπαντος;», που έδωσε τις 24.11.1998 στην κατάμεστη από ακροατές Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ. Προς την ίδια, νομίζω, κατεύθυνση φαίνεται πως κινούνται και οι απόψεις της Φωτεινής Τσαλίκογλου, όπως τουλάχιστον αυτό προκύπτει από το, επίσης πολύ ενδιαφέρον, άρθρο της «Εικονική πραγματικότητα» («Τα Νέα», 25.11.1998).
Η ενιαία θεωρία της Φυσικής δεν αποκλείεται λοιπόν να αποτελεί μια ουτοπία. Οπως τελικά λέει ο Τ. Nagel, στο βιβλίο που προανέφερα, στη σελίδα 46, «ίσως υπάρχουν στον κόσμο περισσότερα πράγματα απ' όσα μπορεί να κατανοήσει η φυσική επιστήμη».
Ο κ. Ι. Ν. Μαρκόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής της Χημικής Μηχανικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Ο όρος «μονισμός» χαρακτηρίζει, ως γνωστόν, κάθε κοσμοθεωρία που υποστηρίζει τη δημιουργία του κόσμου από μια αρχή, που θα μπορούσε να είναι πνευματική ή υλική. Την αρχή αυτή θα μπορούσαμε επίσης να την ονομάσουμε: πρωταρχική ουσία, στοιχείο ή ακόμη και πρώτη αιτία (αίτιο). Σε αντίθεση με τον μονισμό, ο δυϊσμός ή δυαρχία προσπαθεί να ερμηνεύσει τον κόσμο χρησιμοποιώντας δύο εξηγητικές αρχές, που συνυπάρχουν και συνενεργούν.
Οι δύο αυτές δοξασίες φαίνεται ότι αποτελούν συστατικά στοιχεία της σκέψης μας, που από αρχαιοτάτων χρόνων διακατέχεται από τις σχεδόν έμμονες αυτές ιδέες (έστω και αν ως όροι, ο μονισμός και ο δυϊσμός, είναι πολύ μεταγενέστεροι). Πιστεύω πάντως ότι οι συγκεκριμένες κοσμοθεωρίες παρουσιάζουν κάποιες, λεπτές ίσως, διαφορές αναφορικά με το αρχικό τους υπόβαθρο· κάποιες διαφορετικές, αν θέλετε, ιδιαιτερότητες, που αφορούν το αρχέτυπο θρησκευτικό και ψυχολογικό τους υπόστρωμα και τις βαθύτερες ανθρώπινες ανάγκες, που ίσως τελικά εξυπηρετούν. Και οι δύο θεωρίες έχουν βέβαια μια έντονη μεταφυσική διάσταση. Φαίνεται ωστόσο ότι όσον αφορά τη θεολογία και το θρησκευτικό συναίσθημα του ανθρώπου η μονιστική αντίληψη (μονοθεϊσμός) είναι μάλλον προγενέστερη της δυϊστικής. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν αρκετές μελέτες της σύγχρονης εθνολογίας. Με βάση αυτό το δεδομένο, ο μονισμός φέρει, κατά την άποψή μου, ένα μεγαλύτερο μεταφυσικό φορτίο, σε σύγκριση με τον δυϊσμό, που φαίνεται από τη μεριά του να στηρίζεται περισσότερο στην εμπειρία απ' ό,τι η μονιστική αντίληψη.
Οι δύο λοιπόν αυτές κοσμοθεωρίες δεν είναι δυνατόν να μην αλληλεπιδράσουν και με τη νεότερη φυσική επιστήμη. Τα παραδείγματα στα οποία εδώ θα αναφερθώ δεν είναι ασφαλώς τα μοναδικά· είναι όμως, κατά την άποψή μου, πολύ χαρακτηριστικά.
Κύμα και σωματίδιο
Αρχίζω με το άκρως αινιγματικό παράδειγμα του δυϊσμού κύματος-σωματιδίου στη σύγχρονη Φυσική. Τα στοιχειώδη συστατικά της ύλης, που θεωρούσαμε σύμφωνα με την κλασική Φυσική ότι συμπεριφέρονται ως σωμάτια, αποδεικνύεται πως συμπεριφέρονται επίσης ως κύματα, και αντιστρόφως. Το ίδιο μπορεί να υποστηριχθεί και για την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Ανάλογα με τις πειραματικές συνθήκες εκδηλώνεται η μία ή η άλλη ιδιότητα. Τον παράδοξο αυτό κυματοσωματιδιακό δυϊσμό αναδεικνύει, με παραδειγματικό τρόπο, το περίφημο πλέον «πείραμα των δύο σχισμών» του Feynman (βλ., για παράδειγμα, Richard Ρ. Feynman «Εξι Εύκολα Κομμάτια», Μετ. Αθηνά Τσαγκογέωργα, Εκδόσεις Κάτοπτρο, Αθήνα, 1998).
Βέβαια, η Κβαντομηχανική υποστηρίζει σήμερα μέσα από μια εννοιολογική, σίγουρα μονιστική στην αντίληψή της, ενοποίηση του πεδίου (και των κυμάτων του) με τα σωματίδια ότι δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ ενός κύματος και ενός σωματιδίου· ότι στην πραγματικότητα το μικροσωμάτιο είναι μια νέα, παράξενη διφυής οντότητα με συμπληρωματικές ιδιότητες.
Ενέργεια και ύλη
Η αντίληψη αυτή εδράζεται στην «Αρχή της Συμπληρωματικότητας» του Niels Bohr, σύμφωνα με την οποία οι πειραματικές διατάξεις που επιτρέπουν την ανάδειξη της μιας ιδιότητας (π.χ. της σωματιδιακής) δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την ανίχνευση της άλλης (της κυματικής). Η εμφάνιση επομένως των σωματιδιακών ιδιοτήτων, κατά τη διάρκεια κάποιου συγκεκριμένου πειράματος, αποκλείει την ταυτόχρονη εμφάνιση των κυματικών ιδιοτήτων, και αντιστρόφως. Τελικά, η «πραγματικότητα» προκύπτει από τη σύνθεση των δύο αυτών συμπληρωματικών «περιγραφών».
Μια τέτοια θεώρηση δεν εξαφανίζει πάντως, κατά την άποψή μου, την έννοια του δυϊσμού από το προσκήνιο, ούτε αντιμετωπίζει ικανοποιητικά το αίνιγμά του, αφού οι δύο ιδιότητες (δύο σύνολα ιδιοτήτων), σωματιδιακή και κυματική, είναι μεν συμπληρωματικές, δεν παύουν όμως να είναι και αμοιβαία αποκλειόμενες.
Τι είναι λοιπόν τελικά το σωματίδιο της σύγχρονης Φυσικής και πώς θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε την ύπαρξη οντοτήτων με συμπληρωματικές ιδιότητες; Στο ερώτημα αυτό δεν έχει ως σήμερα δοθεί μια σαφής απάντηση· συνεχίζουμε ακόμη να βρισκόμαστε σε ένα «τοπίο στην ομίχλη».
Ολοκληρώνοντας την αναφορά μου στον δυϊσμό κύματος-σωματιδίου, ας μου επιτραπεί να συμπληρώσω εδώ ότι ο δυϊσμός αυτός σχετίζεται επίσης με τον δυϊσμό ενέργειας-ύλης, και οπωσδήποτε βέβαια με τον πανάρχαιο δυϊσμό πνεύματος-σώματος (ή κατ' άλλους, ψυχής-σώματος).
Σε αντίθεση με τον δυϊσμό, η σχέση του μονισμού με την επιστήμη της Φυσικής φαίνεται να είναι πολύ πιο φιλόδοξη. Πράγματι το ζητούμενο στη σύγχρονη φυσική επιστήμη είναι η διατύπωση μιας ενιαίας θεωρίας, που θα ενοποιεί στην ουσία τη σχετικιστική Κβαντομηχανική με τη γενική θεωρία της σχετικότητας. Η θεωρία αυτή (κβαντική θεωρία της βαρύτητας), που θα πρέπει να εξηγεί τη συμπεριφορά ολόκληρου του φυσικού κόσμου από το μικρόκοσμο ως τον μεγάκοσμο , ονομάζεται, από ορισμένους επιστήμονες, και «θεωρία των πάντων». Η φιλοδοξία της νεότερης Φυσικής να βρει μια τέτοια «υπερθεωρία» εκφράζει σίγουρα την τάση της για μια μονιστική κοσμοθεώρηση.
