Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010

Kοινωνικά σύνδρομα

Ο συγχρονος ανθρωπος εχει ξεχάσει να ζει πραγματικά. Ακολουθεί το πρεπει που του επιβαλλει το υποσυνείδητο σαν θελω. Και αν κάποιος έχει αντίρρηση ας κοιτάξει και ας διακρίνει τα χιλιάδες αόρατα δεσμά που έχουν υφανθεί γύρω του και τα αναρίθμητα χρυσωμένα χάπια που καταπίνει καθημερινά. Τα ονόματά τους λατρεύονται και μερικά από αυτά είναι «άνεση», «μόδα», «ενημέρωση», «επιτυχία», «γοητεία», «τεχνολογία». Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε δεκάδες ακόμα, όπως θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε και τις αγγλόφωνες εκδοχές τους, αλλά ο σκοπός μας δεν είναι αυτός. Είναι να κατανοήσουμε την κατάσταση ομηρίας στην οποία βρισκόμαστε και –ίσως- να αναζητήσουμε κάποιες διεξόδους. Ας δούμε λοιπόν τα κατεξοχήν κοινωνικά σύνδρομα που υφαίνουν τα αόρατα δεσμά τους πάνω μας:

Το σύνδρομο της επιτυχίας. Όλοι θέλουμε να πετύχουμε. Η επιτυχία όμως σχετίζεται πάντα με έναν σκοπό που έχουμε θέσει. Δεν υπάρχει λοιπόν επιτυχία γενικά και αόριστα. Δεν πετυχαίνω εγώ. Πετυχαίνω εγώ κάτι. Η διαφορά είναι τεράστια. Αφαιρώντας το μικρό αυτό «κάτι» μπορεί να θεωρείται επιτυχημένος και εκείνος που δεν έχει επιτύχει... τίποτα, αφού δεν υπάρχει ανάγκη επίδειξης έργου αλλά ενός «αποτελέσματος» τόσο ακαθόριστου που μπορεί να αποτιμηθεί μόνο με τα πιο πρόσκαιρα αγαθά: τα υλικά. Επειδή όμως αυτά τα αγαθά έχουν αναχθεί σε μέτρο για τα πάντα, ακόμα και για την ηθική συγκρότηση και την προσωπική αξία κάθε ατόμου, όλοι έχουμε αποδυθεί σε ένα κυνήγι της υλικής ευμάρειας ώστε να αποκτήσουμε μέσω αυτής προσωπική, συναισθηματική, πολλές φορές και ερωτική ζωή. Το αποτέλεσμα; Το ξέρουμε όλοι.

Το σύνδρομο της διασημότητας. Αν και στην ουσία πρόκειται για παραλλαγή του συνδρόμου της επιτυχίας, το αναφέρουμε ξεχωριστά λόγω του ειδικού βάρους που έχει για την εποχή μας. Όποιος ανοίξει την τηλεόραση στα «πρωινάδικα», στα ριάλιτι σόου και στα παιχνίδια τύπου «XXX FACTOR» έχει ολοζώντανη την ακραία εικόνα αυτού του σύνδρομου. Η μη ακραία εικόνα του όμως υπάρχει μέσα στην ψυχή όλων μας. Γίνε γνωστός. Ξεχώρισε και θα πετύχεις. Όλα επιτρέπονται για να ξεχωρίσεις.

Το σύνδρομο της μόδας. Μόδα παντού. Στο ντύσιμο, στο λεξιλόγιο, στη συμπεριφορά, στο σωμα, στις ιδέες, ακόμα και στο τι τρώμε και πώς το τρώμε, ακόμα και στο πώς κάνουμε έρωτα. Θέλουμε να είμαστε «in» σε όλα μας και για να το πετύχουμε παπαγαλίζουμε, πιθηκίζουμε και υιοθετούμε τα ίδια πρότυπα συμπεριφοράς. Πάμε στα γυμναστήριο, τρώμε «μεσογειακά», «κινέζικα» ή απλως «γρήγορα», κάνουμε σεξ «ταντρικό», ή ό,τι άλλο μας πουν ότι είναι χάι, αποφεύγοντας πάντως συστηματικά να κάνουμε έρωτα.

Το σύνδρομο της ενημέρωσης. «Τα μάθατε;» Η συνέχεια αυτής της ερώτησης είναι συνήθως καθετί άσχετο με ό,τι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «νέα» ή είδηση: αν γδύθηκε η τάδε τηλεοπτική περσόνα ή τραγουδίστρια, ποιος σταρ της πίστας χώρισε με ποια μοντέλα και ούτω καθεξής. «Καλά, πού ζεις;» Είναι η απάντηση για όποιον δεν έκανε το χατίρι στους καναλάρχες και τους άλλους δυνάστες της διανοητικής μας υγείας να τον περάσουν από τη συνηθισμένη πλύση εγκεφάλου. Αν μάλιστα κάποιος θελήσει να μιλήσει σοβαρά για κάποιο έστω από αυτά τα θέματα, τότε κινδυνεύει να δεχτεί την παρατήρηση ότι... χαλάει τη συζήτηση ή ότι είναι... «σπαστικός». Δυστυχώς έτσι είναι τα πράγματα. Η σκουπιδοπληροφόρηση, η παραπληροφόρηση ή η απο-πληροφόρηση είναι «must». Και αυτό το «must» είναι ο πιο μεγάλος δυνάστης του σύγχρονου ανθρώπου όχι μόνο για την ενημέρωση, αλλά για τα πάντα.

Δεδομένου ότι ο συγχρονος και αδρανής τρόπος ζωής: άραγμα μπροστά στην τηλεόραση, μετακίνηση μόνο με αυτοκίνητο και τα συναφή, προκαλεί το σύμπτωμα που ονομάζεται «γνωστική σύγχυση» και εκφράζεται με λανθασμένο τρόπο σκέψης ή δυσκολία σύνθετων συλλογισμών λόγω αργής επεξεργασίας νοητικών στοιχείων. Ετσι φαίνεται το προσωπιο του καταναλωτικού προτυπου αν και το γνωρίζουμε καλά να μη μπορουμε να το αποβαλλουμε με οτι αυτό συνεπάγετε με αποκορυφωμα: να επιβειωνουμε και οχι να ζουμε.
paratolmo

Δεν υπάρχουν σχόλια :