Πνεύμα και σώμα
Σχετικά με το ζήτημα αυτό, ας μου επιτραπεί αντί της προσωπικής μου άποψης να παραθέσω εδώ ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο του φιλοσόφου Thomas Nagel «Θεμελιώδη Φιλοσοφικά Προβλήματα» (Μετ. Χριστίνα Μιχαλοπούλου-Βεΐκου, Εκδόσεις Σμίλη, Αθήνα, 1989). Στη σελίδα 46, στο τέλος του τετάρτου κεφαλαίου, με τίτλο «Τα προβλήματα της σχέσης πνεύματος-σώματος», αναφέρει ο Nagel: «Αν η συνείδηση καθεαυτή μπορούσε να ταυτιστεί με κάποιου είδους φυσική κατάσταση, θα άνοιγε ο δρόμος για μια ενοποιημένη φυσική θεωρία σχετικά με το πνεύμα και το σώμα και, ίσως, ακόμη για μια ενοποιημένη θεωρία σχετικά με το σύμπαν. Αλλά... φαίνεται... πως είναι αδύνατη μια φυσική θεωρία για το σύνολο της πραγματικότητας».
Την αποδοχή του δυϊσμού πνεύματος-σώματος εξέφρασε πρόσφατα και ο Γιώργος Γραμματικάκης, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη με τίτλο «Ο άνθρωπος εξόριστος ή κέντρο του σύμπαντος;», που έδωσε τις 24.11.1998 στην κατάμεστη από ακροατές Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ. Προς την ίδια, νομίζω, κατεύθυνση φαίνεται πως κινούνται και οι απόψεις της Φωτεινής Τσαλίκογλου, όπως τουλάχιστον αυτό προκύπτει από το, επίσης πολύ ενδιαφέρον, άρθρο της «Εικονική πραγματικότητα» («Τα Νέα», 25.11.1998).
Η ενιαία θεωρία της Φυσικής δεν αποκλείεται λοιπόν να αποτελεί μια ουτοπία. Οπως τελικά λέει ο Τ. Nagel, στο βιβλίο που προανέφερα, στη σελίδα 46, «ίσως υπάρχουν στον κόσμο περισσότερα πράγματα απ' όσα μπορεί να κατανοήσει η φυσική επιστήμη».
Ο κ. Ι. Ν. Μαρκόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής της Χημικής Μηχανικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2007
Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης
Τι είναι η αυτοπεποίθηση;
H αυτοπεποίθηση δεν είναι η εγωκεντρική, ναρκισσιστική αίσθηση έπαρσης και ανωτερότητας. Είναι η συναίσθηση της ικανότητας να ανταποκρίνεται κανείς στις απαιτήσεις της καθημερινότητας και η επίγνωση της σημαντικότητάς του ως ιδιαίτερο πρόσωπο. Η συναίσθηση ότι ως άνθρωποι είμαστε σημαντικοί και έχουμε αξία θεμελιώνεται σε τρεις κυρίως παράγοντες:- Στις πρακτικές ικανότητες που μας επιτρέπουν να τα καταφέρνουμε στις επαγγελματικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και αθλητικές μας δραστηριότητες.- Στην αναγνώριση, την αποδοχή και την αγάπη, των άλλων.- Στη δυνατότητά μας να αντιμετωπίζουμε με δυναμισμό και αξιοπρέπεια τις κρίσιμες καταστάσεις τις προσωπικής μας ζωής όπως είναι η ασθένεια, ο χωρισμός, η απώλεια θέσης εργασίας, ο θάνατος αγαπημένου προσώπου κλπ.Η αυτοπεποίθηση εκφράζεται με συγκεκριμένες γόνιμες συμπεριφορές και υγιή συναισθήματα όπως υπευθυνότητα, πρωτοβουλία, αξιοπρέπεια, αυτοέλεγχο, ανεκτικότητα και σεβασμό των άλλων, επιδίωξη αξιόλογων στόχων κλπ.Η αυτοπεποίθηση συνοδεύεται από ένα αίσθημα επάρκειας των ικανοτήτων μας, δημιουργική επικοινωνία, γόνιμο προβληματισμό, κατάλληλο σχεδιασμό, σωστές αποφάσεις και από την συναίσθηση ότι με τις προσπάθειές μας μπορούμε να πετύχουμε τα αποτελέσματα που επιθυμούμε. Η αυτοπεποίθηση δεν καλλιεργείται μόνο με τα ενισχυτικά και υποστηρικτικά λόγια των άλλων αλλά κυρίως με την ρεαλιστική και έγκυρη αυτο-αξιολόγηση, μέσα από την ανάληψη ευθυνών, την εμπειρία της αγάπης και την δυναμική στάση απέναντι στις καθημερινές δυσκολίες και τις αναπόφευκτες αντιξοότητες.
Παιδαγωγικές τακτικές ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης.
Επικοινωνώ με το παιδί με ειλικρίνεια και ενδιαφέρον. Του δείχνω ότι χαίρομαι που μιλάω μαζί του και δεν το κάνω σαν αγγαρεία. Εκδηλώνω με σωματικό τρόπο την αγάπη μου με αγκαλιές και χάδια.
Ξεκινώ την επικοινωνία μου με το παιδί εστιάζοντας πάντοτε την προσοχή μου στα θετικά του χαρακτηριστικά και στα χαρίσματά του.
Στις συζητήσεις μας με το παιδί δεν επιβάλλω ευγενικά τις απόψεις μου. Προσπαθώ να είμαι διαλλακτικός και αληθινά δημοκρατικός.
Ομολογώ στο παιδί ότι κάποια από τα αισθήματα που το τρομάζουν είναι ή ήταν και δικά μου αισθήματα. Το παιδί δέχεται τον εαυτό του καλύτερα όταν συνειδητοποιεί ότι τα πρόσωπα που θεωρεί σημαντικά έχουν περάσει ανάλογες δυσκολίες με τις δικές του.
Προτείνω στο παιδί να τοποθετήσει μικρά, έγχρωμα, αυτοκόλλητα χαρτάκια σε διάφορα σημεία του χώρου του, με θετικά μηνύματα που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση. Για παράδειγμα: «Ανακαλύπτω τις δυνάμεις που κρύβονται μέσα μου». «Μαθαίνω να σέβομαι τις αδυναμίες μου και να μαθαίνω από αυτές». «Εισπνέω βαθιά, χαλαρώνω το σώμα και μένω ήρεμος.». «Αυτοπεποίθηση». «Δυναμισμός». «Αγάπη».
Ενθαρρύνω το παιδί να αντιμετωπίζει με χιούμορ ακόμη και δυσάρεστα γεγονότα.
Εξηγώ στο παιδί πως αν κάποιος θυμώνει μαζί του, το κοροϊδεύει ή του επιτίθεται, αυτό δεν σημαίνει ότι φταίει ή ότι είναι κακό παιδί.
Εξηγώ στο παιδί πως μέσα του κρύβονται απεριόριστες δυνατότητες που αν τις αξιοποιήσει με συστηματική προσπάθεια μπορεί να πετύχει σε όλους τους τομείς αξιόλογη πρόοδο.
Προτρέπω ευγενικό παιδί να επιδιώκει υψηλότερες επιδόσεις. Θεμελιώνω όμως τις προσδοκίες μου σε μια ρεαλιστική εκτίμηση των ικανοτήτων του παιδιού και όχι σε πιέσεις που ασκούνται από το κοινωνικό-πολιτιστικό μου περιβάλλον ή από προσωπικές μου ανάγκες για προβολή και επιτυχία.
Προτρέπω το παιδί να βάζει στόχους, να παίρνει αποφάσεις και να λύνει προβλήματα. Το βοηθώ να σχεδιάζει το δρόμο προς την επιτυχία με μια συγκεκριμένη σειρά σταδιακών επιδιώξεων με μικρά και συγκεκριμένα βήματα.
Το βοηθώ να υπομένει, να επιμένει, και να αγωνίζεται μέχρι να πετύχει τους στόχους του.
Το προτρέπω να αποδέχεται χωρίς ταραχή τον έπαινο και την κοροϊδία.
Το ενθαρρύνω να εκφράζει ειλικρινά τις προσωπικές του απόψεις και να εξωτερικεύει ξεκάθαρα τα αισθήματά του.
Το βοηθώ να αναπτύξει αυτοέλεγχο. Να επιλέγει τη συναισθηματική του αντίδραση αντί να αντιδρά παρορμητικά στις προκλήσεις του περιβάλλοντος.
Του μαθαίνω να απορρίπτει την άδικη κριτική αλλά να δέχεται και να αξιοποιεί την καλοπροαίρετη κριτική.
Εξηγώ στο παιδί ότι είναι φυσικό μερικές φορές να μην πηγαίνουν τα πράγματα όπως θα ήθελε.
Επιβραβεύω κάθε μικρή πρόοδο που κάνει το παιδί. Ενισχύω την που κάνει ακόμη και όταν δεν τα καταφέρνει.
Προτρέπω το παιδί να σέβεται και να εκτιμά τον εαυτό του ανεξάρτητα από το πόσο αποδίδει.
Προτείνω στο παιδί να γράψει ένα γράμμα σε ένα άλλο (υποθετικό) παιδί που αντιμετωπίζει ανάλογες δυσκολίες με τις δικές του. Να του γράψει συμβουλές σχετικά με το πώς θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του και να νιώσει καλύτερα. Η αναζήτηση και ο προβληματισμός του παιδιού σε νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο, είναι πολύ εποικοδομητική.
Προσπαθώ χωρίς να το καταπιέζω να βάλω τάξη και δομή στην καθημερινή του ζωή.
Προτρέπω το παιδί να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του και να διεκδικεί τα δικαιώματά του.
Βοηθώ το παιδί να αναζητά και να αναγνωρίζει τις θετικές πτυχές της κάθε κατάστασης. (Να βλέπει το μισό ποτήρι γεμάτο).
Βοηθώ το παιδί να αντιμετωπίζει δημιουργικά το φόβο, τον κίνδυνο και την αποτυχία. Να διαχειρίζεται τις δύσκολες καταστάσεις με υπομονή και δυναμισμό. Να συμφιλιώνεται με τους φόβους και να τους αντιμετωπίζει αντί να τους αφήνει να το κυριεύουν και να ελέγχουν τη ζωή του. Να μαθαίνει από τα λάθη του. Να χάνει χωρίς να θίγεται η αξιοπρέπειά του.
Βοηθώ το παιδί να επιλέγει τη συναισθηματική του αντίδραση απέναντι στα γεγονότα. Να καταλάβει ότι δεν είναι τα γεγονότα και οι περιστάσεις που προσδιορίζουν τη ζωή μας αλλά ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τα γεγονότα.
Εξηγώ στο παιδί τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες που μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία και τη διατήρηση μιας υγιούς σχέσης.
Βοηθώ το παιδί να αντιλαμβάνεται τις επιθετικές προκλήσεις των άλλων και να τις απενεργοποιεί ή να αδιαφορεί.
Το προτρέπω να μπαίνει στη θέση του άλλου και να βλέπει τα γεγονότα μέσα από τα δικά του μάτια. Του μαθαίνω να είναι ανεκτικός και να σέβεται την διαφορετικότητα.
Το προτρέπω να σκέφτεται θετικά και να οραματίζεται τη θετική έκβαση των γεγονότων αλλά να μην απογοητεύεται όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως θα ήθελε.
Εξηγώ στο παιδί ότι μπορεί μειώσει το θυμό, το άγχος και το φόβο του με την παρακάτω απλή τεχνική: Εισπνέω βαθιά, χαλαρώνω τους μύες του σώματός μου και συγκεντρώνω την προσοχή μου σε μια υποστηρικτική θετική σκέψη όπως για παράδειγμα «Είμαι σημαντικός ανεξάρτητα από τι πιστεύουν οι άλλοι για μένα» ή «Αντιμετωπίζω το φόβο και γίνομαι πιο δυνατός» ή «μπορώ να ελέγχω τον εαυτό μου και να χαλαρώνω». Ακόμη το προτρέπω να συγκεντρώσει την προσοχή του σε κάτι ουδέτερο όπως, να μετρήσει μέχρι το δέκα ή να παρατηρήσει αναλυτικά τις λεπτομέρειες της μορφής ενός αντικειμένου που είναι κοντά μου (πόρτα, μολύβι, πίνακας)».
Εξηγώ στο παιδί τον τρόπο με οποίο η εικόνα που δίνει στους άλλους (εμφάνιση, στάση του σώματος, τρόπος κοιτάγματος, χειρονομίες, μιμική έκφραση του προσώπου, τόνος, χροιά και ένταση της φωνής) μπορεί να αποκαλύπτει φόβο και ανασφάλεια ή αυτοπεποίθηση και δυναμισμό.
Η εικόνα της ανασφάλειας μαζί με κάποιες άλλες ακατάλληλες συμπεριφορές, προκαλούν αυτούς που αναζητούν κάποιο στόχο για να εκφράσουν την επιθετικότητά τους.
Εξηγώ στο παιδί συμπεριφορές που δηλώνουν ή οδηγούν στην ενίσχυση και την προβολή της αυτοπεποίθησης. (κατάλληλη στάση του σώματος, χειρονομίες, μιμική του προσώπου και τόνος της φωνής που φανερώνουν δυναμισμό).
Εξηγώ στο παιδί την διαφορά ανάμεσα στις παρακάτω συμπεριφορές:Παθητική Συμπεριφορά: Ανασφάλεια, μπλοκάρισμα αισθημάτων, υποχωρητικότητα, φόβος. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι λιγότερο σημαντικές από των άλλων. Δυναμική Συμπεριφορά: Υπεράσπιση και διεκδίκηση των ατομικών δικαιωμάτων με τρόπο που δεν θίγει τον άλλο. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι εξίσου σημαντικές με των άλλων. Ειλικρινής εξωτερίκευση των αισθημάτων. Επιθετική Συμπεριφορά: Παραβίαση των δικαιωμάτων του άλλου, εξωτερίκευση των αισθημάτων με παρενόχληση. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι περισσότερο σημαντικές από των άλλων.Εξηγώ στο παιδί πώς να κερδίζει την προσοχή και το ενδιαφέρον των άλλων με δημιουργικές – θετικές συμπεριφορές και όχι με προκλήσεις, αταξίες και απαράδεκτα αστεία.
Βοηθώ το παιδί να αξιολογεί και να αποτιμά την βελτίωση που κατορθώνει μέσα από τις προσπάθειές του.
H αυτοπεποίθηση δεν είναι η εγωκεντρική, ναρκισσιστική αίσθηση έπαρσης και ανωτερότητας. Είναι η συναίσθηση της ικανότητας να ανταποκρίνεται κανείς στις απαιτήσεις της καθημερινότητας και η επίγνωση της σημαντικότητάς του ως ιδιαίτερο πρόσωπο. Η συναίσθηση ότι ως άνθρωποι είμαστε σημαντικοί και έχουμε αξία θεμελιώνεται σε τρεις κυρίως παράγοντες:- Στις πρακτικές ικανότητες που μας επιτρέπουν να τα καταφέρνουμε στις επαγγελματικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και αθλητικές μας δραστηριότητες.- Στην αναγνώριση, την αποδοχή και την αγάπη, των άλλων.- Στη δυνατότητά μας να αντιμετωπίζουμε με δυναμισμό και αξιοπρέπεια τις κρίσιμες καταστάσεις τις προσωπικής μας ζωής όπως είναι η ασθένεια, ο χωρισμός, η απώλεια θέσης εργασίας, ο θάνατος αγαπημένου προσώπου κλπ.Η αυτοπεποίθηση εκφράζεται με συγκεκριμένες γόνιμες συμπεριφορές και υγιή συναισθήματα όπως υπευθυνότητα, πρωτοβουλία, αξιοπρέπεια, αυτοέλεγχο, ανεκτικότητα και σεβασμό των άλλων, επιδίωξη αξιόλογων στόχων κλπ.Η αυτοπεποίθηση συνοδεύεται από ένα αίσθημα επάρκειας των ικανοτήτων μας, δημιουργική επικοινωνία, γόνιμο προβληματισμό, κατάλληλο σχεδιασμό, σωστές αποφάσεις και από την συναίσθηση ότι με τις προσπάθειές μας μπορούμε να πετύχουμε τα αποτελέσματα που επιθυμούμε. Η αυτοπεποίθηση δεν καλλιεργείται μόνο με τα ενισχυτικά και υποστηρικτικά λόγια των άλλων αλλά κυρίως με την ρεαλιστική και έγκυρη αυτο-αξιολόγηση, μέσα από την ανάληψη ευθυνών, την εμπειρία της αγάπης και την δυναμική στάση απέναντι στις καθημερινές δυσκολίες και τις αναπόφευκτες αντιξοότητες.
Παιδαγωγικές τακτικές ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης.
Επικοινωνώ με το παιδί με ειλικρίνεια και ενδιαφέρον. Του δείχνω ότι χαίρομαι που μιλάω μαζί του και δεν το κάνω σαν αγγαρεία. Εκδηλώνω με σωματικό τρόπο την αγάπη μου με αγκαλιές και χάδια.
Ξεκινώ την επικοινωνία μου με το παιδί εστιάζοντας πάντοτε την προσοχή μου στα θετικά του χαρακτηριστικά και στα χαρίσματά του.
Στις συζητήσεις μας με το παιδί δεν επιβάλλω ευγενικά τις απόψεις μου. Προσπαθώ να είμαι διαλλακτικός και αληθινά δημοκρατικός.
Ομολογώ στο παιδί ότι κάποια από τα αισθήματα που το τρομάζουν είναι ή ήταν και δικά μου αισθήματα. Το παιδί δέχεται τον εαυτό του καλύτερα όταν συνειδητοποιεί ότι τα πρόσωπα που θεωρεί σημαντικά έχουν περάσει ανάλογες δυσκολίες με τις δικές του.
Προτείνω στο παιδί να τοποθετήσει μικρά, έγχρωμα, αυτοκόλλητα χαρτάκια σε διάφορα σημεία του χώρου του, με θετικά μηνύματα που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση. Για παράδειγμα: «Ανακαλύπτω τις δυνάμεις που κρύβονται μέσα μου». «Μαθαίνω να σέβομαι τις αδυναμίες μου και να μαθαίνω από αυτές». «Εισπνέω βαθιά, χαλαρώνω το σώμα και μένω ήρεμος.». «Αυτοπεποίθηση». «Δυναμισμός». «Αγάπη».
Ενθαρρύνω το παιδί να αντιμετωπίζει με χιούμορ ακόμη και δυσάρεστα γεγονότα.
Εξηγώ στο παιδί πως αν κάποιος θυμώνει μαζί του, το κοροϊδεύει ή του επιτίθεται, αυτό δεν σημαίνει ότι φταίει ή ότι είναι κακό παιδί.
Εξηγώ στο παιδί πως μέσα του κρύβονται απεριόριστες δυνατότητες που αν τις αξιοποιήσει με συστηματική προσπάθεια μπορεί να πετύχει σε όλους τους τομείς αξιόλογη πρόοδο.
Προτρέπω ευγενικό παιδί να επιδιώκει υψηλότερες επιδόσεις. Θεμελιώνω όμως τις προσδοκίες μου σε μια ρεαλιστική εκτίμηση των ικανοτήτων του παιδιού και όχι σε πιέσεις που ασκούνται από το κοινωνικό-πολιτιστικό μου περιβάλλον ή από προσωπικές μου ανάγκες για προβολή και επιτυχία.
Προτρέπω το παιδί να βάζει στόχους, να παίρνει αποφάσεις και να λύνει προβλήματα. Το βοηθώ να σχεδιάζει το δρόμο προς την επιτυχία με μια συγκεκριμένη σειρά σταδιακών επιδιώξεων με μικρά και συγκεκριμένα βήματα.
Το βοηθώ να υπομένει, να επιμένει, και να αγωνίζεται μέχρι να πετύχει τους στόχους του.
Το προτρέπω να αποδέχεται χωρίς ταραχή τον έπαινο και την κοροϊδία.
Το ενθαρρύνω να εκφράζει ειλικρινά τις προσωπικές του απόψεις και να εξωτερικεύει ξεκάθαρα τα αισθήματά του.
Το βοηθώ να αναπτύξει αυτοέλεγχο. Να επιλέγει τη συναισθηματική του αντίδραση αντί να αντιδρά παρορμητικά στις προκλήσεις του περιβάλλοντος.
Του μαθαίνω να απορρίπτει την άδικη κριτική αλλά να δέχεται και να αξιοποιεί την καλοπροαίρετη κριτική.
Εξηγώ στο παιδί ότι είναι φυσικό μερικές φορές να μην πηγαίνουν τα πράγματα όπως θα ήθελε.
Επιβραβεύω κάθε μικρή πρόοδο που κάνει το παιδί. Ενισχύω την που κάνει ακόμη και όταν δεν τα καταφέρνει.
Προτρέπω το παιδί να σέβεται και να εκτιμά τον εαυτό του ανεξάρτητα από το πόσο αποδίδει.
Προτείνω στο παιδί να γράψει ένα γράμμα σε ένα άλλο (υποθετικό) παιδί που αντιμετωπίζει ανάλογες δυσκολίες με τις δικές του. Να του γράψει συμβουλές σχετικά με το πώς θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του και να νιώσει καλύτερα. Η αναζήτηση και ο προβληματισμός του παιδιού σε νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο, είναι πολύ εποικοδομητική.
Προσπαθώ χωρίς να το καταπιέζω να βάλω τάξη και δομή στην καθημερινή του ζωή.
Προτρέπω το παιδί να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του και να διεκδικεί τα δικαιώματά του.
Βοηθώ το παιδί να αναζητά και να αναγνωρίζει τις θετικές πτυχές της κάθε κατάστασης. (Να βλέπει το μισό ποτήρι γεμάτο).
Βοηθώ το παιδί να αντιμετωπίζει δημιουργικά το φόβο, τον κίνδυνο και την αποτυχία. Να διαχειρίζεται τις δύσκολες καταστάσεις με υπομονή και δυναμισμό. Να συμφιλιώνεται με τους φόβους και να τους αντιμετωπίζει αντί να τους αφήνει να το κυριεύουν και να ελέγχουν τη ζωή του. Να μαθαίνει από τα λάθη του. Να χάνει χωρίς να θίγεται η αξιοπρέπειά του.
Βοηθώ το παιδί να επιλέγει τη συναισθηματική του αντίδραση απέναντι στα γεγονότα. Να καταλάβει ότι δεν είναι τα γεγονότα και οι περιστάσεις που προσδιορίζουν τη ζωή μας αλλά ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τα γεγονότα.
Εξηγώ στο παιδί τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες που μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία και τη διατήρηση μιας υγιούς σχέσης.
Βοηθώ το παιδί να αντιλαμβάνεται τις επιθετικές προκλήσεις των άλλων και να τις απενεργοποιεί ή να αδιαφορεί.
Το προτρέπω να μπαίνει στη θέση του άλλου και να βλέπει τα γεγονότα μέσα από τα δικά του μάτια. Του μαθαίνω να είναι ανεκτικός και να σέβεται την διαφορετικότητα.
Το προτρέπω να σκέφτεται θετικά και να οραματίζεται τη θετική έκβαση των γεγονότων αλλά να μην απογοητεύεται όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως θα ήθελε.
Εξηγώ στο παιδί ότι μπορεί μειώσει το θυμό, το άγχος και το φόβο του με την παρακάτω απλή τεχνική: Εισπνέω βαθιά, χαλαρώνω τους μύες του σώματός μου και συγκεντρώνω την προσοχή μου σε μια υποστηρικτική θετική σκέψη όπως για παράδειγμα «Είμαι σημαντικός ανεξάρτητα από τι πιστεύουν οι άλλοι για μένα» ή «Αντιμετωπίζω το φόβο και γίνομαι πιο δυνατός» ή «μπορώ να ελέγχω τον εαυτό μου και να χαλαρώνω». Ακόμη το προτρέπω να συγκεντρώσει την προσοχή του σε κάτι ουδέτερο όπως, να μετρήσει μέχρι το δέκα ή να παρατηρήσει αναλυτικά τις λεπτομέρειες της μορφής ενός αντικειμένου που είναι κοντά μου (πόρτα, μολύβι, πίνακας)».
Εξηγώ στο παιδί τον τρόπο με οποίο η εικόνα που δίνει στους άλλους (εμφάνιση, στάση του σώματος, τρόπος κοιτάγματος, χειρονομίες, μιμική έκφραση του προσώπου, τόνος, χροιά και ένταση της φωνής) μπορεί να αποκαλύπτει φόβο και ανασφάλεια ή αυτοπεποίθηση και δυναμισμό.
Η εικόνα της ανασφάλειας μαζί με κάποιες άλλες ακατάλληλες συμπεριφορές, προκαλούν αυτούς που αναζητούν κάποιο στόχο για να εκφράσουν την επιθετικότητά τους.
Εξηγώ στο παιδί συμπεριφορές που δηλώνουν ή οδηγούν στην ενίσχυση και την προβολή της αυτοπεποίθησης. (κατάλληλη στάση του σώματος, χειρονομίες, μιμική του προσώπου και τόνος της φωνής που φανερώνουν δυναμισμό).
Εξηγώ στο παιδί την διαφορά ανάμεσα στις παρακάτω συμπεριφορές:Παθητική Συμπεριφορά: Ανασφάλεια, μπλοκάρισμα αισθημάτων, υποχωρητικότητα, φόβος. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι λιγότερο σημαντικές από των άλλων. Δυναμική Συμπεριφορά: Υπεράσπιση και διεκδίκηση των ατομικών δικαιωμάτων με τρόπο που δεν θίγει τον άλλο. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι εξίσου σημαντικές με των άλλων. Ειλικρινής εξωτερίκευση των αισθημάτων. Επιθετική Συμπεριφορά: Παραβίαση των δικαιωμάτων του άλλου, εξωτερίκευση των αισθημάτων με παρενόχληση. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι περισσότερο σημαντικές από των άλλων.Εξηγώ στο παιδί πώς να κερδίζει την προσοχή και το ενδιαφέρον των άλλων με δημιουργικές – θετικές συμπεριφορές και όχι με προκλήσεις, αταξίες και απαράδεκτα αστεία.
Βοηθώ το παιδί να αξιολογεί και να αποτιμά την βελτίωση που κατορθώνει μέσα από τις προσπάθειές του.
Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2007
Ο ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ
Ένα από το πιο σημαντικά επιγραφικά κείμενα που προέρχονται από την αρχαία Βέροια, σχετίζεται με τον κανονισμό της λειτουργίας του Γυμνασίου της πόλεως και χρονολογείται στις τρεις πρώτες δεκαετίες του 2 αι., περίπου 168 π.Χ.
Ανακαλύφθηκε το καλοκαίρι του 1949, νοτιοανατολικά της πόλεως στην περιοχής της Παλαιοφόρου.
… Ορκίζομαι στο Δία, στη Γη, στον Ήλιο, στον Απόλλωνα και στον Ερμή, να υπηρετήσω ως γυμνασίαρχος σύμφωνα με τα καθήκοντα που ορίζει ο νόμος. Όσον αφορά περιπτώσεις που δεν περιλαμβάνονται μέσα στο νόμο, χρησιμοποιώντας τη δική μου γνώμη όσο είναι δυνατόν να φανώ ηθικός και δίκαιος χωρίς να κάνω χάρη σε φίλο ή να βλάψω εχθρό ενάντια στο δίκαιο. Όσο για τα υπάρχοντα έσοδα από τους νέους, ούτε εγώ ο ίδιος θα εκμεταλλευτώ ούτε και σε άλλον θα επιτρέψω με οποιοδήποτε τρόπο να εφεύρει κάποια πρόφαση, για να τα εκμεταλλευτεί. Εάν τηρήσω τον όρκο μου, ας υπάρχουν για μένα πολλά και καλά, αν όμως φανώ επίορκος ας συμβεί το αντίθετο.
(Απόσπασμα από το κείμενο του Γυμνασιαρχικού Νόμου)
Ανακαλύφθηκε το καλοκαίρι του 1949, νοτιοανατολικά της πόλεως στην περιοχής της Παλαιοφόρου.
… Ορκίζομαι στο Δία, στη Γη, στον Ήλιο, στον Απόλλωνα και στον Ερμή, να υπηρετήσω ως γυμνασίαρχος σύμφωνα με τα καθήκοντα που ορίζει ο νόμος. Όσον αφορά περιπτώσεις που δεν περιλαμβάνονται μέσα στο νόμο, χρησιμοποιώντας τη δική μου γνώμη όσο είναι δυνατόν να φανώ ηθικός και δίκαιος χωρίς να κάνω χάρη σε φίλο ή να βλάψω εχθρό ενάντια στο δίκαιο. Όσο για τα υπάρχοντα έσοδα από τους νέους, ούτε εγώ ο ίδιος θα εκμεταλλευτώ ούτε και σε άλλον θα επιτρέψω με οποιοδήποτε τρόπο να εφεύρει κάποια πρόφαση, για να τα εκμεταλλευτεί. Εάν τηρήσω τον όρκο μου, ας υπάρχουν για μένα πολλά και καλά, αν όμως φανώ επίορκος ας συμβεί το αντίθετο.
(Απόσπασμα από το κείμενο του Γυμνασιαρχικού Νόμου)
Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2007
'Παίκτες' και 'θύματα'
Υπάρχουν δύο κατηγορίες κρατών στην παγκόσμια ιστορία:
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα κράτη που σχεδιάζουν το μέλλον τους με δυναμισμό, φαντασία και ρεαλισμό ταυτόχρονα.
Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα κράτη που, βυθισμένα σε ιδεοληψίες, ψευδαισθήσεις και αναστολές, παραμένουν παράλυτα και αδρανή την πρωτοβουλία των αντιπάλων τους.
Τα κράτη-παίκτες αποτιμούν ψύχραιμα την διεθνή κατάσταση, αποφασίζουν με ρεαλισμό, θέτουν εφικτούς και ανέφικτους στόχους, αξιοποιούν τους πόρους τους, τοποθετούν στις υπεύθυνες θέσεις το καλύτερο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουν, καθιστούν σαφές στον αντίπαλο ότι πρέπει να προσέχει στις κινήσεις του, προλαβαίνουν τις εξελίξεις, προβλέπουν και προετοιμάζουν διαφορετικά εναλλακτικά σενάρια, αποκτούν την αναγκαία υλική ισχύ και αν χρειασθεί την χρησιμοποιούν.
Τα κράτη-θύματα κολακεύουν τους ισχυρούς, εκλιπαρούν για ξένη βοήθεια, υφίστανται αναξιοπρεπώς πλήγματα στην αξιοπρέπειά τους χωρίς να αντιδρούν, δεν έχουν στόχους, δεν προσπαθούν καν να αποκτήσουν υλική ισχύ, αναδεικνύουν ανίκανους και ακατάλληλους ηγέτες, διαρκώς αιφνιδιάζονται από τις εξελίξεις, συνεχώς επικαλούνται το δίκαιο του αδυνάτου και -ως αντίβαρο και ψυχολογικό αντιστάθμισμα– σχηματίζουν υπεραναπληρωματικές ψευδαισθήσεις περί δήθεν ηθικής τους ανωτερότητος και διάφορα άλλα ιδεολογήματα όπως ακριβώς ο χρεωκοπημένος άνθρωπος στρέφεται στον αλκοολισμό για να μην αντιμετωπίσει την πραγματικότητα.
Η Ελλάδα του Κολοκοτρώνη και του Καποδίστρια ανήκε στην πρώτη κατηγορία· η Ελλάδα του Κουμουνδούρου και του Δηλιγιάννη στην δεύτερη. Η Ελλάδα του Βενιζέλου, του Πλαστήρα, του Μεταξά, του Μαρκεζίνη, στην πρώτη κατηγορία.
Μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, σταδιακά η Ελλάδα διολίσθησε προς την δεύτερη κατηγορία.
Κεντρικοί σταθμοί υπήρξαν η αποτυχία της να διασφαλίσει τα δικαιώματα των βορειοηπειρωτών μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, ή μη-αντίδρασή της στα Σεπτεμβριανά του 1955, η ταπεινωτική απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας της Κύπρου από την χούντα το 1967, όπως και η πρόκληση και η εν συνεχεία μη απάντηση στον τουρκικό Αττίλα το 1974, για να φθάσουμε στα γεγονότα των Ιμίων, της υπόθεσης των πυραύλων S-300 και το σημερινό σκηνικό μειωμένης κυριαρχίας της Ελλάδας και ανοχής των τουρκικών παρεμβάσεων στο Αιγαίο.
Οι ιστορικοί, πολιτειολόγοι και κοινωνιολόγοι του μέλλοντος θα ασχοληθούν πιθανώς με τις βαθύτερες διεργασίες που μετέτρεψαν ένα έθνος που αψήφησε την «ιερά συμμαχία» και συνέτριψε μία αυτοκρατορία που εκτεινόταν από τον Δούναβι ως τον Νείλο στις αρχές του 19ου αιώνα, σε ένα κράτος-παρία, έρμαιο των κλυδωνισμών και περίγελω ακόμη και νάνων όπως τα Σκόπια στις αρχές του 21ου αιώνα.
Εδώ ας περιορισθούμε να καταγράψουμε ψύχραιμα την σημερινή εθνική στρατηγική, εάν αυτή όντως υπάρχει.
Παραδόξως, υπάρχει ελληνική εθνική στρατηγική, έναντι της Τουρκίας τουλάχιστον.
Και μάλιστα χαίρει διακομματικής στήριξης, έχει συνέχεια και συνέπεια, προβάλλεται συστηματικά στα μέσα ενημέρωσης.
Η στρατηγική αυτή έχει δύο σκέλη.
Πρώτον: υποχωρώντας διαρκώς και μη αντιδρώντας ποτέ στις τουρκικές προκλήσεις και στην τουρκική επιθετικότητα δείχνουμε την ανωτερότητά μας και αποφεύγουμε τον πόλεμο.
Δεύτερον: η Τουρκία επιδιώκει να γίνει πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), άρα θα «συμμορφωθεί» και θα «εκπολιτισθεί».
Το πρώτο σκέλος αποτελεί την συνήθη πλάνη και αυταπάτη των αδυνάτων. Και ο πρωτοετής φοιτητής διεθνών σχέσεων γνωρίζει ότι η επίδειξη αδυναμίας καθιστά όλο και πιθανότερη την σύγκρουση.
Απεναντίας, όταν ο επιτιθέμενος γνωρίζει ότι η επίθεσή του πιθανώς θα αποτύχει ή ότι έστω θα έχει υψηλό κόστος, τότε το ενδεχόμενο σύγκρουσης εξασθενεί.
Το δεύτερο σκέλος περί υποτιθέμενου εξευρωπαϊσμού της Τουρκίας βασίζεται στο θεώρημα ότι χάριν της εισόδου της στην ΕΕ η γειτονική χώρα θα εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της και τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα.
Ασφαλώς τα τελευταία έχουν για τους Τούρκους στρατηγούς πολύ μεγαλύτερη αξία από τα οικονομικά κυρίως ωφέλη μιας ενδεχόμενης ένταξης της Τουρκίας.
Ουδέποτε πρόκειται η Τουρκία να εγκαταλείψει την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο, την επεκτατική στρατηγική της στο Αιγαίο, την παρεμβατική και υπονομευτική της ελληνικής κυριαρχίας πολιτική της στην δυτική Θράκη χάριν της εισόδου της στην Ευρώπη.
Απεναντίας, με διάφορους τρόπους έχει καταστήσει σαφές ότι η υποψηφιότητά της στην ΕΕ και τα ελληνοτουρκικά είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Ας θυμηθούμε ότι τις ημέρες που κρινόταν η έναρξη διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας, μπαράζ παραβιάσεων και παραβάσεων από τουρκικά αεροπλάνα στο Αιγαίο κατέστησε ξεκάθαρο αυτό ακριβώς το ζήτημα.
Αλλά και στην συνέχεια η τουρκική πολιτική δεν μεταβλήθηκε ούτε στο εκατομμυριοστό, παρά την αρχικώς ομαλή συνέχιση των διαπραγματεύσεων.
Συμβαίνει μάλλον το ακριβώς αντίθετο: η Τουρκία γνωρίζει καλά ότι το ειδικό βάρος της στην όλη ευρωπαϊκή πολιτική εξαρτάται από την αδιαφορία της στις όποιες προτροπές των πολιτισμένων ευρωπαίων να εγκαταλείψει τα πάγια γεωστρατηγικά της συμφέροντα και τις περιφερειακές φιλοδοξίες της.
Όσο περισσότερο αδιάλλακτη εμφανίζεται, τόσο μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ αποκτά και τόσο περισσότερο κατοχυρώνει τον ηγεμονικό της ρόλο και εντός της Ευρώπης.
Στοιχειώδεις κανόνες για τα κράτη που θέλουν να είναι παίκτες.
Τι θα μπορούσε να υποκαταστήσει το ατελέσφορο και εκτός πραγματικότητας «δόγμα» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής;
Τρία κατ' αρχήν γενικά πράγματα:
Πρώτον: η απόλυτη αρχή της εθνικής άμυνας σε περίπτωση παραβίασης της εθνικής ακεραιότητας.
Κάτι που πρέπει όμως να καταστεί σαφές προς άπαντες, γιατί σήμερα δεν είναι. Και που φυσικά συνεπάγεται ριζικές μεταβολές στις ένοπλες δυνάμεις, στην εφεδρεία, αλλά και στο συλλογικό φρόνημα, που ασφαλώς δεν υποστηρίζεται με βιβλία όπου η σφαγή ενός εκατομμυρίου Ελλήνων περιγράφεται ως «συνωστισμός».
Δεύτερον: η πλήρης και οργανική ενεργοποίηση της Ελλάδας στα πλαίσια του δυτικού κόσμου, στους αμυντικούς και διπλωματικούς μηχανισμούς στους οποίους ανήκει.
Τρίτον: ο σχεδιασμός δόγματος εξωτερικής πολιτικής, το οποίο να περιλαμβάνει στόχους (βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους) και μέσα.
Και η αποσαφήνιση του ρόλου που θέλουμε επιτέλους να διαδραματίσει η Ελλάδα διεθνώς.
Ασφαλώς για όλα αυτά απαιτείται υψηλού επιπέδου και παιδείας πολιτικό δυναμικό, και όχι οι γνωστοί κλώνοι πολιτικών οικογενειών.
Όσον αφορά την Τουρκία, η εθνική στρατηγική της Ελλάδας πρέπει κατά την γνώμη μας να στηριχθεί (και να αξιοποιήσει) την σοβαρότερη μετά τον Α' παγκόσμιο πόλεμο διάσταση μεταξύ της Τουρκίας και της δύσης.
Η Τουρκία απομακρύνεται συνεχώς από την δυτική πολιτική, μετά την άρνησή της να υποστηρίζει την αμερικανο-βρετανική παρέμβαση στο Ιράκ.
Σήμερα, η Τουρκία απειλεί ευθέως το αμερικανικό προτεκτοράτο του ιρακινού Κουρδιστάν, ενώ το ενδεχόμενο ισλαμοποίησης της Τουρκίας με την άνοδο ισλαμιστή στον προεδρικό θώκο ή το εναλλακτικό ενδεχόμενο δικτατορίας περιπλέκουν το ζήτημα.
Είναι μία μοναδική ευκαιρία η Ελλάδα να ξαναβρεί την χαμένη εδώ και δεκαετίες γεωπολιτική της σημασία, ως προπύργιο του δυτικού κόσμου σε εποχή σφοδρής σύγκρουσης των πολιτισμών.
Φλανηφήματα περί «τρίτου δρόμου», «βαλκανικής συμμαχίας», «ορθοδόξου τόξου», συμμαχίας με την Ρωσία κ.λπ, ανήκουν στην σφαίρα των φαντασιώσεων, και μάλιστα φαντασιώσεων επικίνδυνων για την εθνική μας ασφάλεια.
Ο μόνος πραγματικός ρόλος που έχει να παίξει η σημερινή Ελλάδα είναι αυτός του οργανικού μέρους (όχι υποτελούς) του δυτικού κόσμου, που αυτήν την στιγμή βιώνει υπαρξιακό κίνδυνο από διάφορες πλευρές και δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί ή να υποβαθμίζει πρόθυμους και χρήσιμους συμμάχους, όπως θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι η Ελλάς.
Η οποία, αφού ανασυγκροτηθεί εσωτερικά ώστε να καταστεί από θύμα παίκτης, θα διεκδικήσει την θέση που της αξίζει.
'Παίκτες' και 'θύματα' / του Μελέτη Μελετόπουλου
Αναδημοσίευση από τη «Νέα Πολιτική»
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα κράτη που σχεδιάζουν το μέλλον τους με δυναμισμό, φαντασία και ρεαλισμό ταυτόχρονα.
Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα κράτη που, βυθισμένα σε ιδεοληψίες, ψευδαισθήσεις και αναστολές, παραμένουν παράλυτα και αδρανή την πρωτοβουλία των αντιπάλων τους.
Τα κράτη-παίκτες αποτιμούν ψύχραιμα την διεθνή κατάσταση, αποφασίζουν με ρεαλισμό, θέτουν εφικτούς και ανέφικτους στόχους, αξιοποιούν τους πόρους τους, τοποθετούν στις υπεύθυνες θέσεις το καλύτερο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουν, καθιστούν σαφές στον αντίπαλο ότι πρέπει να προσέχει στις κινήσεις του, προλαβαίνουν τις εξελίξεις, προβλέπουν και προετοιμάζουν διαφορετικά εναλλακτικά σενάρια, αποκτούν την αναγκαία υλική ισχύ και αν χρειασθεί την χρησιμοποιούν.
Τα κράτη-θύματα κολακεύουν τους ισχυρούς, εκλιπαρούν για ξένη βοήθεια, υφίστανται αναξιοπρεπώς πλήγματα στην αξιοπρέπειά τους χωρίς να αντιδρούν, δεν έχουν στόχους, δεν προσπαθούν καν να αποκτήσουν υλική ισχύ, αναδεικνύουν ανίκανους και ακατάλληλους ηγέτες, διαρκώς αιφνιδιάζονται από τις εξελίξεις, συνεχώς επικαλούνται το δίκαιο του αδυνάτου και -ως αντίβαρο και ψυχολογικό αντιστάθμισμα– σχηματίζουν υπεραναπληρωματικές ψευδαισθήσεις περί δήθεν ηθικής τους ανωτερότητος και διάφορα άλλα ιδεολογήματα όπως ακριβώς ο χρεωκοπημένος άνθρωπος στρέφεται στον αλκοολισμό για να μην αντιμετωπίσει την πραγματικότητα.
Η Ελλάδα του Κολοκοτρώνη και του Καποδίστρια ανήκε στην πρώτη κατηγορία· η Ελλάδα του Κουμουνδούρου και του Δηλιγιάννη στην δεύτερη. Η Ελλάδα του Βενιζέλου, του Πλαστήρα, του Μεταξά, του Μαρκεζίνη, στην πρώτη κατηγορία.
Μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, σταδιακά η Ελλάδα διολίσθησε προς την δεύτερη κατηγορία.
Κεντρικοί σταθμοί υπήρξαν η αποτυχία της να διασφαλίσει τα δικαιώματα των βορειοηπειρωτών μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, ή μη-αντίδρασή της στα Σεπτεμβριανά του 1955, η ταπεινωτική απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας της Κύπρου από την χούντα το 1967, όπως και η πρόκληση και η εν συνεχεία μη απάντηση στον τουρκικό Αττίλα το 1974, για να φθάσουμε στα γεγονότα των Ιμίων, της υπόθεσης των πυραύλων S-300 και το σημερινό σκηνικό μειωμένης κυριαρχίας της Ελλάδας και ανοχής των τουρκικών παρεμβάσεων στο Αιγαίο.
Οι ιστορικοί, πολιτειολόγοι και κοινωνιολόγοι του μέλλοντος θα ασχοληθούν πιθανώς με τις βαθύτερες διεργασίες που μετέτρεψαν ένα έθνος που αψήφησε την «ιερά συμμαχία» και συνέτριψε μία αυτοκρατορία που εκτεινόταν από τον Δούναβι ως τον Νείλο στις αρχές του 19ου αιώνα, σε ένα κράτος-παρία, έρμαιο των κλυδωνισμών και περίγελω ακόμη και νάνων όπως τα Σκόπια στις αρχές του 21ου αιώνα.
Εδώ ας περιορισθούμε να καταγράψουμε ψύχραιμα την σημερινή εθνική στρατηγική, εάν αυτή όντως υπάρχει.
Παραδόξως, υπάρχει ελληνική εθνική στρατηγική, έναντι της Τουρκίας τουλάχιστον.
Και μάλιστα χαίρει διακομματικής στήριξης, έχει συνέχεια και συνέπεια, προβάλλεται συστηματικά στα μέσα ενημέρωσης.
Η στρατηγική αυτή έχει δύο σκέλη.
Πρώτον: υποχωρώντας διαρκώς και μη αντιδρώντας ποτέ στις τουρκικές προκλήσεις και στην τουρκική επιθετικότητα δείχνουμε την ανωτερότητά μας και αποφεύγουμε τον πόλεμο.
Δεύτερον: η Τουρκία επιδιώκει να γίνει πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), άρα θα «συμμορφωθεί» και θα «εκπολιτισθεί».
Το πρώτο σκέλος αποτελεί την συνήθη πλάνη και αυταπάτη των αδυνάτων. Και ο πρωτοετής φοιτητής διεθνών σχέσεων γνωρίζει ότι η επίδειξη αδυναμίας καθιστά όλο και πιθανότερη την σύγκρουση.
Απεναντίας, όταν ο επιτιθέμενος γνωρίζει ότι η επίθεσή του πιθανώς θα αποτύχει ή ότι έστω θα έχει υψηλό κόστος, τότε το ενδεχόμενο σύγκρουσης εξασθενεί.
Το δεύτερο σκέλος περί υποτιθέμενου εξευρωπαϊσμού της Τουρκίας βασίζεται στο θεώρημα ότι χάριν της εισόδου της στην ΕΕ η γειτονική χώρα θα εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της και τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα.
Ασφαλώς τα τελευταία έχουν για τους Τούρκους στρατηγούς πολύ μεγαλύτερη αξία από τα οικονομικά κυρίως ωφέλη μιας ενδεχόμενης ένταξης της Τουρκίας.
Ουδέποτε πρόκειται η Τουρκία να εγκαταλείψει την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο, την επεκτατική στρατηγική της στο Αιγαίο, την παρεμβατική και υπονομευτική της ελληνικής κυριαρχίας πολιτική της στην δυτική Θράκη χάριν της εισόδου της στην Ευρώπη.
Απεναντίας, με διάφορους τρόπους έχει καταστήσει σαφές ότι η υποψηφιότητά της στην ΕΕ και τα ελληνοτουρκικά είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Ας θυμηθούμε ότι τις ημέρες που κρινόταν η έναρξη διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας, μπαράζ παραβιάσεων και παραβάσεων από τουρκικά αεροπλάνα στο Αιγαίο κατέστησε ξεκάθαρο αυτό ακριβώς το ζήτημα.
Αλλά και στην συνέχεια η τουρκική πολιτική δεν μεταβλήθηκε ούτε στο εκατομμυριοστό, παρά την αρχικώς ομαλή συνέχιση των διαπραγματεύσεων.
Συμβαίνει μάλλον το ακριβώς αντίθετο: η Τουρκία γνωρίζει καλά ότι το ειδικό βάρος της στην όλη ευρωπαϊκή πολιτική εξαρτάται από την αδιαφορία της στις όποιες προτροπές των πολιτισμένων ευρωπαίων να εγκαταλείψει τα πάγια γεωστρατηγικά της συμφέροντα και τις περιφερειακές φιλοδοξίες της.
Όσο περισσότερο αδιάλλακτη εμφανίζεται, τόσο μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ αποκτά και τόσο περισσότερο κατοχυρώνει τον ηγεμονικό της ρόλο και εντός της Ευρώπης.
Στοιχειώδεις κανόνες για τα κράτη που θέλουν να είναι παίκτες.
Τι θα μπορούσε να υποκαταστήσει το ατελέσφορο και εκτός πραγματικότητας «δόγμα» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής;
Τρία κατ' αρχήν γενικά πράγματα:
Πρώτον: η απόλυτη αρχή της εθνικής άμυνας σε περίπτωση παραβίασης της εθνικής ακεραιότητας.
Κάτι που πρέπει όμως να καταστεί σαφές προς άπαντες, γιατί σήμερα δεν είναι. Και που φυσικά συνεπάγεται ριζικές μεταβολές στις ένοπλες δυνάμεις, στην εφεδρεία, αλλά και στο συλλογικό φρόνημα, που ασφαλώς δεν υποστηρίζεται με βιβλία όπου η σφαγή ενός εκατομμυρίου Ελλήνων περιγράφεται ως «συνωστισμός».
Δεύτερον: η πλήρης και οργανική ενεργοποίηση της Ελλάδας στα πλαίσια του δυτικού κόσμου, στους αμυντικούς και διπλωματικούς μηχανισμούς στους οποίους ανήκει.
Τρίτον: ο σχεδιασμός δόγματος εξωτερικής πολιτικής, το οποίο να περιλαμβάνει στόχους (βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους) και μέσα.
Και η αποσαφήνιση του ρόλου που θέλουμε επιτέλους να διαδραματίσει η Ελλάδα διεθνώς.
Ασφαλώς για όλα αυτά απαιτείται υψηλού επιπέδου και παιδείας πολιτικό δυναμικό, και όχι οι γνωστοί κλώνοι πολιτικών οικογενειών.
Όσον αφορά την Τουρκία, η εθνική στρατηγική της Ελλάδας πρέπει κατά την γνώμη μας να στηριχθεί (και να αξιοποιήσει) την σοβαρότερη μετά τον Α' παγκόσμιο πόλεμο διάσταση μεταξύ της Τουρκίας και της δύσης.
Η Τουρκία απομακρύνεται συνεχώς από την δυτική πολιτική, μετά την άρνησή της να υποστηρίζει την αμερικανο-βρετανική παρέμβαση στο Ιράκ.
Σήμερα, η Τουρκία απειλεί ευθέως το αμερικανικό προτεκτοράτο του ιρακινού Κουρδιστάν, ενώ το ενδεχόμενο ισλαμοποίησης της Τουρκίας με την άνοδο ισλαμιστή στον προεδρικό θώκο ή το εναλλακτικό ενδεχόμενο δικτατορίας περιπλέκουν το ζήτημα.
Είναι μία μοναδική ευκαιρία η Ελλάδα να ξαναβρεί την χαμένη εδώ και δεκαετίες γεωπολιτική της σημασία, ως προπύργιο του δυτικού κόσμου σε εποχή σφοδρής σύγκρουσης των πολιτισμών.
Φλανηφήματα περί «τρίτου δρόμου», «βαλκανικής συμμαχίας», «ορθοδόξου τόξου», συμμαχίας με την Ρωσία κ.λπ, ανήκουν στην σφαίρα των φαντασιώσεων, και μάλιστα φαντασιώσεων επικίνδυνων για την εθνική μας ασφάλεια.
Ο μόνος πραγματικός ρόλος που έχει να παίξει η σημερινή Ελλάδα είναι αυτός του οργανικού μέρους (όχι υποτελούς) του δυτικού κόσμου, που αυτήν την στιγμή βιώνει υπαρξιακό κίνδυνο από διάφορες πλευρές και δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί ή να υποβαθμίζει πρόθυμους και χρήσιμους συμμάχους, όπως θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι η Ελλάς.
Η οποία, αφού ανασυγκροτηθεί εσωτερικά ώστε να καταστεί από θύμα παίκτης, θα διεκδικήσει την θέση που της αξίζει.
'Παίκτες' και 'θύματα' / του Μελέτη Μελετόπουλου
Αναδημοσίευση από τη «Νέα Πολιτική»
Μήπως γνωρίζει;
Μήπως γνωρίζει το ΥΠΕΠΘ ότι αν κανείς υπολογίσει αυτά που πληρώνουν οι γονείς κάθε χρόνο σε σχολικές υποδομές και αναλώσιμα υλικά φτάνουν ως και τα 10.000 € ανά σχολείο;
Μήπως γνωρίζει ότι υποχρεώνονται οι εκπαιδευτικοί να ζητούν από τους γονείς να ενισχύουν οικονομικά το σχολείο ακόμα και για τα πιο στοιχειώδη όπως χαρτί φωτοτυπικού ;
Μήπως γνωρίζει πόσα χρήματα πληρώνουν οι γονείς στα νηπιαγωγεία για να καλύψουν τις στοιχειώδεις εκείνες ανάγκες (αναλώσιμα υλικά, εκπαιδευτικό υλικό κλπ.) που αυτονόητα θα έπρεπε να καλύπτει η πολιτεία ; Αυτή είναι η δωρεάν παιδεία ;
Μήπως γνωρίζει το ΥΠΕΠΘ ότι η σημερινή χρηματοδότηση των σχολείων αρκεί μόνο για τα απολύτως απαραίτητα σε πετρέλαιο, καθαριότητα, λογαριασμούς και αναλώσιμα;
Αλλά που να ξέρει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΠΘ τι συμβαίνει στα σχολεία αφού τα βλέπει μόνο σε αγιασμούς, σε εγκαίνια και σε λογύδρια... Στην πραγματικότητα όμως γνωρίζει. Γνωρίζει καλά».
Με τέτοιες υποδομές οι καινοτομίες γίνονται κενοτομίες. Πόσες σχολικές τάξεις θυμίζουν τις εικόνες των βιβλίων; Πώς θα νιώθει το παιδάκι ενός σχολείου κλουβιού βλέποντας ότι, σύμφωνα με τις εικόνες του βιβλίου του, το μάθημα γίνεται σε αίθουσα στρωμένη με μοκέτα;
Μήπως γνωρίζει ότι υποχρεώνονται οι εκπαιδευτικοί να ζητούν από τους γονείς να ενισχύουν οικονομικά το σχολείο ακόμα και για τα πιο στοιχειώδη όπως χαρτί φωτοτυπικού ;
Μήπως γνωρίζει πόσα χρήματα πληρώνουν οι γονείς στα νηπιαγωγεία για να καλύψουν τις στοιχειώδεις εκείνες ανάγκες (αναλώσιμα υλικά, εκπαιδευτικό υλικό κλπ.) που αυτονόητα θα έπρεπε να καλύπτει η πολιτεία ; Αυτή είναι η δωρεάν παιδεία ;
Μήπως γνωρίζει το ΥΠΕΠΘ ότι η σημερινή χρηματοδότηση των σχολείων αρκεί μόνο για τα απολύτως απαραίτητα σε πετρέλαιο, καθαριότητα, λογαριασμούς και αναλώσιμα;
Αλλά που να ξέρει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΠΘ τι συμβαίνει στα σχολεία αφού τα βλέπει μόνο σε αγιασμούς, σε εγκαίνια και σε λογύδρια... Στην πραγματικότητα όμως γνωρίζει. Γνωρίζει καλά».
Με τέτοιες υποδομές οι καινοτομίες γίνονται κενοτομίες. Πόσες σχολικές τάξεις θυμίζουν τις εικόνες των βιβλίων; Πώς θα νιώθει το παιδάκι ενός σχολείου κλουβιού βλέποντας ότι, σύμφωνα με τις εικόνες του βιβλίου του, το μάθημα γίνεται σε αίθουσα στρωμένη με μοκέτα;
Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2007
Είμαστε άσοι στα Μαθηματικά!
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ είναι δυνατότεροι από τους Αμερικανούς στα Ανώτερα Μαθηματικά και στη Φυσική, σύμφωνα με έκθεση των εκπαιδευτικών των ΗΠΑ για τις επιδόσεις των αποφοίτων Λυκείου σε 20 χώρες.
Η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ρωσία, η Σουηδία και η Νορβηγία είναι μεταξύ των πρώτων στη Φυσική, σε επίπεδο «αισθητά ανώτερο» εκείνο των μαθητών των ΗΠΑ. Ο διεθνής μέσος όρος βαθμολογίας στον τομέα αυτό είναι 501, αλλά οι Αμερικανοί μαθητές εμφανίζονται καθηλωμένοι στο 423.
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στα Ανώτερα Μαθηματικά. Σύμφωνα με την ετήσια Διεθνή Συγκριτική Έκθεση Φυσικομαθηματικών Επιδόσεων, οι Έλληνες δεσπόζουν και στα Ανώτερα Μαθηματικά, μαζί με τους Κύπριους, Ελβετούς, Σουηδούς, Δανούς και Ρώσους. Και εδώ οι ΗΠΑ είναι χαμηλά, στο 442, με μέσο όρο 501.
Λιγότερο καλές είναι οι ελληνικές επιδόσεις στα βασικά Μαθηματικά και στη Γενική Φυσική, όπου όμως χαμηλά πάντα βρίσκονται και οι μαθητές των ΗΠΑ.
Οι Αμερικανοί εκπαιδευτικοί εκφράζουν κάποια απογοήτευση για το επίπεδο των αποφοίτων των Λυκείων τους στα Φυσικομαθηματικά.
Εντυπωσιακά πρωτεία, πάντως, κατάγουν σε όλα τα σχετικά τεστ, στερεότυπα, οι Σκανδιναβοί και οι Ρώσοι, ακολουθούμενοι από τους Ολλανδούς.
Η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ρωσία, η Σουηδία και η Νορβηγία είναι μεταξύ των πρώτων στη Φυσική, σε επίπεδο «αισθητά ανώτερο» εκείνο των μαθητών των ΗΠΑ. Ο διεθνής μέσος όρος βαθμολογίας στον τομέα αυτό είναι 501, αλλά οι Αμερικανοί μαθητές εμφανίζονται καθηλωμένοι στο 423.
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στα Ανώτερα Μαθηματικά. Σύμφωνα με την ετήσια Διεθνή Συγκριτική Έκθεση Φυσικομαθηματικών Επιδόσεων, οι Έλληνες δεσπόζουν και στα Ανώτερα Μαθηματικά, μαζί με τους Κύπριους, Ελβετούς, Σουηδούς, Δανούς και Ρώσους. Και εδώ οι ΗΠΑ είναι χαμηλά, στο 442, με μέσο όρο 501.
Λιγότερο καλές είναι οι ελληνικές επιδόσεις στα βασικά Μαθηματικά και στη Γενική Φυσική, όπου όμως χαμηλά πάντα βρίσκονται και οι μαθητές των ΗΠΑ.
Οι Αμερικανοί εκπαιδευτικοί εκφράζουν κάποια απογοήτευση για το επίπεδο των αποφοίτων των Λυκείων τους στα Φυσικομαθηματικά.
Εντυπωσιακά πρωτεία, πάντως, κατάγουν σε όλα τα σχετικά τεστ, στερεότυπα, οι Σκανδιναβοί και οι Ρώσοι, ακολουθούμενοι από τους Ολλανδούς.
Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2007
Μη μου κρύβεις τον ήλιο!
Τα αρχαία χρόνια τους μεγάλους βασιλείς και στρατηλάτες συνόδευαν στις εκστρατείες τους ιστορικοί που σκοπό είχαν να καταγράφουν τα ανδραγαθήματα των εργοδοτών τους, εξασφαλίζοντας μέσω της φήμης την αιωνιότητα.
Στους σύγχρονους καιρούς το ρόλο των ιστορικών παίζουν τα ΜΜΕ. Αντί για βασιλείς και στρατηλάτες έχουμε τους ηθοποιούς και τους τραγουδιστές. Και αντί για την αιωνιότητα, το εφήμερο. Ο Άντι Γουόρχολ είχε σωστά προφητεύσει ότι "στο μέλλον θα είναι όλοι διάσημοι για δεκαπέντε λεπτά!". Πώς έγινε αυτός ο ιστορικός μετασχηματισμός; Και πόσο σπουδαία είναι τελικά η διασημότητα; Ωστόσο, ίσως την απάντηση να μας την έχει δώσει ήδη ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης πριν από χιλιάδες χρόνια, όταν βρέθηκε μπροστά στον Μέγα Αλέξανδρο. Όταν ο Μακεδόνας βασιλιάς επισκέφτηκε την Αθήνα, συνάντησε το φιλόσοφο και τον ρώτησε τι θα μπορούσε να κάνει για εκείνον. Η απάντηση που έλαβε θα μείνει για πάντα καταγραμμένη στην ιστορία ως η αντίθεση στο δέος της φήμης: "Κάνε πιο πέρα γιατί μου κρύβεις τον ήλιο!".
Στους σύγχρονους καιρούς το ρόλο των ιστορικών παίζουν τα ΜΜΕ. Αντί για βασιλείς και στρατηλάτες έχουμε τους ηθοποιούς και τους τραγουδιστές. Και αντί για την αιωνιότητα, το εφήμερο. Ο Άντι Γουόρχολ είχε σωστά προφητεύσει ότι "στο μέλλον θα είναι όλοι διάσημοι για δεκαπέντε λεπτά!". Πώς έγινε αυτός ο ιστορικός μετασχηματισμός; Και πόσο σπουδαία είναι τελικά η διασημότητα; Ωστόσο, ίσως την απάντηση να μας την έχει δώσει ήδη ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης πριν από χιλιάδες χρόνια, όταν βρέθηκε μπροστά στον Μέγα Αλέξανδρο. Όταν ο Μακεδόνας βασιλιάς επισκέφτηκε την Αθήνα, συνάντησε το φιλόσοφο και τον ρώτησε τι θα μπορούσε να κάνει για εκείνον. Η απάντηση που έλαβε θα μείνει για πάντα καταγραμμένη στην ιστορία ως η αντίθεση στο δέος της φήμης: "Κάνε πιο πέρα γιατί μου κρύβεις τον ήλιο!".
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις
(
Atom
)